Scil- Ecmische Rd ADVIES Regelig schuldserig tuurlijke perse 90/24 SER
Advies regelig schuldserig tuurlijke perse Advies ver ee wettelijke serigsregelig met betrekkig tt de beëidigig v de schuldelst v tuurlijke perse Uitgebrcht de sttssecretris v Justitie Publiktie r. 24 21 december 1990 SER Scil- Ecmische Rd
Scil-Ecmische Rd De Scil-Ecmische Rd (SER) is i 1950 igesteld bij de Wet p de bedrijfsrgistie (Wet B). Hij is represettief smegesteld uit veegewrdigers v deremers e v werkemers e uit fhkelijke deskudige. De SER is p grd v de Wet B belst met bestuurlijke e tezichthudede tke met betrekkig tt de publiekrechtelijke bedrijfsrgisties (prduktschppe e bedrijfschppe). Tt de tke v de SER behre verder: de regerig dvisere ver scile e ecmische vrgstukke, richtig geve (ieuwe) twikkelige i het bedrijfsleve (bijvrbeeld beleidsderbuwed derzek, fusiecde) e uitverig geve beplde wette (zls de Wet ssurtiebemiddelig. de Vestigigswet bedrijve e de Wet p de deremigsrde). De SER wrdt bij de uitverig v zij fucties bijgest dr vste e tijdelijke cmmissies, wrv smmige der beplde vrwrde k zelfstdig werkzm zij. De belgrijkste dvieze die de SER uitbregt, wrde i bekvrm uitgegeve. Zij zij tege kstprijs verkrijgbr Ee verzicht v recete publikties wrdt p vrg grtis tegezde. Het mdelijkse SER-bulleti geeft uitgebreid ieuws e ifrmtie ver de SER. Diest Bestuurszke & Vqriichtig Scil-Ecmische Rd "" Bezuidehutseweg 60,.. Pstbus 90405. '. ' 2509 LK's-Grvehge Telef: 070-499 499 Telefx: 070-82 55 Viditel *67806 ISBN 90-6587-42-2 / CIP 2
Ihudspgve 1. Ileidig 5 2. Smevttig v het vrstel-ijsse e ekele buiteldse regelige 7 2.1 Smevttig v het vrstel vr ee wettelijke serigsregelig v de cmmissie-ijsse 7 2.2 Wettelijke regelige i het buiteld 8. De dviesvrg e de ihud e de rd v het dvies 10 4. De weselijkheid v ee wettelijke serigsregelig vr tuurlijke perse zder ee deremig 12 5. De rd e de mvg v de schulde 15 6. De weigerigsgrde 19 7. De lptijd v de serigsregelig 22 8. De liquidtie 2 9. De bewidverder 24 10. De tuurlijke verbiteis 25 11. De kig v de vrderige v de schuldeisers 27 12. De fillietverklrig v de schulder tijdes de lptijd v zij serigsregelig 28 1. Het sprelemet e het kkrd 0 14. De weselijkheid v ee wettelijke serigsregelig vr tuurlijke perse met ee deremig 2 15. Smevttig v het dvies 6 Bijige: 1 De dviesvrg v de sttssecretris v Justitie v 11 december 1989 41 2 De smestellig v de Cmmissie vr Csumetegelegehede 45 Het cmmetr v de Federtie v Bedrijfsvereigige 47 4 Het cmmetr v de Nederldse Vereigig vr Vlkskrediet 51 5 tie-blesheuvel, Tweede Kmer, vergderjr 1988-1989, 17 897, r. 19 77 6 De Gedrgscde Hypthecire Ficlerige 79
1. Ileidig 1) De dviesvrg is ls bijige 1 bij dit dvies pgeme. 2) De smestellig v de Cmmissie vr Csumetegelegehede is i bijige 2 pgeme. Bij brief v 11 december 1989 heeft de sttssecretris v Justitie, de heer Kst, de Scil-Ecmische Red (SER) m dvies gevrgd ver het rpp v de cmmissie ter dviserig mtret evetuele herzieig v de Fillissemetswet (cmmissie- ijsse) 1). Deze dviesvrg k r lgic v het rpp v de cmmissie-ijsse i twee dele wrde gesplitst: ee eerste del dt betrekkig heeft p de sursece v betlig v ee schulder die ee deremig i std hudt e ee tweede deel dt igt p de schuldserig v tuurlijke perse, zder d wel met ee kleie deremig. Adviserig ver het eerste deel zietde sttssecretris gretegemet vr 1 juli 1991 e ver het tweede deel vr 1 juli 1990. I ee brief v 25 juri 1990 heeft het dgelijks bestuur v de SER de sttssecretris medegedeeld g iet met de dviesvrbereidig gde het eerste deel v de dviesvrg te kue begie, mdt drver dr de sttssecretris gee beleidsvremes kebr zij gemkt. p het verzek v het dgelijks bestuur tt bekedmkig v beleidsvremes ter zke, twrdde de sttssecretris dt hij hiee ps k verg recties e cmmetre v der dere de SER diegde. Het dgelijks bestuur heeft drp bij brief v 0 m 1990 de sttssecretris kebr gemkt bij zij cclusie te mete blijve dt dviserig dr de SER behudes wt het derwerp schuldserig betreft, ps zivl is zdr de dr de sttssecretris gekdigde beleidsvremes beked zij. Het dgelijks bestuur ws vs v meig dt het tweede deel v de dviesvrg, de schuldserigsregelig vr tuurlijke perse zder d wel met ee kleie deremig, meer ccreet is e ekele lgemee beleidskders bevt. Het dgelijks bestuur deelde drm i zij brief v 25 juri 1990 de sttssecretris mee dt dit derdeel wel i behdelig zi wrde geme. De vrbereidig v het desbetreffede twerdvies is dr het dgelijks bestuur i hde gelegd v de Cmmissie vr Csumetegelegehede (CCA) 2), die de de Werkgrep Serigsregelig heeft igesteld. De werkgrep is ls vlgt smegesteld: fhkelijke lede: mevruw drs.. Epem-Brugm (vrzitter), mr. R.H. Stutterheim e prf.mr. B. Wessels; deremerslede: mr. A.G. Blk, J.A.H. Jsses, mr. W.H.J. Semeij, mr. E.K.L Stp e mr. A.C.RJ. Vermeule (wremer); werkemerslede: mevruw drs. T.. Bs e mevruw.a. Dlgliesh;
csumetelede: mevruw mr. I. Weerekers e mevruw mr.. Wlff; dvisered lid: P.C.. Duijdm (Gemeetelijke Kredietbk De Hg); miisteriele veegewrdigers: mr. A.H.Th. de Ber (Justitie), mr. H.J.A v S (Ficie) e mevruw mr. A.. Verrijt (Ecmische Zke); secretrit: drs. H. v der Grff e drs. J.W. Nels. Het dvies is ls vlgt igedeeld. I hfdstuk 2 wrdt het vrstel v de cmmissie-ijsse vr ee wettelijke serigsregelig vr tuurlijke perse i zij geheel k weergegeve. k wrde de regelige i ee tl dere lde bezie. I hfdstuk wrde de vrge die de sttssecretris i het tweede deel v zij dviesvrg de rd stelt, pgesmd. I dt hfdstuk wrdt teves gegeve p weike elemete v het rpp v de cmmissie-ijsse de rd drst wil ig. Te sltte wrdt ee tl derwerpe gesede die vlges de rd k bij ee wettelijke serigsregelig behre, mr die ch i de dviesvrg ch i het rpp v de cmmissie-ijsse de rde wrde gesteld. I de hfdstukke 4 tt e met 1 wrde deze vrge chtereevlges betwrd e wrde de dr de rd tegevegde elemete uitgewerkt; drbij gt het llee m de tuurlijke pers i zij hedigheid v piculier. Hfdstuk 14 te sltte gt i p de vrg f ee tuurlijk pers met ee kleie deremig de keuzemgelijkheid v de regelig vr sursece v betlig e de wettelijke serigsregelig mt wrde gelte. Bij zij dviserig heeft de rd het cmmetr betrkke v ee tweetl rgisties. De Federtie v Bedrijfsvereigige heeft de rd verzcht i zij dvies rekeig te hude met hr pvttige. Drst heeft de Nederldse Vereigig vr Vlkskrediet (NWK) de rd v zij stdpute p de hgte gesteld. Het cmmetr v beide rgisties is ls bijige e 4 bij dit dvies pgeme. De CCA heeft het twerdvies besprke i hr vergderig v 0 ktber 1990. Het dvies is dr de rd vstgesteld i zij pebre vergderig v 21 december 1990. Het verslg v deze vergderig is verkrijgbr bij het secretrit v de rd.
2. Smevttig v het vrstel- ijsse e ekele buiteldse regelige 2.1 Smevttig v het vrstel vr ee wettelijke serigsregelig v de cmmissie-ijsse De dr de cmmissie-ijsse vrgestelde wettelijke serigsregelig kmt k smegevt i essetie p het vlgede eer: - de regelig is ee zelfstdige regelig st die vr het fillissemet e vr de sursece v betlig; - de regelig geldt llee vr tuurlijke perse die i ee prblemtische schuldesitutie zij terechtgekme. Primir is drbij gedcht tuurlijke perse zder deremig, dus tuurlijke perse ls 'piculier'. De regelig zu echter teves mete pest vr tuurlijke perse met ee 'kleie' deremig (met hgstes 20 werkemers); deze zude mete kue kieze tusse deze regelig e de sursece v betlig; - strekkig e rti v de serigsregelig is ee zdige pissig v de schuldesitutie dt de schulder te sltte v zij schulde wrdt bevrijd, k l zij de schuldeisers iet te vile bevredigd: de verblijvede schulde wrde mgezet i tuurlijke verbiteisse, dt wil zegge verbiteisse wrv de kmig iet i rechte gevrderd k wrde (die dus rechtes iet fdwigbr zij). Deze strekkig bregt mee dt de serigsregelig verwt is met (e ee ltertief is vr) het fillissemet: het verschil is dt het fillissemet iet leidt tt de schuldbevrijdig, tezij het fillissemet eidigt met ee gehmlgeerd kkrd. Het fillissemet begt primir liquidtie v de ctiv v de schulder, de serig iet; - ee tuurlijk pers k bij de rechtbk m tepssig v de serigsregelig verzeke weer redelijkerwijs is te vrzie dt hij iet k vg met de betlig v zij peisbre schulde. De rechter met dit verzek fwijze Idi mider d tie jr tevre reeds de serigsregelig p de desbetreffede schulder v tepssig is verklrd, respectievelijk de schulder mider d tie jr tevre i stt v fillissemet is verklrd. Bij iwilligig v het verzek wrde ee rechter-cmmissris e ee bewidverder beemd, e wrdt ee mrtrium v krcht jeges lle ccurrete e bevrrechte schuldeisers dch iet jeges de 'seprtiste' (dt wil zegge schuldeisers die krchtes hyptheek, pd f fiduciir eigedm ee zkelijke zekerheid hebbe). De schulder legt bie 14 dge de iwilligig de rechter ee pl vr mtret zij flssigscpciteit e evetueel liquidtie v zij ctiv; de liquidtie is ls bij fillissemet, met die verstde dt deze v het huisrd e v de udedgvrzieig llee het bvemtige deel mg bevtte; de rechter met ver dit pl eerst ee vrlpige e bie drie mde dr, gehrd de schuldeisers, ee defiitieve beslissig eme; weer te verwchte is dt de schulder
-der tezicht v bewidverder e rechter-cmmissris- de uitverig v zij i het pl pgeme verplichtige zi kme, k de recliter het pl -geheel f gedeeltelijk e l f iet gewijzigd- vr de ccurrete e bevrrechte schuldeisers verbided verklre, k weer deze zich dege uitspreke, e zulks gecht rd e mvg der schulde e gecht f de schulder te zie v het tst v zij schulde l f iet te geder truw is geweest; ee evetueel i het pl p te eme kig wt betreft de vrderige v bevrrechte schuldeisers, mg iet verder g d tt het bedrg dt zij zude hebbe tvge idie de schulder i stt v fillissemet zu zij verklrd; de rechter mg de termij gedurede weike de i het pl vermelde flssigscpciteit de schuldeisers met wrde fgest, p iet lger stelle d vijf jr. Het pl k ee bd tt ee kkrd bevtte; hierver met de rechter z spedig mgelijk beslisse; i gevl v hmlgtie wrdt het kkrd bided vr de geemde schuldeisers. A het eide v de termij die hij heeft gesteld ter uitverig v het verbided verklrde pl, zi de rechter mete tetse f de schulder zij uit dt pl vvleiede flssigsverplichtige r behre uitverig heeft gegeve; blijkt dt het gevl te zij, d zi de rechter de serigsregelig beeidige; er vidt ee sltuitkerig de schuldeisers plts; de dr verblijvede vrderige zulle te lste v de schulder iet meer peisbr zij e mete ls tuurlijke verbiteisse wrde gemerkt. De serigsregelig met tussetijds dr de rechter wrde beeidigd weer hem blijkt dt de schulder zij verplichtige iet f iet te geder truw kmt: lsd met de rechter teves mbtshlve het fillissemet v de schulder uitspreke. kzl de serigsregelig v rechtswege mete vervlle idie de schulder gedurede de peride wrp de serigsregelig p hem v tepssig is weges het betld lte v ieuwe schulde, i stt v fillissemet wrdt verklrd. 2.2 Wettelijke regelige i het buiteld I smmige lde bestt l ee wettelijke serigsregelig vr piculiere, sms i de Fillissemetswet zelve (bijvrbeeld i de Amerikse Bkruptcy Cde), sms i ee pe wet (zls i Frkrijk i de Li reltive ^ l preveti et u reglemet des difficultes liees u suredettemet des piculiers et des fmilies, v 1 december 1989). Het belgrijkste kemerk v de Amerikse Fillissemetswet is de 'fresh st'-dctrie. De wet biedt de twee mgelijkhede: liquidtie ('chpter 7') f ee schuldregelig ('chpter 1'). Liquidtie k wrde gevrgd dr zwel de schulder (tuurlijk pers f rechtspers) ls -met eige beperkigedr zij schuldeiser(s). Alle p geld wrdeerbre belge v de schulder die hij bezit p het mmet v de vrg, wrde te gelde gemkt e de pbregst wrdt verdeeld der de schuldeisers. Dit geldt echter iet vr gedere wrp ee exemptie v tepssig is. Exempties hebbe betrekkig p de gedere die beede ee beplde, wettelijk vstgestelde wrde iet vtbr zij vr beslg e liquidtie e die de schulder mg behude, zdt hij het fillissemet zij ieuwe ks dd- 8
werkelijk k relisere. I de prktijk k dit ee leide dt er tepssig v de exemptiebeplige uwelijks f gee bezittige meer zij m ter bevredigig v de schuldeisers te gelde te wrde gemkt. I tegestellig tt de liquidtie k de schuldregelig llee wrde gevrgd dr de schulder (tuurlijk pers met f zder deremig) zelf e d llee de schulder die ee regelmtig ikme heeft, l d iet uit berep f bedrijf. De schuldregelig is melijk gebseerd p het pricipe dt de schulder (ee deel v) zij schuld terugbetlt uit zij tekmstig ikme. A de mvg v de schulde zij vtfettelijke greze gesteld. Betlige der het terugbetligspl mge zich iet uitstrekke ver ee peride v lger d drie jr, tezij de fillissemetsrechter ee lgere peride teltbr cht; lger d vijf jr mg ee pl evewel vlges de Cde it dure. Zwel bij de liquidtie (mr d llee vr tuurlijke perse) ls bij de schuldregelig kue -ls lles ged is verlpe- de resterede schulde flp wrde kwijtgeschlde, p ekele uitzderige (de lge-termij- e de limettieverplichtige; bij liquidtie zij er meer uitzderige). Frkrijk ket ee sids 1 m 1990 v krcht zijde wetgevig vr de prblemtische schuldepsitie v tuurlijke perse, gekemerkt dr de mifest mgelijkheid v de te geder truw zijde schulder m l zij iet-berepsmtige, peisbre schulde te vlde. De regelig bestt uit twee dele: ee mielijke schikkig e ee civielrechtelijke prcedure. De mielijke schikkig st met het idiee v ee vrg dr de schulder bij ee derzekscmmissie, die i elk depemet is igesteld e ee gemegde smestellig heeft. De cmmissie stelt ee pl p, dt verschillede elemete k bevtte: mtregele vr uitstel f herschikkig v schuldbetlig, gedeeltelijke kwijtscheldig, verlgig f fschffig v retetrieve e cslidtie f vervgig v brgstellig. Weer de cmmissie csttee dt ee mielijke schikkig iet mgelijk is, kue belghebbede ee civielrechtelijke prcedure ('redressemet judiciire civil') ste. De rechter k uitstel f herschikkig v betlig v de schulde verlee te zie v dere d fiscle schulde e schulde de bedrijfsvereigig. Dt uitstel mg iet lger d vijf jr zij f de helft v de resterede lptijd v de derhvige leige. I gevl v gedwge verkp v de wig v de schulder, k de rechter de restschuld vermidere i dele wrv de betlig vereekmt met de drgkrcht v de schulder. k Grt-Brittie e Deemrke kee ee wettelijke serigsregelig vr tuurlijke perse die deel uitmkt v de wetgevig gde het fillissemet v deremige; i de Bdsrepubliek Duitsld is ee wetstwerp diegde i vrbereidig. I deze lde wrde de schulde die restere flp v het serigspl kwijtgeschlde. De peride gedurede weike het serigspl lpt verschilt per ld; z ket de Egelse regelig ee lptijd v twee jr e het Westduitse twerp ee lptijd v zeve jr.
. De dviesvrg e de ihud e de rd v het dvies Het dvies is pgebuwd vuit ee drietl cmpete: - vrgstukke uit de dviesvrg; - vrgstukke uit het rpp v de cmmissie-ijsse die iet i de dviesvrg st vermeld; - vrgstukke die iet f slechts zijdeligs i de dviesvrg e i het rpp v de cmmissie-iviijsse de rde zij gesteld, mr die vlges de rd we! thuishre bij het derwerp serigsregelig. Te eerste wrdt i de dviesvrg het lgemee rdeel v de rd gevrgd ver het vrstel v de cmmissie-ijsse m ee wettelijk geregelde serigsregelig i het leve te repe, die v tepssig zu mete zij p tuurlijke perse ls schulder. De serigsregelig zu i ee ieuwe Titel III 'Schuldserig piculiere' i de Fillissemetswet mete wrde pgeme (hfdstuk 4 v dit dvies). Vervlges wrdt met me de dcht v de rd gevrgd te zie v het stdput v de cmmissie-ijsse dt vr het v tepssig kue verklre v de serigsregelig gee beperkig met wrde gesteld de rd e mvg v de schuide (hfdstuk 5). Drst wrdt 's reds specile dcht gevrgd vr het rdeel v de cmmissie-ijsse, dt iet v drslggevede betekeis met zij f de schulder wt betreft het tst v zij schuld! d iet te geder truw is geweest (hfdstuk 6). Ee ltste vrgput is de kwestie f de rd het weselijk cht dt de rechter de vrgestelde serigsregelig k v tepssig k verklre p tuurlijke perse met ee kleie deremig. Hierbij zude k de twee ltste hierbve geemde vrge mete wrde betrkke (hfdstuk 14). Behlve p deze vrge uit de dviesvrg v de sttssecretris, wil de rd i zij dvies p de vlgede elemete uit het rpp v de cmmissie-ijsse ig: - de cmmissie-ijsse stelt vr de lptijd v de serigsregelig ee mximumtermij v vijf jr te stelle. De vrg is f dit ee redelijk mximum is d wel f dit lger f ker diet te zij (hfdstuk 7); - de cmmissie-ijsse stelt vr m het huisrd e de udedgvrzieig buite ee evetueel i het kder v ee serigsregelig plts te vide liquidtie te lte, vr zver deze iet bvemtig zij. De vrg k wrde gesteld f deze ls eige buite de liquidtie mete wrde gelte, d wel f de rechter de bevegdheid zu mete wrde gegeve k dere zke buite de bedel te lte (hfdstuk 8); 10
- de cmmissie-ivlijsse stelt vr m bij de beschikkig tt het vrlpig v tepssig verklre v de serigsregelig ee bewidverder te beeme. De vrkeur v de cmmissie- IVlijsse gt bij deze beemig uit r ee istellig ls devlkskredietbk. Devrg isf keederefiguurmgelijk is, f de beemig v ee bewidverder beplde eise mete wrde gesteld, f k meer d 66 bewidverder k wrde beemd e p weike wijze de hrerig v de bewidverder(s) diet plts te vide (hfdstuk 9); - de cmmissie-ijsse is v pvttig dt de schulde die restere flp v ee serigspl, diee te wrde mgezet i ee tuurlijke verbiteis. De vrg hierbij is der meer f deze pvttig wrdt gedeeld (hfdstuk 10); - de cmmissie-ijsse wil de mgelijkheid scheppe i het serigspl ee kig v de vrderige v de bevrrechte schuldeisers p te eme. Drbij wrdt met ichtemig v ee bepld miimum ee verdeelsleutel tusse bevrrechte e ccurrete schuldeisers vrgesteld. De vrg is he kig, miimum e verdeelsleutel zich derlig verhude (hfdstuk 11); - de cmmissie-ijsse stelt de mgelijkheid vr m ee schulder filliet te lte verklre e zij lpede serigsregelig te de vervlle, weer gedurede de lptijd v deze serigsregelig ieuwe schulde tst die buite de regelig vlle. De vrg is d p weike wijze beide ctegriee schuldeisers i het fillissemet dele (hfdstuk 12); - de cmmissie-ijsse emt ls derdeel v het serigspl k de mgelijkheid v het biede v ee kkrd dt dr de rechter bided met kue wrde vstgesteld. i tegestellig tt de serigsregelig p bsis v de flssigscpciteit v de schulder, wrbij het eid v de lp v de regelig de vrderige v de schuldeisers wrde vld, wrde i gevl v ee kkrd de schuldeisers het begi l d iet geheel bevredigd. De vrg is der meer weike regelig de vrkeur heeft (hfdstuk 1). Bij de betwrdig v bvestde vrgstukke zi de rd teves ig p ee tl elemete die i de dviesvrg e i het rpp v de cmmissie-ijsse r de meig v de rd vldede zij belicht. Drbij gt het der meer m de plts v de duurvereekmste, i het bijzder de hyptheekvereekmst, i de serigsregelig (hfdstuk 5) e m ee verwijzig r vergelijkbre regelige i het buiteld (hfdstuk 2). I de hfdstukke 4 tt e met 1 zi de kwestie v de weselijkheid e v de ihud v ee wettelijke serigsregelig uitsluited wrde bezie vuit het perspectief v de tuurlijke pers i de hedigheid v piculier. I hfdstuk 14 zi de vrg uit de dviesvrg de rde kme f de rd het weselijk cht dt de rechter de serigsregelig k v tepssig zu mete kue verklre p tuurlijke perse met ee kleie deremig. Wt de rd v het dvies betreft te sltte, zi i lij met de gebruikelijke dviserig dr de rd i dit dvies de druk meer ligge p de mtschppelijke implicties v de vrstelle rdm de serigsregelig d p de zuiver juridisch getite vrgstukke. 11
4. De weselijkheid v ee wettelijke serigsregelig vr tuurlijke perse zder ee deremig 1) Ndergewijzigd vrstel v wet, Tweede Kmer. vergderjr 1988-J989, 17 897. r. 12. De mtie-biesheuvei, Tweede Kmer, vergderjr 1988-1989, 17 897, r. 19, is ls bijige 5 i dit dvies pgeme. 21 Cmmissie vr Csumetegelegehede, Advies izke het vrtwer Wet p het csumetekrediet Sffl, 's-grvehge, publilitier 9, 2 mei 1985. De sttssecretris schrijft i zij dviesvrg 'dt eigerlei wettelijke regelig betreffede de prblemtische schuldesitutie v tuurlijke perse gewest vrkt'. Hij verwijst i dit verbd der meer r de prlemetire behdelig v het wetsvrstel Algeee regelig v beslg p l, scile uitkerig e dere peridieke betlige e i het bijzder r de mtie v het kmerlid Biesheuvel c.s.. I die mtie wrdt verwge dt het weselijk is dt de schuldelst v priveperse, iet dereer zijde, verlp v tijd wrdt beeidigd 1). Ee zet vr ee wettelijke regelig wrdt gegeve i het rpp v de cmmissie-ijsse. I dt rpp wrdt bevle m i de huidige Fillissemetswet i ee pe titel ee zelfstdige regelig p te eme die k leide tt ee vrzieig mtret de prblemtische schuldesitutie v tuurlijke perse. Dr deze serigsregelig iet i de fillissemetsregelig mr i ee pe titel p te eme, wrdt vlges de cmmissie-ijsse tegegeg dt v de serigsregelig ee stigmtiserede wrkig uitgt, hetgee de cmmissie-ijsse iet bevrderlijk lijkt vr het de v ee vrg m tepssig v de serigsregelig dr ee schulder. Bvedie blijft d het fillissemet vrbehude vr echte liquidtiegevlle. De strekkig v deze serigsregelig is dt, zls de dviesvrg stelt, 'k wrde tegegeg dt tuurlijke perse tt i legte v jre met hu schulde wrde chtervlgd'. Blijkes het rpp v de cmmissie-ijsse k dit wrde gereliseerd drdt 'de verblijvede schulde v ee tuurlijk pers... wrde mgezet i ee tuurlijke verbiteis'. Stdput v de rd Reeds lgere tijd wrde er pgige i het wrk gesteld m prblemtische schuldesituties v tuurlijke perse te vrkme, d wel de gevlge drv te mitigere. Z is sids ekele jre de itegrle schuldebederig ee v de kerthem's i het csumetebeleid v de verheid. Het vrkme v prblemtische schuldesituties ws vs ee v de redee m tt wijzigig v de wetgevig p het terrei v het csumptief geld- e het gederekrediet te kme dr de ttstdkmig v de Wet csumetekrediet. ver deze mterie heeft de CCA ekele jre gelede reeds gedviseerd e heeft te der meer pgemerkt dt derzek r de rzke v het ptrede v schuldprbleme bij csumete wijst p het belg v regelgevig gde het geld- e gederekrediet e de verbeterig drv 2). Ter zke v het mitigere v de gevlge v prblemtische schuldpsities zij, behlve dr de cmmissie-ijsse, k vr- 12
stelle twikkeld i i pdrcht v het iisterie v Ecmische Zke verrichte derzeke v de Uiversiteit Twete 1) e dr mr. N.J.H. Huls 2). k de Stichtig Weteschppelijk derzek Ksumetegelegehede (SWKA) heeft derzek verricht r de mgelijkhede v het beeidige v de schuldelst v csumete verlp v tijd ). I het Rpp- Brsm wrdt der meer igeg p de weselijkheid de Gedrgscde Schuldregelig v de Nederldse Vereigig vr Vlkskrediet (NWK) ee wettelijke sttus te geve. Huls bepleit i zij derzek r de tepssigsmgelijkhede v het Amerikse fillissemetsrecht vr piculiere ee velig v de Amerikse 'fresh st'-dctrie r de Nederldse verhudige e kt met ee uitgewerkt vrstel. I het SWKA-rpp wrdt ee tl vrstelle ged m de huidige regelig vr de sursece v betlig vr csumete i de Fillissemetswet te verbetere. Ij Dr de bk geregeld. Fctre v ivled p het pisse v prblemtische schuidsituties dr gemeetelijke kredietbke Eschede, februri 1988. Hier te eme Rpp-Brsm, r de leider v het derzekstem. 2) V liquidtie tt rehbilittie, iisterie v Ecmische Ziie (mr. N.J.H. Huls), 's-grvehge, juri 1989. ) Sursece v betlig vr csumete i ee prblemtische schuidsituties. SWKA-derzel(srpp 1989/76. Gelet p het bvestde is de rd het met de sttssecretris e met de cmmissie-ijsse ees dt ee specile regelig gde de prblemtische schuldesitutie v tuurlijke perse gewest is. et het derschrijve v de weselijkheid v ee specile regelig izke prblemtische schuldepsities v csumete/ tuurlijke perse kmt d de vrg r vre f dit ee ieuwe regelig met ee wettelijke sttus zu mete zij, d wel f bestde regelige p dit gebied, wrbij met me gedcht k wrde de eerder geemde gedrgscde v de NWK, drvr kue wrde gebruikt i l d iet gepste vrm. De rd wil i deze keuze ee zelfde psitie ieme ls de cmmissie-ijsse i zij rpp det. p pgi 24 v hr rpp schrijft de cmmissie 'dt ee wettelijke regelig iet gemist k wrde vr met me die gevlle wri tusse pije gee vereestemmig bereikt k wrde'. Nr de meig v de rd diet eerst dr de schulder e zij gezmelijke schuldeisers te wrde getrcht i derlig verleg tt vereestemmig ver ee schulderegelig te kme. Drbij k desgewest de hulp v ee gemeetelijke kredietbk wrde igerepe, die p bsis v de gedrgscde ee vrstel tt schulderegelig det. Agezie het iet ltijd mgelijk zi zij p bsis v vrijwilligheid tt vereestemmig te kme, is het r de meig v de rd weselijk dt er ee wettelijke regelig kmt die ls stk chter de deur diet m pije tt vereestemmig te brege. Gezie hr dwigede krkter verwcht de rd dt ee wettelijke regelig ee stimuls vr pije zi zij m zveel mgelijk te trchte derlig tt vereestemmig te kme. De gg r de rechter gt immers met kste geprd e bvedie zij pije fhkelijk v het rdeel v de rechter. Is vereestemmig lgs vrijwillige weg desdks iet mgelijk, d k de schulder de rechter verzeke de wettelijke regelig p hem v tepssig te verklre. Gezie het dwigede krkter v de wettelijke regelig zulle schuldeisers die vrhee iet bereid wre tt ee schikkig, lsg hu medewerkig ee dr de rechter pgestelde regelig mete geve. De wettelijke regelig diet vlges de rd i het lgemee zdig v pzet te zij dt verlp v tijd de schulder v zij schulde is veriest; de regelig diet gericht te zij p ee serig 1
v zij schulde. Belgrijke elemete i deze serigsregelig zij: - de flssigscpciteit v de schulder; - de flssigstermij, v belg vr zwel de schulder ls de schuldeiser; - de mte v bevredigig v de schuldeiser(s). De rd is het te sltte met de cmmissie-ijsse ees dt de wettelijke serigsregelig vr tuurlijke perse wrdt dergebrcht i ee pe titel i de Fillissemetswet. et me vuit ee gput v systemtiek cht de rd dit beter d regelig i ee dere, l d iet reeds bestde wet. et de sttssecretris zu de rd p sped wille drige wt de ttstdkmig v de derhvige wetswijzigig betreft mdt, zls i het begi v dit hfdstuk reeds is gegeve, ee wettelijke regelig p dit terrei p ke termij driged gewest Is. 14
5. De rd e de mvg v de schulde I het rpp v de cmmissie-ijsse wrdt het stdput igeme dt vr het v tepssig verklre v de wettelijle serigsregelig gee beperlige mete wrde gesteld de rd e de mvg v de schulde. Stdput v de rd Wt de mvg v de schulde betreft is de rd het ees met de cmmissie-ijsse, dt deze iet v ivled mg zij p de l d iet tepsselijkheid v de wettelijke serigsregelig te bte v ee tuurlijk pers i zij hedigheid v piculier. Het legge v ee der- e/f bvegres de schuldmvg is dermte rbitrir dt het beter is drv f te zie. Wt de rd v de schulde betreft merkt de rd het vlgede p. De rd is v meig dt de p het tijdstip v het ig v de serigsregelig reeds bestde chterstllige betlige v de schulder uit duurvereekmste ls die izke huur e eergieverbruik, verplichtige ter zke v de rete e limettie (vr zver lths vvleiede uit ee vereekmst), schulde zij die deel zulle mete uitmke v de wettelijke serigsregelig. Dit stdput implicee dt chterstllige betlige zls vwege huur, rete (vr zver lths iet zijde hyptheekrete, zie verderp), eergie, limettie e dergelijke te sere schulde zij met de mgelijkheid dt zij uiteidelijk iet geheel zulle wrde vld. Hetzelfde geldt te zie v schulde de fiscus e ee bedrijfsvereigig. Drbij mg het iet z zij dt ee betligsregelig tusse de schulder e ee idividuele schuldeiser izke chterstllige betlige zu prevlere bve de wettelijke serigsregelig, k l is ee dergelijke betligsregelig der geregeld i lgemee vrwrde, zls bijvrbeeld bij de pebre utsbedrijve het gevl is. Vr zver z' betligsregelig bestt, diet deze te wijke vr de tepsselijke wettelijke serigsregelig; deze schuldeiser vegt zich bij de verige schuldeisers. vereekmstig de pvttig v de cmmissie-ijsse is k de rd de meig teged dt gedurede de lptijd v de serigsregelig duurvereekmste vr zver zij wrde vgezet dr de schulder diee te wrde gekme. Dt beteket dt betlige izke bijvrbeeld huur, rete, eergie e limettie, tijdes de lp v de serigsregelig rml diee te wrde vld. Vs beteket dit dt bij de beplig v de flssigscpciteit v de schulder rekeig gehude diet te wrde met deze betlige. 15
1) De Gedrgscde Hypthecire Ficierige is weliswr iet deeked dr de csumetergisties, mr i ee cmmetr geve zij te kee dt de gedrgscde k wrde beschuwd ls ee gede stp p weg r ee gewest iveu v csumetebeschermig ter zke v hypthecir krediet De gedrgscde is weergegeve i: Regels met betrekkig tt het csumetekrediet fwet p het csumetekrediet), Tweede Kmer, vergderjr 1988-1989, 19 785, r. 11, e is ls bijlge 6 bij dit dvies gevegd. Bijzdere dcht verdiet vlges de rd de psitie v de hyptheekhuder ls seprtist i gevl zij hyptheekgever ee vrg vr ee serigsregelig idiet. De cmmissie-ijsse merkt diegde i hr rpp p dt te zie v vrderige v seprtiste gee regelige dwiged dr het serigspl zulle kue wrde vstgesteld. De rd derschrijft het pricipiele uitggsput dt de rechte v de seprtist iet dr de wettelijke serigsregelig mge wrde getst; drmee zu immers het begisel v het zkelijke zekerheidsrecht wrde dergrve. Het met evewel iet wrde uitgeslte dt vlledige uitefeig v de rechte v de hyptheekhuder het vrge e de tepssig v de wettelijke serigsregelig vr zij hyptheekgever k bemeilijke. Hierbij zij drie situties te derkee: 1. te pzichte v het ikme v de hyptheekgever/schulder zij zij wlste (rete e flssig) ls (te) zwr te merke, wrdr mede de betligsmeilijkhede zij tst; 2. de wig v de hyptheekgever/schulder vet ee merkelijke verwrde bve het pr-rest-bedrg v de hyptheek;. de wlste kue iet ls (te) zwr i verhudig tt het ikme wrde gemerkt e de wig ket gee verwrde v betekeis. I lle drie gevlle geldt r de meig v de rd dt het vrge v ee schuldserig er iet te zu mge leide dt de hyptheekhuder terstd executee. Drbij k i de eerste twee gevlle lsg tt verkp c.q. executie v de wig wrde vergeg. Dit k k tt vrdeel v de verige schuldeisers strekke; i de eerste situtie immers zulle verkp c.q. executie de wlste veell lger zij, wrdr ee grtere flssigscpciteit v de schulder tstt, e i de tweede situtie zi de verwrde die bij verkp c.q. executie tstt de pbregst vr de verige schuldeisers vergrte. I het derde gevl zi veell i het geheel iet beheve te wrde geexecuteerd. De rd heeft er keis v geme dt per 1 ktber 1990 de Gedrgscde Hypthecire Ficierige v krcht is gewrde 1). Deze gedrgscde bevt reeds ee beplig (ikel 1) met de strekkig dt, weer de hyptheekgever i gebreke blijft, de hyptheekhuder eerst met hem i ctct zi trede f prbere te trede teeide te pge ee pissig te vide. De hypthecire ficier zi iet tt executie verg zlg beide pije i verleg zij e i ieder gevl iet bie twee mde dt de schulder i gebreke is gebleve, behudes weer v de hypthecir ficier i redelijkheid iet mg wrde gevergd dt hij i verleg treedt met de csumet f dt hij de vrmelde termij v twee mde i cht eemt. De rd meet dt ee ruime iterprettie v ikel 1 v deze gedrgscde ee pissig zu kue biede vr zwel het ichteme v ee respijtperide weer tt executie v het rered ged met wrde vergeg, ls vr de situtie wri dit iet dzkelijk is e ee betligsregelig met de hypthecir ficier, gecmbieerd met ee schuldserig, veell uitkmst k biede. Te zie v het uitstel v executie bij vrg v ee schuldserig hudt deze iterprettie i dt de hyptheekhuder zij recht v prte executie iet uitefet gedurede twee 16
mde dtum v vrg v ee schuldserig dr de hyptheekgever. Deze respijtperide geldt iet weer tusse de hyptheekhuder e de schulder reeds verleg heeft pltsgevde igevlge ikel 1 v deze gedrgscde f de hyptheekhuder de ee pgig heeft derme, e de pije c.q. de hyptheekhuder p bsis drv tt de cclusie zij/is gekme dt executie v het verbde ged de eige pissig is. Ee reeds geste executieprcedure wrdt derhlve i het lgemee iet dr ee lter igedied serigspl beivled. De rd relisee zich dt k bij deze uitleg v ikel 1 k het i dt ikel vervtte vrbehud v tepssig is, luidede: 'tezij i redelijkheid iet v de hypthecir ficier g wrde gevergd dt hij i verleg treedt met de csumet f dt hij vrmelde termij v twee mde i cht eemt'. De rd gt er drbij v uit dt de vr iedere belghebbede -represettieve rgisties ibegrepe- pestde klchteprcedure vr de Cmmissie v Tezicht v de Gedrgscde Hypthecire Ficierige vldede wrbrge biedt dt de hyptheekhuder zich slechts i uitzderlijke mstdighede p dit vrbehud zi kue berepe. De rd relisee zich dt ee uitgestelde executie ee k leide dt de schuldpsitie v de schulder iet defiitief k wrde vstgesteld zlg het uitstel duu. I veel gevlle zi immers executie v het rered ged sprke zij v ee resttschuld die met wrde gevegd bij de dere vrderige. De rd gt erv uit dt i die gevlle ee vrlpige pstellig v de schuldpsitie v de schulder met wrde gemkt p bsis v ee gescht resultt (psitief f egtief) verkp v het rered ged. N executie k d p bsis v de defiitieve gegeves de schuldpsitie v de schulder e drmee zij serigsregelig dr de rechter wrde vstgesteld. Iterprettie v de Gedrgscde Hypthecire Ficierige i de hierbve gefrmuleerde ruime zi bregt r de meig v de rd gee tstig v de rechte v de hyptheekhuder met zich mee, mr slechts ee tijdelijk uitstel v de uitefeig v die rechte. Idie e vr zver de gedrgscde i het kder v ee serigsregelig iderdd p deze wijze wrdt tegepst, cht de rd het vrlpig iet dzkelijk dt i Titel III v de Fillissemetswet wri de serigsregelig zi wrde pgeme, ee dere regelig v de psitie v de seprtist pltsvidt. Wei beveelt de rd m i de memrie v telichtig p het wetstwerp dt de wijzigig v de Fillissemetswet regelt, de desbetreffede regelige uit de gedrgscde weer te geve. De rd beveelt vs m i de memrie v telichtig teves te geve dt i ee situtie wri de wettelijke serigsregelig v tepssig is, v de hyptheekhuder mg wrde verwcht dt hij zich i de reltie met zij hyptheekgever gedrgt vereekmstig de hierbve gefrmuleerde iterprettie v de gedrgscde. Regelig v de derhvige prblemtiek i de gedrgscde i plts v i de wet mkt het vlges de rd mgelijk m p flexibele wijze rekeig te hude met het cmplexe krkter v het hyptheekrecht e met ieuwe vrme v hyptheek. Bvedie ket de gedrgscde ee fhkelijke cmmissie v tezicht wrv ee klchtecmmissie deel uitmkt. cht evewel bij de fgesprke peridieke evlutie v de 17
gedrgscde -wrbij k de csumetergisties zulle wrde betrkke- blijke dt de gedrgscde i de prktijk iet i de bvemschreve zi wrdt gehteerd wr het gt m de tepssig v ee wettelijke serigsregelig, d is de rd v meig dt bezie met wrde f pssig v de cde dzkelijk is d wel f lsg de gevrgde terughudede pstellig v de kt v de hyptheekhuder -i cmbitie met de ptie p de lgere termij ee vlledige geegdeig te krijge- derdeel zu mete wrde v de wettelijke serigsregelig, zls p te eme i Titel III v de Fillissemetswet. Uiterrd lt deze iterprettie v de gedrgscde i het kder v ee te treffe serigsregelig de i ikel 58 v de Fillissemetswet geemde termij v 66 md verlet 1). Aikel 58 is evewel v tepssig i gevl v fillissemet, terwiji de gedrgscde e de dr de rd vrgeste ruime iterprettie v ikel 1 dri v tepssig zij bij het vrbereide v ee serigsregelig die ee situtie v fillissemet juist bedelt te vrkme. cht dks (pgige tt) ee serigsregelig p ee lter tijdstip fillissemet mete vlge (bijvrbeeld weer de pgelegde serigsregelig iet r behre wrdt gekme), d treedt ikel 58 i vile mvg i werkig. Te beheve v de duidelijkheid beveelt de rd drm dt i de i Titel III v de Fillissemetswet p te eme serigsregelig, ikel 58 v Titel I iet v tepssig wrdt verklrd. Het bvestde bevt ldus ee vullig p het stdput v de cmmissie-ijsse m de seprtist, i.e. de hyptheekhuder, vlledig buite de serigsregelig te hude. Deze vullig, die -het zij herhld- gee tstig, mr slechts ee tijdelijke pschig v de uitefeig v de rechte v de seprtist ihudt, is r de meig v de rd dzkelijk m de prktische uitverbrheid v de wettelijke serigsregelig mgelijk te mke. 1) Aikel 58 v de Fillissemetswet verplicht de hypthecire schuldeiser zij rechte uh te efee v6dr het verstrijke v ii md, dt de islvetie bege is, behudes de bevegdheid v de rechter-cmmissris m die termij te verlege. I de tekst v de Fillissemetswet zls vrgesteld i de Ive'gswet Beke -6 NieuwBW wrdt veriges gekze vr het stelle v 'ee redelijke termij'. 18
6. De weigerigsgrde Zlsgezegdzl heti hetdrdecmmissie-ijsse vrgestelde systeem v de wettelijke serigsregelig de schulder zij die bij de rechter ee vrg tt tepssig v de serigsregelig idiet. De cmmissie-ijsse is drbij v meig dt de rechtbk ee verzek tt het v tepssig verklre v de serigsregelig llee zi mete fwijze idie mider d tie jr tevre reeds de serigsregelig p de desbetreffede schulder v tepssig is verklrd, respectievelijk de schulder mider d tie jr tevre i stt v fillissemet is verklrd. Dit teeide eigelijk gebruik v de regelig te vrkme. De cmmissie-ijsse is vs v pvttig dt de tepssig v de serigsregelig p tuurlijke perse ls stt v de vrg f de schulder bij het tst v zij schulde l d iet te geder truw is geweest. De cmmissie-ijsse geeft hiervr ls mtief dt izke deze ge'de truw gee duidelijke tetsigscriteri zij te geve. Weer sprke is v misbruik zu vlges de cmmissie-ijsse veeleer lgs de strfrechtelijke kle mete wrde pgetrede d dt i het civiele recht ee sctie zu mete wrde pgeme. Wei is de cmmissie-ijsse v meig dt tijdes e flp v het serigspl getetst meet wrde f de schulder zij i het pl pgeme verplichtige p ee juiste wijze, r behre e te geder truw is gekme. Slechts idie dt het gevl is, k dit ee leide dt de lsd verblijvede verbiteisse wrde mgezet i tuurlijke verbiteisse. De sttssecretris vrgt de red f hij de pvttige v de cmmissie-ijsse i deze deelt. Stdput v de rd De rd stelt te zie v de weigerigsgrde ee lets dere regelig vr d de cmmissie-ijsse det. De rd heeft bij de vrg r de tegg v ee schulder tt de wettelijke serigsregelig gezcht r ee middeweg tusse ee z grt mgelijke tegkelijkheid v de regelig vr tuurlijke perse, het vrkme v misbruik v de regelig dr ptetiele schuldere/vrgers e de gerechtvrdigde ecmische belge v de schuldeisers. Weer ee schulder bij de rechtbk ee verzek tt tepssigsverklrig v de wettelijke serigsregelig idiet, is het r de pvttig v de rd dzkelijk dt de rechter deze vrg tetst. Deze tetsig diet te zij gericht p het chterhle v het l d iet te kwder truw zij v de schulder bij het tst v zij schulde e p de mgelijkheid v misbruik v de serigsregelig dr de schulder. Bij de tetsig deze criteri k de rechter der meer betrekke de vrg weer 19
de schulde zij tst, tegever wie de schulde best, i heverre er sprke is v verwijtbr f rechtmtig iidele v de schulder e de vrg f de schulder reeds eerder gebruik heeft gemkt v de serigsregelig f l ees filliet is verklrd. Drbij k k de vrg de rde kme f de schulder p de juiste wijze e r behre ee evetuele eerdere serigsregelig heeft meegewerkt. Idie de rechter p grd v deze tets v rdeel is dt de schulder bij het tst v zij schulde iet te geder truw heeft gehdeld f dt hij mgelijk misbruik v de serigsregelig zu wille mke, k hij de vrg v de schulder fwijze. Idie de rechter echter de gecstteerde feite iet v z erstige rd cht tt fwijzig v de vrg te mete besluite, k hij wel besluite m bij de beplig v de ihud v de p de schulder v tepssig zijde serigsregelig met deze feite rekeig te hude. Z k de rechter bijvrbeeld deze schulder de mximle lptijd v de serigsregelig plegge. De rd wil de rechter dus de verplichtig piegge eike vrg te tetse e hem de bevegdheid geve die vrg f te wijze, d wel de schulder ee zwrder regime v de serigsregelig p te legge. Die tetsig heft zich veriges iet te beperke tt het mmet v de vrg v de serigsregelig, mr k k pltsvide gedurede de lptijd v de regelig. De rd cht het dus i tegestellig tt de cmmissie-ijsse iet gerechtvrdigd m de rechter te verplichte ee vrg v ee schulder f te wijze weer deze schulder bie ee termij v tie jre reeds gebruik heeft gemkt v de regelig d wel filliet is verklrd. Het is immers zeer wel mgelijk dt de schulder dr mstdighede geheel buite hem m wederm i ee prblemtische schuldesitutie is verzeild gerkt. De rd beveelt m de geemde criteri v l d iet te kwder truw v de schulder bij het tst v zij schulde e v het begd misbruik v de serigsregelig i de wet p te eme. De bve weergegeve vrge die i dt verbd bij de tetsig de rde kue wrde gesteld, diee vlges de rd ee plts te vide i de memrie v telichtig. De rd verwcht iet dt de dr hem vrgestelde verplichte tetsig v de vrg dr de rechter tt veel -hfdzkelijk dmiistrtieve- werkzmhede zi leide. I het meredeel der gevlle zi de hd v de dr de schulder ter beschikkig gestelde gegeves sel duidelijk zij dt hij te geder truw is e gee misbruik v de regelig wil mke. Nr de meig v de rd is de verplichte tetsig dr de rechter gewest, mdt p die wijze gevlle v mgelijk misbruik v de wettelijke serigsregelig kue wrde uitgeslte. De rechter met hierbij vlges de rd ee vrij grte mte v vrijheid v hdele hebbe. De rd is het ees met de cmmissie-ijsse dt de rechter tijdes e p het eide v de lpede serigsregelig met tetse f de schulder zij verplichtige p ee juiste wijze, r behre e te geder truw, kmt, respectievelijk is - 20
gekme. I fwijkig v de cmmissie-ijsse evewel wil de rd de rechter iet de verplichtig piegge, mr hem de bevegdheid geve m tussetijds de serigsregelig te de beeidige e mbtshlve het fillissemet v de schulder uit te spreke. 21
7. De lptijd v de serigsregelig Zls eerder gegeve is de strekkig v de wettelijke serigsregelig dt k wrde tegegeg dt tuurlijke perse tt i legte v dge met hu schulde wrde chtervlgd. Ccreet leidt dit tt het vrstel v de cmmissie-ijsse dt het pl wri de serigsregelig v de schulder wrdt uitgewerkt, ee mximle lptijd v vijf jr zu mete hebbe, gereked vf het mmet v de rechterjijke beslissig tt het vrlpig v tepssig verklre v de serigsregelig. De vrg is f dit ee redelijke termij is, d wel f deze lger f ker zu mete zij. Stdput v de rd Het is de rd beked dt de schuldserigsregelig v de NWK ee lptijd v mximl drie jr ket. Die termij evewel wrdt iet dr lle schuldere vlledig gehld; i ee tl gevlle leve de termij v drie jr l prbleme p. De meeste prbleme tst d k i het tweede e derde jr. Bvedie mkt ruim 20 prcet v de perse wie dr ee gemeetelijke kredietbk ee serigskrediet is verstrekt, tijdes de lptijd v de regelig ieuwe schulde wruit ieuwe flssigsverplichtige tst e vervlges ee chterstd i de flssig v het serigskrediet 1). Aderzijds is het de rd beked dt de termij v drie jr i vrkmede gevlle wrdt verlegd. Hewel de rd ee lptijd v drie jr p zich redelijk cht, wil hij i vereestemmig met de cmmissie-ijsse de lptijd v ee serigsregelig p mximl vijf jr stelle. De rd beveelt hierbij m i de memrie v telichtig p het desbetreffede wetstwerp te wijze p de NWK-regelig, i die zi dt de dri geldede lptijd v drie jr ls richtlij vr de rechter zu kue diee. Er kue evewel mstdighede zij die het r het rdeel v de rechter, die vlges de rd ee grte mte v vrijheid zu mete hebbe bij het beple v de lptijd, redelijk e billijk mke v die richtlij r bve f r beede f te wijke. Drbij vlt der meer te deke de gede f de kwde truw v de schulder (zie k het vrige hfdstuk), zij flssigscpciteit, de mstdigheid v liquidtie, de rd e de mvg v de schulde e i het lgemee het belg v de schuldeisers. Ee mximumlptijd v vijf jr k geidiceerd zij te zie v de resttschuld uitwiig f verkp v ee hypthecir verbde ged v de schulder, fhkelijk v de hgte v de resttschuld e/f het uitkerigspercetge. Bvedie diet vlges de rd tussetijdse pssig v de flssigscpciteit e/f de termij te lie tijde mgelijk te zij, weer gedurede de lptijd v de J) Zie der meer de ls bijige 4 bij dit Serigsregelig de mstdighede v de schulder zich dviespgeme brief v denederidse wijzige (bijvrbeeld ee erfeis f werklshid). Vereigig vr Vlkskrediet. 22
8. De liquidtie De cmmissie-ijsse stelt i hr rpp dt bij de beplig v de flssigscpciteit v de schulder i begisel k liquidtie v de ctiv v de schulder mgelijk met zij m middele i te brege ter bevredigig v de schuldeiser(s). Drbij met vlges de cmmissie-ijsse iet wrde uitgeslte dt het dr de rechter verbided te verklre pl zich zu mete kue beperke tt de vststellig v de dr de schulder f te drge flssigscpciteit. De ctiv v de schulder beheve i dt gevl iet geliquideerd te wrde, met die verstde dt de rechter k beple dt die ctiv bie de werkigssfeer v de serigsregelig vlle. Csequetie drv zi zij dt die ctiv d iet vervreemd mge wrde ch ls verhlsbject mge diee vr ieuwe schulde. De cmmissie-ijsse stelt vr m het gehele huisrd, vr zver iet bvemtig, e de udedgvrzieig, eveees vr zver iet bvemtig, v de schulder buite ee evetueel i het kder v de serigsregelig pits te vide liquidtie te lte. Stdput v de rd De rd is v meig dt v liquidtie v ctiv i de vrm v ee executrile verkp drgs ee stigmtiserede werkig uitgt. mdt de essetie v de wettelijke serigsregelig juist is dt de schulder verlp v tijd weer met ee sche lei k begie, is het stigm v liquidtie drmee eigszis i tegesprk. Drbij kmt dt liquidtie v ctiv tt kpitlverietigig k leide e veell met hge kste geprd gt. Aderzijds meet de rd dt de mgelijkheid v liquidtie wel wezig met zij; het k immers redelijk zij dt de schulder ee deel v zij vermge fstt ter bevredigig v de schuldeiser(s). Aldus kmt de rd tt de cclusie dt r zij meig executrile liquidtie v ctiv i begisel mgelijk met zij, mr dt het gebruik v deze mgelijkheid zveel mgelijk met wrde vermede. Vrijwillige verkp v vermgesbestddele te gerieve v de schuldeisers k der beplde mstdighede zeker ee pissig biede. Gegeve dit uitggsput is de rd v pvttig dt, weer liquidtie v ctiv dr de rechter redelijk e billijk wrdt gecht, drbij lles vr verkp i merkig k kme behlve het iet-bvemtige deel v het huisrd e het iet-bvemtige deel v de udedgvrzieig. Het is vlges de rd te sltte de rechter m uit te mke wt bvemtig is. Dit stdput sluit bij de bedelig v de cmmissie-ijsse. 2
9. De bewidverder De cmmissie-ijsse stelt i hr rpp vr cm bij de gerechtelijke beschikkig tt het vrlpig v tepssig verklre v de serigsregelig der meer ee bewidverder te beeme. De vrkeur v de cmmissie-ijsse gt drbij uit r ee istllig ls de gemeetelijke kredietbk. Stdput v de rd Nr de meig v de rd kme i merkig vr beemig tt bewidverder istties e perse die vlde eise v ervrig met e keis v het vrgstuk v de schuldserig. Tegelijkeijd met wrde vrkme dt tewijzig v het bewidverderschp ee grt tl verschillede istties mgelijk wrdt; dt zu immers tt ee gelijke behdelig v schuldere e schuldeisers kue leide dr de bterig v verschillede rme. Hierv uitgde is de rd is v meig dt de rechter vrij met zij i zij keuze te zie v de bewidverder. Drbij ligt het vr de hd dt gelet p de gede m e de ccrete betrkkeheid i deze, de rechter wr mgelijk ee gemeetelijke kredietbk ls bewidverder wijst. k het feit dt de gemeetelijke kredietbke de hd v het Dribek Schuldserig werke wrdr uifrme rme e rechtszekerheid vr schulder e schuldeiser wezig zij, k bij deze keuze ee put v verwegig zij. ede gezie het feit dt de gemeetelijke kredietbke ee zdige gegrfische spreidig hebbe dt zij iet ltijd ls bewidverder kue ptrede, meet de rd dt k dere mgelijkhede vrhde diee te zij, wrbij de eerdergeemde criteri v keis e ervrig v belg zij. De rd dekt i deze der meer de i ficiele kwesties gespeciliseerde dvctuur. I de meeste gevlle zi kue wrde vlst met de beemig v 66 bewidverder; bij uitzderig zi de rechter twee bewidverders kue beeme. De hrerig v de bewidverder diet vlges de rd te geschiede uit de bedel e bij vrrg te wrde vld. Het k te sltte vlges de rd tt de tke v de bewidverder behre m zrg te drge vr de peridieke betlige v de schulder; het k zelfs weselijk zij dt i beplde gevlle de mdelijkse betlig v huur, eergieverbruik, rete e flssig mes de schulder dr de bewidverder uit het de schulder vrij te lte bedrg geschiedt. 24
10. De tuurlijke verbiteis De eerdergeemde strekkig v de serigsregelig e het stelle v ee mximumtermij de lptijd v het serigspl bregt de cmmissie-ijsse tt de pvttig dt de schulde die restere flp v het pl, diee te wrde mgezet i ee tuurlijke verbiteis. Dt wil zegge dt de schulder rechtes iet verplicht is m die g resterede schulde te vlde, met die verstde dt hij, idie hij lsg besluit tt vldeig v (ee deel v) zij schulde, iet lter deze betlig k terugvrdere p grd v verschuldigde betlig. De resterede schulde wrde i de pvttig v de cmmissie- ijsse iet mgezet i ee tuurlijke verbiteis weer flp v het serigspl blijk dt de schulder iet r behre zij verplichtige heeft vld. Stdput v de rd De rd is het vlledig ees met de cmmissie-ijsse m de schulde die der de serigsregelig vlle e flp v die serigsregelig g restere, m te zette i ee tuurlijke verbiteis, vr zver lths de schulder r behre zij verplichtige heeft vld. p die mier wrdt ivullig gegeve het dr de rd derschreve uitggsput v de sttssecretris e v de cmmissie-ijsse, dt de schulder iet te eeuwige dge met schulde chtervlgd diet te wrde. De rd cht het vs ee gede zk dt expliciet i de wet wrdt pgeme dt de der de serigsregelig vllede resterede schulde flp v het serigspl wrde mgezet i ee tuurlijke verbiteis. De rechtszekerheid is ermee gedied dt het iet de rechter wrdt vergelte m te beple f sprke is v ee tuurlijke verbiteis vkmede uit ee 'verplichtig v mrl e ftse'. 1) Aldus Verbiteisserecht Deel I, De verbiteis i het igemee viges het Nieuw Burgerlijk Wetbek, dr mr. AS. Hkmp, Asser-serie, 1984, p. 60. De rd merkt veriges i dit verbd p dt uit het feit dt ee verplichtig wrdt mgezet i ee tuurlijke verbiteis vvleit dt ee schuldeiser uit ee tuurlijke verbiteis zij eige verplichtige uit ee civiele verbiteis met dezelfde schulder iet mg cmpesere met de schuld uit de tuurlijke verbiteis. Evemi zi de schuldeiser uit de tuurlijke verbiteis de kmig v die verplichtig kue psche ttdt zij vrderig wrdt vld f zi hij de wederkerige vereekmst wruit de tuurlijke vrderig e de civiele schuld vvleie weges iet kmig v de schuld kue tbide 1). D zu immers lgs idirecte weg de kmig v de tuurlijke verbiteis lsg fdwigbr wrde gemkt, wrmee de ker v de tuurlijke verbiteis zu wrde getst. De rd wil de bvegeemde rechtsgevlge v ee tuurlijke verbiteis die verblijft verjrig, iet v tepssig de zij p de tuurlijke 25
verbiteis die verblijft beeidigig v de serigsregelig. m misverstd te vrkme beveelt de rd dit duidelijk i de Fillissemetswet te geve. Te sltte gt de rd erv uit dt het Bureu Kredietregistrtie i Tiel ee cde zi twikkele die geeft dt er ee serigsregelig is geweest die zdig is fgewikkeld, dt er gee ekele juridisch fdwigbre verplichtig meer is. N vijf jr verdwijt deze registrtie uit het bestd. Het is vlges de rd de tk v de bewidverder p ee e der te te zie. 26
11. De kig v de vrderige v de schuldeisers De cmmissie-ijsse stelt vr m i het serigspl de mgelijkheid v ee kig wt vrderige v de bevrrechte schuldeisers betreft p te eme. Deze kig zu i de ge v de cmmissie-ivlijsse iet verder mge g d tt het bedrg dt de bevrrechte schuldeisers zude hebbe tvge, idie de schulder i stt v fillissemet zu zij verklrd. Als verdeelsleutel wrdt vrgesteld dt de bevrrechte schuldeisers bij de uitverig v het pl ee twee keer z hg percetge krijge uitgekeerd ls de ccurrete schuldeisers. Stdput v de rd De rd is het iet ees et de cmmissie-ijsse m de kig v de vrderige v de bevrrechte schuldeisers iet verder te lte g d tt het bedrg dt zij zude hebbe tvge idie de schulder i stt v fillissemet zu zij verklrd. Vr deze berekeig is melijk ee vergelijkig dzkelijk tusse ee ccrete e ee specultieve situtie, die i de ge v de rd ee te rbitrir resultt pieve m de dr de cmmissie-ijsse vrgestelde kig p te bsere. Bvedie, ls de bevrrechte schuldeisers it mider krijge d bij fillissemet, zi dit er veell te leide dt er iets verblijft vr de ccurrete schuldeisers e d is het tweede criterium zils. De rd wil drm bij ee evetuele kig v de vrderige i het serigspl llee de verdeelsleutel v 2:1 tusse de bevrrechte e de ccurrete schuldeisers htere 1), zdt de bevrrechte schuldeisers ee twee keer z hg percetge krijge uitgekeerd ls de ccurrete schuldeisers. Drbij diet te wrde uitgeg v de hfdsm v de schuld (dus exclusief evetuele beterete, gerechtelijke kste, e dergelijke). 1) Zie k het cmmetr v de Federtie v Bedrijfsvereigige, dt ls bijige bij dit dvies is pgeme. 27