Stichting Arbeidsmarkt Gehandicaptenzorg Jaarverslag 2009 Den Haag, maart 2010 Stichting Arbeidsmarkt Gehandicaptenzorg Lange Voorhout 13 2514 EA Den Haag
Voorwoord Voor u ligt het jaarverslag 2009 van de Stichting Arbeidsmarkt Gehandicaptenzorg (StAG). In dit jaarverslag blikken we graag met u terug op de activiteiten die de StAG in 2009 heeft uitgevoerd met en voor de gehandicaptenbranche. Een jaar met een professionaliseringslag voor de StAG. Voor de eerste maal is een beleidsplan opgesteld. Uitvoering van StAG activiteiten vinden nu binnen een kader plaats. Het beleidsplan kent drie peilers: professionaliteit, professionalisering arbeidsomstandigheden, participatie en inzetbaarheid. Op basis van deze peilers is dit jaarverslag opgesteld. Tevens is van een procesmatig secretariaat naar een meer inhoudelijk secretariaat overgegaan. Maatregelen die nodig zijn om in te kunnen spelen op relevante arbeidsmarktvraagstukken voor de branche gehandicaptenzorg. Voor 2010 wil de StAG zich wederom inspannen om samen met de branche te werken aan een goed functionerende arbeidsmarkt. Jan Fidder, voorzitter
Over de StAG Doel en missie De StAG wil eraan bijdragen dat de gehandicaptenzorg een aantrekkelijke en gezonde branche om in te werken is en blijft, met een goed arbeidsklimaat en professionele en vitale medewerkers en organisaties. Zij wil daarmee voorwaarden scheppen voor een kwalitatief goede zorgverlening aan gehandicapten tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten. De organisatie van de StAG Het StAG bestuur bestaat uit acht leden. Vier namens de werkgeversorganisatie en vier namens de werknemersorganisaties. In 2009 vergaderde het bestuur vijf maal. Het secretariaat van de StAG is belegd bij het Centrum Arbeidsverhoudingen (CAOP). Naast de bestuursondersteuning is het financieel beheer belegd bij het CAOP.
Projecten en activiteiten De projecten en activiteiten van de StAG in 2009 zijn te clusteren in drie peilers: professionaliteit, optimalisering arbeidsomstandigheden, participatie en inzetbaarheid. Professionaliteit De StAG is van mening dat professionaliteit een goede invalshoek is om de aantrekkelijkheid van de branche te versterken. In het kader van dit programma is de beroepstrotscampagne geïnitieerd en vervult de StAG de functie van brancheloket voor het aanvragen van ESF-subsidie voor scholing van werkenden. Campagne beroepstrots De campagne beroepstrots vergroot het zelfbewustzijn en de uitstraling van de professionals in de branche. In 2009 is een communicatieconcept voor de campagne ontwikkeld gericht op het versterken van beroepstrots. Op basis van dit creatieve concept is gestart met de voorbereiding en ontwikkeling van de middelen van de campagne zoals de talententest, de website/het projectweb en algemene promotiemiddelen. Alle middelen zijn gericht om het doel van de campagne te behalen: medewerkers meer bewust te maken van de aspecten in hun werk waarop ze trots mogen zijn; de aanwezige beroepstrots en het beroepsbeeld te versterken en medewerkers te stimuleren om die beroepstrots uit te dragen. Onafhankelijk van de erkenning die zij vanuit de persoonlijke omgeving of samenleving ervaren. In 2010 zal de kick off van de campagne zijn. ESF-subsidie voor scholing van werkenden In 2007 is gestart met een nieuw ESF-programmaperiode. Van 2007 tot en met 2013 biedt het Europees Sociaal Fonds nieuwe kansen voor projecten die de werking van de arbeidsmarkt bevorderen. In deze programmaperiode zijn laaggekwalificeerde werknemers (maximaal MBO-4 niveau) de doelgroep. De overheid heeft daarbij als oogmerk: werkenden zonder startkwalificatie door opscholing tot kwalificering te brengen. Instellingen voor gehandicaptenzorg kunnen ESF-subsidie aanvragen om bijvoorbeeld de werkervaring van mensen die nooit een opleiding hebben afgemaakt om te zetten in erkende diploma's; werkenden met een startkwalificatie op te scholen, eventueel via deelcertificering. Dit is van belang gezien de toenemende eisen die worden gesteld aan werkenden. ESF-subsidie is ook te gebruiken om lager opgeleide werknemers doorstroommogelijkheden te bieden binnen en buiten de branche maar zo mogelijk te behouden voor de branche. In 2009 zijn zes subsidieaanvragen ingediend bij de StAG. Deze zijn alle gehonoreerd.
Optimalisering arbeidsomstandigheden Bijdragen aan het veilig, gezond en vitaal werken van de medewerkers in de branche gehandicaptenzorg stond centraal in de StAG-projecten die in 2009 op het terrein van de arbeidsomstandigheden op de agenda stonden. De uitrol en de doorontwikkeling van de Arbocatalogus Profijt van Arbobeleid is dé activiteit die binnen deze peiler wordt uitgevoerd. Voor de uitvoering zijn een aantal projecten geïnitieerd, waarbij zoveel mogelijk gebruik is gemaakt van externe subsidies. Voor het draagvlak en het toetsten van de projectresultaten is naast een extern bureau een werkgroep ingericht bestaande uit deskundigen vanuit diverse gehandicaptenzorginstellingen. Veilig werken/agressie Een praktisch, webbased document is ontwikkeld, gericht op management/ raad van bestuur, leidinggevenden en ambulante medewerkers van de gehandicaptenzorginstellingen. Met als doel het voeren van goed beleid inzake agressie en de problematiek inzake agressie en geweld in de gehandicaptenzorg te verminderen. Praktijkvoorbeelden illustreren het thema. Biologische Agentia Speerpunt binnen biologische agentia zijn de prioritaire risico s Hepatitis A / B en MRSA. Daarnaast is er algemene informatie over biologische agentia, zoals wat het is, wetgeving, (kwetsbare) doelgroepen, blootstelling etc. Praktijkvoorbeelden zijn opgenomen om herkenbaarheid te creëren en een vertaalslag te maken naar de praktijk. Fysieke belasting Het ontwikkelde instrumentarium tijdens het arboconvenant 2001-2004 is de basis voor het arbeidsrisico fysieke belasting. Dit instrumentarium is aangevuld met: - Beeldschermwerk / RSI-preventie; - Fysieke belasting in de dagbesteding; - Handreiking tactisch tillen; - Brochure Slim ouder worden in de gehandicaptenzorg. Handreiking Bedrijfshulpverlening (BHV) In 2009 is het e-learningprogramma Niveo Zorg ontwikkeld. Met dit programma kunnen gehandicaptenzorginstellingen BHV opleidingen op maat vormgeven. Eveneens is een handreiking ontwikkeld, die bestaat uit beleidsmaatregelen op instellingsniveau en uit praktische maatregelen waarmee medewerkers de (brand)veiligheid op hun locatie kunnen verhogen. Werkdruk Er is onderzoek gedaan naar reeds ontwikkelde methoden voor de aanpak van werkdruk. Via instellingsgesprekken is meer duidelijkheid verkregen over de problemen en de eventuele ervaringen met de aanpak van een bepaalde methode. Instrumenten om knelpunten rond werkdruk te verminderen zijn opgesteld en goede praktijkvoorbeelden zijn beschreven.
Implementatie Voor het implementeren van de arbocatalogus www.profijtvanarbobeleid is deze vernieuwd. Daarnaast is een communicatie toolkit, bestaande uit posters, een viral (cartoon animatie) e.d. ontwikkeld. De toolbox in combinatie met de vernieuwde website wordt tijdens de regiobijeenkomsten in januari 2010 gepresenteerd. Participatie en inzetbaarheid Voor het uitwerken van de peiler Participatie en inzetbaarheid is in 2009 tweemaal een projectgroep, ingesteld door het StAG bestuur, bijeengeweest. Deze groep heeft van gedachten gewisseld over werknemer 2.0 en sociale innovatie; instrumenten werkvermogen; EVC-online en verhogen deeltijdfactor. Wegens de CAO onderhandelingen heeft de projectgroep geen concrete acties ondernomen. Voorwaardenscheppende activiteiten Arbeidsmarktonderzoek Ook in 2009 heeft de StAG geparticipeerd in het Onderzoeksprogramma Arbeidsmarkt Zorg en Welzijn om betrouwbare, actuele en eenduidige arbeidsmarktinformatie te verkrijgen. Met de StAG financieren de sociale partners uit de andere branches in de zorg- en welzijnssector, het ministerie van VWS, het UWV Werkbedrijf en Calibris dit onderzoeksprogramma. Producten van dit programma waren in 2009 o.a. de rapporten Arbeid in Zorg en Welzijn 2009 en Regiomarge 2009. Verzuimregistratie Om zicht te hebben en te houden op het verloop van het ziekteverzuim in de branche gehandicaptenzorg en de zorgsector als geheel hebben branches in de zorgsector een overeenkomst afgesloten met Vernet. Vanuit Vernet ontvangt de StAG ieder kwartaal en kalenderjaar een verzuimrapportage dat een beeld geeft over het verzuim in de branche en in de zorgsector als geheel. Over het jaar 2009 was het ziekteverzuim in de branche 5,23. Dit is een daling van 0,01% ten opzichte van 2008. Platform Kwalificatiebeleid In 2009 heeft het StAG-bestuur besloten de financiering van het Platform Kwalificatiebeleid te beëindigen. De activiteiten van het platform leverden geen meerwaarde op voor de aansluiting tussen de branche gehandicaptenzorg en het onderwijs.
Verspreiding Jaarboek Werknemers in de Zorg 2009 Net als voorgaande jaren heeft de StAG het jaarboek afgenomen en verspreidt onder ondernemingsraden, directeuren en p&o functionarissen van instellingen in de gehandicaptenzorg. Projecten voortvloeiende uit de cao Voor het thema Persoolijk Budget Levensfase (PBL) heeft PGGM HR Advies onderzoek gedaan en advies gegeven over de mogelijkheden. Communicatie en PR In 2009 is een akkoord gegeven voor het opstellen van een projectplan inzake communicatie(middelen) en PR van de StAG. Daarvoor heeft een oriënterend gesprek plaatsgevonden. In 2010 ligt een projectplan ter bespreking voor.
Samenstelling Stichtingsbestuur 2009 VGN Vereniging Gehandicaptenzorg Nederland - De heer drs. J. Fidder voorzitter - De heer drs. J.A P. M. Maas lid - De heer mr. drs. J.J.L. Pepers lid - De heer E.F.F. van Schijndel lid ABVAKABO FNV - De heer J.H.A.M. Kramer vice-voorzitter tot 24 november 2009 - De heer W.W.M. van der Hoorn vice-voorzitter vanaf 24 november 2009 CNV Publieke Zaak - De heer L.C.H. Vincken lid FBZ - De heer B.H.G. Steehouder lid NU 91 - Mevrouw J. den Engelsman-Volmer lid