Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid TITELPAGI NA. Hollen. Stilstaan bij Werkdruk. dát maakt zorg beter.

Transcriptie

1 Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid TITELPAGI NA Hollen Stilstaan bij Werkdruk dát maakt zorg beter Anita Hertogh

2 Waarom is Zorg en Welzijn een van de prioritaire sectoren voor de inspectie SZW? Politieke en maatschappelijke context Goede zorg is belangrijk Zorg is mensenwerk, gevoelig voor ontwikkelingen op de arbeidsmarkt Noodzakelijke groei tot 2025: werknemers Beschikbaar op arbeidsmarkt: werknemers Goede arbobeleid: noodzakelijk voor duurzame inzetbaarheid Zorg en welzijn kent grote arborisico s met als gevolg onnodige uitval Instellingen beheersen risico s nog niet voldoende Gezamenlijke inzet op arbo levert bijdrage aan beheersing risico s

3 Waarom is Zorg en Welzijn een van de prioritaire sectoren voor de inspectie SZW? Arbeidmarkt: duurzame inzetbaarheid noodzakelijk Meervoudige arbeidsbelasting: PSA, fysieke belasting, biologische agentia en BHV Hoger verzuim Toename WIA instroom Evenveel ongevallen als in de bouw (agressie) Beroepsziekten: helft PSA, 30% fysieke belasting Pensioenleeftijd lager WAI lager Op zoek naar andere baan: hoger Maatregelen gewenst en noodzakelijk Handhaving in de zorg: % 3

4 Sectoraanpak Zorg en Welzijn Doelen en keuzes Verbeteren Arbeidsomstandigheden Oorzaken risico s bekend Instellingen passen maatregelen uit catalogus toe Instellingen en subsectoren evalueren of risico s worden beheerst Handhavingscommunicatie Inspecteren Activeren en verbinden Psychosociale arbeidsbelasting Fysieke belasting Biologische agentia Bedrijfshulpverlening CAO-partijen, IGZ, IJZ, VI, VWS SZW Risicoselectie en focus op subsectoren Jeugdzorg Ouderenzorg Ziekenhuizen Kinderopvang Ambulancezorg Gehandicaptenzorg Maatschappelijke opvang Geestelijke gezondheidszorg

5 Resultaten agressie per sector 5

6 Agressie Geestelijke gezondheidszorg 6

7 Biologische agentia per subsector 7

8 Overtredingen Biologische agentia in zorg en welzijn 8

9 Bedrijfshulpverlening per subsector 9

10 Grootste risico in zorg en welzijn: Psychosociale arbeidsbelasting PSA: Werkdruk, Emotionele belasting, Sociale veiligheid, Werktijden Werkstress: Disbalans in de werkbelasting en belastbaarheid van de werknemer wat zich uit in psychische en/of fysieke klachten 10

11 Is uw instelling in balans? 11

12 Wat doen de instellingen? Alle instellingen serieus aan de slag met Werkdruk? Instellingen beheersen de risico s voldoende? Instellingen kunnen de risico s nog beter beheersen? 12

13 Sectoraanpak Zorg en Welzijn Activiteiten PSA Verdiepend onderzoek Maatregelen voor veroorzakers werkstress Evaluatie of maatregelen gewenste effect hebben Handhavingscommunicatie: Brochure Flyer Testimonials Presentaties Brieven Website Actieve inspecties Ouderenzorg 170 Jeugdzorg 170 Gehandicaptenzorg 10 Ziekenhuizen Inspecties incidenten/signalen Actieve inspecties 2013 GGZ Ziekenhuizen Ambulancediensten Maatschappelijke opvang Inspecties incidenten/signalen Overleg: Arbocatalogi Signalen en incidenten Duurzame inzetbaarheid Borgen arbo in primaire proces: Drang en dwang Personeelsbezetting PSA: Werkdruk, emotionele belasting, sociale veiligheid, werktijden Werkstress: Disbalans werkbelasting en belasting van de werknemer dat zich uit in fysieke of psychische klachten

14 Inspecties PSA Nieuwe inspecties, nieuwe kansen Onderwerpen: werkdruk, werktijden en agressie In de zorg is er werkdruk: omgekeerde bewijslast Inspecties moeten bijdragen aan het verminderen van psa Inspecties gericht op beleidscyclus: zelfwerkzaamheid Voorbeeld: succes van inspecties op agressie en geweld Inspecties hebben diepgang en prikken door Wanneer zijn we tevreden? Als u regelmatig evalueert en bijstuurt! 14

15 Werkdruk: Wat verwacht de Inspectie SZW van u? Actuele RI&E m.b.t. werkdruk Verdiepend Onderzoek naar werkdruk Maatregelen bepalen, inplannen en uitvoeren De maatregelen moeten voldoen aan kwaliteitseisen t.a.v. inhoud, proces en voortgang Evaluatie: nagaan of de maatregelen het gewenste effect bereiken: een gezonde werkdruk. 15

16 Kwaliteitseisen inventarisatie werkdruk Gangbare onderzoeksmethode, bijvoorbeeld uit de arbocatalogus of van een Arbodienst Voldoende respons op vragenlijsten over werkdruk Resultaten herleidbaar naar afdelingen en teams Verdiepend onderzoek daar waar werkdruk hoog scoort, d.m.v. vragenlijsten en/of interviews en bespreking in teams Inventarisatie: waar wordt de werkdruk in onze afdeling / ons team door veroorzaakt? Wat zijn de collectieve werkdrukbronnen in de organisatie? 16

17 Kwaliteitseisen werkdruk maatregelen Inhoud: Pakken de maatregelen de werkdrukbronnen echt aan? Wordt voorrang gegeven aan collectieve bronnen en maatregelen? Zijn er maatregelen voor de korte en lange termijn? Proces: commitment management deskundige begeleiding participatie medewerkers duidelijke taakverdeling heldere communicatie Voortgang: geplande doorlooptijd is realistisch de planning wordt gevolgd; traject t/m een evaluatie 17

18 Maatregelen (organisatie, team, individueel) Goede afstemming bezetting op zorgvraag of andersom Goede afstemming deskundigheid en ervaring op de zorgvraag Reële bepaling van de benodigde tijd per handeling/cliënt Regelruimte creëren voor de uitvoerende medewerkers Goede begeleiding/coaching van uitvoerende medewerkers Goede en tijdige dossiervorming en dossieroverdracht Adequate vervanging van afwezige collega s Zorgvuldige risicotaxatie bij nieuwe cliënten Inspraak bij de planning en uitvoering van de werkroosters Signaleren van problemen en knelpunten die de werkdruk verhogen Begrip en steun vanuit de leiding bij problemen in de uitvoering 18

19 Beleidsmatige aanpak Arbeids- en rusttijden RI&E m.b.t. de arbeids- en rusttijdenproblematiek Beleidsmatige aanpak van de arbeids-en rusttijden Schriftelijk vastleggen van de arbeids- en rusttijdenpatronen Rekening houden met persoonlijke situaties van werknemers Inspelen op nieuwe ontwikkelingen m.b.t. arbeids- en rusttijden Evalueren en bijstellen van de arbeids- en rusttijdenpatronen 19

20 Beheersmaatregelen Agressie en Geweld Inventarisatie van de risico s m.b.t. agressie en geweld Protocol hoe te handelen tijdens en na een incident Procedure voor melden, registreren en analyseren incidenten Huisregels voor cliënten, bewoners en bezoekers Organisatorische en personele maatregelen Technische en bouwkundige maatregelen Alarmsysteem of communicatiemiddel en een alarmprocedure Opvang, ondersteuning en eventuele nazorg na een incident Cliëntinterventie / aanpak van de dader na een incident Voorlichting en instructie m.b.t. de risico s en maatregelen Training in het beheersen van / omgaan met agressie en geweld Periodieke evaluatie van de aanpak van agressie en geweld 20

21 Wat doet de inspecteur bij een inspectie? Relevante documenten opvragen ter bestudering Intakegesprekken met vertegenwoordigers werkgever en OR Interviewen medewerkers, leidinggevenden en deskundigen Eindgesprek met werkgever en OR: wat moet er nog gebeuren Sturen handhavingscorrespondentie: waarschuwing en/of eis Controle: niet in orde: Boeterapport Zo nodig volgen van de aanpak PSA tot en met een evaluatie 21

22 Conclusies uit de pilots Veel instellingen nog in beginfase Medewerkerstevredenheidsonderzoeken Lange doorlooptijd aanpak PSA Er is toch al veel aandacht?! Als signalen niet tijdig en adequaat opgepakt worden, worden de problemen alleen maar groter Aan de slag met de belangrijkste risico s Dus snel aan de slag met PSA! 22

23 Inspectie SZW Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid TITELPAGI NA Hollen Stilstaan bij werkdruk dát maakt zorg beter Dank voor uw aandacht