Flexibel roosteren iets voor u?

Transcriptie

1 Flexibel roosteren iets voor u? Het Landelijke Arbocongres 2012 Maandag 1 oktober 2012 Nicole Pikkemaat, trainer / adviseur Arbeid en Gezondheid 1 Programma Flexibel roosteren, waarom? Mogelijkheden en vormen van flexibel roosteren Eerste verkenning: Bekijken of en zo ja, welke vorm(en) van flexibel roosteren passen bij uw organisatie Weten waar u aan moet denken bij de voorbereiding, de invoering en uitvoering van flexibel roosteren 2

2 Duurzame inzetbaarheid en flexibel roosteren Langer, gezonder en anders werken Een leven lang leren Gezond zijn en gezond werken Flexibele en gezonde werktijden, Het nieuwe werken 3 Huis van Werkvermogen als inspiratiebron Dimensies van de WAI: 1. Kenmerken van de functie 2. Huidige werkvermogen vergeleken met beste werkvermogen 3. Werkvermogen in relatie tot de eisen van het werk 4. Aantal huidige aandoeningen 5. Inschatting beperking werkuitoefening door aandoeningen 6. Ziekteverzuim gedurende de afgelopen 12 maanden 7. Eigen prognose werkvermogen over 2 jaar 8. Psychische vitaliteit / mentale capaciteiten 4 (bron: Ilmarinen)

3 Over de verdiepingen van het huis 1 Lichamelijke en psychische gezondheid 2 Competenties en verdieping 60% 3 Waarden en normen 4 Werkomstandigheden en management 5 Aandacht voor gezonde werktijden loont!!! De WAI meten = weten en levert in de toekomst (ideeën voor) preventieacties op Maar we willen nu ook concreet aan de slag: Aandacht voor de arbeidsomstandigheden (denk aan de RI&E!) en dus ook voor gezonde werktijden 6

4 Ontwikkelingen op het vlak van werktijden Inspelen op de wisselende productie, openingstijden,.. Aansluiten op werkaanbod Slimmer en efficiënter werken Flexibiliteit Medewerkers willen dat ook wel... 7 Flexibiliteit voor de medewerker Inspelen op wensen medewerkers en trend van individualisering: Zelf beslissen over werktijden, werkinhoud en werkvolgorde Rekening (kunnen) houden met verschillende leeftijdsgroepen en levensfasen Waardoor: Meer tevredenheid (en minder ziekteverzuim) Betere werkgeverspositie op de arbeidsmarkt Grotere bereidheid tot langer doorwerken 8

5 Ideeën 9 Het idee van flexibele werktijden Vaak is een rooster het gemiddelde van individuele belangen Probleem van gemiddelde; logisch, maar is feitelijk niet hetgeen individueel gewenst is Wens mw A Rooster voor mw A en B Wens mw B 10

6 Dimensies van flexibel roosteren Mate van zeggenschap van individuele medewerker Mate van diversiteit in werktijdoplossingen, zoals: Meer of minder uniformiteit in begin- en eindtijden Verschil in dienstlengten Spreiding van werktijd en vrije tijd Van ruilen van roosters, voorkeursroosters tot E-werken 11 Vormen van flexibel roosteren Bron: NCSI brochure,

7 Stappen in het zelfroosteren 1. Ken het werkaanbod 2. Inventarisatie van de wensen van individuele medewerkers Binnen gestelde grenzen Volgens spelregels 3. De wensen vergelijken met het werkaanbod 4. De puzzel verder oplossen 5. Het definitieve rooster 6. Evaluatie 13 Voorbeeld: intekenrooster 1. Leiding stelt personele bezettingseisen vast in de vorm van pakket aan (bestaande/ nieuwe) diensten - Roosterperiode: 2 (3) maanden 2. Medewerkers tekenen gedurende 2 weken in 3. Planner informeert medewerkers over resultaat - Medewerkers kunnen gedurende 3e week hun wensen bijstellen 4. Planner wijst in 4e week toe - Streefcijfer wenshonorering: 80% 5. Eventuele ruilverzoeken medewerkers in 5e week; daarna uitgangspunt: geen ruilingen, tenzij Planner behoudt bevoegdheid last minute planningsacties (ziekte, uitvaart, calamiteiten op de afdeling etc.)

8 De complexiteit van de puzzel Techniek Wensen van personeel Bezetting Parameters Software Kwalificaties ATW / CAO Regelgeving Spelregels Ontwikkeling Individueel Rooster Reservestelling Diensten Over/onderbezetting Capaciteit 15 Meer of aanvullende ideeën Inzetbaar kunnen zijn op meerdere afdelingen Taakherschikking en functiedifferentiatie, bijvoorbeeld specialisten, generalisten, flexisten en nieuwe doelgroepen Een flex-pool met aanzien (extra beloning en bedoeld om kennis over te dragen): de excellent-p l Zelfsturing: team stuurt zelf; leidinggevende is coach (evt. team ook verantwoordelijk stellen om werkaanbod in te vullen) 16

9 Flexibele werktijden: dan nog meer voordelen? Meer solidariteit door loslaten van vaste groepen Kennis uitwisselen en vergroten Investeren in een leven lang leren Meer betrokkenheid bij werkprocessen Grote verantwoordelijkheid voor medewerkers 17 Kenmerken van een succesvolle aanpak (1) Begin daar waar het roosterproces goed gaat (onder meer: personeelscapaciteit op orde, openstaan voor verandering bij medewerkers) Win-win voor werkgever en medewerkers Actieve medewerkersparticipatie Coach en train leidinggevenden Experimenteerruimte Keuze roostersoftware mag niet leidend zijn Tijd nemen om te oriënteren 18

10 Kenmerken van een succesvolle aanpak (2) Flexibel roosteren doe je niet zomaar: willen en kunnen? Het moet wel wat opleveren! Een grondige analyse van noodzaak, de sterkte- en zwaktepunten in de organisatie, de wensen van medewerkers, etc. Keuzes maken voor: één of meerdere vormen de aanpak, spelregels en gedragsregels (dat begint al bij een pilot) Blijf evalueren 19 Diverse vormen en combinaties mogelijk Flexibel roosteren afstemmen op de processen in de organisatie en andersom, bijvoorbeeld: Zelfroosteren en breed inzetbaar zijn Het nieuwe werken en flexibele werktijden Zelfsturend team dat ook de werktijden bepaalt Niet iedere vorm hoeft voor iedereen, bijvoorbeeld een traditioneel rooster naast flexibel werken Is het nodig? Wat is nodig? 20

11 Aandachtspunten (1) De OR heeft instemmingsrecht over een besluit tot vaststelling, wijziging of intrekking van een arbeids- en rusttijdenregeling of een vakantieregeling (WOR, art. 27, lid 1b), dus ook: nieuwe manieren van het regelen van de werktijden, zoals zelfroosteren Arbeidstijden is een belangrijk onderwerp voor de medewerker. Maak een goede afweging tussen bedrijfsbelang en werknemersbelangen (belangen kunnen zeer divers zijn!). Betrek de medewerkers altijd bij keuzes: Wat zijn de belangrijkste knelpunten? Welke ideeën zijn er? 21 Aandachtspunten (2) Houd het simpel. Veel spelregels maakt een systeem ingewikkeld. Zoek ook een goede balans tussen gedetailleerde afspraken inspraak / regelruimte van de medewerkers Verandering van werktijden van afdeling X heeft gevolgen voor afdeling Y (bijvoorbeeld ondersteunende afdelingen / afdelingen die aan- en afvoer organiseren) = ketenproces Werkwijze van toeslagen en vergoedingen. Denk aan voorbeeldberekeningen: financiële consequenties voor medewerkers 22

12 Aandachtspunten (3) Bij de bepaling van de bezetting: Benodigde kwalificaties en de bedrijfshulpverlening Reserves voor vakantie, ziekte, piekdruktes, overdracht, etc. Garantie van de veiligheid (vraagt om de inzet van voldoende gekwalificeerd personeel) Voorzieningen bij werken in de nacht Verhouding vast en ingeleend personeel Ziekteverzuimcijfers, RI&E en PAGO / PMO zijn goede evaluatie-/hulpmiddelen 23 Aandachtspunten (4) Wisselende werktijden; ATW verlangt: Medewerkers 28 dagen van te voren informeren over een verandering van het arbeidspatroon Rekening houden met zorgtaken (denk aan tijd / compensatie om zaken voor de thuissituatie geregeld te krijgen) Vrijwilligheid in keuzes voor werken op 24

13 Meer weten? Vragen? Mijn gegevens: Nicole Pikkemaat, trainer / adviseur Arbeid en Gezondheid, FNV Formaat nicole.pikkemaat@fnvformaat.nl Tel. nr.: en