De Wet maatschappelijke ndersteuning eenvudig verteld Met de Wm det iedereen gewn mee VCP Zichtbare invled van mensen met een beperking p lkaal beleid Inleiding Dit bekje met infrmatie ver de Wet maatschappelijke ndersteuning (Wm) legt de belangrijkste nderdelen van de Wm uit. Wilt u meer weten ver de Wm? Dan is dit een bekje vr u. Gewn meeden De Wm zrgt er vr dat iedereen: zelfstandig in een huis kan wnen met de bus f taxi naar vrienden kan gaan zelf zijn bdschappen kan den in de winkel in de buurt. Met andere wrden: de Wm zrgt er vr dat iedereen gewn mee kan den. Meeden Heeft u het gevel dat u niet mee kunt den? Wilt u meer weten ver ndersteuning? Ga dan naar het Wm-lket in uw gemeente. U kunt k meepraten ver he de Wm bij u in de gemeente is geregeld. Belemmeringen Vr smmige mensen is het meilijk m gewn mee te den. Omdat ze ud zijn f een beperking hebben. Zij kmen dingen tegen in het leven waardr zij ergens niet kunnen kmen f iets niet begrijpen. Bijvrbeeld drempels, geen lift, meilijke taal. We nemen dit belemmeringen. De Wm zrgt er vr dat belemmeringen wrden pgelst. De gemeente De gemeente vert de Wm uit. Dat betekent dat de gemeente u ndersteunt als u belemmeringen velt in het dagelijks leven. De gemeente bepaalt zelf he ze dat det. Maar de gemeente met wel luisteren naar wat u ndig heeft. De gemeente zekt samen met u naar de beste plssing vr gede ndersteuning. Inhud pagina hfdstuk 2 Wat is de Wm? 3 Wat kunt u met de Wm? 5 Wat det de gemeente met de Wm? 7 He regelt u uw ndersteuning met de gemeente? 8 He wrdt uw ndersteuning betaald? 10 He kunt u meepraten ver de Wm? 12 Meer infrmatie
1. Wat is de Wm? Wm betekent: Wet maatschappelijke ndersteuning Zelfstandig leven De Wm zrgt er vr dat u z lang mgelijk zelfstandig kunt blijven wnen. Dat u gewn mee kunt den in de maatschappij. En dat u de hulp en ndersteuning krijgt die u ndig heeft. De gemeente helpt De gemeente vert de Wm uit. De gemeente met u helpen als u velt dat u niet mee kunt den in de maatschappij. Cmpensatieplicht De gemeente kijkt samen met u naar wat u ndig heeft m mee te kunnen den in de maatschappij. De gemeente zrgt dat er een gede plssing kmt vr uw vraag f prbleem. De plssing met z zijn dat u geen belemmeringen meer velt m mee te den. Dit nemen we de cmpensatieplicht. Waarm is de Wm een belangrijke wet? Iedereen met mee kunnen den. Mensen met een beperking kunnen dingen tegenkmen in het leven waardr het meilijk is m mee te den: drempels, geen lift f meilijke taal. We nemen dit belemmeringen. Mensen met een beperking kunnen die belemmeringen tegenkmen: bij het zelfstandig wnen in huis bij het verver naar winkels f familie bij het ntmeten van andere mensen. De Wm is er m te regelen dat alle mensen mee kunnen den. Belemmeringen: Mensen met een beperking kunnen dingen tegenkmen in het leven waardr het meilijk is m mee te den: drempels, geen lift f meilijke taal.
2. Wat kunt u met de Wm? Kunt u niet gewn meeden in de maatschappij? Heeft u ndersteuning ndig? Wilt u meer weten ver vrzieningen, hulp en begeleiding? Dan kunt u naar het Wm-lket in uw gemeente. Iedere gemeente heeft een Wm-lket. Vragen ver verschillende nderwerpen Uw vragen kunnen gaan ver de vlgende nderwerpen: hulp m uw huis schn te huden hulp m in alle kamers van uw huis te kunnen kmen verver binnen uw stad f naar een andere stad begeleiding bij verver andere mensen ntmeten en activiteiten den hulp bij het zeken naar vrijwilligerswerk samen kijken welke hbby f sprt leuk vr u is samen met ltgenten iets rganiseren. Huishudelijke hulp Hebt u hulp ndig bij het huishuden? Dan kmt er iemand bij u thuis die u helpt met bijvrbeeld de afwas, strijken, de ramen wassen en schnmaken. Als u huishudelijke hulp ndig hebt, kunt u dit bij de gemeente aanvragen. Vindt de gemeente k dat u huishudelijke hulp ndig heeft? Dan krijgt u dit k. U met er wel iets vr betalen. Dit nemen we een eigen bijdrage. Verver Mensen die niet zelfstandig in hun eigen mgeving kunnen reizen, kunnen aangepast verver bij de gemeente aanvragen. Smmige mensen hebben een aangepast ververmiddel ndig m naar vrienden te gaan, f naar een club in de buurt. Als u niet met een gewne fiets f aut kunt reizen, dan kunt u bij de gemeente bijvrbeeld een aangepaste fiets f aut aanvragen. Of een sctmbiel. De gemeente kijkt f u aangepast verver echt ndig heeft. Cntacten in de wijk Veel mensen met een beperking die in een speciale wnvrm wnen, verhuizen naar de wijk. Sms is er dan niet zveel cntact tussen mensen met een beperking en de andere buurtbewners. De Wm zrgt er vr dat mensen in de wijk meer met elkaar in cntact kmen. De gemeente rganiseert activiteiten in de wijk. In buurthuizen bijvrbeeld. U kunt daar vrijwilligerswerk den. Of u kunt er meeden aan activiteiten die u leuk vindt. Wilt u zelf iets rganiseren? Vraag dan aan de mensen van het Wm-lket f zij willen meedenken en meehelpen.
VOORBEELD 1 Henk wil niet eenzaam zijn Henk wnde vreger in een gezinsvervangend tehuis. Hij ntmette daar een vruw. Henk is later met haar getruwd. Samen zijn ze zelfstandig gaan wnen in een appartement van de instelling. Tien jaar geleden is de vruw van Henk verleden. Henk wnt nu alleen in het appartement. Hij vindt dat meilijk. Ondersteuning ndig Henk heeft begeleiding ndig bij het wnen. Henk kan k meilijk lpen. Hij kan daarm niet z makkelijk meer zelf naar familie en naar de mensen van de kerk. Als er niets gebeurt, zal Henk eenzaam blijven in zijn appartement. Henk heeft ndersteuning gevraagd bij het Wm-lket van de gemeente. Hij heeft een sctmbiel gekregen zdat hij nu veral kan kmen. Ok heeft Henk hulp in de huishuding gekregen. Andere mensen ntmeten Henk wil graag andere mensen met een verstandelijke beperking ntmeten. Hij ging eerst naar het ntmetingscentrum van de instelling. Maar dat is er niet meer mdat er geen geld meer vr is. De gemeente is in het buurthuis een café gestart vr mensen met een verstandelijke beperking. Henk gaat nu bijna iedere dag naar het buurthuis. Wm Dr de Wm kunnen mensen gewn mee den in de maatschappij. Henk wilde cntact hebben met mensen in de buurt. De gemeente heeft er vr gezrgd dat dit kan. Dr te zrgen vr een sctmbiel vr Henk. En vr het café in het buurthuis waar hij andere mensen kan ntmeten.
3. Wat det de gemeente met de Wm? De gemeente zrgt er vr dat u de ndersteuning krijgt die u ndig heeft m mee te kunnen den. Dat kan een vrziening zijn, bijvrbeeld een rlstel. Dat kan hulp zijn, bijvrbeeld bij het den van het huishuden. Of dat is begeleiding, bijvrbeeld m ergens naarte te gaan. Samen tt plssing kmen De gemeente mag zelf weten welke ndersteuning zij u biedt. Maar de gemeente kijkt altijd samen met u en de mensen m u heen naar wat u ndig heeft. Samen met u dan tt de beste plssing zien te kmen. De gemeente beslist als laatste wat er gebeurt. Wm-beleid Iedere gemeente maakt een plan ver he zij mgaan met de Wm. Dit nemen we Wm-beleid. He het Wm-beleid in uw gemeente is geregeld, kunt u navragen bij het Wm-lket in uw gemeente. Of u kunt het lezen p de website van de gemeente. Vrzieningen Er zijn drie srten vrzieningen: algemene, individuele en cllectieve vrzieningen. 1. Algemene vrzieningen zijn vrzieningen waar iedereen gebruik van kan maken, niet alleen mensen met een beperking. Vrbeelden zijn: in een buurthuis kmen k andere mensen allerlei mensen gaan met het penbaar verver als u een cursus det in de buurt, den andere mensen daar k aan mee. 2. Individuele vrzieningen zijn vrzieningen alleen vr u. Bijvrbeeld een rlstel f een traplift. 3. Een cllectieve vrziening is een individuele vrziening waar meer mensen met een beperking gebruik van kunnen maken. Een vrbeeld is de regitaxi. Infrmatie geven Om gede zrg en ndersteuning te kunnen kiezen, heeft u gede infrmatie ndig. De gemeente zrgt vr eenvudige en begrijpelijke infrmatie. Over vrzieningen, hulp en begeleiding. Maar k ver wat u bij de gemeente kunt bespreken. Of waar u met zijn als u met uw vraag niet bij de gemeente terecht kunt. Infrmatie: De gemeente zrgt vr eenvudige en begrijpelijke infrmatie. Over vrzieningen, hulp en begeleiding. En ver wat u bij de gemeente kunt bespreken. Het Wm-lket Iedere gemeente heeft een lket waar u terecht kunt met vragen ver vrzieningen, hulp, ndersteuning en begeleiding. Sms is dat Wm-lket in het gemeentehuis. Sms is het in de buurt. Als u niet weet waar het Wm-lket is, dan kunt u dat vragen bij het gemeentehuis.
VOORBEELD 2 Maya wil ndersteuning bij het mgaan met geld Maya vindt het meilijk m met geld m te gaan en m zelf bdschappen te den. Maya kreeg hiervr ndersteuning vanuit de Algemene Wet Bijzndere Ziekteksten (AWBZ). Vrige week kreeg Maya een brief van het Centrum Indicatiestelling Zrg (CIZ). In deze brief stnd dat de ndersteuning vanuit de AWBZ phudt. Maya krijgt geen ndersteuning meer vanuit de AWBZ bij het bdschappen den. En k niet meer vr het betalen van haar rekeningen. Gesprek bij Wm-lket Maya is samen met haar begeleider naar het Wm-lket gegaan. De brief van het CIZ namen zij mee. Bij het Wm-lket praatten zij ver wat er aan de hand was. En he zij dit knden plssen. De medewerker van het Wm-lket vertelde ver het Maatje prject. Het Maatje prject zrgt ervr dat er iemand kan helpen bij het mgaan met geld. Tch weer ndersteuning Iedere week kmt er nu iemand van het Maatje prject bij Maya langs. Om te helpen met het betalen van haar rekeningen. Daarnaast kmt Wilma van de thuiszrg drie keer in de week langs. Wilma det samen met Maya de bdschappen. Dat is ng gezellig k. Z krijgt Maya tch weer de ndersteuning die zij ndig heeft.
4. He regelt u uw ndersteuning met de gemeente? U heeft ndersteuning ndig m mee te kunnen den in de maatschappij. De gemeente gaat daarm met u praten ver wat vr u de beste plssing is. Gesprek vrbereiden Sms is het lastig m uit te leggen wat uw prbleem is. Of m te zeggen wat u graag wilt. Het is daarm ged m het gesprek ver uw prbleem vr te bereiden. Dat kunt u den met iemand van MEE. Dit is een rganisatie vr mensen die vragen hebben ver leven met een beperking. Of u kunt het gesprek vrbereiden met iemand die u ged kent, zals familie f een vriend. U kunt thuis alvast nadenken ver de vlgende vragen: Wat is het prbleem precies? Wanneer heb ik last van het prbleem? Wat wil ik straks kunnen den? Wat zijn plssingen m gewn mee te kunnen den? De antwrden kunt u pschrijven en meenemen naar het gesprek. Iemand meenemen Als u vr een gesprek naar het Wm-lket gaat, kunt u iemand mee nemen. Ok kunt u vragen f mensen van het Wm-lket bij u thuis kmen. Nadenken ver plssingen In het gesprek met mensen van het Wm-lket, bespreekt u uw prblemen. U denkt k samen na ver plssingen. Er zijn vier srten plssingen: 1. dingen die u zelf kunt den, p de manier die u zelf graag wilt 2. vrienden f familie vragen m u te helpen 3. kijken f er vrijwilligers zijn die u kunnen ndersteunen f begeleiden 4. een vrziening aanvragen bij het Wm-lket. Vrbereiden: Sms is het lastig m uit te leggen wat uw prbleem is. Het is daarm ged m het gesprek ver uw prbleem vr te bereiden. Uw ndersteuning aanvragen Uit het gesprek met de gemeente kmt naar vren welke ndersteuning het beste bij u past. U vraagt deze ndersteuning aan bij de gemeente. De gemeente beslist dan f u dit krijgt. En heveel ndersteuning u krijgt. Gemeente neemt beslissing Als de aanvraag vr ndersteuning vanuit de Wm is ingediend, neemt de gemeente binnen acht weken een beslissing. De beslissing krijgt u in een fficiële brief thuisgestuurd. Dit heet beschikking.
Bezwaar maken Bent u het niet eens met de genmen beslissing? Dan kunt u een brief sturen waarin staat dat u het niet eens bent met de beslissing. Dit heet bezwaar maken. De mensen van het Wm-lket kunnen u uitleggen he dit met. U kunt k aan MEE vragen m te helpen bij bezwaar maken naar de gemeente. VOORBEELD 3 Sanne en Giel willen ndersteuning bij verver Sanne en Giel wnen in een gezinsvervangend tehuis. Zij kunnen niet zelfstandig met het penbaar verver reizen. Zij willen wel graag weg en dingen den, net als anderen. Krting vr regitaxi Sanne en Giel vregen bij het Wm-lket van de gemeente f zij krting knden krijgen vr het reizen met de regitaxi. De gemeente zei hier eerst nee tegen. De gemeente vnd dat Sanne en Giel wel met het penbaar verver knden reizen. En begeleiding mesten zij regelen bij het gezinsvervangend tehuis. Niet mee eens Sanne en Giel waren het niet eens met het besluit van de gemeente. Zij maakten bezwaar. Begeleiding bij verver naar sciale activiteiten hrt bij de Wm. Dat met dr de gemeente wrden geregeld. Ok met de gemeente ged kijken naar de vragen van de mensen die naar het Wm-lket kmen. De medewerker met met de mensen in gesprek. Samen kijken zij naar een gede plssing. De gemeente had dit niet gedaan. Met gemeente in gesprek Sanne en Giel gaan pnieuw met de gemeente in gesprek ver hun vraag. De gemeente neemt dan een nieuw besluit.
5. He wrdt uw ndersteuning betaald? De ndersteuning die u regelt bij de gemeente, met wrden betaald. Dat kan p verschillende manieren. Zrg in natura U kunt zrg in natura krijgen. U krijgt de ndersteuning die u ndig heeft dan direct van een zrgaanbieder. De gemeente kiest de zrgaanbieder en geeft hem het geld dat ndig is vr uw ndersteuning. U heft dus zelf niets te regelen. Persnsgebnden budget Met een persnsgebnden budget (pgb) krijgt u geld van de gemeente m zelf uw ndersteuning te regelen. U mag dan zelf uitkiezen wie u gaat ndersteunen. U kunt bijvrbeeld een prfessinele hulp in de huishuding regelen. Maar u kunt k een familielid f vriend betalen m u te helpen in de huishuding. Welke ndersteuning? U kunt dit pgb bij de gemeente aanvragen vr de vlgende ndersteuning: hulp in het huishuden verver in de gemeente mensen ntmeten. U mag het pgb alleen vr vrzieningen, hulp en begeleiding gebruiken. U mag dus niet iets anders kpen van uw pgb geld. Zelf regelen Als u een pgb heeft, met u wel heel veel dingen zelf regelen. Ok met u zelf de administratie den. U kunt anderen vragen m u te helpen. Familie, vrienden f een rganisatie als MEE. Zrg in natura en pgb U kunt k zrg in natura en pgb samen gebruiken. Als u smmige dingen zelf wilt regelen. En als u andere dingen dr de zrginstelling wilt laten regelen. Persnvlgend budget? Een andere mgelijkheid is het persnsvlgend budget. Het kan zijn dat de vrzieningen van de gemeente niet bij uw situatie passen. Dan met u dus ergens anders ndersteuning halen. De gemeente heeft dan een bedrag aan geld vr u. U krijgt dat geld niet zelf. Maar u kunt wel zelf kiezen waaraan u het geld besteedt. En aan wie u het geld wilt geven. De gemeente hudt de administratie bij van het geld dat u uitgeeft. De mensen bij het Wm-lket kunnen u hier meer ver vertellen. Kiezen Vindt u het meilijk m te kiezen welke betaling het beste bij u past? U kunt aan de mensen van het Wm-lket vragen f ze met u mee willen denken. U kunt dit k vragen aan iemand van MEE.
6. He kunt u meepraten ver de Wm? Als inwner van een gemeente kunt u meepraten ver de Wm. Gemeenten weten vaak niet wat mensen met een beperking ndig hebben. U kunt uw gemeente helpen. Vertel uw gemeente wat mensen met een beperking ndig hebben. Bij het wnen, het werken en bij vrije tijd. Laat uw stem hren. Z helpt u niet alleen u zelf maar k andere mensen. Gemeente met luisteren Gemeenten meten naar de wensen van de inwners luisteren. Daarna mag de gemeente pas plannen maken. Gemeenten vragen k advies aan belangenrganisaties en cliëntenrganisaties. Op verschillende manieren meepraten U kunt p verschillende manieren meepraten ver de Wm. Wm-raad Bijna elke gemeente heeft een Wm-raad. In de Wm-raad zitten mensen die zelf k gebruik maken van de Wm. Zij praten mee met de gemeente ver de plannen die de gemeente maakt vr de Wm. De gemeente met naar de mensen in de Wm-raad luisteren. lkaal platfrm In veel gemeenten zijn grepen mensen bezig met belangenbehartiging. Een lkaal platfrm f een lkale werkgrep. In een platfrm f werkgrep zitten vertegenwrdigers van mensen met verschillende beperkingen. Het platfrm f de werkgrep kan advies geven aan de gemeente. LFB U kunt uw wensen vertellen tijdens een bijeenkmst van een belangenrganisatie waar u lid van bent. Bijvrbeeld de LFB f Onderling Sterk. Dit is een belangenvereniging vr en dr mensen met een verstandelijke beperking. Of in een cliëntenraad van een wn- f werkvrziening. U kunt dan samen een brief schrijven aan de gemeente met daarin de wensen ver de Wm. Gemeenteraadsleden uitndigen U kunt als (cliënten)raad f rganisatie k mensen van de gemeente uitndigen p een bijeenkmst. U kunt dan vragen stellen aan de gemeenteraadsleden. U kunt vertellen wat u mist. En u kunt vertellen wat u wilt dat de gemeente gaat den. Meepraten en meedenken vrbereiden Heeft u een vraag ver de Wm? Denk dan eerst ged na ver he u ver de vraag wilt gaan vertellen. Kijk f er andere mensen zijn die dezelfde vraag hebben. Samen sta je sterker. Denk na ver wat u anders wilt. Zek zveel mgelijk infrmatie bij wat u wilt. Kijk dan k wat wel en wat niet mgelijk is. Misschien kent u vrbeelden he het ergens anders ged is geregeld. Die kunt u dan vertellen. Zek de samenwerking met andere rganisaties. Bijvrbeeld cliëntenraden, lkale platfrms, Wmraden.
VOORBEELD 4 Jan gaat in gesprek met iemand van de gemeente Jan wil meer samen den met andere mensen in de buurt. Bijvrbeeld naar een gewne club gaan m te sprten. Of meeden aan een cursus geznd kken in een buurthuis. Jan kan daar geen duidelijke infrmatie ver vinden. Hij denkt k dat er niet veel mgelijk is vr hem in de buurt. Jan wil hier ver praten met iemand van de gemeente. Prject p de kaart Jan det mee met een prject dat heet Op de kaart. In dit prject gaan mensen met een verstandelijke beperking in gesprek met medewerkers van de gemeente. Zij vertellen de medewerkers wat zij ndig hebben m mee te den in de gemeente. Cntact met medewerker gemeente Jan vertelt ver zijn ervaringen met cntacten in de buurt. Jan vertelt k dat hij infrmatie mist. En de infrmatie die er is, vindt hij meilijk. Jan vindt het fijn dat hij dit kan vertellen aan de medewerker van de gemeente. De medewerkers van de gemeente krijgt z k veel tips van Jan. Gesprek vrbereiden De mensen die meeden aan het prject Op de kaart bereiden het gesprek met de medewerker van de gemeente eerst vr. Zij denken na ver hun vraag f prbleem. Met welke punten van de Wm heeft hun vraag f prbleem te maken? Bijvrbeeld: met infrmatie, met advies f ndersteuning, met cntacten en activiteiten in de buurt, met vrzieningen f met tegankelijkheid? De medewerkers van de gemeente leren in het prject he je p een gede manier met mensen met een verstandelijke beperking in gesprek gaat. Stem laten hren Dr een prject als Op de kaart kunnen mensen met een beperking hun stem ged laten hren. Medewerkers van de gemeente weten wat mensen met een beperking ndig hebben m mee te kunnen den.
7. Meer infrmatie Website gemeente Wilt u meer weten ver de Wm in uw gemeente, ver de Wm-raad f ver het Wm-lket? Ga dan naar de website van de gemeente. Daar vindt u k cntactadressen van mensen. Prgramma VCP Wilt u meer weten ver de Wm in het algemeen? En ver de Wm activiteiten van lkale platfrms f werkgrepen? Ga dan naar de website van Prgramma VCP: www.prgrammavcp.nl MEE MEE is een vereniging vr mensen die vragen hebben ver leven met een beperking. Dat kan gaan ver het praten ver zrg en ndersteuning, het regelen van een pgb f het ndersteunen bij cntacten met de gemeente. Er is k een MEE bij u in de buurt. Kijk vr meer infrmatie p www.mee.nl LFB De LFB kan k meer infrmatie geven ver meepraten ver de Wm. De LFB is een belangenvereniging vr en dr mensen met een verstandelijke beperking. De LFB en Onderling Sterk verenigingen rganiseren themacafés f bijeenkmsten ver nderwerpen die met de Wm te maken hebben. U kunt bij hen k terecht met vragen ver de Wm f pgb. Kijk vr meer infrmatie p www.lfb.nu Platfrm VG Platfrm VG is de rganisatie vr belangenbehartiging van mensen met een verstandelijke beperking, hun uders en vertegenwrdigers. Kijk vr meer infrmatie p www.platfrmvg.nl CG-Raad De Chrnisch zieken en Gehandicaptenraad (CG-Raad) kmt p vr de belangen van mensen met een handicap f chrnische ziekte. Kijk vr meer infrmatie p www.cg-raad.nl
Clfn Met de Wm det iedereen gewn mee: De Wet maatschappelijke ndersteuning eenvudig verteld Dit bekje met infrmatie ver de Wet maatschappelijke ndersteuning (Wm) legt de belangrijkste nderdelen van de Wm uit. Wilt u meer weten ver de Wm? Dan is dit een bekje vr u. Tekst en redactie: Prgramma VCP Druk: Jan Evers Illustraties: De Ruimte Ontwerpers, Sjrs Hukes Vrmgeving: Raak Grafisch Ontwerp Prgramma VCP, 2011 Alle rechten vrbehuden. Niets uit deze uitgave mag wrden verveelvudigd, pgeslagen in een geautmatiseerd gegevensbestand f penbaar wrden gemaakt, p wat vr manier dan k, znder testemming van de auteurs en de uitgever. Meer infrmatie VCP inf@prgrammavcp.nl www.prgrammavcp.nl VCP is een initiatief van CG-Raad en Platfrm VG