BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE

BEGELEIDING LEERLINGEN MET DYSCALCULIE

Begeleiding van leerlingen met ernstige rekenprblemen en/f dyscalculie Delen en uitgangspunten Binnen het Veluws Cllege Crtenbsch hanteren wij het Prtcl Ernstige Reken Wiskunde prblemen en Dyscalculie (Vrtgezet Onderwijs). De delen van het dyslcalculiebeleid p het Veluws Cllege zijn: leerlingen met dyscalculie kunnen die pleiding vlgen waarte ze p basis van hun cgnitieve capaciteiten in staat zijn. ze kunnen z zelfstandig mgelijk mgaan met hun dyscalculie. ze vergrten hun functinele gecijferdheid, z ndig met hulpmiddelen en/f begeleiding. Het Veluws Cllege Crtenbsch hanteert nderstaande uitgangspunten m deze delen te bereiken. Ten eerste staat de leerling centraal. Belangrijke vragen zijn: - wat heeft deze leerling ndig? - heeft hij vldende aan begrip, ged nderwijs en de algemene afspraken die p schl gelden vr dyscalculie? - f heeft hij daarnaast k ng individuele ndersteuning en/f extra hulpmiddelen ndig? Belangrijk is dat de leerling mede eigenaar is van zijn plan. De ndersteuning (indien gewenst f ndzakelijk) vindt plaats gedurende de gehele schllpbaan en wrdt jaarlijks geëvalueerd. Definitie van dyscalculie Dyscalculie is een strnis die gekenmerkt wrdt dr hardnekkige prblemen met het leren en vlt en/f accuraat prepen en/f tepassen van reken/wiskundekennis (feiten/afspraken) (Ruijssenaars et al. 2006) Ernstige rekenprblemen kmen ngeveer bij z n 10% van de leerlingen vr en dyscalculie kmt bij ngeveer 2 á 3% van de leerlingen vr (Van Luit, 2012). Leerlingen met dyscalculie hebben, ndanks ged nderwijs en deskundige hulp, hardnekkige prblemen bij het maken van relatief eenvudige smmen. De belangrijkste prbleemgebieden van leerlingen met dyscalculie: Hun basiskennis en vaardigheden raken niet f zeer meizaam geautmatiseerd. Prblemen bij het begrijpen van de basis van de rekenkunde, zals: breuken, waarde van de getallen, verbanden tussen getallen, hfdrekenen en schatten. Meite met het adequaat pstellen en greperen van getallen bij berekenen (bij 37+36+13 cnsequent van links naar rechts rekenen). Niet cmpetent wrden in het vlt plssen en traag blijven in het rekenen (het autmatiseren blijft een prbleem). Schattend rekenen (meite met het verzien van heveelheden). Meite met het leren van willekeurige assciaties/afspraken/feiten. In een tepassing herkennen ze meilijk wat ze eerder hebben geleerd. 1

Meilijk kunnen wisselen tussen verschillende strategieën. Meite met het flexibel wisselen tussen verschillende kennisniveaus (zals: cncreetverbaal-abstract). Meite met het veralgemeniseren en vertalen van specifieke rekenpdrachten naar andere situaties (b.v. techniek, verzrging, aardrijkskunde). Het krte termijngeheugen en het werkgeheugen zijn snel verbelast. Weinig prfiteren van niet-directe instructie. De leerresultaten zijn vaak nvrspelbaar en leiden tt twijfel aan eigen kunnen f cmpetentie met als gevlg een afkeer van rekenen. In het dagelijks leven kunnen zich k prblemen vrden p het gebied van: Klkkijken en tijdsbeleving Geldrekenen Ruimtelijke riëntatie en ruimtelijk inzicht Teamsprten Het interpreteren van cdes, patrnen, muzieknten, sten en grafieken lezen. Een afkeer vr strategiespelletjes en strategisch speelged. Maatregelen in geval van dyscalculie Een dyscalculie verklaring geeft recht p extra ndersteuning en maatregelen, maar het zrgt k vr beperkingen. Niet alle vervlgpleidingen en berepen zijn meer mgelijk. (bv PABO) Verschillende maatregelen wrden genmen als er sprake is van de aanwezigheid van een vrm van dyscalculie. De algemene, dispenserende, cmpenserende en remediërende maatregelen meten gezien wrden als mgelijke ndersteuning van leerlingen met dyscalculie. Welke maatregelen ndig zijn met per leerling bekeken wrden, vanuit het nderzeksrapprt en de ervaringen van de deskundige begeleiding, waarbij het uitgangspunt met zijn dat de leerling z zelfstandig mgelijk functineert. Jaarlijks met pnieuw bekeken wrden welke maatregelen ndzakelijk zijn. De remediërende maatregelen wrden p individuele basis f in kleine grepjes ingezet naar gelang het leerjaar en het niveau van de leerling (per leerjaar, in een grep max 5 leerlingen). Algemene maatregelen Alle betrkken dcenten zijn p de hgte van de hulpvraag van de leerling. Dit m begrip te geven en faalangst te verminderen/vrkmen. Leerling krijgt de tijd en ruimte m een antwrd te bedenken. Er wrdt zveel mgelijk gestuurd p succeservaringen. De uitleg wrdt in krte stapsgewijze instructie gegeven. Rekenkundige en ruimtelijke begrippen wrden zveel mgelijk gevisualiseerd. Het huiswerk wrdt ruimschts vr het einde van de les pgegeven. De leerling kan vr vragen en hulpmiddelen terecht bij de rekencördinatr/rekenspecialist. Tetsen mgen dr uders wrden ingezien, hiervr wrdt een afspraak met de dcent gemaakt. 2

Dispenserende maatregelen Dispenserende maatregelen geven ntheffing van bepaalde pdrachten en/f handelingen. De leerling heft maar één van meerdere plssingsstrategieën te beheersen. De leerling wrdt zveel mgelijk ntzien bij nvrbereid uitveren van rekenperaties. Cmpenserende maatregelen Cmpenserende maatregelen zijn maatregelen en technische hulpmiddelen die de gevlgen van de rekenprblemen minimaliseren. Een leerling met dyscalculie met aan de exameneisen vlden. In het prces hiernaarte zijn er meerdere mgelijkheden m de leerling te ndersteunen. Gebruik van rekenmachine bij rekentaken. Leerling kan gebruik maken van een, samen met de RT er aangelegd, nthudschrift. Deze mag in de nderbuw k tijdens tetsen gebruikt wrden. Waar mgelijk geen tets van twee rekenvakken, zals ecnmie, wiskunde, natuurkunde, scheikunde, p één dag. 20-25% extra tijd bij tetsen f een vermindering van pgaven tt en met een maximum van 25% van de geschatte verwerkingstijd. Waar mgelijk en gewenst naast schriftelijke verhringen k mndelinge. Dyscalculiebegeleiding (Remediërende maatregelen) De hiernder beschreven remediërende maatregelen dienen bezien te wrden als begeleidingsinhuden bij individuele ndersteuning f in klein grepsverband dr een rekenspecialist (maximaal 1 uur per week). Veelvuldig uitleggen, efenen en herhalen van rekenprcedures, rekenregels en plssingswijzen. Het aanleren van een vaste plssingsstrategie vr de verschillende bewerkingen; niet meerdere manieren m iets p te lssen. Extra instructie en preteaching. Helpen bij transfer maken bij vergelijkbare efeningen. Leren mgaan met rekenmachine en kritisch kijken naar de uitkmst (bijvrbeeld schatten wat de uitkmst zal zijn, geen negatieve afmetingen en gewichten, ed.). Pre-teaching bij het maken van tetsen (van te vren bespreken waar het ver gaat). Oefenen in srten vragen en manier van vragen. Tetsen nabespreken, zwel aandacht vr de gede als de slechte pgaven. Het nabespreken van gemaakt werk, daar waar er futen in het rekenwerk gemaakt zijn. Bespreek aanpak van huiswerk. 3

Mentren en dcenten Wij hebben de vlgende verwachtingen van de betrkkenen als er sprake is van dyscalculie f ernstige rekenprblemen. Van de mentren en dcenten (met name de wiskunde en ecnmie dcenten) wrdt verwacht: Dat zij een signalerende grndhuding hebben ten aanzien van rekenprblemen Begrip hebben vr en kennis van dyscalculie Dat de dcent de rekencördinatr/rekenspecialist weet te vinden bij eventuele vragen Vr meer infrmatie kunt u cntact pnemen met de dyscalculiespecialist via het e-mailadres: crtenbschrt@veluwscllege.nl 4