bijlage 10 Toelichting Voorlopig Ontwerp IBP 3.4. Kruising Oosterengweg - Van Riebeeckweg Verkeerskundig De VRI kruising Oosterengweg Van Riebeeckweg wordt aangepast met de aanleg van fietsopstelstroken voor de verkeerslichten op de Van Riebeeckweg. Hierdoor kunnen fietsers zich voor dit kruispunt, los van het autoverkeer, goed opstellen. Het huidige principe van alle fietsers tegelijk groen, werkt belemmerend
voor de doorstroming van de buitenring en wordt met deze herinrichting losgelaten. Ook fietsstromen kunnen door de aanleg van fiets opstelstroken op de Van Riebeeckweg gecombineerd worden met autostromen, hetgeen in totaal een forse verbetering van de doorstroming op de buitenring Oost betekent. Bovendien biedt deze inrichting de mogelijkheid om fietsvoorzieningen op de Van Riebeeckweg te realiseren. Landschappelijke inpassing Ruimtelijk De voorgestelde herinrichting van de VRI kruising wordt gerealiseerd binnen de huidige verkeersruimte. Wel veranderen de verhoudingen tussen rijbanen, fietspaden en trottoirs enigszins. De gehele herinrichting gaat ten koste van één boom aan de oostkant van de kruising. Vanwege het ontbreken van ruimte voor herplant wordt deze boom niet in de buurt van deze kruising gecompenseerd. Materialisatie In materialisatie en markering wordt aangesloten bij de uitgangspunten die gehanteerd worden voor de inrichting van de knooppunten van de buitenring: De kop van de groene middenberm en de vluchtheuvel worden bestraat met een zwartwit dambordpatroon van betontegels of betonstraatstenen; De rijbaan wordt uitgevoerd in asfalt; Fietspaden krijgen een bestrating van rode betontegels met toeslag (open verharding ivm boomwortels en kabels en leidingen); Trottoirs bestaan uit grijze betontegels met basalttoeslag. 2
IBP 3.5. Kruising Oosterengweg - Kamerlingh Onnesweg - Jan van der Heijdenstraat - Liebergerweg Verkeerskundig De IBP maatregel bestaat uit de aanleg van een voorrangspleintje, waarbij de hoofdrichting (in de voorrang) de Oosterengweg en de Kamerlingh Onnesweg volgt en de Jan van der Heijdenstraat daar als zijweg op aansluit. Daarmee wordt de huidige situatie, waarbij de Jan van der Heijdenstraat de doorgaande weg is, verlaten en gaat het verkeer automatisch meer de route over de buitenring volgen. In het kader van plan wegen is tegelijkertijd bekeken of het mogelijk is om op de Kamerlingh Onnesweg en de Oosterengweg vrij liggende fietspaden aan te leggen als vervanging van de huidige fietsstroken op de rijbaan. Randvoorwaarde is dat er voldoende financiële middelen voor worden gevonden. Verkeerspleintje Met het voorrangspleintje heeft het linksaf slaande verkeer vanaf de hoofdrichting (Oosterengweg Kamerlingh Onnesweg v.v.) de mogelijkheid om aan de binnenzijde van het pleintje op te stellen zonder dat dit verkeer de doorstroming frustreert. De lengte van de opstelstrook is maximaal mogelijk ingepast en biedt ruimte aan 6 personenauto s. 3
Daarnaast (rekening houdend met deze opstellengte) is het pleintje zodanig vormgegeven dat vrachtverkeer op een soepele wijze alle verkeersbewegingen kunnen maken. Met name voor de beweging Oosterengweg Liebergerweg heeft dit geleid tot een groot overrijdbaar gedeelte van het middeneiland. Het verkeer op het pleintje (auto s, fietsers en voetgangers) heeft voorrang. Voor de veiligheid van de fietsers en voetgangers wordt een doorlopende rode coating aangebracht, zowel op het fietspad als onder de zebra s. Ter hoogte van de aansluiting van de Liebergerweg-oost en de Jan van der Heijdenstraat buigt het fietspad circa 5 meter uit, wat voldoende ruimte biedt aan afslaand personenautoverkeer om de fietser voorrang te bieden zonder te moeten wachten op de hoofdrijbaan van het autoverkeer. Aan beide zijden van het pleintje is voldoende ruimte gecreëerd voor fietsers en voetgangers om in twee etappes veilig over te steken. Aan de zuidzijde van het pleintje in de groenstrook aan de oostzijde van de Oosterengweg is ruimte gereserveerd voor een (toekomstige) bushalte. Dit is de enige plek waarbij de haltehaven niet ten koste gaat van bestaande bomen of parkeerplaatsen. Oosterengweg en Kamerlingh Onnesweg Door het realiseren van vrij liggende fietsvoorzieningen op deze wegvakken wordt ook het laatste gedeelte van de buitenring voorzien van vrij liggende fietsvoorzieningen. Op de Kamerlingh Onnesweg betekent dit een minimale aanpassing aan het profiel. De aanwezige fietssuggestiestroken worden aanliggend verhoogd gemaakt, waarbij de huidige bomen en parkeerplaatsen behouden blijven. De rijbaan wordt voorzien van een dubbele doorgetrokken streep. Hiermee sluit dit profiel aan op het profiel van de Kamerlingh Onnesweg ten noorden van het reeds gerealiseerde voorrangspleintje met de Minckelersstraat. De aansluitingen met de aanwezige 30 km/uur wegen worden (voor zover dit nog niet is gerealiseerd) vormgegeven als inritconstructies. De Oosterengweg wordt vanaf het voorrangspleintje tot aan de Oude Amersfoortseweg voorzien van eveneens aanliggend verhoogde fietspaden. Hier is echter te weinig ruimte aanwezig om parkeerplaatsen te maken en bovendien zijn in de huidige situatie op dit wegvak geen parkeervoorzieningen aanwezig. De aansluiting met de Mussenstraat wordt vormgegeven als inritconstructie. De Oude Amersfoortseweg-oost en -west worden voorzien van inritconstructies waarbij in het midden van de weg een voldoende brede oversteekvoorziening wordt aangebracht om fietsers en voetgangers de gelegenheid te bieden om ook hier de buitenring in twee etappes over te steken. Tussen de Oude Amersfoortseweg en het brede middenplantsoen worden aan beide zijden de in de huidige situatie aanwezige parkeerplaatsen teruggebracht. In verband met de aanwezige kabels en leidingen is aan de westzijde het parkeren en de 4
nieuwe bomen tussen de rijbaan en het fietspad gesitueerd en aan de oostzijde tussen het fietspad en het voetpad. Landschappelijke inpassing Huidige kwaliteiten een knelpunten Het voorrangspleintje komt te liggen op een vijfsprong van een aantal bijzondere wegen: De Jan van der Heijdenstraat met een prachtig asymmetrisch wegprofiel met aan de oostzijde een brede groenstrook waar de ventweg en de net gerenoveerde woningen van de wijk Liebergen aan grenzen. De gebogen vorm van de weg wordt begeleid door grote lindes. De Kamerlingh Onnesweg met jaren dertig woningen en aan weerszijden grote kastanjebomen, die de weg allure geven. De Oosterengweg met een veel stedelijker uitstraling, o.a. door het ontbreken van grote bomen en de relatief brede rijbaan van 9 meter. Meer richting het spoor is de weg smaller. De Liebergerweg-oost en Liebergerweg-west: een historische route van en naar de stad, die van belang is als doorgaande route voor fietsers. Door het ingestelde éénrichting verkeer aan de oostzijde en de functies langs de weg (woningen aan de oostzijde, woningen en bedrijven aan de westzijde), heeft het westelijke deel van de weg een totaal andere uitstraling dan het deel ten oosten van de kruising. Het huidige kruispunt heeft een versnipperde inrichting, met veel verschillende rijrichtingen en verkeerseilanden op een groot kruisingsvlak De pleintjes voor de appartementengebouwen aan de Liebergerweg-oost en -west hebben door hun ligging aan de noordzijde van de bebouwing en het weinige groen geen prettig verblijfsklimaat. Op de hoek van de Kamerlingh Onnesweg en de Liebergerweg oost ligt de St. Cuneraschool van architect Andriessen, daterend van 1928. De school is een gemeentelijk monument in procedure. Het advies van de Welstandscommissie is positief. Tussen de Liebergerweg-west en de Jan van der Heijdenstraat staat een trafo, naar ontwerp van Dudok, die aan een zijde door de aanleg van groen enigszins aan het zicht is onttrokken. De kwaliteit van de bomen langs de Kamerlingh Onnesweg en Jan van der Heijdenstraat is overwegend goed. Van de overige bomen is de kwaliteit minder. Bij de landschappelijke inpassing van de verkeersmaatregelen is er naar gestreefd om de huidige kwaliteiten te behouden of zelfs te versterken en knelpunten op te lossen. Daarnaast zijn de verkeersmaatregelen zo vormgegeven dat het gewenste verkeerskundige effect (doorstroming op de buitenring en zoveel mogelijk verkeer de buitenring laten volgen) door ruimtelijke ingrepen wordt versterkt. Pleintje Door de toepassing van een voorrangspleintje krijgt dit ingewikkelde kruispunt een overzichtelijker inrichting. De scherpe bocht die de Oosterengweg maakt met de Kamerlingh Onnesweg is vervangen door een vloeiend verlopende bocht, wat het doorgaande karakter van de buitenring versterkt. De Jan van der Heijdenstraat sluit hier loodrecht (als bij een T splitsing) op aan, waardoor dit een ondergeschikte rijrichting wordt. (om de Jan van der Heijdenstraat in te gaan moet je afslaan in plaats van doorrijden). Dit is mede mogelijk door het voorrangspleintje smaller te maken dan in het IBP voorstel is aangegeven. Met de aanplant van vrijstaande bomen en boomgroepen op cruciale plekken wordt de doorgaande route van de buitenring begeleid en wordt het directe zicht op de aansluitende Jan van der Heijdenstraat beperkt. Voor de realisatie van het verkeerspleintje is een stukje van het schoolplein nodig. Aan de zijde van de Liebergerweg kan dit grotendeels gecompenseerd worden. Het pleintje ten noorden van de woningen aan de Liebergerweg krijgt een groenstrook langs de gevel en er worden enkele nieuwe bomen herplant. Ook worden er nieuwe bankjes geplaatst. Jan van der Heijdenstraat Deze straat is grotendeels in de huidige vorm gehandhaafd, met de bijbehorende groene berm en grote linden. Bij de aansluiting op het pleintje is de groene berm uitgebreid. Ook is de toegang naar de ventweg (alleen inrijden) behouden. Een inritconstructie markeert het onderscheid tussen het 30-km regiem van de ventweg een de toegestane 50 km per uur op de buitenring. De rijbaan van de Jan van der Heijdenstraat 5
oogt smaller, omdat aan de westzijde een verhoogd vrij liggend fietspad wordt aangelegd. Hier wordt ook de groene berm met laanbeplanting hersteld. Liebergerweg-west Deze weg blijft in twee richtingen toegankelijk, via de Jan van der Heijdenstraat. De directe aansluiting op de kruising is daarmee vervallen, waardoor de verkeerssituatie ter plaatse overzichtelijker wordt. Inritconstructies markeren het onderscheid tussen de toegestane 50 km op de Jan van der Heijdenstraat en. het 30-km regiem van de ventweg achter de trafo en van de Liebergerweg west. Een nieuwe groene inrichting rond de trafo, met gras, hagen en loofbomen, sluit beter aan op de inrichting van het plantsoen van de Jan van der Heijdenstraat. Een nieuw plantsoen voor de flat aan de zuidkant verbetert het aanzicht en het verblijfsklimaat. De twee parkeerplaatsen achter de trafo worden vervangen door drie parkeerplaatsen in het verlengde van dit plantsoen. Liebergerweg-oost De toegang wordt iets verlegd in zuidelijke richting, waardoor het indraaien vanaf het voorrangspleintje eenvoudiger wordt. Tevens wordt hier de overgang tussen een 30-km regiem en een 50-km regiem vorm gegeven door een inritconstructie. Het huidige eenrichtingverkeer blijft gehandhaafd. De parkeerplaatsen langs de weg worden herschikt, waarbij in ieder geval het huidige aantal parkeerplaatsen wordt teruggebracht. Kamerlingh Onnesweg Om de allure van de straat veilig te stellen is behoud van de laanbomen als uitgangspunt gehanteerd voor de herinrichting. De vrij liggende fietspaden komen daarom direct naast de rijbaan te liggen en het parkeren wordt (verhoogd) tussen de bomen gehandhaafd. Door de verhoogd liggende fietspaden wordt de rijbaan smaller. De voetgangersoversteek met het GOP je (geregelde oversteek plaats) wordt ter hoogte van de Valkstraat gehandhaafd. Oosterengweg (vanaf het voorrangspleintje tot en met de Van Riebeeckgalerij) Ook hier wordt de weg versmald tot 6,5 meter om vrij liggende fietspaden aan te kunnen leggen. Om een weg met allure te creëren komt de vrijgekomen ruimte ook ten goede aan groene zijbermen of parkeerstroken met laanbomen. De fietsoversteek bij de Oude Amersfoortseweg blijft met een middeneiland gehandhaafd. De autoaansluiting aan de oostzijde wordt in noordelijke richting verplaatst. De vrijkomende ruimte komt ten goede aan het oorspronkelijke plantsoen ter plaatse, de vijf parkeerplaatsen worden verplaatst. Het parkeerterreintje aan de overzijde krijgt meer uitstraling door de aanplant van een afschermende haag. Ter hoogte van de Van Riebeeckgalerij wordt in het definitief ontwerp de onderlinge afstand tussen de bomen in samenhang met het gewenste aantal parkeerplaatsen nader uitgewerkt. Bomen kap en herplant In totaal worden er ca 8 bomen gekapt en ca. 37 bomen herplant. Dit kan in samenhang met de aanwezige kabels en leidingen. Het graven van proefsleuven om de exacte locatie van de kabels en leidingen te kunnen bepalen, kan hier en daar leiden tot kleine aanpassingen van de plannen. Materialisatie In materialisatie en markering wordt aangesloten bij de uitgangspunten die gehanteerd worden voor de inrichting van de rechtstanden en de knooppunten van de buitenring Voor het voorrangspleintje betekent dit: Een middeneiland en vluchtheuvels met zwartwit dambordpatroon van betontegels of betonstraatstenen, Een rammelstrook (overrijdbaar gedeelte) met een brede overrijdbare band met hierbinnen basaltblokken in de kleur antraciet Voor de overige wegvakken: vluchtheuvels (middengeleiders ter hoogte van de oversteken) worden uitgevoerd met een zwartwit blokjespatroon van betontegels. Een rijbaan van asfalt 6
Fietspaden van rode betontegels met toeslag (open verharding ivm boomwortels en kabels en leidingen) Trottoirs van grijze betontegel met toeslag De belijning bestaat uit en dubbele witte 1-3 markering met daartussen glasbol reflectoren. De verhoogde banden worden verwijderd, wat de toegankelijkheid voor de nood-en hulpdiensten verbetert. Het soort bomen is nog niet bepaald. Wel zijn de uitgangspunten bekend. Voor de laanbomen wordt gedacht aan bomen van de 1ste grootte, net zoals de linden en kastanjes langs de Jan van der Heijdenstraat en de Kamerlingh Onnesweg. Bij de solitaire bomen en boomgroepen worden bomen met een extra sierwaarde (in boomvorm, bloei of herfstkleur) toegepast. 7