SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave ORGANISATIE & MANAGEMENT MAANDAG 14 DECEMBER 2015 12.30-14.00 UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 6 pagina s, inclusief het voorblad. Dit examen bestaat uit 1 opgave en omvat 11 vragen. Dit examen bestaat uit de volgende documenten: examenopgaven Controleer of alle documenten aanwezig zijn. Het aantal te behalen punten is 100. Geef niet meer antwoorden dan er worden gevraagd. Als er bijvoorbeeld drie redenen worden gevraagd en u geeft er meer dan drie, dan worden alleen de eerste drie door u genoemde redenen beoordeeld Lever beider exemplaren van het examenpapier in. Lever ook het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling. Schrijf zo duidelijk mogelijk. Schrijf met een blauw- of zwartschrijvende pen. De toegestane hulpmiddelen bij dit examen zijn: Woordenboek Niet-programmeerbare Rekenmachine SPD Bedrijfsadministratie Organisatie & Management Maandag 14 december 2015 B / 6
2015 NGO-ENS B / 6
Opgave 1 HelloFresh: de onlineboodschappendienst heeft haast. Aan de reclamecampagnes van HelloFresh valt bijna niet te ontkomen. Op straat, in winkels, op televisie, radio, internet: overal duikt de online boodschappendienst op met zijn kortingskaartjes, proefmaaltijdenstalletjes en posters. Hoewel het jonge bedrijf zijn best doet om vooral klein, hip en lokaal over te komen, is het vrij duidelijk dat het dat juist niét is. Het bedrijf is onderdeel van de Duitse internetgigant Rocket Internet, het miljardenbedrijf van de oprichters van webwinkel Zalando. Naast HelloFresh is Rocket Internet ook de eigenaar van Delivery Hero, PizzaBo en La Nevera Roja, allen thuisbezorgbedrijven van levensmiddelen en maaltijden. Hoe werkt het bedrijfsmodel van HelloFresh? Het van oorsprong Duitse bedrijf is in 2011 opgericht als website waarop klanten dozen met verse ingrediënten kunnen bestellen voor makkelijke maar gezonde maaltijden. Met de inhoud van de bestelde box kunnen mensen zelf hun maaltijd bereiden. Leden krijgen wekelijks een box met recepten voor drie of vijf maaltijden. Alle benodigde ingrediënten zitten erin, zodat ze niet meer naar een winkel hoeven. Om versheid en kwaliteit te garanderen, werkt HelloFresh samen met gespecialiseerde partners in vis, vlees en kruiden. De afgelopen vier jaar haalde het bedrijf ongeveer 180 miljoen euro aan investeringen op: geld dat het vooral gebruikt voor snelle uitbreiding naar andere landen en de agressieve marketingcampagnes. Volgens de eigen cijfers heeft HelloFresh wereldwijd inmiddels 250.000 abonnees en bezorgt het per maand in totaal 4 miljoen maaltijden. Het bedrijf zegt ook in Nederland hard te groeien. Net als in 2014 verwacht het bedrijf in 2015 een verdrievoudiging van het aantal abonnees, een verachtvoudiging van het aantal bezorgde maaltijden en een toename van de omzet met factor elf. HelloFresh heeft haast, want het succes is bij de concurrentie niet onopgemerkt gebleven. Vanaf september 2015 is online boodschappendienst Picnic actief is. En Albert Heijn, de grootste levensmiddelenaanbieder van Nederland, is ook met een online maaltijdenthuisbezorgservice begonnen: Allerhande Box. Albert Heijn heeft al een bezorgservice van boodschappen en hoopt nu te kunnen profiteren van zogenaamde synergie-effecten. HelloFresh is in organisatietermen een jonge organisatie. De cultuur is nog in ontwikkeling en ook het management heeft nog geen duidelijke stijl van leidinggeven ontwikkeld. De organisatie kan worden omschreven als een zuivere lijnorganisatie en kent een platte organisatiestructuur. Vanwege het belang dat de organisatie hecht aan kwaliteit heeft het management al wel kwaliteitskringen ingesteld. De medewerkers zijn over het algemeen jong en het merendeel heeft een tijdelijk contract. De lonen zijn marktconform. Daarnaast kent het bedrijf een bonussysteem gebaseerd op merit-rating. Hiermee hoopt de organisatie flexibiliteit en betrokkenheid te combineren. SPD Bedrijfsadministratie Organisatie & Management Maandag 14 december 2015 3 / 6
Om de concurrentie voor te blijven, is het voor HelloFresh de komende tijd belangrijk om heel hard te groeien en verder te gaan met de werving van nieuwe klanten om de concurrentiestrijd te winnen. De stroom kortingskaarten en posters houdt dus waarschijnlijk nog wel even aan. Een beursgang zou het bedrijf van flink meer geld voorzien. Bronnen: NRC; 7 augustus 2015 en diverse websites; vereenvoudigd en bewerkt voor onderwijskundige doelen. Vragen Vraag 1 Vraag 1a Vraag 1b Vraag 2 Vraag 2a Vraag 2b Vraag 3 Vraag 4 Vraag 5 Vraag 5a Vraag 5b Vraag 6 Vraag 6a Geef de normale ontwikkelgang weer van een product (of activiteit) in de portfoliobenadering van de Boston Consulting Group. Beschrijf 2 kenmerken van een evenwichtig portfolio. In het kader van de portfoliotheorie kan een bedrijf kiezen voor een diversificatiestrategie. Beschrijf 3 nadelen van een diversificatiestrategie. Geef gemotiveerd aan of bij Rocket Internet sprake is van een diversificatiestrategie. Beschrijf vanuit de bedrijfstaktheorie van Michael Porter welke rol HelloFresh vervult. Hoe wordt vanuit de theorie van de bedrijfskolom de beweging genoemd waarbij Albert Heijn als supermarktketen een bezorgactiviteit als de Allerhande Box toevoegt. Licht deze beweging kort toe en motiveer uw antwoord. (2 punten) Wat wordt verstaan onder synergie-effecten? (2 punten) Geef 2 voorbeelden van synergie-effecten bij Albert Heijn. HelloFresh werkt samen met gespecialiseerde partners om de versheid en kwaliteit te garanderen. (8 punten) Beschrijf de 4 motieven voor het aangaan van een samenwerkingsverband. SPD Bedrijfsadministratie Organisatie & Management Maandag 14 december 2015 4 / 6
Vraag 6b Vraag 6c Vraag 7 Vraag 7a Vraag 7b Vraag 7c Vraag 8 Vraag 8a Vraag 8b Vraag 8c Vraag 9 Vraag 9a Vraag 9b Vraag 9c Motiveer welk motief voor het aangaan van een samenwerkingsverband het best past bij HelloFresh. Beschrijf de concrete vorm van samenwerking die HelloFresh heeft gekozen. HelloFresh is een vrij jonge organisatie. De organisatiecultuur is nog in ontwikkeling. Toch lijkt het voor de hand liggend dat gestreefd wordt om een taakcultuur te ontwikkelen. (2 punten) Wat wordt verstaan onder een organisatiecultuur? Beschrijf 2 functies die een organisatiecultuur vervult. Beschrijf 2 redenen waarom HelloFresh een taakcultuur nastreeft. Motiveer uw antwoord. Blake en Mouton hebben een model voor leiderschapsstijlen ontwikkeld. Beschrijf de dimensies waarop het model is gebouwd. (1 punt) Geef aan welke stijl volgens Blake en Mouton is te prefereren. Waarom schiet volgens enkele denkers over leiderschap het model van Blake en Mouton tekort? HelloFresh kan worden omschreven als een zuivere lijnorganisatie en kent een platte organisatiestructuur. Wat wordt verstaan onder een zuivere lijnorganisatie? Wat wordt verstaan onder een platte organisatiestructuur? Geef gemotiveerd aan of de invoering van een linking pin-structuur bijdraagt aan de effectiviteit van de organisatie. SPD Bedrijfsadministratie Organisatie & Management Maandag 14 december 2015 5 / 6
Vraag 10 Vraag 10a Vraag 10b Vraag 11 Vraag 11a Vraag 11b Vraag 11c Wat wordt verstaan onder kwaliteitskringen? Benoem 4 eigenschappen. Geef gemotiveerd aan hoe kwaliteitskringen kunnen bijdragen aan de motivatie van medewerkers. Maak bij de beantwoording gebruik van de piramide van Maslow. Benoem 3 functies van beloning. (2 punten) Wat wordt verstaan onder merit-rating? Leg uit op welke wijze merit-rating bijdraagt aan de motivatie van medewerkers. Einde examen SPD Bedrijfsadministratie Organisatie & Management Maandag 14 december 2015 6 / 6