Deze examenopgave bestaat uit 6 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn.

Transcriptie

1 SPD Bedrijfsadministratie Examenopgave MANAGEMENT CONTROL VRIJDAG 19 JUNI UUR Belangrijke informatie Deze examenopgave bestaat uit 6 pagina s, inclusief het voorblad. Controleer of alle pagina s aanwezig zijn. Dit examen bestaat uit de volgende documenten: examenopgaven Controleer of alle documenten aanwezig zijn. Het aantal te behalen punten is 100. Geef niet meer antwoorden dan er worden gevraagd. Als er drie redenen worden gevraagd en u geeft er meer dan drie, dan worden alleen de eerste drie gegeven antwoorden beoordeeld. Lever beider exemplaren van het examenpapier in. Lever ook het kladpapier na afloop van het examen in bij de toezichthouder. Dit wordt vernietigd en niet meegenomen in de beoordeling. Schrijf zo duidelijk mogelijk. Schrijf met een blauw- of zwartschrijvende pen. De toegestane hulpmiddelen bij dit examen zijn: Woordenboek programmeerbare Rekenmachine SPD Bedrijfsadministratie Management control Vrijdag 19 juni 2015 B / 6

2 2015 NGO - ENS B / 6

3 Opgave 1 Casus Spieratrex (56 punten) Spieratrex NV is een vennootschap die zich bezig houdt met robotisering van menselijke functies, ingeval van ziekte en invaliditeit. Er wordt gebruik gemaakt van hoogwaardige technologie, die zeer kennisintensief is. Alle R&D-activiteiten zijn gevestigd in Eindhoven, waar ook prototypen wor den gemaakt. De productie vindt plaats in een Poolse rechtspersoon "Spieratrex Polen". Deze rechtspersoon is in alles vergelijkbaar met de Nederlandse BV. "Spieratex NV" geeft zeer duidelijke en strikte werk- en productinstructies aan "Spieratex Polen", hiervan mag niet worden afgeweken. Er wordt streng toegezien dat al deze instructies correct worden nageleefd. Vraag 1 Vraag 2 Vraag 3 Case vervolg Wat wordt in de literatuur beschouwd als de essentie van het vak management control? Motiveer uw antwoord. Wat voor een soort control zijn de werk- en productinstructies voor het management van Spieratex Polen? (8 punten) Benoem twee nadelen die verbonden zijn aan de beschreven werkwijze van duidelijke en strikte werk- en productinstructies. "Spieratex NV" is tevens het hoofdkantoor van de organisatie. Hier is de centrale administratie gevestigd alsmede de CFO en de groepscontroller. De groepscontroller moet zorgen voor een onafhankelijke rapportage van de financiële gegevens aan de CFO. In "Spieratex Polen" zit een divisiescontroller die rechtstreeks rapporteert aan de groepscontroller in Eindhoven, na toestemming van de groepscontroller stelt de divisiescontroller de gegevens, meestal nog dezelfde dag, ter beschikking aan de directie van "Spieratex Polen". Een gedragsvoorschrift van "Spieratex NV" is dat productiemedewerkers in Polen maximaal 8 uur per dag mogen werken. Wanneer er echter spanning staat op de productie mag er in onderling overleg afgeweken worden van de norm. Vraag 4 Vraag 5 Welke rol vervult de groepscontroller van "Spieratex NV"? Welke rapportagelijn is tussen de groepscontroller en de divisiecontrol ler te onderscheiden? Motiveer uw antwoord. SPD Bedrijfsadministratie Management control Vrijdag 19 juni / 6

4 Vraag 6 Vraag 7 Vraag 8 Casus vervolg Vraag 9 Vraag 10 Noem en beschrijf vanuit het perspectief van de groepscontroller 3 voordelen verbonden aan de rapportagelijn tussen de groepscontroller en de divisiecontroller. Noem en beschrijf vanuit het perspectief van de divisiecontroller van "Spieratrex Polen" in de relatie met de divisiemanager, 2 risico s verbonden aan de bij de vorige vraag genoemde rapportagelijn, (dus rechtstreekse rapportage aan de groepscontroller). Hoe wordt de striktheid van de norm inzake werkuren van productiemedewerkers in Polen genoemd? Motiveer uw antwoord. De directie van Spieratex NV komt tot de conclusie dat verantwoordelijkheid voor het uitvoeren van werkzaamheden het beste laag in de organisatie kan liggen. "Wanneer mensen zelf verantwoordelijk zijn voor hun werk en resultaten, is hun motivatie het grootst en zal het rendement van de organisatie toenemen", is het nieuw adagium. Er gaat bottum-up gewerkt worden met zelfsturende teams, zonder strikte budgetten. (8 punten) Welke 2 soorten controls zullen als gevolg van het nieuwe beleid van de directie in belangrijkheid toenemen in "Spieratex NV"? Motiveer uw antwoord. Welke budgetteringsvorm past bij de wens van de organisatie om te werken met zelfsturende teams? SPD Bedrijfsadministratie Management control Vrijdag 19 juni / 6

5 Opgave 2 Casus Gemalto (44 punten) Gemalto ontstond in 2006 door een samenvoeging van Gemplus (Luxemburg) en Axalto (Nederland, dit bedrijf was in 2004 van Schlumberger afgesplitst). De omzet in 2013 bedroeg 2.4 miljard. Het bedrijf heeft vestigingen in 44 landen. Gemalto ziet zichzelf als de spin in het web in onze evoluerende digitale samenleving. Het zorgt ervoor dat bedrijven en regeringen handige en vertrouwde digitale diensten aan miljarden burgers kunnen aanbieden. Gemalto ontwikkelt software en besturingssystemen die in SIM-kaarten in smartphones, bankkaarten, elektronische paspoorten en identiteitsbewijzen worden ingesloten. Zodra de kaarten zijn gepersonaliseerd en geactiveerd, worden ze in digitale platforms opgeslagen en beheerd. Op deze wijze kunnen consumenten hun bankzaken beheren, werkafspraken vastleggen, internationaal reizen en veilig winkelen. Gemalto heeft drie divisies: Telecommunicatie, Secure Transactions en Security. Het hoofdkantoor is gevestigd in Amsterdam. Daar zetelen de directie en de centrale staven als Treasury en Legal. De afdeling Treasury is verantwoordelijk voor het beheer van valutarisico s. De divisies worden aangestuurd door de divisiemanager. Via Management by Objectives (MbO) leggen de divisies verantwoording aan het hoofdkantoor af. Elke divisie heeft eigen afdelingen voor Marketing & Sales, Operations, Finance en Human Resources. De divisie Telecommunicatie maakt beveiligde chips voor bankpassen en de kleine simkaartjes die in mobiele telefoons zitten. De divisie levert twee miljard simkaarten per jaar aan zo n 450 telecomproviders. Nederlandse netwerken als KPN, Vodafone en T-Mobile maken gebruik van de simkaarten van Gemalto. De divisie Telecommunicatie levert de beveiligde chips ook aan de divisie Security. Deze divisie levert onder andere beveiligde identiteitsbewijzen aan overheden en ngo s. De variantie-analyse (verschillen-analyse) is een hulpmiddel om verschillen te verklaren tussen gerealiseerde en begrote verkopen. Van de divisie Telecommunicatie zijn de volgende gegevens bekend: Verwachte afzet kwartaal : 100 miljoen. Gerealiseerde afzet kwartaal : 120 miljoen Verwacht marktaandeel kwartaal : 10%. Gerealiseerd marktaandeel kwartaal : 5%. Geplande prijs kwartaal : 1,00 per eenheid. Gerealiseerde prijs kwartaal : 1,10 per eenheid. SPD Bedrijfsadministratie Management control Vrijdag 19 juni / 6

6 De divisie rekent in euro s, maar krijgt betaald in dollars. Verwachte wisselkoers kwartaal : 1 euro voor 1 dollar. Gerealiseerde wisselkoers kwartaal : 0,8 euro voor 1 dollar. Vraag 11 Case vervolg Vraag 12 Case vervolg Vraag 13 Vraag 14 Vraag 15 (5 x 3 punten) Bepaal het totale verkoopverschil voor kwartaal door onderscheid te maken in: a. Volume verschil b. Marktaandeelverschil c. Prijsverschil d. Wisselkoersverschil e. Totale verkoopverschil Een ander voordeel van de variantie-analyse is het inzichtelijk maken van de beheersbare en onbeheersbare variabelen voor de divisie. (8 punten) Motiveer welk van de bovenstaande verschillen voor de diverse budgethouders binnen Gemalto beheersbaar zijn. De divisie Telecommunicatie levert de beveiligde chips ook aan de divisie Security. Hiervoor wordt een systeem van full cost transfer pricing gehanteerd. (9 punten) Noem en beschrijf nog 3 alternatieve systemen die kunnen worden toegepast bij het vaststellen van een transfer price. (9 punten) Noem 2 nadelen verbonden aan het systeem van full cost transfer pricing. Leg uit hoe full cost transfer pricing van invloed is op de ROI (return on investment) van de divisie Telecommunicatie. Einde examen SPD Bedrijfsadministratie Management control Vrijdag 19 juni / 6