ADVIEZEN Welstands- en Monumentencommissie 2 5 december 2018 Locatie: Spui 70, kamer C01.09 Aanwezig: Jaap van den Bout Olivier Graeven Wijnand Galema Plv. voorzitter Lid Lid Secretaris: Ilse Castermans 1
A. HAMERSTUKKEN De commissie is akkoord gegaan met de adviezen uit de ter plekke voorgelegde hamerstukkenlijst(en): Hamerstukkenlijst A voor vaststelling op 5 december 2018 B. INGEKOMEN BOUWPLANNEN De commissie heeft over onderstaande plannen geadviseerd. De adviezen zijn ter plekke vastgesteld. 1 De Moucheronstraat 17 Wcie 20181205/201818307 Bouwen: het veranderen en vergroten van de woning De Moucheronstraat 17 door het plaatsen van een dakopbouw met dakterrassen aan voor- en achterzijde. De commissie kan instemmen met de hoofdopzet van de dakopbouw die zij passend acht bij de bestaande architectuur van het bouwblok. Aan de voorzijde wordt door de rooilijn verspringing goed gereageerd op de plastiek van de onderliggende gevel. De gevelinvulling werkt als een kroonlijst beëindiging van de gevel. Het voorgestelde hekwerk acht de commissie passend. De blinde invulling van de kozijnen zorgt voor voldoende horizontaliteit in het gevelbeeld. De kleurstelling van deze blinde delen is echter niet duidelijk. Mochten deze in dezelfde kleur als de kozijnen worden uitgevoerd, dan betwijfelt de commissie of dit een juiste keuze is. De commissie kan op onderdelen nog niet instemmen met het voorstel. Zo dienen de zijgevels als wachtgevel te worden uitgevoerd in een grijze stucwerk afwerking. Ook is de commissie van mening dat de opbouw te rijzig oogt. Zij adviseert om het detail van de dakrand aan te passen en daarmee een optische verlaging te realiseren. Met een verspringende rooilijn aan de achterzijde kan de commissie in beginsel instemmen. Zij is echter van mening dat het smalle deel te dicht op de achtergevel is gesitueerd. Zij adviseert om de rooilijnen van de dakopbouw van het buurpand aan te houden. Met het overige kan zij instemmen. 2 De Moucheronstraat 7 Wcie 20181205/201817259 2
Bouwen: het veranderen en vergroten van de woning De Moucheronstraat 7 door het plaatsen van een dakopbouw met dakterras aan de voor- en achterzijde. De commissie kan instemmen met de hoofdopzet van de dakopbouw die zij passend acht bij de bestaande architectuur van het bouwblok. Aan de voorzijde wordt door de rooilijn verspringing goed gereageerd op de plastiek van de onderliggende gevel. De gevelinvulling werkt als een kroonlijst beëindiging van de gevel. Het voorgestelde hekwerk acht de commissie passend. De blinde invulling van de kozijnen zorgt voor voldoende horizontaliteit in het gevelbeeld. De kleurstelling van deze blinde delen is echter niet duidelijk. Mochten deze in dezelfde kleur als de kozijnen worden uitgevoerd, dan betwijfelt de commissie of dit een juiste keuze is. De commissie kan op onderdelen nog niet instemmen met het voorstel. Zo dienen de zijgevels als wachtgevel te worden uitgevoerd in een grijze stucwerk afwerking. Ook is de commissie van mening dat de opbouw te rijzig oogt. Zij adviseert om het detail van de dakrand aan te passen en daarmee een optische verlaging te realiseren. Met de achtergevel kan de commissie instemmen. Deze acht zij in positie, indeling en uitwerking passend. Met het overige kan zij ook instemmen. 3 Herengracht 9 Wcie 20181205/201810143 Bouwen (beginselaanvraag): het veranderen van het kantoor Herengracht 9 tot 3 woningen en het toevoegen van 2 woningen door het plaatsen van een dakopbouw. Akkoord Het beginselplan is getoetst aan de Welstandsnota en beoordeeld in het kader van de dubbelbestemming Waarde-Cultuurhistorie. De commissie heeft enkel de dubbele extra bouwlaag op het kantoorgebouw beoordeeld, geen gevelwijzigingen. De commissie constateert dat, ten opzichte van het vorige voorstel, de dakopbouw aan de voorzijde flink is teruggelegd. De opbouw is hiermee op voldoende afstand van de monumentale voorgevel geplaatst en leidt niet langer tot een onwenselijke verstoring van het monumentale gevelbeeld en de waarden van het rijks beschermde historische centrum. De commissie constateert dat de eerder negatief beoordeelde open hoek aan de achterzijde is komen te vervallen. Zij acht de opbouw aan de achterzijde nu in opzet en 3
vormgeving in beginsel passend bij de onderliggende architectuur en voldoende in verhouding tot het binnengebied. Voor de verdere uitwerking naar bouwplan vraagt de commissie om te kijken naar de indeling van de plattegrond en dan met name naar de positionering van de vide direct achter de monumentale gevel. De gevel wordt hierdoor tot een loze voorzetgevel, zonder achterliggend programma, wat vreemd is in deze historische context. 4 Herengracht 9 Wcie 20181205/201810143 Monument (beginselaanvraag): het veranderen van het kantoor Herengracht 9 tot 3 woningen en het toevoegen van 2 woningen door het plaatsen van een dakopbouw. Akkoord De commissie heeft enkel de dubbele extra bouwlaag op het kantoorgebouw beoordeeld, geen gevelwijzigingen. De commissie constateert dat, ten opzichte van het vorige voorstel, de dakopbouw aan de voorzijde flink is teruggelegd. De opbouw is hiermee op voldoende afstand van de monumentale voorgevel geplaatst en leidt niet langer tot een onwenselijke verstoring van het monumentale gevelbeeld en de waarden van het rijks beschermde historische centrum. De commissie constateert dat de eerder negatief beoordeelde open hoek aan de achterzijde is komen te vervallen. Zij acht de opbouw aan de achterzijde nu in opzet en vormgeving in beginsel passend bij de onderliggende architectuur en voldoende in verhouding tot het binnengebied. Voor de verdere uitwerking naar bouwplan vraagt de commissie om te kijken naar de indeling van de plattegrond en dan met name naar de positionering van de vide direct achter de monumentale gevel. De gevel wordt hierdoor tot een loze voorzetgevel, zonder achterliggend programma, wat vreemd is in deze historische context. 5 Hoek van Hollandlaan 2 Wcie 20181205/201820951 Bouwen (beginselaanvraag): het vergroten van de woning Hoek van Hollandlaan 2 door het plaatsen van aanbouwen op de begane grond en verdieping, alsmede het maken van een kelder. Het beginselplan is getoetst aan de Welstandsnota. De commissie kan in beginsel instemmen met het vergroten van de vrijstaande woning, echter niet met de manier waarop dit nu wordt voorgesteld. 4
De buurt waarin de woning ligt bestaat overwegend uit vrijstaande en geschakelde bungalows van 1 of 2 lagen. De woning vormt door haar ligging op de hoek en haar 2 lagen een duidelijk accent in de buurt. De rooilijn van de voorgevel komt overeen met de rooilijn van de woning op de andere hoek. De uitbouw aan de Domburglaan ligt in lijn met de bebouwing aan de Domburglaan. De woning kent een zeer eenduidige volumeopbouw, bestaande uit een twee laags hoofdvolume met daaraan een garage aan de ene en een uitbouw aan de andere zijde. Met het voorliggende voorstel wijzigt de heldere hoofdopzet van een volume met aanbouwen naar een verzameling van zwevende volumes op een plint. De commissie is van mening dat de samenhangende compositie verdwijnt, het heldere spel van rooilijnen niet meer herkenbaar is en de woning haar oriëntatie op de omgeving verliest. De commissie pleit voor het behoud van de eenduidige hoofdopzet. Een uitbreiding van het huidige garage-volume kan zij zich goed voorstellen. Deze conflicteert echter met de uitbreiding op de verdieping. Ook de materiaalkeuze en de wijze waarop de raampartijen en overhoekse aansluitingen worden voorgesteld maken dat de woning haar samenhang verliest. Door de uitbreiding ter plaatse van het balkon in de bestaande gele baksteen uit te voeren, kan het hoofdvolume als zodanig herkenbaar blijven. Ook zou met een materiaal met meer textuur dan de nu voorgestelde beplating, een eenduidiger gevelbeeld gerealiseerd kunnen worden. 6 Kornoeljestraat 32 Wcie 20181205/201822287 Bouwen: het vergroten van de woning Kornoeljestraat 32 door het plaatsen van een dakopbouw met dakterras. Eerder kon de commissie reeds instemmen met de hoofdopzet en vormgeving van de dakopbouw. Zij kon echter nog niet instemmen met de detaillering van de dakrand. Deze zou conform de bestaande dakrand gedetailleerd moeten worden. In het voorliggende voorstel is die detaillering nog niet aangepast. Detail 1 en 3 zouden conform bestaand, dus met verkenning, kraallat en zinkenkraal, uitgevoerd moeten worden. 7 Laan van Meerdervoort 506 Wcie 20181205/201815957 Bouwen: het veranderen van de woning Laan van Meerdervoort 506 tot 6 woningen alsmede het uitbouwen van de kelder, het vergroten van de eerste verdieping door het 5
dichtzetten van het balkon en het plaatsen van een dakterras, een dakuitbouw op de 2e verdieping en het realiseren van een vijfde bouwlaag (entresol). De commissie kan niet instemmen met de hoofdopzet van de dakopbouw. De set-back aan de voorzijde acht zij passend. Ook de open gevelindeling, die werkt als een beëindiging van de gevel in de vorm van een kroonlijst, is passend bij de onderliggende architectuur. Zij kan echter niet instemmen met de wijze waarop de dakopbouw zich aan de achterzijde, zowel in volume-opbouw als in architectonische uitwerking, verhoudt tot haar omgeving. Het volume is te fors ten opzichte van de bestaande bescheiden uitbouwen aan de achterzijde en ten opzichte van de maat van het binnengebied. Ook vormt de pand-brede en dubbelhoge pui een wezensvreemd element in dit achtergebied waarin de aan de woningtypologie verwante gevelindelingen kenmerkend zijn. De commissie kan zich een oplossing voorstellen waarbij de opbouw ook aan de achterzijde met een set-back wordt gerealiseerd en waarbij de gevelindeling meer wordt gerelateerd aan de oorspronkelijke opzet van smalle servicebeuk en brede woonbeuk. Ook met de voorgestelde donkere kleurstelling aan de achterzijde kan de commissie niet instemmen. De bestaande achtergevels kenmerken zich door een lichte kleurstelling. Dit dient behouden te blijven. De zijgevels dienen als wachtgevels te worden uitgevoerd in een grijze stucwerk afwerking. De commissie betwijfelt of een wrc afwerking voor de achtergevel een juiste keuze is. Beter is het aan te sluiten bij de bestaande architectuur en de achtergevel in metselwerk uit te voeren. De commissie constateert dat ter plaatse van de begane grond aan de voorzijde een nieuwe venster indeling wordt voorgesteld. Zij wijst erop dat dit afgestemd dient te worden op de indeling en maatvoering van het venster van het buurpand. Tot slot wijst de commissie er op dat de voorgestelde detaillering erg vlak is. Deze dient beter afgestemd te worden op het bestaande reliëf en profilering, inclusief verkenning, kraallat en zinken kraal voor de dakrand. 8 Notenplein 13 Wcie 20181205/201822685 Bouwen: het vergroten van de bovenwoning Notenplein 13 door het plaatsen van een dakopbouw met dakterras. De commissie kon eerder reeds instemmen met een extra bouwlaag met een set-back aan de voor- en achterzijde. Zij kon echter aan de voorzijde niet instemmen met de sprong in de gevel, de gevelindeling en de plantenbakken als omheining van het terras. 6
Zij pleitte voor een terughoudende toevoeging met een regelmatige gevelindeling en met een architectonische uitwerking van de dakrand. In het voorliggende voorstel is de sprong verdwenen. Dit acht de commissie een verbetering. De gevelindeling is echter nog te gefragmenteerd. Deze zou seriëler en met een sterkere eigen ritmiek vormgegeven moeten worden. Er worden voor de dakrand houten lamellen voorgesteld, die goed als verbindend element zouden kunnen werken. Deze zijn nu echter te hoog geplaatst, waardoor ze te zeer als los element tegen de gevel worden ervaren. Als ze lager, net boven het kozijn worden geplaatst, wordt een coherenter gevelbeeld gerealiseerd. De gevelindeling aan de achterzijde strookt niet met de onderliggende gevels en woning typologie. Er wordt ter plaatse van de open woonbeuk een zeer gesloten service-indeling voorgesteld. Ook zijn de vensters te zeer als gaten in de gevel voorgesteld. Tot slot merkt de commissie op dat het boeiboord in composiet hout wordt uitgevoerd. Beter is het aan te sluiten bij het in deze architectuur gangbare echte hout. Ook ontbreekt de hekwerk detaillering. Het hekwerk dient voldoende terughoudend bij de onderliggende architectuur te worden gedetailleerd. 9 Sophialaan 3D Wcie 20181205/201821491 Bouwen/Cultuurhistorie: het veranderen van de woning Sophialaan 3D door het realiseren van een dakterras. Het bouwplan is getoetst aan de Welstandsnota en beoordeeld in het kader van de dubbelbestemming Waarde-Cultuurhistorie. De commissie kan niet instemmen met het dakterras. Deze wordt voorgesteld op het hoogste bouwdeel en conflicteert met de cultuurhistorische waarden van het Rijks beschermd stadsgezicht, waar het kappenlandschap een onmiskenbaar onderdeel van is. 10 Sophialaan 3D Wcie 20181205/201821491 Monument: het veranderen van de woning Sophialaan 3D door het realiseren van een dakterras. De commissie kan niet instemmen met het dakterras. Deze wordt voorgesteld op het hoogste bouwdeel en conflicteert met het monument eronder. 7
11 Stadhouderslaan 24B Wcie 20181205/201816760 Bouwen/Cultuurhistorie (beginselaanvraag): het vergroten van de woning Stadhouderslaan 24B door het plaatsen van een dakopbouw. Het beginselplan is getoetst aan de Welstandsnota en beoordeeld in het kader van de dubbelbestemming Waarde-Cultuurhistorie. Eerder kon de commissie reeds instemmen met het realiseren van een kapverdieping, echter niet met de manier waarop deze aan de voorzijde met een atypisch hoge en steile kap werd voorgesteld. In het voorliggende aangepaste voorstel is er ter plaatse van de bestaande dakrand een knik voorgesteld. De mansarde die op deze manier wordt gerealiseerd overtuigt echter nog niet. De knik is te gering, waardoor de kap nog steeds als te hoog en te steil wordt ervaren. Het idee van een mansarde is dat het onderste dakdeel onderdeel wordt van de architectuur en dat het hogere dakdeel door het naar achteren knikken minder of niet meer zichtbaar is. Hier is in het voorliggende voorstel nog geen sprake van. De erker is te prominent in het gevelbeeld zichtbaar. Deze moet verder terug en meer als venster worden vormgegeven. De commissie wijst er op dat de doorsnede voor wat betreft de positie en de hellingshoeken van de kap correct dient te zijn om de aanvraag te kunnen beoordelen. 12 Van der Capellenstraat 33 Wcie 20181205/201819838 Bouwen: het vergroten van de woning Van der Capellenstraat 33 door het plaatsen van een dakopbouw alsmede het realiseren van een dakterras aan de achterzijde. Het pand waarvoor de dakopbouw wordt aangevraagd is onderdeel van een grotere architectonische eenheid, gelegen op de hoek Maystraat-Van der Capellenstraat-Van der Wyckstraat. De hoek op de Van der Wyckstraat wordt gevormd door een kenmerkend terugliggend trappenhuis. De gekozen opzet, met zowel aan de voor- als de achterzijde een schild, zal ter plaatse van die hoek een weinig samenhangend gevelbeeld opleveren. Door aan de voorzijde een gemetselde gevel met een set-back te realiseren, zullen de verbijzonderingen ter plaatse van de hoeken beter in het nieuwe gevelbeeld opgenomen kunnen worden. De positie van het hoektrappenhuis is bepalend voor de maat van de set-back. De commissie vraagt de architect om de toekomstige situatie met dakopbouwen voor de hele hoek te tekenen om de aanvraag te kunnen beoordelen. 8
Een schild aan de achterzijde, met een verspringing ten behoeve van een dakterras, acht de commissie goed denkbaar. Aanvullend Oostduinlaan 123 Wcie 20181205/201818302 Bouwen: het veranderen en vergroten van de bovenwoning Oostduinlaan 123 door het plaatsen van een dakopbouw in de vorm van een kapverdieping met dakterras aan de achterzijde en het wijzigen van de indeling. Akkoord Eerder heeft de commissie haar twijfels geuit over een dakopbouw op deze plek in Benoordenhout. In het voorliggende aangepaste voorstel is een studie gemaakt van de wijze waarop een dakopbouw op deze positie in de vorm van een kap zou kunnen worden gerealiseerd. De commissie is van mening dat met het voorstel voldoende wordt gereageerd op de directe omgeving. De kaphelling van de buurpanden is opgepakt en de dakkapellen zijn verdwenen. Het totale eind gevelbeeld zal een coherent geheel voor de hoek opleveren. Met de voorgestelde detaillering en materiaalkeuze kan de commissie ook instemmen. Jaap van den Bout Plv. voorzitter Welstands- en Monumentencommissie 9