Zo garandeert Colruyt u de kwaliteit van vriesverse IJslandvis: verantwoorde vismethodes voortdurende kwaliteitscontrole strengste normen inzake hygiëne gesloten koudeketting: van boot tot in de winkel sluitend systeem van traceerbaarheid gecertificeerd door Quality Control In deze brochure vindt u meer info over: - selectieve vismethodes - visquota - bodemnetten - snelle visverwerking - glacering - organoleptisch onderzoek - bacteriologisch onderzoek - versheidsmetingen - kenmerkenanalyses - HACCP-normen - Colruyt-visverpakkingsafdeling - Quality Control - ijzen van vis - gekoelde ateliers en loskaaien - diepvrieskarren - infraroodthermometer - diepvriesopslagplaats - Colruyt-diepvrieskoffers - isoleerzakken - Kelvin-etiketten Alle vis wordt onderworpen aan een hele reeks kwaliteitscontroles. Met contactplaatjes gaat het labo de bacteriologische zuiverheid van de werkruimtes na. De koudeketting blijft gesloten: de temperatuur van de vis blijft gegarandeerd onder -18 C.
Beste klant, Bij Colruyt vindt u een uniek en uitgebreid assortiment diepvriesvis: meer dan 100 soorten! In 1974 kozen we bewust voor vriesverse vis omdat dat de enige manier is om u in al onze winkels altijd zo n ruime keuze kwaliteitsvis te garanderen. Al onze Kelvin-vis is vers diepgevroren en voldoet aan strenge kwaliteitseisen. Dat kunnen we garanderen omdat we, zowel in ons eigen labo als extern, systematisch kwaliteitscontroles uitvoeren. Daarbij doen we naast smaak- en geurtests ook versheidsmetingen en wordt nagegaan of de vis beantwoordt aan onze strenge normen inzake bacteriologie, zware metalen en pcb s. Voor alle zeevissen uit IJsland gaan we nog een stapje verder: daarvoor hebben we een strikt lastenboek opgesteld. Door het te ondertekenen, engageren onze leveranciers zich om aan alle voorwaarden te voldoen die erin zijn opgenomen. Dankzij dit lastenboek kunnen we u extra garanties bieden, zoals 100 % traceerbaarheid tot op de boot. Al die garanties worden op een wetenschappelijk en statistisch verantwoorde manier gecontroleerd en gecertificeerd door Quality Control, een onafhankelijk controleorganisme. U leest er meer over in deze brochure. Kwaliteit is een continu proces en dagelijks aandachtspunt. Samen met alle Colruyt-medewerkers engageer ik me om daaraan in de toekomst verder te werken. Jan PRINSEN Directeur verse en diepvriesproducten Vriesverse IJslandvis van Kelvin Meer dan de helft van de in zee gevangen vis verkocht bij Colruyt, komt uit IJsland: kabeljauw, koolvis, zeewolf, rog, hondstong, roodbaars en staartvis. Nettogewicht - nettoprijs Alle diepvriesvis bij Colruyt is panklaar. Doordat vrijwel alle stukken vis gefileerd zijn, bespaart u de karwei van het schoonmaken. Bovendien hebt u geen afval. Bij Kelvin-diepvriesvis betaalt u alleen het nettogewicht. Wist u bijvoorbeeld dat u voor 1 kg panklare kabeljauwfilet 2,5 kg verse vis nodig hebt? 2
1. IJslandvis bij Colruyt: waarom? 1. Kwaliteit van het zeewater De kwaliteit van het zeewater bepaalt in grote mate de kwaliteit van de vis die erin leeft. In IJsland is er zo goed als geen zware industrie: de IJslandse visgronden horen dan ook tot de zuiverste waters van Europa. De kwaliteit van het zeewater wordt o.a. gecontroleerd door het Marine Research Institute (MRI), Reykjavik, IJsland. Maandelijks doen ze een chemisch onderzoek waarbij ze speuren naar dioxines, pcb s, pesticiden, zware metalen, 2. Vangstmethodes IJslandse vissers passen selectieve vismethodes toe waarbij de vis gaaf wordt gevangen en de bijvangst (te kleine vis en andere vissoorten) beperkt wordt. Liners of lijnvisserij Kabeljauw, koolvis en zeewolf worden bijvoorbeeld gevangen met liners. Daarbij wordt een lange lijn uitgezet met tal van kortere zijlijnen. Die vismethode levert de meest kwalitatieve, ongeschonden vis op. Snurrevaad of ringzegenvisserij Vissers leggen het net in een ring rond een school vissen en halen het als een grote zak binnen. Die methode wordt toegepast op alle IJslandvis, maar vooral op platvissoorten (bv. hondstong). De netten worden op dezelfde dag uitgezet en binnengehaald. Trawlers of sleepnetvisserij Worden vooral gebruikt voor diepzeevissen (gevangen op meer dan 400 m diepte) zoals roodbaars, en staartvis. Ook rog (op 30 tot 100 m diepte) wordt gevangen met trawlers of treilers. De boten slepen hun diep zwevende, kegelvormige netten achter zich aan. 3. Verantwoord vissen Bij Colruyt hechten we veel belang aan verantwoord vissen, waarbij de economische en ecologische aspecten in evenwicht zijn. Respecteren van de visquota In IJsland gelden strenge quota (hoeveelheid vis die mag worden gevangen), vastgelegd door het IJslands Ministerie van Visserij in samenwerking met het Marine Research Institute en een internationale instantie (de ICES of International Council for the Exploration of the Sea). Elke vissersboot heeft een officieel registratienummer. Dat wordt pas toegekend door de overheid wanneer de boot voldoet aan strenge eisen om de kwaliteit van de vis bij de vangst te garanderen. Elke geregistreerde vissersboot krijgt een welbepaald quota, zodat de overheid de precieze vangsthoeveelheid van de hele vissersvloot kent. Het naleven van de quota wordt bovendien strikt gecontroleerd door de IJslandse Zeepolitie. Op die manier behoeden de IJslandse vissers hun visgrond tegen overbevissing. Respect voor milieu en visbestanden IJslandse vissers gebruiken geen bodemnetten (sleepnetten die over de zeebodem worden gesleept) omdat die het leven op de zeebodem verstoren. Bovendien zijn de mazen van het net aangepast aan het soort vis dat ze willen vangen. Zo kunnen onvolgroeide vissen en andere vis- en diersoorten ontsnappen en wordt de zee niet leeggevist. 3
2. Diepvriesvis: verser dan vers 1. Snelle verwerking Na de vangst leggen de vissers de Kelvin-vis meteen in ijs tot de boot in de haven aankomt. Dat is heel belangrijk voor de houdbaarheid en kwaliteit van het visvlees. De tijdsspanne tussen de vangst en het diepvriezen houden we kort: minder dan 48 u. Dat kan doordat we enkel vis aankopen uit dagvangsten of van de laatste vangsten indien de boot langer op zee is. Bovendien liggen de visverwerkende bedrijven vlakbij de havens en de vismijnen, wat de transporttijden beperkt tot het minimum. In de visverwerkende bedrijven wordt de vis in gekoelde ruimtes vakkundig schoongemaakt en ontgraat of gefileerd. Dat gebeurt op werktafels die voortdurend met koel water worden gespoeld. Het water dat hierbij wordt gebruikt, is van drinkwaterkwaliteit. Onmiddellijk daarna schuift de vis in speciale diepvriestunnels, voor snel diepvriezen bij temperaturen van 45 C. De kerntemperatuur in de vis bedraagt dan 18 C, aan de rand 22 C. De diepgevroren vis wordt in bulk verpakt en in diepvrieskamers opgeslagen tot hij naar België wordt geëxporteerd. Alle vis wordt vakkundig schoongemaakt. De visfilets worden snel diepgevroren in speciale diepvriestunnels. Manueel ontgraten van visfilets. 2. Bescherming door lichte glacering Om de vis te beschermen tegen uitdroging en vriesbrand, krijgt hij een dun laagje water om zich heen. Deze noodzakelijke bescherming, glacering genoemd, gebeurt door de filets te besproeien of onder te dompelen in een waterbad. Het beschermlaagje bij Kelvin-vis bedraagt 10 %*. Daarover bestaan geen wettelijke bepalingen, maar dat hebben we zo afgesproken met onze leveranciers. Op de markt zijn namelijk hogere percentages terug te vinden. In ons labo gaan wij dan ook na of de glacering gebeurt zoals afgesproken (zie 3: Kwaliteitscontroles). Bij de prijsbepaling van onze Kelvin-vis houden we rekening met dit glaceringspercentage. Het grote voordeel van glacering is dat u de vis langer in uw diepvries kan bewaren. De Kelvin-vissoorten uit IJsland zijn nog tussen de 6 en 12 maanden houdbaar wanneer ze in uw Colruyt-winkel worden aangeboden. Na het diepvriezen krijgt elke vis een noodzakelijk beschermlaagje. * Gemiddeld 10 %: een afwijking van minimum 8 % tot maximum 12 % is toegestaan. 4
3. Kwaliteitscontroles doorheen de hele keten 1. Ter plaatse in IJsland Onmiddellijk bij aankomst in de veiling of het visverwerkend bedrijf controleert een dierenarts - aangesteld door de IJslandse staat - de vis op versheid, gaafheid en temperatuur. Daarnaast voeren ook kwaliteitsmedewerkers die een opleiding rond voedselveiligheid hebben genoten, controles uit. Vis die niet voldoet aan de kwaliteitseisen, wordt geweigerd en teruggestuurd naar de vismijn. De versheid van vis wordt organoleptisch of zintuiglijk bepaald (geur, kleur, uitzicht en smaak). Na het schoonmaken of ontgraten controleren de fileerders op lichttafels alle visfilets manueel op de afwezigheid van parasieten. 2. Door onze leverancier De versheid van de vis wordt o.a. met smaaktests nagegaan. Controle op afwezigheid van parasieten. Bij ontvangst bij onze leverancier krijgt elk lot een score op basis van het organoleptisch onderzoek: geur, smaak (via een kooktest) en kleur worden nagegaan. Van een aantal houdt hij een staal bij dat tegen het verstrijken van de houdbaarheidsdatum nog eens aan dezelfde controle wordt onderworpen. Wekelijks worden loten onderworpen aan een bacteriologisch onderzoek (naar o.a. schimmels, gisten en melkzuurbacteriën) en wordt het kiemgetal ervan bepaald. Daarbij komt nog een versheidsmeting waarbij het labo de vluchtige basen (ammoniak) meet. Een extern labo gaat wekelijks na of de vis vrij is van listeria, salmonella en stafylokokken. Naast de maandelijkse controle van het zeewater in IJsland op pcb s en zware metalen (lood, cadmium en kwik), stuurt onze leverancier minimum 6 keer per jaar visstalen naar een extern geaccrediteerd labo dat ze controleert op eventuele residu s van zware metalen (lood, cadmium en kwik) en pcb s. 3. In het Colruyt-labo Van elke vissoort nemen we twee keer per maand een staal voor organoleptisch onderzoek. Dat betekent een visuele controle en controle op geur en smaak. Daarnaast meten we bij die stalen ook of de glacering correct is gebeurd. Die mag, zoals afgesproken met onze leverancier, 10 % bedragen. Maandelijks doet ons labo een aantal extra bacteriologische controles. Daarbij bepaalt men het totale kiemgetal (aantal bacteriën per gram) en wordt er gecontroleerd op bacteriën zoals enterobacteriën, escherichia en stafylokokken. We gaan dan ook na of de vis vrij is van salmonella en listeria. Controle op correcte glacering. 4. Colruyt-verpakkingsafdeling De meeste diepvriesvis verpakken we zelf, zo kunnen we die nog eens extra controleren. De inpakkers doen een kenmerkenanalyse: ze kijken de maat van de stukken vis na. Stukken die niet voldoen aan onze normen (te klein of gebroken), gaan terug naar de leverancier. Ook voor u zijn gelijkvormige stukken vis belangrijk: de kooktijd is dan dezelfde en bovendien presenteert dat mooier. 5. Externe controle op vraag van Colruyt De Colruyt-visverpakkingslijn: te kleine of gebroken stukken worden niet mee verpakt. Quality Control, een onafhankelijk controle-organisme, certificeert dat alle Kelvin- IJslandvis beantwoordt aan de strenge normen van het Colruyt-lastenboek ondertekend door de leverancier. Zo controleert Quality Control de vis bijvoorbeeld op eventuele residu s van zware metalen en pcb s. 5
4. Strengste hygiënenormen Voor Kelvin-vis hanteren we strenge HACCP-normen*. Concreet betekent dit dat er strikt wordt toegezien op de hygiëne op de boot, tijdens de verwerking en de verpakking. 1. Aan boord De vissersboten beschikken over een aangepaste uitrusting: elke boot heeft een volledig gekoeld compartiment. Vissersboten die niet voldoen aan de voorschriften, krijgen van de IJslandse overheid geen registratienummer en dus geen quota. 2. Bij de verwerking Alle visverwerkers en verpakkers, zowel in IJsland als in België, volgen zeer strikte hygiëne- en HACCPvoorschriften: - Dagelijks trekt iedereen een verse schort aan met daarover een plastic schort en mouwen. - Iedereen draagt een speciaal hoofddeksel. - Ze wassen de handen met een ontsmettende zeep. - Er worden geen juwelen of horloges gedragen. Ook voor de werkruimtes zelf gelden strikte normen: - Dagelijkse reiniging en ontsmetting van de werkruimtes en materialen. Het water dat daarvoor wordt gebruikt, is van drinkwaterkwaliteit. Eigen laboranten controleren de bacteriologische zuiverheid van de werkplaatsen door regelmatig en onaangekondigd stalen (contactplaatjes) te nemen en te analyseren. De verwerkende bedrijven moeten voldoen aan alle HACCP-vereisten om een exportvergunning te verkrijgen. Met contactplaatjes gaat het labo de bacteriologische zuiverheid na. Voor het betreden van de werkruimte wast iedereen de handen met een ontsmettende zeep. 6 Dagelijks worden de werkruimtes gereinigd en ontsmet. - De Colruyt-verpakkingsafdeling voor Kelvin-vis hebben we gebouwd na overleg met het Instituut voor Veterinaire Keuring (dat nu deel uitmaakt van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen). Er zijn aparte zones voor het uitpakken van de diepgevroren vis in bulk en het opnieuw verpakken in Kelvin-zakken. Doordat de producten mekaar niet kruisen, is er ook geen kans op besmetting (bv. via hulpmateriaal zoals paletten en kartons). De paletten en dozen met de in bulk aangeleverde vis komen niet in de verpakkingsruimte. Quality Control Quality Control, het Instituut voor Kwaliteitscontrole en Informatieve Etikettering, controleert en certificeert de kwaliteitsgaranties van IJslandse Kelvin-vis bij Colruyt. Daarvoor organiseert het regelmatig en onaangekondigd controles: ze kijken de resultaten van de onderzoeken na, en gaan ook de hygiëne en onze werkmethodes na. Daarnaast laat Quality Control in een extern labo extra controles uitvoeren, waaronder bacteriologische en onderzoek op zware metalen en pcb s. Aan de hand van al die resultaten certificeert Quality Control dat de Kelvin-vis voldoet aan de gestelde kwaliteitseisen. * HACCP staat voor Hazard Analysis Critical Control Points: een nauwgezette controle van de kritische punten in alle stadia van het proces.
5. De koudeketting blijft gesloten De natuurlijke kwaliteit van vis kan maar goed bewaard blijven als de koudeketting op geen enkel moment wordt onderbroken. Van de vangst in de IJslandse wateren tot bij u thuis in de diepvries... 1. Aan boord De vers gevangen vis wordt op de boot onmiddellijk op ijs gelegd. Zo blijft hij net boven het vriespunt (0,5 à 1 C) en krijgen bacteriën geen kans zich te ontwikkelen. Bij aankomst in het visverwerkend bedrijf meet en controleert men altijd de temperatuur. Onmiddellijk na de vangst wordt de vis geijsd. 3. Bij Colruyt Ook bij Colruyt zorgen we ervoor dat de koudeketting niet wordt onderbroken. 2. Verwerking en transport Het schoonmaken, ontgraten en/of fileren gebeurt in gekoelde ateliers. Meteen daarna wordt de vis snel diepgevroren en in bulk verpakt. Transport naar België gebeurt bij een constante temperatuur van 22 C. De containers zijn voorzien van een meetsonde die de temperatuur continu registreert. In de haven kijkt een Belgische dierenarts van het Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen na of de temperatuur tijdens het transport niet gestegen is. Een meetsonde registreert de temperatuur onderweg. Het transport naar de Colruyt-winkels gebeurt in speciale diepvrieskarren die gekoeld worden met CO 2 -sneeuw. Daarin blijft de vrieskou vele uren gegarandeerd zodat de producten op temperatuur blijven. Bij het verlaten van de stapelplaatsen noteren we de temperatuur in de kar. De vis wordt geleverd in vrachtwagens waarin de temperatuur ten minste -18 C is. Het lossen gebeurt aan onze gekoelde loskaaien. Daarna gaan de producten direct naar onze grote diepvriesopslagplaats waar een temperatuur van ten minste -25 C heerst. De temperatuur wordt dag en nacht automatisch gemeten. Als ze plots zou stijgen, wordt een alarmsignaal gegeven waardoor we snel kunnen ingrijpen. Bij aankomst controleren we de temperatuur in de vrachtwagen en we meten de temperatuur van de producten met een infraroodthermometer (snel en precies). 7 In de Colruyt-winkel controleert de diepvriesverantwoordelijke de temperatuur in de kar. Die vergelijkt hij met de vertrektemperatuur. Is de temperatuur gestegen boven de 18 C, dan wordt het product niet in verkoop gebracht. Dat is zo voorzien in ons HACCP-plan.
Om de koudeketting niet te onderbreken, rijdt de verantwoordelijke de diepvrieskar tot in de rayon en steekt hij de producten onmiddellijk in de gesloten diepvrieskoffers. Die beschermen de vis tegen licht (geen verkleuring), warmte en de omgevingslucht. In uw Colruyt-winkel is de diepvriesafdeling de laatste waar u langs komt op weg naar de kassa: zo hoeft u niet langer dan nodig met uw diepvriesvis rond te lopen. Bovendien kan u de producten transporteren in speciale en herbruikbare isoleerzakken, beschikbaar in uw Colruyt-winkel. 6. Sluitend systeem van traceerbaarheid Op elke verpakking staan het nummer van de visleverancier en de houdbaarheidsdatum. Aan de hand van die 2 gegevens, kunnen we het lotnummer van de vis terugvinden bij onze leverancier. Met dat lotnummer kunnen we te weten komen wanneer precies en in welk visverwerkend bedrijf de vis werd diepgevroren. In samenwerking met onze leverancier kunnen we de vis zelfs traceren tot op de boot, want de gegevens uit het logboek (positie van het schip, aantal visdagen, de hoeveelheid en de soorten gevangen vis) gaan met de vis mee naar de visveiling en de leverancier, waar ze ook worden bijgehouden. Op die manier kennen we de herkomst van elke verpakking vis. Goed opgeleid personeel De diepvriesverantwoordelijke in uw Colruyt-winkel krijgt een speciale opleiding: respecteren koudeketting, uitzet diepvriesproducten, werkmethodes, maar ook productkennis en kooklessen. Die opleidingen worden gegeven door onze eigen diepvries-promotors en door externe koks (bv. woklessen). Dankzij die degelijke opleiding kunnen klanten met vragen over de producten bij hem terecht. 8 Informatie op de verpakking Op de Kelvin-verpakking vindt u: de correcte wetenschappelijke benaming van de vissoort het vangstgebied (herkomst) de uiterste verkoopsdatum en houdbaarheidsdatum: daartussen zit altijd 6 maanden, zo garandeert Colruyt u dat de vis nog zeker 6 maanden houdbaar is als hij te koop wordt aangeboden in uw Colruyt-winkel. het erkenningsnummer van de visverpakker de voedingswaarde graatloos sans arêtes Kabeljauw Cabillaud 'filet pur' Gadus morhua Oorsprong: IJsland. Vangstgebied: noordoostelijk deel Atlantische Oceaan. Origine: Islande. Zone de capture: Atlantique Nord-Est. ± 2 kg Wordt gewogen aan de kassa. - Sera pesé à la caisse. Gemiddelde energiewaarde per 100 g : Valeur énergétique moyenne par 100 g : 294 kj 71 kcal Gemiddelde voedingswaarde per 100 g : Valeur nutritive moyenne par 100 g : Eiwitten 16 g Protides 30176 Koolhydraten 0 g Glucides Vetstoffen 1 g Lipides 0 201760 000006 Ten minste houdbaar tot: A consommer de préférence avant le: 00016890 00009140 Diepvriesvis: lekker en gezond! 18/12/03 18/06/03 Te verkopen tot: A vendre jusqu'au: Door snel diepvriezen is diepvriesvis verser dan vers en blijft de voedingswaarde van verse vis bewaard. Vis is rijk aan eiwitten en levert naast vitamines B, B12, A en D ook mineralen zoals ijzer, fosfor en kalk. Daarnaast is vis een belangrijke bron van jodium. Visvlees is licht verteerbaar, caloriearm en heeft een laag vetgehalte. Zelfs zogenaamde vette vis (zoals paling, haring, zalm en heilbot), rijk aan belangrijke meervoudige onverzadigde vetzuren, is een aanrader. Visvetten beïnvloeden het cholesterolgehalte in positieve zin. En, niet te vergeten: vis is een onuitputtelijke inspiratiebron voor gevarieerde en lekkere bereidingen Bronvermelding: Pieters Visbedrijf N.V. uit Brugge - VLAM, Vlaams Promotiecentrum voor Agro- en Visserijmarketing vzw - Noors Instituut voor Visserij en Aquacultuur (Fiskeriforskning) - Marine Research Institute, Reykjavik, IJsland - Nutrition Information Center - Quality Control Gedrukt op 100 % kringlooppapier. 0 201760 000006 Verantwoordelijke uitgever: Luc Rogge, Edingensesteenweg 196, B-1500 Halle - Tel. 02 360 10 40 2/2003