No.: Portefeuillehouder: G.J. Harmsen Afdeling: Openbaare Werken Behandelaar: M.L.F. de Bruijn De raad van de gemeente Tholen Tholen, 6 mei 2015 Onderwerp: Consultatie over ontwerpbesluit AB OLAZ met betrekking tot de aankoop van de ZRD en het voorstel tot wijziging GR OLAZ. Geachte raad, Aanleiding Het ontwerp besluit van het Algemeen Bestuur (AB) van OLAZ op 13 maart 2015 de aandelen van Indaver in de Zeeuwse Reinigingsdienst (ZRD) over te nemen. Doel Het consulteren van uw raad over de overname van de ZRD door OLAZ en het, in verband hiermee, verkrijgen van uw instemming voor het actualiseren van de Gemeenschappelijke Regeling (GR) OLAZ. Inleiding Op 10 maart 2015 heeft het college van burgemeester en wethouders de voorkeur uitgesproken voor overname van de ZRD door de gemeenschappelijke regeling (GR) OLAZ. Naar aanleiding hiervan heeft het AB van OLAZ in haar vergadering op 13 maart 2015 als zodanig besloten. Tevens heeft het AB besloten hun ontwerpbesluit tot overname van de ZRD toe te sturen aan de deelnemende gemeenteraden en de colleges. Dit is formeel niet vereist, echter het AB is van mening dat het goed is om u in de gelegenheid te stellen uw wensen en bedenkingen te kunnen uiten. Als achtergrond informatie over de overname wordt u verwezen naar de bijgesloten documentenbundel, kenmerk 1014314-039, bijlage 2. Hierin kunt u vinden: - Het voorstel tot consultatie overname ZRD - Het ontwerpbesluit toekomst ZRD - De adviesmemo toekomst ZRD - Het juridisch advies over de besluitvorming over de toekomst ZRD. In verband met de overname is het noodzakelijk gebleken de Gemeenschappelijke Regeling te actualiseren. Hiervoor legt het Algemeen Bestuur van het OLAZ ook het voorstel voor wijziging van de tekst van de gemeenschappelijke regeling aan u voor. Zie hiervoor de documentenbundel met kenmerk 1014314-040, bijlage 3 met daarin: - Het voorstel OLAZ wijziging gemeenschappelijke regeling en - Het besluit wijziging gemeenschappelijke regeling. Daarnaast liggen vertrouwelijke stukken ter inzage bij de raadsgriffier. Het bestuur van OLAZ heeft besloten deze stukken niet rond te zenden vanwege bedrijfseconomische en gevoelige informatie. Algemeen Delta NV heeft een voorlopige koopovereenkomst gesloten met Katoen Natie over de verkoop van Indaver. Dit gaat over de 75% van de aandelen die Delta in Indaver heeft. Deze verkoop heeft gevolgen voor de toekomst van de Zeeuwse Reinigingsdienst (ZRD). De ZRD beheert voor alle Zeeuwse gemeenten de milieustraten en verzorgt voor 7 gemeenten, waaronder Tholen, de huisvuilinzameling. OLAZ bezit 1% van de aandelen in de ZRD. Indaver heeft de overige 99% van de
- 2 - aandelen in bezit. De ZRD is feitelijk een non-profit organisatie, binnen een commercieel bedrijf. De gemeenten hebben grote invloed op de werkwijze van de ZRD. In schema ziet dit er als volgt uit. Katoen Natie is op de hoogte van de uitgangspuntennotitie en de nog te doorlopen besluitvormingsprocedure(s) over de toekomst van de ZRD door OLAZ en Indaver. Katoen Natie heeft aangegeven dat Delta en Indaver het proces gericht op een overname van de ZRD door OLAZ kunnen continueren. Met betrekking tot het voorgaande heeft OLAZ op 1 april 2015 in de Stenge te Heinkenszand een informatiebijeenkomst voor de gemeenteraden gehouden waar over de inhoud van deze nota is gesproken. Zie bijlage 1, Brief OLAZ d.d. 25 maart 2015. Overname ZRD Drie alternatieven In feite zijn er voor OLAZ (en de Zeeuwse gemeenten) drie alternatieven met betrekking tot de ZRD: 1. Overname van de ZRD door OLAZ; 2. Niet overnemen van de ZRD (met als gevolg het beheer/exploitatie van de milieustraten, los van de ZRD, opnieuw opzetten/organiseren); 3. Delen van de ZRD overnemen (de milieustraten) door OLAZ. De drie alternatieven zijn beoordeeld op basis van het afwegingskader: - Continuïteit dienstverlening, voor gemeenten en burgers; - Kosten; - Financiële en niet-financiële risico s; - Grip/bestuurlijke invloed (op afvalinzameling en milieustraten); - Nabijheid van kennis en expertise; - Gedetacheerd personeel OLAZ; - Werkgelegenheid personeel ZRD;
- 3 - - Draagvlak samenwerking OLAZ; - Uitvoerbaarheid/haalbaarheid. Op basis van deze criteria, de voor- en nadelen van de verschillende alternatieven en de weging van de alternatieven heeft KplusV aan OLAZ geadviseerd voor alternatief 1, overname ZRD door OLAZ. Overname van de ZRD betekent dat de exploitatiekosten ten opzichte van de huidige situatie stijgen, maar deze stijging is in euro s per aansluiting beperkt. Dit geldt ook voor de andere varianten. Gemaakte keuze, alternatief 1 De belangrijkste argumenten voor OLAZ om de ZRD te willen overnemen zijn: - het behouden van voldoende invloed; - het beheersen van de kosten; - het bieden van een zekere toekomst voor het personeel en het garanderen van continuïteit van de dienstverlening. Belangrijke voorwaarden Een duidelijke en belangrijke voorwaarde van het OLAZ bij de overname van de ZRD is dat financiële belangen en financiële risico s die zijn verbonden aan enerzijds de exploitatie en het beheer van de milieustraten en anderzijds de inzameling van huishoudelijk afval, strikt gescheiden dienen te worden. Nog een belangrijke voorwaarde is dat de administratieve en juridische structuur van de ZRD hierop dient te worden ingericht. Beide voorwaarden zijn in het voorliggende ontwerpbesluit toekomst ZRD opgenomen. Voor de goede orde wordt opgemerkt dat het voldoen aan deze voorwaarden geen probleem is omdat dit momenteel al grotendeels zo is geregeld. Andere alternatieven Bij de andere alternatieven (geen overname, gedeeltelijke overname) kan de continuïteit van de dienstverlening na 2017 onder druk komen te staan en blijft er sprake van aanzienlijke personele en financiële risico s. Gedeeltelijke overname van de ZRD (alleen de milieustraatactiviteiten) betekent ook dat de samenwerking van Zeeuwse gemeenten op het gebied van gemeentelijk afvalbeheer onder druk komt te staan. Voor meer informatie hierover wordt u verwezen naar bijlage 2, Bundel Toekomst ZRD, kenmerk: 1014314-039. Financiën De overname van de ZRD door OLAZ leidt tot een beperkte toename in de kosten. De toename wordt beperkt als gevolg van het wegvallen van de ondersteuning van diensten door Indaver. Een zelfstandige ZRD heeft, naar schatting, een nadelig kosteneffect van ca. 275.000, - Hiervan is: - 60% voor milieustraatactiviteiten is 165.000, - voor 13 gemeenten en - 40% voor inzamelactiviteiten is 110.000, - voor 7 gemeenten. Daarnaast zijn er eenmalige frictiekosten van naar schatting 200.000, - (incidenteel) en een extra financieringsbehoefte van 40.000, - structureel. Deze 40.000,- is nodig om de overname van de aandelen van de ZRD van Indaver te bekostigen. Hiervoor zal OLAZ een lening moeten afsluiten. De lasten die daarmee gepaard gaan, zal OLAZ in rekening brengen bij de gemeenten. De financiering leidt tot deze circa 40.000,-- aan kosten. Zowel voor de 200.000,- als voor de 40.000 wordt zal de verdeelsleutel 60% voor de milieustraatactiviteiten en 40% voor de inzamelactiviteiten worden gehanteerd. Van de financierings behoefte van 40.000,- is dit: - 60% voor milieustraatactiviteiten is 24.000, - voor 13 gemeenten en - 40% voor inzamelactiviteiten is 16.000, - voor 7 gemeenten. Van de geschatte frictiekosten 200.000,- is dit - 60% voor milieustraatactiviteiten is 120.000, - voor 13 gemeenten en - 40% voor inzamelactiviteiten is 48.000, - voor 7 gemeenten. Samengevat: - Structureel: 315.000, - ( 275.000, - + 40.000, -) - Incidenteel: 200.000, -
- 4 - Over de precieze verdeling van de kosten is nog geen standpunt ingenomen door OLAZ. Ter indicatie van een mogelijke kostenverdeling kan gekeken worden naar het aantal aansluitingen (circa 177.000 in Zeeland en circa 67.000 bij de inzamelgemeenten). Als de extra kosten worden omgeslagen naar het aantal aansluitingen, dan gaat het om circa 0,95 extra kosten per aansluiting voor de milieustraten en daarbovenop circa 1,65 extra kosten per aansluiting in de inzamelgemeenten. In totaal c.a. 2,60. Dit betekent dat indien aan de 100% kostendekkendheid wordt vastgehouden deze kosten worden doorgerekend in de tarieven voor de afvalstoffenheffing. Aan de andere kant is er een kostenreductie te verwachten door onder andere re-routing, dit is het beperken van de aanrijdafstand van de vuilniswagens en door de aanbesteding van de afvalverwerking wat een lagere verwerkingsprijs restafval gaat betekenen. In totaliteit is de verwachting dat er op korte termijn ruimte ontstaat voor het verlagen van de afvalstoffenheffing. Opmerking De gemeente Tholen zal een serieuze poging doen om de hiervoor genoemde structurele kosten naar beneden te krijgen. Dit is door wethouder Harmsen reeds met het AB van OLAZ gecommuniceerd. Advies Gezien de voorgaande uiteenzetting over de overname van de ZRD wordt u geadviseerd om met de overname eens te zijn en aan het AB van OLAZ kenbaar te maken dat de gemeente Tholen er op zal aansturen de structurele kosten van de overname te verminderen. Indien u hierover verder nog wensen en of bedenkingen hebt, dan verzoeken wij u deze aan ons kenbaar te maken zodat die aan het DB van OLAZ kunnen worden doorgegeven. Aanpassen Gemeenschappelijke Regeling OLAZ In verband met de wijziging van de Wet gemeenschappelijke regelingen (Wgr)per 1 januari 2015, vraagt het Algemeen Bestuur van het OLAZ de instemming van uw raad voor het doorvoeren van een wijziging van de tekst van de gemeenschappelijke regeling (GR) OLAZ. Juridisch onderzoek heeft namelijk uitgewezen dat de huidige tekst van de GR niet expliciet voorziet in de mogelijkheid tot deelnemen in een vennootschap. Ook voldoet hij op dat gebied niet aan de huidige wet en regelgeving. Beide situaties acht OLAZ onwenselijk en om die reden stelt OLAZ voor de GR OLAZ te wijzigen. Wijziging Aan de tekst van de huidige GR wordt na het derde lid van artikel 6, bevoegdheden van het algemeen bestuur, een vierde lid toegevoegd dat als volgt luidt: a. Ter behartiging van de in artikel 3 aan het openbaar lichaam toebedeelde taken is het algemeen bestuur bevoegd te besluiten tot het oprichten van en deelneming in vennootschappen. b. Een besluit als bedoeld in artikel 6.4 lid a wordt niet genomen dan nadat de raden en colleges van de deelnemende gemeenten een ontwerpbesluit is toegezonden en in de gelegenheid zijn gesteld hun wensen en bedenkingen ter kennis van het algemeen bestuur van het openbaar lichaam te brengen. Opmerking Het komt er in het kort op neer dat het AB van OLAZ de bevoegdheid tot deelneming al had op grond van de huidige GR, echter de omschrijving hiervan kon op meerdere manieren worden opgevat. Dit wordt met de voorgestelde wijziging nu expliciet geregeld. Onderdeel b. van het nieuwe lid is eigenlijk een verplichting die al in de Wet gemeenschappelijke regelingen is opgenomen en niet in de GR hoeft te worden opgenomen. Echter om misverstanden te voorkomen is dit onderdeel eraan toegevoegd. Advies Met het oog op het voornemen van OLAZ om de ZRD over te nemen wordt u geadviseerd in te stemmen met de wijziging van tekst van de gemeenschappelijke regeling afvalstoffenverwijdering Zeeland conform het bijgaande ontwerpbesluit van het AB van OLAZ. Zie hiervoor bijlage 3, Bundel Wijziging gemeenschappelijke regeling met het kenmerk 1014314-040 en bijlage 5, Besluit wijziging gemeenschappelijke regeling versie Tholen te laten onderteken.
- 5 - Aanpak/uitvoering Na behandeling in uw raad wordt uw besluit over de wijziging van de GR en uw eventuele wensen en bedenkingen over de overname van de ZRD naar het OLAZ gezonden. Deze dienen uiterlijk 26 juni 2015 om 12.00 uur bij OLAZ bekend te zijn. Dit in verband met de verdere procedure die er toe leidt dat het AB van OLAZ in haar vergadering van 8 juli 2015 een besluit over de toekomst van de ZRD kan nemen. Voorstel Ons college stelt u voor: 1. Het AB van OLAZ aan te geven het eens te zijn met hun ontwerpbesluit om de ZRD over te nemen; 2. het AB van OLAZ kenbaar te maken dat de gemeente Tholen er op zal aansturen de structurele kosten van de overname van de ZRD te verminderen. 3. Het AB van OLAZ aan te geven, in te stemmen met de wijziging van tekst van de gemeenschappelijke regeling afvalstoffenverwijdering Zeeland conform hun besluit met het kenmerk 1014314-040. 4. Het als gevolg van het besluit onder punt 3 het Besluit wijziging gemeenschappelijke regeling versie Tholen te ondertekenen. Hoogachtend, Burgemeester en wethouders van Tholen, de secretaris de burgemeester S. Nieuwkoop G.J. van de Velde - de Wilde