22/10/2013. Handelingsgericht werken Ontmoetingsdag

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "22/10/2013. Handelingsgericht werken Ontmoetingsdag"

Transcriptie

1 Handelingsgericht werken Ontmoetingsdag Elisabeth De Schauwer Inge Van de Putte Vragenlijst (Eva Standaert, Josephine Develtere) Combinatie gesloten en open vragen Studenten derde bachelor Orthopedagogiek (vak diversiteit en inclusie) Begeleidende brief en handleiding Gesprek directie en/of zorgcoördinator Deelnemende scholen 1

2 Functie participanten zoco directie zoco/directie Totaal Toepassing hgw Gedeeltelijk 94 44,13 Ja ,76 Neen 13 6,10 Totaal We hebben doelbewust voor een stap- voorstap aanpak gekozen anders geraken leraren overdonderd. Het wekt tegenzin op, men denkt vaak: weeral iets nieuws. 2

3 Graad van toepassing n % Missing Value 2 0,93 HGW is onbekend en wordt niet gehanteerd 5 2,35 HGW is bekend en wordt niet gehanteerd 2 0,93 HGW is bekend en zal binnenkort worden geïmplementeerd 8 3,75 HGW introduceert zich geleidelijk aan 68 31,92 HGW is reeds aanwezig 89 41,78 HGW is sterk aanwezig 39 18,31 Gemakkelijk De werkwijze is transparant en systematisch Onderwijsbehoeften staan centraal Ja Niet aangeduid Ongeldig 140 (65,73) 68 (31,92) 5 (2,35) 137 (64,32) 71 (33,33) 5 (2,35) Handelen is doelgericht 115 (53,99) 93 (43,66) 5 (2,35) Afstemming en wisselwerking 93 (43,66) 114 (53,52) 6 (2,82) Constructieve samenwerking 150 (70,42) 57 (26,76) 6 (2,82) Positieve aspecten 109 (51,17) 98 (46) 6 (2,82) De leerkracht doet er toe 126 (59, 15) 81 (38,03) 6 (2,82) Gemakkelijkst De werkwijze is transparant en systematisch Onderwijsbehoeften staan centraal 54 25, ,90 Handelen is doelgericht 21 9,86 Afstemming en wisselwerking 12 5,63 Constructieve samenwerking 41 19,24 Positieve aspecten 19 8,92 De leerkracht doet er toe 20 4,69 3

4 Systematische en transparant 65,7% (140) Vaste formulieren/ Handelingsplannen/ MDO 32 24,06 Stappenplan en vast structuur 31 23,30 Open beleid en overleg 37 24,81 Leerlingvolgsysteem 33 24,81 De zorgstructuur is zeer duidelijk opgesteld in stappen en dit is duidelijk gecommuniceerd in het team Onderwijsbehoeften staan centraal 64,3% (137) Focus op het kind Kennis en ervaring Leerkrachten Taak zoco 6 6 4

5 Scherm in de klas om rustig te werken bij ADHD of koptelefoon op of time out room of... Constructief samenwerken 70,42% (150) Betrekken van ouders 40 27,11 Ouders als deskundige 14 9,52 Snel overleg bij problemen 29 19,72 Moeilijkheden afhankelijk van ouders 8 5,44 Inspraak leerlingen 29 19,72 Goed contact 27 18,36 Ouders worden mee ondersteund in de huiswerkbegeleiding om hen zo te leren hoe met huiswerk om te gaan 5

6 Moeilijk De werkwijze is transparant en systematisch Onderwijsbehoeften staan centraal Ja Niet aangeduid Ongeldig 53 (24,88) 150 (70,42) 10 (4,69) 47 (22,07) 155 (72,77) 11(5,16) Handelen is doelgericht 66 (30,99) 137 (64,32) 10 (4,69) Afstemming en wisselwerking 66 (30,99) 136 (63,85) 11 (5,16) Constructieve samenwerking 59 (27,69) 143 (67,14) 11 (5,16) Positieve aspecten 64 (30,05) 138 (64,79) 11 (5,16) De leerkracht doet er toe 66 (30,99) 136 (63,85) 11 (5,16) Moeilijkst De werkwijze is transparant en systematisch Onderwijsbehoeften staan centraal 26 12, ,92 Handelen is doelgericht 34 15,96 Afstemming en wisselwerking 29 13,62 Constructieve samenwerking 29 13,62 Positieve aspecten 29 16,62 De leerkracht doet er toe 30 14,08 Handelen is doelgericht Gebrek aan knowhow Moeilijk te formuleren 13 36,11 Nadruk op wat niet lukt 5 13,89 6

7 We hebben ondersteuning van het CLB om te zoeken waar het probleem ligt Doelen zijn niet altijd concreet, vaak wordt er veel gepraat maar wordt er weinig vertaald in doelen. Leerkracht doet er toe Leerkrachtgebonden verschillen 40 75,47 Doorschuiven naar zoco 7 13,21 Draagkracht leraar- tijd hulp vragen 6 11,32 Wisselwerking Afstemming team 10 26,32 Ouders 12 31,58 Differentieren 11 28,95 Rest thema 5 13,15 7

8 Positieve aspecten benoemen Deficit denken 32 71,11 Vertrekken vanuit positieve 6 13,33 Het goede blijven zien bij gedragsproblemen 7 15,56 Wat vertellen deze gegevens ons? Waar moeten we naartoe? Wat vraagt dat van de verschillende partners? Cijfers van implementatie? Leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften 8

9 Aantal scholen zorginitiatief Naam presentatie Naam maker en/of presentator - 12/09/2005 Faculteit Naam Faculteit Dienst of Sticordi maatregelen Naam presentatie Naam maker en/of presentator - 12/09/2005 Faculteit Naam Faculteit Dienst of Difference and differenciation (Deleuze in Davies, 2009) Compenserend - Klik Difference om de opmaak van - de Weten overzichtstekst (zoco) / Niet-weten te bewerken (leraar) - Weten Tweede - Éne moment waar het moet gebeuren overzichtsniveau - Uitkomst Derde (veelal kneden van het kind) overzichtsniveau - Negativiteit, angst en onzekerheid, Vierde lage doelmatigheidsbeleving overzichtsnivea u Vijfde overzichtsni overzichtsn iveau Negende overzichtsniveauklik om de modelstijlen te bewerken Activerend - Klik Differenciation om de opmaak van - de Weten/ overzichtstekst Niet-weten, rollen te bewerken kunnen wisselen - Niet weten, creëren van nieuwe Tweede info, inzichten, overzichtsniveau - Verschillende ontmoetingen - Afstemmingsproces Derde kind en leraar overzichtsniveau - Positiviteit, agency, hoge doelmatigheidsbeleving Vierde overzichtsnivea u Vijfde overzichtsni 9

10 Wie is de zorgleerling? Hoe bepalen we dit? HGW hoe invloed uitoefenen op deze resultaten? 10

Van activerend ondersteunen naar gedeelde verantwoordelijke

Van activerend ondersteunen naar gedeelde verantwoordelijke Van activerend ondersteunen naar gedeelde verantwoordelijke Evoluties in maatschappij en onderwijs Achtergrond (Toekomstige) leraren voelen zich niet voorbereid (o.a. Cook 2001, Loreman e.a., 2005) Handelingsverlegenheid

Nadere informatie

ZORG in de SINT-NIKLAASSCHOOL

ZORG in de SINT-NIKLAASSCHOOL ZORG in de SINT-NIKLAASSCHOOL ZORGVISIE Ons pedagogisch project geeft richting aan ons onderwijs hier op school. Dit pedagogisch project is zuurstof voor onze zorgvisie. We vinden het belangrijk om een

Nadere informatie

HANDELINGSGERICHT WERKEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN. Onderwijsbehoeften van de leerling 11/09/2013

HANDELINGSGERICHT WERKEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN BELEIDSVOEREND VERMOGEN. Onderwijsbehoeften van de leerling 11/09/2013 Gericht Werken als bril om naar het zorgbeleid te kijken zorg Handelings- Leerlingenbegeleiding fase 0 fase 1 HGW HGW Leren & studeren Studieloopbaanbegeleiding Socioemotioneel fase 2 fase 3 HGW HGW centrale

Nadere informatie

LEERLINGEN BEGELEIDING

LEERLINGEN BEGELEIDING LEERLINGEN BEGELEIDING in GBS de weide wereld Leerlingenbegeleiding GBS de weide wereld 1 Inhoudstabel Onze visie op leerlingbegeleiding 1.1 Doel 1.2 Een beleid op leerlingbegeleiding op school 1.3 Leerlingbegeleiding:

Nadere informatie

Vroegtijdig signaleren 2

Vroegtijdig signaleren 2 Vroegtijdig signaleren 2 PPOZO 26 november 2014 Sylke van Dalen en Marilou van Ginkel Vandaag volgens de studiegids Handelingsgericht observeren in de praktijk Onderdelen: Hoe verloopt een startgesprek

Nadere informatie

Wat doen wij al zo? Graag voorbeelden!

Wat doen wij al zo? Graag voorbeelden! HOE HANDELINGSGERICHT WERKEN WE IN ONZE SCHOOL? Uitgangspunt HGW 1. Werken vanuit onderwijsbehoeften van leerlingen en ondersteuningsbehoeften van leerkrachten en ouders Wat doen wij al zo? Graag voorbeelden!

Nadere informatie

Handelingsgericht (passend) begeleiden. 10 november 2016

Handelingsgericht (passend) begeleiden. 10 november 2016 Handelingsgericht (passend) begeleiden 10 november 2016 Thema uur Handelingsgericht begeleiden 1. Startoefening 2. Perspectief: ik wij het context 3. Passend begeleiden: verleden heden toekomst 4. Handelingsgericht?

Nadere informatie

Rol van het CLB en samenwerking met schoolexterne hulpverleners in het M-decreet

Rol van het CLB en samenwerking met schoolexterne hulpverleners in het M-decreet Rol van het CLB en samenwerking met schoolexterne hulpverleners in het M-decreet Jan Coppieters Inge Lootens PVOC-medewerkers Doelen Je kent het zorgcontinuüm en denkt na over de samenwerking met het CLB

Nadere informatie

Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO

Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO Doel

Nadere informatie

HGW: Een eerste interactieve kennismaking. Ontmoetingsdag HGW De leerkracht doet er toe 16 september 2010

HGW: Een eerste interactieve kennismaking. Ontmoetingsdag HGW De leerkracht doet er toe 16 september 2010 HGW: Een eerste interactieve kennismaking Ontmoetingsdag HGW De leerkracht doet er toe 16 september 2010 Inleiding HGW als samenhang en samenwerking omtrent kinderen met bijzondere noden Wetenschappelijke

Nadere informatie

Leerlingenzorg en zorgleerlingen

Leerlingenzorg en zorgleerlingen Leerlingenzorg en zorgleerlingen Graduate School of Teaching 30 mei 2016 dr. Hanneke Visser van Balen Wat is een zorgleerling? Wat is leerlingenzorg? Opzet van dit college - Wat is een zorgleerling en

Nadere informatie

Van barrière naar redelijke aanpassing

Van barrière naar redelijke aanpassing Van naar redelijke aanpassing Inspiratiedag Vrijdag 25 november 2016 Jan Coppieters Pedagogisch begeleider binnen het project competentieontwikkeling 1. Je weet wat redelijke aanpassingen zijn 2. Je kan

Nadere informatie

zorgvisie Heilige familie Lagere school

zorgvisie Heilige familie Lagere school zorgvisie Heilige familie Lagere school 1) Inleiding Onze school- en zorgvisie staat gesymboliseerd in ons schoollogo en in onze slogan sterk onderwijs, warme sfeer! : Ieder kind is van harte welkom in

Nadere informatie

G.V.Basisschool Hamont-Lo

G.V.Basisschool Hamont-Lo G.V.Basisschool Hamont-Lo Zorg onze schooleigen visie op BREDE zorg Als school hebben we de opdracht om met brede zorg te werken aan de ontplooiing van iedere leerling. Dat is één van de pijlers van het

Nadere informatie

Handelingsgericht Werken. Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher

Handelingsgericht Werken. Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher Handelingsgericht Werken Onderwijsdag Enschede 20 maart 2012 Maria Bolscher Doelen Kennismaking met de uitgangspunten HGW Reflecteren op uitgangspunten HGW Zicht op de betekenis van HGW op de eigen praktijksituatie

Nadere informatie

Doelen werksessie HGW

Doelen werksessie HGW Handelingsgericht Samenwerken: ieder in zijn kracht! Ontmoetingsdag 12 september 2013 Werksessie HGW in de klas 13.30 15.30 Noëlle Pameijer, school/kinderpsycholoog www.swvunita.nl 1 Doelen werksessie

Nadere informatie

Ontmoetingsdag HGW. HGW en gedrag: een uitdaging? 15 september 2011 te Gent Noëlle Pameijer, schoolpsycholoog

Ontmoetingsdag HGW. HGW en gedrag: een uitdaging? 15 september 2011 te Gent Noëlle Pameijer, schoolpsycholoog Ontmoetingsdag HGW HGW en gedrag: een uitdaging? 15 september 2011 te Gent Noëlle Pameijer, schoolpsycholoog 1 Doel en werkvormen Hoe is HGW toe te passen bij gedrag? doen we al Nu ook nog Theorie met

Nadere informatie

Handelingsgericht integraal arrangeren

Handelingsgericht integraal arrangeren Handelingsgericht integraal arrangeren Schoolpsychologen congres 15 maart 2013 Mirella van Minderhout Senior onderwijs adviseur CED-groep NVO-orthopedagoog-Generalist Cognitief gedragstherapeut VCGt Bureau

Nadere informatie

SWPBS en HGW in curriculum lerarenopleiding

SWPBS en HGW in curriculum lerarenopleiding SWPBS en HGW in curriculum lerarenopleiding Inleiding Het LEOZ (Landelijk Expertisecentrum Onderwijs en Zorg) is een samenwerkingsproject van: Fontys Hogescholen, Opleidingscentrum Speciale Onderwijszorg,

Nadere informatie

Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken

Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 1: Matrix Handelingsgericht werken Schoolwide Positive Behavior Support Oplossingsgericht werken

Nadere informatie

Procedure zorg basisschool Prinsstraat, lagere school: 1. Handelingsgericht werken als uitgangspunt

Procedure zorg basisschool Prinsstraat, lagere school: 1. Handelingsgericht werken als uitgangspunt Procedure zorg basisschool Prinsstraat, lagere school: 1. Handelingsgericht werken als uitgangspunt Onze school onderschrijft in zijn zorgvisie de principes van het handelingsgericht werken als uitgangspunt

Nadere informatie

Om dit te realiseren hebben we in het Strategisch Beleidsplan de volgende beleidsvoornemens geformuleerd:

Om dit te realiseren hebben we in het Strategisch Beleidsplan de volgende beleidsvoornemens geformuleerd: Beleidsplan opbrengstgericht werken aan Onderwijs en Kwaliteit Beleid en doelen voor het thema Onderwijs en Kwaliteit voor de jaren 2013 2016 Vastgesteld juli 2013 Inleiding Onderwijs is onze kerntaak.

Nadere informatie

1. Zorgvisie: elk kind telt op t Veld.

1. Zorgvisie: elk kind telt op t Veld. Zorgbeleid 1. Zorgvisie: elk kind telt op t Veld. Iedereen is uniek en mag een eigen aanpak vereisen voor de verschillende ontwikkelingsdomeinen. Met ons zorgbeleid pogen we om elk kind datgene te geven

Nadere informatie

Schipper mag ik overvaren. Zeg. Zeg dat ik fantastisch ben, briljant, gevat, sociaal, gevoelig, handig, grappig en bijzonder geniaal.

Schipper mag ik overvaren. Zeg. Zeg dat ik fantastisch ben, briljant, gevat, sociaal, gevoelig, handig, grappig en bijzonder geniaal. Zeg Zeg dat ik fantastisch ben, briljant, gevat, sociaal, gevoelig, handig, grappig en bijzonder geniaal. Zeg dat je zo n wonderkind als ik maar zelden ziet, zeg dat je me super vindt, maar liegen mag

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel

Schoolondersteuningsprofiel Schoolondersteuningsprofiel samenwerkingsverband primair onderwijs Inhoudsopgave Voorwoord 3 1. 4 2. Missie en Visie 4 3. ondersteuning 5 4. 7 4.1 Regionale afspraken minimaal te bieden ondersteuning 7

Nadere informatie

Passend Onderwijs. Invoering Handelingsgericht werken (HGW) POM, Jaarbeurs, 20 april 2015

Passend Onderwijs. Invoering Handelingsgericht werken (HGW) POM, Jaarbeurs, 20 april 2015 Passend Onderwijs Invoering Handelingsgericht werken (HGW) POM, Jaarbeurs, 20 april 2015 Noëlle Pameijer, school-, kinder- en GZ-psycholoog, SWV Unita en Annie M.G. Schmidt school 1 HGW: recente ontwikkelingen?

Nadere informatie

WELKOM! Mentoren D2 Sessie 1 Dinsdag 11 oktober 2016

WELKOM! Mentoren D2 Sessie 1 Dinsdag 11 oktober 2016 WELKOM! Mentoren D2 Sessie 1 Dinsdag 11 oktober 2016 INHOUD D2 sessie 1 1. Welkom 2. Praktisch 3. HGW tempel 4. OSOB 5. HOV en het Orthodidactisch schema 2 Welkom! Steffie Dhuyvetter Greet Rogge Sophie

Nadere informatie

Handelingsgericht werken in het secundair onderwijs. Ontmoetingsdag HGW 16 september 2010 Artevelde

Handelingsgericht werken in het secundair onderwijs. Ontmoetingsdag HGW 16 september 2010 Artevelde + Handelingsgericht werken in het secundair onderwijs Ontmoetingsdag HGW 16 september 2010 Artevelde + Inspiratiebronnen + Algemeen Reflecties over HGW + Uitgangspunten HGW We zijn gericht op het geven

Nadere informatie

elk kind een plaats... 1

elk kind een plaats... 1 Elk kind een plaats in een brede inclusieve school Deelnemen aan het dagelijks maatschappelijk leven Herent, 17 maart 2014 1 Niet voor iedereen vanzelfsprekend 2 Maatschappelijke tendens tot inclusie Inclusie

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel

Schoolondersteuningsprofiel Schoolondersteuningsprofiel samenwerkingsverband primair onderwijs Inhoudsopgave Voorwoord 3 1. 4 2. Missie en Visie 4 3. ondersteuning 5 4. 7 4.1 Regionale afspraken minimaal te bieden ondersteuning 7

Nadere informatie

ONDERWIJS LOOPBAAN BEGELEIDING, DE WEG NAAR VERRIJKEND ONDERWIJS

ONDERWIJS LOOPBAAN BEGELEIDING, DE WEG NAAR VERRIJKEND ONDERWIJS ONDERWIJS LOOPBAAN BEGELEIDING, DE WEG NAAR VERRIJKEND ONDERWIJS HGW-studiedag Antwerpen 11-9-2014 Vera Van Heule, Patricia De Backer, Valérie de Smet Oorsprong en toekomst Motivatie: 2011 onvrede met

Nadere informatie

Gesprekkencyclus IOT, EOT

Gesprekkencyclus IOT, EOT Gesprekkencyclus IOT, EOT Bijeenkomst 1 Gemma Verdiesen Nadine Machielsen Hoe ziet jullie gesprekkencyclus HGW/HGA eruit? -Heb je een IOT en EOT op school? -Heb je een groeps- en leerlingbespreking op

Nadere informatie

Handelingsgericht werken

Handelingsgericht werken Handelingsgericht werken HGW en Passend Onderwijs: kansen en belemmeringen? De week van de IB-er 5 november 2012, Zwolle Noëlle Pameijer, school/kinderpsycholoog, SWV Annie M.G. Schmidt 1 Doelen bijdrage

Nadere informatie

Handelingsgericht werken

Handelingsgericht werken Handelingsgericht werken Dat doen we toch allang! Studiedag SPPOH 9 november 2016-11.15 12.30 uur - 13.30 14.45 uur Noëlle Pameijer, school-, kinder- en GZ-psycholoog, SWV Unita en Annie M.G. Schmidt school

Nadere informatie

Basisondersteuning. Preventieve en licht curatieve ondersteuning. Berséba - PO0001. School Plaats Directeur Datum

Basisondersteuning. Preventieve en licht curatieve ondersteuning. Berséba - PO0001. School Plaats Directeur Datum Preventieve en licht curatieve ondersteuning Berséba - PO0001 School Plaats Directeur Datum 1 HGW Handelingsgericht en preventief werken De school werkt handelingsgericht en preventief. De school signaleert

Nadere informatie

Van activerend ondersteunen naar gedeelde verantwoordelijke

Van activerend ondersteunen naar gedeelde verantwoordelijke Van activerend ondersteunen naar gedeelde verantwoordelijke Achtergrond (Toekomstige) leraren voelen zich niet voorbereid (o.a. Cook 2001, Loreman e.a., 2005) Handelingsverlegenheid Consequenties naar

Nadere informatie

Groeidocument en OPP 09-03-2015 01-04-2015

Groeidocument en OPP 09-03-2015 01-04-2015 Groeidocument en OPP 09-03-2015 01-04-2015 Passend Onderwijs in SWV Rijn & Gelderse Vallei Van Handelingsgericht Werken (HGW) naar Handelingsgericht Arrangeren (HGA) 4 en 9 maart en 1 april 2015, 14.00-16.30

Nadere informatie

Samen maken we BUITENGEWOON onderwijs!

Samen maken we BUITENGEWOON onderwijs! Samen maken we BUITENGEWOON onderwijs! OF DECREET Typologie: vroeger nu Type voor kinderen Type voor kinderen 1 met een licht mentale beperking 2 met een matig of ernstig mentale beperking 3 met ernstige

Nadere informatie

1.3. Leerkrachten kennen de 7 uitgangspunten en passen enkele uitgangspunten bewust en systematisch toe.

1.3. Leerkrachten kennen de 7 uitgangspunten en passen enkele uitgangspunten bewust en systematisch toe. 1. Uitgangspunten HGW 2. Reflectie 3. Communicatie Implementatie HGW-OGW Leerkrachten Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 1.1. Leerkrachten kennen de 7 uitgangspunten van HGW niet maar passen deze (gedeeltelijk)

Nadere informatie

Het groeidocument opnieuw uitgevonden

Het groeidocument opnieuw uitgevonden Het groeidocument opnieuw uitgevonden Werkgroep Groeidocument RSV Breda presentatie 1 Doel van vandaag Aanwezigen hebben kennis genomen van: De context van het groeidocument: HGW Het vernieuwde groeidocument

Nadere informatie

De HGW-bril toegepast in de cel leerlingenbegeleiding

De HGW-bril toegepast in de cel leerlingenbegeleiding De HGW-bril toegepast in de cel woensdag 20 februari 2013 Kris Loobuyck 1 2 3 VVKSO 1 Uitgangspunten van HGW 4 HGW biedt kansen! 5 We zijn gericht op het geven van haalbare en bruikbare adviezen. We werken

Nadere informatie

Vrije Kleuterschool De Link Patronaatstraat 28 Jan Verbertlei Edegem

Vrije Kleuterschool De Link Patronaatstraat 28 Jan Verbertlei Edegem Beleidsvoerend vermogen van zorg Vrije kleuterschool De Link Edegem Tel.: 03 369 66 33 Opgemaakt door Thaïsa Kets zorgcoördinator kleuterschool Bron: Vanhove, G., werkgroep Vademecum zorg. (2014). Katholiek

Nadere informatie

Verzamellijst onderwijsbehoeften

Verzamellijst onderwijsbehoeften Pedagogische studiedag HGW 20 november 2013 Verzamellijst onderwijsbehoeften Een onderwijsbehoeften bestaat uit twee delen: 1. Welke doelen streef je samen met een kind na? 2. Wat heeft dit kind extra

Nadere informatie

Box 4: Evaluatie HGW in het handelen van de student tijdens stage

Box 4: Evaluatie HGW in het handelen van de student tijdens stage Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 4: Evaluatie HGW in het handelen van de student tijdens stage U kunt dit schema gebruiken om

Nadere informatie

Handelingsgericht werken

Handelingsgericht werken Handelingsgericht werken 16-09-2013 Waarom en hoe Door: Jose Oosterheert Uitgangspunten van HGW 1. Onderwijsbehoeften 2. Systematisch en transparant 3. Doelgericht werken 4. Transactioneel kader 5. Constructieve

Nadere informatie

COMMUNICEREN MET OUDERS

COMMUNICEREN MET OUDERS COMMUNICEREN MET OUDERS Borging van de afspraken met betrekking tot de communicatie met ouders in het kader van Passend Onderwijs OSBS t Kruisrak Vogelpad 3 3752 KV Bunschoten Juni 2015 In dit document

Nadere informatie

2/09/15 DOEL INHOUD. Hoe kunnen we met HGW concreet aan de slag in het secundair onderwijs?

2/09/15 DOEL INHOUD. Hoe kunnen we met HGW concreet aan de slag in het secundair onderwijs? Hoe kunnen we met HGW concreet aan de slag in het secundair onderwijs? Mieke Meire Kris Loobuyck DOEL Je ontwikkelt een handelingsgerichte attitude. Je gaat op een concrete manier aan de slag met de uitgangspunten

Nadere informatie

SCHOOL ONDERSTEUNINGS PROFIEL

SCHOOL ONDERSTEUNINGS PROFIEL Specifieke kennis en kunde Aantoonbare specifieke deskundigheid Extra ondersteuning ism externe partners SCHOOL ONDERSTEUNINGS PROFIEL Extra ondersteuning binnen de school Basisondersteuning Realisatie

Nadere informatie

Wat hee' de leerling.nodig?

Wat hee' de leerling.nodig? Wat hee' de leerling.nodig? Alyce Zandbergen Spring, scholen in de prak6jk www.burospring.nl Waarom deze focus? Wat levert het ons op? Hoe weten we wat een leerling nodig heeft? Wat zijn de gevolgen van

Nadere informatie

MISSIE EN VISIE ZORG Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen

MISSIE EN VISIE ZORG Scholengemeenschap Vlaamse Ardennen De manier om succes te bereiken is op de eerste plaats een definitief, duidelijk, praktisch ideaal te hebben een doel, een doelstelling. Ten tweede moet men over de noodzakelijke middelen beschikken om

Nadere informatie

Handelingsgericht werken in passend onderwijs: gedragsvraagstukken

Handelingsgericht werken in passend onderwijs: gedragsvraagstukken 13 mei 2015 Knapzakdag Almere Erik van Meersbergen Handelingsgericht werken in passend onderwijs: Contact via e-mail h.vanmeersbergen@fontys.nl 1 Programma 1. HGW in passend onderwijs (PO) 2. PO en de

Nadere informatie

Een geïntegreerd zorgbeleid wordt gedragen door een gedeelde visie op zorg.

Een geïntegreerd zorgbeleid wordt gedragen door een gedeelde visie op zorg. Onze visie op zorg Vanuit ons pedagogisch project hebben wij de opdracht om met brede zorg te werken aan de ontplooiing van elk kind. We bekommeren ons om elk kind vanuit zijn talenten en mogelijkheden

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel

Schoolondersteuningsprofiel Schoolondersteuningsprofiel samenwerkingsverband primair onderwijs Inhoudsopgave Inleiding 3 1. 4 2. Missie en Visie 4 3. ondersteuning 5 4. Wat kan de 6 4.1 Regionale afspraken minimaal te bieden ondersteuning

Nadere informatie

De leraar doet er toe

De leraar doet er toe De leraar doet er toe Uit de praktijk 29 maart 2018 1 Dheedens Annick Pedagogische begeleider competentie ontwikkeling West-Vlaanderen Informatie Casus Schets gedrag en situatie Wat werd reeds geprobeerd?

Nadere informatie

2. Ondersteuning door verschillende brillen Visie van het ondersteuningsmodel Concrete casussen

2. Ondersteuning door verschillende brillen Visie van het ondersteuningsmodel Concrete casussen 21 juni 2018 1. Eén jaar Ondersteuningsnetwerk Kempen, een terugblik Partners van het ondersteuningsnetwerk Ondersteuningsnetwerk Kempen in cijfers Evaluatie door de scholen 2. Ondersteuning door verschillende

Nadere informatie

COMPETENTIEONTWIKKELING IN HET KADER VAN LEERLINGEN MET SPECIFIEKE ONDERWIJSBEHOEFTEN ZORG VOOR ALLE LEERLINGEN DOOR ZORG VOOR ELKE LERAAR

COMPETENTIEONTWIKKELING IN HET KADER VAN LEERLINGEN MET SPECIFIEKE ONDERWIJSBEHOEFTEN ZORG VOOR ALLE LEERLINGEN DOOR ZORG VOOR ELKE LERAAR COMPETENTIEONTWIKKELING IN HET KADER VAN LEERLINGEN MET SPECIFIEKE ONDERWIJSBEHOEFTEN ZORG VOOR ALLE LEERLINGEN DOOR ZORG VOOR ELKE LERAAR competentieontwikkeling Doelen Bouwstenen Zorgcontinuüm Handelingsgericht

Nadere informatie

Masterclass Handelingsgericht Werken voor IB ers en rekenspecialisten

Masterclass Handelingsgericht Werken voor IB ers en rekenspecialisten Masterclass Handelingsgericht Werken voor IB ers en rekenspecialisten 15 september 2010 9.00 16.00 Berber Klein Henk Logtenberg & Liesbeth van Well Agenda (1) 1. Introductie 1.1: Voorstellen 1.2: Warming

Nadere informatie

Bijeenkomst 1 Maatwerktraject onderwijskundig begeleider

Bijeenkomst 1 Maatwerktraject onderwijskundig begeleider Bijeenkomst 1 Maatwerktraject onderwijskundig begeleider Opbrengst-en handelingsgericht werken Ad Kappen, Gerdie Deterd Oude Weme Programma 16.00 16.15 17.30 17.45 18.30 20.30 opening Marielle lezing ogw

Nadere informatie

Opbrengstgericht en handelingsgericht werken INTERACTIEWIJZER. Ad Kappen

Opbrengstgericht en handelingsgericht werken INTERACTIEWIJZER. Ad Kappen Opbrengstgericht en handelingsgericht werken INTERACTIEWIJZER Ad Kappen INTERACTIEWIJZER Vraag uit het veld: WAAROM? We gaan terug in de tijd. 23-10-2003 Weg met etikettering van leerlingen / verschil

Nadere informatie

Passend Onderwijs in SWV Rijn & Gelderse Vallei

Passend Onderwijs in SWV Rijn & Gelderse Vallei Passend Onderwijs in SWV Rijn & Gelderse Vallei Van Handelingsgericht Werken (HGW) naar Handelingsgericht Arrangeren (HGA) 4 en 9 maart en 1 april 2015, 14.00-16.30 uur Noëlle Pameijer (school/kinderpsycholoog

Nadere informatie

SWV Zaanstreek PO. Handelingsgericht arrangeren Wat merken de ouders (en kind) ervan dat zij er toe doen? In uw handelen als IB-er

SWV Zaanstreek PO. Handelingsgericht arrangeren Wat merken de ouders (en kind) ervan dat zij er toe doen? In uw handelen als IB-er SWV Zaanstreek PO Handelingsgericht arrangeren Wat merken de ouders (en kind) ervan dat zij er toe doen? In uw handelen als IB-er Mirella van Minderhout NVO-Orthopedagoog-Generalist, Onderwijskundige Cognitief

Nadere informatie

Handboek Handelingsgerichte Procesdiagnostiek (HGPD)

Handboek Handelingsgerichte Procesdiagnostiek (HGPD) Handboek Handelingsgerichte Procesdiagnostiek (HGPD) Schooljaar 2012/2013 Handelingsgerichte Procesdiagnostiek (HGPD) Binnen Stichting Op Kop is sinds enkele jaren op alle basisscholen het handelingsgericht

Nadere informatie

SOK - congres* 5 juni Handelingsgericht Samenwerken in Scholengemeenschap Beveren Bazel. SOK-congres 5 juni

SOK - congres* 5 juni Handelingsgericht Samenwerken in Scholengemeenschap Beveren Bazel. SOK-congres 5 juni S Handelingsgericht Samenwerken in Scholengemeenschap Beveren Bazel SOK-congres 5 juni 2015 1 Scholengemeenschap Beveren Bazel Vier scholen drie schoolbesturen 3300 leerlingen Staf: codi + anderhalve werkkracht

Nadere informatie

Onze visie op zorg. Een geïntegreerd zorgbeleid wordt gedragen door een gedeelde visie op zorg.

Onze visie op zorg. Een geïntegreerd zorgbeleid wordt gedragen door een gedeelde visie op zorg. Onze visie op zorg Vanuit ons pedagogisch project hebben wij de opdracht om met brede zorg te werken aan de ontplooiing van elk kind. We bekommeren ons om elk kind vanuit zijn talenten en mogelijkheden

Nadere informatie

schoolinterne zorg Katia De Coussemaker

schoolinterne zorg Katia De Coussemaker schoolinterne zorg Katia De Coussemaker Kaders Decreet Leerzorg Handelingsgericht werken Protocollering en diagnostiek Internationale tendens Zie oa recente Verdrag van de Verenigde Naties ter bescherming

Nadere informatie

M-decreet: redelijke aanpassingen 1

M-decreet: redelijke aanpassingen 1 M-decreet Redelijke aanpassingen Inge Van de Putte Vakgroep Orthopedagogiek Ugent Redelijke aanpassingen Als aanpassing wordt beschouwd, elke concrete maatregel, van materiële of immateriële aard, die

Nadere informatie

Een school onderweg. Situatie OLV Workshop 1 Zorg in het BaO: elke leerkracht doet er toe! VVKSO 1

Een school onderweg. Situatie OLV Workshop 1 Zorg in het BaO: elke leerkracht doet er toe! VVKSO 1 Workshop 1 Zorg in het BaO: elke leerkracht 2013-02-20 Ann Osselaer pedagogisch directeur basisschool OLV Greet Vanhove pedagogisch begeleider VVKBaO ZORG: ELKE LEERKRACHT DOET ER TOE Een school onderweg

Nadere informatie

Schoolondersteuningsprofiel

Schoolondersteuningsprofiel Schoolondersteuningsprofiel Inleiding GBS De Open Kring is een gereformeerde basisschool binnen schoolvereniging Veluwe Plus. We worden in veel ondersteuningsvragen op dit moment ondersteund door zorgteam

Nadere informatie

HANDELINGSGERICHT WERKEN (HGW)

HANDELINGSGERICHT WERKEN (HGW) HANDELINGSGERICHT WERKEN (HGW) MASTERCLASS VOOR SIMEA HGW & leerlingen met een communicatieve beperking 15 april 2016, 10.45 14.45 Congrescentrum De Werelt te Lunteren Noëlle Pameijer, GZ-, school-, kinderpsycholoog

Nadere informatie

Passende ondersteuning voor dubbel bijzondere leerlingen. Doelen workshop

Passende ondersteuning voor dubbel bijzondere leerlingen.   Doelen workshop Bijzonder Begaafd SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Passende ondersteuning voor dubbel bijzondere leerlingen /thema/dubbel-bijzonder Doelen workshop Je weet... wat de term dubbel bijzonder

Nadere informatie

Inspiratie-dag Motor-Motivatie-Mogelijkheden. 27 november 2015

Inspiratie-dag Motor-Motivatie-Mogelijkheden. 27 november 2015 Inspiratie-dag Motor-Motivatie-Mogelijkheden 27 november 2015 Doel Ik krijg inspiratie om HGW tastbaar/zichtbaar/voelbaar te maken op school Ik reflecteer en deel ervaringen uit over de verschillende scenario

Nadere informatie

Zorgbeleid Stedelijk Internaat Gent

Zorgbeleid Stedelijk Internaat Gent Zorgbeleid Stedelijk Internaat Gent Vertrekpunten DOOSG IVA : visie op zorg, HGW, pedagogisch project Stedelijk internaat Gent: visie op opvoeden, HGW, visie op zorg Missie Dag- en nachtopvang voorzien

Nadere informatie

Bijlagen hoofdstuk 2

Bijlagen hoofdstuk 2 Bijlagen hoofdstuk 2 2.1 Reflectieschema team (verkort) 2.2 Reflectieschema leerling (verkort) 2.3 Reflectieschema uitgangspunten HGW, uitgebreid voorbeeld 2.4 Leesopdracht bij hoofdstuk 2, schema: wat

Nadere informatie

Leerlingen van het Noorderpoortcollege Stadskanaal aan de slag in Bosnië

Leerlingen van het Noorderpoortcollege Stadskanaal aan de slag in Bosnië Leerlingen van het Noorderpoortcollege Stadskanaal aan de slag in Bosnië Studenten van het Noorderpoort, school voor beroepsonderwijs aan de Frankrijklaan in Stadskanaal gaan van 3 t/m 8 juli voor de derde

Nadere informatie

Bijzonder Begaafd. Doelen workshop. Eigen casus. Juni 2016. Passende ondersteuning voor 'dubbel bijzondere' leerlingen

Bijzonder Begaafd. Doelen workshop. Eigen casus. Juni 2016. Passende ondersteuning voor 'dubbel bijzondere' leerlingen Bijzonder Begaafd SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Passende ondersteuning voor dubbel bijzondere leerlingen /thema/dubbel-bijzonder Doelen workshop Je weet... wat de term dubbel bijzonder

Nadere informatie

Handelingsgericht werken: Signaleren en ouderbetrokkenheid

Handelingsgericht werken: Signaleren en ouderbetrokkenheid Programma Handelingsgericht werken: Signaleren en ouderbetrokkenheid Op de lijn HGW in vogelvlucht Onderwijsbehoeften Signaleren adhv casus Samenwerken met ouders Wat werkt? Tirza Bosma Onderwijscentrum

Nadere informatie

Dubbel bijzondere leerlingen. Lilian Snijders

Dubbel bijzondere leerlingen. Lilian Snijders Dubbel bijzondere leerlingen Lilian Snijders Doelen workshop Je weet... wat de term dubbel bijzonder betekent vanuit welke visie begeleiding effectief vormgegeven kan worden wat de uitgangspunten zijn

Nadere informatie

HGW en Oudercommunicatie

HGW en Oudercommunicatie HGW en Oudercommunicatie Hoe maken we ouders participant in het HGW proces om zo het onderwijs aan het kind zo optimaal mogelijk te laten verlopen? CNS Putten 2 C H R I S T E L I J K E H O G E S C H O

Nadere informatie

Verder studeren met een functiebeperking

Verder studeren met een functiebeperking Verder studeren met een functiebeperking Visie en uitdagingen Valérie Van Hees Coördinator SIHO Studienamiddag Vlor 06.09.2018 Inhoud presentatie Steunpunt Inclusief Hoger Onderwijs Regeling Inclusief

Nadere informatie

Situering CIPO-referentiekader Onderwijskundig beleid POI2 Begeleiding S/C/A POV2.2 LEERBEGELEIDING POV2.4 SOCIALE EN EMOTIONELE BEGELEIDING

Situering CIPO-referentiekader Onderwijskundig beleid POI2 Begeleiding S/C/A POV2.2 LEERBEGELEIDING POV2.4 SOCIALE EN EMOTIONELE BEGELEIDING Situering CIPO-referentiekader Onderwijskundig beleid POI2 Begeleiding S/C/A POV2.2 LEERBEGELEIDING POV2.4 SOCIALE EN EMOTIONELE BEGELEIDING GO! De Wissel ZORGVISIE 1. Schematische voorstelling 2. Wat

Nadere informatie

Doelstellingen. Klaar voor redelijke aanpassingen? Inhoud. 1. Situering 24/11/2014

Doelstellingen. Klaar voor redelijke aanpassingen? Inhoud. 1. Situering 24/11/2014 Klaar voor redelijke? 2. Je kan het begrip redelijke situeren 3. Je kent de zeven criteria van redelijke Meirsschaut Mieke Bachelor na bachelor in het onderwijs: buitengewoon onderwijs, zorgverbreding

Nadere informatie

Na de transformatie: perspectief van het onderwijs

Na de transformatie: perspectief van het onderwijs Na de transformatie: perspectief van het onderwijs Onderwijs en Jeugdzorg: Samen Sterk 8/10/2015, De Reehorst te Ede Drs. Noëlle Pameijer, GZ/school/kinderpsycholoog SWV Unita en SBO Annie M.G. Schmidtschool

Nadere informatie

Feed back: wat doen we hiervan al en wat is de impact ervan? Voorbeelden?

Feed back: wat doen we hiervan al en wat is de impact ervan? Voorbeelden? B.2.1 Reflectieschema uitgangspunten HGW De uitgangspunten bieden een wenselijk kader, een spiegel voor reflectie. Effectieve feedback (par. 2.1.1) staat centraal: feed up (wat willen wij met HGW bereiken?),

Nadere informatie

Conferentie Handelingsgericht werken Vriend of vijand? Inleiding: Sonja de Lange, NTO-Effekt

Conferentie Handelingsgericht werken Vriend of vijand? Inleiding: Sonja de Lange, NTO-Effekt Conferentie Handelingsgericht werken Vriend of vijand? Inleiding: Sonja de Lange, NTO-Effekt bron: Handelingsgericht werken: een handreiking voor het schoolteam Acco ISBN nr. 9 789033475993 Actuele thema

Nadere informatie

Werksessie HGD in CLB Ervaringen en ontwikkelingen in de vijf fasen

Werksessie HGD in CLB Ervaringen en ontwikkelingen in de vijf fasen Werksessie HGD in CLB Ervaringen en ontwikkelingen in de vijf fasen Noëlle Pameijer, schoolpsycholoog 15 september 2011 Doel en werkvormen De 5 fasen als theoretisch kader: - Recente ontwikkelingen in

Nadere informatie

ZORGBELEID OP SCHOOL. 8.1 Zorgcoördinator. 8.2 Zorgbeleid

ZORGBELEID OP SCHOOL. 8.1 Zorgcoördinator. 8.2 Zorgbeleid ZORGBELEID OP SCHOOL 8.1 Zorgcoördinator De zorgcoördinator op onze school biedt zorg op leerling-, leerkrachten- en schoolniveau. Zorgcoördinator: Kelly Grammet U kan haar bereiken via mail: kelly.grammet@gbslubbeek.be

Nadere informatie

Bachelor in de orthopedagogie

Bachelor in de orthopedagogie Bachelor in de orthopedagogie Opties traject Orthopedagogie Onderwijsondersteuning Community Care Intercultureel Werk Lintstage 26 weken 3 dagen op 5 Sem 5 & 6 Blokstage 16 weken 5 dagen op 5 Sem 5 Blokstage

Nadere informatie

Handelingsgerichte diagnostiek (HGD) Wat is verbeterd sinds 2004? 1. Meer evidence-based 5-9-2014. maar wat voor evidentie (Van Yperen, 2014)?

Handelingsgerichte diagnostiek (HGD) Wat is verbeterd sinds 2004? 1. Meer evidence-based 5-9-2014. maar wat voor evidentie (Van Yperen, 2014)? Handelingsgerichte diagnostiek (HGD) Ontmoetingsdag 2014, Antwerpen Recente ontwikkelingen HGD & relatie met handelingsgericht werken (HGW) Noëlle Pameijer, school/kinderpsycholoog, stichting Elan & samenwerkingsverband

Nadere informatie

Uitwerking basisondersteuning (concept)

Uitwerking basisondersteuning (concept) Uitwerking basisondersteuning (concept) Auteur Versie Datum 1 Overzicht besluitvormingstraject Datum: 19-3-2015 bestuur (concept) Datum: 20-5-2015 bestuur (definitieve versie) 2 Inhoudsopgave Wat verstaan

Nadere informatie

Bijlage 2. Uitwerking van de Basisondersteuning 1, inclusief interventies binnen ons samenwerkingsverband

Bijlage 2. Uitwerking van de Basisondersteuning 1, inclusief interventies binnen ons samenwerkingsverband Bijlage 2. Uitwerking van de Basisondersteuning 1, inclusief interventies binnen ons samenwerkingsverband A. Basiskwaliteit Met ingang van 1 augustus 2017 wijzigt de wijze waarop inspectie toezicht houdt.

Nadere informatie

SCHOOL ONDERSTEUNINGS PROFIEL

SCHOOL ONDERSTEUNINGS PROFIEL Specifieke kennis en kunde Aantoonbare specifieke deskundigheid Extra ondersteuning ism externe partners SCHOOL ONDERSTEUNINGS PROFIEL Extra ondersteuning binnen de school Basisondersteuning Realisatie

Nadere informatie

Dit gesprek heeft als doel de beginsituatie in kaart te brengen en de leervraag van de leraar helder te krijgen.

Dit gesprek heeft als doel de beginsituatie in kaart te brengen en de leervraag van de leraar helder te krijgen. Afstemmingsgesprek Dit gesprek heeft als doel de beginsituatie in kaart te brengen en de leervraag van de leraar helder te krijgen. Belangrijk geen acties concretiseren dat is voor een volgende stap/ fase

Nadere informatie

Aan de slag met universeel ontwerp in de klas en op school

Aan de slag met universeel ontwerp in de klas en op school (foto: Jo Szczepanska) Aan de slag met universeel ontwerp in de klas en op school Mieke Meirsschaut, Frank Monsecour en Marijke Wilssens Mieke Meirsschaut, Frank Monsecour en Marijke Wilssens zijn als

Nadere informatie

Voorwoord. Wat betekent handelingsgericht werken voor een schoolteam?

Voorwoord. Wat betekent handelingsgericht werken voor een schoolteam? Voorwoord Wat betekent handelingsgericht werken voor een schoolteam? De laatste jaren is er in het onderwijs veel belangstelling voor Handelingsgericht werken (HGW). HGW beoogt de kwaliteit van het onderwijs

Nadere informatie

Agenda. 1. Externen 2. Taken IB-er 3. Zorgstructuur nu 4. Zorgstructuur toekomst 5. Vragen 6. Zorgmarkt

Agenda. 1. Externen 2. Taken IB-er 3. Zorgstructuur nu 4. Zorgstructuur toekomst 5. Vragen 6. Zorgmarkt Hart voor zorg Even voorstellen Agenda 1. Externen. Taken IB-er 3. Zorgstructuur nu 4. Zorgstructuur toekomst 5. Vragen 6. Zorgmarkt Externen Met wie hebben wij te maken en in welke mate? WSNS-Salland

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP CBS LINGELAAR

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP CBS LINGELAAR RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP CBS LINGELAAR School : CBS Lingelaar Plaats : Beesd BRIN-nummer : 07JV Onderzoeksnummer : 111358 Datum schoolbezoek : 19 maart 2009 Datum

Nadere informatie

onderwijs, de ontwikkelingen op een rij

onderwijs, de ontwikkelingen op een rij onderwijs, de ontwikkelingen op een rij Veel scholen zijn begonnen met het werken met groepsplannen. Anderen zijn zich aan het oriënteren hierop. Om groepsplannen goed in te kunnen voeren is het belangrijk

Nadere informatie

Basisondersteuning Samenwerkingsverband Stromenland

Basisondersteuning Samenwerkingsverband Stromenland Basisondersteuning Samenwerkingsverband Stromenland Inleiding Binnen het samenwerkingsverband Stromenland is met diverse gremia gezamenlijk gekomen tot deze notitie basisondersteuning. De procesgang is

Nadere informatie

Bijlage 1: voorstel toelaatbaarheidsverklaring

Bijlage 1: voorstel toelaatbaarheidsverklaring Bijlage 1: voorstel toelaatbaarheidsverklaring en toelaatbaarheidscommissie PPO Rotterdam Auteur: N. Teeuwen e.a. 1 Versie Datum 27-5-2014 Overzicht besluitvormingstraject Datum: Datum: 12 juni 2014 Projectbestuur

Nadere informatie