2/09/15 DOEL INHOUD. Hoe kunnen we met HGW concreet aan de slag in het secundair onderwijs?

Transcriptie

1 Hoe kunnen we met HGW concreet aan de slag in het secundair onderwijs? Mieke Meire Kris Loobuyck DOEL Je ontwikkelt een handelingsgerichte attitude. Je gaat op een concrete manier aan de slag met de uitgangspunten van handelingsgericht werken (oudercontact, klasobservatie, klassenraad). Je krijgt voorbeelden van concrete HGW-tools. Je ontdekt hoe je HGW in je school kan implementeren. INHOUD u.! Introductie! u.! Onderwijsbehoeften staan centraal! u.! Constructief communiceren met ouders: het oudercontact! u.! Handelingsgericht samenwerken: de klassenraad! u.! De leerkracht doet ertoe: de klasobservatie! u.! Implementatie van HGW op school! 1

2 INHOUD u.! Introductie! u.! Onderwijsbehoeften staan centraal! u.! Constructief communiceren met ouders: het oudercontact! u.! Handelingsgericht samenwerken: de klassenraad! u.! De leerkracht doet ertoe: de klasobservatie! u.! Implementatie van HGW op school! INTRODUCTIE Doelgericht handelen Onderwijs -en ondersteuningsbehoeften Afstemming & wisselwerking Positieve aspecten Samenwerken met Leerkracht doet ertoe Systematiek & transparantie INTRODUCTIE 2

3 INTRODUCTIE Hoe breng je HGW tot op de werkvloer? We brengen kennis van HGW over via voortaak,! moetjes en magjes en beginsituatie-analyse.! Directie introduceert implementatie.! Leerlingenbegeleider staat continu model! (vragen, zeggen, schrijven, doen, ).! We horen en zien HGW-gedrag en we benoemen dit.! Kritiek buigen we constructief om:! wat heb je nodig om?! We staan samen stil bij HGW-successen.! We zien reacties van betrokkenen als feedback op ons eigen handelen.! INHOUD u.! Introductie! u.! Onderwijsbehoeften staan centraal! u.! Constructief communiceren met ouders: het oudercontact! u.! Handelingsgericht samenwerken: de klassenraad! u.! De leerkracht doet ertoe: de klasobservatie! u.! Implementatie van HGW op school! ONDERWIJSBEHOEFTEN staan centraal HGW betekent het waarderen van verschillen tussen kinderen. Essentieel hierbij is hoe we naar kinderen kijken en hoe we problemen formuleren. Onderwijsbehoeften spelen hierbij een belangrijke rol. Die formuleer je door aan te geven wat een kind NODIG heeft om een bepaald DOEL te bereiken. We vragen ons af welke aanpak een positief effect zou kunnen hebben. 3

4 ADHD! BEWEGING! TUSSENDOOR! ENERGIEK! ODD! TOEZICHT! AUTONOMIE! RUZIE! OUDERS! KOMEN NIET! Joost! Joris! KORDATE! LEERKRACHT! KORTE! OPDRACHTEN! DISCUSSIES! BETROKKEN! OUDERS! ONDERWIJSBEHOEFTEN staan centraal Hulpzinnen helpen om OB te formuleren. Deze leerling heeft!! instructie NODIG die! opdrachten of taken NODIG die! leeractiviteiten of materialen NODIG die! een leeromgeving NODIG die! feedback NODIG die! klasgenoten NODIG die! een leerkracht NODIG die! ouders NODIG die! hulp of ondersteuning NODIG bij! overige!! om het gestelde DOEL te kunnen halen.! ONDERWIJSBEHOEFTEN Hoe kom je aan OB? staan centraal We vertalen gegevens uit observaties, gesprekken, toetsen en analyses van schriftelijk werk naar doelen en benutten ze bij het formuleren van onderwijsbehoeften. 4

5 ONDERWIJSBEHOEFTEN 1. We analyseren de resultaten van de toetsen en examens. 2. We observeren voortdurend de leerlingen in verschillende situaties. 3. We overleggen met collega s. 4. We praten met leerlingen en ouders. 5. We bestuderen vakliteratuur. ONDERWIJSBEHOEFTEN probleem effect doel OSB OB RA ONDERWIJSBEHOEFTEN inspiratielijst! hulpzinnen! OB! overzichtslijst! leerbehoeften! 5

6 INHOUD u.! Introductie! u.! Onderwijsbehoeften staan centraal! u.! Constructief communiceren met ouders: het oudercontact! u.! Handelingsgericht samenwerken: de klassenraad! u.! De leerkracht doet ertoe: de klasobservatie! u.! Implementatie van HGW op school! COMMUNICEREN MET OUDERS het oudercontact wat streven we na? + gemeenschappelijk belang wat hebben leerling en ouders nodig om? gedrag op school kan anders zijn dan thuis wat gaat juist goed? samen analyse maken wat kan leerkracht doen om doel te bereiken? rol van school/ouders + zorgbeleid + goede afspraken COMMUNICEREN MET OUDERS het oudercontact Het eerste oudercontact van Jorien Het eerste oudercontact is een heel spannend moment voor Jorien. Ook haar ouders weten niet wat ze moeten verwachten. Jammer genoeg brengt de lerares niet zo'n goed nieuws. Jan wordt op de vingers getikt op het oudercontact Tijdens het oudercontact vernemen Jan en Linda dat hun zoon Guido concentratieproblemen heeft en thuis meer begeleid moet worden. Welke uitgangspunten van HGW zijn (niet) herkenbaar? 6

7 INHOUD u.! Introductie! u.! Onderwijsbehoeften staan centraal! u.! Constructief communiceren met ouders: het oudercontact! u.! Handelingsgericht samenwerken: de klassenraad! u.! De leerkracht doet ertoe: de klasobservatie! u.! Implementatie van HGW op school! welk doel streven we na? wat heeft de leerling nodig? hoe kunnen we ons a a n b o d h i e r o p afstemmen? a a n d a c h t v o o r d i e aandacht voor positieve leerling in mijn klas, voor en sterke kanten van mijn vak, met mij als leerling en klasgroep + leraar, op onze school en hoe kunnen we nog méér met die ouders doen van wat goed gaat? hoe kunnen we iedereen (leerkrachten, leerlingen, ouders en CLB) zo goed mogelijk betrekken? aandacht voor de ondersteuningsbehoeften van de leerkracht + veilig schoolklimaat kennen alle betrokkenen (ook ouders) de afspraken en weten ze waarom? HANDELINGSGERICHT SAMENWERKEN De klassenraad Welke uitgangspunten van HGW zijn (niet) herkenbaar? Durf te vragen: de klassenraad Hoe werkt een klassenraad precies? 7

8 INHOUD u.! Introductie! u.! Onderwijsbehoeften staan centraal! u.! Constructief communiceren met ouders: het oudercontact! u.! Handelingsgericht samenwerken: de klassenraad! u.! De leerkracht doet ertoe: de klasobservatie! u.! Implementatie van HGW op school! LEERKRACHT DOET ERTOE Rumoer in de klas Juf Leen geeft les in de Gemeentelijke Basisschool Windekind te Sint-Jans-Molenbeek. In deze moeilijke wijk in Brussel is lesgeven een uitdaging. In haar klas zitten 24 leerlingen waarvan geen enkele Nederlands als moedertaal heeft. Veel kinderen hebben extra aandacht nodig. Ze zijn enthousiast, maar ook impulsief, wat leidt tot veel ruzie en rumoer in de klas. LEERKRACHT DOET ERTOE Rumoer in de klas Juf Leen stelt een klasbezoek voor met volgend doel: ze vraagt zich af wat de klas precies nodig heeft om de ruzies en het rumoer tot een minimum te herleiden. Ze vraagt ook feedback over haar aanpak. Wat kan zij eventueel anders doen? Hoe kan zij haar aanpak afstemmen op de noden van de verschillende leerlingen? Laat je hierbij inspireren door de 7 uitgangspunten. 8

9 LEERKRACHT DOET ERTOE Rumoer in de klas Observeer het gedrag van de leerlingen, maar ook de interacties leerling/leerkracht en leerling/ medeleerlingen. Formuleer mogelijke onderwijsbehoeften. Gebruik hiervoor het formulier met de hulpzinnen. LEERKRACHT DOET ERTOE Rumoer in de klas Observeer het gedrag van de leerkracht. Welk gedrag van de leerkracht is goed afgestemd op wat de leerlingen nodig hebben? Van welk leerkrachtgedrag is de boodschap: ga zo door. Welk leerkrachtgedrag kan beter afgestemd worden op wat de leerlingen nodig hebben en hoe? Formuleer mogelijke ondersteuningsbehoeften. Gebruik hiervoor het formulier met de hulpzinnen. LEERKRACHT DOET ERTOE Rumoer in de klas Observeren van effectief leerkrachtgedrag aan de hand van een kijkwijzer. We overlopen samen de kijkwijzer en geven de thema s aan die in deze observatie zinvol zijn. We noteren wat goed gaat en we kijken wat beter/anders kan. We noteren suggesties/tips voor verbetering. Gebruik hiervoor het formulier checklist leerkrachtvaardigheden. 9

10 LEERKRACHT DOET ERTOE Checklist leerkrachtvaardigheden Kijkwijzers acco Basishouding en pedagogisch klimaat omgaan met verschillen leerkracht-leerlingrelatie zelfstandigheid en zelfsturing interacties met zwak presterende leerlingen interactie met leerlingen en omgang met ongewenst gedrag heldere regels en afspraken over gedrag omgaan met gedragsproblematiek Didactiek, instructie, begeleiding, differentiatie en feedback LEERKRACHT DOET ERTOE Checklist leerkrachtvaardigheden Klassenmanagement anticiperen, structureren, timen, leertijd en goede routines materiaal en ruimte, inrichting van het lokaal individuele verwerking en lesverloop school en klasverloop Kijkwijzers acco INHOUD u.! Introductie! u.! Onderwijsbehoeften staan centraal! u.! Constructief communiceren met ouders: het oudercontact! u.! Handelingsgericht samenwerken: de klassenraad! u.! De leerkracht doet ertoe: de klasobservatie! u.! Implementatie van HGW op school! 10

11 Photo by The Cookiemonster - Crea>ve Commons AAribu>on- NonCommercial License hap:// Photo by fung.leo - Crea>ve Commons AAribu>on License hap:// Photo by marsmet546 - Crea>ve Commons AAribu>on- NonCommercial- ShareAlike License hap:// 11

12 Photo by StockMonkeys.com - Crea>ve Commons AAribu>on License hap:// Photo by ind{yeah} - Crea>ve Commons AAribu>on- ShareAlike License hap:// Photo by travfotos - Crea>ve Commons AAribu>on- NonCommercial License hap:// 12

13 Photo by Squire of Cydonia - Crea>ve Commons AAribu>on- ShareAlike License hap:// 13

14 Photo by verbeeldingskr8 - Crea>ve Commons AAribu>on- NonCommercial- ShareAlike License hap:// Photo by Sterling College - Crea>ve Commons AAribu>on- NonCommercial- ShareAlike License hap:// 14

15 Photo by Marcus Vegas - Crea>ve Commons AAribu>on- ShareAlike License hap:// Photo by ruurmo - Crea>ve Commons AAribu>on- ShareAlike License hap:// Photo by Westmont Track and Field - Crea>ve Commons AAribu>on- NonCommercial- ShareAlike License hap:// 15

16 Photo by angela7dreams - Crea>ve Commons AAribu>on- NonCommercial License hap:// BREDE BASISZORG Fase 3! IAC! Zorgcontinuüm zorgvisie! Fase 2! Uitbreiding van zorg! Fase 1! Verhoogde zorg! zorgvisie! Fase 0! Brede basiszorg! zorgvisie! BREDE BASISZORG Fase 3! Zorgcontinuüm zorgvisie! Fase 2! Fase 1! Zorg op klasniveau: leerkracht doet ertoe.! Communicatie met ouders.! Organisatie van het zorgbeleid: HGW als reflectiekader voor een kwalitatief zorgbeleid.! Vorming van het schoolteam.! zorgvisie! zorgvisie! 16