onderwerp Bestuurlijke Voortgangsrapportage Kantoren en Bedrijven

Transcriptie

1 gemeente Haarlemmermeer * Nota van B&W onderwerp Bestuurlijke Voortgangsrapportage Kantoren en Bedrijven Portefeuilehouder John Nederstigt, Adam Elzakalai Collegevergadering 19 juli 2016 inlichtingen M.L. van Buuren ( ) Registratienummer Samenvatting In het jaar 2015 is de leegstand van kantoren in Haarlemmermeer gedaald van 26,7% naar 23% van de totale kantorenvoorraad. De daling is het gevolg van een toenemende vraag naar kantoren en een toegenomen bereidheid van eigenaren om te investeren in nieuwe bestemmingen voor leegstaande panden, zoals wonen en hotels (transformatie). Dankzij een herstellende economie is de vraag naar vastgoed groter dan de afgelopen jaren. Voor het eerst sinds 2010 is het aantal kantoormeters in gebruik weer gestegen, namelijk met m 2 waardoor het aantal m 2 in gebruik in Haarlemmermeer opliep naar 1,1 miljoen m 2. Ook het aantal m 2 dat in gebruik werd genomen in 2015 is van een niveau ( m 2 ) dat vergelijkbaar is met de periode voor de crisis. Tevens werd in het afgelopen jaar m 2 omgezet naar andere bestemmingen of gesloopt en dat is meer dan in enig ander jaar sinds Op de bedrijfsruimte markt is de dynamiek wisselend. De transacties zijn gestegen in 2014, maar gedaald in 2015, terwijl het marktaanbod fors is gestegen. De uitgifte van bedrijventerreinen zit weer in de lift met 9,4 Ha in 2014 en 4,3 Ha in 2015, vooral dankzij Schiphol Logistics Park. Haarlemmermeer heeft uitvoering gegeven aan de afspraken die zijn gemaakt in het regionale Platform voor bedrijven- en kantoren (Plabeka) met betrekking tot reductie van de planvoorraad en transformatieopgave van structurele leegstand. Dit blijkt uit de Plabeka monitor , die ook voor de Metropool Amsterdam (MRA) gunstige cijfers laat zien. Binnen de Plabeka afspraken past ook het programma Herstructurering van Haarlemmermeer. Op Boesingheliede is de openbare ruimte opnieuw ingericht en Hoofddorp-Noord kreeg een facelift in Daarbij is de kantorenloods productief in Beukenhorst West als onderdeel van het participatieproces Hoofddorp-Centraal. De werkgelegenheid op de kantoren- en bedrijventerreinen in Haarlemmermeer is met 1% gegroeid en mede daardoor is het aantal banen in onze gemeente met ruim arbeidsplaatsen (voltijds) en ruim banen (inclusief deeltijd) nog nooit zo hoog geweest.

2 Onderwerp Bestuurlijke Voortgangsrapportage Kantoren en bedrijven Haarlemmermeer Volgvel 2 2. Voorstel Collegebesluit(en) Het college heeft besloten om: 1. de Bestuurlijke Voortgangsrapportage Kantoren en Bedrijven Haarlemmermeer vastte stellen; 2. deze nota ter bespreking te zenden aan de raad. 3. Uitwerking Wat willen we bereiken? Met de jaarlijkse Voortgangsrapportage Kantoren en Bedrijven Haarlemmermeer willen wij de raad en andere geïnteresseerden informeren over de belangrijkste ontwikkelingen die zich in het betreffende jaar op het gebied van kantoren en bedrijven hebben voorgedaan en die de belangen van de gemeente Haarlemmermeer raken. Wat gaan we daarvoor doen? In de rapportage doen wij verslag van de inspanningen die zijn verricht en de resultaten die zijn geboekt. Wat mag het kosten? Aan de uitvoering van deze nota zijn, naast de beschikbare ambtelijke capaciteit, geen kosten verbonden. W/e is daarvoor verantwoordelijk? Namens het college van B&W is de wethouder Ontwikkeling en herstructurering bedrijventerreinen en Kantorenlocaties verantwoordelijk voor de uitvoering van de strategie werklocaties gemeente Haarlemmermeer. Wanneer en hoe zal de raad over de voortgang worden geïnformeerd? De raad is op 4 september 2014 met een brief ( \pe) geïnformeerd over de nieuwe rapportagecyclus. In plaats van halfjaarlijks verschijnt de Bestuurlijke Voortgangsrapportage Kantoren en Bedrijven vanaf 2015 jaarlijks, dit omdat de macro-economische cijfers voor de kantoren- en bedrijvenmarkt meestal in het voorjaar verschijnen. Daarnaast is de raad op 24 april 2014 geïnformeerd over het Uitvoeringsprogramma Herstructurering Werklocaties Haarlemmermeer 2014 ( ) en het feit dat de ontwikkeling en herstructurering op kantoor- en bedrijfslocaties voortaan ook in de jaarlijkse Bestuurlijke Voortgangsrapportage Kantoren en Bedrijven wordt meegenomen, zodat een totaalbeeld ontstaat van de Haarlemmermeerse kantoren- en bedrijvenmarkt. 4. Ondertekening Bijiage(n): Bestuurlijke voortgangsrapportage Kantoren en Bedrijven

3 Bestuurlijke Voortgangsrapportage Kantoren en Bedrijven Gemeente Haarlemmermeer

4 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Voorwoord... 4 Inleiding... 5 Nieuwsoverzicht Feiten en Cijfers Feiten en cijfers op een rij... 7 Economie en werkgelegenheid Kantoren Bedrijven Stand van zaken kantoor- en bedrijvenlocaties Haarlemmermeer Eigen terreinen De President Nieuw-Vennep Zuid Cruquius Zuid (bedrijfs- /atelierwoningen) Lijnden Q De Liede Uitbreiding Badhoevedorp Centrum Lijndenhof Beukenhorst Oost-Oost Beukenhorst Zuid Deelnemingen Schiphol Trade Park Schiphol Logistics Park (SLP) Terreinen/kantoren derden Schiphol Centrum Schiphol Rijk Badhoevedorp Centrum - Schuilhoeve Oost Beukenhorst West Schiphol Oost Pruissen II (Corneliahoeve) Groenenbergterrein Herstructurering Inleiding Stand van zaken herstructureringsprojecten De Hoek De Pionier Boesingheliede Cruquius Hanepoel Zwaanshoek De Weeren Spoorzicht De Liede Hoofddorp Noord Schiphol Rijk/ Oude Meer Graan voor Visch Transformatie en Herontwikkeling kantoren locaties... 56

5 Oprichten Bedrijven Investeringszones (BIZ-en) Overige ontwikkelingen en Initiatieven Financieel overzicht herstructurering Bijlage Nieuwsoverzicht Uitvoeringsprogramma Herstructurering Werklocaties HLMR Jones Lang LaSalle: HLMR op 10 de plek van 20 beste kantoor-locaties Werkplan Plabeka De Beuk Erin: ondertekening KVO convenant met o.a de burgemeester van HLMR Economische Verkenningen MRA DTZ Zadelhoff: Nederland Compleet, kantoren en bedrijfsruimtenmarkt Detailhandelsbeleid Provincie Noord Holland Jaarlijkse rapportage NVM: stand van zaken Nederlandse kantorenmarkt Programma Haarlemmermeer Duurzaam Elsevier/Louter: HLMR voor 3 de jaar op rij de gemeente met de sterkte lokale economie Vaststelling wijzigingsbesluit LIB vliegveiligheid Plabeka monitor : Kantorenleegstand MRA Stabiel; gebruik en voorraad daalt verder... 62

6 Voorwoord De economie ziet zich geplaatst voor een aantal belangrijke autonome ontwikkelingen. Hierbij horen politieke, economische, technologische en maatschappelijke veranderingen, zowel internationale als nationale. Nieuwe ontwikkelingen van onderop (opkomst van nieuwe diensten) en van binnenuit (door inzet op verduurzaming van ketens) leiden tot een grote variatie aan vestigingseisen van bedrijven en ondernemers. Businessmodellen worden omgegooid. Industriële bedrijven worden dienstverlenende bedrijven. Producenten van consumentengoederen veranderen in internetbedrijven. In relatief korte tijd is de manier waarop men communiceert en de manier waarop men werkt veranderd. Steeds vaker vestigen bedrijven zich niet alleen op kantorenlocaties en bedrijventerreinen, maar ook in woonwijken (starters en ZP ers). Daarbij zien ondernemingen en bedrijven zich ook genoodzaakt om efficiënter te gaan werken en de kosten te verlagen. Men heeft vaak minder medewerkers en een teruglopende behoefte aan kantoor- en bedrijfsruimte. De kantorenmarkt in Haarlemmermeer is het afgelopen decennium veranderd van een groeimarkt in een vervangingsmarkt. De gemeente Haarlemmermeer heeft een goede uitgangspositie om op die veranderingen in te spelen. Enerzijds vanwege de ligging in een economisch kerngebied (van Nederland en Europa), anderzijds ook vanwege het grote aanbod van verschillende type werklocaties. Binnen de huidige en toekomstige dynamiek in de gemeente en in de Metropoolregio kunnen we niet volstaan met ontwikkelingen uit het verleden door te trekken, al dan niet met een economische groeivertraging of versnelling, Om ons vestigingsklimaat aantrekkelijk te houden, zullen we steeds meer vraag gestuurd moeten gaan werken. Samenwerking, flexibiliteit en durf om kansen te zien en te benutten zijn daarin, meer dan voorheen, belangrijke waarden. We moeten flexibel in kunnen spelen op de wensen van de markt. Als we dit op de juiste wijze weten te doen, biedt het nieuwe kansen voor innovatie, energie en ondernemerskracht op onze werklocaties. Het signaleren, volgen, analyseren en anticiperen op economische en maatschappelijke trends en ontwikkelingen zijn onlosmakelijk verbonden met ons vermogen te anticiperen op en aan te passen aan veranderingen in de nabije toekomst. Zo creëren we de gunstige condities voor een florerend vestigingsklimaat. John Nederstigt Wethouder ontwikkeling en herstructurering bedrijventerreinen en kantorenlocaties

7 Inleiding Met deze voortgangsrapportage Kantoren en Bedrijven Haarlemmermeer informeert het College van B&W de raad en andere geïnteresseerden over de belangrijkste ontwikkelingen die zich in het jaar 2014 en 2015 op het gebied van kantoren en bedrijven hebben voorgedaan en die de belangen van de gemeente Haarlemmermeer raken. In deze rapportage doet het College verslag van de inspanningen die zijn verricht en de resultaten die zijn geboekt. De Raad is op 4 september 2014 met een brief ( \pe) geïnformeerd over de nieuwe rapportagecyclus; in plaats van halfjaarlijks verschijnt de Bestuurlijke Voortgangsrapportage Kantoren en Bedrijven vanaf 2015 jaarlijks, dit omdat de macro-economische cijfers voor de kantoren- en bedrijvenmarkt meestal in het voorjaar verschijnen. Daarnaast is de Raad op 24 april 2014 geïnformeerd over het Uitvoeringsprogramma Herstructurering Werklocaties Haarlemmermeer 2014 ( ) en het feit dat de ontwikkeling en herstructurering op kantoor en bedrijfslocaties voortaan ook in de jaarlijkse Bestuurlijke Voortgangsrapportage Kantoren en Bedrijven wordt meegenomen, zodat een totaalbeeld ontstaat van de Haarlemmermeerse kantoren- en bedrijvenmarkt. De rapportage is ingedeeld in drie hoofdstukken: In Feiten en cijfers op een rij, worden de Haarlemmermeerse cijfers vergeleken met die van de Metropoolregio Amsterdam over 2014 en voor zover al bekend over In Stand van zaken lopende projecten, hierin worden onder andere de mijlpalen en de knelpunten benoemd per project voor 2014 en Verder zijn de projecten onderverdeeld in eigen terreinen, deelnemingen en kantoren/terreinen derden. in Herstructurering, wordt een korte omschrijving gegeven van de stand van zaken op de huidige herstructureringslocaties over 2014 en 2015 en een vooruitblik ten aanzien van de toekomstige ontwikkelingen. Tevens is er een financieel overzicht bijgevoegd.

8 Nieuwsoverzicht Maart 14 Uitvoeringsprogr amma Herstructurering Werk- Locaties HLMR 2014 Juni 14 Jones Lang LaSalle: HLMR op 10 de plek van 20 beste kantoorlocaties 2014 September 14 Werkplan Plabeka in het BO PRES vastgesteld December 14 Detailhandelsbeleid Provincie Noord Holland vastgesteld door PS December 14 De Beuk Erin: ondertekening KVO convenant met o.a de burgemeester van HLMR 2015 Juli 15 April 15 Maart 15 Maart 15 Februari 15 Januari 15 Vaststelling wijzigingsbesluit LIB vliegveiligheid Elsevier/Louter: HLMR voor 3 de jaar op rij de gemeente met de sterkste lokale economie Programma HLMR Duurzaamheid Jaarlijkse rapportage NVM: stand van zaken Nederlandse kantorenmarkt in het BO PRES vastgesteld Verschijnen van Economische Verkenningen MRA 2015 DTZ Zadelhoff: Nederland Compleet, regionale factsheets kantoren en bedrijfsruimtenmarkt 2014 Juli 1514 Oktober 1514 Oktober Plabeka monitor : Kantorenleegstand MRA Stabiel; gebruik en voorraad daalt Instemming met raadsvoorstel De Beukse Poort Chipsol verkoopt Groenenbergterrein aan AEW Europe 2016

9 Feiten en Cijfers Feiten en cijfers op een rij Onderstaand is een aantal belangrijke feiten en cijfers met betrekking tot de kantoren- en bedrijvenmarkt van de Haarlemmermeer en de Metropool Regio Amsterdam (hierna MRA) over 2014 op een rij gezet. Voor wat betreft de cijfers over 2015; de actuele data over Haarlemmermeer van de kantoren- en bedrijvenmarkt worden weergegeven in deze rapportage. De MRA cijfers over 2015 zijn nog niet volledig bekend. Daar waar dat wel het geval is, wordt het expliciet vermeld. Daarnaast moet over de bedrijvenmarkt opgemerkt worden dat deze niet zo gedetailleerd als de kantorenmarkt wordt gemonitord. Markttransacties en marktaanbod geven in dit kader het beste beeld van de dynamiek op de bedrijfslocaties. Kantoren en bedrijvenmarkt MRA o Het leegstandspercentage in de MRA is in 2015 gedaald van 20,2% in 2014 naar 17,8% (= van m² in 2014 naar m² in 2015). o In 2015 werd m² bvo aan kantoorruimte betrokken in de MRA, m² meer dan in o Het gebruik van kantoorruimte in de MRA nam in 2015 met m² toe na zes jaar van afnemend gebruik. o De kantorenvoorraad in de MRA is gedaald van m² naar m² in o Het aantal m² kantoren is in 2015 met m² afgenomen als gevolg van transformatie/sloop. In 2014 was deze afname als gevolg van transformatie/sloop nog m². o Het aantal opgeleverde m² nieuwbouw in 2015 komt uit op m². In 2014 was er sprake van m² opgeleverde nieuwbouw. o In de Plabeka uitvoeringsstrategie 2 is een kantoren planvoorraad afgesproken van m² bvo tot aan De huidige MRA planvoorraad is aanmerkelijk lager dan hetgeen is afgesproken, namelijk m² bvo. Amsterdam heeft met m² de grootste planvoorraad, gevolgd door Amstelland-Meerlanden ( m²) en Almere-Lelystad ( m²). De beste kantoorlocatie in de MRA is de Zuidas met een gebruik van 92% (2014). Tevens groeit daar het gebruik. Op de relatief kleine kantoorlocatie Schiphol Oost is 94% (2015) van de kantoorruimte gevuld. o In 2014 is in totaal 18 ha aan bedrijventerreinen uitgegeven in de MRA. In 2013 was de uitgifte 18,5 ha en het gemiddelde voor de periode was 22,9 ha. o Het grootste deel van deze uitgifte vond plaats in Amstelland-Meerlanden (9,9 ha, waarvan 9,5 ha op Schiphol Logistics Park), gevolgd door Amsterdam (3,6 ha) en Haarlem-IJmond (3,3 ha). o De 18 ha uitgifte bedrijventerrein in 2014 is ruim minder dan voorzien was in de Plabeka behoefteraming uit De realisatie loopt inmiddels 218 ha achter op de behoefteraming (GGscenario 3 ). o Het volume aan transacties van bedrijfsruimten binnen het bestaand aanbod ligt in 2014 met ongeveer m² bvo onder het niveau van 2013 ( m² bvo). o Het geregistreerde aanbod aan bedrijfsruimten in de MRA bedraagt in 2014 ruim 2,4 mln. m² bvo, waarvan 27% in Amstelland-Meerlanden, 23% in Amsterdam en 22% in Almere-Lelystad. o De planvoorraad aan bedrijventerreinen in de MRA bedraagt ongeveer ha, waarvan 64% tot aan Deze planvoorraad ligt 458 ha lager dan de genoemde planvoorraad uit de Plabeka uitvoeringsstrategie. 1 Cijfers afkomstig van de Monitor Uitvoeringsstrategie en de Kantorenmonitor B.V. 2 Plabeka Uitvoeringsstrategie 'Snoeien om te kunnen bloeien' 3 Global Gateway Scenario 7

10 Kantoren Haarlemmermeer o De totale leegstand in Haarlemmermeer nam in 2014 toe met 1%, maar daalde in 2015 met 3,7% deze bedraagt nu 23% (= m²) o De totale voorraad groeide in 2014 met 0,5% (van naar m²), maar daalde in 2015 met 0,6% (van naar m²) o In Haarlemmermeer werd in m² kantoorruimte betrokken. In 2015 was dat m 2. o Het kantoorgebruik daalde in 2014 met m² (-1% t.o.v. 2013) en groeide in 2015 weer met m² (+ 4,5% t.o.v. 2014). o In 2014 werd vooral kantoorruimte betrokken in Beukenhorst Zuid ( m²) en Beukenhorst Oost ( m²), in 2015 eveneens in Beukenhorst Zuid ( m²), maar ook op Schiphol Centrum ( m²) en Schiphol Rijk ( m²). o In 2014 werd van de totale leegstand m² getransformeerd, in 2015 was dat m². De grootste transformatie vond in 2015 plaats in Badhoevedorp ( m², waarvan m² omzetting naar hotel), Schiphol Centrum (sloop m²) en Beukenhorst Noord (sloop m²). o Het marktaanbod kantoorruimte daalde van m² in 2014 naar m² op één januari Locatie Voorraad Voorraad Leegstand Leegstand Leegstand% Leegstand% (m2 bvo) Plancapaciteit Schiphol Centrum ,90% 15,50% Beukenhorst Oost ,40% 25,70% 0 Schiphol Rijk ,50% 42,30% 0 Beukenhorst Zuid ,30% 15,50% Schiphol Oost ,00% 5,40% Beukenhorst West ,30% 53,80% 0 Hoofddorp Centrum ,20% 24% 0 Schuilhoeve ,20% 60% 0 Beukenhorst Noord ,90% 39,30% 0 Badhoevedorp Zuid % 0% 0 Business Garden ,70% 63,70% De Hoek Noord % 0% Schiphol Elzenhof % 0% Overige locaties ,76% 27,14% 0 Totaal Haarlemmermeer ,92% 26,74% Solitaire kantoorgebouwen en kantoren op bedrijventerreinen. 8

11 Bedrijven Haarlemmermeer o Opvallend is de sterk wisselende dynamiek op de bedrijfsruimte markt. De transacties zijn gestegen van m² in 2013 naar m² in 2014, maar in 2015 weer gedaald naar m2 (waarvan m² voor het nog te bouwen data center van Interxion op Schiphol Logistics Park). o Het marktaanbod bedrijfsruimte steeg van m² in 2014 naar m² op o één januari Een groot deel van dit aanbod gaat over ruimten op het Fokker Logistics Park, die eerder nog niet op de markt werden aangeboden. o Bij de bedrijventerreinen vond er in 2015 met name uitgifte plaats op Schiphol Logistics Park ten behoeve van een data center, op de President ten behoeve van een Chinees beveiligingsbedrijf en op Lijnden Oost. Locatie Oppervlakte Uitgifte Uitgifte Uitgeefbaar 2016 (ha's netto) (in 2014, in ha) (in 2015, in ha) Marktaanbod jan (terstond en niet in bestaande voorraad terstond, in ha) (m 2 vvo) Schiphol Trade Park De Liede (nieuw) 37, ,6 - De President 37,2 0 1,1 22,6 490 Schiphol Logistics Park 44,1 9,4 2, De Hoek Noord Groenenbergterrein Lijndenhof Wilhelminahoeve Schiphol Zuidoost Nieuw-Vennep Zuid 34, , Spoorzicht Noord 4, ,6 - Cruquius-Zuid ,8 - Lijnden Q4 4,6 0 0,6 0, Overige locaties 453, Totaal locaties 867,7 9,4 4,3 233,

12 Economie en werkgelegenheid 5 Economische ontwikkeling MRA en Haarlemmermeer De MRA kan een gezonde economische groei tegemoet zien. Het brp groeit in 2015 naar verwachting met 2,7 % en in 2016 met 2,6%. Het Herstel na de dubbele dip (2009 en 2012) zet zich dus door. Het Centraal Planbureau voorspelt voor Nederland een economische groei van 2,1 procent in Nu de economie in Nederland en de MRA na jaren van recessie en fragiel herstel zich stabiliseert, is de verwachting dat de MRA sneller zal groeien dan het landelijk gemiddelde. Regio Haarlemmermeer 6 kende een bovengemiddeld gunstig economische ontwikkeling na het dieptepunt van de recessie. Naast Amsterdam is Regio Haarlemmermeer 7 de enige deelregio van de MRA die in de periode jaarlijks groeide. De verwachting is dan ook dat de Regio Haarlemmermeer ook in 2015 en 2016 bovengemiddeld zal groeien, waarmee tevens deze deelregio haar sterke positie in de economie van de MRA verstevigt. Kerngegevens Regio Haarlemmermeer * 2016* totaal aandeel in x MRA gemiddelde jaarlijkse groei in % Bruto regionaal product ,3% 2,0 4,6 3,3-1,0 2,1 + + Werkzame personen ,7% -2,3 2,8 0,3-0,9 0,1 - - Bevolking 204 8,4% 1,0 0,6 0,4 0,2 0,2 0,3 0,3 Potentiële beroepsbevolking 152 8,3% 1,4 0,0 0,7 0,7 0,7 0,3 0,3 Beroepsbevolking 111 8,5% -0,9-0,9 2,8 0,0-0,9 0,5 0,3 Werkzame beroepsbevolking 104 8,7% 0,0-0,9 1,0-0,9-1,0-0,1 0,2 aandeel in % Bruto participatiegraad 73,0% - 73,8 73,2 74,7 74,2 73,0 73,2 73,2 Werkloosheid 6,3% - 4,5 4,6 5,4 6,3 6,3 6,9 7,0 * Prognose (+ en - drukken een positieve dan wel negatieve ontwikkeling uit) Bron: CBS (bewerking en prognose TNO) Werkgelegenheidsontwikkeling MRA en Haarlemmermeer Het economisch herstel zorgt naar verwachting in 2015 en 2016, voor het eerst sinds de tweede economische dip in 2012, voor een toename van de werkgelegenheid in de MRA. Tussen 2009 en 2014 nam het arbeidsvolume in de MRA namelijk af met gemiddeld 0,1% per jaar. Met de huidige positieve groeiverwachting is het arbeidsvolume in de MRA eind 2015 naar verwachting weer op hetzelfde niveau als voor de grote recessie. Ondanks de economische groei, is het vermoeden desondanks dat de werkloosheid in de Regio Haarlemmermeer toeneemt. Dit komt onder andere doordat de werkgelegenheidscreatie niet volledig ten goede komt aan inwoners van de Regio Haarlemmermeer. De regio biedt namelijk vooral werk aan mensen die elders in de MRA of Nederland wonen. In vergelijking met andere deelregio s van de MRA blijft de Regio Haarlemmermeer overigens wel een lage werkloosheid houden. 5 Economische Verkenningen Metropoolregio Amsterdam 2015 en Naast Haarlemmermeer bestaat de regio Haarlemmermeer nog uit Uithoorn en Aalsmeer 7 Regio Haarlemmermeer bestaat naast Haarlemmermeer uit Aalsmeer en Uithoorn 10

13 Voor 2015 is de werkgelegenheid van de gemeente Haarlemmermeer inmiddels al wel bekend. In Haarlemmermeer is het aantal werkzame personen toegenomen met 1,4% (1.700). Het totaal komt hiermee op ruim arbeidsplaatsen (voltijds) en ruim banen (inclusief deeltijd). Nog nooit is de werkgelegenheid in Haarlemmermeer zo hoog geweest. De gemeente Haarlemmermeer doet het in 2015 beter dan de meeste andere gemeenten in Nederland. De werkgelegenheid in Nederland is met banen (0,1%) toegenomen. In Haarlemmermeer was dit 1,4% en in Groot- Amsterdam 2,4%. Het aandeel van de kantoren- en bedrijventerreinen in de werkgelegenheid van Haarlemmermeer is veel hoger dan het aandeel van de terreinen in de MRA.Voor de MRA is dit 41%, terwijl dit voor de gemeente Haarlemmermeer 77% is. Een totaal van ruim banen en een groei van 1% ten opzichte van het vorige jaar. Op Schiphol groeide het aantal arbeidsplaatsen met 2,2% en op Beukenhorst met 6%. Werkgelegenheidsontwikkeling werklocaties Haarlemmermeer

14 Kantoren Ontwikkeling gebruik kantoorruimte MRA en Haarlemmermeer De (bruto) opname van kantoren in de MRA groeit al enige tijd, maar ligt nog onder het niveau van voor de crisis. In 2015 werd m² bvo aan kantoorruimte betrokken, m² meer dan in De toegenomen dynamiek op de kantorenmarkt is zichtbaar in Amstelland-Meerlanden, Almere-Lelystad, Gooi en Vechtstreek en Haarlem-IJmond. In Amsterdam bleef de opname ongeveer op het peil van de voorgaande twee jaren. Totaal betrokken kantoormeters (= bruto opname kantoren) 2005 t/m 2014 per MRA-deelregio x1.000 m 2 bvo Het netto gebruik van kantoorruimte in de MRA nam in 2015 met m² toe na zes jaar van afnemend gebruik. In 2014 daalde het netto gebruik van kantoorruimte nog met m². De daling van het kantoorgebruik van de afgelopen zes jaar werd in 2010 niet voorzien. De Plabeka behoefteraming voorzag een flinke uitbreiding van het kantoorgebruik. De realisatie loopt inmiddels 1,4 mln. m² achter op de behoefteraming (Plabeka Uitvoeringsstrategie/GG-scenario). Groei in kantoorgebruik (=netto opname kantoren) 2005 t/m 2014 per MRA-deelregio x1000 m 2 BVO

15 Gerealiseerde groei kantoorgebruik & groeiverwachting raming 2010 x1000 m 2 BVO Prognose uitbreidingsvraag hoogste scenario (GG) Prognose uitbreidingsvraag referentiescenario (TM) Feitelijke uitbreidingsvraag In Haarlemmermeer groeide tot 2008 het kantoorgebruik nog, maar als gevolg van de landelijke economische achteruitgang is het kantoorgebruik sindsdien tot 2015 elk jaar gedaald, om in 2015 weer sterk te groeien. De groei in 2015 van m² is mede het gevolg van de vestiging van Fluor uit Haarlem ( m²). Per saldo nam het gebruik van kantoorruimte het afgelopen decennium toe met m². In 2015 groeide het kantoorgebruik vooral in Beukenhorst Zuid ( m²), Schiphol Centrum ( m²) en Schiphol Rijk ( m²), zie onderstaande grafiek. Betrokken kantoorruimte in Haarlemmermeer naar gebied x m² Schiphol De Hoek Beukenhorst Nieuw-Vennep Schiphol-Rijk, Oude Meer Hoofddorp Badhoevedorp/Lijnden overig 13

16 Kantorenleegstand en voorraadontwikkeling Het dalende gebruik van kantoren in de MRA is van aanzienlijke invloed op de kantorenleegstand in de regio. Het kantoorgebruik is sinds 2009 stapsgewijs afgenomen en dit heeft geleid tot een toename van de leegstand van m² begin 2009 tot m² per (peildatum jaar 2015). Daarmee is de leegstand ten opzichte van 1 januari 2015 afgenomen met m². Dit laat zich onder meer verklaren doordat de totale hoeveelheid kantoren door transformatie of sloop sterker afnam dan het totale kantoorgebruik. Het leegstandspercentage in de MRA komt hiermee uit op 17,8%. Voor wat betreft 2014 zagen Amstelland-Meerlanden, Haarlem-IJmond en Amsterdam hun leegstand licht afnemen, terwijl deze in Almere-Lelystad ( m²,) en Gooi en Vechtstreek ( m²) juist flink toenam. De regio s Almere-Lelystad (30,7%) en Amstelland-Meerlanden (26,4%) kennen de hoogste leegstandspercentages. Voor de verschillende subregio s is de leegstand per (peildatum jaar 2015) nog niet bekend. Leegstandspercentages kantoren per MRA-deelregio 35% 30% 25% 20% 15% Almere/Lelystad 10% Amstelland-Meerlanden Gooi- en Vechtstreek Metropoolregio 5% IJmond-Haarlem Amsterdam Zaanstreek-Waterland 0% jan jan jan jan jan jan jan jan jan jan Mede door de slechte marktperspectieven voor kantoren wordt er sinds 2010 steeds minder nieuwbouw gerealiseerd. In 2015 bedroeg de totale oppervlakte gerealiseerde nieuwbouw in de MRA m² bvo. In 2014 was dit nog m², waarvan in m² in Amsterdam, m², in Amstelland- Meerlanden (waarvan m² voor Fluor op Beukenhorst Zuid in Haarlemmermeer) en m² in Haarlem-IJmond. 14

17 Nieuwbouw opgeleverd naar deelregio (x m² bvo) 140 x 1000 m 2 bvo Transformatie en onttrekking MRA en Haarlemmermeer De hoeveelheid uit de markt genomen en getransformeerd kantoor in de MRA is groter dan de hoeveelheid gerealiseerde nieuwbouw (saldo m²). De hoeveelheid transformatie en onttrekking is in 2015 met m² hoger dan de m² in Transformatie en onttrekking per deelregio (x m² bvo) x 1000 m 2 bvo Tussen 2005 en 2014 is in Haarlemmermeer per saldo m² verouderde kantoorruimte aan de voorraad onttrokken als gevolg van transformatie en sloop. Daarbij lag vooral de nadruk op functiewijziging op Beukenhorst, waar de functie van m² kantoren gewijzigd werd naar appartementen en hotel en waar m² werd gesloopt. Werd in 2014 nog maar m² van de totale leegstand getransformeerd en/of onttrokken aan de kantorenvoorraad, in 2015 was dat aanzienlijk meer met m². De grootste transformatie vond plaats in Badhoevedorp, m², waarvan m² omzetting naar hotel van het Sony gebouw. Op Schiphol Centrum werd m² gesloopt evenals m² op Beukenhorst Noord. 15

18 Functiewijziging naar gebied (x m 2 ) Schiphol Schiphol-Rijk De Hoek Hoofddorp Beukenhorst Badhoevedorp/Lijnden Nieuw Vennep Overig

19 Bedrijven Uitgiften MRA en Haarlemmermeer De uitgifte van nieuwe kavels is een goede indicator van de situatie op de markt van de bedrijventerreinen. In 2014 is in totaal 18,0 ha (netto) aan bedrijventerreinen uitgegeven in de MRA, ongeveer evenveel als in 2013 (18,5 ha) en iets beneden gemiddeld voor de periode (22,9 ha). Het grootste deel van de uitgifte vond plaats in Amstelland Meerlanden (9,9 ha, waarvan 9,5 ha op Schiphol Logistics Park), gevolgd door Amsterdam (3,6 ha) en Haarlem-IJmond (3,3 ha). De 18 ha uitgifte bedrijventerrein in 2014 is nog altijd ruim minder dan voorzien was in de behoefteraming uit De realisatie loopt inmiddels 218 ha achter op de behoefteraming (Uitvoeringsstrategie Plabeka/GG-scenario). Uitgifte bedrijventerreinen MRA, 2000 t/m 2014 (in netto ha) 140 netto oppervlak (ha) 115, , , ,1 48,3 49,2 53,0 26,9 25,8 34,0 32,8 40, ,9 18,5 14,3 13,9 18, Transacties binnen bestaand aanbod Het in de MRA totale beschikbare aanbod aan bedrijfsruimte en de oppervlakte in gebruik genomen bedrijfspanden (transacties) plaatsen de uitgifte van nieuwe bedrijfskavels in perspectief. Het volume aan transacties van bedrijfsruimten binnen het bestaand aanbod ligt in 2014 met ongeveer m² bvo onder het niveau van 2013 ( m² bvo). Het aanbod aan bedrijfsruimten in de MRA bedraagt per 1 januari 2015 ruim 2,4 mln. m² bvo, waarvan 27% in Amstelland-Meerlanden en 23% in Amsterdam. Opvallend is de sterk wisselende dynamiek op de bedrijfsruimte markt in Haarlemmermeer. De transacties zijn gestegen van m² in 2013 naar m² in 2014, maar in 2015 gedaald naar m2. In 2014 vonden met name grote transacties plaats op Schiphol Rijk/ Oude Meer: All-in logistics ( m² huur), Johnson & Johnson ( m² verlenging huur), en Jabil global services Netherlands ( m² huur); in 2015 op Schiphol Logistics Park voor Interxion ( m²) en Schiphol Rijk/ Oude Meer ( m²). Het marktaanbod bedrijfsruimte steeg van m² in 2014 naar m² op januari Een groot deel van dit aanbod gaat over ruimten op het Fokker Logistics Park, die eerder nog niet op de markt werden aangeboden. 17

20 Stand van zaken kantoor- en bedrijvenlocaties Haarlemmermeer In dit hoofdstuk wordt per locatie de stand van zaken gegeven voor zover die momenteel aan de orde zijn binnen de gemeente Haarlemmermeer. Er is onderscheid gemaakt in eigen terreinen, deelnemingen en kantoren/ terreinen derden. Eigen terreinen De President 1.1 Type locatie Bedrijventerrein Ligging Hoofddorp Segmentering (Plabeka) Parkachtig Ouderdom (jaar vestiging eerste bedrijf) 2006 / deel in ontwikkeling Netto oppervlakte 70 ha (bestaand en plan) Parkmanagement Ja Handelingsperspectief Beperkt groeigebied (fase 1) Beleid Plabeka Projectomschrijving Het bedrijvenpark ligt ten zuiden van Hoofddorp en biedt vestigingsruimte aan lokale, regionale en internationaal georiënteerde bedrijven die zelfstandige of gezamenlijke huisvesting zoeken. Zakelijke dienstverlening, logistiek, handel en industrie (elektrotechnisch, optisch, farmaceutisch, telematica en automotive) voelen zich hier goed thuis. Daarnaast is er ook plaats voor bedrijven die ondersteunende dienstverlening bieden, zoals een hotel, facilitaire dienstverlening (business-to-business) en research & development organisaties. Op het terrein heeft zich een kinderdagverblijf gevestigd. Op De President is een parkmanagementvereniging actief, lidmaatschap is vastgelegd in de verkoopcontracten. Alle gevestigde bedrijven zijn dus lid van deze vereniging. 18

21 De totale oppervlakte van de President (1.1, 1.2 en 2.0) is 100 ha, waarvan 70 ha uitgeefbaar. Het terrein is ontworpen in een aantal sferen en clusters. Dit maakt een fasering mogelijk waarbij in elke fase diverse segmenten worden bediend. Er wordt flexibel verkaveld, afname tussen de m² en m² is hier mogelijk. Milieucategorieën 3 en 4 zijn hier toegestaan. Fase 1.1 (25 hectare) wordt uitgegeven door de gemeente Haarlemmermeer en is in 2006 gestart. Fase 1.2 wordt uitgegeven door Schiphol Area Development Company (SADC). Fase 2.0 is nog niet in verkoop, maar zou op termijn ook bij SADC kunnen worden ondergebracht. Het westelijk deel van fase 1.2 en 2.0 van De President is in de structuurvisie opgenomen als zoekgebied voor woningbouw. Stand van zaken Op bedrijventerrein De President 1.1 zijn de kosten voor het ontsluiten en inrichten van de openbare ruimte grotendeels gemaakt en ligt de nadruk op het realiseren van inkomsten door het uitgeven van kavels. Marketing & Sales zijn door de gemeente uitbesteed aan SADC. In 2014/2015 is er m2 grond uitgegeven. Middels een erfpachtovereenkomst is er grond aan de Sky groep uitgegeven, 1.831m2. Daarnaast hebben er twee uitbreidingen plaatsgevonden van in totaal m2 ten behoeve van Royal Bedmode en een verkoop aan Hercuton ten behoeve van Hikvision van m2 bvo. Knelpunten Er is overleg met de Gemeenschappelijke Exploitatie Maatschappij (GEM) over een gedeeltelijke grondruil van gebied 1.2 en 2.0, zodat de gemeente woningbouw kan realiseren en de GEM de resterende bedrijventerreinen kan ontwikkelen. Mijlpalen Diverse grondverkopen, zie stand van zaken. Vooruitblik Er zijn besprekingen gaande die moeten leiden tot concrete uitgiftes, daarom staat het komende half jaar in het teken van het realiseren van verkopen. Wel blijft het voor de ondernemers nog steeds moeilijk om de ontwikkelingen te financieren. 19

22 Nieuw-Vennep Zuid Type locatie Ligging Segmentering (Plabeka) Ouderdom (jaar oprichting eerste bedrijf) Netto oppervlakte Parkmanagement Handelingsperspectief Beleid Bedrijventerrein Nieuw-Vennep Parkachtig 2001 / deel in ontwikkeling 34 ha Ja Beperkt groeigebied Plabeka en Kleuring Projectomschrijving Het doel van het project Nieuw-Vennep Zuid is het ontwikkelen van een functioneel hoogwaardig en gemengd bedrijvenpark voor het middensegment en van de lokale, zakelijke dienstverlening. Hierbij wordt aandacht besteed aan de inrichting van de openbare ruimte en de kwaliteit van de bedrijfsgebouwen. Deelneming gemeente De gemeente is in bezit van kavels op dit bedrijventerrein. De uitgifte van deze kavels en de daaraan ondersteunende marketing wordt door de gemeente zelf gedaan. Stand van zaken Het grootste deel van het terrein is verkocht (nog circa 10% uit te geven), echter is er ook wat leegstand van bedrijfsgebouwen. Het kikkereiland, het terrein waar voorheen de tennisvereniging De Kikkers actief was, is medio 2012 als te verkopen bedrijfskavel toegevoegd aan het project en de grondexploitatie. Er is in 2014/2015 veel gedaan aan communicatie voor bedrijventerrein Nieuw-Vennep Zuid. De gemeente en parkmanagement NVZ hebben een samenwerkingsovereenkomst ondertekend voor marketing, waarin afspraken zijn gemaakt over marketingactiviteiten om het bedrijvenpark beter onder 20

23 de aandacht te brengen bij nieuwe bedrijven. Het doel is de leegstand af te laten nemen en de laatste kavels te ontwikkelen. Knelpunten Uitgifte: sinds 2011 zijn er geen kavels meer verkocht. Vooruitblik De belangrijkste doelstelling voor het komend jaar blijft het uitgeven van kavels. Er zijn nu verschillende gesprekken gaande met potentiële klanten. Tevens zijn er verregaande gesprekken met een ondernemer om een tankstation met broodjeszaak en wasstraat te realiseren. Vooral de broodjeszaak is een grote wens van de zittende ondernemers dus dit zou zeer welkom zijn. Cruquius Zuid (bedrijfs- /atelierwoningen) Projectbeschrijving Bedrijvenpark Cruquius Zuid is een klein gemengd bedrijventerrein voor lokale en regionale bedrijven in het midden en klein bedrijf. Het bedrijvenpark bestaat uit een gedeelte voor bedrijfskavels en een strook bestemd voor woonwerkkavels. De totale oppervlakte is 7,5 ha, waarvan 4,5 uitgeefbaar. De blauwe en rode vlakken in onderstaande weergave geven de kavels aan die nog beschikbaar zijn voor verkoop. Stand van zaken Er zijn nieuwe brochures gemaakt en verspreid binnen het netwerk van marketing en acquisitie. De opzet van deze brochure is om de gevestigde ondernemers zelf het succes van de vestiging van een bedrijf op Cruquius-Zuid te laten vertellen. In de afgelopen twee maanden is de belangstelling voor zowel woon- werkkavels als de bedrijfskavels ten opzichte van de voorgaande twee jaren toegenomen. Een stuk of achtklanten hebben vrijblijvend informatie ingewonnen over resp. een bedrijfskavel en een 21

24 woonwerkkavel. Omdat de contacten zich een pril stadium bevinden is nog niet te voorspellen of deze interesse zal leiden tot koop. Knelpunten Vanwege de economische recessie zijn er de afgelopen jaren nauwelijks klanten geweest voor zowel de woonwerk- als bedrijfskavels, waardoor de uitgifte van kavels stagneert. Ook de ontsluiting van Cruquius is een knelpunt. Mijlpalen Er zijn geen mijlpalen te melden omdat de klantencontacten tot nu toe nog niet tot ondertekening van een verkoopovereenkomst hebben geleid. Lijnden Q4 Type locatie Bedrijven/ Wonen Ligging Lijnden/ Badhoevedorp Segmentering (Plabeka) Modern Gemengd Ouderdom (jaar oprichting eerste bedrijf) 2007 Netto oppervlakte 6,8 ha 8 Parkmanagement Ja Projectomschrijving Project Lijnden Q4 kent meerdere programmaonderdelen: bedrijventerrein, woonwerkkavels en een woningbouwgebied. De locatie ligt aan de rand van de bebouwing van Badhoevedorp, sluit aan bij de lintbebouwing van Lijnden en maakt onderdeel uit van een groter bedrijventerrein Lijnden-Oost. Plattegrond en bestemmingsplan (foto: Google Maps) 8 Het ruimtegebruik is t.o.v gewijzigd. Het gebied is groter geworden. Dit als gevolg van de toevoeging van de locatie Singaporestraat, circa m2. 22

25 Stand van zaken/mijlpalen Het bestemmingsplan Badhoevedorp Lijnden Oost is op 4 juli 2013 vastgesteld in de gemeenteraad. Het bestemmingsplan is 2 april 2014 onherroepelijk geworden met de uitspraak van de Raad van State. De locatie Singaporestraat is per 1 januari 2014 toegevoegd aan het project Lijnden Q4. De bestemming is bedrijven met een wijzigingsbevoegdheid naar woningen. In 2014 stagneerde de verkoop van de woon-werkkavels, circa 0,9 ha. In 2015 heeft een inhaalslag plaatsgevonden. Eén kavel is verkocht en voor de overige vier kavels zijn reeds gesprekken gevoerd, waarvan verwacht wordt dat deze in 2016 geconcretiseerd worden in verkopen. Het vastgestelde bestemmingsplan faciliteert voor deze locatie nu ook in volledige bedrijvenkavels. Besloten is om de locatie als bedrijventerrein te ontwikkelen, waarbij ook woon/werkkavels worden toegestaan. Voor de woningbouwontwikkeling (werknaam Badhoevedorp Q1, verkoopnaam Lentezijde) zijn beleggingsmaatschappij Syntrus Achmea in combinatie met ontwikkelmaatschappij BPD (voorheen Bouwfonds) volop aan het bouwen. De eerste woningen van de eerste fase zijn eind 2015 opgeleverd en heeft eveneens de levering/uitgifte van de tweede fase (voormalig kinderdagverblijf) plaatsgevonden. Knelpunten Het aantal risico s is in de periode gedaald, zowel in kans van optreden als financieel. Voor alle restant woon-werkkavels zijn reeds concrete gesprekken gevoerd en wordt eind 2016 gestreefd naar afsluiting. Risico s hebben betrekking op planschade en lagere grondopbrengsten. Vooruitblik Voor de woon-werkkavels wordt ingezet op concrete gronduitgifte in Voor de woningbouw (1 e fase) is de bouw (begin) 2015 gestart. De eerste woningen zijn eind 2015 opgeleverd. Voor de woningbouw van de zuidelijke strook (2 e fase) heeft de gronduitgifte eind 2015 plaatsgevonden. De daarop volgende bouwperiode is gepland tot en met het 3e kwartaal De Liede Uitbreiding Type locatie Ligging Segmentering (Plabeka) Ouderdom (jaar oprichting eerste bedrijf) Netto oppervlakte Parkmanagement Handelingsperspectief Beleid Bedrijventerrein De Liede Gemengd Plus 1979 / in ontwikkeling 71,7 ha (bestaand en plan) Nee Groeigebied Plabeka en Herstructurering Projectomschrijving In het verleden is geconstateerd dat binnen de gemeente Haarlemmermeer behoefte is aan meer ruimte voor laagwaardige bedrijventerreinen. Door uitbreiding van het bestaande bedrijventerrein De Liede met De Liede Noord, De Liede Zuid en De Liede West wordt daaraan tegemoet gekomen. De doelstelling van het project is meer ruimte te kunnen bieden aan lokale en regionale bedrijven met een zware milieucategorie (4 en 5). Met de mogelijkheid voor verplaatsing van laagwaardige en hinder gevende bedrijven naar De Liede kan elders ruimte vrij komen voor nieuwe ontwikkelingen, zoals woningbouw. Voor het project zijn drie woningen aan de woningvoorraad onttrokken en gesloopt. 23

26 Met het onherroepelijk worden van het bestemmingsplan De Liede, is het project in de uitvoeringsfase gekomen. Concreet betekent dit dat TenneT bezig is met de realisatie van het 380 kv station Vijfhuizen ten behoeve van de nieuwe hoogspanningsverbinding in de Randstad. Verder bereidt de ontwikkelaar Dura Vermeer de ontwikkeling van De Liede Noord voor. Om de bereikbaarheid en de verkeersontsluiting van het terrein te verbeteren, krijgt De Liede nieuwe infrastructuur, door middel van een rondweg. Het eerst deel van de rondweg zal naar verwachting medio 2017 in gebruik worden genomen nadat Tennet de bouwweg naar het transformatorstation heeft overgedragen aan de gemeente. De gemeente zal de bouwweg transformeren naar een openbare weg. De rest van de rondweg wordt gefaseerd aangelegd en de Spaarnwouderweg, de huidige ontsluitingsweg van het gebied, wordt afgewaardeerd. Om de uitstraling van het gebied te verbeteren, wordt om vrijwel het gehele bedrijventerrein een groenstrook van circa 15 meter breed aangelegd. De benodigde watercompensatie wordt gerealiseerd door op het bedrijventerrein de bestaande watergangen te verbreden en nieuwe watergangen te graven. Deelneming gemeente De gemeente heeft in het verleden gronden aangekocht in het deelgebied De Liede West. TenneT, de andere grondeigenaar in De Liede West, en de gemeente hebben (in 2013) een overeenkomst gesloten over de ontwikkeling van het deelgebied en de kostenverdeling tussen partijen. De gemeentelijke gronden worden uitgegeven als bedrijvenkavels. De uitgifte hiervan is gekoppeld aan de ontwikkeling van het deelgebied De Liede Noord en voorzien in De deelgebiedengebied De Liede Noord en Zuid zijn in eigendom van ontwikkelaar Dura Vermeer respectievelijk een private grondeigenaar. Beide partijen kunnen per direct starten met de ontwikkeling van de gebieden waarbij het kostenverhaal geregeld is via een ontwikkelingsovereenkomst voor De Liede Noord het Exploitatieplan voor De Liede Zuid. Stand van zaken Met de uitspraak van de Raad van State op 4 februari 2015 is het bestemmingsplan De Liede onherroepelijk geworden en is het project in de uitvoeringsfase gekomen. Er kan gestart worden met de verdere (technische) uitwerking van het bedrijventerrein, in overleg met de betrokken partijen. TenneT verwacht medio 2017 het transformatorstation op te leveren. Dura Vermeer is bezig met de voorbereiding van de ontwikkeling van De Liede Noord. Knelpunten Het aangenomen tempo van de uitgifte van de grond is naar aanleiding van de ontwikkelingen op de markt bijgesteld. Mijlpalen In 2015 is gestart met de bouw van het transformatorstation door TenneT. De (geplande) voltooiing hiervan is in Vooruitblik o Nu het bestemmingsplan onherroepelijk is, is de marketing van het gebied aan de orde, bijvoorbeeld tijdens Provada De (definitieve) aanleg van de rondweg (inclusief nieuw riool) door De Liede West is gepland in o De afwaardering van de Spaarnwouderweg is gepland voor 2018 en 2019 na de (gedeeltelijke) in gebruikname van de rondweg 24

27 Badhoevedorp Centrum Lijndenhof Type locatie Bedrijventerrein Ligging Lijnden Segmentering (Plabeka) Parkachtig Ouderdom (jaar oprichting eerste bedrijf) Plan (uitgeefbaar per 2018) Parkmanagement t.z.t. Handelingsperspectief Beperkt groeigebied Beleid Plabeka Projectbeschrijving Lijndenhof is een te ontwikkelen bedrijvenpark met een omvang van bruto 11 hectare. Door de omlegging van de A9 komt ruimte vrij tussen de nieuwe snelweg en het huidige bedrijvenpark Lijnden- Oost. Deze ruimte wordt ingevuld met bedrijfsontwikkeling in een groene omgeving. Door het gebied zullen ook de Groene AS en het Lint door Badhoevedorp een plek krijgen. Deelneming gemeente Uitgangspunt is de bestuursovereenkomst Omlegging A9 van 31 oktober Deze is getekend door gemeente Haarlemmermeer, Rijk, provincie Noord-Holland, Stadsregio Amsterdam, gemeente Amsterdam, en Schiphol Nederland B.V. De gebiedsontwikkeling in Badhoevedorp-Centrum moet minimaal 55,4 mln. (prijspeil 2005) bijdragen in de omlegging van de A9. Lijndenhof is een van de verdienlocaties binnen deze overeenkomst. Voor de ontwikkeling van de locatie heeft de gemeente een samenwerkingsovereenkomst met projectontwikkelaars Bohemen en AM Wonen. Daarnaast wordt een deel van Lijndenhof ontwikkeld door eigenaar Bertelli. Gemeente Haarlemmermeer stelt daarvoor de kaders en zal exploitatiekosten en een RIH bijdrage vorderen. Met Bertelli wordt gewerkt aan een anterieure overeenkomst. Stand van zaken De ontwikkeling van Lijndenhof is deels afhankelijk van de omlegging van de A9. Volgens planning is het oude tracé in 2018 gesloopt. Gelijktijdig met het bestemmingsplan is de grondexploitatie vastgesteld door de raad in Het bestemmingsplan is onherroepelijk, maar voor Lijndenhof is nog wel een uitwerkingsplan en/of wijzigingsplan nodig. Mijlpalen De eerstvolgende mijlpalen zijn: o vaststellen programma van uitgangspunten (2016) o overeenkomst Bertelli (2016); o vaststellen definitief stedenbouwkundig ontwerp(2016/2017) Vooruitblik 2016 staat in het teken van het opstellen van het programma van uitgangspunten en het opstarten van het opstellen van het definitief stedenbouwkundig ontwerp. 25

28 Plangebied Masterplan Badhoevedorp Beukenhorst Oost-Oost Type locatie Ligging Segmentering (Plabeka) Ouderdom (jaar oprichting eerste bedrijf) Aantal m 2 kantoren Parkmanagement Handelingsperspectief Beleid Kantorenlocatie / Bedrijventerrein Hoofddorp Knooppunt (deels gemengd bedrijventerrein) plan n.v.t. n.v.t. n.v.t. Plabeka Projectomschrijving/stand van zaken Beukenhorst Oost- Oost is een nog te ontwikkelen gebied gelegen tussen de bestaande Beukenhorsten, Schiphol Trade Park, Kruisweg en A4. Als gevolg van de eerste Plabeka-handelingsstrategie is het planaanbod bijgesteld van m² bvo naar m² bvo kantoorruimte en een gedeeltelijke omzetting naar modern gemengd bedrijventerrein van 16 ha. Gezien de huidige marktverwachting en de leegstand in de rest van de Beukenhorsten is in de Uitvoeringstrategie Plabeka afgesproken om het kantorenprogramma verder uit te faseren. Hierover vinden onderhandelingen plaats met CBRE-GI. In het (t)mpg wordt over dit project gerapporteerd als voorbereidende grondexploitatie. 26

29 Beukenhorst Zuid Type locatie Kantoorlocatie (incl. voorzieningen) Ligging Hoofddorp Segmentering (Plabeka) Knooppunt Ouderdom (jaar oprichting eerste bedrijf) 2001 (nog in ontwikkeling) Aantal m 2 kantoren Leegstand in m² (bvo, per ) Parkmanagement In oprichting Handelingsperspectief Groeigebied Beleid Plabeka en REVS Projectomschrijving Beukenhorst-Zuid heeft zich binnen korte tijd ontwikkeld tot een succesvol modern kantorenpark. Inmiddels is ondanks de crisis meer dan de helft van de kavels uitgegeven aan grote succesvolle ondernemingen waaronder mondiale hoofdkantoren. Het is het meest duurzame full service kantorenpark, waar het niet alleen prettig werken, maar ook verblijven is. Met Park 2020 in Beukenhorst zuid wordt zelfs een kantorenmilieu van ca m2 volgens de cradle to cradle duurzaamheidsprincipes ingericht. In Beukenhorst-Zuid is vanaf 2008 ca m2 bvo kantoor gerealiseerd. Parkcafé Groen en restaurant Den Burgh op de zogenaamde boerderijkavel aan de Rijnlanderweg zijn in 2012 en 2013 geopend. Een viersterren hotel met openbare sport- en horecavoorziening nabij het station is eind 2013 in aanbouw genomen en wordt in het vierde kwartaal 2015 opgeleverd. Medio 2015 zijn de panden Fluor en Bluewater in gebruik genomen. Fox Theater 27

30 Taurusavenue Gemeentelijke grondexploitatie De gemeente Haarlemmermeer is eigenaar v.d. grond in Beukenhorst Zuid. Daarnaast is er een langjarige samenwerking met Delta Development t.b.v. de ontwikkeling van m2 bvo kantoren en voorzieningen. Stand van zaken In Beukenhorst-Zuid worden kavels verkocht door de gemeente. Na de verkoop van ca m² bvo vanaf 2008, resteert nog ca m 2 bvo. Op de zogenaamde boerderijkavel rondom boerderij Den Burgh zijn drie kleinschalige kantoorontwikkelingen samen m 2 bvo mogelijk. Een van deze kavels is in eigendom van CBRE Global Investors. Door Delta Projectontwikkeling wordt de gebiedsontwikkeling Park ter grootte van ca m 2 bvo gerealiseerd. Inmiddels is ca m 2 bvo verkocht. Park is een cradle to cradle full service kantoorontwikkeling inclusief voorzieningen. In 2014 vonden er geen grondverkopen plaats. In 2015 is Plantronics uitgegeven. Voorjaar 2016 volgt het NOW-gebouw De voorspoedige ontwikkeling van het gebied heeft ook een aantrekkende werking op de reeds bestaande kantorenlocaties waardoor het opnameniveau omhoog is gegaan. Knelpunten Er zijn nog geen concrete leads voor uitgifte in 2016 bekend. Mijlpalen Het in gebruik nemen van en het later veiliger maken van de Taurusavenue. Dit is een directe aansluiting tussen A4 en VHGH laan, de entree van Hoofddorp. Vooruitblik Beschrijving van de belangrijkste te realiseren projectdoelstellingen komend halfjaar: o Realisatie aanpassingen Taurusavenue, Kiss&Ride ter plaatse van het hotel en langzaam verkeer oversteek tussen Beukenhorst Zuid en Oost over de Regionet busbaan; o Overdracht grond NOW gebouw, daarna direct start bouw; 28

31 o o o Start bouw Plantronics; Oprichten van een Park Management Organisatie; Voorbereiding en realisatie van het entreegebied. 29

32 Deelnemingen Schiphol Trade Park Type locatie Ligging Segmentering (Plabeka) Ouderdom (jaar oprichting eerste bedrijf) Netto oppervlakte Bedrijventerrein Hoofddorp Transport en Distributie In ontwikkeling, verwachte eerste oplevering hectare Parkmanagement Onderzoek naar gebiedsmanagement organisatie (verdergaand dan parkmanagement) Handelingsperspectief Groeigebied Beleid Plabeka en REVS Projectomschrijving Schiphol Trade Park (voorheen A4 Zone West) is een bedrijventerrein in ontwikkeling, gelegen tussen de A4, Geniedijk, de spoorlijn Amsterdam-Leiden en de Bennebroekerweg. Op Schiphol Trade Park wordt de focus gelegd op een nieuwe generatie werkmilieu gericht op nieuwe markten, handel en logistiek. In dit werkmilieu wordt enerzijds ruimte geboden voor het verder ontwikkelen van het bestaande handels- en logistieke cluster rond de luchthaven Schiphol. Anderzijds biedt Schiphol Trade Park ruimte voor het ontwikkelen van nieuwe integrale marktconcepten die een belangrijke bijdrage leveren aan de verbetering van de concurrentiepositie van de regio en van Nederland. Mede door het bieden van verschillende modaliteiten op één locatie en een hoogwaardige omgevingskwaliteit, kan de logistiek en de daaraan gekoppelde handelssector zich verder ontwikkelen en innoveren. De logistieke kernactiviteiten gaan daarbij steeds meer en complexere verbindingen aan met waarde toevoegende activiteiten, zoals de handel, hoogwaardige productie, kennisontwikkeling, marketing en salesactiviteiten, opleidingen en business-to-business dienstverlening. De aangebrachte focus van Schiphol Trade Park met de kernwaarden Duurzaamheid, Innovatie/Beyond Logistics en Multimodaliteit maakt het mogelijk om goed aan te sluiten op deze ontwikkelingen. Onder andere bij de ontwikkeling van nieuwe markten als de circulaire economie werpt deze focus haar vruchten af. Het programma Amsterdam Connecting Trade (ACT) heeft in de planvorming van Schiphol Trade Park en de algemene gebiedsontwikkeling een grote rol gespeeld in de transitie te maken van een kavelgerichte benadering naar een brede en integrale aanpak. Dat maakt Schiphol Trade Park uniek en biedt een sterkte basis voor de bedrijven die zich de komende jaren op deze werklocatie willen vestigen. Wijze deelneming gemeente Het gebied wordt ontwikkeld door de Gemeenschappelijke Exploitatie Maatschappij A4 zone west (GEM). De aandeelhouders van de GEM zijn SADC, Schiphol Real Estate en de gemeente Haarlemmermeer. Stand van zaken Het bestemmingsplan voor de eerste fase is onherroepelijk sinds medio Dit betekent dat er ruimte is gemaakt voor een multifunctioneel aanbod van bedrijfskavels voor bedrijven uit de eerder genoemde sectoren. Naast de vestiging van reguliere bedrijvigheid kan hiermee ook worden voorzien in de behoefte aan diensten en voorzieningen, gericht zowel op business-to-business activiteiten als op de werknemer en andere gebruikers van het werkmilieu. De acquisitie van te vestigen bedrijven is sindsdien actief door de GEM opgepakt zodat de eerste vestiging in 2016 gerealiseerd kan worden. Pas rond 2044 zal de ontwikkeling van het bedrijventerrein voltooid zijn. 30

33 In 2014 is voor de planvorming van Schiphol Trade Park het certificaat BREEAM-Gebiedsontwikkeling 4 sterren behaald (maximum is 5). Over de voortgang van de duurzaamheidsdoelstellingen op Schiphol Trade Park wordt gerapporteerd via de Voortgangsrapportage Duurzaamheid Schiphol Trade Park. In 2012 is een samenwerkingsovereenkomst getekend met de Miscanthusgroep, Wageningen Universiteit Research (WUR) en de Dienst Landelijk Gebied (DLG) om de grootschalige proefteelt van olifantsgras op de gronden van Schiphol Trade Park te realiseren. Onderdeel van deze samenwerkingsovereenkomst is het ontwikkelen van een kennisplatform op het gebied van biobased economy, mede met het doel te komen tot de ontwikkeling van een biobased economy-cluster in het gebied. Inmiddels heeft de grootschalige proefteelt geleid tot wijdverbreide interesse. Mede ontstaan vanuit dit initiatief heeft de GEM A4 zone west een samenwerkingsovereenkomst met Delta Development Group gesloten voor de ontwikkeling van deelgebied The Valley als internationale hotspot voor de circulaire economie. Duurzaamheid begint hiermee nog meer focus te krijgen binnen Schiphol Trade Park, evenals dat innovatie (ook specifiek op het gebied van verduurzaming/circulair maken van materiaalketens) wordt gestimuleerd met dit concept. Naast bovengenoemd initiatief worden gesprekken gevoerd met meerdere partijen vanuit de logistiek, waarbij de nadruk ligt op het doorvoeren van verduurzaming/efficiëntieslagen in de logistiek en distributieverwante sectoren. Knelpunten Geen Mijlpalen o het tekenen van het eerste verkoopcontract; o keuze voor strategische samenwerking op het gebied van circulaire economie, die nu verder wordt geformaliseerd in de samenwerkingsovereenkomst met Delta Development Group; o door de SER is Schiphol Trade Park in ditzelfde kader op 8 juli 2015 benoemd tot circulaire hotspot van nationaal belang. o EXPO? Vooruitblik De komende periode staat in het teken van: o het aangaan van strategische allianties en het faciliteren en actief ontwikkelen met regionale partners van nieuwe markten/product-marktcombinaties; o besluit over gebiedsmanagementorganisatie (gaat verder dan traditioneel parkmanagement, door het actief aanbieden van bedrijfsondersteunende services); o bouwrijp maken van het eerste deel van het gebied, parallel met de realisatie van de eerste bedrijfsgebouwen; o Onderzoek is gestart naar de mogelijkheden om invulling te geven op Schiphol Trade Park aan de regionale behoefte naar een green datacenter campus (nieuwe markt). o Gesprekken worden gevoerd met meerdere logistieke partijen om tot de ontwikkeling van een duurzaam pand te komen. Schiphol Logistics Park (SLP) Type locatie Bedrijventerrein 31

34 Ligging Segmentering (Plabeka) Ouderdom (jaar oprichting eerste bedrijf) Netto oppervlakte Parkmanagement Handelingsperspectief Beleid Rozenburg (Haarlemmermeer oost) Transport en Distributie 2012 / in ontwikkeling SLP Oost 31 ha. SLP West 8,5 ha. (Waarvan 4,7 ha. uitgeefbaar terrein met hoogtebeperkingen vanuit het LIB) SLP Zuid 7,2 ha. Ja Groeigebied Plabeka, REVS, LIB Projectomschrijving Het plangebied ligt aan de oostkant van de gemeente Haarlemmermeer, tegen de Ringdijk aan. Het plangebied is een nu nog grotendeels onbebouwd (voormalig agrarisch) gebied tussen de kernen Hoofddorp (westzijde), Schiphol-Rijk (noordzijde), Aalsmeerderbrug en Aalsmeer (oostzijde) en Rijsenhout (zuidzijde) in. Aan de zuidzijde grenst het plangebied aan de Geniedijk en Fort Aalsmeer. Het grootste deel van de ontwikkeling is bestemd voor logistieke bedrijven. Door de goede bereikbaarheid via de A4 en de nieuwe N201 en de ligging nabij het vrachtplatform van Schiphol is het plangebied één van de beste locaties in Nederland voor logistieke bedrijven met luchtvrachtafhandeling. Schiphol Logistics Park is een onderdeel van Amsterdam Connecting Trade (ACT), een concept gericht op grootschalige luchthavengeoriënteerde logistieke bedrijven, en maakt tevens onderdeel uit van de Logistieke Westas (van Greenport Aalsmeer via Schiphol tot Haven Amsterdam). SLP wordt gerealiseerd door SLP BV, een samenwerking tussen KLM, Schiphol Real Estate en SADC. SLP Zuid wordt ontwikkeld door SADC in opdracht van de Provincie Noord Holland. Deelneming gemeente De gemeente heeft in dit project een faciliterende, kaderstellende en toetsende rol. Daarnaast is de gemeente aandeelhouder van SADC (voor 25%). Stand van zaken Op dit moment bereidt de gemeente het nieuwe bestemmingsplan (Rozenburg Schiphol Logistics Park) voor SLP voor. Het nieuwe bestemmingplan maakt de voorgestane gebiedsontwikkeling tot logistiek bedrijventerrein mogelijk en draagt bij aan de opgave voor actualisering van bestemmingsplannen in Haarlemmermeer. De ontwikkeling van het terrein heeft de afgelopen jaren vertraging opgelopen als gevolg van de planvorming omtrent de nieuwe N201 en de reservering van de parallelle Kaagbaan. Op dit moment is de oostlob van SLP reeds in ontwikkeling (op basis van een artikel 19 en later een beheersverordening). Er blijkt vanuit de transport en logistiek sector volop vraag om zich in de nabijheid van Schiphol te vestigen. Omdat het terrein deel uitmaakt van de Documentloos Goederen Volg Systeem zone van de douane (DGVS), is goederenvervoer snel en efficiënt. Vanuit SADC vindt een internationaal gerichte marketing en acquisitie plaats van het terrein. Er hebben zich reeds twee bedrijven gevestigd (Rapid en Kuhne en Nagel), er zijn omgevingsvergunningen verleend aan Somerset Real Estate en Expeditors. Met meerdere klanten lopen er onderhandelingen. Voor SLP West is de ontwikkeling tot bedrijventerrein gestart. Het voorlopig ontwerp is in ontwikkeling. Tot het moment dat er daadwerkelijk gebouwd gaat worden op SLP West, worden er, in het kader van duurzaamheid, (niet-vogelaantrekkende) tijdelijke gewassen verbouwd. Het bedrijventerrein wordt ingepast in groenzones, waaronder het Ringdijkpark en het Geniepark. Het Ringdijkpark, wat als buffer fungeert tussen de logistieke bedrijfsbebouwing van SLP Oost en de woningen aan de Aalsmeerderdijk, is in 2015 afgerond en opgeleverd. Op dit moment is de gemeente bezig met het overdragen van het 32

35 beheer en onderhoud van het Ringdijkpark aan de parkmanagementvereniging van Schiphol Logistics Park. Met de Provincie Noord Holland lopen vergevorderde gesprekken en onderhandelingen over de ontwikkelingen en bestemmingen van SLP Zuid. Ook met Eendeveld zijn vele gesprekken gevoerd over de bestemming van SLP West III. Helaas is het niet gelukt de anterieure overeenkomsten met deze partijen te sluiten voor het ter besluitvorming brengen van het bestemmingsplan. Daarom is gekozen voor wijzigingsbevoegdheden op deze terreinen. De verwachting is dat deze overeenkomsten alsnog gesloten zullen worden in 2016, waarna de gronden bestemd kunnen worden als bedrijventerrein. Zowel SLP Oost, - West en Zuid zijn opgenomen in Plabeka. Mijlpalen o op 4 december 2014 heeft de gemeenteraad een voorbereidingsbesluit genomen voor het gebied Rozenburg Schiphol Logistics Park o Ringdijkpark is op 1 april 2015 gereed gekomen o B&W is op 1 juni 2015 akkoord gegaan met ontwerp bestemmingsplan o er zijn twee omgevingsvergunningen verleend in 2015: - Somerset Real Estate -2,7 hectare voor ontwikkeling 1e fase van een datacenter. Start bouw najaar 2015, begin 2016 beschikbaar voor huurder Interxion. - Expeditors - 7,1 hectare voor de bouw van een logistiek distributiecentrum. Vooruitblik o de planning is dat begin 2016 het bestemmingsplan vastgesteld wordt en voor behandeling naar de raad gezonden wordt: - het bestemmingsplan Rozenburg Schiphol Logistics Park is op 5 januari 2016 behandeld in B&W. - op 28 januari 2016 is een raadsessie gehouden over het bestemmingsplan van SLP. - op 11 februari 2016 is het bestemmingsplan vastgesteld in de raad. naar verwachting worden in 2016 twee anterieure overeenkomsten gesloten met twee ontwikkelende partijen (Eendeveld en de Provincie Noord Holland). o er zijn besprekingen gaande die moeten leiden tot concrete uitgiftes. o naar verwachting wordt er een omgevingsvergunning aangevraagd voor 2 e fase Kuhne en Nagel. o in 2016 zal de 2 e fase van het woonrijpmaken van SLP Oost starten. o het voorlopig ontwerp van SLP West zal in 2016 afgerond worden. 33

36 Terreinen/kantoren derden Schiphol Centrum Type locatie Kantorenlocatie Ligging Schiphol Segmentering (Plabeka) Toplocatie Ouderdom (jaar oprichting eerste bedrijf) 1967 Aantal m 2 kantoren Leegstand in m 2 (bvo, per ) Parkmanagement Nee Handelingsperspectief Groeigebied Beleid Plabeka en REVS Projectomschrijving Schiphol Centrum is sinds de opening van de terminal in 1967 ontwikkeld als het hart van de luchthaven. Vanaf de jaren 90 heeft het gebied zich ook ontwikkeld als kantorenlocatie. In een centrale zone zijn kantoren, hotels en andere commerciële functies te vinden. Voor kantoorgebruikers is Schiphol Centrum een absolute toplocatie gebleken. Dit is een direct gevolg van de nabijheid van de terminal en de vele internationale bestemmingen die vanuit daar te bereiken zijn. Schiphol is een knooppunt voor openbaar vervoersstromen met circa passanten per etmaal. De trein (HSL, intercity, stoptrein), interliner, sternet en Zuidtangent komen er allemaal samen. Samen met de Zuidas staat de locatie op eenzame hoogte wat betreft de huurprijzen voor kantoorruimte. Veelzeggend is dat ondanks de economische tegenwind het gebied nauwelijks structurele leegstand kent. Deelneming gemeente Schiphol Real Estate (SRE) is ontwikkelaar van alle activiteiten op Schiphol Centrum. De gemeente wordt in het reguliere overleg doorlopend geïnformeerd over de initiatieven. Definitieve plannen doorlopen het gebruikelijke vergunningen traject. Stand van zaken Samen met de Zuidas is Schiphol Centrum de toplocatie van kantoren in de regio. In het bestemmingsplan Schiphol en omgeving is een verdere ontwikkeling mogelijk gemaakt. In het bestemmingsplan Schiphol is voor het gebied Schiphol Centrum en de bedrijfsfuncties binnen het "Luchthavengebied" een nadere typering voor vestigingselectiviteit gegeven. Schiphol Real Estate (SRE) richt zich naast de ontwikkeling van gebouwen ook nadrukkelijk op het verhogen van de verblijfskwaliteit van Schiphol Centrum als geheel. In de toekomst zal er veel aandacht zijn voor het openbare gebied, de beschikbaarheid van faciliteiten en herontwikkeling van bestaande gebouwen. Een middel hiertoe is om Schiphol Centrum een aantal clusters of brandpunten te benoemen. De werkgebouwen en de benodigde aanvullende voorzieningen dienen zich op deze plekken te oriënteren. Ook nieuwe werkconcepten horen bij het internationale werkmilieu van Schiphol Centrum. Een voorbeeld hiervan is The Grounds. Hier kan op flexibele wijze ruimte worden gehuurd. Een ander voorbeeld is de herontwikkeling van het Triport complex. The Base is de naam voor het voormalige Triport 1, 2, en 3 gebouw in het Schiphol Centrum gebied. Dit complex, waar onder andere Transavia tot begin 2010 haar hoofdkantoor had, is herontwikkeld tot een aaneengesloten kantorencomplex met tal van voorzieningen op de begane grond. Het nieuwe Hilton, dat 430 kamers telt, is geplaatst voor het oude Hilton (in het verlengde van het WTC Schiphol Airport). De oplevering heeft begin 2016 plaatsgevonden. Nu het nieuwe hotel in gebruik is genomen zal het oude hotel later dit jaar worden gesloopt. 34

37 Knelpunten De capaciteit van de bereikbaarheid van Schiphol Centrum begint met het steeds weer groeiende aantal passagiers steeds nijpender te worden. Schiphol centrum zal daarom de komende jaren in fases worden doorontwikkeld naar een niveau dat in overeenstemming is met het groeiende aantal passagiers dat jaarlijks van de luchthaven gebruik maakt. Een geheel nieuwe pier zal worden ontwikkeld. Als gevolg daarvan zal een deel van de bestaande vrachtgebouwen en parkeergelegenheid dienen te verdwijnen. Elders op het centrum van de luchthaven zullen ter vervanging daarvan nieuwe parkeergarages worden gebouwd. De vrachtgebouwen verhuizen naar Schiphol Oost. De capaciteit van het treinstation dient te worden vergroot. Daartoe zullen de perrons worden verlengd en nieuwe entree punten worden gerealiseerd. Het Openbaar vervoer op het Jan Dellaertplein zal op een apart verhoogd niveau worden geaccommodeerd. Door de realisering van al deze aanpassingen zal het centrum van de luchthaven de komende jaren op verschillende plaatsen last ondervinden van de verschillende bouwactiviteiten. Mijlpalen Niet bekend Vooruitblik Niet bekend Schiphol Rijk Type locatie Ligging Segmentering (Plabeka) Kantorenlocatie Schiphol Ouderdom (jaar oprichting eerste bedrijf) 1991 Snelweglocatie Aantal m 2 kantoren Leegstand in m 2 (bvo, per ) Parkmanagement Handelingsperspectief Beleid Ja Balansgebied Plabeka, REVS en Herstructurering Projectomschrijving Park Schiphol Rijk ligt aan de oostgrens van de gemeente Haarlemmermeer, ten westen van Aalsmeer. Het is een omvangrijke kantorenlocatie met een parkachtige opzet. Er is geprobeerd om auto's zoveel mogelijk aan het zicht te onttrekken door parkeergarages te realiseren. De panden op Schiphol Rijk zijn veelal grootschalig en zijn in een aantal gevallen single tenant. De leegstand van kantoren in Schiphol Rijk is onverminderd bovengemiddeld hoog. Deelneming gemeente Op Schiphol Rijk zijn een aantal plots in handen van verschillende ontwikkelaars zoals Forward. Door de jaren heen zijn hiervoor verschillende plannen voor ontwikkeld en met de gemeente besproken maar tot daadwerkelijke ontwikkeling is het nooit gekomen. Stand van zaken In december 2012 is het voorontwerp bestemmingsplan Schiphol-Rijk vastgesteld. Het kantorenterrein Park Schiphol Rijk is in de Kantoren- en bedrijvenstrategie Haarlemmermeer aangewezen als balansgebied. De strategie is erop gericht om de bestaande kantorenvoorraad per saldo maximaal gelijk te laten blijven. Er is enkel ruimte voor het toevoegen van kantoren, nadat kantoorruimte aan de 35

38 bestaande voorraad is onttrokken. Het accent in deze gebieden ligt op herontwikkeling van de bestaande voorraad (primair) en op onttrekking van incourante kantoren door transformatie en sloop (secundair). Initiatieven die een vermindering van de leegstand tot gevolg hebben, zal de gemeente in principe faciliteren wanneer zij geen bedreiging vormen voor andere economische functies. Te denken valt hierbij aan het aan het initiatief van Liberty Global, die hun activiteiten op Schiphol Rijk (gaan) clusteren en vanuit een campusconcept vier panden van nieuw interieur gaan voorzien, waarbij tevens een kasgebouw met voorzieningen wordt gerealiseerd dat de verschillende panden met elkaar verbindt. Daarnaast loopt er voor het kantorenpark Schiphol Rijk nog een initiatief voor transformatie van een leegstaand kantoorpand naar een hotel. Dit betreft een hotel aan de Boeingavenue met een beoogd aantal kamers van 160. Knelpunten Niet bekend Mijlpalen Niet bekend Vooruitblik Niet bekend Badhoevedorp Centrum - Schuilhoeve Oost Type locatie Ligging Segmentering (Plabeka) Ouderdom (jaar oprichting eerste bedrijf) Parkmanagement Handelingsperspectief Beleid Kantorenlocatie Badhoevedorp Snelweglocatie Plan n.v.t. Uitgefaseerd Plabeka Projectomschrijving Schuilhoeve-Oost is een geplande nieuwe kantorenlocatie in Badhoevedorp aan de snelweg A4. Het programma is grotendeels gelegen op het huidige tracé van de rijksweg A9. De omlegging van de A9 is in 2017 gerealiseerd, waarna het oude tracé in 2018 gesloopt wordt. De beoogde locatie heeft een omvang van m² b.v.o. Deelneming gemeente Uitgangspunt is de bestuursovereenkomst Omlegging A9 van 31 oktober Deze is getekend door gemeente Haarlemmermeer, Rijk, provincie Noord-Holland, Stadsregio Amsterdam, gemeente Amsterdam, en Schiphol Nederland B.V. De gebiedsontwikkeling in Badhoevedorp-Centrum moet minimaal 55,4 mln. (prijspeil 2005) bijdragen in de omlegging van de A9. Schuilhoeve-Oost is een van de verdienlocaties binnen deze overeenkomst. Voor de ontwikkeling van de locatie heeft de gemeente een samenwerkingsovereenkomst met projectontwikkelaars Bohemen en AM Wonen. Stand van zaken Omdat de locatie uitgefaseerd is ligt de planvorming stil. Mochten de ontwikkelaars een geschikte klant vinden voor de locatie, dan kan dat aanleiding zijn om toch tot een vestigingstraject over te gaan. 36

39 Knelpunten In afwijking van het Masterplan Badhoevedorp-Centrum is het kantorenprogramma in Schuilhoeve in het kader van Plabeka afspraken uitgefaseerd tot na 2040, en niet opgenomen in het bestemmingsplan. Mijlpalen n.v.t. Beukenhorst West Type locatie Kantorenlocatie Ligging Hoofddorp Segmentering (Plabeka) Knooppunt Ouderdom (jaar oprichting eerste bedrijf) 1979 Aantal m 2 kantoren Leegstand in m 2 (bvo, per ) Parkmanagement Nee Handelingsperspectief Transformatiegebied Beleid n.v.t. Projectomschrijving De kantoorlocatie Beukenhorst West neemt vooralsnog een strategische positie in binnen Hoofddorp. Niet alleen als een verbindingszone tussen het station en het centrum met haar (groeiende) voorzieningenpakket, maar ook als entree van Hoofddorp vanuit het oosten. Het gebied heeft zich sinds de jaren 80 ontwikkeld tot de eerste grootschalige kantorenlocatie van Hoofddorp. De laatste jaren is duidelijk geworden dat in een markt met overaanbod, de panden in Beukenhorst West moeilijk verhuurd worden. Het open proces Hoofddorp-Centraal richt zich op de toekomst van het hele gebied tussen het station en het centrum van Hoofddorp. Een van de deelgebieden is Beukenhorst- West. De ambitie is om dit deel van de Beukenhorsten de komende jaren te laten ontwikkelen tot een gemengd stedelijk woon-werk-leefgebied Deelneming gemeente Vanuit Hoofddorp-Centraal vervult de gemeente coördinerende en faciliterende rol in Beukenhorst- West. Door de juiste randvoorwaarden te scheppen en verschillende partijen aan elkaar te verbinden, probeert de gemeente de transformatie aan te jagen. Een goed voorbeeld zijn de inspanningen van het kernteam Hoofddorp-Centraal om de doelgroep starters en ZZP ers te interesseren voor de goedkope flexplekken die in het gebouw De Diamant worden aangeboden. In korte tijd is het gebouw goed gevuld en heeft de eigenaar besloten om dit jaar flink te investeren en onder andere een horeca voorziening toe te voegen. Stand van zaken Met de aanpak vanuit Hoofddorp-Centraal is de gemeente erin geslaagd om een netwerk op te bouwen, bestaande uit gebouweigenaren in Beukenhorst-West aan de ene kant en initiatiefnemers, nieuwe gebruikers en ontwikkelaars aan de andere kant. Steeds vaker lukt om deze partijen succesvol met elkaar te verbinden. De ontwikkelingen die hieruit voortkomen kunnen de transformatie in Beukenhorst- West verder aanjagen. De aangestelde kantorenloods heeft: in het kader van Hoofddorp-Centraal gesprekken gevoerd met alle eigenaren, grote huurders, initiatiefnemers en investeerders; een plintenanalyse en aanpak opgeleverd; een quickscan woningmarkt uitgevoerd. Conclusies Beukenhorst West: 37

40 Het is voor de korte termijn belangrijk om het herhalen van ongelukken te voorkomen, waarbij er wel naar wonen wordt getransformeerd maar op een manier die de kwaliteit van het gebied eerder verslechtert dan verbetert. Het is door recente verkopen ook reëel dat zich nieuwe initiatieven als deze aandienen. Voor de ontwikkelstrategie bij het inrichtingsplan is het van groot belang die zo te maken dat die robuust genoeg is om cluster- EN gebiedsniveau aan te kunnen (waarbij enkele gebouwencomplexen van één eigenaar een cluster vormen). Er is afgelopen periode ook gewerkt aan de Business case voor de transformatie / herontwikkeling van Beukenhorst West. Daarbij is gekeken welke publieke investeringen nodig zijn en wat toekomstige initiatieven voor transformatie, herontwikkeling en vernieuwing met anterieure overeenkomsten kunnen bijdragen. De reactiesnelheid om tegen initiatieven ja te kunnen zeggen zodanig dat ze de gebiedskwaliteit versterken is nu nog te hoog (tegen de 8 maanden, versus in koplopergemeenten in Nederland nu rond de 2 a 3 maanden). Dit is te versnellen met inhoudelijke en financiële spelregels vooraf duidelijk te maken. Het inrichtingsplan zal die verwoorden. Daarnaast is een zachtere landing in de gemeente nodig. Hiervoor zullen we apart voorstellen uitwerken. Knelpunten Een structureel knelpunt in het gebied is het grote aantal eigenaren in het gebied. Zittende eigenaren hebben om uiteenlopende moverende redenen geen mogelijkheden te transformeren naar wonen, verkopen is derhalve de enige optie. In die zin is de transformatie in sterke mate afhankelijk van de keuzes van de vastgoedpartijen. Grote investeringen in de openbare ruimte zijn moeilijk tot stand te brengen omdat de beheersbudgetten alleen bedoeld zijn om het bestaande te onderhouden maar niet om te vernieuwen. Daarnaast heeft een deel van de vastgoedpartijen last van het kettingbeding dat verplicht om parkeerplekken af te nemen in de parkeergarages. Mijlpalen o Het realiseren van de kerstverlichting in Beukenhorst-West die door tien gebouweigenaren. o Het afsluiten van processtap 2 en de afronding van processtap 3 met het vaststellen van een inrichtingsplan en een ontwikkelstrategie. o Afgerond geluidsonderzoek t.b.v. transformatie naar wonen o Afgerond advies loket knooppunten voor de verbetering van de stationsomgeving (Rijksadviseur Infrastructuur en stad Vooruitblik o Mogelijk realiseren van een tijdelijke horeca voorziening in de vorm van een pop-up restaurant. o Voortzetten van de relatie met eigenaren, investeerders en initiatiefnemers / ondernemers. o Organiseren van de implementatie: kwartiermaker voor de concrete verdere organisatie van plinten, placemaking, en matchmaking tussen gebouweigenaren en nieuwe initiatiefnemer, die toe leiden naar concrete resultaten. o Indien een verandering op clustergewijze verloopt zal de gemeente / kantorenloods / kwartiermaker een rol moeten vervullen voor het opzetten van een gebiedsidentiteit en gebiedscommunicatie. Indien de aanpak op gebiedsniveau gaat spelen dan zal de initiatiefnemer dit doen. In dat geval is het van belang het partnership van de gemeente verder te ontwikkelen. o Voortzetten van het open proces dat nu is ingezet, voor welk ontwikkelscenario ook wordt gekozen. Schiphol Oost Type locatie Bedrijventerrein met solitaire kantoren 38

41 Ligging Schiphol Segmentering (Plabeka) Knooppunt / Transport en Distributie Ouderdom (jaar oprichting eerste bedrijf) 1916 / deels in ontwikkeling Aantal m 2 kantoren Netto oppervlakte 77,2 hectare Leegstand in m 2 (bvo, per ) Parkmanagement Nee Handelingsperspectief Beperkt groeigebied Beleid Plabeka en REVS Projectomschrijving Schiphol Oost was tot de opening van Schiphol Centrum het hart van de luchthaven. Vanaf 1967 ontwikkelt het terrein zich steeds meer als achterkant van de luchthaven waar de technische diensten van verschillende luchtvaartmaatschappen gevestigd zijn. Later vestigden zich hier ook andere luchtvaartgerelateerde diensten op het gebied van management, research & development, onderwijs en training. Het hoofdkantoren van o.a. Transavia is hier gevestigd en de terminal voor general aviation. Deelneming gemeente Schiphol Real Estate (SRE) is ontwikkelaar van alle activiteiten op Schiphol Oost. De gemeente wordt in het reguliere overleg doorlopend geïnformeerd over de initiatieven. Definitieve plannen doorlopen het gebruikelijke vergunningen traject. Stand van zaken De activiteiten op Schiphol Oost zijn sterk luchthaven gerelateerd. De positie van het terrein wordt positief beïnvloed door de nabijheid van de platforms. Het gebied heeft de laatste jaren door inzet van SRE een kwaliteitsimpuls gehad. Verouderde panden zijn herontwikkeld of gesloopt en er zijn nieuwe kantoren bijgekomen. Gezien het specifieke profiel van Schiphol Oost wordt hier ruimte gehouden voor verdere ontwikkeling van luchthavengerelateerde activiteiten die de economische positie van de luchthaven versterken. Deze ruimte is vastgelegd in het bestemmingsplan Schiphol. Knelpunten Niet bekend Mijlpalen Niet bekend Vooruitblik De LVNL kampt met ruimtegebrek, en er zijn plannen voor nieuwbouw. Beide gebouwen zouden dan door een loopbrug met elkaar verbonden worden. 39

42 Pruissen II (Corneliahoeve) Type locatie Ligging Segmentering (Plabeka) Ouderdom (jaar oprichting eerste bedrijf) Netto oppervlakte Parkmanagement Handelingsperspectief Beleid Bedrijventerrein Schiphol-Zuidoost n.v.t Plan n.n.b. n.v.t Beperkt groeigebied Plabeka Projectomschrijving Pruissen II (Corneliahoeve) is een terrein ingeklemd tussen de Kaagbaan en Park Schiphol Rijk. De ontwikkeling van de nieuwe N201 is over een deel van het terrein gepland. Het is de bedoeling om een bedrijventerrein te ontwikkelen. Gedacht wordt o.a. aan een datacentrum. Tevens wordt vanaf de Beech Avenue een verbreding van de Aalsmeerderweg en de bocht naar de Folkestoneweg planologisch geregeld. Deelneming gemeente Met de overname van de gronden van de heer Pruissen is het gehele gebied in handen van Chipshol die daar een bedrijfsmatige ontwikkeling voorziet. Tekening (verbeelding vast te stellen bestemmingsplan) Stand van zaken Voor dit gebied is een separaat bestemmingsplan opgesteld. Op 3 september 2015 heeft de gemeenteraad dit bestemmingsplan vastgesteld. De gemeente heeft derhalve planologische medewerking verleend aan de beoogde ontwikkelingen op Pruissen II. Een gedeelte van het terrein bevindt zich binnen de reservering van de parallelle Kaagbaan. Het ministerie van I&M heeft op 1 februari 2014 de AMvB vastgesteld en de reservering is in het Besluit algemene regels ruimtelijke ordening (Barro) opgenomen. 40

43 Knelpunten Het gebied is gelegen binnen het beperkingengebied van het Luchthavenindelingsbesluit (LIB). Mijlpalen Vaststelling van het bestemmingsplan Rozenburg Corneliahoeve door de gemeenteraad op 3 september 2015 Vooruitblik Chipshol heeft nu de mogelijkheid tot het bebouwen van het terrein binnen de grenzen van het bestemmingsplan en het LIB. Groenenbergterrein Type locatie Ligging Segmentering (Plabeka) Ouderdom (jaar oprichting eerste bedrijf) Plancapaciteit (per ) Parkmanagement Handelingsperspectief Beleid Bedrijventerrein Schiphol-Zuidoost Transport en Distributie Plan 9 hectare n.v.t Beperkt groeigebied Plabeka Projectomschrijving Het terrein ligt ten noorden van de Oude Meer naast de Aalsmeerbaan. Voor het gebied is op basis van het door Chipshol opgestelde `High Speed Logistics Park` een bestemmingsplan opgesteld en vastgesteld. De verklaring van geen bezwaar is van rechtswege verleend. Chipshol is momenteel in ver gevorderd stadium van overleg met een potentiële klant die de locatie wil overnemen om daar een logistiek complex te bouwen binnen de contouren van het vastgestelde bestemmingsplan. Deze partij heeft daartoe een aanvraag voor een omgevingsvergunning ingediend. Naar verwachting zal deze vergunning nog voor de zomer worden afgegeven waarna de overname van de grond ook definitief wordt. De nieuwe ontwikkelaar is nog van plan dit jaar met de bouw een aanvang te maken. 41

44 Tekening (vastgesteld bestemmingsplan) Deelneming gemeente Er is geen deelname vanuit de gemeente aan dit project. Stand van zaken Aanvraag voor de omgevingsvergunning is in behandeling. Knelpunten Geen Mijlpalen Vaststelling van het bestemmingsplan Rozenburg Corneliahoeve door de gemeenteraad op 3 september Vooruitblik Het lijkt erop dat voor de zomer overdracht van de grond gaat plaatsvinden naar de nieuwe eigenaar die nog dit jaar zal aanvangen met de bouw van een logistiek complex. 42

45 Herstructurering Inleiding Haarlemmermeer wil zich onderscheiden door het aanbieden van kwalitatief hoogwaardige en toekomstbestendige werklocaties en een heldere positionering van deze locaties. Omdat er in de toekomst minder nieuw bedrijventerreinareaal bijkomt dan in het verleden, is het van groot belang dat ook de bestaande bedrijventerreinen van goede kwaliteit zijn en blijven. Herstructurering en duurzaam beheer zijn belangrijke instrumenten om deze werklocaties kwalitatief op peil te houden. Hierdoor werken we samen met betrokken partijen aan een gunstig economisch vestigingsklimaat voor lokale, nationale en internationale ondernemingen. Verpaupering en veroudering op de terreinen wordt door herstructurering tegengegaan. Door middel van herstructurering wordt gericht gewerkt aan toekomstbestendige werklocaties. In de Uitvoeringsstrategie Plabeka zijn hierover vergaande afspraken gemaakt. De kwalitatieve uitwerking van dit beleid is opgenomen in de Haarlemmermeerse kantoren- en bedrijvenstrategie, die in 2012 in besluitvorming is gebracht en in 2015 wordt geactualiseerd. Een belangrijk beleid- en uitvoeringsonderdeel van de huidige strategie is onder andere de intensivering van de herstructurering van bedrijventerreinen. Stand van zaken herstructureringsprojecten In dit hoofdstuk wordt een korte omschrijving gegeven van de stand van zaken op de huidige herstructureringslocaties. Het betreft een uiteenzetting van de herstructureringsontwikkelingen in 2014 en Er wordt een vooruitblik gegeven van 2016 (en verder). De financiering, is opgenomen in de bijbehorende bijlage. Van de lopende herstructureringsprojecten is in de tabel aan het eind van dit hoofdstuk weergeven wat de totale kosten zijn en de inmiddels gemaakte kosten van diverse lopende projecten. De Hoek Type locatie Ligging Segmentering (Plabeka) Ouderdom (jaar oprichting eerste bedrijf) 1984 Netto oppervlakte Parkmanagement Handelingsperspectief Beleid Bedrijvenpark Hoofddorp Modern Gemengd Bestaand: 23,3 ha Uitbreiding: Segro Park Amsterdam Airport (de Hoek Noord): max m2 bedrijfsruimte en m2 kantoren Business Garden Hoofddorp (de Hoek West): totaal m2 kantoren Bestaand: in oprichting Uitbreiding: verplichting Beperkt groeigebied Plabeka en Herstructurering Stand van zaken Het bestaande bedrijvenpark wordt geherstructureerd. In 2012 is samen met ondernemers en eigenaren een plan van aanpak voor de herstructurering opgesteld. Begin 2014 is het magazine Bedrijvenpark De Hoek Hoofddorp, essenties, kwaliteiten en kansen door de gemeenteraad vastgesteld (voorheen ook wel "de essentiekaart" genoemd), waarin criteria en inspirerende voorbeelden voor de beeldkwaliteit worden gegeven. Deze geven richting aan zowel de private (her)ontwikkelingen als aan de maatregelen in het openbaar gebied. Tegelijkertijd is een grondexploitatie vastgesteld. De provincie Noord-Holland 43

46 heeft subsidies (HIRB) verleend voor de aanpak van de openbare ruimte, het parkmanagement en de herontwikkeling van de woningen aan de Rijnlanderweg. Bedrijvenpark De Hoek wordt uitgebreid. De ontwikkeling van De Hoek Noord onder de naam Segro Park Amsterdam Airport is in handen van ontwikkelaar en belegger Segro. De Hoek Noord is een nog te ontwikkelen gebied omsloten door de rijksweg A5, de spoorlijn Amsterdam-Den Haag en het bestaande bedrijventerrein De Hoek. De Hoek West is het gebied tussen de spoorlijn Amsterdam-Den Haag, de Rijnlanderweg en de N201/Kruisweg, aangrenzend aan het bestaande bedrijventerrein De Hoek. De Hoek West wordt onder de naam 'Business Garden Hoofddorp' ontwikkeld door Hillgate. In 2010 zijn reeds de eerste twee kantoorgebouwen (Iris en Rose) gerealiseerd.. De herstructurering wordt door de gemeente in samenspraak met ondernemers gerealiseerd. Voor de ontwikkeling van Segro Park Amsterdam Airport is in het najaar van 2012 een projectovereenkomst, tevens anterieure overeenkomst voor het bestemmingsplan, door de gemeente en Segro getekend. De oorspronkelijke ontwikkelovereenkomst tussen gemeente en Hillgate gericht op 'Business Garden Hoofddorp' dateert uit In 2012 is de overeenkomst aangepast vanwege het handhaven van een bestaand bedrijf in het gebied. In 2014 is de Vuursteen, de entree van De Hoek verlegd en opgewaardeerd. De gemeente gaat verder met de aanpak van de openbare ruimte. In 2015 was De Hoek Bestaand, de Hoeksteen, aan de beurt en is er een vlindertuin aangelegd. De begeleidingsgroep met vertegenwoordigers van het bedrijfsleven hebben een kwartiermaker geselecteerd voor parkmanagement. Hillgate heeft in de Hoek West het Hyatt Place hotel opgeleverd. De verwachting is dat de ontwikkeling van de eerste kantoren Iris en Rose in 2010 op De Hoek West vanwege de huidige marktsituatie voorlopig geen vervolg krijgt. De opwaardering van de Rijnlanderweg is grotendeels afhankelijk van verwervingen dan wel onteigening van twee woningen en een strook grond. Onderhandelingen met bewoners en eigenaren langs de Rijnlanderweg over verwerving zijn ingezet in 2013 en gaan door in Segro heeft geen overeenstemming met de eigenaren kunnen bereiken en daarom zal de gemeente de minnelijke verwerving overnemen en indien nodig onteigening inzetten t.b.v. de reconstructie en het fietspad. De gemeente heeft rekeningen open staan bij samenwerkingspartner Hillgate voor de gemeentelijke begeleiding van De Hoek West vanaf Uit coulance vanwege de slechte financiële situatie bij Hillgate is afgesproken de vordering aan te houden maar wel wettelijke rente te heffen. Vanwege het uitblijven van afspraken is inmiddels het traject van invordering gestart. Concrete resultaten die vooralsnog bereikt zijn op De Hoek: o het Hyatt Place hotel is begin 2014 geopend in De Hoek West. o De Hoeksteen is opnieuw ingericht met een vlindertuin in Vooruitblik o In 2016 wordt gewerkt aan de oprichting van een Bedrijveninvesteringszone op De Hoek. o Segro heeft een omgevingsvergunning voor de cascobouw van de 1 e fase voor een logistieke bedrijfsruimte op De Hoek Noord aangevraagd. Bij voldoende animo/huurders zal zij met de bouw starten. o Eveneens wordt gewerkt, op basis van de projectovereenkomst, aan de verkoopovereenkomst aan Segro en aan de overeenkomst met Provincie Noord-Holland met betrekking tot het opstalrecht voor de Zuidtangent inclusief de overkluizing van Segro. Daarnaast is het 44

47 ingenieursbureau gestart met de voorbereiding van de reconstructie van de Rijnlanderweg. Samen met beheer van de gemeente wordt een aanpak van de ventweg langs de Kruisweg voorbereid. De Kruisweg ventweg maakt deel uit van een brede studie naar de hele Kruisweg tussen Hoofddorp en Aalsmeer. Als er overeenstemming is met onder meer de Stadsregio over het profiel komen de benodigde middelen beschikbaar voor de totale reconstructie. Anders zal de aanpak beperkte aanpak blijven. De Pionier Type locatie Bedrijventerrein Ligging Nieuw-Vennep Segmentering (Plabeka) Modern Gemengd Ouderdom (jaar oprichting eerste bedrijf) 1944 Netto oppervlakte 14,1 ha Parkmanagement Nee Handelingsperspectief Krimpgebied Beleid Herstructurering Stand van zaken De Pionier is een gemengd binnenstedelijk bedrijventerrein uit 1944 van 20,1 ha bruto. Het terrein ligt in het noorden van Nieuw-Vennep tussen de Venneperweg, Westerdreef, Nieuwerkerkertocht en de Lucas Bolsstraat. Het terrein telt in (2014: 53 bedrijven) bedrijven met in totaal 414 werknemers (2014: 415 werknemers). De bedrijven op De Pionier zijn divers van profiel en opereren veelal op plaatselijk en regionaal niveau. Er zijn veel bedrijven uit de groothandelsbranche en de autoschade te vinden. De Pionier is in de loop der jaren op een aantal punten verouderd geraakt. Dit uitte zich onder andere in leegstand, onderverhuur, bedrijfsvreemde activiteiten, onveiligheid, verpaupering, oneigenlijk gebruik van de openbare ruimte, verouderd onroerend goed en soms in het gebruik van een grotere milieuruimte dan was toegestaan. Om de kwaliteit, aantrekkelijkheid, veiligheid en bereikbaarheid van dit bedrijventerrein te verbeteren, is ingezet op herstructurering van het gebied. Dit heeft geleid tot ontwikkelingen op kavelniveau waarmee er een andere mix aan voorzieningen is gekomen met lichtere bedrijvigheid, maatschappelijke voorzieningen en commerciële activiteiten, zoals een sportschool. Een aantal ondernemers/eigenaren heeft aansluitend geïnvesteerd in de verbetering van het eigen vastgoed. Daarnaast is in 2013 door de gemeente een complete herinrichting van het openbaar gebied uitgevoerd. Hierdoor is het terrein functioneel en qua uitstraling fors vooruit gegaan. De bereikbaarheid van De Pionier is verbeterd door aanpassing van de infrastructuur om het terrein heen. Concreet betekent dit dat de route voor sluipverkeer is afgesloten (Staringstraat) en het aantal verbindingen is uitgebreid van één naar twee. Het terrein ligt zodoende nu tussen twee hoofdverbindingen in Nieuw-Vennep. Verdere herstructurering / duurzame inpassing (te beschouwen als fase 2) van het bedrijventerrein is gewenst. Het initiatief voor verplaatsing van het bedrijf van Van Groningen, een bedrijf in ijzer- en metaal, constructiesloop, transport- en containerservice, is in dit kader belangrijk. Verplaatsing van dit bedrijf is opportuun in verband met aspecten als verkeersveiligheid (doordat er steeds meer publieke functies op De Pionier zitten) en geluidshinder en vanwege de milieucategorie die beperkend is voor transformatie van het omliggende gebied. Hierbij is het voor Van Groningen niet goed mogelijk om als bedrijf door te groeien op deze (krappe) locatie. 45

48 De gemeentelijke inzet voor De Pionier is mogelijkheden te creëren voor een (geleidelijke) transformatie naar een meer gemengd gebied met diverse functies. Dit houdt in dat belemmeringen van bijvoorbeeld geluid nu en in de toekomst ingeperkt worden. Deze aanpak is conform het raadsbesluit waarmee de Stedenbouwkundige herstructureringsopgave voor de Pionier en het naastgelegen Bolsterrein is vastgesteld (raadsbesluit ). Het bestemmingsplan voor Nieuw-Vennep is 11 juni 2014 onherroepelijk geworden. De gemeente heeft gebruik gemaakt van het provinciale subsidieprogramma HIRB (Herstructurering en Intelligent Ruimtegebruik op Bedrijventerreinen). In maart 2014 hebben Van Groningen en de gemeente Haarlemmermeer een intentieovereenkomst ondertekend om de voorwaarden en mogelijkheden voor verplaatsing te verkennen. Hierbij is de optie als gemeente zelf te verwerven om zodoende de ontwikkelrichting en het ontwikkeltempo mede te kunnen bepalen, aan de orde. Verplaatsing door een ontwikkelende partij lijkt immers alleen haalbaar wanneer de locatie deels gevuld wordt met een detailhandel programma, wat in de huidige retailmarkt niet wenselijk is. Het initiatief voor de verplaatsing van Van Groningen en de algehele aanpak volgens het scenario beperken belemmeringen is nog actueel. De aanpak en planning van de volgende fase (fase 2) van de herstructurering / duurzame inpassing van het bedrijventerrein wordt momenteel uitgewerkt. De vervolgfase van de herstructurering vergt forse financiële investeringen die pas op langere termijn verdiend kunnen worden. Inmiddels heeft vaststelling plaatsgevonden van de Stedenbouwkundige herstructuringsopgave Pionier / Bolsterrein Nieuw-Vennep in 2010 (raadsbesluit ). Is een intentieovereenkomst ondertekend door Van Groningen en de gemeente Haarlemmermeer in maart 2014 en is het Bestemmingsplan Nieuw-Vennep op 11 juni 2014 onherroepelijk geworden. Vooruitblik De verdere ontwikkeling van Nieuw-Vennep, en hierbij de behoefte aan voorzieningen, bedrijvigheid en woningbouw, zal de vervolgfase van de herstructurering van De Pionier bevorderen. Daarnaast zijn eerste signalen vanuit de Ondernemersvereniging OVHZ om op het terrein een BIZ te starten. Een aldaar gevestigd lid van OVHZ is initiatiefnemer en een bestuurslid van de BIZ-vereniging Spoorzicht ondersteunt hem daarbij. De gemeente heeft hen voorzien van relevante gegevens om geïnteresseerden huurders en eigenaren te kunnen peilen. Wij juichen dit initiatief van harte toe en zien uit naar de eerste plannen. 46

49 Boesingheliede Type locatie Bedrijventerrein Ligging Boesingheliede Segmentering (Plabeka) Gemengd Ouderdom (jaar oprichting eerste bedrijf) 1959 Netto oppervlakte 7,4 ha Parkmanagement Nee Handelingsperspectief Balansgebied Beleid Herstructurering Stand van zaken Boesingheliede is een klein gemengd bedrijventerrein in het middensegment met een omvang van 10,6 ha bruto en 7,4 hectare netto. De circa 35 bedrijven (2015) met een vestiging op Boesingheliede opereren vooral plaatselijk. Het aantal werkzame personen op Boesingheliede is de afgelopen jaren flink afgenomen van 556 in 2006 naar 258 in Vooral auto gerelateerde, ambachtelijke en Schiphol gebonden activiteiten zijn hier te vinden. Werkgelegenheid is vooral te vinden in de bouw, industrie en catering. Het bedrijventerrein Boesingheliede is gelegen in het noorden van de gemeente Haarlemmermeer. De locatie ligt ten zuiden van Zwanenburg, op het kruispunt van de IJweg en de N232 (Schipholweg). De locatie wordt in het noorden ingeklemd door de A9. De, voornamelijk kleinschalige, bedrijven op deze locatie zijn veelal langs de Schipholweg gesitueerd, waarbij tussen de bedrijven verschillende woningen zijn te vinden. Ondanks dat de locatie relatief beperkt van omvang is worden er zeer verschillende activiteiten ontplooid. De werkzaamheden met betrekking tot herstructurering behelzen het opnieuw compleet inrichten van de openbare ruimte. Hierbij worden ook fietsstroken voorgesteld waarmee het onderbroken fietspad aan weerszijden van de Boesingheliede wordt aaneengesloten. Door het optisch versmallen van de rijbaan wordt ook rustiger rijden gestimuleerd, hetgeen de verkeersveiligheid ten gunste moet komen. Voor het aanleggen van de fietsstroken is een subsidie bij de Stadsregio verkregen. In een eerder stadium is besloten het project in tweeën te knippen. Het complexere gedeelte, waarvoor een planologische procedure moest worden doorlopen en de grond nog moest worden verworven, wil de gemeente later in de tijd uitvoeren. Inmiddels zijn deze beide zaken gereed en is het ventweg gedeelte inmiddels gereed. Het leveren van de grond is gedeeltelijk om niet gegaan en voor het andere deel op basis van agrarische grondwaarde en heeft geen extra kosten met zich meegebracht. Naar aanleiding van klachten over het rooien van de heggen tussen de ventweg en de Schipholweg i.v.m. broedmogelijkheden voor vogels, is advies gevraagd bij de polderecoloog. Deze heeft de situatie onderzocht en buiten de desbetreffende heggen voldoende nestpotentieel aangetroffen. Vooruitblik Omdat werk plaatsvindt bovenop de waterleiding van Amsterdam, zullen langs de leiding bij de keerlus damwanden moeten worden geslagen en een extra overkluizing worden aangelegd. Het totaal aan extra kosten voor Boesingheliede worden binnen de begroting Herstructurering opgevangen. De verwachting is dat de 2 e fase in de lente van 2016 van start kan gaan. 47

50 Cruquius Type locatie Bedrijventerrein en deel detailhandel Ligging Cruquius Segmentering (Plabeka) Bedrijventerrein en deel detailhandel Ouderdom (jaar oprichting eerste bedrijf) 1964 Netto oppervlakte 26,8 ha Parkmanagement Ja Handelingsperspectief Balansgebied Beleid Herstructurering Stand van zaken Cruquius is een werklocatie van 26,8 ha, gelegen tegen de Bennebroekerdijk (Ringdijk) in de noordwesthoek van de gemeente Haarlemmermeer. Cruquius kent een modern winkelcentrum met perifere en grootschalige detailhandelsvestigingen. Het bedrijventerreindeel van Cruquius is echter behoorlijk verouderd, slecht ontsloten en aan revitalisering toe. In een haalbaarheidsonderzoek zijn in 2012 mogelijkheden voor herstructurering onderzocht. Het aantal bedrijfsvestigingen op Cruquius is gedaald van 104 in 2006 naar 77 in Ook het aantal werkzame personen laat een vergelijkbare trend zien: een stijging van 1116 in 2006 naar 1375 in 2008 en vervolgens een sterke daling naar 944 in Opgemerkt dient te worden dat een groot deel van de werknemers werkzaam is in de perifere en grootschalige detailhandelsvestigingen op Cruquius. Het onderzoek naar de verbetering van de bereikbaarheid is uitgevoerd in opdracht van de gemeente. In 2014 is het kruispunt van de Spieringweg met de N201 in 2014 verbreed. Met deze maatregel is een extra opstelstrook bij de kruising aangelegd. De verkeerslichten zijn inmiddels aangepast en de opstelstrook is recent geopend. Ook worden op korte termijn maatregelen getroffen gericht op de verkeersveiligheid op de Spaarneweg. Het betreft de congestie voor de Mediamarkt en de Intratuin en de gevaarlijke situatie van overstekende voetgangers. Vooruitblik Op de twee kruispunten kunnen straks auto s zich opstellen voor zij afslaan en kan het overige verkeer doorrijden. De voetgangers kunnen dan veilig oversteken. Ook de veiligheid van de fietser wordt niet vergeten. De rijrichting op de Plaza wordt omgedraaid en twee opstelstroken, een voetgangersoversteek, een fiets- en voetgangersbrug en fietssuggestiestroken gerealiseerd. Dit alles met het doel om de congesties te verminderen en de bereikbaarheid van Cruquius te verbeteren ook voor hulpdiensten. De werkvoorbereiding en onderzoeken voor de verkeersmaatregelen voor de Mediamarkt zijn gereed en het werk zal medio mei 2016 worden uitgevoerd. Inmiddels is gebleken dat de eerdere ramingen van dit werk van moet worden bijgesteld naar Dit bedrag kan binnen het programma worden opgevangen. 48

51 Hanepoel Zwaanshoek Type locatie Bedrijventerrein Ligging Zwaanshoek Segmentering (Plabeka) Klein gemengd Ouderdom (jaar oprichting eerste bedrijf) 1977 Netto oppervlakte 4 ha Parkmanagement Nee Handelingsperspectief n.v.t. Beleid Herstructurering Stand van zaken Hanepoel is een klein, gemengd bedrijventerrein van 4 ha in het middensegment. De gevestigde bedrijven richten zich vooral op autorecycling. Het terrein Hanepoel ligt in het westen van de gemeente Haarlemmermeer en is gesitueerd ten noordwesten van Zwaanshoek, nabij de Bennebroekerdijk. De economische functie is sterk lokaal en regionaal georiënteerd en verankerd. Het aantal bedrijfsvestigingen schommelt de afgelopen vijf jaar rond de 20, het aantal werkzame personen is afgenomen van 102 in 2006 naar 78 in Feitelijk bestaat de bebouwing uit een verzamelgebouw waarbij aan de voor- en achterzijde bedrijven zijn gehuisvest en boven (bedrijfs)woningen. Gemeente Haarlemmermeer had tot dusver weinig contacten met ondernemers die gevestigd zijn op bedrijventerrein Hanepoel. Als antwoord hierop hebben wij in 2014 opdracht gegeven tot een behoefteen bedrijvenonderzoek voor het bedrijvengebied De Hanepoel. Uit dit onderzoek is naar voren gekomen dat het bedrijventerrein ondanks wat onveiligheidsgevoelens bij ondernemers en bewoners voldoet aan een vraag en een goede functie heeft. Vooruitblik De regionale bereikbaarheid van Hanepoel is suboptimaal, aangezien het terrein niet aan rijkswegen of provinciale wegen ligt. Met de komst van steeds meer woningbouw en plannen hiervoor wordt voorgesteld om een vervolgonderzoek uit te laten voeren naar de inrichting alsook om het bedrijventerrein veilig en bereikbaar te houden. Het vervolgonderzoek moet leiden tot een inrichtingsplan en een raming waarop later een project kan worden opgestart. Uiteraard zal voor de maatregelen die voorvloeien uit het vervolgonderzoek worden geprobeerd provinciale subsidie te verkrijgen. Op het bedrijventerrein en in de directe omgeving is vervuiling van het grondwater geconstateerd. Bij het haalbaarheidsonderzoek naar woningbouw op het naastgelegen terrein wordt gekeken naar saneringsmogelijkheden en de verhaalbaarheid daarvan. 49

52 De Weeren Type locatie Bedrijventerrein Ligging Zwanenburg Segmentering (Plabeka) gemengd Ouderdom (jaar oprichting eerste bedrijf) 1964 Netto oppervlakte 32,4 Parkmanagement ja Handelingsperspectief Balansgebied Beleid Herstructurering Stand van zaken De Weeren is een gemengd bedrijventerrein in het middensegment. Het terrein De Weeren ligt in het noorden van de gemeente Haarlemmermeer. Het ligt tegen de A200 aan, aan de westkant van Zwanenburg. De Weeren is 32,4 ha, netto meet De Weeren 23,5 ha. In 2015 waren er 137 bedrijven op De Weeren gevestigd (2014: 136). In 2014 werkten er 1226 werknemers, in werknemers. Het is een van de oudste bedrijventerreinen binnen de gemeente Haarlemmermeer. Een sterke kant van het terrein is de strategische ligging, die door de aanleg van een tweede brug over de Ringvaart en de nieuwe rijksweg A5 nog beter tot zijn recht is gekomen. Het bedrijventerrein is gelegen onder de Luchthaven invloedsfeer en kent m.b.t. tot gevoeligere functies veel beperkingen. Omdat transformaties om die reden moeizaam zijn is instandhouding van de functie van bedrijventerrein van belang. Op De Weeren was een diversiteit aan activiteiten te vinden. De afgelopen jaren is er een toename te vinden van kleine bedrijven met auto gerelateerde bedrijvigheid. Het gevolg is dat de internationale bedrijven weg trekken en het bedrijventerrein een ontwikkeling doormaakt van middensegment naar een lager segment. Daarnaast vormt de ontwikkelingen van het nieuwe Sugar City zowel een kans als een bedreiging voor het terrein. In 2011 zijn de laatste werkzaamheden in het kader van deze revitalisering uitgevoerd. Het betrof het doortrekken van De Heijning naar de Venenweg. Het college heeft in het laatste uitvoeringsprogramma herstructurering opdracht gegeven om De Weeren aantrekkelijk te houden met het oog op de ontwikkeling van Sugar City door een extra facelift te geven. De voorgestelde maatregelen van 2014 bleken echter niet aan te sluiten op de werkelijke problematiek en de klachten die een aantal eigenaren over het terrein aan de gemeente adresseerde. Het contact tussen gemeente en ondernemers verliep moeizaam daar de in der tijd opgerichte parkmanagementvereniging er op papier nog is maar in praktijk niet naar behoren functioneert. Om de juiste maatregelen helder te krijgen en de signalen te objectiveren is in 2015 voor De Weeren opdracht gegeven tot het uitvoeren van een verkeer/parkeeronderzoek op het bedrijventerrein. Tijdens dit onderzoek werden de onderzoekers door een aantal ondernemers gehinderd waardoor het onderzoek slechts gedeeltelijk kon worden voltooid. Dit signaal was wel tekenend voor de neergaande spiraal waarin het bedrijventerrein zich bevindt. Begin februari is op verzoek van een eigenaar door de burgemeester en wethouder EZ een bezoek gebracht aan de Weeren. Tijdens dit bezoek werd de neergaande spiraal op het terrein verder verduidelijkt. Op basis daarvan heeft het college gevraagd om een integraal plan van aanpak voor dit gebied gericht op verkeer, veiligheid en handhaving en in oktober de aanpak te evalueren. Vooruitblik De aanpak is gericht op aanpak verpaupering openbare buitenruimte (waaronder parkeerproblematiek en de inrichting openbare ruimte), criminaliteitsbestrijding en met ondernemers in gesprek gaan over de wensen voor het terrein en wat dat betekent voor het bestemmingsplan. 50

53 Spoorzicht Type locatie Bedrijventerrein Ligging Nieuw Vennep Segmentering (Plabeka) Gemengd Ouderdom (jaar oprichting eerste bedrijf) 1980 Netto oppervlakte 39,6 ha Parkmanagement Ja (BIZ) Handelingsperspectief Balansgebied Beleid Herstructurering Stand van zaken Spoorzicht is een gemengd terrein in het middensegment. Het is gelegen in het zuiden van de gemeente Haarlemmermeer, in het noordoosten van Nieuw-Vennep. De locatie grenst aan de N520 en is met 39,6 hectare relatief omvangrijk. Op Spoorzicht bevinden zich vooral plaatselijk en regionaal opererende bedrijven. Het terrein is in 1980 ontwikkeld en sindsdien heeft zich hier een grote diversiteit aan activiteiten gevestigd. Spoorzicht telde in werknemers (2014: werknemers). In 2006 waren dit er nog Het aantal vestigingen is in de periode gedaald van 203 naar 153. Op Spoorzicht heeft een succesvol herstructureringstraject plaatsgevonden (vanuit het programma ). Het laatste onderdeel hiervan, het instellen van een zogenaamde Bedrijven Investerings Zone (BIZ), was het laatste onderdeel van dit traject, en is in 2011 geslaagd. De uitvoering van het BIZ projectplan is afgerond, alle camera s zijn geplaatst en het hoofddoel, het hebben van private camerabewaking op het terrein, is gerealiseerd. Door slim om te gaan met parallelle ontwikkelingen is in dit proces ook het glasvezelnetwerk op het bedrijventerrein verder uitgerold en hebben de bedrijven op het terrein beduidend lagere aansluitkosten voor glasvezelaansluitingen. Het voetpad van het station Nieuw-Vennep richting het bedrijventerrein Spoorzicht is gerealiseerd en daarmee is de bereikbaarheid van Spoorzicht sterkt verbeterd. Vooruitblik De BIZ-vereniging heeft toegewerkt naar een nieuw BIZ-projectplan, wat onder andere inhoudt dat men voornemens is het groenonderhoud in de openbare ruimte van de gemeente over te nemen. Hiervoor heeft men al een plan laten opstellen dat meer groen op het terrein beoogt en wel zodanig dat het minder onderhoud vergt, maar tegelijkertijd meer ruimte biedt voor (pauze)recreatie. Ter stimulering en verdere vergroening van het bedrijventerrein willen wij een extra bedrag reserveren om de BIZvereniging te helpen in de openbare ruimte duurzame groene veranderingen aan te kunnen brengen. Daarnaast wordt er gewerkt aan het verbeteren van de situatie op het in curatele verkerende noordelijke gedeelte van het bedrijventerrein. Omdat het terrein nog in bouwrijpe staat verkeert en de gemeente geen eigenaar is van de openbare ruimte, is het terrein aan het verloederen. Komende periode zal onderzocht worden op welke wijze hierop geacteerd kan worden. 51