Resultaten Inleiding

Transcriptie

1 Resultaten 2014 Inleiding Het Platform Onderwijs Arbeidsmarkt Achterhoek (POA) is een essentiële partner binnen de Achterhoek Agenda 2020, waarin overheden, ondernemers en organisaties samen optrekken voor een vitale Achterhoek. POA Achterhoek maakt de knelpunten op de arbeidsmarkt transparant en fungeert als aanjager bij het oplossen hiervan. De Achterhoek heeft te maken met - technologische en sociale innovatie - snelle economische en demografische ontwikkelingen - veel MKB bedrijven die verschillende vragen hebben Dit vergt een permanente focus op een goede afstemming van het onderwijs op de arbeidsmarkt. POA Achterhoek heeft de verantwoordelijkheid om witte vlekken te signaleren en zonodig hiervoor projecten te initiëren en draagvlak te creëren. Recent hebben partijen in de Achterhoek besloten dat ook voor de komende jaren een tripartite overleg middels het Platform noodzakelijk blijft. POA Achterhoek zal zich alleen nog meer gaan focussen op een helder beeld van de vraag van werkgevers naar personeel. Welke eisen stellen werkgevers aan de huidige en de toekomstige beroepsbevolking. Zeker voor de Achterhoek, met haar specifieke problematiek van enerzijds een krimpgebied en anderzijds een sterk veranderende vraag van werkgevers met betrekking tot technische en sociale innovatie, is het van belang dat de vraag van werkgevers goed wordt gemonitord en dat het onderwijs blijft aansluiten op deze ontwikkelingen. Regionale afstemming is essentieel om helder in beeld te hebben en houden wat de eisen zijn die werkgevers stellen aan de huidige en toekomstige beroepsbevolking, om te zorgen voor een goede aansluiting van het onderwijs op deze vraag van werkgevers, om verbindingen te kunnen leggen tussen stakeholders, om de uitwisseling en samenwerking tussen partijen te faciliteren, om soms een aanjaagfunctie te vervullen en om (arbeidsmarkt)informatie te verzamelen en te analyseren en partijen hierover te informeren. In deze brochure treft u informatie over de activiteiten van het ondersteunend bureau en een bloemlezing van projecten die in 2014 door partijen zijn uitgevoerd om onderwijs en arbeidsmarkt beter op elkaar te laten aansluiten. Ik wens u toe dat de voorbeelden in deze brochure u weten te inspireren om samen met ons te blijven werken aan een optimale afstemming van onderwijs en arbeidsmarkt in de Achterhoek. drs. A.M. Wassink RA Voorzitter POA Achterhoek

2 Activiteiten bureau POA Het ondersteunend bureau van POA voerde in 2014 de volgende activiteiten uit: Overzicht bieden van alle activiteiten op het terrein Onderwijs en Arbeidsmarkt Meerdere landelijke ontwikkelingen leiden ertoe dat partijen steeds meer op regionale schaal geacht worden samen te werken op het terrein van onderwijs en arbeidsmarkt. Er is sprake van decentralisatie van overheidstaken naar de regio en gemeenten. Denk hierbij aan de oprichting van het Werkbedrijf Achterhoek, de Agenda Achterhoek 2020 en de regionale invulling van het programma Intensivering Arbeidsmarktbeleid van de Provincie Gelderland. POA laat partijen kennis nemen van de verschillende agenda s en programma s en biedt een overzicht van alle activiteiten. Ook denkt POA mee over hoe overlap tussen de verschillende agenda s kan worden voorkomen en hoe agenda s zoveel mogelijk aan elkaar kunnen worden verbonden. Verbinden van partijen in de Achterhoek Het ondersteunend bureau heeft steeds meer de rol gekregen van verbinder ; het bijeen brengen van partijen met gelijke belangen en doelstellingen en daarmee het versterken van de slagkracht en het voorkomen van overlap en inefficiëntie. Voorbeelden hiervan zijn de coördinerende rol bij de Integrale aanpak in de Achterhoek voor Laaggeletterdheid, de integrale aanpak begeleiding vluchtelingen naar de arbeidsmarkt, het gezamenlijk overleg van de technieklokalen en het overleg om te komen tot één gezamenlijke visie op de arbeidsmarktontwikkelingen in de Achterhoek. Adviseren van partijen bij het opzetten van programma s en projecten POA denkt mee bij de opstart van nieuwe programma s en projecten. De secretaris schreef een koersnotitie voor de Achterhoekse Human Capital Agenda. Doel is dat alle partijen zo gerichter activiteiten kunnen ontwikkelen die bijdragen aan het verder versterken van het topsectorenbeleid. Communicatie en PR. POA heeft een website: Deze website geeft actuele arbeidsmarktinformatie, een overzicht van alle projecten en een agenda van activiteiten in de Achterhoek. Er wordt minimaal 1x per maand een digitale nieuwsbrief uitgebracht die naar een kleine 1000 mailadressen gaat. Overige activiteiten Monitoren van de voortgang van projecten Ondersteuning van bestuur en werkgroep Directe ondersteuning bij de organisatie van de Week van de Techniek

3 Organiseren van bijeenkomsten POA organiseert bijeenkomsten die bedoeld zijn om met elkaar te verkennen welke activiteiten nodig zijn rondom specifieke thema s. In 2014 organiseerden wij: Themabijeenkomst Intersectorale Mobiliteit; Verkenning van de behoefte aan een netwerk van werkgevers om binnen de Achterhoek de mobiliteit tussen sectoren te stimuleren, met als doel behoud van werkgelegenheid en geschoolde werknemers voor de Achterhoek. De bijeenkomst heeft er toe geleid dat het onderwerp intersectorale mobiliteit een prominente plek heeft gekregen in een regionaal sectorplan Achterhoek dat in 2015 wordt ingediend. Themabijeenkomst Intensivering Gelders Arbeidsmarktbeleid; Verkennen van de koers die we willen varen in de Achterhoek als het gaat om het stimuleren van de Achterhoekse Economie. Welke sectoren zijn leidend in de Achterhoek? Welke projecten willen we in elk geval starten om te zorgen dat de werknemers van nu en van morgen adequaat geschoold zijn? Eén van de projecten die hieruit naar voren is gekomen is de noodzaak van extra aandacht aan behoud van jong professionals voor de regio. Kennisconferentie Achterhoek: Kennis is macht, kennisdelen is kracht. Doel van de conferentie was een betere verbinding tussen de kennisinstellingen en de belangrijkste thema s van de Achterhoek. Er werden 11 workshops, gerelateerd aan de Uitvoeringsagenda 2020 en de Human Capital Agenda, georganiseerd. In totaal is de conferentie door ruim 150 deelnemers bezocht. Organiserende partijen zijn van mening dat de Kennisconferentie voldoet aan een behoefte en zeker in de toekomst moet worden herhaald. POA onderzoekt samen met de kennismakelaars, de HAN en VNO-NCW Achterhoek of er al in 2015 een volgende kennisconferentie gewenst is. Kennisconferentie Achterhoek

4 Ontwikkelingen op de arbeidsmarkt De Achterhoekse arbeidsmarkt kenmerkt zich de afgelopen jaren door forse verschuivingen zowel op economisch als op demografisch gebied. De volgende grafieken laten zien welke sectoren in de Achterhoek over- dan wel ondervertegenwoordigd zijn. Als we de gegevens over de vacatureontwikkeling zien dan valt op dat er sprake is van veel vacatures in de sectoren zorg & welzijn, economie & dienstverlening en techniek & industrie. Tegelijkertijd zijn er veel werkzoekenden met een zorg, economische dan wel technische achtergrond. Kwantitatief is geen sprake van een mismatch. Maar bij nadere bestudering van de cijfers moet worden vastgesteld dat er, met name in de sector techniek & industrie sprake is van een kwalitatieve mismatch. De werkzoekenden bezitten onvoldoende de competenties waar werkgevers behoefte aan hebben. Er ligt derhalve voor partijen een opgave om middels her-, om- en bijscholing werkzoekenden toe te leiden naar kansrijke beroepen en te zorgen voor een goede aansluiting van het (V)MBO en HBO/ WO op de arbeidsmarkt van de Achterhoek. Werkgelegenheid per sector; omvang, aandeel en onwikkeling Bron:UWV

5 Banen van werknemers naar leeftijdsklasse en sector Bron: UWV Ontstane vacatures naar beroepsniveau, per sector (links) en beroepsgroep (rechts) Bron: UWV

6 WW-uitkeringen naar beroepsgroep en beroepsniveau Bron: UWV Beroep werkzoekende WWB en WW Bron: UWV

7 Uit het actieprogramma 2014 Bemiddelen naar beroeptekorten Verder in techniek KIM Komeetstaal heeft met het uitzendbureau Match4You een kort scholingstraject van 2x 8 weken ontwikkeld om oudere werkzoekenden op te leiden als CNC operator. De eerste 8 weken vinden plaats bij KIM Komeetstaal, het tweede deel bij het afnemende bedrijf waar de werkzoekende gaat werken. In 2014 zijn al 3 groepen van 8 werkzoekenden opgeleid en uitgestroomd naar werk. Er vindt overleg plaats met het Graafschap College om te kijken op welke wijze het korte scholingstraject ook kan worden gecertificeerd in het kader van het MBO onderwijs, als deeltraject. Gebleken is dat de bestaande landelijke branchegerichte sectorplannen slechts een beperkte impact hebben op de Achterhoek of soms zelfs een doel nastreven dat tegengesteld is aan onze regionale doelen. De uiteindelijke besluitvorming vindt plaats in Intersectorale mobiliteit In 2014 zijn verkennende activiteiten uitgevoerd om de haalbaarheid van een intersectoraal mobiliteitsnetwerk op te richten. De WGV Zorg en Welzijn, het UWV WERKbedrijf, VNO-NCW Achterhoek en het ondersteunend bureau van POA hebben hierbij het voortouw genomen. Doel is om begin 2015 een verkennende bijeenkomst te organiseren met werkgevers vanuit diverse branches om de haalbaarheid bij hen te toetsen. Wat voorop staat is dat het een netwerk moet worden van werkgevers voor werkgevers. Jong ondernemerschap Het vak Ondernemerschap wordt via Stichting Jong Ondernemen met name onder de aandacht gebracht in het Primair Onderwijs en Voorgezet Onderwijs. Op het MBO is men actief met de zogenaamde Student Companies. Studenten krijgen 1 schooljaar de tijd om een eigen bedrijf op te zetten en worden daarbij ondersteund door oud-ondernemers. Diploma uitreiking kandidaten Verder in Techniek Sectorplannen De Werkgeversvereniging Zorg en Welzijn heeft begin 2014 voor de Zorg- en Welzijnsinstellingen in de Achterhoek een regionaal sectorplan ingediend en gehonoreerd gekregen. Doel van dit akkoord is, met de vele transities in de sector, te voorkomen dat medewerkers aan de kant komen te staan en dat op langere termijn, door vergrijzing en ontgroening, juist weer tekorten gaan ontstaan. In het kader van Aanpak Jeugd Werkloosheid wordt er meer aandacht besteed aan jongeren om hen te enthousiasmeren voor en te informeren en adviseren over het zelfstandig ondernemerschap. Dit gebeurt met behulp van het Centrum voor Jong Ondernemerschap (CvJO) in Doetinchem. In 2014 zijn de eerste stappen gezet om te onderzoeken of er reden en draagvlak is voor het ontwikkelen van een breed regionaal sectorplan Achterhoek. Jong ondernemerschap

8 Netwerk werkzoekenden In 2014 is een samenwerking tot stand gebracht tussen netwerken van Achterhoekse Werkzoekenden. Zij blijken zelf actief te zijn om hun kansen op de arbeidsmarkt te vergroten en richten eigen netwerken op. Er bleken inmiddels 6 van dit soort netwerken te bestaan en besloten is om de krachten te bundelen en te bekijken hoe zij meer zichtbaar kunnen worden voor werkzoekenden maar ook voor werkgevers. POA ondersteunt deze behoefte aan samenwerking. Voor en door werkzoekenden zijn de volgende netwerken opgericht: Van Netwerk naar Werk in Oost Gelre, richt zich op werkzoekenden rondom Oost Gelre Help4Nuggers richt zich op nietuitkeringsgerechtigden De Broekriem organiseert inspiratie en vaardigheids- bijeenkomsten voor werkzoekenden NetWerkzoekenden 50+ richt zich op oudere werkzoekenden Werkcafé Berkelland organiseert maandelijks thema- en ontmoetingsavonden voor werkzoekenden Dag van de Duitse Taal In 2014 is voor het eerst de Dag van de Duitse Taal georganiseerd. Alle VO scholen hebben hier aan deelgenomen. Ongeveer 200 jongeren zijn die dag naar Bocholt geweest voor een gezamenlijke Doe-Dag met Duitse jongeren. Doel is kennismaken met elkaars taal en een wederzijdse ontmoeting. Regio Ticket Met het project Regioticket wordt naast de beroepsbekwaamheid in eigen land een extra kwalificatie verworven om eenvoudiger in het buurland te gaan werken. Dit project is ontwikkeld onder het aspect van het toenemende gebrek aan vakkrachten aan beide zijden van de grens. Studenten die deelnemen aan de aanvullende kwalificatie Regioticket krijgen in de eerste twee jaar van hun MBO opleiding twee uur extra instructie in de taal van het buurland. In elk jaar van de opleiding wordt de stage voor een maand uitgevoerd in het buurland, in die maand wordt een extra dag in de week besteed aan het leren kennen van elkaars taal en cultuur. 12 Studenten uit de metaalsector aan beide zijde van de Nederlands-Duitse grens wisselden dit jaar een maand van plek. De Broekriem Grensoverschrijdende arbeidsmarkt De samenwerking met Duitsland en het belang van Duitse taal krijgt steeds meer aandacht, zowel binnen het onderwijs als ook om te kijken of werkzoekenden grensoverschrijdend aan het werk kunnen komen. Er zijn samen met de Euregio diverse projecten gestart. Belemmeringen van juridische en technische aard maken dat het tot op heden maar mondjesmaat lukt om forse stappen te zetten om Nederlandse werkzoekenden naar werk over de grens te bemiddelen en om Nederlandse studenten over de grens stage te laten lopen. Evaluatie project Regio Ticket

9 Behoud van jong talent voor de achterhoek Ervaar je baan Met het project Ervaarjebaan krijgen afgestudeerde jongeren tot en met 26 jaar de kans om een half jaar relevante werk- en leerervaring op te doen op hun eigen opleidingsniveau en richting bij een werkgever in de Achterhoek. Zo krijgen ze de mogelijkheid om hun CV uit te breiden en een netwerk op te bouwen, zodat hun kansen op de arbeidsmarkt toenemen. Het leren staat voorop tijdens deze zes maanden. Ze doen werkervaring op, vergroten hun competenties en maken kennis met de arbeidsmarkt. Aan werkgevers geeft Ervaarjebaan de mogelijkheid om jongeren projecten op te laten pakken die nog op de plank zijn blijven liggen, zoals projecten die nu nog niet financieel interessant zijn, maar dit mogelijk wel kunnen worden. Tegelijkertijd kunnen ze jongeren interesseren voor hun bedrijf. Na dit half jaar kan de werkgever de jongere uiteraard in dienst nemen. Van de 40 jongeren in 2014 is circa de helft positief doorgestroomd naar een regulier contract (dat wil zeggen bij de werkgever zelf of bij een andere werkgever). Innovatiehubs In de Achterhoek zijn inmiddels 9 Innovatiehubs gerealiseerd. Een innovatiehub is een organisatie die een zekere continuïteit brengt in het verbeteren, vernieuwen en stimuleren van innovaties in een bedrijf. De hub bestaat uit studenten (7 á 12) van verschillende studierichtingen en op verschillende opleidingsniveaus van MBO, HBO en WO. Zij lopen stage bij een bedrijf/een groep bedrijven of werken aan een afstudeeropdracht. De studenten worden aangestuurd door een afgestudeerde betaalde Hbo er. Na hun stageperiode worden ze weer opgevolgd door nieuwe studenten. Zo ontstaat er continuïteit ten aanzien van de innovatie en is het bedrijf niet afhankelijk van de toevalligheid of er studenten langskomen. Talententuin In 2014 is voor de tweede keer de Talententuin georganiseerd. De Talententuin is een beurs waar Achterhoekse maakbedrijven zich presenteren aan jong talent met het doel om meer jonge HBO/ WO afgestudeerden naar de Achterhoek te krijgen. Ongeveer 300 jongeren bezochten het evenement. Er zijn veel nieuwe contacten en afspraken gemaakt tussen bedrijven en de aanwezige jongeren. Work Innovative Center (WIC) Het Work Innovate Centre is een werk- en ontmoetingsplek waar studenten en professionals werken, netwerken en elkaar inspireren. Het WIC biedt uitdagende afstudeerplekken voor HBO/ WO studenten met deskundige begeleiding en de mogelijkheid om als studenten elkaar te stimuleren en adviseren; het WIC is een denktank voor ondernemers en een informatie en ontmoetingsplek. Doel van het WIC is het bijdragen aan innovatie van Achterhoekse ondernemers en het behoud van jong talent. WIC Talententuin

10 Instroombevordering in Technische opleidingen Week van de techniek De Achterhoek behoort tot de top van regio s in de innovatieve maakindustrie en deze vormt de motor van de Oostelijke economie. Door vergrijzing, de stagnerende en nu krimpende beroepsbevolking ontstaat er een sterke vervangingsvraag. Om de maakindustrie in de Achterhoek sterk te houden en om daadwerkelijk handen en voeten te kunnen geven aan alle ambities, werken we samen aan verbetering van het imago van de techniek. Dit doen we met de volgende activiteiten: Techniekdagen De Week van de Techniek wordt afgesloten met de Techniekdag. Met de Techniekdagen willen bedrijfsleven en onderwijs er voor zorgen dat jongeren vroegtijdig in aanraking komen met techniek. Op 12 april werd de Techniekdag gehouden bij de Sanovo Technology Group in Aalten. In het najaar op zaterdag 1 november organiseerden POA Achterhoek en VNO-NCW Midden met partners uit de Liemers een gecombineerde Techniekdag Achterhoek- de Liemers op de gemeentewerf van de gemeente Montferland. De Techniekdagen kennen een gemiddeld bezoekersaantal van 5000 jongeren met hun ouders/verzorgers. Bij de organisatie van de Techniekdagen is ook dit jaar weer meer aandacht gekomen voor de nieuwste technologische ontwikkelingen in alle sectoren. Bedrijfsexcursies In de Week van de Techniek stellen technische bedrijven hun deuren open voor een bezoek door basisschoolleerlingen uit de regio. Kinderen kunnen zo kennismaken met techniek in de praktijk. In 2014 gingen in totaal 50 basisschoolgroepen 7 en 8 op bezoek bij 25 bedrijven, het betrof hier 1101 leerlingen. Jouw Energie van Morgen Basisschoolleerlingen uit de groepen 8 krijgen de gelegenheid om een lesprogramma te volgen over Jouw Energie van Morgen. Deze lessen worden verzorgd door de Faculteit Wiskunde en Natuurwetenschappen van de Rijksuniversiteit Groningen en GasTerra. De achtstegroepers worden in een rondreizend laboratorium uitgedaagd om na te denken over bruikbare oplossingen voor de toekomstige energievoorziening. Dit jaar maakten 19 groepen, 397 leerlingen van de mogelijkheid gebruik. Vanaf 2015 worden de activiteiten in de Week van de Techniek nog verder uitgebreid. Technasia In 2014 zijn de 3 technasia formeel van start gegaan. De Technasia zijn gevestigd bij het Christelijke College Schaersvoorde, het Ulenhof College en het Almende College. Doel van de Technasia is meer HAVO/VWO jongeren stimuleren om te kiezen voor een Bèta profiel. In dit kader volgen zij een extra vak Onderzoeken en Ontwerpen, waarbij de leerlingen op zoek gaan naar opdrachtgevers voor projecten bij het bedrijfsleven. de leerlingen een pilotproject opzetten i.s.m. een bedrijf om een concreet probleem op te lossen. de leerlingen leren om een onderzoek te doen, dit te presenteren en te komen met concrete oplossingen voor het door het bedrijf aangedragen probleem. Er zijn ook verbindingen gelegd tussen de Technasia en de Innovatiehubs, het WIC, het CIVON en de Kenniswerkplaats Biobased Economy. Jouw energie van morgen

11 Techniekpact Achterhoek-Liemers Op 29 oktober 2014 is het Techniekpact Achterhoek- de Liemers ondertekend. Het Techniekpact heeft als doel om meer samenhang aan te brengen tussen alle activiteiten die door partijen in de regio worden uitgevoerd zodat meer jongeren kiezen voor een technische beroepsopleiding. Bedoeling is ook dat de technische beroepsopleidingen zich mee ontwikkelen met de vragen van het bedrijfsleven en dat het huidige technische personeel in de Achterhoek en de Liemers bijgeschoold blijft met de nieuwe ontwikkelingen in de techniek. Het Techniekpact kent drie lijnen, te weten Kiezen voor Techniek, Leren in Techniek en Werken in Techniek. Per lijn is er een werkgroep samengesteld uit werkgevers en onderwijspartijen die de voortgang van de projecten bewaken en er ook op toezien dat de projecten zoveel mogelijk in samenhang met elkaar worden uitgevoerd. Het Techniekpact is afgesloten voor de komende 6 jaar met de ambitie om de instroom in de technische opleidingen met 30% te laten stijgen.

12 Samen naar een toekomstbestendige arbeidsmarkt in de Achterhoek Dr. Huber Noodstraat DV Doetinchem Tel of