Zorgpaden en Zorglogistiek Een gouden combinatie

Transcriptie

1 Zorgpaden en Zorglogistiek Een gouden combinatie Het succes van verslavingszorg Utrecht, 24 april 2013 Jan Vissers EUR/iBMG

2 Inhoud presentatie 1. De opgave voor zorgorganisaties 2. Zorgpaden en zorglogistiek 3. Hoe dragen zorgpaden & zorglogistiek bij aan betere zorg 4. Zorgpaden & zorglogistiek in de verslavingszorg

3 1 De opgave voor zorgorganisaties

4 De opgave Klant centraal plaatsen in organiseren van de zorg proces bekijken vanuit de optiek van de klant Klant meer invloed geven op invulling zorgproces, en rekening houden met zijn beleving proces afstemmen op en ontwerpen met de klant Externe druk om duidelijkheid vooraf over het traject van de klant, en om uitkomsten van zorg aan een traject te koppelen afwegen van prijs-prestatie Externe druk op zorginstellingen om meer zorg te verlenen voor minder geld anders organiseren van zorg

5 2 Zorgpaden en Zorglogistiek

6 Zorgprogramma, zorgpad en traject Zorgprogramma: verzameling van samenhangende activiteiten gericht op behandeling van een specifieke cliëntengroep, en gebaseerd op richtlijnen en protocollen Zorgpad: idem, gericht op een zorginhoudelijk gezien homogene deelverzameling (met inclusie- en exclusie criteria) maar ook aandacht voor: Team rondom zorgpad Organisatie proces Performance Zorgtraject: de varianten in routes van de cliënt binnen een zorgpad, vaak afhankelijk van de intensiteit van behandeling (licht, matig, intensief)

7 Zorgprogramma, zorgpad en traject Zorgpad 1 Zorgtraject 1 Zorg programma Zorgpad 2 Zorgtraject 2 Activiteit Zorgtraject 3 Zorgpad 3 Inhoud Inhoud+ organisatie Inhoud+ proces Uitvoering

8 Een zorgpad voor het meest bewandelde pad ZORGPAD ZORGPAD ZORGPROGRAMMA

9 Het ontwikkelen van een zorgpad Componenten van een zorgpad: Benoemen van doelstellingen en interventies Regelen van de communicatie tussen teamleden, cliënt en familie Benoemen van rollen en verantwoordelijkheden in team Het benoemen van de benodigde capaciteiten voor het zorgpad Coördinatie van het proces voor de cliënt Meten van de mate waarin doelstellingen worden gehaald Het registreren en evalueren van afwijkingen in proces en resultaten Vergt een aanzienlijke inspanning en doorlooptijd

10 Het ontwikkelen van een zorgpad Kennis over zorgpaden als methodiek: CBO Netwerk Klinische paden Trainingsaanbod KU Leuven / Centrum voor Ziekenhuis- en Verplegingswetenschap Onderzoek & ontwikkeling Stappenplan voor zorgpad ontwikkeling European Pathway Association Jaarlijks congres International Journal of Care Pathways UMC Utrecht / Julius Centrum Jaarlijkse congres over zorgpaden Zorgpadenboek

11 Zorglogistiek Zorglogistiek is het zodanig organiseren van het zorgproces voor de cliënt dat vanaf het ontstaan van de zorgvraag tot het einde van de zorgvraag: het traject logisch voor de cliënt is ingericht aan doelstellingen van goede service is voldaan Doelstellingen zijn sector specifiek, bijvoorbeeld kortdurende zorg: snelle toegang en korte wachttijden zo veel mogelijk gecombineerd in zo min mogelijk bezoeken van de patiënt met urgentie zorgvraag is rekening gehouden zorgvraag en zorgaanbod goed op elkaar zijn afgestemd zo doelmatig mogelijk wordt gewerkt Zorglogistiek vereist altijd een afweging van deze doelen!

12 Zorglogistiek en context Ontwikkeling markt -demografie -positie / aandeel Strategische positionering -welke markten -welke patiëntengroepen Financieringssysteem -DBC prijzen -ZZP s Klant verwachtingen en wensen Afspraken met verwijzers Urgentie criteria Doelen op gebied van service spv capaciteit psy.ther. capaciteit ZORGLOGISTIEK psychiater capaciteit patiëntenstroom Doelen t.a.v. van doelmatigheid Interne organisatie maatschappen Opleiding Arts-assistenten gz-psych capaciteit besturing kliniek capaciteit Afspraken met ketenpartners Contracten zorgverzekeraars diagnostische fase therapie fase

13 Zorglogistiek Verzameling methoden en technieken om Processen te beschrijven in logistieke zin Processen te analyseren Processen te (her)ontwerpen Onderscheidend ten opzichte van zorgpaden Gaat uit van de bestaande inhoud / zorgpad Legt meer nadruk op wachttijden, doorlooptijden en capaciteitsinzet Hanteert een instellingsbrede optiek Gaat over afstemming tussen cliëntenstromen en capaciteiten Concentreert zich op de voornaamste stromen Differentiëert bij de instroom tussen cliëntgroepen die een eigen traject doorlopen

14 Zorgpaden en Zorglogistiek Units/disciplines voor diagnostiek en behandeling (capaciteiten) Zorgpad 1 poli detox dag kliniek behan deling Zorgpad 2 Zorgpad 3 Doelgroepen / zorgprogramma s / zorgpaden (ketens)

15 Waarom zorgpaden èn zorglogistiek Van protocollen & richtlijnen naar zorgprogramma & zorgpad naar zorglogistiek & bedrijfsvoering Ook doelmatigheid in beeld Duidelijkheid naar cliënt, organisatie en financiering Druk vanuit zorgverzekeraar om zorgaanbod te definiëren in de vorm van zorgpaden, en om met minder geld meer zorg te verlenen Behoefte aan meer transparantie en het openen van de Black Box Zorgpaden en zorglogistiek werken complementair het zorgpad richt zich primair op de inhoud van het proces zorglogistiek op de planning ervan

16 3 Hoe dragen zorgpaden & zorglogistiek bij aan betere zorg

17 Bijdragen aan betere zorg Evidence based inhoud van de zorg en organisatie van het proces Beter meetbaar maken van de zorg en het zorgproces Aantonen van effect van zorgpad op uitkomsten van zorg Bijdrage van de behandelinterventies Bijdrage van de organisatie van het zorgproces Effectevaluatie is geen eenvoudige opgave Causaliteit is moeilijk aantoonbaar Veel verstorende factoren Grote uitdaging voor wetenschap & zorg

18 Bijdragen aan betere zorg Zorgvraag Proces and design Uitkomsten Kosten

19 Managed Outcomes EU Framework Programme 7 Health project Doelstelling: operations management and demand based approaches to healthcare outcomes and costbenefits Focus op regionale zorgverlening Stelling: beter georganiseerde processen leiden tot betere uitkomsten in relatie tot kosten Vier patientgroepen: diabetes type 2, CVA, hip osteoarthritis, dementie Uitgevoerd in 6 EU landen: FI, G, GR, NL, SP, UK

20 Clinical performance stroke: 1 month mortality Mortality 1 month Keski-Suomi (FI) Erlangen (G) Athens (GR) Tilburg (NL) Valencia (SP) Brighton (UK)

21 Patient reported outcomes stroke 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 Keski-Suomi (FI) Erlangen (G) Athens (GR) Tilburg (NL) Valencia (SP) Brighton (UK) Status immediately after stroke (s.) Status at time of survey (s.)

22 Costs of stroke services Keski-Suomi (FI) Erlangen (FG) Athens (GR) Tilburg (NL) Valencia (SP) Brighton (UK) Diagnosis (S1) Treatment Ischemic stroke (S3) Rehabilitation (S4)

23 Costs versus perceived health Costs of stroke and health outcomes Costs versus outcomes 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 Brighton (UK) Valencia (SP) Good practice Tilburg (NL) 0,4 0,3 0,2 0,1 0 Athens (GR) Keski-Suomi (FI) Erlangen (G) 0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 Costs versus clinical outcomes

24 4 Zorgpaden en Zorglogistiek in de Verslavingszorg

25 Zorgpaden in de verslavingszorg Wat later op gang gekomen in vergelijking met ziekenhuizen en geestelijke gezondheidszorg Bezig met een inhaalslag Wel een aantal hick-ups Matched care in plaats van stepped care Deelprocessen in plaats van totale trajecten Regie over zorgpad Structuur van zorgpaden

26 Structuur zorgpaden verslavingszorg Behandeling verslaving Verslavingszorg Verslaving en psychiatrische co-morbiditeitli Verslaving en rehabitatie

27 Tips en uitdagingen Tips voor zorgpad & zorglogistiek in verslavingszorg Benaming zorgpad vanuit optiek cliënt Blijf altijd vanuit het totaal redeneren bij ontwikkeling structuur zorgpaden Probeer ook meteen maat en getal te geven aan de cliëntstromen Uitdagingen Verschillen in karakteristieken van zorgpaden kunnen leiden tot verschillen in vormen van organiseren en besturen van het zorgpad Hoe krijgen we èn uitkomsten, èn beleving èn kosten van een zorgpad in beeld

28 5 Zorgpaden en Zorglogistiek Conclusie

29 Zorgpaden en zorglogistiek in een lerende organisatie Doelstellingen en kaders vanuit organisatie Veranderde inzichten logistieke organisatie Veranderde inzichten zorgprogramma / klinisch pad Logistieke organisatie: wanneer en hoeveel diagnose fase therapie fase Zorgprogramma / Zorgpad: wat en hoe Performance - wachttijd - doorlooptijd - capaciteitsinzet Verschillende DBC s Outcomes Expertgroep inhoudelijke ontwikkeling

30 Zorgpaden en zorglogistiek Een zorgpad is een specificatie van een zorgproces; het plannen van een zorgpad is zorglogistiek Het zorgpad specificeert wat er moet worden georganiseerd en met welke urgentie Het professioneel plannen van een zorgpad vereist een vertaling van de specificaties in een operationeel zorgproces dat ook rekening houdt met no-show, uitval en spoed, en met instellingsbrede logistiek Zorgpaden en zorglogistiek vormen een gouden combinatie Werken complementair Zorgpad zorgt voor de inhoud, zorglogistiek voor het goed uitvoeren ervan Samen zorgen ze voor excellente zorg en organisatie