Buurt- en dorpsenquête Leefbaarheid- en Veiligheidsmonitor

Transcriptie

1 Buurt- en dorpsenquête 2013 Leefbaarheid- en Veiligheidsmonitor Oosterhout

2 Buurt- en dorpsenquête 2013: Leefbaarheid- en Veiligheidsmonitor Oosterhout D Oosterhout (juli 2014) De inwoners van Oosterhout oordelen gunstig over hun eigen woonomgeving. Het gros (93%) vindt de eigen woonbuurt prettig om in te wonen. De woning krijgt een en de woonomgeving een als gemiddeld rapportcijfer. Ook de sfeer in de woonbuurt en de leefbaarheid scoort een voldoende. Over het algemeen krijgen de kerkdorpen en Vrachelen de hoogste cijfers en delen van Oosterheide de laagste. De fysieke kwaliteit van de woonbuurt wordt bepaald via het oordeel van de bewoners over de netheid (mate van verloedering) en de sociale kwaliteit via het oordeel over het leefklimaat (mate van overlast). Hoe lager de score op de indicator, hoe beter. De sociale kwaliteit scoort gemiddeld 35 punten (lichte mate van overlast) en de fysieke kwaliteit krijgt 43 punten (matige verloedering). Met name het schoonhouden van de woonbuurt wordt minder goed beoordeeld. Zo heeft bijna 40 procent van de inwoners vaak overlast van honden(poep) in de woonbuurt en vindt 26 procent dat er vaak rommel ligt op straat en in plantsoenen. De beste scores krijgen de kerkdorpen en Vrachelen en de slechtste scores (delen) van Slotjes, Oosterheide en Dommelbergen. De leefbaarheid wordt in sterke mate bepaald door het veiligheidsgevoel. Bijna 2 procent van de inwoners voelt zich vaak onveilig in de eigen woonbuurt. Het aandeel dat zich vaak onveilig voelt in de eigen buurt is het hoogst in Oosterheide (6%), Slotjes (5%) en Centrum (3%) en met 1 procent het laagst in de kerkdorpen en de wijken Leijsenakkers en Vrachelen. De rapportcijfers die worden gegeven aan de veiligheid in de eigen woonbuurt onderstrepen dat het merendeel van de inwoners zich er veilig voelt. Zo krijgt de sociale veiligheid een als gemiddeld rapportcijfer en ook de fysieke veiligheid krijgt met een een goede beoordeling. Geen enkele wijk in Oosterhout krijgt een onvoldoende, hoewel er wel verschillen zijn tussen de buurten. Veel inwoners hebben het gevoel dat vermogensdelicten (diefstal en inbraak) en bedreigende situaties vaak voorkomen in hun woonbuurt, maar het aandeel van de inwoners dat in 2013 naar eigen zeggen daadwerkelijk slachtoffer was van criminaliteit of vandalisme is gedaald van bijna 5½ procent in 2009 naar 5 procent in Een nadere analyse van het slachtofferschap in de eigen woonbuurt laat zien dat het aandeel Oosterhouters dat slachtoffer was van woninginbraken, fysiek geweld en vernielingen aan huis en tuin is toegenomen, met name in het Centrum en delen van Oosterheide en Slotjes. Een afname is vooral te zien bij het aandeel dat slachtoffer was van fietsendiefstal, vernielingen van auto s en autoinbraken. De Leefbaarheid- en Veiligheidsmonitor maakt onderdeel uit van de Oosterhoutse Buurt- en dorpsenquête die in februari 2013 is uitgezet onder inwoners. Ruim 42 procent heeft gebruik gemaakt van de gelegenheid om zich uit te spreken over het woon- en leefklimaat in hun directe woonomgeving. juli 2014 Een uitgave van de gemeente Oosterhout rapporteur: vakgroep Onderzoek & Statistiek (O&S) van de afdeling Service en Ondersteuning (SO) gereed: (concept) oplage: digitale pdf-versie vindplaats: 2

3 Inhoudsopgave pagina 1 Inleiding 5 2 Samenvatting onderzoek 7 3 Het oordeel over de eigen woonbuurt Algemeen oordeel Rapportcijfers Ontwikkelingen 12 4 De leefbaarheid van de eigen woonbuurt Fysieke en sociale kwaliteit Sociale cohesie Voorzieningen 19 5 De veiligheid van de eigen woonbuurt Veiligheidsgevoel Vermogensdelicten en bedreiging Slachtofferschap 25 Bijlage: kaart wijk- en buurtindeling Oosterhout 28 3

4 4

5 1 Inleiding De Oosterhoutse Buurt- en dorpsenquête is een vorm van burgeronderzoek waarbij, via een uitgebreide vragenlijst, meerdere thema s tegelijkertijd aan een representatief deel van de inwoners worden voorgelegd. Dit onderzoek geeft inzicht in de mate van tevredenheid van de inwoners (burgers) over diverse aspecten van het woon- en leefklimaat in de gemeente Oosterhout, en in de wijken, dorpen en buurten in het bijzonder. De Buurtenquête wordt om de drie jaar uitgevoerd. Ten behoeve van deze grootschalige enquête is uit het bevolkingsbestand een steekproef getrokken van inwoners van 18 jaar en ouder. Deze personen zijn willekeurig geselecteerd (a-select), maar daarbij is wel rekening gehouden met een evenwichtige verdeling over de Oosterhoutse buurten en kerkdorpen. De vragenlijsten zijn in februari 2013 uitgezet. In totaal hebben inwoners aan dit onderzoek meegedaan, een respons van ruim 42 procent. Aangezien er ook uitspraken worden gedaan per wijk en buurt, is het belangrijk dat de resultaten ook per woongebied representatief zijn. De minimaal benodigde respons van 30 á 35 procent is in alle woonbuurten gehaald. Om de betrouwbaarheid verder te vergroten zijn de onderzoeksresultaten bovendien nog gewogen naar leeftijd en woonbuurt. Hiermee is gegarandeerd dat de onderzoeksresultaten representatief zijn voor de Oosterhoutse bevolking van 18 jaar en ouder in alle Oosterhoutse wijken, buurten en kerkdorpen. Een van de vaste onderdelen van de Buurtenquête is de Leefbaarheid- en Veiligheidsmonitor: de L&Vmonitor Oosterhout. Deze biedt een evenwichtig en representatief beeld van hoe de Oosterhouters aankijken tegen de leefbaarheid en veiligheid in hun eigen woonbuurt. Tot 2002 werd de monitor uitgevoerd op wijkniveau; de L&V-monitor 2013 is de derde peiling op buurtniveau. De monitor bestaat uit drie onderdelen, te weten: algemeen oordeel, leefbaarheid en veiligheid. Elk onderdeel is opgebouwd uit zowel rapportcijfers als indicatoren. De rapportcijfers geven met name het algemene (subjectieve) gevoel weer dat bewoners hebben bij de leefbaarheid en veiligheid van hun woonomgeving. De indicatoren geven een samengesteld beeld van de beleving van de bewoners vanuit hun rol als ervaringsdeskundigen. De L&V-monitor is een belangrijke dataleverancier voor de Atlas van Oosterhout. Met name de wijken buurtprofielen in de Atlas worden onder andere ook gevoed met gegevens uit de monitor over de leefbaarheid en veiligheid in de Oosterhoutse wijken en buurten. De L&V-monitor Oosterhout wordt ook gebruikt door woningcorporatie Thuisvester voor het bepalen van de leefbaarheid in de buurten waar zij woningbezit hebben. De L&V-monitor dient als onderlegger voor het overleg met bewoners en bewonersvertegenwoordigers voor het aanpakken van de problemen in de betreffende woonbuurten en woningcomplexen. Ook de politie kan gebruik maken van deze onderzoeksresultaten. De veiligheidsbeleving van de inwoners zoals die naar voren komt in deze monitor, kan naast de politieregistraties zoals het aantal aangiftes en meldingen worden gelegd, alsmede de waarnemingen en beleving van de wijkagenten. 5

6 6

7 2 Samenvatting In februari 2013 is de Oosterhoutse Buurt- en dorpsenquête gehouden. Hierin kunnen inwoners zich onder andere uitspreken over het woonklimaat, de leefbaarheid en de veiligheid in hun directe woonomgeving. Dit vormt de basis voor de Leefbaarheid- en Veiligheidsmonitor Oosterhout. In deze monitor wordt gewerkt met rapportcijfers en indicatoren. De indicatoren zijn samengesteld aan de hand van diverse enquêtevragen en hebben een berekende waarde die ligt tussen de 10 (laag) en 100 (hoog). De score geeft aan of de wijk of woonbuurt gunstig of juist ongunstig scoort ten opzichte van andere wijken of buurten en het voor de gemeente. 2.1 Algemeen oordeel De inwoners van Oosterhout oordelen gunstig over hun eigen woonomgeving. Het gros (93%) vindt de eigen woonbuurt prettig om in te wonen en tweederde (67%) is daar in meer of mindere mate aan gehecht. Nog geen 3 procent vindt het vervelend om in die buurt te wonen en 7 procent wil als het maar even kan verhuizen. Geen enkele wijk of woonbuurt scoort matig of slecht (lager dan 55) op de indicator algemeen oordeel. Het hoogst scoren de kerkdorpen (91) en het laagst de wijk Oosterheide (79). Op buurtniveau scoren de Kruidenbuurt (93), Kanaleneiland (93) en (93) het hoogst en de (67), Bloemenbuurt (68) en Beemdenbuurt (73) het laagst. Ook de algemene rapportcijfers die de inwoners aan hun directe woonomgeving geven, laten zien dat men tevreden is over de eigen woonbuurt. Zo krijgt de woning een en de woonomgeving een als gemiddeld rapportcijfer. Ook de sfeer in de woonbuurt en de leefbaarheid scoort met respectievelijk een en een een ruime voldoende. Hoewel er op buurtniveau verschillen zijn, krijgt geen enkele buurt in Oosterhout een onvoldoende. 2.2 De leefbaarheid De fysieke kwaliteit van de woonomgeving wordt bepaald door het oordeel van de bewoners over de netheid (mate van verloedering) van hun woonbuurt. Hoe lager de score op deze indicator, hoe beter. De fysieke kwaliteit in Oosterhout haalt een score van 43 punten (matige verloedering); een verbetering ten opzichte van de vorige peiling (2009) toen de indicator uitkwam op 49 punten. De beste score krijgt de wijk Vrachelen (42) en de slechtste score de wijk Oosterheide (54). Op buurtniveau zijn de verschillen groter en zijn er een aantal buurten met een sterke mate van verloedering: de (60), Donkenbuurt (58), Sterrenbuurt (56) en Bloemenbuurt (55). De beste scores krijgen de woonbuurten Vrachelen-Zuidwest (41), Vrachelen-Zuidoost (41) en (42). Uit de uitgedeelde rapportcijfers blijkt dat het onderhoud en schoonhouden van de buurt minder goed wordt beoordeeld. Zo heeft bijna 40 procent van de ondervraagden vaak overlast van honden / hondenpoep in de woonbuurt en geeft 26 procent aan dat er vaak rommel ligt op straat en in plantsoenen. De sociale kwaliteit van de woonomgeving wordt bepaald door het oordeel van de bewoners over het leefklimaat (mate van overlast) in hun woonbuurt. Hoe lager de score op deze indicator, hoe beter. De sociale kwaliteit in Oosterhout scoort gemiddeld 35 punten (lichte mate van overlast) en komt daarmee op nagenoeg eenzelfde score als in De beste score krijgt de wijk Vrachelen (32) en de slechtste score de wijk Slotjes (39). Op buurtniveau zijn de onderlinge verschillen beduidend groter. De buurten Slotjes-Midden (46), Dammenbuurt (41) en Centrum (40) scoren het slechtst; Kanaleneiland (26), De Warande (28) en Vrachelen-Zuidoost (29) krijgen de beste scores). Ook uit de rapportcijfers blijkt dat de sociale kwaliteit in de Oosterhoutse woonbuurten een voldoende tot ruim voldoende krijgt. Een beperkt aantal buurten krijgt rapportcijfers onder de 7, maar ook in deze gevallen is nog altijd sprake van een voldoende. Voor het vergroten van de leefbaarheid en het zich prettig voelen in de eigen woonomgeving, is het belangrijk dat bewoners zich daar thuis voelen en elkaar kennen (saamhorigheid). Een goede graadmeter hiervoor is de indicator sociale cohesie. Deze scoort, net als in 2009, 72 punten. Dit betekent dat er zeker sprake is van sociale samenhang in de gemeente. De hoogste score wordt gehaald in de kerkdorpen (boven de 80) en de laagste score in de wijk Oosterheide (64). De rapportcijfers bevestigen dat er sprake is van sociale samenhang in Oosterhout. Zo voelen inwoners zich thuis in hun woonbuurt () en vinden ze dat de mensen daar op een prettige manier met elkaar omgaan () en elkaar kennen (6,6). De hoogste rapportcijfers krijgen de kerkdorpen, terwijl delen van Oosterheide en Dommelbergen de laagste cijfers krijgen. 7

8 Ook de aanwezigheid van voorzieningen in de eigen woonomgeving draagt bij aan de leefbaarheid. Het aanbod en de kwaliteit van de voorzieningen in de directe woonomgeving krijgt een als gemiddeld rapportcijfer. Het meest tevreden zijn de Oosterhouters over de nabijheid van winkels voor dagelijkse boodschappen (8,6), basisscholen () en gezondheid- en welzijnsvoorzieningen (). Ook het inzamelen van het huisafval (), parkeergelegenheid (6,9) en het openbaar vervoer (6,2) krijgt een voldoende. Het meest tevreden zijn de stadsbewoners. In de kerkdorpen is men vooral ontevreden over het gebrek aan winkels, het openbaar vervoer en gezondheid- en welzijnsvoorzieningen. 2.3 De veiligheid De leefbaarheid wordt in sterke mate bepaald door het veiligheidsgevoel. Deze is het hoogst in de eigen woonbuurt. Zo voelt bijna 38 procent van de Oosterhouters zich wel eens onveilig in de gemeente en mijdt 6½ procent van hen vaak bepaalde plekken in de gemeente omdat ze die als onveilig ervaren. In de eigen woonbuurt voelt zo n 25 procent van de inwoners zich er wel eens onveilig en mijdt nog geen 4 procent er vaak bepaalde plekken. Het aandeel dat zich vaak onveilig voelt in de eigen woonbuurt is nog lager (2%). Het hoogst is dit in de wijken Oosterheide (6%), Slotjes (5%) en Centrum (3%) en met 1 procent het laagst in de kerkdorpen en de wijken Leijsenakkers en Vrachelen. Het merendeel van de Oosterhouters voelt zich veilig in de eigen woonomgeving. Dit wordt onderstreept door het rapportcijfer dat ze geven aan de veiligheid in hun woonbuurt. Zo krijgt de sociale veiligheid een als gemiddeld rapportcijfer en ook de fysieke veiligheid in de gemeente krijgt met een een goede beoordeling. Geen enkele wijk in Oosterhout krijgt een onvoldoende, hoewel er wel duidelijke verschillen zijn tussen de buurten. Het algemeen gevoel van onveiligheid in de eigen woonomgeving is een subjectief gegeven. Met de indicatoren vermogensdelicten en bedreiging wordt dit wat concreter gemaakt. De scores hierop, die een berekende waarde hebben tussen de 10 en 100, geven aan in welke mate bewoners denken dat deze zaken in hun eigen woonbuurt voorkomen. Hoe lager de score, hoe beter. De score voor vermogensdelicten (diefstal en vandalisme) komt op 54 punten. Dit is een stijging ten opzichte van 2009, toen de score uitkwam op 48 punten. In de wijken Oosterheide (64), Dommelbergen (55) en Centrum (55) zijn de scores hoger dan gemiddeld. In bijna alle woonbuurten in de wijk Oosterheide is sprake van een score tussen de 55 en 80 punten. Dit betekent dat inwoners daar het gevoel hebben dat er regelmatig sprake is van diefstal en vandalisme in hun buurt. Met name in deze wijk zijn de buurtscores gestegen ten opzichte van De indicator bedreiging geeft een beeld van de mate waarin bewoners zich al dan niet bedreigd voelen in hun eigen woonbuurt. Het voor Oosterhout komt uit op een score van 28 punten, een minimale stijging ten opzichte van 2009 (26 punten). De wijken Centrum (38), Oosterheide (33) en Slotjes (29) scoren wat hoger dan gemiddeld op deze indicator, wat betekent dat de inwoners van deze wijken zich wat vaker bedreigd voelen in hun eigen woonbuurt dan de bewoners in andere wijken. De scores voor vermogensdelicten en bedreiging geven een gewogen beeld van het veiligheidsgevoel (subjectieve veiligheid) van de Oosterhouters. Veel inwoners hebben het gevoel dat vermogensdelicten en bedreigende situaties in hun woonbuurt vaker voorkomen, maar het aandeel van de inwoners dat in 2013 naar eigen zeggen daadwerkelijk slachtoffer was van criminaliteit of vandalisme (objectieve veiligheid) is juist gedaald van bijna 5½ procent in 2009 naar 5 procent in Een nadere analyse van het slachtofferschap in de eigen woonbuurt laat zien dat, ondanks de totale afname, het aandeel Oosterhouters dat naar eigen zeggen slachtoffer was van woninginbraken, fysiek geweld en vernielingen aan huis of tuin is toegenomen. Een afname is vooral te zien bij het aandeel dat slachtoffer was van fietsendiefstal, vernielingen van auto s en autoinbraken. 2.4 De Buurtenquête De Oosterhoutse Buurt- en dorpsenquête is een vorm van onderzoek waarbij, via een uitgebreide vragenlijst, meerdere thema s tegelijk aan de inwoners worden voorgelegd. Het onderzoek wil inzicht geven in de mate van tevredenheid van de burgers over het woon- en leefklimaat in de gemeente Oosterhout, en hun eigen woonomgeving in het bijzonder. Voor dit grootschalig onderzoek is uit de bevolking een steekproef getrokken van inwoners van 18 jaar en ouder. Deze personen zijn willekeurig geselecteerd, maar daarbij is wel rekening gehouden met een evenwichte verdeling over de wijken, buurten en dorpen. De enquête is in februari 2013 uitgezet en in totaal hebben personen aan dit onderzoek meegewerkt: een respons van ruim 42 procent. De minimale benodigde respons van 30 á 35 procent is in alle buurten gehaald. Om de betrouwbaarheid nog verder te vergroten zijn de onderzoeksresultaten gewogen naar naar leeftijd en woonbuurt. 8

9 3 Het oordeel over de eigen woonbuurt Dit hoofdstuk geeft het algemeen oordeel van de inwoners over hun eigen woonomgeving (woonbuurt). Daarbij wordt gebruik gemaakt van een indicator en diverse rapportcijfers. De indicator is samengesteld aan de hand van diverse enquêtevragen en heeft een berekende waarde die ligt tussen de 10 (zeer laag) en de 100 (zeer hoog). De rapportcijfers brengen de gevoelsmatige (subjectieve) beleving van de woonbuurt in beeld. In de volgende twee hoofdstukken wordt de waardering van de inwoners voor diverse aspecten van de leefbaarheid- en veiligheid in hun eigen directe woonomgeving (woonbuurt) verder uitgewerkt. Hoofdstuk 4 gaat in op de leefbaarheid in de woonbuurt en hoofdstuk 5 op de veiligheid. 3.1 Algemeen oordeel Het gros van de inwoners in de gemeente Oosterhout (93%) vinden de eigen woonbuurt prettig om in te wonen en tweederde (67%) is daar in meer of mindere mate aan gehecht. De gehechtheid is het grootst in de kerkdorpen (76%) en het laagst in de stad (66%). De meeste inwoners reageren positief op een aantal stellingen die aangeven of ze graag in hun woonbuurt (blijven) wonen. Zo vindt nog geen 3 procent het uitgesproken vervelend om daar te wonen en wil 7 procent als het maar even kan uit die buurt verhuizen. Bijna 8 procent is het niet eens met de stelling dat je het goed getroffen hebt als je in die buurt woont en bijna 4 procent denkt dat de mensen in hun woonbuurt daar niet willen blijven wonen. Wat vindt u van de volgende uitspraken over uw woonbuurt? Stellingen: Mee eens Neutraal a) In deze buurt staan veel slecht onderhouden woningen. b) De mensen in deze buurt kennen elkaar nauwelijks. c) De mensen in deze buurt gaan op een prettige manier met elkaar om. d) De mensen in deze buurt blijven hier graag wonen. e) Het is vervelend om in deze buurt te wonen. f) Als het maar even kan, ga ik uit deze buurt verhuizen. g) Als je in deze buurt woont, heb je het goed getroffen. h) Ik woon in een gezellige buurt, waar veel saamhorigheid is. i) Iedereen die hier wil komen wonen, is in deze buurt welkom. j) Ik voel me thuis bij de mensen die in deze buurt wonen. Niet mee eens 10% 29% 61% 21% 41% 38% 52% 41% 7% 56% 40% 4% 3% 13% 84% 7% 11% 82% 51% 41% 8% 26% 55% 19% 49% 42% 9% 48% 44% 8% Het merendeel van de inwoners oordeelt dus gunstig over hun woonbuurt. Gemiddeld scoort deze 85 punten op de indicator algemeen oordeel, die een berekende waarde heeft tussen de 10 (zeer laag) en 100 (zeer hoog). Hoewel er zeker verschillen zijn tussen de wijken, scoort geen enkele wijk of dorp in de gemeente Oosterhout matig of slecht (onder de 55). Het hoogst scoren de kerkdorpen (91) en het laagst de wijk Oosterheide (79). Ook bij de vorige peiling (2009) scoorden de kerkdorpen het hoogst (87) en de wijk Oosterheide het laagst (74). Ten opzichte van 2009 blijkt er over het algemeen sprake te zijn van een (lichte) verbetering van de algemene waardering voor de eigen woonbuurt. 9

10 Hoewel de onderlinge verschillen op buurtniveau beduidend groter zijn, scoort geen enkele woonbuurt in de gemeente matig of slecht. Het hoogst scoren de Kruidenbuurt (93), Kanaleneiland (93) en het kerkdorp (93) en het laagst de (70), Slotjes-Midden (75) en de Natuurkundigenbuurt (76). In 2009 scoorden het kerkdorp (88), de Kruidenbuurt (88) en Kanaleneiland (87) het hoogst en de (67), Bloemenbuurt (68) en Beemdenbuurt (73) het laagst. Algemeen oordeel over de eigen woonbuurt (indicator) wijkscores 2009 wijkscores Vrachelen 82 West Oosterheide Industrieterrein Noord Oranjepolder Dommelbergen 78 Strijen 80 Centrum 82 Slotjes 81 Oosterheide 74 Leijsen- Akkers 87 Industrieterrein Zuid 88 Leijsenakkers Evaluatiescore woonbuurt algemeen: 90 of meer (beter) Vrachelen Oosterheide Dommelbergen 85 Strijen 85 Centrum West Slotjes 82 Oosterheide 79 Leijsen- Akkers Oosterhout: 79,8 minder dan 70 (slechter) Oosterhout: 85,3 buurtscores 2009 buurtscores Kruidenbuurt Kruidenbuurt Oosterhout: 79,8 Oosterhout: 85,3 Toelichting: De indicator is samengesteld met behulp van het antwoord op de vraag of men de eigen woonbuurt prettig vindt om in te wonen plus de antwoorden op een viertal stellingen, die aangegeven of men graag in die woonbuurt (blijft) wonen. De score kan liggen tussen minimaal 10 en maximaal 100 punten. Hoe hoger de score, hoe beter het oordeel over de woonbuurt. 10

11 3.2 Rapportcijfers Dat de Oosterhouters tevreden zijn over hun woonbuurt blijkt ook uit de uitgedeelde rapportcijfers. Zo krijgt de woning een en de woonomgeving een als gemiddeld rapportcijfer. Ook de sfeer in de woonbuurt en de leefbaarheid scoort met respectievelijk een en een een ruime voldoende. Hoewel er op buurtniveau verschillen zijn, krijgt geen enkele buurt een onvoldoende. Deelaspecten algemeen oordeel over de eigen woonbuurt (rapportcijfers) woning (2013) woonomgeving (2013) De Warande 8,1 8,4 8,1 8,7 8,1 8,4 Oosterhout: Rapportcijfers woonbuurt algemeen: of hoger 6,5 6,9 6,0 6,4 5,5 5,9 5,0 5,4 4,9 of lager De Warande 8,4 8,4 8,4 8,4 6,9 8,7 6,9 Oosterhout: sfeer (2013) leefbaarheid (2013) 8,1 8,1 8,1 8,1 8,1 6,9 De Warande 6,7 De Warande 8,4 Oosterhout: Oosterhout: 11

12 Ten opzichte van 2009 is sprake van een duidelijke verbetering van de rapportcijfers. Zo is de waardering voor de woonomgeving gestegen van een naar een en de leefbaarheid van een naar een als gemiddeld rapportcijfer. Ook de buurten met lagere rapportcijfers zijn er, ten opzichte van de vorige peiling, op vooruitgegaan. 3.3 Ontwikkelingen De rapportcijfers en het algemene oordeel over de woonomgeving laten een duidelijke verbetering zien ten opzichte van 2009, maar hoe kijken de bewoners zelf aan tegen de ontwikkelingen in hun buurt? Ruim driekwart van de Oosterhouters (78%) geeft aan dat hun woonbuurt het afgelopen jaar gelijk is gebleven en 8 procent zag zelfs een verbetering. Slechts 14 procent is van mening dat hun woonbuurt het afgelopen jaar achteruit is gegaan. In de wijken Oosterheide, Dommelbergen en Strijen is het aandeel inwoners dat van mening is dat hun woonbuurt het afgelopen jaar is verslechterd groter dan gemiddeld. In Slotjes, Centrum en het kerkdorp is is het aandeel buurtbewoners dat aangeeft dat hun woonbuurt het afgelopen jaar is verbeterd groter dan gemiddeld. Ook over de toekomst van hun buurt zijn de Oosterhouters niet echt negatief: 70 procent denkt dat de situatie in hun woonbuurt de komende jaren niet wezenlijk zal veranderen en 9 procent verwacht zelfs een verbetering. Slechts 21 procent is van mening dat de situatie in hun woonbuurt de komende jaren achteruit zal gaan. In de wijken Oosterheide, Strijen en het kerkdorp is het aandeel inwoners dat verwacht dat hun woonbuurt de komende jaren achteruit zal gaan groter dan gemiddeld. In de wijken Centrum en Slotjes is het aandeel inwoners dat ervan overtuigd is dat hun woonbuurt de komende jaren vooruit zal gaan juist groter dan gemiddeld. Zal uw woonbuurt de komende jaren vooruit of achteruit gaan? verwachting in 2009: verwachting in 2013: Leeswijzer: Het totaal voor elke wijk is 100 procent. Zo dacht in 2013 bijvoorbeeld 21 procent van de inwoners in de wijk Slotjes dat hun woonbuurt de komende jaren achteruit zou gaan en 18 procent dacht juist dat de buurt vooruit zou gaan. De rest (in dit voorbeeld dus 61 procent) dacht dat de buurt gelijk zou blijven. Naar mate men meer tevreden is over de eigen woonbuurt, neemt het aandeel dat verwacht dat de buurt gelijk zal blijven beduidend toe. 12

13 4 De leefbaarheid van de eigen woonbuurt Om het beeld dat de inwoners hebben over de leefbaarheid in hun eigen directe woonomgeving (woonbuurt) zo objectief mogelijk te kunnen meten, wordt gebruik gemaakt van diverse rapportcijfers plus een drietal indicatoren: fysieke kwaliteit, sociale kwaliteit en sociale cohesie. Elke indicator is samengesteld met behulp van een set enquêtevragen en heeft een berekende waarde die ligt tussen de 10 (zeer laag) en de 100 (zeer hoog) en geeft aan of de wijk of buurt gunstig of juist ongunstig scoort ten opzichte van de andere wijken of buurten en het Oosterhoutse. 4.1 Fysieke en sociale kwaliteit De fysieke kwaliteit van de wijk of buurt wordt bepaald door het oordeel van de bewoners over de netheid (mate van verloedering) van hun woonomgeving. Hoe lager de score op deze indicator, hoe beter de fysieke kwaliteit is van de woonbuurt. Bij een score tot 35 is sprake van een lichte verloedering, bij 35 tot 55 van een matige, bij 55 tot 75 van een sterke en bij een score van 75 of hoger van een zeer sterke verloedering van de fysieke buitenruimte. De fysieke kwaliteit in Oosterhout haalt een score van 43 punten (matige verloedering); een verbetering ten opzichte van de vorige peiling (2009) toen de indicator uitkwam op 49 punten. De beste score krijgt de wijk Vrachelen (42) en de slechtste score de wijk Oosterheide (54). Op buurtniveau blijken de onderlinge verschillen beduidend groter te zijn en duiken bepaalde buurten onder de wijkscores. De (60), Donkenbuurt (58) en Sterrenbuurt (56) scoren het slechtst. De beste scores krijgen de woonbuurten Vrachelen-Zuidwest 1) (41), Vrachelen-Zuidoost (41) en (42). Fysieke kwaliteit van de eigen woonbuurt (indicator) wijkscore (2013) buurtscore (2013) Oranjepolder Beste: Vrachelen 42 Vrachelen Slechtste: Oosterheide Industrieterrein Noord West 44 Dommelbergen 52 Strijen 51 Centrum 50 Slotjes 48 Oosterheide 54 Leijsen- Akkers 45 Industrieterrein Zuid 43 Beste: Vrachelen- Zuidwest Mate van verloedering: of lager (beter) Slechtste: Oosterhout: 43, of hoger (slechter) 44 Toelichting: De indicator fysieke kwaliteit (mate van verloedering) is samengesteld aan de hand van het oordeel van de bewoners over de mate waarin de volgende vier fysieke problemen voorkomen in hun woonbuurt: rommel en hondenpoep op straat,bekladden van muren en gebouwen (graffiti) en vernielingen en vandalisme. De score kan liggen tussen minimaal 10 en maximaal 100 punten. Hoe hoger de score, hoe slechter het oordeel over de woonbuurt. 1) De buurt Vrachelen-Zuidwest bestaat uit het woongebied Markkant en de Vlinderbuurt. 13

14 Naast de indicator wordt ook hier gebruik gemaakt van rapportcijfers voor een nadere verdieping. Samen met de scores op de indicator geven de rapportcijfers een beeld van de waardering van de inwoners voor diverse fysieke aspecten van hun leefomgeving. De rapportcijfers geven vooral de gevoelsmatige (subjectieve) beleving van de fysieke kwaliteit van de woonomgeving weer. Uit de rapportcijfers blijkt dat met name het onderhoud en schoonhouden van de buurt minder goed wordt beoordeeld. Zo heeft bijna 40 procent van de ondervraagden vaak overlast van honden / hondenpoep in de woonbuurt en geeft 26 procent aan dat er vaak rommel ligt op straat en in plantsoenen. Ook Deelaspecten oordeel fysieke kwaliteit eigen woonbuurt (rapportcijfers) onderhoud openbaar groen (2013) onderhoud verharding (2013) Dammenbuurt Dammenbuurt De Warande 5,5 6,0 5,2 5,9 5,9 6,5 5,8 6,3 6,3 6,9 5,7 5,7 4,8 6,4 8,1 6,0 6,2 6,4 5,5 5,7 Oosterhout: 6,5 Rapportcijfers fysieke kwaliteit woonbuurt: of hoger 6,5 6,9 6,0 6,4 5,5 5,9 5,0 5,4 4,9 of lager Vrachelen-ZW 8,6 5,9 5,3 6,0 6,4 6,5 5,8 4,1 6,0 6,9 5,6 5,9 6,1 6,7 4,8 5,6 4,3 5,7 6,6 6,1 5,8 5,5 5,6 6,4 Oosterhout: 6,2 schoonhouden buurt (2013) speelplekken voor kinderen (2013) Vrachelen-ZW 6,4 6,4 6,6 6,7 6,9 6,3 6,6 5,7 6,7 6,5 Kanaleneiland 6,7 Oud-West 8,1 6,5 5,7 6,9 8,6 6,3 8,6 8,8 3,9 4,5 6,0 6,9 5,2 5,8 5,9 4,9 6,5 Oosterhout: Oosterhout: 6,6 14

15 wordt geklaagd over onkruid in de verharding en losliggende stoeptegels door bijvoorbeeld wortelopdruk. In bepaalde buurten wordt aangegeven dat afvalcontainers en kratjes voor papier, glas en blik soms dagenlang op straat blijven staan. Duidelijk tevreden is het merendeel van de bewoners over de straatverlichting en de riolering in de eigen woonbuurt. Zo is bijna 81 procent uitgesproken tevreden over de straatverlichting krijgt een 8,7 als gemiddeld rapportcijfer en is bijna 66 procent van mening dat de riolering in hun woonbuurt het regenwater goed kan afvoeren ( als rapportcijfer). Speelplekken voor kinderen in de directe woonomgeving krijgen een 6,6 als gemiddeld rapportcijfer. In de wijk Vrachelen krijgt deze van de wijkbewoners zelfs een ruime 8. Desondanks zijn er een aantal buurten in de stad die hiervoor een onvoldoende krijgen. Het gaat hierbij om het ontbreken van een goede speelplek in de directe woonomgeving of, als deze er wel is, om de slechte staat van onderhoud, verloedering door zwerfvuil of hondenpoep of de aanwezigheid van hangjongeren waardoor kinderen er niet fijn kunnen spelen. De sociale kwaliteit van de wijk of buurt wordt bepaald aan de hand van het oordeel van de bewoners over het leefklimaat (mate van overlast) in de woonbuurt. Een score van 30 tot 54 punten duidt op een lichte, 55 tot 79 op een matige en 80 tot 100 op een sterke mate van overlast. De sociale kwaliteit in Oosterhout scoort gemiddeld 35 punten (lichte mate van overlast) en komt daarmee op nagenoeg eenzelfde score als in De beste score krijgt de wijk Vrachelen (32) en de slechtste score de wijk Slotjes (39). Op buurtniveau zijn de onderlinge verschillen beduidend groter. De buurten Slotjes-Midden (46), Dammenbuurt (41) en Centrum (40) scoren het slechtst, terwijl Kanaleneiland (26), De Warande (28) en Vrachelen-Zuidoost (29) de beste scores krijgen. Sociale kwaliteit van de eigen woonbuurt (indicator) wijkscore (2013) buurtscore (2013) Oranjepolder Beste: 31 Slechtste: Centrum Vrachelen Industrieterrein Noord West 32 Dommelbergen 35 Strijen 33 Centrum 40 Slotjes 39 Oosterheide 34 Leijsenakkers 33 Industrieterrein Zuid 36 Beste: Kanaleneiland 31 Mate van overlast: Slechtste: Slotjes-Midden 24 of lager (beter) Oosterhout: 31, of hoger (slechter) 36 Toelichting: De indicator sociale kwaliteit (mate van overlast) is samengesteld aan de hand van het oordeel van de bewoners over de mate waarin de volgende vijf vormen van overlast voorkomen in hun woonbuurt: overlast van omwonenden, jongerenoverlast, verkeerslawaai en overlast (lawaai of stank) van nabijgelegen bedrijven. De score kan liggen tussen minimaal 10 en maximaal 100 punten. Hoe hoger de score, hoe slechter het oordeel over de woonbuurt. Ook hier wordt naast de indicator gebruik gemaakt van rapportcijfers voor een nadere verdieping. De rapportcijfers geven een goed beeld van de waardering van de inwoners voor diverse sociale aspecten van de leefomgeving en laten vooral de gevoelsmatige (subjectieve) beleving van de sociale kwaliteit van de woonomgeving zien. 15

16 Uit de rapportcijfers blijkt dat de sociale kwaliteit in de Oosterhoutse woonbuurten een voldoende tot ruim voldoende scoort. Een aantal buurten haalt lagere rapportcijfers (onder de 7), maar ook in deze gevallen is nog altijd sprake van een voldoende. Dit geldt bijvoorbeeld voor het gedrag van bewoners in de (6,2 als rapportcijfer), jongerenoverlast in de Bloemenbuurt (6,6) en Donkenbuurt (6,9) en verkeerslawaai in Slotjes-Midden (6,2), (6,6) en Oud-West (). Deelaspecten oordeel sociale kwaliteit eigen woonbuurt (rapportcijfers) gedrag bewoners (2013) burenoverlast (2013) 6,9 6,6 6,2 De Warande 6,7 Oosterhout: 8,5 8,1 8,1 8,1 8,1 8,6 Rapportcijfers sociale kwaliteit woonbuurt: 8,4 of hoger 6,5 6,9 6,0 6,4 5,5 5,9 5,0 5,4 4,9 of lager 8,4 Leijsenakkers Slotjes-Midden Oosterhout: jongerenoverlast (2013) verkeerslawaai (2013) 8,7 6,9 8,5 6,6 8,6 Bloemenbuurt 8,5 6,2 8,5 De Warande 6,6 Slotjes-Midden 8,1 Oosterhout: Oosterhout: 16

17 4.2 Sociale cohesie Voor het vergroten van de leefbaarheid en sociale samenhang in de eigen woonbuurt is het belangrijk dat bewoners zich daar thuis voelen en elkaar kennen (saamhorigheidsgevoel). Een goede graadmeter hiervoor is de indicator sociale cohesie. De scores op deze indicator hebben een berekende waarde die ligt tussen de 10 (geen enkele samenhang) en de 100 (bijzonder veel samenhang). Een score van 30 tot 54 punten duidt op een lichte, 55 tot 79 op een matige en 80 tot 100 punten op een sterke mate van sociale cohesie (samenhang) in de woonbuurt. De sociale cohesie in Oosterhout scoort bijna 72 punten en komt daarmee op nagenoeg eenzelfde score als bij de vorige peiling in Dit betekent dat er in de gemeente zeker sprake is van sociale samenhang. De hoogste score wordt gehaald in de Oosterhoutse kerkdorpen (ruim boven de 80) en de laagste in de wijk Oosterheide (64). Op buurtniveau zijn de onderlinge verschillen groter. De (54), Bloemenbuurt (63) en Natuurkundigenbuurt (63) scoren het laagst, terwijl de kerkdorpen (88), (87) en (84) het hoogst scoren. Sociale cohesie in de eigen woonbuurt (indicator) wijkscore (2013) buurtscore (2013) Oranjepolder 88 Vrachelen Oosterheide Industrieterrein Noord West 75 Dommelbergen 69 Strijen 69 Centrum 71 Slotjes 71 Oosterheide 64 Leijsenakkers 76 Industrieterrein Zuid Mate van sociale samenhang: 85 of hoger (beter) Oosterhout: 71, of lager (slechter) 84 Toelichting: De indicator sociale cohesie (mate van sociale samenhang) is samengesteld aan de hand van het antwoord van de bewoners op een viertal stellingen over de woonbuurt: de mensen in deze buurt kennen elkaar nauwelijks; de mensen in deze buurt gaan op een prettige manier met elkaar om; ik woon in een gezellige buurt, waar veel saamhorigheid is; en ik voel me thuis bij de mensen in deze buurt. De score kan liggen tussen minimaal 10 en maximaal 100 punten. Hoe hoger de score, hoe beter de sociale samenhang in de woonbuurt. Naast de indicator zijn er ook rapportcijfers beschikbaar voor een nadere verdieping. De rapportcijfers laten zien dat er inderdaad sprake is van sociale samenhang in Oosterhout. Zo blijken de inwoners zich in hun woonbuurt thuis te voelen (), van mening te zijn dat er sprake is van saamhorigheid in hun buurt (6,3) en vinden ze bovendien dat de mensen daar op een prettige manier met elkaar omgaan () en elkaar kennen (6,6). Het meest tevreden zijn de bewoners van de Oosterhoutse kerkdorpen: zij voelen zich het meest thuis in hun woonbuurt (), zijn van mening dat er duidelijk sprake is van saamhorigheid in hun buurt () en vinden dat de mensen daar op een prettige manier met elkaar omgaan () en elkaar zeker kennen (). Minder, maar zeker niet ontevreden zijn de inwoners in de stad: ook zij voelen zich zeker thuis in hun woonbuurt (), zijn van mening dat er sprake is van saamhorigheid in hun buurt (6,1) en vinden dat de mensen daar op een prettige manier met elkaar omgaan () en elkaar kennen (6,4). 17

18 Ondanks deze mooie rapportcijfers zijn er vooral in de stad grote verschillen op buurtniveau, waarbij de laagste rapportcijfers vallen in delen van de wijken Oosterheide en Dommelbergen. Daar krijgen een aantal buurten op bepaalde aspecten rapportcijfers die onder de 6 blijven steken. En de Schrijvers- en Bloemenbuurt (in Oosterheide) en de Dammenbuurt (in Dommelbergen) halen zelfs een rapportcijfer dat rond of onder de 5½ ligt. Deelaspecten oordeel sociale cohesie in de eigen woonbuurt (rapportcijfers) voel me thuis bij de mensen in deze buurt (2013) gezellige buurt met veel saamhorigheid (2013) 6,9 8,1 6,6 6,0 6,6 Kruidenbuurt Oosterhout: 5,6 6,3 5,8 6,0 5,9 6,2 6,2 6,0 6,0 6,0 6,5 6,5 6,0 6,5 6,7 6,3 6,7 6,5 6,0 6,5 6,1 6,0 5,6 Rapportcijfers sociale 6,3 cohesie woonbuurt: 5,0 5,7 of hoger 6,5 6,9 6,0 6,4 5,5 5,9 5,0 5,4 4,9 of lager Oosterhout: 6,3 bewoners gaan prettig met elkaar om (2013) bewoners kennen elkaar (2013) 8,6 8,1 6,9 5,9 8,4 5,8 6,2 6,4 6,2 6,1 6,6 6,2 6,2 6,5 6,3 6,5 6,4 6,5 6,7 6,3 6,4 6,5 6,5 6,1 6,2 6,5 5,6 5,9 8,1 Oosterhout: Oosterhout: 6,6 18

19 openbare bibliotheek theater bioscoop waardering bewoners supermarkt warenhuis café restaurant waardering bewoners apotheek ziekenhuis waardering bewoners basisschool voortgezet onderwijs huisartsenpraktijk kinderdagverblijf buitenschoolse opvang waardering bewoners 4.3 Voorzieningen Ook de aanwezigheid van voorzieningen in de woonbuurt en de mate van tevredenheid daarover, draagt bij aan de leefbaarheid. Het aanbod en de kwaliteit van de voorzieningen in de eigen woonbuurt krijgt een als gemiddeld rapportcijfer. Het meest tevreden zijn de Oosterhouters over de nabijheid van winkels voor dagelijkse boodschappen (krijgt een 8,6 als gemiddeld rapportcijfer), scholen voor basisonderwijs () en gezondheid- en welzijnsvoorzieningen (). Ook de afvalinzameling (), parkeergelegenheid (6,9) en het openbaar vervoer (6,2) in de buurt krijgt een voldoende. De onderstaande staatjes (én die op de volgende pagina) laten de nabijheid van diverse voorzieningen zien per wijk, alsmede de mate van tevredenheid van de bewoners. Hieruit blijkt dat het basisonderwijs niet alleen in de stadswijken maar ook in de kerkdorpen goed wordt gewaardeerd. De stadsbewoners zijn ook te spreken over de nabijheid van winkels voor dagelijkse boodschappen en gezondheid- en welzijnsvoorzieningen. In de kerkdorpen is men vooral ontevreden over het gebrek aan winkels, voorzieningen op het terrein van gezondheid en welzijn en het openbaar vervoer. Hoe staat met met het aanbod en de kwaliteit van voorzieningen in de directe woonomgeving? Gezondheid en welzijn Onderwijs afstand in km. (CBS) L&V afstand in km. (CBS) L&V Centrum 0,4 0,6 0,9 0,5 1,3 0,9 0,7 Slotjes 0,5 0,6 1,6 0,6 0,8 0,7 0,7 West 1,1 0,9 2,0 6,6 0,7 1,3 0,5 0,5 Strijen 0,8 1,1 1,1 6,9 0,4 1,5 0,6 0,4 8,4 Leijsenakkers 1,1 1,4 0,6 6,4 0,8 1,4 1,2 1,2 Oosterheide 0,9 0,9 3,2 0,7 1,4 0,6 0,6 Dommelbergen 0,8 0,9 1,9 0,4 1,1 0,8 0,5 8,9 Vrachelen 1,1 2,4 3,3 6,4 0,5 2,8 0,7 0,5 8,8 2,4 3,7 5,3 4,8 0,7 3,2 2,0 0,8 3,1 3,4 3,8 4,1 1,2 3,2 0,8 1,2 8,1 0,8 3,4 5,3 5,6 0,7 4,0 2,8 0,8 6,9 Oosterhout 0,9 1,3 2,3 0,6 1,6 0,8 0,6 Nederland 0,9 1,2 4,7 -- 0,6 2,4 0,9 0,8 -- Cultuur en vrije tijd Detailhandel en horeca afstand in km. (CBS) L&V afstand in km. (CBS) L&V Centrum 0,6 0,6 9,0 0,4 0,6 0,2 0,2 9,7 Slotjes 1,5 1,6 8,9 0,5 1,3 0,8 0,5 9,1 West 1,4 1,4 8,5 6,5 0,7 0,7 0,4 0,6 9,2 Strijen 0,7 0,7 9,5 6,4 0,5 0,9 0,7 0,7 9,6 Leijsenakkers 1,2 1,2 9,9 6,6 1,1 1,5 0,4 0,8 8,6 Oosterheide 0,9 3,0 0,8 2,6 2,3 0,7 9,5 Dommelbergen 0,9 2,0 10,9 0,9 2,5 1,7 0,9 9,7 Vrachelen 2,9 3,0 9,1 0,9 2,3 1,6 1,2 3,8 4,8 9,9 6,2 2,3 3,5 0,8 0,8 2,6 3,6 4,3 12,5 6,3 3,0 3,8 2,7 1,3 2,3 3,9 6,0 6,0 0,7 4,9 0,9 0,6 2,8 Oosterhout 1,5 2,3 9,3 0,8 2,1 1,3 0,8 8,6 Nederland 1,7 5,1 -- 0,9 2,7 1,1 0,8 -- Bron: De data over de bereikbaarheid van voorzieningen (afstand in kilometers over de weg) is afkomstig van het CBS. De waardering / het oordeel van de inwoners (in de vorm van rapportcijfers) komt uit de buurtenquête. 19

20 park of plantsoen sportterrein bos recreatief binnenwater waardering bewoners oprit hoofdweg treinstation bereikbaarheid met auto openbaar verover Hoe staat met met het aanbod en de kwaliteit van voorzieningen in de directe woonomgeving? (vervolg) Openbaar groen en recreatie Bereikbaarheid afstand in km. (CBS) L&V afstand in km. waardering Vrachelen Strijen West 0,4 Slotjes 1,5 1,6 0,6 2,9 Slotjes 8,8 8,4 3,5 Leijsenakkers Oosterheide 0,7 0,6 2,3 2,0 1,5 Oosterheide 9,3 8,9 Strijen Vrachelen Dommelbergen Dommelbergen Centrum 0,5 Centrum 1,0 2,4 1,4 6,9 1,8 Centrum 9,0 West West Slotjes 0,4 1,4 1,8 2,0 1,5 9,0 Strijen 0,5 0,5 2,9 0,9 1,9 9,7 9,0 Oosterheide 0,5 0,5 0,9 1,4 8,5 1,4 9,4 Dommelbergen 0,5 0,6 3,0 1,0 8,1 1,9 10,8 9,1 Vrachelen 0,4 1,9 0,7 1,5 8,7 3,6 9,4 9,3 2,3 1,7 0,8 0,5 3,2 9,0 2,2 10,0 9,1 2,2 2,3 0,8 2,1 4,4 1,3 8,4 9,3 2,4 1,0 0,7 0,7 2,0 0,6 5,3 9,3 2,7 Oosterhout 0,6 0,9 1,9 1,5 1,9 9,1 9,0 6,2 Nederland 1,0 1,0 2,1 2,6 -- 1,7 5, Bron: De data over de bereikbaarheid van voorzieningen (afstand in kilometers over de weg) is afkomstig van het CBS. De waardering / het oordeel van de inwoners (in de vorm van rapportcijfers) komt uit de buurtenquête. 20

21 5 De veiligheid van de eigen woonbuurt De leefbaarheid van een wijk, buurt of dorp wordt in sterke mate bepaald door het gevoel van veiligheid bij de inwoners. Om het beeld dat burgers hebben over de veiligheid in hun directe woonomgeving zo objectief mogelijk te kunnen meten, wordt gebruik gemaakt van diverse rapportcijfers plus de indicator vermogensdelicten (criminaliteit). Deze is samengesteld via een set enquêtevragen en heeft een berekende waarde die ligt tussen de 10 en Veiligheidsgevoel De leefbaarheid wordt in sterke mate bepaald door het gevoel van veiligheid bij de inwoners. Dit gevoel is hoger, als de vraag wordt toegespitst op de eigen gemeente of directe woonomgeving (woonbuurt). Ook omstandigheden buiten de eigen woonbuurt spelen een rol bij het beoordelen van het algemene gevoel van onveiligheid. Zo voelt bijna 38 procent van de Oosterhouters zich wel eens onveilig in de gemeente, maar ligt dit percentage in de eigen woonbuurt op 25 procent. Het aandeel van de inwoners dat zich vaak onveilig voelt is nog veel lager: bijna 2½ procent voelt zich vaak onveilig in de gemeente, maar minder dan 2 procent heeft dat gevoel in de eigen vertrouwde woonbuurt. Hoe is het veiligheidsgevoel in de gemeente Oosterhout? a) Voelt u zich wel eens onveilig? in de gemeente in de eigen woonbuurt b) Mijdt u bepaalde plekken omdat u vindt dat die onveilig zijn? in de gemeente in de eigen woonbuurt Bijna 6½ procent van de Oosterhouters geeft aan vaak bepaalde plekken in de gemeente te mijden omdat ze vinden dat die onveilig zijn. In de eigen woonbuurt is dit iets meer dan 3½ procent. Bijna 6 procent van de bewoners voelt zich vaak onveilig als ze s avonds in de eigen buurt alleen op straat zijn en ruim 19 procent doet s avonds als er wordt aangebeld vaak niet open omdat men dat niet veilig vindt. En zo n 10 procent van de inwoners met minderjarige kinderen geeft aan dat ze die vaak verbieden om ergens in de woonbuurt naar toe te gaan omdat het daar niet veilig zou zijn. Het aandeel van de bewoners dat zich in de eigen woonbuurt vaak onveilig voelt, is het hoogst in de wijken Oosterheide (6%), Slotjes (5%) en Centrum (3%), en het laagst (1%) in de kerkdorpen en de wijken Leijsenakkers en Vrachelen. In de andere wijken in Oosterhout ligt het percentage tussen de 1 en 2 procent. 21

22 Ten opzichte van 2009 is sprake van een toename met bijna 1 procent (van 1,6 procent in 2009 naar 2,5 procent in 2013). Vooral in de wijken Oosterheide en Slotjes is het onveiligheidsgevoel toegenomen: in Oosterheide van 3,7 naar 5,8 procent en in Slotjes van 3,2 naar 5,0 procent. In de kerkdorpen en de wijken Strijen en Vrachelen nam het gevoel van onveiligheid juist af. Het merendeel van de Oosterhouters voelt zich veilig in de eigen woonomgeving. Dit wordt onderstreept door het rapportcijfer dat de inwoners geven aan de veiligheid in hun woonbuurt. Deze zogenoemde sociale veiligheid 2) krijgt een gemiddeld als rapportcijfer. Geen enkele wijk in Oosterhout krijgt een onvoldoende, maar er zijn wel duidelijke verschillen tussen de buurten. Sociale veiligheid in de eigen woonbuurt onveiligheidsgevoel (2013) rapportcijfer sociale veiligheid (2013) 1,4 Aandeel (%) dat zich vaak onveilig voelt in de woonbuurt: 0,1% of lager 0,2% 0,5% 0,5% 2,5% 2,5% 4,9% 5,0% 10,0% 10,0% of hoger 1,5 0,1 3,2 0,8 2,5 0,1 3,4 1,7 1,0 0,7 0,1 0,1 0,1 2,2 0,1 0,1 2,2 3,0 0,0 2,1 8,4 1,7 4,1 3,6 0,9 15,3 0,3 0,1 2,5 Laagst: Leijsenakkers Hoogst: Oosterhout: 2,5% De Warande Rapportcijfer sociale veiligheid woonbuurt: of hoger 6,5 6,9 6,0 6,4 5,5 5,9 5,0 5,4 4,9 of lager 6,7 6,3 Oosterhout: Ook de fysieke veiligheid 3) in de gemeente Oosterhout krijgt een goede beoordeling, met een als gemiddeld rapportcijfer. Veelzeggend hierbij is dat geen enkele wijk of buurt hiervoor van de bewoners een onvoldoende krijgt. Bovendien geeft het leeuwendeel van de Oosterhouters (95%) aan zich niet onveilig te voelen door bedrijven in hun directe woonomgeving. Hoe is de zelfredzaamheid van de Oosterhouters? Weet wat te doen als er thuis brand uitbreekt Weet wat te doen als de sirene gaat Weet wat te doen bij een ramp in de buurt Weet waar informatie is te krijgen over hoe te handelen bij een ramp 2) Sociale veiligheid is de mate waarin burgers beschermd zijn en zich beschermd voelen tegen persoonlijk leed door misdrijven (criminaliteit), overtredingen en overlast door andere mensen. 3) Fysieke veiligheid is de mate waarin burgers beschermd zijn en zich beschermd voelen tegen persoonlijke leed door ongevallen in het verkeer of in de industrie en tegen natuurgeweld, zoals overstromingen en stormschade. 22

23 Onderdeel van de fysieke veiligheid is de verkeersveiligheid. Ook deze krijgt met gemiddeld een als rapportcijfer een goede beoordeling in Oosterhout en haalt bovendien in geen enkele wijk of buurt een onvoldoende. Bij de sociale veiligheid blijkt vooral de overlast van brommers en scooters in bepaalde buurten slechter te scoren. Deze krijgt in de buurten Bloemenbuurt (Oosterheide), Centrum, Slotjes-Midden en Donkenbuurt (Dommelbergen) een rapportcijfer dat rond of onder de 5½ ligt. De criminaliteit krijgt alleen in de (Oosterheide) een rapportcijfer onder de 6. Jongerenoverlast krijgt in geen enkele woonbuurt een cijfer onder de 6½. Deelaspecten veiligheid in de eigen woonbuurt (rapportcijfers) criminaliteit (2013) verkeersveiligheid (2013) 6,9 6,9 6,7 6,3 6,6 6,6 5,8 Beste: 6,4 De Warande Slechtste: Oosterhout: Rapportcijfers veiligheid in woonbuurt: of hoger 6,5 6,9 6,0 6,4 5,5 5,9 5,0 5,4 Beste: De Warande 4,9 of lager 6,4 6,4 8,1 6,7 6,9 6,6 Slechtste: Slotjes-Midden Oosterhout: jongerenoverlast (2013) overlast van brommers / scooters (2013) Beste: 8,7 6,9 6,6 8,5 8,6 Slechtste: Bloemenbuurt 6,1 6,5 8,6 5,8 6,2 6,7 6,7 5,6 6,4 8,8 5,6 8,6 6,9 5,2 6,1 Beste: 6,4 De Warande 8,7 Slechtste: Bloemenbuurt 8,1 Oosterhout: Oosterhout: 23

24 5.2 Vermogensdelicten en bedreiging Het algemeen gevoel van onveiligheid in de eigen woonomgeving is een subjectief gegeven. Om dit wat concreter te maken, zijn er twee indicatoren: vermogensdelicten en bedreiging. De scores op deze twee indicatoren, die een berekende waarde hebben die ligt tussen de 10 en 100, geven aan in welke mate bewoners denken dat deze zaken in hun eigen woonbuurt voorkomen. Een score onder de 30 betekent dat dit volgens de bewoners nauwelijks voorkomt, een score tussen de 30 en 55 duidt erop dat het soms voorkomt, een score tussen de 55 en 80 houdt in dat het regelmatig voorkomt en een score boven de 80 betekent dat dit volgens de bewoners vaak in hun woonbuurt voorkomt. De score voor vermogensdelicten (diefstal en vandalisme) in de gemeente Oosterhout ligt op 54 punten. Dit is een stijging ten opzichte van 2009, toen de score uitkwam op 48 punten. In de wijken Oosterheide (64), (57), Dommelbergen (55) en Centrum (55) zijn de scores hoger dan gemiddeld in Oosterhout. In bijna alle woonbuurten in de wijk Oosterheide is sprake van scores tussen de 55 en 80 punten. Dit betekent dat inwoners daar het gevoel hebben dat er regelmatig sprake is van diefstal en vandalisme in hun woonbuurt. Met name in deze wijk zijn de buurtscores gestegen ten opzichte van Vermogensdelicten in de eigen woonbuurt (indicator) wijkscore (2013) buurtscore (2013) 45 Vrachelen Slechtste: Oosterheide Oosterhout: 54,3 Industrieterrein Noord West 49 Oranjepolder Dommelbergen 55 Strijen 54 Centrum 55 Slotjes 52 Oosterheide Leijsen- Akkers 45 Industrieterrein Zuid 44 Beste: Mate van criminaliteit: of lager (beter) of hoger (slechter) Slechtste: Beste: Leijsenakkers Toelichting: De indicator vermogensdelicten (diefstal en vandalisme) is samengesteld aan de hand van het oordeel van de bewoners over de mate waarin de volgende vermogensdelicten voorkomen in hun woonbuurt: fietsendiefstal, beschadiging of vernieling van auto s, diefstal van auto s en woninginbraken. De score kan liggen tussen minimaal 10 en maximaal 100 punten. Hoe hoger de score, hoe slechter het oordeel over de woonbuurt. Naast de indicator voor vermogensdelicten is er ook de indicator bedreiging. Deze geeft een beeld van de mate waarin bewoners zich al dan niet bedreigd voelen in hun eigen woonbuurt. Hieruit blijkt dat de Oosterhouters zich soms enigszins bedreigd voelen in hun eigen woonomgeving, maar dat dit niet in dezelfde mate geldt voor alle gebieden in de gemeente. Het voor Oosterhout komt uit op een score van 28 punten, een minimale stijging ten opzichte van 2009 (26 punten). De wijken Centrum (38), Oosterheide (33) en Slotjes (29) scoren wat hoger dan gemiddeld op deze indicator, maar blijven ruim onder de 55 punten. Het bekent wel dat de inwoners van deze wijken zich wat vaker bedreigd voelen in hun eigen woonomgeving dan de bewoners in andere wijken.op buurtniveau krijgen het Centrum, met zijn uitgaansgebied, en de (38), Natuurkundigenbuurt (35) en Bloemenbuurt (35) de slechtste scores. In de meeste buurten is sprake van een kleine stijging ten opzichte van de vorige peiling (2009), met uitzondering van een vijftal buurten waar juist sprake is van een lichte daling: de Warandebuurt (-7 punten), Slotjes-Midden (-4), Bloemenbuurt (-3), Oud-West (-2) en de Vogelbuurt (-2). 24

25 Bedreigende situaties in de eigen woonbuurt (indicator) wijkscore (2013) buurtscore (2013) Oranjepolder Beste: 22 Vrachelen Slechtste: Centrum Industrieterrein Noord West 25 Dommelbergen 27 Strijen 28 Centrum 38 Slotjes 29 Oosterheide 33 Leijsenakkers 26 Industrieterrein Zuid 23 Beste: Vrachelen-ZW 22 Mate van dreiging: Slechtste: Centrum 24 of lager (beter) Oosterhout: of hoger (slechter) 26 Toelichting: De indicator bedreiging is samengesteld aan de hand van het oordeel van de bewoners over de mate waarin de volgende vijf vormen bedreigende situaties voorkomen in hun eigen woonbuurt: dronken mensen op straat, bedreigd worden met geweld, lastig vallen van mensen op straat, drugsoverlast en zakkenrollerij / tasjesroof. De score kan liggen tussen minimaal 10 en maximaal 100 punten. Hoe hoger de score, hoe slechter het oordeel over de woonbuurt. 5.3 Slachtofferschap De scores voor vermogensdelicten en bedreiging geven een gewogen beeld van het veiligheidsgevoel (subjectieve veiligheid) van de Oosterhouters. Veel inwoners hebben het gevoel dat vermogensdelicten en bedreigende situaties in hun woonbuurt vaker voorkomen, maar het aandeel van de inwoners dat in 2013 naar eigen zeggen daadwerkelijk slachtoffer was van criminaliteit of vandalisme (objectieve veiligheid) is juist gedaald. Slachtofferschap in de eigen woonbuurt aandeel inwoners dat daadwerkelijk slachtoffer is geweest: Aandeel slachtoffers ten opzichte van totaal aantal respondenten op basis van het totaal van acht voorgelegde vormen van slachtofferschap: inbraakpoging woning, diefstal uit woning, vernieling aan buitenkant auto, diefstal uit auto, fietsendiefstal, zakkenrollerij, vernieling aan huis of tuin, fysiek geweld. 25

26 Op buurtniveau is sprake van een wisselend beeld: in een aantal woonbuurten is het gemiddeld slachtofferschap ten opzichte van 2009 gedaald, maar in andere buurten is juist sprake van een toename. De grootste daling is te zien in de Beemdenbuurt (-3,4%), Kruidenbuurt (-3,2%) en Centrum (-2,1%); de grootste stijging in het (+5,6%), de (+3,8%) en Slotjes-West (+2,3%). Slachtofferschap in de eigen woonbuurt slachtofferpercentage per buurt (2009) slachtofferpercentage per buurt (2013) 2,4 1,0 5,7 4,6 5,3 6,0 5,6 4,0 6,0 5,9 5,3 4,0 4,6 5,5 5,4 8,6 4,3 5,6 6,7 2,3 4,7 5,8 6,9 5,4 2,0 3,5 Centrum 2,0 Slachtofferpercentage in woonbuurt: 2,0% of lager 6,3 3,7 6,0 4,1 6,4 4,6 4,9 2,1 4,4 4,9 6,6 4,5 3,7 4,6 6,3 3,5 6,5 6,0 6,6 6,5 2,7 4,2 8,7 6,3 10,6 3,7 4,9 2,1% 4,0% 4,1% 6,0% 3,4 Oosterhout: 5,4% 6,1% % 8,1% 10,0% 10,1% of hoger 4,5 Oosterhout: 5,0% Toelichting: Aandeel slachtoffers ten opzichte van het totaal aantal respondenten op basis van het totaal van acht voorgelegde vormen van slachtofferschap: inbraakpoging woning, diefstal uit woning, vernieling aan buitenkant auto, diefstal uit auto, fietsendiefstal, zakkenrollerij, vernieling aan huis of tuin, slachtoffer van fysiek geweld.. Een nadere analyse van het slachtofferschap in de eigen woonbuurt laat zien dat, ondanks de totale afname, het aandeel Oosterhouters dat naar eigen zeggen slachtoffer was van woninginbraken, fysiek geweld en vernielingen aan huis of tuin is toegenomen. Een afname is vooral te zien bij het aandeel dat slachtoffer was van fietsendiefstal, vernieling van auto s en autoinbraken. Slachtofferschap in de eigen woonbuurt (deelaspecten) Aandeel inwoners dat in eigen woonbuurt daadwerkelijk slachtoffer is geweest van: inbraakpoging woning 3,2% 3,9% 2,8% 1,8% 6,3% diefstal uit woning 1,4% 2,1% 1,6% 1,6% 4,0% vernieling buitenkant auto 19,2% 21,6% 18,1% 1% 14,6% iets gestolen uit de auto 4,8% 5,4% 4,5% 4,4% 3,4% fietsendiefstal % 8,8% 9,2% 10,2% 3,2% zakkenrollerij 2,8% 2,6% 1,7% 1,8% 1,5% vernieling aan huis of tuin 10,7% 9,1% 11,2% % 8,6% fysiek geweld 3,1% 3,6% 1,2% 0,6% 1,7% gedaald / gelijk gebleven t.o.v. vorige peiling gestegen t.o.v. vorige peiling 26

27 Per onderscheidde vorm van slachtofferschap zijn duidelijke verschillen tussen de woonbuurten te zien. Vooral in het Centrum en delen van de wijken Slotjes, Strijen, Oosterheide en Dommelbergen is het percentage slachtoffers van criminaliteit en vandalisme hoger dan gemiddeld. De laagste percentages zijn over het algemeen te vinden in de kerkdorpen en de wijk Vrachelen. Criminaliteit en vandalisme in de eigen woonbuurt (slachtofferpercentage) diefstal uit woning (2013) vernieling aan huis of tuin (2013) 6,6 Vogelbuurt 5,3 3,0 3,6 0,7 5,6 5,1 2,9 2,5 0,8 8,5 2,8 2,3 5,7 4,3 4,4 0,0 3,3 1,7 1,3 5,1 10,0 5,8 5,4 8,7 3,8 11,9 8,7 11,0 8,6 8,7 3,1 8,5 10,2 9,1 11,5 10,0 13,8 6,3 6,2 4,6 2,1 6,3 8,9 12,2 5,3 De Warande 0,0 3,9 3,4 6,7 Slachtofferpercentage per woonbuurt: 0,9% of lager 1,0% 4,9% 3,0 5,9 12,1 10,3 16,1 8,1 5,0% 9,9% 10,0% 14,9% 1,8 Oosterhout: 4,0% 15,0% 19,9% 20,0% of meer 5,5 Oosterhout: 8,6% vernieling buitenkant auto (2013) fietsendiefstal (2013) Vrachelen-Nrd. 1,3 Oud-West 20,2 14,3 12,3 14,4 5,0 13,5 21,3 12,8 18,7 13,6 11,4 5,1 23,7 22,4 13,0 12,5 22,8 22,2 9,6 18,8 10,0 19,8 16,5 22,6 16,3 3,5 0,0 2,2 0,0 3,2 3,8 4,8 1,4 5,5 1,1 0,6 1,0 2,1 2,4 9,2 2,3 2,9 3,3 2,4 4,4 6,7 5,5 3,1 3,2 0,0 4,0 9,4 1,7 6,3 3,7 2,3 Bloemenbuurt 13,9 2,4 Oosterhout: 14,6% Oosterhout: 3,2% 27

28 Wijk- en buurtindeling gemeente Oosterhout Buurten Oosterhout-stad: 0000 Centrum 0100 Slotjes-Oost 0101 Slotjes-Midden 0102 Slotjes-West 0200 Oud-West 0201 Kanaleneiland 0300 Vogelbuurt 0301 Kastelenbuurt 0400 Leijsenakkers 0401 Molenbuurt 0500 Bloemenbuurt Natuurkundigenbuurt 0503 Componistenbuurt 0504 Warandebuurt 0505 Paterserf 0600 Kruidenbuurt 0601 Sterrenbuurt 0602 Donkenbuurt 0603 Larenbuurt 0604 Beemdenbuurt 0605 Schildersbuurt 0606 Dammenbuurt 0607 Staatsliedenbuurt 0700 Vrachelen-Zuidoost 0701 Vrachelen-Noord 0702 Vrachelen-Zuidwest 0800 Vijf Eiken 0801 Everdenberg 0900 Statendam 0901 Weststad-Zuid 0902 Weststad-Noord 1000 Oranjepolder Buurten Kerkdorpen: 1100 (dorpskern) 1109 Buitengebied bij 1200 (dorpskern) 1208 Buitengebied -Zuid 1209 Willemspolder 1300 (dorpskern) 1307 Buitengebied -Zuid 1308 bij 1309 Steenoven 28 Wijkindeling: 00 Centrum 01 Slotjes 02 West 03 Strijen 04 Leijsenakkers 05 Oosterheide 06 Dommelbergen 07 Vrachelen 08 Industrieterreinen Zuid 09 Industrieterreinen Noord 10 Buitengebied 11 Kerkdorp 12 Kerkdorp 13 Kerkdorp