De mening van de inwoners gepeild. Leefbaarheid 2015

Transcriptie

1 LelyStadsGeLUIDEN De mening van de inwoners gepeild Leefbaarheid 2015 April 2016

2 Colofon Dit is een rapportage opgesteld door: Cluster Onderzoek en Statistiek team Staf, Beleid Te downloaden op onder de kop publicaties, burger- en panelpeilingen Postbus AB Lelystad T F onderzoek@lelystad.nl Voor feiten en cijfers en overige onderzoeks- rapporten kunt u terecht op onze website:

3 Leefbaarheid 2015 In oktober en november 2015 hebben inwoners van Lelystad een vragenlijst ingevuld over leefbaarheid, veiligheid en wonen in Lelystad. Met het onderzoek zijn meningen gepeild over een veelheid aan thema s: voorzieningen, problemen en de sfeer in de buurt, gevoelens van onveiligheid en feitelijk slachtofferschap, van misdrijven, de geschiktheid van de huidige woning, eventuele verhuiswensen en binding met en eigen betrokkenheid bij buurt en Lelystad. De enquête is voor een belangrijk deel een herhaling van vragen die al geruime tijd om het andere jaar aan inwoners van Lelystad en andere steden worden voorgelegd. Hiermee worden zowel trends in de tijd als vergelijkingen met andere steden mogelijk gemaakt. De uitkomsten van dit onderzoek zijn in een drietal rapportages samengevat. Dit deel gaat over leefbaarheid. In de andere twee rapportages komen wonen en veiligheid aan de orde. De vragen over leefbaarheid worden in deze rapportage in drie categorieën verdeeld. Eerst komt het oordeel van inwoners over voorzieningen in de buurt en andere aspecten van de woonomgeving. Daarna worden veranderingen in de buurt en stad besproken. Tot slot komt de binding en betrokkenheid met buurt en stad aan de orde. De onderzoeksuitkomsten worden weergegeven in de vorm van figuren die toegelicht en becommentarieerd worden met beknopte teksten. Alleen de belangrijkste verschillen die in de tabellen en figuren naar voren komen worden tekstueel beschreven. De beschreven verschillen geven aan waar waarden in 2015 significant afwijken ten opzichte van vorige jaren. Hetzelfde geldt voor relaties die gelegd kunnen worden bijvoorbeeld tussen rapportcijfer buurtvoorzieningen en stadswijk. Leefbaarheid 1 Onderzoek en Statistiek

4 Buurtvoorzieningen Aan inwoners van Lelystad is door middel van een aantal stellingen gevraagd naar hun mening over een zevental fysieke voorzieningen in hun woonbuurt. Deze voorzieningen bestrijken een breed terrein. Ze hebben met elkaar gemeen dat de gemeente (een deel van) de verantwoordelijkheid voor deze voorzieningen draagt. Figuur 1: % inwoners (zeer) tevreden over buurtvoorzieningen Straatverlichting Winkelvoorzieningen Speelmogelijkheden Wegenonderhoud Groenonderhoud* Onderhoud voor- en achtertuin* Jongerenvoorzienigen Figuur 1 laat zien dat de tevredenheid van Lelystedelingen over fysieke voorzieningen in Lelystad zien. Deze komt in 2015 over het algemeen overeenkomt met het langjarig gemiddelde. Wel is de tevredenheid over groen-onderhoud in 2015 lager dan in (57% vs. 53). Voor speelmogelijkheden (72% vs. 67%), en jongerenvoorzieningen (24% vs. 20%) geldt eveneens een afname in tevredenheid sinds Tussen de wijken zijn grote Lelystad 2015 Lelystad Nederland 2015 verschillen zichtbaar wanneer het gaat over tevredenheid van fysieke voorzieningen. Zowel de Atolwijk als de Bolder scoren slecht op tevredenheid over zowel groen- als wegenonderhoud. In beide wijken is de tevredenheid over het groenonderhoud sinds afgenomen van ruim 50% naar 39%. In de Bolder is bovendien de tevredenheid over het wegenonderhoud afgenomen van 57% naar 46%. De tevredenheid over speelmogelijkheden is drie van de acht wijken in Lelystad (Atolwijk, Boswijk en Bolder) behoorlijk afgenomen. De waardering voor jongerenvoorzieningen varieert sterk tussen de wijken. Bewoners van de Zuiderzeewijk zijn het meest tevreden over jongerenvoorzieningen. Zo n 41% van de inwoners uit deze wijk geeft aan hier tevreden over te zijn. Dit is een stijging met 18% ten opzichte van. In de Boswijk is de tevredenheid het meeste afgenomen in diezelfde periode (van 29% naar 17%). Lelystad-Haven (14%) en de Bolder (15%) scoren met het laagst van alle wijken. Tenslotte zijn er nog grote verschillen in de tevredenheid over winkelvoorzieningen. Meest tevreden met de winkelvoorzieningen zijn de bewoners van de Zuiderzeewijk (93%) en de Bolder (88%). Hekkensluiter met een tevredenheid van slechts 4% is Lelystad-Haven. In deze wijk is tevens de grootste daling in tevredenheid over winkelvoorzieningen zichtbaar ten opzichte van, toen nog 19% van de bewoners in deze wijk aangaf (zeer) tevreden te zijn. Leefbaarheid 2 Onderzoek en Statistiek

5 Figuur 2: Rapportcijfer buurtvoorzieningen Het gemiddelde Lelystadse rapportcijfer voor buurtvoorzieningen komt uit op een 6,8. Dit is gelijk aan 2011 en vrijwel gelijk aan het langjarige gemiddelde. De enige uitzondering is Lelystad-Haven (figuur 2). Het rapportcijfers in 2015 (4,9) is aanzienlijk lager dan het langjarig gemiddeld van 5,6. Mogelijk is dit het gevolg van de sluiting van de supermarkt. Voor de hele stad gezien bestaat geen belangrijk verschil in waardering tussen 2015 en de voorgaande jaren. Woonomgeving Behalve een rapportcijfer voor buurtvoorzieningen is inwoners ook gevraagd om middels een rapportcijfer een beoordeling te geven over de veiligheid in de buurt, de leefbaarheid in de buurt en de directe woonomgeving. Figuur 3 laat de gemiddelde rapportcijfers voor heel Lelystad zien. Gedurende de periode 2007 zijn nauwelijks fluctuaties zichtbaar in de rapportcijfers voor veiligheid en leefbaarheid in de buurt en woonomgeving. De resultaten uit 2015 wijken daar niet vanaf. Veiligheid in de buurt krijgt het rapportcijfers 7,2, leefbaarheid in de buurt een 7,3 en de directe woonomgeving eveneens een 7,3. Op wijkniveau zijn in 2015 geen verschillen waarneembaar in de gemiddelde rapportcijfers (figuur 4). Figuur 3: Rapportcijfers voor veiligheid in de buurt, leefbaarheid in de buurt en woonomgeving (gemiddelde Lelystad) Veiligheid in de buurt 7,2 Leefbaarheid in de buurt 7,3 Woonomgeving 7,3 4,0 5,0 6,0 7,0 8, Leefbaarheid 3 Onderzoek en Statistiek

6 Figuur 4: Rapportcijfers voor veiligheid in de buurt, leefbaarheid in de buurt en woonomgeving, per stadswijk Leefbaarheid 4 Onderzoek en Statistiek

7 Schaalscores voor woonomgeving In deze paragraaf worden de schaalscores voor de woonomgeving besproken. Deze bestaan uit een schaalscore voor sociale cohesie en een schaalscore voor de algemene evaluatie van de buurt. Op basis van vier van de zes stellingen over sociale cohesie ( De mensen in de buurt kennen elkaar nauwelijks ; De mensen in deze buurt gaan op een prettige manier met elkaar om ; Ik woon in een gezellige buurt waar mensen elkaar helpen en dingen samen doen ; en ik voel me thuis bij de mensen die in deze buurt wonen ) is een schaalscore voor sociale cohesie berekend. Deze schaalscore loopt van 0 tot en met 10, waarbij een hogere score overeenkomt met een positiever oordeel over sociale cohesie. Figuur 5: Schaalscore sociale kwaliteit In figuur 5 is de schaalscore voor de sociale cohesie per stadswijk weergegeven. De schaalscore voor de gehele stad is 5,9. Dit is gelijk aan de gemiddelde score die in is berekend en het gemiddelde over de jaren De landelijke score voor sociale cohesie is 6,2. De verschillen tussen de wijken zijn nihil (5,7 tot 6,1). Op deelwijkniveau zijn wel verschillen zichtbaar. In de Boswijk zijn de verschillen tussen de deelwijken het grootst. Zo scoort de Griend/ Horst/ Kamp/ Wold (5,1) aanzienlijk slechter dan de Archipel/ Rozengaard/ Zoom/ Beukenhof (6,7). De Griend/ Horst/ Kamp/ Wold is tevens de deelwijk met de laagste schaalscore voor sociale kwaliteit. Op overeenkomstige wijze als de schaalscore voor sociale cohesie, is een schaalscore gemaakt voor de algemene evaluatie van de buurt. Op basis van vijf stellingen over de directe woonomgeving ( De mensen in deze buurt blijven hier graag wonen ; Het is vervelend om in deze buurt te wonen ; Als het maar enigszins mogelijk is, ga ik uit deze buurt verhuizen ; Als je in deze buurt woont, heb je het goed getroffen en Deze buurt is prettig om in te wonen ) is deze schaalscore berekend. Deze schaalscore loopt eveneens van 0 tot en met 10, waarbij een hogere score overeenkomt met een positiever oordeel over de eigen buurt. De schaalscore algemene evaluatie buurt staat weergegeven in figuur 6. Leefbaarheid 5 Onderzoek en Statistiek

8 Figuur 6: Schaalscore algemene evaluatie van de buurt De Lelystadse buurten scoren gemiddeld een 7,9. Hiermee wijkt de score niet af van die van of het langjarig gemiddelde. De verschillen tussen de wijken zijn wel groot. De Zuiderzeewijk behaalt in 2015 de laagste score (6,9). Dit is gelijk aan de voorliggende perioden (2011 en ). In de Kustwijk oordelen inwoners het meest positief over hun eigen wijk (8,3), gevolgd door het Havendiep (8,1) en de Atolwijk (8,0). De verschillen binnen de Boswijk zijn groot. Zo scoort de Griend/ Horst/ Kamp/ Wold (7,1) veel lager dan de Archipel/ Rozengaard/ Zoom/ Beukenhof (9,2). De Archipel/ Rozengaard/ Zoom/ Beukenhof scoort tevens het hoogst van alle deelwijken; Lelycentre/ Zuiderzee scoort het laagst (6,5). Als gekeken wordt naar persoonskenmerken, dan valt op dat inwoners positiever over hun buurt worden naarmate de leeftijd toeneemt. Waar dertigers slechts een 7,1 scoren, scoren 55+ers een 8,3. Hoger opgeleiden (8,3) beoordelen hun buurt ook beter dan middelbaar (7,8) en lager opgeleide (7,6) Lelystedelingen. Tenslotte zijn niet-westerse allochtonen negatiever in de beoordeling van hun wijk (7,0) dan autochtonen en Westerse allochtonen (8,0). Leefbaarheid 6 Onderzoek en Statistiek

9 Veranderingen in buurt en stad Om te achterhalen hoe Lelystedelingen de ontwikkelingen in hun buurt ervaren, is hen gevraagd de veranderingen te beoordelen. Gevraagd naar de ontwikkeling van hun buurt vindt bijna twee derde (64%) dat de eigen buurt in de afgelopen 12 maanden gelijk gebleven is (figuur 7a). Zo n 13% vindt dat hun buurt in het afgelopen jaar vooruit is gegaan, terwijl 23% aangeeft dat er sprake is van achteruitgang. Deze cijfers zijn vergelijkbaar met. Figuur 7: Oordeel over veranderingen in de (a) buurt en (b) de stad in het afgelopen jaar Zuiderzeewijk 2015 Atolwijk 2015 Boswijk 2015 Waterwijk 2015 Bolder 2015 Kustwijk 2015 Havendiep 2015 Lelystad-Haven 2015 Lelystad totaal a: Ontwikkelingen in de buurt 0% 20% 40% 60% 80% 100% Vooruit gegaan Gelijk gebleven Achteruit gegaan 7b: Ontwikkelingen in de stad Lelystad totaal % 20% 40% 60% 80% 100% Vooruit gegaan Gelijk gebleven Achteruit gegaan Over de algehele lijn is het aantal mensen dat aangeeft dat hun wijk er op vooruit is gegaan gelijk gebleven aan. Hetzelfde geldt voor het aandeel van de inwoners dat vindt dat de stad achteruit is gegaan. In de Waterwijk is het aandeel inwoners dat vindt dat de wijk erop vooruit is gegaan sinds met 8% gestegen naar 22%. In de Boswijk is een daling zichtbaar in positief gestemden. Was dit percentage nog 22% in, in 2015 is slechts 10% positief over de ontwikkelingen in hun buurt. Dit terwijl in de Boswijk nog de wijk was met het hoogste percentage positief gestemden. In de Leefbaarheid 7 Onderzoek en Statistiek

10 Zuiderzeewijk en de Waterwijk woont het hoogste percentage inwoners dat van mening is dat de wijk erop vooruit is gegaan (22%). Opvallend is echter dat in de Zuiderzeewijk samen met de Bolder de grootste groep inwoners woont die de wijk erop achteruit vindt gaan (32%). Dit beeld is gelijk aan. Overigens geven de bewoners van de Atol een vergelijkbaar oordeel over hun buurt. Over de ontwikkelingen van de stad als geheel (figuur 7b) zijn Lelystedelingen, in vergelijk met, minder positief. Het aandeel inwoners dat aangeeft dat de ontwikkeling van de stad vooruit is gegaan is in 2015 nog maar 22% tegen 26% in ; In 2011 was dit nog 52% van de inwoners. Het aandeel inwoners dat van mening is dat de stad achteruit is gegaan is met 40% gelijk aan. Buurtbinding en betrokkenheid In deze paragraaf wordt ingegaan op de vragen in welke mate bewoners zich verbonden voelen met hun buurt en wat vinden ze van de wijze waarop de gemeente de buurtproblemen aanpakt? Om de binding met de buurt te onderzoeken is aan inwoners van Lelystad gevraagd hoe gehecht ze zijn aan hun buurt. Zo n 7 op de 10 inwoners zijn in 2015 (zeer) gehecht aan de buurt waar ze wonen. Dit percentage is onveranderd ten opzichte van. Figuur 8: Binding met de buurt. (% inwoners (zeer) gehecht) Ten opzichte van zijn er op buurtniveau geen stijgingen of dalingen van de buurtbinding zichtbaar. Figuur 8 laat zien dat de laagste buurtbinding (68%) te vinden is in de Zuiderzeewijk en de Waterwijk. De Waterwijk is al sinds 2009 de wijk met de laagste buurtbinding. De wijk waar de inwoners de hoogste buurtbinding ervaren is Lelystad-Haven (80%), gevolgd door de Atolwijk (75%). Leefbaarheid 8 Onderzoek en Statistiek

11 Figuur 9: Participatie en betrokkenheid (%) Voelt zich medeverantwoordelijk voor leefbaarheid Actief afgelopen jaar buurt verbeterd Vindt dat gemeente burger betrekt bij verandering in de buurt 33% 58% Naast hoe gehecht iemand is aan zijn buurt, is ook een aantal andere zaken aan de orde gesteld waarbij de respondenten kunnen aangeven hoe betrokken ze zijn met de buurt. Deze staan weergegeven in figuur 9. Het aantal Lelystedelingen dat zich medeverantwoordelijk voelt voor de leefbaarheid in hun buurt is licht gedaald ten opzichte van. Het percentage Lelystedelingen dat zich nu verantwoordelijk voelt voor de leefbaarheid is 88%. Er zijn geen stadswijken waar grote afwijkingen zijn in dit percentage. Hoewel het aandeel inwoners dat zich verantwoordelijk voelt voor de leefbaarheid is gedaald, is het aandeel inwoners dat zegt ook daadwerkelijk actief te zijn geweest om de buurt te verbeteren ten opzichte van is gestegen naar 33%. Ook hierin zijn geen verschillen zichtbaar tussen de stadswijken. Onder inwoners die aangeven zich wél medeverantwoordelijk te voelen voor de leefbaarheid in hun buurt is de inzet om de leefbaarheid te verbeteren hoger (37%) dan onder inwoners die zich niet verantwoordelijk voelen (10%). Het aandeel inwoners dat van mening is dat de gemeente de burger betrekt bij veranderingen in de buurt is in de periode 2015 toegenomen van 47% naar 58% en daarmee weer terug op het niveau van % 0% 20% 40% 60% 80% 100% Wanneer naar persoonskenmerken wordt gekeken blijken mannen (37%) vaker actief in het verbeteren van hun buurt dan vrouwen (30%). Stadsbinding en waardering van Lelystad Verder is inwoners gevraagd naar hun gehechtheid aan Lelystad. Sinds is het aandeel Lelystedelingen dat aangeeft gehecht te zijn aan Lelystad gezakt van 65% naar 61%. Op het niveau van stadswijken zijn we geen verschillen zichtbaar in Wel zijn verschuivingen binnen de wijken zichtbaar ten opzichte van. De binding met Lelystad staat weergegeven in figuur 10. In de Kustwijk is de gehechtheid aan Lelystad met 11% afgenomen ten opzicht van. In deze wijk gaf anno 2015 zo n 56% van de bewoners aan (zeer) gehecht te zijn aan Lelystad. Onder inwoners van de Atolwijk is eveneens een negatieve verandering zichtbaar. Sinds is het aandeel inwoners in deze wijk dat aangeeft gehecht te zijn aan Lelystad gezakt van 74% naar 63%. Leefbaarheid 9 Onderzoek en Statistiek

12 Figuur 10: Binding met Lelystad (% (zeer) gehecht) Hoog opgeleide inwoners van Lelystad zijn minder gehecht aan Lelystad (56%) dan middelbaar (63%) en laag opgeleiden (68%). Daarnaast zijn vrouwen minder gehecht aan Lelystad (58%) dan mannen (66%). Tot slot is aan de inwoners gevraagd om rapportcijfers te geven voor drie kenmerken van de stad. De ontwikkeling van deze rapportcijfers staan weergegeven in figuur 11. Figuur 11 Rapportcijfers voor Lelystad Het wonen in het algemeen 7,2 De rapportcijfers voor het wonen in het algemeen, vrijetijdsvoorzieningen en De vrijetijdsvoorzieningen verkeersveiligheid zijn vrijwel 6,3 onveranderd in vergelijking met. Wordt gekeken naar De verkeersveiligheid persoonskenmerken, dan valt op dat vrijetijdsvoorzieningen door de oudere Lelystedelingen beter wordt beoordeeld 5,5 6,0 6,5 6,9 7,0 7,5 dan door de jongeren. Het cijfer voor vrijetijdsvoorziening loopt op van een 5, in de jongste groep (tot 30 jaar) tot een 6,8 onder de 55+-ers. Verschillen tussen geslacht en opleiding hebben geen duidelijke invloed op deze cijfers. Hetzelfde beeld is zichtbaar bij het wonen in het algemeen. Twintigers waarderen het wonen in het algemeen met een 6,7 terwijl 55+ers hiervoor het rapportcijfer 7,4 geven. Als er wordt ingegaan op de waardering vanuit de verschillende wijken, valt op dat de verkeersveiligheid de grootste verschillen laat zien. In de Bolder krijgt de verkeersveiligheid een 6,6. Waterwijk en de Zuiderzeewijk scoren het hoogst met een 7,1. De vrijetijdsvoorzieningen worden het hoogst gewaardeerd in de Zuiderzeewijk en Lelystad-Haven (6,7) en het laagst in het Havendiep, Boswijk en Waterwijk (6,2). Het wonen in het algemeen wordt door de hele stad heen ongeveer gelijk beoordeeld. Leefbaarheid 10 Onderzoek en Statistiek

13 Samenvatting Sinds 2001 is elke twee jaar de leefbaarheid van de buurt en stad onder de inwoners van Lelystad gepeild. In deze samenvatting worden de meest in het oog springende wijzigingen met voorgaande jaren besproken. Daarnaast komen ook de opmerkelijke verschillen binnen de stad aan bod. Aan de jarenlange stijging van de waardering voor de buurtvoorzieningen lijkt in 2015 een einde te zijn gekomen. In vergelijking met andere jaren, is de waardering voor groenonderhoud, speelmogelijkheden en jongerenvoorzieningen gedaald. Met name in de Atolwijk en de Bolder is de waardering sinds afgenomen. In 2015 is de schaalscore voor sociale cohesie 5,9. Dit cijfer is gelijk aan het cijfers in. De beleving van de woonomgeving (7,3), veiligheid (7,2) en de leefbaarheid (7,3) van de buurt komt overeen met eerdere peilingen. Voor de evaluatie van de buurt is de schaalscore met een 7,9 niet afwijkend van het langjarig gemiddelde. Over de ontwikkeling van de stad zijn bewoners minder positief geworden. Zo n 22% van de inwoners vindt dat Lelystad vooruit is gegaan in het afgelopen jaar. Dit was in nog ruim een kwart en in 2011 zelfs ongeveer de helft van de inwoners. De ontwikkeling in de buurt laat een stabiel beeld zien. Zo n 13% vindt de buurt erop vooruit gegaan en bijna een kwart ervaart een achteruitgang van de buurt. In de Waterwijk is men positiever geworden over de ontwikkeling in de buurt terwijl inwoners van de Boswijk juist negatiever zijn. Het aandeel bewoners dat zich verantwoordelijk voelt voor de leefbaarheid (88%) is iets afgenomen ten opzichte van. Dit terwijl het percentage inwoners dat actief is om de woonomgeving te verbeteren is toegenomen naar 33%. Sinds is het aandeel Lelystedelingen dat aangeeft gehecht te zijn aan Lelystad gezakt van 65% naar 61%. De sterkste afname wordt gevonden in de Kustwijk en de Atolwijk. De rapportcijfers voor het wonen in het algemeen (7,2), vrijetijdsvoorzieningen (6,3) en verkeersveiligheid (6,9) tenslotte, zijn vrijwel onveranderd in vergelijking met. Beknopte onderzoeksverantwoording Het onderzoek Wonen, Leefbaarheid en Veiligheid 2015 is uitgevoerd in oktober en november Er is een steekproef van inwoners van 18 jaar en ouder uit de Lelystadse basisregistratie Personen (BRP) getrokken alsmede een aanvullende steekproef van inwoners woonachtig in wijken waar Centrada veel woningen verhuurt. Ook zijn de leden van het LelyStadsPanel (LSP) benaderd. De respons van de steekproeven kwam neer op 24%. Van het LSP respondeerde 53%. In totaal hebben Lelystedelingen meegewerkt aan dit onderzoek. Een meer uitgebreide onderzoeksverantwoording, met overzicht van vragen en responsverdelingen, is te vinden op Leefbaarheid 11 Onderzoek en Statistiek