Intern en extern toezicht op de reguliere politie: de diversiteit aan spelers. Prof.dr. Dirk Van Daele Astrid Bink

Transcriptie

1 Intern en extern tezicht p de reguliere plitie: de diversiteit aan spelers Prf.dr. Dirk Van Daele Astrid Bink

2 Inleiding Het nderscheid tussen intern en extern tezicht Intern tezicht Gerganiseerd dr de verheden die k verantwrdelijk zijn vr de rganisatie en de werking van de te cntrleren diensten en heeft tt del aan specifieke disfuncties te verhelpen Extern tezicht Tevertruwd aan verheden die zelf geen verantwrdelijkheden dragen vr de rganisatie en de werking van de betrkken diensten, nafhankelijk van de te cntrleren diensten en gericht p detectie van meer structurele algemene disfuncties

3 I. Het intern tezicht: de Algemene Inspectie van de federale en lkale plitie Een cntrle rgaan van de uitverende macht De taken van de Algemene Inspectie = ptimaliseren van het functineren van de federale en de lkale plitie, nadruk p respect vr de demcratie en de bescherming van de fundamentele rechten en vrijheden Onderzek van de werking, de activiteiten en de werkwijzen van de plitiediensten en cntrle van de tepassing van de wetten, verrdeningen, bevelen en nderrichtingen, richtlijnen, nrmen en standaarden Onderzek naar de efficiëntie en deltreffendheid van de federale en lkale plitie (auditfunctie)

4 De werking van de Algemene Inspectie Infrmatieverstrekking aan de Algemene Inspectie Adiëring van de Algemene Inspectie Ambtshalve Dr een bevel van de minister van Binnenlandse Zaken f de minister van Justitie Op verzek van de bestuurlijke f gerechtelijke verheden Op verzek van de cmmissaris-generaal en de directeursgeneraal van de federale plitie en de krpschef van de lkale plitie Ingevlge klachten en aangiften

5 Bevegdheden van de Algemene Inspectie Bevegdheden bij gerechtelijke pdrachten Bevegdheden bij inspectiepdrachten Algemeen en permanent recht tt inspectie Hren van de leden van de federale en lkale plitie Richten van vragen aan de diensten f leden van de federale en lkale plitie met dwingende antwrdtermijnen Betreden van de lkalen waarin de persneelsleden van de federale en lkale plitie hun ambt uitefenen Alle nuttige dcumenten en vrwerpen raadplegen in de ambtslkalen en hiervan kstels kpie nemen, mgelijkheid tt inbeslagname

6 Het infrmeren van de bevegde verheden

7 Het klachtenmanagement dr de Algemene Inspectie De delstellingen van de nderzeken als gevlg van een klacht f aangifte De interne rganisatie van de Algemene Inspectie met het g p de behandeling van klachten en aangiften

8 De afhandelingsmdaliteiten De uitgangspunten Het klasseren van de zaak znder gevlg Het infrmeren van de gerechtelijke verheden Het nderzek van de zaak De bemiddelingsprcedure De eigenlijke nderzeken Het pschrten van het nderzek

9 II. Het extern tezicht: het Vast Cmité van Tezicht p de plitiediensten Een instelling sui generis De taken van het Vast Cmité P = tezicht p de bescherming van de rechten die de Grndwet en de wet aan de burgers waarbrgen en p de cördinatie en delmatigheid van de plitiediensten Niet primair gericht p het vaststellen van dr plitieagenten gepleegde laakbare feiten

10 Wel gericht p het veren van nderzeken naar de activiteiten en werkwijze van de plitiediensten, hun interne reglementen en richtlijnen en alle dcumenten die de handelswijze van de plitiediensten regelen en het p grnd daarvan verstrekken van beleidsadviezen Nagaan f schending van fundamentele rechten en vrijheden te wijten is aan een gebrek in de wetgeving, de algemene reglementen f de rganisatie van de plitie

11 Het Vast Cmité P = algemeen bservatrium van het plitiewezen Op verzek van de Kamer van Vlkvertegenwrdigers, de Senaat f de bevegde minister advies uitbrengen ver een ntwerp van wet, een Kninklijk Besluit f een mzendbrief f ver enig ander dcument waarin de beleidslijnen van de bevegde ministers wrden gefrmuleerd

12 Tezicht p de plitiediensten = ruime interpretatie Lkale plitie Federale plitie Alle diensten die ressrteren nder de verheden en instellingen van penbaar nut, waarvan de leden bekleed zijn met de hedanigheid van fficier f agent van de gerechtelijke plitie Persnen die individueel bevegd zijn m strafbare feiten p te spren en vast te stellen

13 De verhuding tussen het Vast Cmité P en de Algemene Inspectie Algemene regel: het tezicht van het Vast Cmité P det geen afbreuk aan de andere vrmen van tezicht ten aanzien van de plitiediensten Tezicht van het Vast Cmité P p de activiteiten en werkwijze van Algemene Inspectie Overleg tussen Vast Cmité P en de Algemene Inspectie

14 Algemene Inspectie is verplicht m aan het Vast Cmité P ambtshalve een kpie te sturen van klachten en aangiften die zij heeft ntvangen Bij afsluiting van een nderzek dient de Algemene Inspectie een krte samenvatting van het resultaat ervan aan het Vast Cmité P ver te maken Marginale tetsing dr het Vast Cmité P van de wijze waarp de Algemene Inspectie klachten en aangiften behandeld heeft

15 Als de Algemene Inspectie geen passend gevlg geeft aan een klacht f aangifte f wanneer de klacht f aangifte wijst p een ruimere, structurele disfunctie dan zal het Vast Cmité P zelf nader nderzeken

16 De werking van het Vast Cmité P De infrmatieverstrekking aan het Vast Cmité P De infrmatieplicht van de plitiediensten Reglementen en richtlijnen Jaarverslagen en algemene verslagen Klachten en aangiften Infrmatieve verslagen De infrmatieplicht van het penbaar ministerie De infrmatieplicht van de tuchtrechtelijke verheden

17 Het adiëren van het Vast Cmité P Ambtshalve Op verzek van de Kamer van Vlksvertegenwrdigers, van de Senaat f van de bevegde minister Op verzek van de bevegde verheid (federale prcureur, prcureur-generaal, prcureur des Knings, burgemeester, plitiecllege) Ingevlge klachten en aangiften

18 Het adiëren van de Dienst Enquêtes Ambtshalve In pdracht van het Vast Cmité P Ingevlge klachten f aangiften Onderzeken van misdaden f wanbedrijven die de leden van de plitiediensten ten laste wrden gelegd: ambtshalve f p vrdering van de prcureur des Knings f de nderzeksrechter Recente ntwikkelingen inzake de werk- en taakverdeling

19 De bevegdheden van het Vast Cmité P De bevegdheden bij gerechtelijke pdrachten De bevegdheden bij het uitefenen van het extern tezicht Zich dr de plitiediensten alle teksten laten vrleggen die zij ndzakelijk achten vr hun pdracht Elke persn van wie zij het verhr ndzakelijk achten, uitndigen m te wrden gehrd (leden plitiediensten verplicht gevlg te geven aan elke schriftelijke preping) Richten van vragen aan de diensten en leden van de federale en lkale plitie met dwingende antwrdtermijnen

20 Den van alle ndige vaststellingen, ten alle tijden de plaatsen betreden waar leden van een plitiedienst hun ambt uitefenen Alle nuttige dcumenten en vrwerpen raadplegen in de ambtslkalen, mgelijkheid tt inbeslagname De nderzeksverslagen Het vermaken van de nderzeksverslagen aan de bevegde instanties De penbaarmaking van de verslagen en besluiten Het parlementair inzagerecht

21 Het klachtenmanagement dr het Vast Cmité P De strategische delstellingen inzake het klachtenmanagement De interne rganisatie van het Vast Cmité P met g p de behandeling van klachten en aangiften De sectie klachten De regiwerking

22 De afhandelingsmdaliteiten De uitgangspunten Het klasseren van de zaak znder gevlg Het infrmeren van de gerechtelijke verheden Het verdragen van de afhandelingsbevegdheid aan de plitie Het verdragen van de afhandelingsbevegdheid aan de Algemene Inspectie Het nderzek van de zaak

23 Besluit Het Vast Cmité P en de Algemene Inspectie zijn 2 heel nderscheiden rganen Algemene Inspectie Intern tezicht Cntrle rgaan van de uitverende macht Tezicht p de lkale en federale plitie Vast Cmité P Extern tezicht Instelling sui generis

24 Tezicht p de lkale en federale plitie maar k p alle diensten die ressrteren nder de verheden en instellingen van penbaar nut, waarvan de leden bekleed zijn met de hedanigheid van fficier f agent van gerechtelijke plitie en p alle persnen die individueel bevegd zijn m strafbare feiten p te spren en vast te stellen Indien enkel de reguliere plitie wrdt bekeken zijn er echter k veel gelijkenissen tussen het Vast Cmité P en de Algemene Inspectie

25 Inhudelijk is het tezicht gelijklpend Beide beschikken ver verregaande bevegdheden, die p hfdlijnen vergelijkbaar zijn Infrmatieverplichting ten aanzien van beide rganen wettelijk geregeld Belangrijk verschil: ten aanzien van Vast Cmité P k een infrmatieplicht in hfde van penbaar ministerie en de tuchtrechtelijke verheden, niet z ten aanzien van de Algemene Inspectie

26 Gelijklpende adiëringsmgelijkheden Belangrijk verschil: Algemene Inspectie kan niet wrden gevat dr de Kamer van Vlksvertegenwrdigers f de Senaat, het Vast Cmité P wel Gelijklpende uitgangspunten en afhandelingsmdaliteiten inzake klachtenmanagement Belangrijk verschil: bij het Vast Cmité P kadert het klachtenmanagement uitdrukkelijk in een aantal strategische delstellingen, bij de Algemene Inspectie veel minder

27 De aard van de Algemene Inspectie en het Vast Cmité P verschilt fundamenteel (intern versus extern) dch er zijn vele raakvlakken Wettelijk geen scherpe afbakening van de taken, verantwrdelijkheden en bevegdheden van de Algemene Inspectie en het Vast Cmité P Vrm van ndergeschiktheid van de Algemene Inspectie aan het Vast Cmité P