Kansen voor energiebesparing in maatschappelijk vastgoed. Irma Thijssen 13 november 2014 Duurzaam Gebouwd Congres MECC Maastricht

Transcriptie

1 Kansen voor energiebesparing in maatschappelijk vastgoed Irma Thijssen 13 november 2014 Duurzaam Gebouwd Congres MECC Maastricht

2 Introductie Rijksdienst voor Ondernemend Nederland (RVO) (voorheen Agentschap NL, SenterNovem) Irma Thijssen Senior adviseur utiliteitsbouw Beleidsprogramma Energiebesparing in de Gebouwde Omgeving i.o.v. Ministerie van BZK Wakker schudden Hart onder de riem steken Cadeaupakket meegeven

3 Omvang maatschappelijk vastgoed: 90 miljoen m2 Oracle Secure Global Desktop: Copied data not available to this application 47% gemeenten Waarde 157 miljard euro

4 Bijna 1000 gebouwen WOZ 403 mln euro E 27 mln kwh Gas 2 mln m3

5

6 Prof. Hans de Jonge: Gas en licht Exploitatiekosten Beheer Bezit Verhuur Leegstand

7

8 LOVGM 2014 Landelijk onderzoek onder 127 gemeenten - IVGM en SBR/Curnet 56% geen vastgoedbeleid 50% geen centrale basisadministratie 74% geen vastgoed informatie 41% geen vastgoedmanagementinformatie 83% geen klanttevredenheidsonderzoek 53% geen inzicht in gebruikersaantallen Nodig? 46% centralisering 20% gegevens op orde 36% visie en draagvlak

9 Pand Bouw Eigendom Contract beheer Exploitatie (binnenkant) Facilitair beheer Activiteiten Voorzieningencentrum Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gymzaal Gemeente Gemeente Theater Gemeente Gemeente Gemeente Bioscoop Gemeente Gemeente Gemeente ijsbaan Gemeente Gemeente Sporthal 1 Gemeente Gemeente Sporthal 2 Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Speeltuin Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Kanunnikenhuisjes Gemeente Gemeente Wachttoren / evenementenlocatie Gemeente Gemeente

10 Split incentive

11 Wat levert verduurzamen van vastgoed u op? Bespaart energie, CO2 en geld Realisatie ambities t.a.v. klimaat, duurzaamheid en MVO Grip op (huisvestings)kosten Stimuleren lokale bouw- en installatiesector Gemeente geeft het goede voorbeeld Gebouwen met moderne kwaliteit Uitstraling op leefomgeving Uitvoering beleid Het gaat niet over duurzaamheid, maar over rationale investeringsbeslissingen

12 Stappenplan verduurzamen gemeentelijk vastgoed: strategische en structurele aanpak Afstoot/verkoop, efficiënter huisvesten, HNW - (Afstoot, efficiënter huisvesten, Het Nieuwe Werken) - Bemeteren, monitoren, analyseren en herinregelen - (Sloop en) Energieneutrale nieuwbouw (50 jr) - Grote waardevolle gebouwen energiezuinig/energieneutraal renoveren (25-40 jr) - Vergroenen van gebouwclusters - bv via een ESCo (10-15 jr) - Uitvoeren van rendabele maatregelen uit de Wet Milieubeheer (5 jr) - Oplossen van de split incentive, bijvoorbeeld via Green Lease - Duurzaamheid integraal opnemen in regulier onderhoud, via MOP's - DMOP - (Toekomstig) leegstaande gebouwen: herbestemmen, transformeren - Toepassen duurzame energie, bv zonnepanelen - Resterende energievraag groen inkopen

13 Vastgoedportefeuille gemeente 410 gebouwen Ambitie/beleid: minimaal label B

14 Energiefacturen Voor 12 panden een dubbele nota > besparing / jaar Nota voor gebouwen die al gesloopt waren Kantoorpand met extreem hoog verbruiksprofiel > VRI op dezelfde aansluiting Spookfacturen van energiebedrijf Gasrekening voor panden zonder gasaansluiting

15 Herinregelen installaties 70% klimaatinstallaties is niet goed ingeregeld Gemeente Enschede: bv: verwarming s ochtends om 8 uur aan i.p.v. 6 uur Gemeente Alkmaar: gebouwbeheersysteem 22 gymzalen > bespaart 15% UWV: slimme meters bij 30 kantoren > bespaart 10% op elektriciteitsverbruik RGD: slimme meters + herinregelen 1000 kantoren > bespaart 15% Sporthal: verlichting aan terwijl ruimte niet werd gebruikt Oplossing: Apart schakelbare verlichtingsbalken Investering: 2.500, Opbrengst / jaar

16 Bouwfouten

17 Quick wins

18 Energielabelsprong van G naar A, A+ of A++

19 DMOP Zeist: 220 gebouwen Gouda: 100 gebouwen

20 ESCo s Budgetneutraal gebouwen verduurzamen Gegarandeerde energiebesparing o.b.v. prestatiecontract Ontzorging voor beheer, onderhoud, monitoring Product ESCo (ESCo-light voor PV, WKO of LED), Klimaat-ESCo of Gebouw-ESCo Financiering via ESCo, gebouweigenaar, huurder of bank Rotterdam Groningen Almere Zutphen Tilburg

21

22 Green Lease Huurcontract tussen eigenaar, huurder (en beheerder) Prestatie-afspraken over investeringen in energiemaatregelen, duurzaam gebruik, beheer en exploitatie Wederzijdse verantwoordelijkheid Verdelen van kosten, baten en risico s Oplossing voor split incentive GasTerra Groningen: verduurzaamd van label G naar A+, met Green Lease contract tussen GasTerra en Triodos Vastgoedfonds

23 Transformatie Verwachte leegstand maatschappelijk vastgoed: 20 mln m2 (kantoren 8 mln m2) RVO biedt ondersteuning aan gemeenten: Toolbox, Expertteam en Juridische Expertpool (m.n. voor woonoplossingen)

24 Zonnepanelen NB: Trias Energetica

25 Green Deal Verduurzamen Scholen Doel = Betere en duurzame leer- en werkomgeving voor leerlingen en leraren 4 november 2014 getekend VNG, PO-Raad, VO-raad ministeries BZK, EZ, IenM, OCW Ruimte-OK, Klimaatverbond RVO = secretaris

26 Beleid, wet- en regelgeving Bouwbesluit EPC aanscherping 2015 Wet Milieubeheer / Activiteitenbesluit Maatregelenlijst (min I&M) EPBD - energielabel - Nieuwe U-bouw: verplicht per 1 juli Bestaande U-bouw: verplicht bij verkoop of verhuur sinds Publieke overheidsgebouwen: per 1 juli 2014 afficheringsplicht vanaf 500 m² - Alle andere publieke gebouwen (ziekenhuizen, scholen, winkels, supermarkten, restaurants, schouwburgen, banken, hotels): per 1 juli 2014 vanaf 500 m² afficheringsplicht bij transacties - Installatiekeuringen (5-jaarlijks, airco) EPBD energieneutraal in 2020 (overheid 2018) EED (artikel 5.7) implementatie 2013 Duurzaam Inkopen - juli 2010 Nationaal Energie Akkoord VNG trekker verduurzamen Maatschappelijk Vastgoed Green Deal Verduurzamen Scholen

27 Financieringsmodellen Gemeente financiert zelf - Balansfinanciering Kasstromen Lening bij bank Eigen revolverend fonds (Nijmegen) Fonds voor onrendabele maatregelen ( s-hertogenbosch) Projectfinanciering (ESCo Rotterdam, Groningen, Almere en Zutphen, WKO Oss) Mengvorm: (oprichting) publiek bedrijf (MOED Tilburg, Haarlems energiebedrijf) Fiscale regelingen: EIA en MIA

28

29 Ontschotten: Bij de geldstromen Binnen de eigen organisatie Tussen organisaties Tussen bouwen en beheren Transitie: Begin met de grootst mogelijke kleine stap

30 Vier successen

31 Ondersteuning vanuit RVO e.a. > Leidraad DMOP > Leidraad Prestatiecontracten > Leidraad Greenlease > ESCo s: Whitepapers, modelovereenkomsten prestatiecontracten, greenlease : Wet Milieubeheer & Rendabele maatregelen duurzaam inkopen cijfers en grafieken op maat Voorbeeldprojecten ondersteuning gemeenten voor ESCo s lokaalklimaatbeleid.viadesk.com: netwerk overheden