ESCo s voor gratis energiebesparing in gebouwen. NEVI-PIANOo congres 6 juni. Irma Thijssen, Agentschap NL

Transcriptie

1 ESCo s voor gratis energiebesparing in gebouwen NEVI-PIANOo congres 6 juni Irma Thijssen, Agentschap NL

2 Irma Thijssen Senior adviseur utiliteitsbouw, Agentschap NL Beleidsprogramma Energie & Gebouwde Omgeving, i.o.v. ministerie van BZK Agentschap NL ondersteunt eindgebruikers, beleggers, projectontwikkelaars en eigenaren die gebouwen duurzaam willen bouwen, renoveren, beheren en gebruiken 2

3 3

4 Kansen! Verduurzamen bespaart energie, CO2 en geld Groot potentieel: Omvang Maatschappelijk Vastgoed: 90 mln m2, waarvan 47% gemeenten (BBN, BvS) Energiebesparingspotentieel: EUR 450 mln/jr (Kadaster, Innax, Elba Media) Rijk: Rgd 7 mln m2, DVD 6 mln m2 Wat levert het op? Uitvoering beleid (Wet Milieubeheer, EED, EPBD, Duurzaam Inkopen) Realisatie ambities t.a.v. klimaat, duurzaamheid en MVO Grip op kosten Stimuleren lokale installatie- en bouwsector Gemeente geeft het goede voorbeeld Gebouwen voldoen weer aan moderne kwaliteitseisen Nu is het momentum: Bezuinigingen en krimp (efficiënter huisvesten, afstoot) Professionaliseren / centraliseren gem. vastgoed Verkiezingen

5 Energiegebruik gemeente N: Elektriciteit kwh, Gas m3 5

6 Bestuurlijk draagvlak Deloitte 2012: 65% van G25 wil vastgoed verduurzamen Huib van Olden, weth. s- Hertogenbosch: Het gaat niet over duurzaamheid maar over rationele investeringsbeslissingen. Gilbert Isabella, weth. Utrecht: Wanneer je als gemeente burgers en bedrijven wilt stimuleren om energie te besparen, moet je zelf het goede voorbeeld geven. Meindert Smallenbroek, ministerie BZK: - Voor NL en EU beleid is het van belang dat we energiebesparing in de gebouwde omgeving versnellen, voor CO 2 -reductie, om huisvestingslasten te verlagen en de bouwsector een impuls te geven. - De markt neemt het voortouw; Overheden kunnen een voorbeeldrol vervullen - Om de doelstellingen voor 2020 en 2050 te halen is innovatie nodig, in technieken, processen en financieringsmodellen. - Dit vraagt om krachtige bestuurders met moed, die risico s durven te nemen. - En om creatieve ambtenaren. 6

7 Aanpak Stappenplan 1 Strategische, technische en energetische opties: Bemeteren, monitoren en herinregelen van de klimaatinstallaties Uitvoeren van maatregelen uit de Wet Milieubeheer Oplossen van de split incentive, bijvoorbeeld via Greenlease Duurzaamheid integraal opnemen in regulier onderhoud, via MJOP's Een of meerdere grote gebouwen energiezuinig renoveren Vergroenen van gebouwclusters via een ESCo 7

8 Aanpak Stappenplan 2 Voorbereiding: Beleid en ambities in beeld brengen Vastgoedportefeuille, huur- en beheercontracten in beeld brengen Energiecijfers en geldstromen transparant maken Financiering of budget regelen Selecteren van (clusters) gebouwen voor verduurzaming Intern proces: Bestuurlijk draagvlak en samenwerking tussen diensten verzorgen Draagvlak en communicatie binnen de interne organisatie Denken vanuit TCO, duurzaamheid zien als businesscase Expertise in duurzaamheid, inkopen, prestatiecontracten en opdrachtgeverschap inschakelen 8

9 Bemeteren en monitoren: verbruiken in beeld brengen Gemeente T: Voor 12 panden een dubbele nota, besparing / jaar Gemeente H: Nota voor gebouwen die al gesloopt waren Diverse gemeenten: woningen, gebouwen, VRI s, sluizen etc. op dezelfde aansluiting Sporthal: verlichting aan terwijl ruimte niet werd gebruikt Oplossing: Apart schakelbare verlichtingsbalken Investering: 2.500, Opbrengst / jaar Kantoorpand Utrecht met hoog verbruik Oplossing: verkorten schakeltijden luchtbehandeling, verwarming en koeling Investering: geen, Opbrengst: / jaar 9

10 Herinregelen 70% klimaatinstallaties in gebouwen is niet goed ingeregeld Rijksgebouwendienst FCIB: herinregelen in 4 jaar tijd: Inregelmogelijkheden, kloktijden en stooklijnen aangepast Roosters gerepareerd, lekkages verholpen, filters en warmtewielen schoongemaakt Gebruikersgedrag EN: kanalen niet aangesloten, kleppen ontbreken Resultaat: herinregelen bespaart gemiddeld 15% energie Gemeente Alkmaar: nieuw gebouwbeheersysteem voor 22 gymzalen > 15% energiebesparing UWV: slimme meters bij 30 kantoren > bespaart bijna 10% op elektriciteitsverbruik 10

11 Wet Milieubeheer - Energiezuinige verlichting bespaart 30-60% Parkeergarage Nijmegen: Investering in energiezuinige verlichting kost en levert per jaar op! 11

12 ESCo s 1 wat is een ESCo ESCo = Energy Service Company energiebesparingdienst = kernactiviteit neemt financieel risico investeert in maatregelen levert beheer, onderhoud, monitoring Basis = prestatiecontract Voordelen 1. opheffing van de split incentive 2. ontzorgen 3. gegarandeerde besparing 4. investeren zonder geld / zonder aanslag op eigen vermogen 5. (ESCo kan gebruik maken van EIA en MIA) Maakt energiebesparing mogelijk met gesloten beurs 12

13 ESCo s 2 typen en werkwijze Uitgebreid (voorbeeld Rotterdamse zwembaden): beheer, onderhoud, energiebesparing van cluster gebouwen Traditioneel: Voor klimaatinstallaties van 1 of meerdere gebouwen Product-ESco of ESCo-light: Voor 1 product, bv PV, WKO, LED 13

14 ESCo s 2 Wat is ervoor nodig? Nieuwe rol: regisseur i.p.v. gebouwbeheerder Hou rekening met looptijd interne besluitvorming Expertise inkopers bij aanbestedingstraject, financiele en juridische kennis, markt uitdagen, werken met prestatiecontracten 14

15 Ondersteuning vanuit Agentschap NL ESCo s: Whitepaper, modelovereenkomsten, films Leidraad DMOP, film, brochure, pilot SRE Leidraad Prestatiecontracten Leidraad en Menukaart Greenlease Slimme Energie maatregelen en instrumenten IPS installatie performance scan criteria duurzaam inkopen ondersteuning gemeenten voor ESCo s netwerk overheden, ca leden 15

16 16

17 Reservedia s 17

18 Overzicht beleid, wet- en regelgeving Bouwbesluit aangepast - april 2012 EPC > EPG - juli 2012 EED > 2013 implementatiejaar Wet Milieubeheer / Activiteitenbesluit Recast EPBD Energielabel Duurzaam Inkopen - juli 2010 Energieneutraal 2020 overheden 2018 Regeerakkoord: energiebesparing utiliteitsbouw & duurzame energie SER akkoord Green Deal Utiliteitsbouw 18

19 Rollen van gemeenten Pand Bouw Eigendom Contract beheer Exploitatie (binnenkant) Facilitair beheer Activiteiten VZH De Ster Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Gymzaal Palembangstr. Gemeente Gemeente Elckerlyc Gemeente Gemeente Gemeente Lux Gemeente Gemeente Gemeente Triavium, ijsbaan Gemeente Gemeente Vocasahal Gemeente Gemeente Sporthal Citadel Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Speeltuin De Leemkuil Gemeente Gemeente Gemeente Gemeente Kanunnikenhuisjes Gemeente Gemeente Belvédère Gemeente Gemeente 19

20 Greenlease huurcontract Waarom? Oplossing voor split incentive Duurzaam gebouw > ook duurzaam gebruik en beheer (Financiële) voordelen voor gebruiker en belegger (Financieel) mogelijk maken van duurzaamheidsambitie Wat is een Greenlease? Een prestatiecontract Reductiedoelstellingen Monitoring Afspraken over gebruik en exploitatie Wederzijdse verantwoordelijkheid Naar rato verdelen van kosten, baten en risico s Leidraad JLL en Agentschap NL 20

21 Selecteren gebouwen Gemeente s-hertogenbosch: 410 gebouwen m 2 BVO WOZ-waarde: 300 miljoen Energieverbruik: kwh elektra m 3 gas Beleid: alle gebouwen min. label B Energiebesparingsfonds 10 mln Selectie:159 panden met EPA-U/energielabel - 43 panden: energielabel A of B - 31 panden: sloop/verkoop - 85 panden: energielabel C-G - 15 verbeterd in : label A/B - 3 in verbouwing - 67 te verbeteren 21

22 Verduurzamen MJOP Van MOP naar DMOP: - kozijnen vervangen > meteen HR++-glas en ventilatieroosters plaatsen - dakbedekking vervangen >> meteen extra isolatie of zonnepanelen aanbrengen - ketel vervangen >> vervroegen, vervangen voor HR++ type - resultaten van EPA-U s of DI eisen integraal opnemen 22

23 Energielabelsprong van G naar A, A+ of A++ 23

24 Wet Milieubeheer / Activiteitenbesluit Energiebesparingspotentieel Utiliteitsbouw bij TVT 5 jaar: 70 PJ Naar schatting 47 PJ is te realiseren door handhaving Wet milieubeheer Geldt voor alle bedrijven > kwh en/of m3 aeq (vanaf 700 m2). Gemeenten: Strenger handhaven Toepassen bij eigen gebouwen 24

25 EPC > EPG Energieprestatie nieuwbouw (vóór 1 juli 2012): EPU Norm, bepalingsmethode: NEN 2916 Rekenprogramma: NPR 2917 Resultaat van de berekening: EPC EPC eis kantoorgebouw ,9 1,6 1,5 1,1?? Energieprestatie nieuwbouw en bestaande bouw (na 1 juli 2012): EPG Voor nieuwbouw en bestaande bouw Voor woningen en utiliteitsgebouwen Norm, bepalingsmethode: NEN 7120 Rekenprogramma: (markt) Resultaat van de berekening: EPC Waardering nieuwe technieken; energiemaatregelen op gebiedsniveau EMG (niet in 7120, maar in voornorm NVN 7125). Ook o.a. nieuw klimaatjaar. 25

26 EED European Energy-Efficiency Directive: 11 sept 2012 aangenomen Doel: 20% energiebesparing in 2020, extra impuls Gebouwen zijn voor 40% verantwoordelijk voor energiegebruik in Europa Implementatie binnen 18 mnd EZ verantwoordelijk voor implementatie; BZK voor gebouwde omgeving Art 4: opstellen lange termijn strategie voor renovatie van gebouwen Art 5: voorbeeldfunctie overheidsgebouwen Art % renovatieverplichting rijksgebouwen (of: 2% energiebesparing/jr?) Art 5.7: lokale en regionale overheden aanmoedigen tot energieplan, energiebeheer, energiediensten en energieprestatiecontracten 26

27 EPBD recast en energielabel Ubouw Publieke gebouwen: scholen, ziekenhuizen, winkels, supermarkten, zorggebouwen, restaurants, schouwburgen, banken en hotels, etc Label verplicht op een transactiemoment (vanaf 1 jan 2008) - Aankoop, verkoop, aanhuur, verhuur - Nieuwbouw, grootschalige renovatie Afficheringsplicht (vanaf 1 jan 2009) voor alle overheidsgebouwen > m 2 Afficheringsplicht vanaf XXX 2013: (wet Kenbaarheid energieprestatie van gebouwen) Overheids- en publieksgebouwen > 500 m 2 (indien label aanwezig) 27

28 Duurzaam Inkopen per 1 jan

29 Criteria Duurzaam Inkopen kantoorgebouwen Huur en aankoop van huisvesting Energielabel minimaal C, of: 2 labelstappen Beheer en onderhoud Prestatiegericht onderhoud Uitvoeren maatregelen energiebesparingsplan Eisen bij vervanging van: > dakisolatie, > glas, > verlichting, > ventilatie, > verwarming, > koeling 29