Kom verder. Saxion. WARM-UP Energiemanagement voor Nederlandse Gemeenten Jan de Wit 31 mei 2012

Transcriptie

1 WARM-UP Energiemanagement voor Nederlandse Gemeenten Jan de Wit 31 mei 2012

2 Energiemanagementsystem (EMS) Stappen 1. Automatische Data verzameling 2. Specificatie (MJ/grdd, m² BVO) 3. Vergelijk met Normverbruik (EPC/EPG/EMG) 4. Ontwerp van (E/D) Maatregelen 5. Uitvoering van (E/D) Maatregelen en evaluatie vanuit energiedata

3 EMS-Systeem Worden de Doelen bereikt? Energiedata Automatische Dataverzameling Validatie van E/D-Maatregelen Weergegevens Gebouwgegevens Gebruiksgegevens Specificatie (MJ/m2/grdd) Doel Selectie van maatregelen Gedetailleerde Gebouwdata Rekenmodel EPG Schaling tov Normen (EPC/EPG/EMG) Ontwerp van E/D-Maatregelen

4 De energieprofiel aanpak Leidt niet tot labelverbetering, maar wel tot energiebesparing Praktijkvoorbeelden laten besparingen zien van 5 tot 50 %

5 Qh Energieverspilling door gelijktijdig verwarmen en koelen Qk Buitentemperatuur

6 Karakteristiek niet goed werkende Verwarmingsinstallatie Gasverbruik per uur -10 C 0 C 30 C

7 Karakteristiek goed werkende Verwarmingsinstallatie Gasverbruik per uur -10 C 0 C 30 C

8 Energieverspilling door gelijktijdig verwarmen en koelen Qh Qk Buitentemperatuur

9 Voorbeeld: Ohra gebouw Energielabel E; BVO = m 2 Startsituatie (2010): Gasverbruik = 16 m3/m 2 Elektragebruik = 138 kwh/m 2 Energiekosten Totaal = 21 / m 2 Gas = 30% ; Elektriciteit = 70% Besparing energie na verbetering stellingen installaties: Gas 37% Elektriciteit 16% Geen effect op energielabel! Reductie energiekosten /a 5 / (m 2.a) Investering = TVT << 0,5 jaar

10 Curve Elektriciteit/tijd

11 Stand van zaken Monitoring Winterswijk Monitoring toegepast op drie gebouwen: Stadskantoor Brandweer kazerne Raadhuis Monitoring is geheel uitbesteed aan bureau Erbis /Van Beek Looptijd werkzaamheden monitoring bedraagt 5 jaar Er wordt een web based monitoringssysteem geleverd Er wordt gebruik gemaakt van slimme meters, de netbeheerder levert de data via internet Communicatie Winterswijk Erbis/Van Beek is bottleneck Realisatie loopt achter op planning

12 Stadskantoor Winterswijk

13

14 Raadhuis Winterswijk

15 Brandweerkazerne Winterswijk

16 Brandweerkazerne Winterswijk

17 Stand van zaken Monitoring Hardenberg Er zijn 9 gemeentelijke gebouwen aangesloten op het monitoringssysteem (EMS): 5 Sporthallen 3 basisscholen 1 Milieu educatie centrum Het EMS is gerealiseerd door bureau DWA Er zijn regelmatig problemen met de betrouwbaarheid van het systeem!

18

19

20

21 Nm3/m3/jaar Kom verder. Saxion. Specifiek aardgasverbruik Nm3/m2/jaar 100,00 90,00 80,00 70,00 60,00 50,00 40,00 30,00 20,00 10,00 0,00 Brandweerkazerne Hardenberg Brandweerpost Bergentheim Brandweerpost Gramsbergen Brandweerpost De Krim Brandweerpost Slagharen Brandweerpost Balkbrug Brandweerpost Dedemsvaart Wijkgebouw 't Uilenest Wijkgebouw De Norden Wijkgebouw 't Uilenest Wijkgebouw De Norden Wijkgebouw 't Olde postkantoor Wijkgebouw De Wiekste Dienstgebgouw de Bashoek bankgebouw v.m. Gementehuis Avereest Kringloop Hardenberg Eventgebouw De Koppel 10,72 Eventgebouw KNST SPR Eventgebouw De Voorveghter Basis school De Langewieke Basis school De Wieklag Basis school De Vonder Voortgezet onderwijs Vechtdal College Sporthal De Beek Sporthal De Meet 13,05 12,91 17,63 10,97 Sporthal De Kamp Sporthal Gramsbergen Sporthal De Citadel Sporthal De Balk Gymlokaal Balk & Brug Gymlokaal Lutten Gymlokaal Buizerdweg Gymlokaal Hazenbos Gymlokaal Fritz de Zwerver Gymlokaal Klosterhaar Zwembad De Kiefer Zwembad De Marsch CBS De Akker OBS de Eiber GBS De Regenboog 14,37 12,98 8,78

22 specifiek Elektriciteitsgebruik kwh/m2/jaar 250,00 200,00 150,00 100,00 50,00 0,00 Brandweerpost De Krim Brandweerpost Slagharen Brandweerpost Balkbrug Brandweerkazerne Hardenberg Brandweerpost Bergentheim Brandweerpost Gramsbergen Brandweerpost Dedemsvaart Wijkgebouw 't Uilenest Wijkgebouw De Norden Wijkgebouw 't Uilenest Wijkgebouw De Norden Wijkgebouw 't Olde postkantoor Wijkgebouw De Wiekste Dienstgebgouw de Bashoek bankgebouw v.m. Gementehuis Avereest Kringloop Hardenberg Eventgebouw De Koppel 35,92 Eventgebouw KNST SPR Eventgebouw De Voorveghter Basis school De Langewieke Basis school De Wieklag Basis school De Vonder Voortgezet onderwijs Vechtdal College Sporthal De Beek Sporthal De Meet 26,77 40,11 43,68 13,69 Sporthal De Kamp Sporthal Gramsbergen Sporthal De Citadel Sporthal De Balk Gymlokaal Balk & Brug Gymlokaal Lutten Gymlokaal Buizerdweg Gymlokaal Hazenbos Gymlokaal Fritz de Zwerver Gymlokaal Klosterhaar Zwembad De Kiefer Zwembad De Marsch CBS De Akker 33,82 11,05 8,78 OBS de Eiber GBS De Regenboog

23 Sporthal De Beek Hardenberg naam type Sporthal De Beek Sporthal bouwjaar 1991 netto oppervlak 1955 gemiddeld gebruik uren per dag 12 elektrisch kwh/jaar tarief elektra /kwh 0,17 gas m3/jaar tarief gas /m3 0,63 ruimteverwarming ventilatie koeling verlichting ICT VR-ketel mechanisch geen conventioneel nihiel

24

25 Sporthal De Beek: referentie

26 Sporthal De Beek: 1. LED verlichting

27 Sporthal De Beek: 2: 1+ Rc 4/5

28 Sporthal De Beek: 3: m2 ZB

29 Sporthal De Beek: 4: m2 PV

30 Sporthal De Beek: 5: 4+ Rc 4/5 +HR+++

31 Overzicht

32 /m2 EPC waarde Kom verder. Saxion. EPC waarde en specifieke investeringen sporthal De Beek, Hardenberg 600 0,9 500 investering in installaties EPC 0,8 0, ,6 0, , ,3 0, , Referentie 2 : 1+ LED verlichting + detectie 3: m2 zonneboiler 4: m2 PV 5: 4+ Rc 4 tot 5, HR+++ 0

33 Vergelijk EnEV (2009) - EPN Kentallen energieprestatie gebouwen in Duitsland hebben betrekking op kwh/m2 vloeroppervlak en zijn gesplitst in toelaatbaar elektriciteitsgebruik en toelaatbaar warmteverbruik. Kentallen energieprestatie gebouwen in Nederland hebben betrekking op totaal primair energieverbruik per gebouw, waarbij het netto vloeroppervlak en het buitenoppervlak van belang zijn. Een Nederlands gebouw mag bij een gelijke energieprestatie (EPC) bij een groter buitenoppervlak meer primaire energie gebruiken. Dit is in Duitsland niet het geval.

34 Gebouw soort Scholen < m² Scholen > m² elektrisch verbruik kwh/m²*a thermisch verbruik Warmte in kwh/m²*a Elektrisch verbruik kwh/m²*a Thermisch verbruik Warmte in kwh/m²*a 27,93 107, ,78 83, Sporthallen 36,24 139, Kantoren < m² 29,3 112, Kantoren > m² 22,84 87, Brandweer Kinderdagverblijven Zwembaden Sporthallen Gebouwen voor cultuur en muziek Theaters Tentoonstellingsgebouwen Werkplaatsen Verpleegtehuizen Benchmarks Nederland Duitsland?? ?? ?? ,24 139, ,07 131, ,07 131, ,43 232, ?? ,96 69, Werte sind aus der deutschen Energieeinsparverordnung (EnEV 2009)

35 EPN, EPG en EMG EPG vervangt per 1 juli 2012 de EPN EPG omvat normering bestaande bouw en nieuwbouw enerzijds, en woningen en utiliteitsgebouwen anderzijds.

36 Bouwbesluit, EPN en EPC Bouwbesluit vereist gebruik EPN / EPG om Energieprestatie-coëfficiënt EPC te berekenen Twee normen (2004 aanvullingen 2008) NEN Woningen NEN 2916 Utiliteit Bouwbesluit geeft maximum EPC - voor U-bouw per functie EPC eis Woningen 1,4 1,2 1,0 0,8 0,6 0,4 0 Utiliteit 50% energiezuiniger in 2017

37 Gebiedsmaatregelen - EMG Waardering externe warmtelevering in EPN (NEN 5128 / 2916) in EPN vast rendement van 100 / 110% bouwbesluit beperkt zich tot perceel / gebouw NVN EMG Energieprestatienorm voor maatregelen op gebiedsniveau Warmtenet voor aftapwarmte of restwarmte van STEG, AVI of industrie geothermie zon thermisch Warmte- en koudenet met WP-en met vrije koeling (WKO) Collectieve zon PV, windenergie

38 EMG Systeemgrenzen EPG perceel (woning, gebouw voorheen EPN) EMG gebied (projectbasis en/of structuur infrastructuur, zoals warmtenet) (EMG)regionaal / landelijk (grote warmtenetten)

39 Conclusies Monitoring verloopt moeizaam, de automatische route via slimme meter -netbeheerder WEB based lijkt aangewezen route. Selectie van gebouwen die aangepakt moeten worden is belangrijke taak monitoring. Uit curve aardgasverbruik/buitentemperatuur warmte en koude profielen en elektriciteitsverbruik/tijd is zeer veel informatie te verzamelen. Duurzame installatietechniek lijkt voor na-isolatie te gaan bij gebouwen in Hardenberg en Winterswijk, tenzij isolatie zeer slecht is of als renovatie opportuun.