Externe warmtelevering, EMG, EPC en energielabel. BIC, Hans van Wolferen

Transcriptie

1 Externe warmtelevering, EMG, EPC en energielabel BIC, Hans van Wolferen

2 Externe warmtelevering, EPC en energielabel! Achtergrond, doelstelling! Getrapte eis! Invoering! EMG ontwikkeling! EMG inhoud

3 Huidige waardering gebiedsmaatregelen! Waardering externe warmtelevering in EPN (NEN 5128 / 2916)! nu vast rendement van 100 / 110%! geen normatieve mogelijkheid tot differentiatie in prestatie! bouwbesluit beperkt zich tot perceel/gebouw gebiedsmaatregelen vallen hierbuiten en daarmee buiten EPN / EPC! gelijkwaardigheid?

4 BZK wenst waardering gebiedsmaatregelen! BZK (VROM) wenst een norm voor de waardering van energiebesparende gebiedsmaatregelen, ingebed in de EPG (Energieprestatie van gebouwen NEN 7120)! BZK beleidsvoornemens / afspraken in convenanten! Werkprogramma schoon en zuinig (restwarmte, DE)! Lente-akkoord (NEPROM, NVB, Bouwend Nederland)! Sector akkoord energie (EnergieNed, VWE, Netbeheer Nederland)! Klimaatakkoord gemeenten en rijk ! Klimaatakkoord provincies en rijk

5 EMG - Doelstelling! NVN 7125 Energieprestatienorm voor maatregelen op gebiedsniveau EMG! Waardering energiebesparende gebiedsmaatregelen in norm die aansluit op EPG Voorbeelden energiebesparende gebiedsmaatregelen! Warmtenet voor! aftapwarmte of restwarmte van STEG, AVI of industrie! geothermie! zon thermisch! Warmte- en koudenet met warmtepompsystemen met vrije koeling (WKO)! Collectieve zon PV of windenergie

6 EMG - Systeemgrenzen! EPG perceel (woning, gebouw voorheen EPN)! EMG gebied (projectbasis en/of locale infrastructuur - warmtenet)! EMG regionaal / landelijk (grote warmtenetten)

7 EMG - Getrapte eis EPC! Trias energetica 1. verminder energiebehoefte 2. wek duurzaam op 3. gebruik fossiel met hoogste rendement! Getrapte waardering in EPG (Energie Prestatie Gebouwen)! 1 e trap: vast rendement van 100 % (warmte) EPC eis = 0,8 voor woningen! 2 e trap: rendement volgens EMG (energiebesparende maatregelen in gebied - NVN 7125) EPC eis = 0,6! Utiliteit zelfde procedé en stapgrootte

8 EMG - Getrapte eis EPC

9 Invoering EPG en EMG! Aanscherping EPC voor woningen naar 0,6 per ! Publicatie EPG en EMG per ! Invoering EPG in de loop van 2012! EPN (NEN 5128 / 2916) blijft van kracht! EMG kan nu op basis van gelijkwaardigheid worden gebruikt! Invoering voor bestaande bouw (EPA) in de loop van 2012

10 EMG - Energielabel bestaande bouw! Energielabel nu volgens ISSO publicaties 75 en 82! In de toekomst volgens EPG met! gebiedsmaatregelen volgens EMG! Voornemen VROM: energielabel koppelen aan woningwaarderingstelsel (WWS)! Nu: waardering energie-opties in WWS (dubbel glas, HR-ketel)! Maar: energielabel met of zonder gebiedsmaatregelen! WWS gaat over woonkosten! Energielabel met gebiedsmaatregelen is indicatie primair energiegebruik niet van energiekosten! Energielabel zonder gebiedsmaatregelen is wel indicatie energiekosten (wat gaat door de tellers)! Optie: Energielabel zonder (voor WWS) en met (beleidsmatig)

11 EMG - Ontwikkeling periode publicatie! Vooronderzoek 1 e helft 2009! Voornorm concept 2 e helft ! Kritiekperiode 1 e helft 2010! Voornorm 2 e helft ! Norm concept ! Norm Dit loopt minimaal één jaar uit

12 EMG Beleidsmatige aspecten! Referentiejaar kengetallen: actuele waarden, zoals nu in de EPG.! Actualisering kengetallen: bij update EPG/EMG.! Gehanteerde verbrandingswaarde brandstoffen: bovenwaarde.! Negatieve EPC (bv door grote bijdrage DE): geen bezwaar! Waardering diverse technieken / brandstoffen:! Referentierendement elektriciteitsproductie gebruik 39%, teruglevering 50%! Afvalverbranding (AVI) 50% fossiel & 50% duurzaam! Overige restwarmte industrie, tuinbouwkassen - 10% fossiel! Biobrandstoffen ligt bij BZK

13 EMG Vier systemen 1. Collectief warmtenet! Verwarming, warmtapwater (afleverset), bevochtiging! Koeling, ontvochtiging 2. Circulatiesysteem warm tapwater 3. Collectief koudenet! Koeling, ontvochtiging 4. Collectieve elektriciteitsopwekking [MJe/m 2 ] Warmte en koudenetten:! distributie verliezen! opwekking rendement en energiefractie per opwekker! hulpenergie

14 EMG - Warmte- en koudenet varianten Telwerken warmte en warmtapwater Gebiedsgrens energie-infrastructuur Laagbouw Afleversets voor warmte en warmtapwaterproductie Gebiedsgrens gebouw en energie-infrastructuur valt samen Gestapelde bouw Telwerken warmte en warmtapwater Secundair net met circulatiesysteem warmtapwater Onderstations Secundair net Circulatiesysteem warmtapwater per flat Door WD verwarmd voorraadvat Primair net Centrale warmteopwekking WKK Het warmtedistributienet is hier als enkele, dikke lijn getekend maar omvat een aanvoer- en retourleiding met pompen.

15 EMG Warmtenet & circulatiesysteem Warmtebronnen:! Ketels (bijstook)! Warmtepompen (systemen voor warm tapwater?)! WKK zonder derving optioneel met biobrandstof of AVI! WKK met derving (STEG) optioneel met biobrandstof of AVI! Geothermie (forf. COP = 20)! Overige restwarmte! Collectieve zonnecollector Circulatiesysteem:! Voorraadvaten, leidingen, warmtewisselaar Distributiesystemen:! Grondleidingen (lucht, kruipruimte)! Leidingen in lucht

16 EMG Koudenet en elektriciteitsopwekking Koudebronnen! Compressiekoelmachine (elektrisch, gasmotor)! Aquifer! Absorptiekoeling Collectieve elektriciteitsopwekking! Zon-PV! WKK verwerkt in opwekkingsrendement WKK voor warmte! Wind (geen normatieve methode beschikbaar)

17 EMG Gegevens voor nieuw net! Aantallen en typen woningen en utiliteit! Voor alle (typen) woningen en utiliteit in het gebied:! Gebruik infrastructuur! Gebruiksoppervlakte! Warmtevraag verwarming! Warmtevraag warmtapwater! Koudevraag koeling! Herkomst en status gegevens correctheid gegevens! Forfaitaire waarden! Warmtevraag nieuwe woningen! Warmtapwatervraag woningen en utiliteit

18 EMG Gegevens voor bestaand net Stadsverwarming! Warmtelevering door warmteopwekkers! Alle secundaire netten als één geheel behandelen of differentiëren naar secundair net Resultaat: equivalent opwekkingsrendement voor! Primair net (direct aangesloten gebouwen)! Eén rendement voor alle aansluitingen op secundaire netten of! Verschillend rendement per secundair net

19 EMG 2 e trap EPC! EPC bepaling & andere E-indexen conform EPG of EPN (hoofdstuk 5) Karakteristiek Energiegebruik Gebouw! EPC = Referentie energiegebruik (A g, A v )! Bouwbesluit stelt maximum EPC-eis, per gebouwtype! Overige indexen ook op basis Karakteristiek Energiegebruik Gebouw (perceel)

20 EMG 2 e trap EPC Karakteristiek Energiegebruik Gebouw, o.a:! Verwarming + hulpenergie! Warmtapwater + hulpenergie! Ventilatoren! Verlichting! Koeling! Teruglevering elektriciteit Referentie klimaat Referentie gebruik Herberekening Karakteristiek Energiegebruik Gebouw voor EMG t.g.v. energie-infrastructuur met:! Equivalent opwekkingsrendement verwarming, warmtapwater en koeling! Specifieke elektriciteitsopwekking in gebied [MJe/m 2 ] Opwekkingsrendement hier betrokken op de grens van perceel en gebied

21 EMG warmtenetten voorbeeld distributienet! Secundair warmtenet! onder de woningen! leidinglengte per woning 5,5 m (2x) + 1 m onder de buitenlucht (2x);! ca. 40 mm isolatie, λ = 0,035 W/(m K)! bedrijfstemperatuur 70/40;! rendement 80 85%! Primair warmtenet! leidinglengte per woning 2 m (2x)! rendement 85 90%! Totaal warmtenet! rendement 68 77%

22 EMG warmtenetten voorbeeld STEG! STEG! Aandeel thermisch 30%! Derving elektrisch 5,4% (forfaitair)! Rendement STEG voor warmtelevering: 278%! Varianten: fossiel en AVI! Bijstook rendement 80%! Varianten energiefractie (bijdrage in warmtelevering door) STEG 70 95%! Rendement totaal warmtenet ca. 74 %! Hulpenergie forfaitair

23 EMG warmtenetten voorbeeld STEG Equivalent opwekkingsrendement warmtenet Rendement 3,2 3 2,8 2,6 2,4 2,2 2 1,8 1,6 1,4 1,2 1 0,6 0,65 0,7 0,75 0,8 0,85 0,9 0,95 1 Energiefractie STEG Fossiel AVI

24 1,00 EPC tussenwoning - diverse installatievarianten EMG - Demo 0,90 0,80 0,70 0,33 EPC [-] 0,60 0,50 0,40 0,24 0,29 0,24 0,22 0,19 0,18 0,15 0,13 0,11 0,30 0,20 0,30 0,30 0,13 0,25 0,28 0,28 0,23 0,19 0,16 0,14 0,10 0,00 Referentie HR 107 conventioneel HRtop EWPtop HRe Externe warmtelevering met afleverset - 1e trap Externe warmtelevering met circulatiesysteem - 1e trap Woningvariant Externe warmtelevering met afleverset - 125% Externe warmtelevering met afleverset - 150% Externe warmtelevering met afleverset - 175% Externe warmtelevering met afleverset - 200% Verlichting Verwarming Hulpenergie verwarming Ventilatoren Warmtapwater Zomercomfort

25 EMG Waardering energiebesparende gebiedsmaatregelen door getrapte berekening van de EPC