Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales

Transcriptie

1 Eenzaadlobbigen Commeliniden Magnoliiden Geavanceerde tweezaadlobbigen Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales Arecales Dasypogonales Poales Commelinales Zingiberales Ceratophyllales Chloranthales Canellales Piperales Magnoliales Laurales Ranunculales Sabiales Proteales Trochodendrales Buxales Gunnerales Berberidopsidales Dilleniales Caryophyllales Santalales Saxifragales Geraniales Myrtales, C De Wijnstokfamilie (Vitaceae), d vroeger samen met de Wegedoo geplaatst, omdat in beide famil kroonbladen staan. Dat de Vital maar niet precies waar. Hiervoo Deze nieuwe orde in de Rosiden ordes en wordt ondersteund do kenmerken, zoals de structuur v afkomstig uit de Violales, Celast Het zijn 5 kleine families uit wa Aphloiaceae, Geissolomataceae Stachyuraceae, en 2 iets grotere (Staphyleacea) en de Crossosom Vitaceae Aphloiacea Geissoloma Ixerbaceae Strasburge Staphyleac Stachyurac Crossosom Melianthac Francoacea Ledocarpa Vivianiacea Geraniacea Fabiden Rosiden Malviden Zygophyllales Celastrales Malpighiales Oxalidales Fabales Rosales Cucurbitales Fagales Brassicales Malvales Sapindales Combretac Lythraceae Onagracea Vochysiace Myrtaceae Crypteroni Alzateacea Rhynchoca Oliniaceae Penaeacea Melastoma 12 Asteriden Lamiiden Campanuliden Cornales Ericales Garryales Gentianales Solanales Lamiales Aquifoliales Apiales Dipsacales Asterales kenmerken. Uit de Polygalales z erbij gevoegd, een kleine famili Afrika en Amerika. De bladeren zijn meestal tegeno hebben meestal een onderstand met honingklieren. De kroonbla en zijn vaak felgekleurd. De vru van de Myrtales in de Rosiden is de verwantschappen tussen de f

2 ,, Geraniales e De Wijnstokfamilie (Vitaceae), de enige familie in deze orde, werd vroeger samen met de Wegedoornfamilie (Rhamnaceae) in de Rhamnales geplaatst, omdat in beide families de meeldraden tegenover de kroonbladen staan. Dat de dichtbij de Rosiden staan is duidelijk, maar niet precies waar. Hiervoor is meer moleculair onderzoek nodig. Deze nieuwe orde in de Rosiden is samengesteld uit families uit andere ordes en wordt ondersteund door moleculaire en anatomische kenmerken, zoals de structuur van de zaadhuid. Hij omvat nu 7 families, afkomstig uit de Violales, Celastrales, Rosales, Sapotales en Sapindales. Het zijn 5 kleine families uit warme streken, elk met slechts 1 geslacht: Aphloiaceae, Geissolomataceae, Ixerbaceae, Strasburgeriaceae en Stachyuraceae, en 2 iets grotere families: de Pimpernootfamilie (Staphyleacea) en de Crossosomataceae. Vitaceae Aphloiaceae Geissolomataceae Ixerbaceae Strasburgeriaceae Staphyleaceae Stachyuraceae Crossosomataceae Melianthaceae Francoaceae Ledocarpaceae Vivianiaceae Geraniaceae Combretaceae Lythraceae Onagraceae Vochysiaceae Myrtaceae Crypteroniaceae Alzateaceae Rhynchocalycaceae Oliniaceae Penaeaceae Melastomataceae Geraniales Deze nieuwe orde bestaat uit de Ooievaarsbekfamilie (Geraniaceae), Ledocarpaceae en Vivianiaceae uit de Malvales, met daarbij 2 families afkomstig uit 2 andere ordes: de Melianthaceae uit de Sapindales en de Francoaceae uit de Saxifragales. De groep is niet erg goed onderbouwd, en ook de verwantschappen tussen de families zijn nog niet duidelijk. Wel hoort deze orde tot de Rosiden. Myrtales Deze orde omvat 11 families van houtige planten met een afschilferende bast. De Myrtales zijn voornamelijk gebaseerd op houtanatomische kenmerken. Uit de Polygalales zijn recentelijk alleen de Vochysiaceae erbij gevoegd, een kleine familie van houtige gewassen uit tropisch Afrika en Amerika. De bladeren zijn meestal tegenoverstaand en ongedeeld. De bloemen hebben meestal een onderstandig vruchtbeginsel en een hypanthium met honingklieren. De kroonbladen hebben een smal toelopende basis en zijn vaak felgekleurd. De vrucht is een bes of doosvrucht. De positie van de Myrtales in de Rosiden is nog niet helemaal duidelijk, evenmin als de verwantschappen tussen de families. The family Vitaceae used to be placed i the order Rhamnales, together with the family Rhamnaceae, which is now place in the order Rosales. In both families th anthers are opposite the petals. are close to the Rosids, but its position not yet clear. More molecular studies a needed. This new order in the Rosids is a conglomerate of families from differen orders, which is supported by molecula and anatomical characters, such as seed coat structure. It now contains 7 familie from the orders Violales, Celastrales, Rosales, Sapotales and Sapindales. contain 5 small familie from warm areas, each with only one genus: Aphloiaceae, Geissolomataceae, Ixerbaceae, Strasburgeriaceae and Stachyuraceae, and 2 slightly larger families: Staphyleaceae and Crossosomataceae. Geraniales This new order is composed of Geraniace Ledocarpaceae and Vivianiaceae from Malvales, with 2 families from other ord Melianthaceae from Sapindales, and Francoaceae from Saxifragales. It is not w supported, and the relationships betwee the families are not yet clear. However, t order clearly belongs in the Rosids. Myrtales This order contains 11 families of wood plants, often with a flaky bark. Myrtale are mainly based on wood anatomical characters. Recently only the Vochysiace (formerly Polygalales) have been added small family of woody plants from trop Africa and America. The leaves are opposite and entire. The flowers usuall are epigynous, with a nectariferous hypanthium. The petals have a narrow base and are often brightly coloured. The fruit is a berry or capsule. The position of the Myrtales in the Ros is not yet clear, and neither are the relationships between the families.

3 Geraniales en Myrtales Fran Een kle met 2 g Tetilla tales e family Vitaceae used to be placed in e order Rhamnales, together with the mily Rhamnaceae, which is now placed the order Rosales. In both families the thers are opposite the petals. close to the Rosids, but its position is t yet clear. More molecular studies are eded. ossosomatales s new order in the Rosids is a nglomerate of families from different ders, which is supported by molecular d anatomical characters, such as seed at structure. It now contains 7 families, m the orders Violales, Celastrales, sales, Sapotales and Sapindales. ossosomatales contain 5 small families m warm areas, each with only one nus: Aphloiaceae, Geissolomataceae, rbaceae, Strasburgeriaceae and chyuraceae, and 2 slightly larger milies: Staphyleaceae and ossosomataceae. Wijnstokfamilie (Vitaceae) Ooi Leden van deze familie met Ampelocissus asarifolia, 14 geslachten en 850 soorten stengel en bloem zijn meestal lianen met ranken die tegenover de bladeren staan, maar soms kruiden of kleine bomen. Ze komen voor in tropische tot warmere gematigde streken. De bladeren zijn meestal enkelvoudig en handnervig. De bloemen zijn klein, regelmatig, meestal 4-5-tallig en staan in bloeiwijzen bijeen. De vrucht is een bes. De meest bekende soort is de Wijnstok (Vitis vinifera), al duizenden jaren in cultuur voor de productie van wijn, maar ook voor rozijnen en krenten. Tot deze familie behoren ook sierplanten, zoals de Wilde wingerd (Parthenocissus) en tuin- en kamerplanten uit de geslachten Vitis, Ampelopsis, Cissus en Rhoicissus. Van de Ledoca De Ooi Picramniaceae Van deze familie is nog niet duidelijk waar hij in de Rosiden thuishoort. Het is een familie met 2 geslachten, Picramnia en Alvaradoa, met 46 soorten van kleine bomen uit de neotropen. De veervormig samengestelde bladeren hebben verspreid staande blaadjes, en staan in een spiraal. De schors heeft een bittere smaak. De kleine bloemen staan in trossen. eraniales s new order is composed of Geraniaceae, docarpaceae and Vivianiaceae from lvales, with 2 families from other orders: lianthaceae from Sapindales, and ncoaceae from Saxifragales. It is not well pported, and the relationships between e families are not yet clear. However, this der clearly belongs in the Rosids. yrtales s order contains 11 families of woody nts, often with a flaky bark. Myrtales mainly based on wood anatomical aracters. Recently only the Vochysiaceae rmerly Polygalales) have been added, a all family of woody plants from tropical rica and America. The leaves are posite and entire. The flowers usually epigynous, with a nectariferous panthium. The petals have a narrow se and are often brightly coloured. e fruit is a berry or capsule. e position of the Myrtales in the Rosids not yet clear, and neither are the ationships between the families. Pimpernoot, bloeiende tak, bloem en vrucht Pelargoniu praemorsu Pimpernootfamilie (Staphyleaceae) Terminalia De Pimpernootfamilie omvat 3 geslachten en 45 soorten van houtige planten uit warme en gematigde streken. De bladeren zijn oneven geveerd en tegenoverstaand. De bloemen hebben vaak kroonbladachtige kelkbladen en 2-3 vruchtbladen. Ze vormen allerlei soorten vruchten. De Pimpernoot (Staphylea pinnata), met zijn sterk opgeblazen doosvrucht, komt oorspronkelijk uit Midden- en Zuid-Europa en wordt hier als sierplant gekweekt. meer b enkele Crossosomataceae Een familie met 3 geslachten en ongeveer 10 soorten van aan droogte aangepaste, wijdvertakte en loofverliezende struikjes uit zuidwestelijk Noord-Amerika. Ze hebben enkelvoudige, in een spiraal geplaatste blaadjes. De bloemen zijn alleenstaand, met losse kelk-, kroon- en vruchtbladen. De vrucht is een kokervrucht. Katt Deze fa soorten struike elkaar stevige er mee lengte Tot dez Henna Lagerst waarva Teun Een fam voorko De blad steunb grote b Glossopetalon spinescens, takje en bloemen Melianthaceae Een Afrikaanse familie met 3 geslachten en ongeveer 10 soorten van struiken en kleine bomen met gezaagd blad en grote, getande steunblaadjes. De bloemen staan in eindelingse trossen. Greyia sutherlandii, bloeiende tak en bloem Clarkia pulche

4 Francoaceae Mirtefamilie (Myrtaceae) Een kleine familie van overblijvende kruiden uit Chili, met 2 geslachten met elk 1 soort: Francoa sonchifolia en Tetilla hydrocotylaefolia. Een familie met meer dan 120 geslachten en soorten van houtige gewassen die vooral in tropische en warmere streken voorkomen. De bladeren zijn tegenoverstaand en enkelvoudig, en vaak leerachtig. De bloemen zijn Mirte, bloeiende tak en blo 4-5-tallig, met een regelmatige kroon van losse bloemblaadjes, een hypanthium, en veel meeldraden. Er zijn 2-5 met elkaar vergroeide vruchtbladen die uitgroeien tot een doosvrucht o een bes. Planten uit de Mirtefamilie maken geurige oliën. Kruidnagel (bloemknoppen van Syzygium aromaticum) en Piment (vruchten van Pimenta dioica) horen tot deze familie maar ook de Guave (Psidium guajava) en andere tropische vruchten. Andere familieleden zijn de Mirte (Myrtus communis) uit het Middellandse Zeegebied en de honderde soorten Eucalyptus uit Australië. De brandbare Eucalyptusbossen worden tegenwoordig in Zuid-Europa vee aangeplant. Francoa appendiculata Ooievaarsbekfamilie (Geraniaceae) Van deze familie zijn enkele kleine families (de Ledocarpaceae en Vivianiaceae) afgesplitst. De Ooievaarsbekfamilie omvat nu 7 geslachten en ruim 800 soorten. Het zijn kruiden uit gematigde en warm-gematigde streken van de hele wereld, met veel soorten in Zuid-Afrika. Ze hebben vaak gelede stengels en tegenoverstaande of verspreide, gelobde of gedeelde bladeren. De bloemen zijn 4- of 5-tallig, met vrije kroonbladen en vergroeide vruchtbladen. De vrucht is gesnaveld en valt bij rijpheid in deelvruchten uiteen. De planten hebben vaak klierharen met aromatische oliën. In Nederland komen 2 geslachten in het wild voor: Ooievaarsbek Pelargonium praemorsum (Geranium) en Reigersbek (Erodium). Combretaceae Melastomataceae Deze familie telt 20 geslachten en 500 soorten van bomen of struiken uit tropische en warme gebieden, vooral in Afrika. De takken staan vaak in kransen. Terminalia catappa De bloemen zijn klein, maar staan met meer bijeen. Combretaceae groeien vaak op savannen, maar enkele geslachten in mangrovebossen. Kattenstaartfamilie (Lythraceae) Deze familie omvat 31 geslachten en ruim 600 soorten van voornamelijk tropische kruiden, soms struiken en bomen. De bladeren staan tegenover elkaar of in kransen. De bloemen hebben een stevige kelk en genagelde kroonbladen. Vaak zijn er meer dan 10 meeldraden die ongelijk van lengte zijn. De vrucht is meestal een doosvrucht. Tot deze familie behoren veel kleurstofplanten, zoals Henna (Lawsonia inermis), maar ook sierplanten zoals Lagerstroemia, Cuphea en Kattenstaart (Lythrum), waarvan in Nederland in het wild 3 soorten voorkomen. Teunisbloemfamilie (Onagraceae) Lagerstroemia indica Een familie van meestal kruidachtige planten die wereldwijd voorkomen, met ongeveer 20 geslachten en ruim 600 soorten. De bladeren zijn meestal tegenoverstaand, met kleine steunblaadjes. De bloemen zijn meestal 4-tallig, met een grote bloembodem, een dunne kelk en 8 meeldraden. De bekendste plant uit deze familie is de Fuchsia, genoemd naar de vermaarde 16e-eeuwse kruidkundige Leonhard Fuchs. In Nederland komen 5 geslachten uit deze familie in het wild voor: Heksenkruid (Circaea), Teunisbloem (Oenothera), Ludwigia (Ludwigia), Wilgenroosje (Chamerion angustifolium) en Basterdwederik (Epilobium). Clarkia pulchella Een grote familie met ruim 180 geslachten en meer dan 4500 soorten van kruiden en houtige gewassen uit de tropen en subtropen, voornamelijk in Zuid-Amerika. Ze hebben tegenoverstaande enkelvoudige bladeren, met 3-9 opvallende, vrijwel Amphiblemma cymosum evenwijdige nerven. De 4-5-tallige, regelmatige bloemen hebben meestal vrije kroonbladen, bijzonder gevormde meeldraden en een hypanthium zonder honingklieren. Medinilla en Tibouchina worden als sierplant gekweekt.

5 erblijvende kruiden uit Chili, k 1 soort: Francoa sonchifolia en e (Geraniaceae) kele kleine families (de iaceae) afgesplitst. omvat nu 7 geslachten en ruim en. Het zijn kruiden uit gematigde gematigde streken van de hele et veel soorten in Zuid-Afrika. n vaak gelede stengels en rstaande of verspreide, gelobde of bladeren. De bloemen zijn 4- of met vrije kroonbladen en vergroeide den. De vrucht is gesnaveld en valt bij n deelvruchten uiteen. n hebben vaak klierharen met he oliën. In Nederland komen ten in het wild voor: Ooievaarsbek m) en Reigersbek (Erodium). mbretaceae familie telt 20 geslachten en oorten van bomen of struiken uit che en warme gebieden, vooral in. De takken staan vaak in kransen. oemen zijn klein, maar staan met ae groeien vaak op savannen, maar ngrovebossen. (Lythraceae) eslachten en ruim 600 k tropische kruiden, soms aderen staan tegenover bloemen hebben een e kroonbladen. Vaak zijn en die ongelijk van meestal een doosvrucht. veel kleurstofplanten, zoals ), maar ook sierplanten zoals n Kattenstaart (Lythrum), het wild 3 soorten voorkomen. Francoa appendiculata Lagerstroemia indica (Onagraceae) kruidachtige planten die wereldwijd er 20 geslachten en ruim 600 soorten. tegenoverstaand, met kleine en zijn meestal 4-tallig, met een dunne kelk en 8 meeldraden. ndste plant uit deze familie is de genoemd naar de vermaarde wse kruidkundige Leonhard Fuchs. rland komen 5 geslachten uit deze n het wild voor: ruid (Circaea), Teunisbloem era), Ludwigia (Ludwigia), oosje (Chamerion angustifolium) en wederik (Epilobium). Mirtefamilie (Myrtaceae) Een familie met meer dan 120 geslachten en soorten van houtige gewassen die vooral in tropische en warmere streken voorkomen. De bladeren zijn tegenoverstaand en enkelvoudig, en vaak leerachtig. De bloemen zijn 4-5-tallig, met een regelmatige Mirte, bloeiende tak en bloem kroon van losse bloemblaadjes, een hypanthium, en veel meeldraden. Er zijn 2-5 met elkaar vergroeide vruchtbladen die uitgroeien tot een doosvrucht of een bes. Planten uit de Mirtefamilie maken geurige oliën. Kruidnagel (bloemknoppen van Syzygium aromaticum) en Piment (vruchten van Pimenta dioica) horen tot deze familie, maar ook de Guave (Psidium guajava) en andere tropische vruchten. Andere familieleden zijn de Mirte (Myrtus communis) uit het Middellandse Zeegebied en de honderden soorten Eucalyptus uit Australië. De brandbare Eucalyptusbossen worden tegenwoordig in Zuid-Europa veel aangeplant. Melastomataceae Een grote familie met ruim 180 geslachten en meer dan 4500 soorten van kruiden en houtige gewassen uit de tropen en subtropen, voornamelijk in Zuid-Amerika. Ze hebben tegenoverstaande enkelvoudige bladeren, met 3-9 opvallende, vrijwel evenwijdige nerven. De 4-5-tallige, regelmatige bloemen hebben meestal vrije kroonbladen, bijzonder gevormde meeldraden en een hypanthium zonder honingklieren. Medinilla en Tibouchina worden als sierplant gekweekt. Amphiblemma cymosum Achter De gerani vensterba Pelargoniu van kas- e merendee winterhar Het geslac geslacht G bloemen m 10 meeldr (Geranium De naam P Enkele soo bladeren, en ruit ku bekende z (Pelargoni soorten ui Ooievaars kleine stru tuin gekw gewonnen worden al plant, ger en wel ee Geraniu The Geran Pelargonium Some speci The genus irregular flo Cranesbill f Pelargonium Some speci peppermint ethereal oi Ivy-leaved g with a wide Cranesbill ( occur in Eu from which as dyes and geranion, w

6 Achter de geraniums? ht of n milie, he rden veel m n bloem De geraniums die bij veel mensen op het balkon of in de vensterbank staan, hebben als wetenschappelijke naam Pelargonium. Het geslacht Pelargonium omvat bijna 300 soorten van kas- en kuipplanten. Enkele soorten zijn tropisch, maar het merendeel komt uit Zuid-Afrika. Ze zijn in ons land absoluut niet winterhard. Het geslacht Pelargonium (Tuingeranium) verschilt van het geslacht Geranium (Ooievaarsbek) door de onregelmatige Rotsooievaarsbek bloemen met ongelijke kroonbladen, en doordat slechts 5-7 van de 10 meeldraden goed zijn ontwikkeld. De bloemen van de Ooievaarsbek (Geranium) zijn 5-tallig en opvallend regelmatig, met allemaal dezelfde kroonbladen. De naam Pelargonium is afkomstig van pelargos, het Griekse woord voor ooievaar. Enkele soorten en kruisingen in Pelargonium worden gekweekt vanwege de geurende bladeren, die naar pepermunt, citroen, nootmuskaat, aardbeien, kamfer, appel, gember en ruit kunnen geuren. Van een paar soorten wordt geurende olie gewonnen. De meest bekende zijn de Citroengeranium (Pelargonium radens) en de Hanggeranium (Pelargonium peltatum), met klimopachtige bladeren. Er bestaan vele kruisingen tussen soorten uit dit geslacht, met allerlei blad- en bloemkleuren. Ooievaarsbek (Geranium) is een geslacht met ongeveer 300 soorten kruiden en soms kleine struiken, waarvan er in Europa zo n 40 voorkomen. Ze worden als sierplant in de tuin gekweekt en hebben vaak geurende klierharen waaruit een geurstof wordt gewonnen. Van enkele soorten bevatten de wortels zoveel tanninen dat ze gebruikt worden als kleur- en looistof. De naam Geranium komt van de Griekse naam voor deze plant, geranion, die net als de Nederlandse naam verwijst naar de snavel van een vogel, en wel een kraanvogel. Geranium or Pelargonium? The Geraniums many people grow on their balconies and window sills, are officially called Pelargonium. The genus Pelargonium contains about 300 species of greenhouse and orangery plants. Some species are tropical, but most originate in South Africa. In our climate they are not hardy. The genus Pelargonium (Garden geranium) differs from the genus Geranium (Cranesbill) by its irregular flowers with different petals, and because only 5-7 of the 10 stamens are developed. Cranesbill flowers (Geranium) are 5-merous and regular, all petals having the same shape. The name Pelargonium is derived from pelargos, the Greek word for stork. Some species and crosses in Pelargonium are cultivated because of their leaves smelling of peppermint, lemon, nutmeg, strawberries, camphor, apple, ginger or rue, while of some species the ethereal oils are harvested. Well known species are the lemon-scented Pelargonium radens and the Ivy-leaved geranium (Pelargonium peltatum). There are many crosses between species in this genus, with a wide colour range in both leaves and flowers. Cranesbill (Geranium) is a genus with some 300 species of herbs or small shrubs, of which about 40 occur in Europe. They are popular perennial garden plants. Cranesbills often have glandular hairs from which scents are won, and some species have so much tannin in their roots that they are used as dyes and for tanning. The name Geranium is derived from the Greek name for this plant, geranion, which refers to a crane s bill, as does the English common name.