Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales

Transcriptie

1 Eenzaadlobbigen Commeliniden Magnoliiden Geavanceerde tweezaadlobbigen Fabiden Rosiden Malviden Asteriden Lamiiden Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales Arecales Dasypogonales Poales Commelinales Zingiberales Ceratophyllales Chloranthales Canellales Piperales Magnoliales Laurales Ranunculales Sabiales Proteales Trochodendrales Buxales Gunnerales Berberidopsidales Dilleniales Caryophyllales Santalales Saxifragales Vitales Crossosomatales Geraniales Myrtales Zygophyllales Celastrales Malpighiales Oxalidales Fabales Rosales Brassicales Malvales Sapindales Cornales Ericales Garryales Gentianales Solanales Lamiales Cucurbita De orde bestaat ui 4 verschillende ordes afkomstig komen uit de Celastrales, de Co Sapindales, de Komkommerfam Datiscaceae en de Begoniafami Violales, en de Anisophylleacea De orde is gebaseerd op molecu verwantschappen tussen de fam duidelijk. Ze hebben een aanta kenmerken gemeen. De bladere hebben meestal geen steunblaa een onderstandig vruchtbeginse vaak cucurbitacinen, met een b De orde bestond vroege Napjesdragersfamilie (Fagaceae (Betulaceae) en de Ticodendrac families bijgekomen: de van de Nothofagaceae, de Casuarinace Casuarinales, en de hele orde Ju Okkernootfamilie (Juglandacea (Myricaceae) en de Rhoipteleace zijn in de regel windbes kleine bloemetjes meestal in ka De bladeren zijn getand, de kno door knopschubben. De vruchte Corynocarpaceae Coriariaceae Cucurbitaceae Datiscaceae Begoniaceae Anisophylleaceae Nothofagaceae Fagaceae Ticodendraceae Betulaceae Casuarinaceae Myricaceae Juglandaceae Rhoipteleaceae 16 Campanuliden Aquifoliales Apiales Dipsacales Asterales

2 en De orde bestaat uit 6 families die uit 4 verschillende ordes afkomstig zijn. De Corynocarpaceae komen uit de Celastrales, de Coriariaceae uit de Sapindales, de Komkommerfamilie (Cucurbitaceae), de Datiscaceae en de Begoniafamilie (Begoniaceae) uit de Violales, en de Anisophylleaceae uit de Rosales. De orde is gebaseerd op moleculaire kenmerken, maar de verwantschappen tussen de families zijn nog niet helemaal duidelijk. Ze hebben een aantal zichtbare en chemische kenmerken gemeen. De bladeren staan in een spiraal en hebben meestal geen De bloemen hebben een onderstandig vruchtbeginsel. De planten produceren vaak cucurbitacinen, met een bittere smaak. De orde bestond vroeger uit 3 families, de Napjesdragersfamilie (Fagaceae), de Berkenfamilie (Betulaceae) en de Ticodendraceae. Hier zijn nu enkele families bijgekomen: de van de Napjesdragers afgesplitste Nothofagaceae, de Casuarinaceae, de enige familie in de Casuarinales, en de hele orde Juglandales, namelijk de Okkernootfamilie (Juglandaceae), de Gagelfamilie (Myricaceae) en de Rhoipteleaceae. zijn in de regel windbestuivers en hebben hun kleine bloemetjes meestal in katjes bij elkaar staan. De bladeren zijn getand, de knoppen worden beschermd door knopschubben. De vruchten zijn droog, niet Corynocarpaceae Coriariaceae Cucurbitaceae Datiscaceae Begoniaceae Anisophylleaceae Nothofagaceae Fagaceae Ticodendraceae Betulaceae Casuarinaceae Myricaceae Juglandaceae Rhoipteleaceae openspringend, en eenzadig, zoals bij beukennootjes en eikels. Vroeger werden alle katjesdragers in 1 groep geplaatst (de Amentiferae), nu zijn bijvoorbeeld de Wilgen (Salix) te vinden in de Malpighiales. The order is composed of 6 families from 4 different orders. Corynocarpaceae from the order Celastrales, Coriariaceae from Sapindales, Cucurbitaceae, Datiscaceae, and Begoniaceae from Violales, and the family Anisophylleaceae from the order Rosales. The order is based on molecular characters, while the relationships between the families are not yet clear. They have some visible characters in common. The leaves are spirally arranged, usually without stipules, and the flowers are epigynous. The plants often produce cucurbitacins, with a bitter taste. The order used to consist of 3 families, Fagaceae, Betulaceae, and Ticodendraceae. Several families have been added: Nothofagaceae, which used to be part of Fagaceae, Casuarinaceae, the only family in the order Casuarinales, and the whole order Juglandales, consisting of Juglandaceae, Myricaceae, and Rhoipteleaceae. are usually wind-pollinated, and therefore have small flowers, arranged in catkins or spikes. The leaves are toothed, the buds are protected by scales, and the fruits are dry, indehiscent, and oneseeded, like acorns. In the past all catkinbearing plants were placed in one group (Amentiferae), nowadays the Willows (Salix) are placed in Malpighiales.

3 Corynocarpaceae Deze familie bestaat uit 1 geslacht, Corynocarpus, met 6 soorten bomen die voorkomen van Nieuw Guinea tot in Nieuw Zeeland. Ze hebben enkelvoudige, gaafrandige, leerachtige bladeren en regelmatige, kleine bloemen. De planten bevatten bittere glucosiden. De geroosterde noten van Corynocarpus laevigata zijn voor de Maori s een belangrijke voedselbron, maar ook het vruchtvlees wordt gegeten. De stam wordt gebruikt om kano s van te maken, en de boom wordt voor de sier gekweekt. Coriariaceae Ook deze familie bestaat uit slechts 1 geslacht, Coriaria, met 5 soorten van struiken die verspreid over de wereld voorkomen, waaronder het Middellandse Zeegebied. De kleine leerachtige blaadjes zijn tegenoverstaand. De bloemen zijn klein en staan in trossen, de vruchten zijn nootjes, omgeven door de uitgegroeide kroon. Van Coriaria myrtifolia worden de bast en bladeren als looimiddel gebruikt. De vruchten zijn giftig en worden toegepast als vliegengif. Enkele soorten zijn ook sierplant. Komkommerfamilie (Cucurbitaceae) Een familie met bijna 120 geslachten en meer dan 800 soorten klim- en slingerplanten, voornamelijk uit tropische en subtropische gebieden. Ze hebben vaak ruwbehaarde bladeren, zonder steunblaadjes, met handvormige nerven. In de bladoksel bevindt zich meestal een bladrank, een bloem of een jonge scheut. De bloemen zijn vaak eenslachtig, met een opvallende gele, witte of rode bloemkroon. De vrucht is een bes met afgeplatte zaden. De bovengrondse delen zijn vorstgevoelig, en de soorten die in ons klimaat winterhard zijn, overwinteren met ondergrondse knollen of wortelstokken. Kolokwint, plant en doorsnede vrl. bloem Coriaria myrtifolia, bloeiende en vruchtdragende tak In Nederland komt oorspronkelijk 1 soort in het wild voor, de Heggenrank (Bryonia dioica). Van deze economisch belangrijke familie worden veel vruchten gekweekt. Datiscaceae Een familie met 3 geslachten en 4 soorten van bomen of overblijvende kruiden die voorkomen van Maleisië tot Australië, en in westelijk Noord- Amerika. Deze familie wordt soms opgedeeld in 2 families: de Datiscaceae met alleen het geslacht Datisca, en de Tetramelaceae met de geslachten Octomeles en Tetrameles. Ze hebben enkelvoudige of geveerde bladeren. De kleine bloemen staan in bloeiwijzen bijeen. De vrucht is een doosvrucht. Begoniafamilie (Begoniaceae Een familie met maar 2 geslachten vlezige, soms struikachtige kruiden Hillebrandia sandwicensis, de enige soort uit dit geslacht, komt alleen o Hawaii voor. Het geslacht Begonia omvat wel 1400 soorten en komt voornamelijk voor in de tropen. Ze hebben asymmetrische bladeren die vaak in 2 rijen staan, met grote De bloemen zijn een heldergele stempels en meeldraden Met deze populaire kamer- en balk de fraaie bladeren, maar ook vanw Anisophyllea disticha, takje, mnl. bloem en vrucht A Dit 30 s vaa De blo gev Nothofagaceae Een familie met slechts 1 geslacht v Napjesdragers worden gerekend. Z vruchtkenmerken, en komen alleen Deze familie wordt tegenwoordig b alle andere families in de. Napjesdragersfamilie (Fagace Deze familie omvat 7 geslachten en bijna 70 soorten van bomen die vooral in de bossen van het Noordelijk Halfrond voorkomen. Ze hebben enkelvoudige, soms diep ingesneden bladeren die meestal in een spiraal staan, met afvallende De vrouwelijke bloemen staan samen in een omhulsel, het napje, dat later ook de vrucht omgeeft. In Nederland komen van deze familie de Beuk (Fagus sylvatica), verschillende soorten Eik (Quercus) en de Tamme kastanje (Castanea sativa) voor. Het zijn belangrijke houtleveranciers. Van de schors van de Kurkeik (Quercus suber) wordt kurk gewonnen. De vruchten worden vaak door varkens en ander vee gegeten. De Tamme kastanje (Castanea sativa levert voor de mens eetbare zaden. Datisca cannabina, plant, mnl. en vrl. bloem

4 Begoniafamilie (Begoniaceae) Een familie met maar 2 geslachten van vlezige, soms struikachtige kruiden. Hillebrandia sandwicensis, de enige soort uit dit geslacht, komt alleen op Hawaii voor. Het geslacht Begonia omvat wel 1400 soorten en komt voornamelijk voor in de tropen. Begonia undulata Ze hebben asymmetrische bladeren die vaak in 2 rijen staan, met grote De bloemen zijn eenslachtig, vaak felgekleurd en met heldergele stempels en meeldraden. De vrucht is meestal gevleugeld. Met deze populaire kamer- en balkonplanten is veel gekruist, vaak vanwege de fraaie bladeren, maar ook vanwege de kleurige bloemen. Anisophylleaceae Dit is een familie met 4 geslachten en ruim 30 soorten van tropische bomen en struiken, vaak met 2 soorten bladeren aan 1 plant. De 3-5-tallige bloemen zijn klein, en staan in bloeiwijzen bijeen. De vrucht is een droge, gevleugelde vrucht of een steenvrucht. Berkenfamilie (Betulaceae) Deze familie omvat 6 geslachten en meer dan 100 soorten van bomen en struiken die op het Noordelijk Halfrond en in berggebieden in de voorkomen. Ze hebben dubbel gezaagde blade steunblaadjes, en de bloemen staan in katjes. D is een nootje, soms met vleugels. De Berkenfam wordt in 2 groepen verdeeld: de Betuloideae m gevleugelde vruchtjes, namelijk Berk (Betula) e (Alnus), en de Coryloideae met grote, niet afge vruchten, namelijk Haagbeuk (Carpinus), Hazel (Corylus), Hopbeuk (Ostrya) en Ostryopsis. In Nederland komen in het wild 2 soort 2 soorten Els (Alnus), de Haagbeuk (Car (Corylus avellana) voor. Het zijn belangr sierbomen. De Hazelaar wordt vanwege gekweekt. Casuarinaceae Een familie met 4 geslachten en bijna 1 bomen, die er door hun kleine kranssta coniferen. De vrouwelijke bloemen staa De vrucht is een gevleugeld nootje. Anisophyllea disticha, takje, mnl. bloem en vrucht Nothofagaceae Een familie met slechts 1 geslacht van 35 soorten bomen, die vaak tot de Napjesdragers worden gerekend. Ze verschillen echter in bloem- en vruchtkenmerken, en komen alleen op het Zuidelijk Halfrond voor. Deze familie wordt tegenwoordig beschouwd als de zustergroep van alle andere families in de. Casuarina equisetifolia, takje met mnl. bloemen en vruchten Gagelfamilie (Myricaceae) Deze familie omvat 3 of 4 geslachten en aromatische bomen en struiken die vrijw voorkomen. Ze hebben enkelvoudige bl spiraal staan. De kleine bloemen zijn me staan in aren of katjes. De vrucht is een steenv In Nederland komt 1 soort in het wild voor, Ga Wasgagel (Morella caroliniensis) is hier aangep verwildert soms. Napjesdragersfamilie (Fagaceae) Deze familie omvat 7 geslachten en bijna 70 soorten van bomen die vooral in de bossen van het Noordelijk Halfrond voorkomen. Ze hebben enkelvoudige, soms diep ingesneden bladeren die meestal in een spiraal staan, met afvallende De vrouwelijke bloemen staan samen in een omhulsel, het napje, dat later ook de vrucht omgeeft. In Nederland komen van deze familie de Beuk (Fagus sylvatica), verschillende soorten Eik (Quercus) en de Tamme kastanje (Castanea sativa) voor. Het zijn belangrijke houtleveranciers. Van de schors van de Kurkeik (Quercus suber) wordt kurk gewonnen. De vruchten worden vaak door varkens en ander vee gegeten. De Tamme kastanje (Castanea sativa) levert voor de mens eetbare zaden. Zomereik Okkernootfamilie (Juglandaceae) Deze familie omvat 7 tot 10 geslachten met ongeveer 50 soorten van bomen die het meest voorkomen in gematigde en warme streken van het Noordelijk Halfrond. Ze hebben veervormig samengestelde bladeren zonder De jonge delen dragen vaak aromatische klierharen. De kleine eenslachtige bloemen staan meestal in katjes. De vrucht is een noot of een steenvrucht. In Nederland komt de Okkernoot (Juglans regia) voor, die vanwege de vruchten wordt gekweekt, net als de Pecannoot (Carya) in Amerika en Azië. Het zijn houtleveranciers, en ze worden als sierboom aangeplant. Okker Okker

5 Berkenfamilie (Betulaceae) Deze familie omvat 6 geslachten en meer dan 100 soorten van bomen en struiken die op het Noordelijk Halfrond en in berggebieden in de tropen voorkomen. Ze hebben dubbel gezaagde bladeren met steunblaadjes, en de bloemen staan in katjes. De vrucht is een nootje, soms met vleugels. De Berkenfamilie wordt in 2 groepen verdeeld: de Betuloideae met kleine gevleugelde vruchtjes, namelijk Berk (Betula) en Els (Alnus), en de Coryloideae met grote, niet afgeplatte Haagbeuk vruchten, namelijk Haagbeuk (Carpinus), Hazelaar (Corylus), Hopbeuk (Ostrya) en Ostryopsis. In Nederland komen in het wild 2 soorten Berk (Betula), 2 soorten Els (Alnus), de Haagbeuk (Carpinus betulus) en de Hazelaar (Corylus avellana) voor. Het zijn belangrijke houtleveranciers en sierbomen. De Hazelaar wordt vanwege zijn vruchten, de hazelnoten, gekweekt. Casuarinaceae Een familie met 4 geslachten en bijna 100 soorten van tropische bomen, die er door hun kleine kransstandige blaadjes uitzien als coniferen. De vrouwelijke bloemen staan in kegelvormige bloeiwijzen. De vrucht is een gevleugeld nootje. Pompoenen en Kalebasse De Komkommerfamilie is economisch van groot belang. Ze worden vaak gekweekt vanwege de eetbare bessen, zoals de Watermeloen (Citrullus lanatus), de Komkommer (Cucumis sativus), de Meloen (Cucumis melo) en de Pompoenen en Kalebassen (Cucurbita). Ook pompoenzaden zijn eetbaar. De Pompoenen en Kalebassen (Cucurbita) komen oorspronkelijk uit Amerika en horen daar met m gekweekte gewassen. De Courget winterpompoenen behoren allem De Reuzenpompoen kan meer da Sierkalebassen en de Turkse muts Gagelfamilie (Myricaceae) Deze familie omvat 3 of 4 geslachten en ruim 50 soorten van aromatische bomen en struiken die vrijwel overal ter wereld voorkomen. Ze hebben enkelvoudige bladeren die in een spiraal staan. De kleine bloemen zijn meestal eenslachtig en staan in aren of katjes. De vrucht is een steenvrucht of een nootje. In Nederland komt 1 soort in het wild voor, Gagel (Myrica gale). Wasgagel (Morella caroliniensis) is hier aangeplant en verwildert soms. suarina uisetifolia, kje met mnl. oemen en uchten Okkernootfamilie (Juglandaceae) Deze familie omvat 7 tot 10 geslachten met ongeveer 50 soorten van bomen die het meest voorkomen in gematigde en warme streken van het Noordelijk Halfrond. Ze hebben veervormig samengestelde bladeren zonder De jonge delen dragen vaak aromatische klierharen. De kleine eenslachtige bloemen staan meestal in katjes. De vrucht is een noot of een steenvrucht. In Nederland komt de Okkernoot (Juglans regia) voor, die vanwege de vruchten wordt gekweekt, net als de Pecannoot (Carya) in Amerika en Azië. Het zijn houtleveranciers, en ze worden als sierboom aangeplant. Okkernootfamilie, mnl. bloemen Okkernootfamilie, vrl. bloemen, vrucht Wilde gagel, takjes met mnl. en vrl. bloemen Van de Fleskalebas (Lagenaria sice eetbaar, later wordt de schil zo h kunnen worden om water en and Ook worden deze kalebassen, die komen, in Nieuw Guinea als peni Een buitenbeentje is Luffa aegyp badsponzen worden gemaakt, die te vinden waren. Hiervan zijn alle okra s ) te eten. Pumpkins and Squashes Cucurbitaceae are of enormous econo grown because of their edible fruits, lanatus), the Cucumber (Cucumis sativ Pumpkins and Squashes (Cucurbita). P The Pumpkins and Squashes (Cucurbit belong to the oldest cultivated plants pumpkins, squashes and vegetable m The Giant Pumpkin may reach a weig and Turk s Cap gourds also belong to Of the Bottle gourd (Lagenaria sicera young. Later, the pericarp becomes so used to store water and other goods sizes, are also used as penis-sheaths i An eccentric is Luffa aegyptiaca, of w found in many bathrooms. The young

6 Pompoenen en Kalebassen ropen ren met e vrucht ilie et kleine n Els platte aar Haagbeuk n Berk (Betula), inus betulus) en de Hazelaar ke houtleveranciers en zijn vruchten, de hazelnoten, 0 soorten van tropische dige blaadjes uitzien als in kegelvormige bloeiwijzen. De Komkommerfamilie is economisch van groot belang. Ze worden vaak gekweekt vanwege de eetbare bessen, zoals de Watermeloen (Citrullus lanatus), de Komkommer (Cucumis sativus), de Meloen (Cucumis melo) en de Pompoenen en Kalebassen (Cucurbita). Ook pompoenzaden zijn eetbaar. De Pompoenen en Kalebassen vruchten van de Komkommerfamilie (Cucurbita) komen oorspronkelijk uit Amerika en horen daar met maïs en bonen tot de oudste gekweekte gewassen. De Courgette en de eetbare zomer- en winterpompoenen behoren allemaal tot dit geslacht. De Reuzenpompoen kan meer dan 450 kg zwaar worden. Sierkalebassen en de Turkse muts horen ook in dit geslacht thuis. Van de Fleskalebas (Lagenaria siceraria) is alleen de jonge vrucht eetbaar, later wordt de schil zo hard dat fleskalebassen gebruikt kunnen worden om water en andere zaken in op te slaan. Ook worden deze kalebassen, die in allerlei vormen en maten komen, in Nieuw Guinea als peniskoker gebruikt. ruim 50 soorten van el overal ter wereld deren die in een estal eenslachtig en ucht of een nootje. el (Myrica gale). ant en Wilde gagel, takjes met mnl. en vrl. bloemen Een buitenbeentje is Luffa aegyptiaca, waarvan plantaardige badsponzen worden gemaakt, die vroeger in menige badkamer te vinden waren. Hiervan zijn alleen de jonge vruchten ( Chinese okra s ) te eten. Pumpkins and Squashes ootfamilie, mnl. bloemen Cucurbitaceae are of enormous economic importance. Many species are grown because of their edible fruits, such as the Water melon (Citrullus lanatus), the Cucumber (Cucumis sativus), the Melon (Cucumis melo), and Pumpkins and Squashes (Cucurbita). Pumpkin seeds are also edible. ootfamilie, vrl. bloemen, vrucht The Pumpkins and Squashes (Cucurbita) originate in America, where they belong to the oldest cultivated plants, as do maize and beans. Courgettes, pumpkins, squashes and vegetable marrows all belong to this genus. The Giant Pumpkin may reach a weight of more than 450 kg. Ornamental and Turk s Cap gourds also belong to this genus. Of the Bottle gourd (Lagenaria siceraria) the fruits are only edible when young. Later, the pericarp becomes so tough that Bottle gourds may be used to store water and other goods. Gourds, coming in all shapes and sizes, are also used as penis-sheaths in New Guinea. An eccentric is Luffa aegyptiaca, of which loofa sponges are made and found in many bathrooms. The young fruits are edible (Chinese okra s).