Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales.

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales."

Transcriptie

1 Eenzaadlobbigen Commeliniden Magnoliiden Geavanceerde tweezaadlobbigen Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales Arecales Dasypogonales Poales Commelinales Zingiberales Ceratophyllales Chloranthales Canellales Piperales Magnoliales Laurales Ranunculales Sabiales Proteales Trochodendrales Buxales Gunnerales Berberidopsidales Dilleniales Caryophyllales Santalales Saxifragales Vitales Crossosomatales Geraniales Myrtales Orde Deze orde is sterk uitgebreid en onderlinge verwantschappen no orde horen de Lennoa (Boraginaceae) er niet meer bij. helemaal opgenomen in de Lam (Oleaceae), Helmkruidfamilie (S Bremraapfamilie (Orobanchacea (Acanthaceae), Pedaliaceae, Tro de Blaasjeskruidfamilie (Lentibu (Plantaginaceae) hoort nu in de 3 families met elk 1 klein geslac (Callitrichaceae) en de Lidstengf opgenomen. De Carlem Kamperfoeliefamilie (Caprifolia komen uit de Rosales. De samen Helmkruidfamilie en de Weegb hebben meestal tegen symmetrische bloemen. De vruc Ze hebben vaak klierharen met Inhoudsstoffen en moleculaire k samenstelling van deze orde. Order This order has been expanded and the relationships are not yet clear. L removed from this order. Almost all order : Oleaceae, Scrophula Orobanchaceae, Gesneriaceae, Acan Lentibulariaceae, as well as the ent 23 Fabiden Malviden Asteriden Lamiiden Campanuliden Zygophyllales Celastrales Malpighiales Oxalidales Fabales Rosales Cucurbitales Fagales Brassicales Malvales Sapindales Cornales Ericales Garryales Gentianales Solanales Aquifoliales Apiales Dipsacales Asterales Plocospermataceae Oleaceae Tetrachondraceae Gesneriaceae Calceolariaceae Carlemanniaceae Stilbaceae Scrophulariaceae Acanthaceae Pedaliaceae Martyniaceae Verbenaceae Bignoniaceae Schlegeliaceae Thomandersiaceae Lamiaceae Phrymaceae Paulowniaceae Orobanchaceae Plantaginaceae Lentibulariaceae Byblidaceae

2 Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales Arecales Dasypogonales Poales Commelinales Zingiberales Ceratophyllales Chloranthales Canellales Piperales Magnoliales Laurales Ranunculales Sabiales Proteales Trochodendrales Buxales Gunnerales Berberidopsidales Dilleniales Caryophyllales Santalales Saxifragales Vitales Crossosomatales Geraniales Myrtales Zygophyllales Celastrales Malpighiales Oxalidales Fabales Rosales Cucurbitales Fagales Brassicales Malvales Sapindales Cornales Ericales Garryales Gentianales Solanales Aquifoliales Apiales Dipsacales Asterales Orde Deze orde is sterk uitgebreid en omvat nu 22 families, waarvan de onderlinge verwantschappen nog niet duidelijk zijn. Van de vroegere orde horen de Lennoaceae en de Ruwbladigenfamilie (Boraginaceae) er niet meer bij. De orde Scrophulariales is bijna helemaal opgenomen in de, namelijk de Olijffamilie (Oleaceae), Helmkruidfamilie (Scrophulariaceae), Plocospermataceae, Bremraapfamilie (Orobanchaceae), Gesneriaceae, Acanthusfamilie (Acanthaceae), Pedaliaceae, Trompetboomfamilie (Bignoniaceae) en de Blaasjeskruidfamilie (Lentibulariaceae). Ook de Weegbreefamilie (Plantaginaceae) hoort nu in de. Van de orde Callitrichales, 3 families met elk 1 klein geslacht, zijn de Sterrenkroosfamilie (Callitrichaceae) en de Lidstengfamilie (Hippuridaceae) nu in de opgenomen. De Carlemanniaceae zijn afgesplitst van de Kamperfoeliefamilie (Caprifoliaceae, Dipsacales), de Byblidaceae komen uit de Rosales. De samenstelling van enkele families, zoals de Helmkruidfamilie en de Weegbreefamilie, is ingrijpend veranderd. hebben meestal tegenoverstaande bladeren en tweezijdig symmetrische bloemen. De vrucht is meestal een doosvrucht. Ze hebben vaak klierharen met vertikale dwarswandjes in de top. Inhoudsstoffen en moleculaire kenmerken ondersteunen de samenstelling van deze orde. Order This order has been expanded and now contains 22 families, among which the relationships are not yet clear. Lennoaceae and Boraginaceae have been removed from this order. Almost all Scrophulariales have been moved to the order : Oleaceae, Scrophulariaceae, Plocospermataceae, Orobanchaceae, Gesneriaceae, Acanthaceae, Pedaliaceae, Bignoniaceae, and Lentibulariaceae, as well as the entire order Plantaginales (Plantaginaceae). Of the order Callitrichales, consisting of 3 families, each with 1 small Plocospermataceae Oleaceae Tetrachondraceae Gesneriaceae Calceolariaceae Carlemanniaceae Stilbaceae Scrophulariaceae Acanthaceae Pedaliaceae Martyniaceae Verbenaceae Bignoniaceae Schlegeliaceae Thomandersiaceae Lamiaceae Phrymaceae Paulowniaceae Orobanchaceae Plantaginaceae Lentibulariaceae Byblidaceae genus, the families Callitrichaceae and Hippuridaceae have been moved to. Carlemanniaceae have been taken out of the familiy Caprifoliaceae (Dipsacales) and Byblidaceae from the order Rosales. The composition of several families, such as Scrophulariaceae and Plantaginaceae, has been radically changed. usually have opposite leaves and zygomorphic flowers. The fruit is usually a capsule. They often have glandular hairs with vertical divisions in the head. Chemical as well as molecular characters support the composition of this order. Olijffa Deze fam 24 geslach 600 soort planten d wereld vo Oost-Azië tegenove enkelvoud geveerde steunblaa zijn regel met een v en 2 mee allerlei vr zoals een nootje of Het beken (Olea eur vruchten behoren v (Forsythia nudifloru alleen de Helmk Deze fam zijn naar opgenom familie vo Kransnem cordata) e De meest evenals A

3 n de roegere e na taceae, milie ae) en amilie chales, de n de ae oals de derd. zijdig top. which e been to the ae, and ceae). onsisting all aceae n moved e have y nd Rosales. amilies, ically te leaves e fruit is have divisions as the Olijffamilie (Oleaceae) Deze familie omvat 24 geslachten en ruim 600 soorten van houtige planten die vrijwel over de hele wereld voorkomen, maar vooral in Oost-Azië. Ze hebben tegenoverstaande, enkelvoudige of oneven geveerde bladeren zonder steunblaadjes. De bloemen zijn regelmatig en 4-tallig, met een vergroeide kroon en 2 meeldraden. Er komen allerlei vruchttypen voor, zoals een doosvrucht, een nootje of een bes. Olijfboom, bloeiende tak, bloem en vrucht Het bekendst is de Olijfboom (Olea europaea), met eetbare vruchten waaruit olijfolie wordt gewonnen. Tot deze familie behoren veel sierplanten: Sering (Syringa vulgaris), Chinees klokje (Forsythia), Liguster (Ligustrum) en Winterjasmijn (Jasminum nudiflorum). In Nederland komen uit deze familie oorspronkelijk alleen de Es (Fraxinus excelsior) en de Wilde liguster voor. Helmkruidfamilie (Scrophulariaceae) Deze familie is veel kleiner geworden. Enkele grote geslachten zijn naar de Weegbreefamilie verhuisd en de parasieten zijn nu opgenomen in de Bremraapfamilie. Verder zijn de Pantoffelbloemfamilie, de Maskerbloemfamilie, de Paulowniafamilie en de Schlegeliaceae afgesplitst. De Helmkruidfamilie bestaat nu uit 65 geslachten en ongeveer 1700 soorten van kruiden of struiken die overal ter wereld voorkomen. Ze hebben enkelvoudige, tegenoverstaande of verspreide bladeren. De bloemen zijn 4-tallig en regelmatig of 2-zijdig symmetrisch, met 4 of 5 meeldraden en een bovenstandig vruchtbeginsel. De vrucht is meestal een veelzadige doosvrucht. In Nederland komen 5 geslachten en Koningskaars 13 soorten uit deze familie voor: Helmkruid (Scrophularia), Toorts (Verbascum), Kransnemesia (Nemesia melissaefolia), Tapijtbloem (Sutera cordata) en Vlinderstruik (Buddleja davidii). De meeste van deze geslachten worden als sierplant gekweekt, evenals Alonsoa en Diascia. Acanthusfamilie (Acanthaceae Deze voornamelijk tropische familie omvat 229 geslachten en 3500 soort van kruiden, soms houtige planten, met tegenoverstaande, enkelvoudige bladeren. De bloemen staan vaak met grote schutbladen in een vertakte of aarachtige bloeiwijze. Ze zijn 5-tallig, 2-zijdig symmetrisch, met vergroeide kelk- en kroonbladen, en met 2-5 meeldraden en 2 vruchtbladen. De vrucht is een doosvrucht die veel In deze familie komen nogal wat sie acanthus (Acanthus mollis) en Thunb 90 soorten klimplanten waaronder S (Thunbergia alata). IJzerhardfamilie De IJzerhardfamilie o 1200 soorten van aro die in tropische en w voornameljk in Amer staan tegenover elka zijn vaak op de knop De 2-zijdig symmetris in aren of hoofdjes. H bovenstandig, de vru In Nederland komt a officinalis) in het wild bonariensis) is een hi tuinplant uit Zuid-Am Verbena peruviana Trompetboomfamilie (Bignoni Deze familie omvat 110 geslachten e planten waarvan de meeste in de tro voornamelijk in Zuid-Amerika. De klimplanten hebben vaak bladranken. Ze hebben meestal tegenoverstaande, samengestelde bladeren en 2-zijdig symmetrische bloemen met honingklieren en een bovenstandig vruchtbeginsel. De vrucht is een doosvrucht met gevleugelde zaden. In deze familie veel sierplanten: Prachtrank (Eccremocarpus scaber), Incarvillea compacta, Trompetbloem (Campsis radicans) en Trompetboom (Catalpa bignonioides die in Nederland soms verwildert.

4 oeiende tak, bloem en vrucht Tot deze familie garis), Chinees klokje mijn (Jasminum milie oorspronkelijk iguster voor. grote geslachten parasieten zijn nu elbloemfamilie, de de Paulowniafamilie afgesplitst. bestaat nu uit eveer 1700 soorten n kruiden of struiken overal ter wereld orkomen. Ze hebben kelvoudige, enoverstaande of spreide bladeren. bloemen zijn 4-tallig regelmatig of ijdig symmetrisch, t 4 of 5 meeldraden een bovenstandig chtbeginsel. vrucht is meestal een lzadige doosvrucht. Nederland komen eslachten en soorten uit deze (Verbascum), bloem (Sutera erplant gekweekt, Acanthusfamilie (Acanthaceae) Deze voornamelijk tropische familie omvat 229 geslachten en 3500 soorten van kruiden, soms houtige planten, met tegenoverstaande, enkelvoudige bladeren. De bloemen staan vaak met grote schutbladen in een vertakte of aarachtige bloeiwijze. Ze zijn 5-tallig, 2-zijdig symmetrisch, met vergroeide kelk- en kroonbladen, en met Zachte acanthus 2-5 meeldraden en 2 vruchtbladen. De vrucht is een doosvrucht die veelal met kracht openspringt. In deze familie komen nogal wat sierplanten voor, zoals de Zachte acanthus (Acanthus mollis) en Thunbergia, een geslacht van 90 soorten klimplanten waaronder Suzanne-met-de-mooie ogen (Thunbergia alata). IJzerhardfamilie (Verbenaceae) De IJzerhardfamilie omvat 34 geslachten en bijna 1200 soorten van aromatische kruiden of struiken die in tropische en warme streken voorkomen, voornameljk in Amerika. De gezaagde bladeren staan tegenover elkaar aan de hoekige stengels, en zijn vaak op de knopen door een lijntje verboden. De 2-zijdig symmetrische, 4-5-tallige bloemen staan in aren of hoofdjes. Het vruchtbeginsel is bovenstandig, de vrucht is een split- of steenvrucht. In Nederland komt alleen IJzerhard (Verbena officinalis) in het wild voor. Stijf ijzerhard (Verbena bonariensis) is een hier soms verwilderende tuinplant uit Zuid-Amerika. Verbena peruviana Trompetboomfamilie (Bignoniaceae) Deze familie omvat 110 geslachten en 800 soorten van houtige planten waarvan de meeste in de tropen voorkomen, voornamelijk in Zuid-Amerika. De klimplanten hebben vaak bladranken. Ze hebben meestal tegenoverstaande, samengestelde bladeren en 2-zijdig symmetrische bloemen met honingklieren en een bovenstandig vruchtbeginsel. De vrucht is een doosvrucht met gevleugelde zaden. In deze familie veel sierplanten: Prachtrank (Eccremocarpus scaber), Incarvillea compacta, Trompetbloem (Campsis radicans) en Trompetboom (Catalpa bignonioides), die in Nederland soms verwildert. Prachtrank Lipbloemenfamilie (Lam Deze familie komt wereldwijd ruim 7000 soorten, waarin 7 s onderscheiden. Een deel van d is nu in deze familie geplaatst (Tectona grandis) en Vitex. Lip zijn kruiden, struiken, soms bo met kruiswijs tegenoverstaand enkelvoudige bladeren zonde steunblaadjes, en een 4-kantig stengel. De familienaam Labia slaat op de vorm van de bloem die vaak 2-lippig zijn. Ze staan schijnkransen en zijn 5-tallig, 2 of 4 meeldraden en een bov vruchtbeginsel. De vrucht is ee die meestal in 4 nootjes uitee Vanwege de aromatische olië veel soorten in klierharen wor geproduceerd, zijn in deze fam kruiden te vinden, zoals Basili (Ocimum basilicum), Tijm (Thy (Mentha). Bekende sierplante Zenegroen (Ajuga) en Lavend In Nederland komen uit deze 24 geslachten voor. De soorte Dovenetel (Lamium), Gamand (Galeopsis), Munt (Mentha) en Bremraapfamilie (Oroba In deze familie zijn de vele (h die eerst in de Helmkruidfami bijna 100 geslachten en ruim (half)parasitische kruiden uit d van het Noordelijk Halfrond, A De enkelvoudige bladeren sta elkaar en hebben soms geen b Bremraap en Schubwortel. De symmetrisch en hebben 4 mee vruchtbeginsel groeit uit tot e zaden. In Nederland komen u 8 geslachten en ruim 20 soort Bremraap (Orobanche), Ratela Zwartkoren (Melampyrum), Sc Kleverige ogentroost (Parentu (Euphrasia), Helmogentroost ( Kartelblad (Pedicularis).

5 Zachte acanthus met kracht openspringt. anten voor, zoals de Zachte gia, een geslacht van anne-met-de-mooie ogen erbenaceae) vat 34 geslachten en bijna tische kruiden of struiken me streken voorkomen,. De gezaagde bladeren aan de hoekige stengels, en door een lijntje verboden. e, 4-5-tallige bloemen staan vruchtbeginsel is is een split- of steenvrucht. n IJzerhard (Verbena oor. Stijf ijzerhard (Verbena oms verwilderende ka. eae) 800 soorten van houtige n voorkomen, Lipbloemenfamilie (Lamiaceae of Labiatae) Deze familie komt wereldwijd voor en omvat 236 geslachten en ruim 7000 soorten, waarin 7 subfamilies worden onderscheiden. Een deel van de IJzerhardfamilie is nu in deze familie geplaatst, waaronder Teak (Tectona grandis) en Vitex. Lipbloemen zijn kruiden, struiken, soms bomen, met kruiswijs tegenoverstaande, enkelvoudige bladeren zonder steunblaadjes, en een 4-kantige stengel. De familienaam Labiatae slaat op de vorm van de bloemen, die vaak 2-lippig zijn. Ze staan in schijnkransen en zijn 5-tallig, met 2 of 4 meeldraden en een bovenstandig vruchtbeginsel. De vrucht is een splitvrucht die meestal in 4 nootjes uiteenvalt. Vanwege de aromatische oliën, die door veel soorten in klierharen worden geproduceerd, zijn in deze familie veel kruiden te vinden, zoals Basilicum (Ocimum basilicum), Tijm (Thymus) en Munt (Mentha). Bekende sierplanten zijn Salie (Salvia), Zenegroen (Ajuga) en Lavendel (Lavandula). Watermunt In Nederland komen uit deze familie 24 geslachten voor. De soortenrijkste geslachten zijn hier Dovenetel (Lamium), Gamander (Teucrium), Hennepnetel (Galeopsis), Munt (Mentha) en Andoorn (Stachys). Bremraapfamilie (Orobanchaceae) In deze familie zijn de vele (half)parasieten opgenomen die eerst in de Helmkruidfamilie zaten. Hij omvat nu bijna 100 geslachten en ruim 2000 soorten van (half)parasitische kruiden uit de hele wereld, vooral van het Noordelijk Halfrond, Afrika en Madagascar. De enkelvoudige bladeren staan verspreid of tegenover elkaar en hebben soms geen bladgroen, zoals bij Bremraap en Schubwortel. De bloemen zijn 2-zijdig symmetrisch en hebben 4 meeldraden. Het bovenstandige vruchtbeginsel groeit uit tot een doosvrucht met veel zaden. In Nederland komen uit deze familie 8 geslachten en ruim 20 soorten voor, namelijk Bremraap (Orobanche), Ratelaar (Rhinanthus), Zwartkoren (Melampyrum), Schubwortel (Lathraea), Kleverige ogentroost (Parentucella), Ogentroost (Euphrasia), Helmogentroost (Odontites) en Kartelblad (Pedicularis). Hennepvreter Weegbreefamilie (P Aan deze familie zijn de Kogelbloemfamilie, Lids geslachten uit de Helmk toegevoegd. Hij omvat en 1700 soorten van kru of waterplanten die ove voorkomen, vooral in ge De blade enkelvou steunbla zijn 1- of regelmat symmetr 2-lippig, altijd ee Plantago patagonica De vruch In Neder bekende (Littorell Slijkgroen (Limosella), a Linaria, Chaenorhinum, Sterrenkroos (Callitriche (Digitalis) en Ereprijs (Ve familie komen enkele si Ereprijs en Vingerhoeds belangrijke medicinale s Blaasjeskruidfamili (Lentibulariaceae) Deze kleine familie omv 300 soorten van vleeset wereldwijd op vochtige voorkomen. Ze hebben 2-lippige bloemen met 2 verder zijn de geslachte Genlisea heeft buisvorm gevorkte ondergrondse (Pinguicula) heeft een b kleverige bladeren, en B (Utricularia) vangblaasje In Nederland komen he (Pinguicula vulgaris) en Blaasjeskruid (Utricularia Prachtrank

6 chten en er el n termunt r Weegbreefamilie (Plantaginaceae) Aan deze familie zijn de Sterrenkroosfamilie, Kogelbloemfamilie, Lidstengfamilie en veel geslachten uit de Helmkruidfamilie toegevoegd. Hij omvat nu 90 geslachten en 1700 soorten van kruiden, soms struiken of waterplanten die overal ter wereld voorkomen, vooral in gematigde streken. De bladeren zijn meestal enkelvoudig en hebben geen steunblaadjes. De bloemen zijn 1- of 2 slachtig, regelmatig of 2-zijdig symmetrisch en 2-lippig, en hebben niet altijd een kelk en kroon. Plantago patagonica Alpen-vlasleeuwenbek met bloemen en vruchten De vrucht is meestal een doosvrucht. In Nederland komen 13 geslachten voor. Naast de bekende Weegbree (Plantago) en het Oeverkruid (Littorella) behoren nu ook Genadekruid (Gratiola), Slijkgroen (Limosella), alle soorten Leeuwenbek (Misopates, Linaria, Chaenorhinum, Antirrhinum, Cymbalaria en Kickxia), Sterrenkroos (Callitriche), Lidsteng (Hippuris), Vingerhoedskruid (Digitalis) en Ereprijs (Veronica) tot de Weegbreefamilie. In deze familie komen enkele sierplanten voor, zoals de Leeuwenbekken, Ereprijs en Vingerhoedskruid, dat digitaline produceert, een belangrijke medicinale stof. Monnikspeper Monnikspeper of Kuisboom (Vitex agnus-castus) is de en Europese soort uit een voornamelijk tropisch geslac van bomen en struiken. Hij komt voor in het Middellandse Zeegebied en aangepast aan het leven aan en in rivierbeddingen: een rheofyt, die zich met zijn buigzame takken in snel stromend water staande weet te houd opgaande struik met handvo kleine paarse bloemen in dic pas laat in de zomer bloeien De Nederlandse naam, Mon het gebruik van de doosvruc In tegenstelling tot peper zo juist verminderen. De scherp aanwezige flavonoïden en i De wetenschappelijke naam het Latijnse woord vitilis, va oude geslachtsnaam, is een woord agnos (kinderloos) en Vooral de witte vorm van de symbool van kuisheid. ge Hennepvreter Blaasjeskruidfamilie (Lentibulariaceae) Deze kleine familie omvat 3 geslachten en ruim 300 soorten van vleesetende planten die wereldwijd op vochtige plaatsen of in water voorkomen. Ze hebben allemaal gespoorde 2-lippige bloemen met 2 meeldraden, maar verder zijn de geslachten heel verschillend. Genlisea heeft buisvormige bladeren en gevorkte ondergrondse vallen. Vetblad (Pinguicula) heeft een bladrozet met kleverige bladeren, en Blaasjeskruid (Utricularia) vangblaasjes. In Nederland komen het Vetblad (Pinguicula vulgaris) en 4 soorten Blaasjeskruid (Utricularia) voor. Groot blaasjeskruid Monk s pepper Chaste tree (Vitex agnus-castus) mainly tropical genus of trees a Mediterranean and is adapted t a rheophyte, surviving in swiftly branches. It is an aromatic shrub small mauve flowers in thick, te summer. Its common name, Chaste tree, a pepper substitute. Unlike the decrease the libido. Its sharp an presence of flavonoids and irido The name Vitex probably stems Agnus-castus, an old genus nam agnos (childless) and the Latin w The white-flowered form is reg

7 inaceae) kroosfamilie, milie en veel ilie eslachten ms struiken wereld e streken. meestal hebben geen e bloemen tig, zijdig ben niet n kroon. Alpen-vlasleeuwenbek met bloemen en vruchten Monnikspeper Monnikspeper of Kuisboom (Vitex agnus-castus) is de enige Europese soort uit een voornamelijk tropisch geslacht van bomen en struiken. Hij komt voor in het Middellandse Zeegebied en is aangepast aan het leven aan en in rivierbeddingen: een rheofyt, die zich met zijn buigzame takken in snel stromend Monnikspeper, bloeiende tak en bloem water staande weet te houden. Het is een geurende opgaande struik met handvormig samengestelde bladeren en kleine paarse bloemen in dichte, eindstandige trossen, die pas laat in de zomer bloeien. stal een doosvrucht. men 13 geslachten voor. Naast de ree (Plantago) en het Oeverkruid ren nu ook Genadekruid (Gratiola), en Leeuwenbek (Misopates, num, Cymbalaria en Kickxia), ng (Hippuris), Vingerhoedskruid tot de Weegbreefamilie. In deze n voor, zoals de Leeuwenbekken, at digitaline produceert, een De Nederlandse naam, Monnikspeper of Kuisboom, komt van het gebruik van de doosvrucht als vervanger voor peper. In tegenstelling tot peper zouden deze vruchten het libido juist verminderen. De scherpe en bittere smaak komt door de aanwezige flavonoïden en iridoïden. De wetenschappelijke naam Vitex komt waarschijnlijk van het Latijnse woord vitilis, van vlechten. Agnus-castus, een oude geslachtsnaam, is een samenstelling van het Griekse woord agnos (kinderloos) en het Latijnse woord castus (kuis). Vooral de witte vorm van deze soort werd gezien als een symbool van kuisheid. Monk s pepper lachten en ruim nten die n of in water gespoorde raden, maar erschillend. deren en Vetblad t met ruid d n Chaste tree (Vitex agnus-castus) is the only European species of a mainly tropical genus of trees and shrubs. It occurs in the Mediterranean and is adapted to life along and in river beds: a rheophyte, surviving in swiftly running water with its supple branches. It is an aromatic shrub with palmately divided leaves and small mauve flowers in thick, terminal racemes, which appear in late summer. Its common name, Chaste tree, stems from the use of the capsule as a pepper substitute. Unlike the real thing, these fruits are reputed to decrease the libido. Its sharp and bitter taste is caused by the presence of flavonoids and iridoids. Groot blaasjeskruid The name Vitex probably stems from the Latin word vitilis, to braid. Agnus-castus, an old genus name, is composed of the Greek word agnos (childless) and the Latin word castus (chaste). The white-flowered form is regarded as a symbol of chastity.

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Dipsacale Eenzaadlobbigen Commeliniden Magnoliiden Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales Arecales Dasypogonales Poales

Nadere informatie

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales ANITA gro Eenzaadlobbigen Commeliniden Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales Arecales Dasypogonales Poales Commelinales

Nadere informatie

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Sabiales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Sabiales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Sabiales Eenzaadlobbigen Commeliniden Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales Arecales Dasypogonales Poales Commelinales

Nadere informatie

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales. Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales. Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Cornales Eenzaadlobbigen Commeliniden Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales Arecales Dasypogonales Poales Commelinales

Nadere informatie

Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales. Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales

Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales. Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Bloempla Eenzaadlobbigen Commeliniden Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales Arecales Dasypogonales Poales Commelinales

Nadere informatie

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales Eenzaadlobbigen Commeliniden Magnoliiden Geavanceerde tweezaadlobbigen 22 Fabiden Malviden Asteriden Lamiiden Campanuliden Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales

Nadere informatie

Ranuncu. De orde als geheel is een goe (Ranunculaceae), de Papaverf

Ranuncu. De orde als geheel is een goe (Ranunculaceae), de Papaverf Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Ranuncu Eenzaadlobbigen Commeliniden Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales Arecales Dasypogonales Poales Commelinales

Nadere informatie

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Fabales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Fabales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Eenzaadlobbigen Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales Deze orde is met 3 families uitg omgrensd op basis van molecul

Nadere informatie

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Saxifraga Eenzaadlobbigen Commeliniden Magnoliiden Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales Arecales Dasypogonales Poales

Nadere informatie

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Brassicale Eenzaadlobbigen Commeliniden Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales Arecales Dasypogonales Poales Commelinales

Nadere informatie

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales. Gentianales. Solanales Lamiales

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales. Gentianales. Solanales Lamiales Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Eenzaadlobbigen Commeliniden Magnoliiden Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales Arecales Dasypogonales Poales Commelinales

Nadere informatie

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales Eenzaadlobbigen Commeliniden Magnoliiden Geavanceerde tweezaadlobbigen Fabiden Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales

Nadere informatie

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales Eenzaadlobbigen Commeliniden Magnoliiden Geavanceerde tweezaadlobbigen Fabiden Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales

Nadere informatie

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Petrosavi Eenzaadlobbigen Commeliniden Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Asparagales Arecales Dasypogonales Poales Commelinales Zingiberales Petrosaviacea

Nadere informatie

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales Eenzaadlobbigen Commeliniden Magnoliiden Geavanceerde tweezaadlobbigen Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales Arecales

Nadere informatie

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Eenzaadlobbigen Commeliniden Magnoliiden Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales Arecales Dasypogonales Poales Commelinales

Nadere informatie

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Eenzaadlobbigen Commeliniden Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales Arecales Dasypogonales Poales Commelinales Zingiberales Ceratophyllales

Nadere informatie

De ontmanteling van de Helmkruidfamilie (Scrophulariaceae)

De ontmanteling van de Helmkruidfamilie (Scrophulariaceae) De ontmanteling van de Helmkruidfamilie (Scrophulariaceae) Pieter (P.B.) Pelser (Nationaal Herbarium Nederland / Leiden branch, Postbus 9514, 2300 RA Leiden; e-mail: pelser@nhn.leidenuniv.nl) Disassembling

Nadere informatie

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales.

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales. Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Aquifolia Eenzaadlobbigen Commeliniden Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales Arecales Dasypogonales Poales Commelinales

Nadere informatie

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales Eenzaadlobbigen Commeliniden Magnoliiden Geavanceerde tweezaadlobbigen Fabiden Rosiden Malviden Asteriden Lamiiden Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales

Nadere informatie

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Gunnerales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Gunnerales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Gunneral Eenzaadlobbigen Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales De hier behandelde ordes vorm groep, maar zijn een serie

Nadere informatie

Arecales. Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales

Arecales. Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Eenzaadlobbigen Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales De Palmen () zijn altijd orde ten opzichte van de Dasyp helemaal

Nadere informatie

soorten tot 50 oplopen (diaz barradas et al. 1992, hylander &

soorten tot 50 oplopen (diaz barradas et al. 1992, hylander & de nederlandse biodiversiteit Aantal waargenomen soorten mossen per 5 5 km tot en met 2009. Kwadratisch geschaald; grootste stip: 220-277 soorten. Bron: blwg. Waterveenmos Sphagnum cuspidatum Gerand haarmos

Nadere informatie

Determineren van planten

Determineren van planten Determineren van planten Determineren van bloemdragende, wilde planten families geslachten soorten Bruikbaar : flora / loep / pincet of mesje r.gesquiere@telenet.be 1 Enkele belangrijke plantenfamilies

Nadere informatie

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales Eenzaadlobbigen Commeliniden Magnoliiden Geavanceerde tweezaadlobbigen Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales Arecales

Nadere informatie

Les 3 (werkcollege) Determineren van planten / maken van een determinatietabel

Les 3 (werkcollege) Determineren van planten / maken van een determinatietabel Les 3 (werkcollege) Determineren van planten / maken van een determinatietabel Deze bijeenkomst Planten determineren Het maken van een determinatietabel Zie hoorcollege 2 en het huiswerk voor deze les

Nadere informatie

Praktische opdracht Biologie Herbarium

Praktische opdracht Biologie Herbarium Praktische opdracht Biologie Herbarium Praktische-opdracht door H. 1579 woorden 15 oktober 2008 6,2 29 keer beoordeeld Vak Biologie Kantig hertshooi Malpighiales Hypericaceae (Hertshooifamilie) Hypericum

Nadere informatie

Ganzenvoeten? Amarentenfamilie Amaranthaceae

Ganzenvoeten? Amarentenfamilie Amaranthaceae Ganzenvoeten? Amarentenfamilie Amaranthaceae Programma Inleiding Amatanthaceae, Amarantenfamilie Soorten van de Amarantenfamilie die in de Bossenwaard voorkomen pauze Zelf een aantal soorten determineren

Nadere informatie

Wespenorchis (Epipactis)

Wespenorchis (Epipactis) Wespenorchis (Epipactis) LPW-Florasleutel samengesteld door Felix Baeten ALGEMENE SLEUTEL Onderste lip met smalle insnoering Beweeglijk eindstuk (epichiel), bloem bruin en wit Moeraswespenorchis Geen smalle

Nadere informatie

Plantenfamilies leren herkennen

Plantenfamilies leren herkennen Plantenfamilies leren herkennen Om te leren determineren, les 1 1) Ga naar: http://www.inverde.be en druk op het slotje 2) Vul het sleutelwoord = anjer in en druk op toon pagina Opbouw van de cursus 1.

Nadere informatie

Plantenkennis voor de groene ruimte. J. Helmers P. Hanemaaijer

Plantenkennis voor de groene ruimte. J. Helmers P. Hanemaaijer Plantenkennis voor de groene ruimte J. Helmers P. Hanemaaijer Eerste druk, 2004 3 Artikelcode: 24072 Colofon Uitgever: Auteurs: Redacteur: Illustraties: Ontwikkelcentrum J. Helmers P. Hanemaaijer Studio

Nadere informatie

Download het originele werkstuk in de bijlage voor de foto's van de bloemen.

Download het originele werkstuk in de bijlage voor de foto's van de bloemen. Praktische-opdracht door een scholier 1556 woorden 24 augustus 2010 5,9 20 keer beoordeeld Vak Biologie Download het originele werkstuk in de bijlage voor de foto's van de bloemen. Inhoudsopgave Inleiding

Nadere informatie

Alsemambrosia Ambrozijn Ambrosia artemisiifolia

Alsemambrosia Ambrozijn Ambrosia artemisiifolia Alsemambrosia Ambrozijn Ambrosia artemisiifolia Een exoot PlantenWerkGroup Scousele Sonja Reps 11/10/2017 2 Beschrijving: Alsemambrosia is een éénjarige plant die pas sinds 1875 voor het eerst in ons land

Nadere informatie

LPW-Florasleutel samengesteld door Bert Berten. Klokje (Campanula)

LPW-Florasleutel samengesteld door Bert Berten. Klokje (Campanula) Klokje (Campanula) LPW-Florasleutel samengesteld door Bert Berten ALGEMENE SLEUTEL Bloemen zittend, gegroepeerd bovenaan Kluwenklokje Bloemen met lange of korte bloemsteeltjes Blad minstens 5 x zo lang

Nadere informatie

Basterdwederik (Epilobium)

Basterdwederik (Epilobium) ALGEMENE SLEUTEL Basterdwederik (Epilobium) LPW-Florasleutel samengesteld door Bert Berten Bladen verspreid Gewoon wilgenroosje Bladen tegenoverstaand; stempel in kruis of knotsvormig Stempel in 4 gespleten,

Nadere informatie

Plantenkennis. Bomen. lijst 1. Deel 1 G41-G31-GB1+2

Plantenkennis. Bomen. lijst 1. Deel 1 G41-G31-GB1+2 Plantenkennis lijst 1 Bomen Deel 1 G41-G31-GB1+2 Algemene informatie Bomen Een boom is een stam (of meerdere) met daar bovenop een kroon met bladeren. Bol / rond ovaal piramidaal zuil kegel vormboom Acer

Nadere informatie

Munt: Methol wordt gebruikt in smaak- en geurstoffen als snoep thee en tandpasta Muntolie wordt gewonnen uit Pepermunt of Groene munt

Munt: Methol wordt gebruikt in smaak- en geurstoffen als snoep thee en tandpasta Muntolie wordt gewonnen uit Pepermunt of Groene munt Munt: Lipbloemig Regelmatige bloemen Buis-kelkvormig 5 ± even grote kelktanden 4 kroonslippen, bovenste ingeschulpt en iets groter kroonbuis naar zoom toe trechtervormig verwijd 4 meeldraden ± even lang,

Nadere informatie

Bouw en functie van de plant, De plant en zijn onderdelen

Bouw en functie van de plant, De plant en zijn onderdelen Bouw en functie van de plant, De plant en zijn onderdelen Inleiding Aan planten kunnen we drie hoofdorganen onderscheiden. Dit zijn de wortel, stengel het blad. De andere organen zoals de bloem zijn bijzondere

Nadere informatie

Reading comprehension: The Tropical Rainforest

Reading comprehension: The Tropical Rainforest Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Patricia Termeer 05 februari 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/71971 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

6,5. Werkstuk door Z woorden 11 maart keer beoordeeld. Schermbloemenfamilie. Datum gevonden:

6,5. Werkstuk door Z woorden 11 maart keer beoordeeld. Schermbloemenfamilie. Datum gevonden: Werkstuk door Z. 1182 woorden 11 maart 2013 6,5 46 keer beoordeeld Vak Anders Schermbloemenfamilie Anthriscus sylvestris Umbelliferae Schermbloemenfamilie Fluitenkruid Datum gevonden: 05-05-2011 Hij stond

Nadere informatie

LPW-Florasleutel samengesteld door Liliane Dedroog. Vetkruid (Sedum)

LPW-Florasleutel samengesteld door Liliane Dedroog. Vetkruid (Sedum) Vetkruid (Sedum) LPW-Florasleutel samengesteld door Liliane Dedroog ALGEMENE SLEUTEL Bladen rolrond (halfrond), hoogstens 2 cm lang + kroon wit Wit vetkruid + kroon geel Bladen max. 9 mm lang, stompe top.

Nadere informatie

Nederlandse uitgave 2015 Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen Vertaling en opmaak: Ger Meesters

Nederlandse uitgave 2015 Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen Vertaling en opmaak: Ger Meesters Compact Gids Kruiden www.kosmosuitgevers.nl Oorspronkelijke uitgever New Holland Publishers (UK) Ltd. Deze editie werd gepubliceerd door Bloomsbury Publishers Plc, 50 Bedford Square, London WC1B 3DP, www.bloomsbury.com

Nadere informatie

Anatomie en Morfologie. Wortel. Plantencel. Stengel. Delen van een zaadplant

Anatomie en Morfologie. Wortel. Plantencel. Stengel. Delen van een zaadplant Anatomie en Morfologie Wortel De Plantencel Bouw van de plant in zijn functionele delen Vormen waarin die delen zich kunnen voordoen Iets over (geslachtelijke) voortplanting 45 48 Plantencel Stengel Jonge

Nadere informatie

Soortenkennis O43. Bloemplanten

Soortenkennis O43. Bloemplanten Soortenkennis O43 Bloemplanten In deze presentatie krijg je meestal een foto te zien. Raad wat het is. Op de volgende pagina zie je de naam van de plant, met eventueel nog wat bijzondere kenmerken. Daarnaast

Nadere informatie

COMPOSIETEN en... GELE composieten. PSGScousele 13 december 2017 Freddy Moorthamer

COMPOSIETEN en... GELE composieten. PSGScousele 13 december 2017 Freddy Moorthamer PSGScousele 13 december 2017 Freddy Moorthamer Flora's: Garcke, KNNV Eggelte, België (Meise) Thieme, Heywood Bloeiende Planten vd wereld COMPOSITAE = ASTERACEAE (Dui.: KORB-BLÜTLER = 'korfje', 'BLOEMHOOFDJE')

Nadere informatie

Hoornblad (Ceratophyllum) & Vederkruid (Myriophyllum)

Hoornblad (Ceratophyllum) & Vederkruid (Myriophyllum) Hoornblad (Ceratophyllum) & Vederkruid (Myriophyllum) LPW-Florasleutel samengesteld door Bert Berten WATERPLANTEN De soorten van beide families hebben bladen in kransen en zijn samengesteld: bladen in

Nadere informatie

Werkgroep KNNV IJssel en Lek. Blauwe passiebloem (Passiflora caerulea)

Werkgroep KNNV IJssel en Lek. Blauwe passiebloem (Passiflora caerulea) 1 Werkgroep KNNV IJssel en Lek Op de ALV 2017 aan de zaalwand getoonde foto s. Blauwe passiebloem (Passiflora caerulea) Oorspronkelijk afkomstig uit Zuid Amerika. Redelijk winterhard. Een klimplant die

Nadere informatie

Examenlijst onkruiden open teelten. Beeldenbank

Examenlijst onkruiden open teelten. Beeldenbank Examenlijst onkruiden open teelten Beeldenbank Exported on 02/03/2018 1 Table of Contents 1 Table of Contents...2 Table of Contents 2 Akkerdistel 1 De akkerdistel is een overblijvende plant tot een hoogte

Nadere informatie

Plantenkennis. Een en tweejarigen. lijst 1. Deel 1 G41-G31-GB1+2

Plantenkennis. Een en tweejarigen. lijst 1. Deel 1 G41-G31-GB1+2 Plantenkennis lijst 1 Een en tweejarigen Deel 1 G41-G31-GB1+2 Algemene informatie Eenjarigen en tweejarigen eenjarigen Doet 1 jaar over de ontwikkeling van zaad, kiemen, groeien, bloeien, zaadvormen. Wordt

Nadere informatie

Lentewandeling in Boomrijk April 2012

Lentewandeling in Boomrijk April 2012 Lentewandeling in Boomrijk April 2012 Wat is er nu al te zien, in april? Deze wandeltocht door Boomrijk toont de vroege bloeiers en een aantal opvallende bomen in het park. De wandeling duurt tussen de

Nadere informatie

Wilder is beter NATUUR AAN DE GEVEL

Wilder is beter NATUUR AAN DE GEVEL NATUUR AAN DE GEVEL Ontdek de ecologische tuin aan deze gevel. Op elk bordje vind je informatie. Heb je zelf zin in een geveltuin? Mail ons: info@natuurpuntantwerpenstad.be In elk plantvak zijn 3 soorten

Nadere informatie

W O O R D E N B O E K V A N D E V L A A M S E D I A L E C T E N

W O O R D E N B O E K V A N D E V L A A M S E D I A L E C T E N W O O R D E N B O E K V A N D E V L A A M S E D I A L E C T E N UNIVERSITEIT GENT Vragenlijst 104 Vakgroep Nederlandse Taalkunde DECEMBER 1998 Blandijnberg 2 9000 Gent PLANTEN 1 Dialect van :..................................................(stad,

Nadere informatie

Planten: vorm en functie 1. Ginkgo biloba

Planten: vorm en functie 1. Ginkgo biloba Planten: vorm en functie 1 Ginkgo biloba Planten: vorm en functie Begeleiders: Jurgen Memelink jurgen.memelink@hu.n 06-51680890 / 06-11123607 Henk Kers (practicuminstructeur) henk.kers@hu.nl 06-23497184

Nadere informatie

Plantenkennis. Bladverliezende heesters. lijst 1. Deel 2 G41-G31-GB1+2

Plantenkennis. Bladverliezende heesters. lijst 1. Deel 2 G41-G31-GB1+2 Plantenkennis lijst 1 Bladverliezende heesters Deel 2 G41-G31-GB1+2 Deutzia gracilis bruidsbloem gracilis = sierlijk Slaat op de sierlijk gebogen bloemrijke twijgen Een lage struik, rijkbloeiend Deutzia

Nadere informatie

Inula helenium (Griekse Alant)

Inula helenium (Griekse Alant) Inula helenium (Griekse Alant) Plant uit Azië en Zuid Oost Europa. In Nederland als sierplant met medicinale eigenschappen toegepast. De gedroogde delen van de wortelstokken en stengelvoeten van ten hoogste

Nadere informatie

Boterbloemen in het gras

Boterbloemen in het gras Boterbloemen in het gras Achtergrondinformatie De boterbloem behoort tot de familie der ranonkelachtigen. De wetenschappelijke naam Ranunculus betekent in het Latijn: kikkertje. Veel soorten hebben namelijk

Nadere informatie

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Huerteales Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales

Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Huerteales Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales Eenzaadlobbigen Commeliniden Magnoliiden Geavanceerde tweezaadlobbigen 18 Fabiden Rosiden Malviden Asteriden Lamiiden Campanuliden Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Acorales Alismatales Petrosaviales

Nadere informatie

Cursus natuurgids LES 2 : PLANTEN DETERMINEREN

Cursus natuurgids LES 2 : PLANTEN DETERMINEREN Cursus natuurgids LES 2 : PLANTEN DETERMINEREN 2. Planten determineren, hoe doe je dat? 2.1. Vegetatieve kenmerken 2.2. Voortplantingskenmerken 2.3. APG-indeling en praktische benadering 2.4. Tot slot

Nadere informatie

LES 2 : PLANTEN DETERMINEREN

LES 2 : PLANTEN DETERMINEREN Cursus natuurgids LES 2 : PLANTEN DETERMINEREN 2. Planten determineren, hoe doe je dat? 2.1. Vegetatieve kenmerken 2.2. Voortplantingskenmerken 2.3. APG-indeling en praktische benadering 2.4. Tot slot

Nadere informatie

Viburnum burkwoodii Anne Russell Nederlandse naam: sneeuwbal

Viburnum burkwoodii Anne Russell Nederlandse naam: sneeuwbal Viburnum burkwoodii Anne Russell Nederlandse naam: sneeuwbal Categorie: Halfwintergroene heester Bloeitijd: vroeg in maart en april Bloemkleur: de geurende bolvormige bloemen zijn in de knop zalmroze gekleurd.

Nadere informatie

Nachtschade (Solanum)

Nachtschade (Solanum) Nachtschade (Solanum) LPW-Florasleutel samengesteld door Ilse Plessers ALGEMENE SLEUTEL 4 soorten, 1 ondersoort: Solanum Bitterzoet (S. dulcamara) Driebloemige nachtschade (S. triflorum) Glansbesnachtschade

Nadere informatie

Tandzaad (Bidens) Veerdelig tandzaad (B. tripartita) Smal tandzaad (B. connata) 3-5 tallig met gesteelde blaadjes. 3-5 tallig, donkergroen

Tandzaad (Bidens) Veerdelig tandzaad (B. tripartita) Smal tandzaad (B. connata) 3-5 tallig met gesteelde blaadjes. 3-5 tallig, donkergroen Tandzaad (Bidens) LPW-Florasleutel samengesteld door Marc Meert ALGEMENE SLEUTEL Bidens Zwart tandzaad (B. frondosa) Riviertandzaad (B. radiata) Veerdelig tandzaad (B. tripartita) Knikkend tandzaad (B.

Nadere informatie

Waterlepeltje (Ludwigia)

Waterlepeltje (Ludwigia) Waterlepeltje (Ludwigia) LPW-Florasleutel samengesteld door Veerle Cielen Ludwigia Kleine waterteunisbloem (Ludwigia peploides) Waterteunisbloem (Ludwigia grandiflora) kroonbladen 7-17 mm (12-)15-25 mm

Nadere informatie

Kruid Europa Dit kruid is een tweejarige, winterharde, kruidachtige plant uit de schermbloemenfamilie. Dit betekent dat hij 2 jaar lang leeft voor hij

Kruid Europa Dit kruid is een tweejarige, winterharde, kruidachtige plant uit de schermbloemenfamilie. Dit betekent dat hij 2 jaar lang leeft voor hij Kruid Europa Dit kruid is een tweejarige, winterharde, kruidachtige plant uit de schermbloemenfamilie. Dit betekent dat hij 2 jaar lang leeft voor hij dood gaat. De plant groeit op rijke, vochtige en diep

Nadere informatie

Plantenkennis. Bladverliezende heesters. lijst 1. Deel 3 G41-G31-GB1+2

Plantenkennis. Bladverliezende heesters. lijst 1. Deel 3 G41-G31-GB1+2 Plantenkennis lijst 1 Bladverliezende heesters Deel 3 G41-G31-GB1+2 Potentilla fruticosa struik-ganzerik fruticosa = heesterachtig Het geslacht Potentilla kent veel kruidachtige soorten (vaste planten).

Nadere informatie

KULeuven Departement Biologie Plant Conservation and Population Biology. Gids van de botanische tuin

KULeuven Departement Biologie Plant Conservation and Population Biology. Gids van de botanische tuin KULeuven Departement Biologie Plant Conservation and Population Biology Gids van de botanische tuin Kasper Van Acker, 2012 2 Voorwoord Het Instituut voor Plantkunde en Microbiologie is sinds juli 1982

Nadere informatie

Acer platanoides (noorse esdoorn) Zoals al in de rij langs de Willy Sluiterweg.

Acer platanoides (noorse esdoorn) Zoals al in de rij langs de Willy Sluiterweg. A Acer platanoides (noorse esdoorn) Zoals al in de rij langs de Willy Sluiterweg. Onder deze bomen langs de waterzijde wordt er in het gras een bloembollenmengsel aangebracht voor meer kleur. Het gras

Nadere informatie

Eetbare waterplanten. Taco Blom school voor permacultuur

Eetbare waterplanten. Taco Blom school voor permacultuur Eetbare waterplanten Taco Blom school voor permacultuur Gelle lotus Eetbare: Wortel zaad stam Eetbare Gebruikt: olie wortels worden gekookt om alle bitterheid er uit te krijgen. De wortel is rijk aan zetmeel

Nadere informatie

de zon. De stokroos is in diverse kleuren te krijgen. Bijen bezoeken de bloem vooral om het stuifmeel. De hoogte varieert van 50 cm tot 2 meter.

de zon. De stokroos is in diverse kleuren te krijgen. Bijen bezoeken de bloem vooral om het stuifmeel. De hoogte varieert van 50 cm tot 2 meter. bijenplanten inleiding In Nederland leven 300 soorten bijen. Dertig soorten zijn sociale insecten die in een volk leven. De honingbij is hier een mooi voorbeeld van. De overige soorten bijen leven solitair.

Nadere informatie

De andere elementen komen niet zomaar aanwaaien.

De andere elementen komen niet zomaar aanwaaien. a Welke twee zoutoplossingen zou hij daarvoor kunnen gebruiken? Geef de oplosvergelijkingen voor beide zouten. Noem de oplossingen resp. oplossing A en oplossing B b Geef de reactievergelijking van de

Nadere informatie

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 15 december 2015. Beste natuurliefhebber/-ster,

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 15 december 2015. Beste natuurliefhebber/-ster, De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 15 december 2015 Beste natuurliefhebber/-ster, De dag begon mistig en op meerdere plaatsen bleef de mist de hele dag hangen. Gelukkig scheen in Beijum de zon. Doordat

Nadere informatie

Maak van uw tuin een restaurant voor bijen

Maak van uw tuin een restaurant voor bijen Maak van uw tuin een restaurant voor bijen Overzicht van goede bijenplanten uit onze tuincentra Vaste planten Kruiden Moestuin in bloei Knollen en bollen Klimplanten Struiken Bomen Vaste planten Duizendknoop

Nadere informatie

Maak van uw tuin een restaurant voor bijen

Maak van uw tuin een restaurant voor bijen Maak van uw tuin een restaurant voor bijen Overzicht van goede bijenplanten uit onze tuincentra Vaste planten Kruiden Moestuin in bloei Knollen en bollen Klimplanten Struiken Bomen Vaste planten Duizendknoop

Nadere informatie

Plantenkennis. Bladverliezende heesters. lijst 1 G41-G31-GB1+2

Plantenkennis. Bladverliezende heesters. lijst 1 G41-G31-GB1+2 Plantenkennis lijst 1 Bladverliezende heesters G41-G31-GB1+2 Algemene informatie Bladverliezende heesters Een heester is een plant met takken, al dan niet met een korte stam. bol Breed uitgroeiend smal

Nadere informatie

A. DE PLANT Een levend organisme dat doorgaans bestaat uit wortels, een stam of stengel en bladeren.

A. DE PLANT Een levend organisme dat doorgaans bestaat uit wortels, een stam of stengel en bladeren. A. DE PLANT Plant Wortels Stengel Bladeren Een levend organisme dat doorgaans bestaat uit wortels, een stam of stengel en bladeren. Ze halen water uit de grond, waarin voedingsstoffen zijn opgelost. De

Nadere informatie

Het veldboeket. Leerdagboek van:...

Het veldboeket. Leerdagboek van:... Het veldboeket Leerdagboek van:... Bloemen in het veld Het boeket in de klas (Beschrijf het boeket. Let vooral op de vormen, grootten en kleuren van de bloemen.) Bloemen groeien buiten (Vul de onderzoeksvragen

Nadere informatie

Bloemen. Duinroosje. Bloemen

Bloemen. Duinroosje. Bloemen Duinroosje Bloemtypen. Eén- en tweeslachtige bloemen. Tweeslachtige bloemen. De bloem heeft twee geslachten, d.w.z meeldraden en stampers zitten in één bloem bij elkaar. Eénslachtige bloemen. De bloem

Nadere informatie

Sedum acre (muurpeper)

Sedum acre (muurpeper) , vak 11 en 12 Sedum acre (muurpeper) Muurpeper komt in het wild voor in heel Europa, Noord Afrika en noord en west Azië. Het groeit op de meest onwaarschijnlijke plaatsen: op muren, daken, in de bermen

Nadere informatie

GEVELTUINTJES. Meer natuur in de straat

GEVELTUINTJES. Meer natuur in de straat GEVELTUINTJES Meer natuur in de straat Koninklijke Nederlandse Natuurhistorische Vereniging Knnv afdeling Delfland Postbus 133 2600AC Delft afdelingdelfland@knnv.nl www.knnv.nl/afdelingdelfland http://twitter.com/#!/knnvafddelfland

Nadere informatie

Kruidentuin in de klas

Kruidentuin in de klas Kruidentuin in de klas Werkbladen Leerlingenwerkboek Groep 5 t/m 8 Zaden... 2 Kieming, een nieuw begin... 3 Testen kiemfactoren... 4 Kruidenkaart maken... 5 De bouw van een plant... 6 Herbarium maken...

Nadere informatie

Toorts (Verbascum) LPW-Florasleutel samengesteld door Johan Geusens

Toorts (Verbascum) LPW-Florasleutel samengesteld door Johan Geusens Toorts (Verbascum) LPW-Florasleutel samengesteld door Johan Geusens ALGEMENE SLEUTEL Alle 5 meeldraden met paars behaarde helmdraden + Bloemen enkelvoudige tros, alleenstaand op lange stelen; kroon geel

Nadere informatie

Cursus Natuur-in-zicht

Cursus Natuur-in-zicht Planten (deel 1) Cursus Natuur-in-zicht 1 Inhoud van de les Deel 1 Bouw van een plant Hoe leven (bloeiende) planten? Beknopte indeling van het plantenrijk Deel 2 6 grote plantenfamilies Planten 1 Cursus

Nadere informatie

Lente. 3 voor SUPERKOOPJE. i 10 cm, d ca. 20 cm Osteospermum. Zeer ruim assortiment eenjarigen!!!!

Lente. 3 voor SUPERKOOPJE. i 10 cm, d ca. 20 cm Osteospermum. Zeer ruim assortiment eenjarigen!!!! Geldig van donderdag 14 t.e.m. woensdag 20 april 2016 SUPERKOOPJE 3 voor 3, 99 Spaanse margriet b f / g i 10 cm, d ca. 20 cm Osteospermum. Verkrijgbaar in diverse kleuren. f e e L de Lente Wil je zelf

Nadere informatie

Producten uit het Mijn Bloemist zomermagazine Te koop bij Waterdrinker

Producten uit het Mijn Bloemist zomermagazine Te koop bij Waterdrinker Citrus geranium De Citrosa wordt in de volksmond ook wel de citroengeranium genoemd en komt van nature voor in Mozambique, Zimbabwe en delen van Zuid-Afrika. Een mooie, compacte plant met viltige beharing

Nadere informatie

Onkruidherkenning als sleutel tot een efficiënte beheersing

Onkruidherkenning als sleutel tot een efficiënte beheersing Onkruidherkenning als sleutel tot een efficiënte beheersing Pieter Goossens 1 Belang onkruidherkenning Beheersingstechniek/middelkeuze afgestemd op onkruiden Afwisseling tussen technieken en middelen voor

Nadere informatie

The first line of the input contains an integer $t \in \mathbb{n}$. This is followed by $t$ lines of text. This text consists of:

The first line of the input contains an integer $t \in \mathbb{n}$. This is followed by $t$ lines of text. This text consists of: Document properties Most word processors show some properties of the text in a document, such as the number of words or the number of letters in that document. Write a program that can determine some of

Nadere informatie

Frisse start GRATIS SUPERKOOPJE. b f i 14 cm, d ca. 15 cm Keuze uit. Geldig van wo. 22 maart t/m di.

Frisse start GRATIS SUPERKOOPJE. b f i 14 cm, d ca. 15 cm Keuze uit.  Geldig van wo. 22 maart t/m di. Geldig van wo. 22 maart t/m di. 28 maart 2017 Frisse start SUPERKOOPJE 2 + 1 GRATIS Kruiden b f i 14 cm, d ca. 15 cm Keuze uit lavendel, rozemarijn, salie, tijm en munt. Per stuk vanaf 2,49 www.dekleuter.nl

Nadere informatie

Eetbare kastanje rassen

Eetbare kastanje rassen Eetbare kastanje rassen Castanea sativa heeft zijn oorsprong in de gematigde zone van het noordelijk halfrond. in Oost-China, Korea en Mantsjoerrije groeit de Castanea mollissima. De Castanea henryi komt

Nadere informatie

Tuincursus.com Ron den Dikken. online programma

Tuincursus.com Ron den Dikken. online programma Tuincursus.com Ron den Dikken PlantWijzer online programma Bijlage bij video 14 Klimplanten Als je een bepaalde klimplant kiest dan heb je ook te maken met de manier waarop die plant klimt.klimop of Wilde

Nadere informatie

SPROUT PRIJSLIJST. Prijs per potlood in EUR Aantal Standaard gravering Incl. eigen gravering. Vanaf stuks 0,91 0,98

SPROUT PRIJSLIJST. Prijs per potlood in EUR Aantal Standaard gravering Incl. eigen gravering. Vanaf stuks 0,91 0,98 SPROUT PRIJSLIJST GRAB A GIFT GELDIG VANAF APRIL 2018 Er rust een wereldwijd patent op het ontwerp, de functie en de technologie van SPROUT potloden (ex US 9,643,447 B2). SPROUT is ook gedeponeerd als

Nadere informatie

WORD EEN ECHTE bomenkenner!

WORD EEN ECHTE bomenkenner! WORD EEN ECHTE bomenkenner! In dit boek kun je bladeren van loofbomen plakken die je vindt tijdens je wandelingen in het bos of het park. Maar voor je een echte bomenkenner kunt worden, moet je nog een

Nadere informatie

nectarplanten gesorteerd op bloeitijd

nectarplanten gesorteerd op bloeitijd vlinderplanten inleiding Vlinders spreken de meeste mensen aan. Met hun vaak mooie kleuren en zorgeloos fladderen brengen ze de meeste mensen toch wel tot een glimlach. Ook kinderen zijn vaak gefascineerd

Nadere informatie

Peterselie is een kruidachtige plant die in de winter in leven blijft, maar de plant kan maar twee jaar leven.

Peterselie is een kruidachtige plant die in de winter in leven blijft, maar de plant kan maar twee jaar leven. Peterselie Peterselie is een kruidachtige plant die in de winter in leven blijft, maar de plant kan maar twee jaar leven. De plant heeft groene gekrulde of een plat drievormig blad. Peterselie leeft in

Nadere informatie

Handboek Boomteelt, Druk 3. Handboek Tuinplanten. Bomen & Struiken > 4,5 m

Handboek Boomteelt, Druk 3. Handboek Tuinplanten. Bomen & Struiken > 4,5 m 1 Handboek Tuinplanten Bomen & Struiken > 4,5 m 2 Titel: Handboek Tuinplanten, Bomen & Struiken > 4,5 m Nederlandse uitgever: BoekvoorPlant Copyright 2016 Cm van de Wouw Ontwerp: Cm van de Wouw Productieleiding:

Nadere informatie

Rupsklaver (Medicago)

Rupsklaver (Medicago) Rupsklaver (Medicago) LPW-Florasleutel samengesteld door Veerle Cielen ALGEMENE SLEUTEL Bloemen groot (> 7 mm), in trossen Kroon geel Sikkelklaver Kroon paarsblauw Luzerne Kroonkleur varieert van paars

Nadere informatie

Planten. Plant nu de Lente. die vogels, vlinders en bijen aantrekken. Bloemen en groen, ongelooflijk wat ze met je doen

Planten. Plant nu de Lente. die vogels, vlinders en bijen aantrekken. Bloemen en groen, ongelooflijk wat ze met je doen Plant nu de Lente Bloemen en groen, ongelooflijk wat ze met je doen Planten die vogels, vlinders en bijen aantrekken Elke dag krijgt je tuin allerlei vogels, bijen en vlinders over de vloer. Ze zijn niet

Nadere informatie

Boterbloem (Ranunculus)

Boterbloem (Ranunculus) Boterbloem (Ranunculus) LPW-Florasleutel samengesteld door Johan Geusens ALGEMENE SLEUTEL Boterbloemen van natte, vochtige plaatsen : Grote boterbloem Blaartrekkende boterbloem Egelboterbloem Boterbloemen

Nadere informatie

Introductie. Via het navigatiemenu op de volgende pagina kan je makkelijk naar een les gaan door op de knop te klikken.

Introductie. Via het navigatiemenu op de volgende pagina kan je makkelijk naar een les gaan door op de knop te klikken. Introductie Dit gratis E-boek is een introductie tot de unieke leermethode van Plantenliefde. Met deze methode leer je door het inkleuren van prachtige kleurplaten. Het is bekend dat kleuren een ontspannende

Nadere informatie