Arecales. Canellales Piperales Magnoliales Laurales. Brassicales Malvales Sapindales. Cornales Ericales. Garryales Gentianales Solanales Lamiales

Transcriptie

1 Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Eenzaadlobbigen Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales De Palmen () zijn altijd orde ten opzichte van de Dasyp helemaal zeker. Commeliniden Magnoliiden Geavanceerde tweezaadlobbigen Commelinales Zingiberales Ceratophyllales Chloranthales Canellales Piperales Magnoliales Laurales Ranunculales Sabiales Proteales Trochodendrales Buxales Gunnerales Berberidopsidales Dilleniales Caryophyllales Santalales Saxifragales Vitales Crossosomatales Geraniales Myrtales Arecaceae Dasypogona Rapateaceae Sparganiace Typhaceae Bromeliacea Thurniaceae Juncaceae Cyperaceae Xyridaceae Eriocaulacea Hydatellacea Mayacaceae Anarthriacea Restionacea Centrolepida Flagellariace Joinvilleacea Ecdeiocoleac Poaceae Eriocaulales (Eriocaulaceae), de Restionaceae, Centrolepidaceae Het samenvoegen van al deze f kenmerken. De meeste families daarmee kleine, gereduceerde b zijn de Bromeliaceae, Xyridacea Fabiden Malviden Zygophyllales Celastrales Malpighiales Oxalidales Fabales Rosales Cucurbitales Fagales Brassicales Malvales Sapindales The Palms () have always be,, Commelinal The 4 genera which now comprise t Kingia, used to be placed in Xantho and Dasypogonaceae are a separate 5 Asteriden Lamiiden Campanuliden Cornales Ericales Garryales Gentianales Solanales Lamiales Aquifoliales Apiales Dipsacales Asterales This large order is newly assembled Mayacaceae come from the order C : Typhales (Sparganiaceae and (Cyperaceae and Poaceae), Bromelia (Hydatellaceae), and Restionales (An Joinvilleaceae, and Ecdeiocoleaceae Combining all these families in the pollinated, and therefore have sma Bromeliaceae, Xyridaceae, and som

2 De Palmen () zijn altijd een goed omschreven groep geweest. De plaats van deze orde ten opzichte van de,, Commelinales en Zingiberales is nog niet helemaal zeker. Arecaceae Dasypogonaceae Rapateaceae Sparganiaceae Typhaceae Bromeliaceae Thurniaceae Juncaceae Cyperaceae Xyridaceae Eriocaulaceae Hydatellaceae Mayacaceae Anarthriaceae Restionaceae Centrolepidaceae Flagellariaceae Joinvilleaceae Ecdeiocoleaceae Poaceae De 4 geslachten die nu de Dasypogonaceae vormen, Baxteria, Calectasia, Dasypogon en Kingia, werden eerst in de Xanthorrhoeaceae geplaatst. Deze familie is van de Liliales naar de Asparagales verplaatst, en de Dasypogonaceae zijn nu een aparte orde, waarvan de positie nog niet echt vaststaat. Deze grote orde is nieuw samengesteld met families uit allerlei andere ordes. De Rapateaceae, Xyridaceae en Mayacaceae komen uit de Commelinales. Verder zijn de volgende complete ordes in de geplaatst: Typhales (Egelskopfamilie en Lisdoddenfamilie), de Juncales (Thurniaceae en Russenfamilie), de Cyperales (Cypergrassenfamilie en Grassenfamilie), de Bromeliales (Bromeliaceae), de Eriocaulales (Eriocaulaceae), de Hydatellales (Hydatellaceae) en de Restionales (Anarthriaceae, Restionaceae, Centrolepidaceae, Flagellariaceae, Joinvilleaceae en Ecdeiocoleaceae). Het samenvoegen van al deze families in de orde is gebaseerd op moleculaire kenmerken. De meeste families worden door de wind bestoven en hebben in verband daarmee kleine, gereduceerde bloemen in ingewikkelde bloeiwijzen. Uitzonderingen hierop zijn de Bromeliaceae, Xyridaceae en enkele Eriocaulaceae. P Pal tro Er z me soo Eur kui vee bla gev van 3-ta in o De Pal 4 g Are Vee eco (Ph Coc vez (Ela waa The Palms () have always been a well-established group. The position of this order with respect to,, Commelinales, and Zingiberales is not quite sure. The 4 genera which now comprise the familiy Dasypogonaceae, Baxteria, Calectasia, Dasypogon, and Kingia, used to be placed in Xanthorrhoeaceae. This family has been moved from Liliales to Asparagales, and Dasypogonaceae are a separate order, of which the position is not yet clear. This large order is newly assembled with families from several orders. Rapateaceae, Xyridaceae, and Mayacaceae come from the order Commelinales. The following orders have been moved entirely to : Typhales (Sparganiaceae and Typhaceae), Juncales (Thurniaceae and Juncaceae), Cyperales (Cyperaceae and Poaceae), Bromeliales (Bromeliaceae), Eriocaulales (Eriocaulaceae), Hydatellales (Hydatellaceae), and Restionales (Anarthriaceae, Restionaceae, Centrolepidaceae, Flagellariaceae, Joinvilleaceae, and Ecdeiocoleaceae). Combining all these families in the order is based on molecular characters. Most families are windpollinated, and therefore have small, reduced flowers in complex inflorescences. Exceptions are Bromeliaceae, Xyridaceae, and some Eriocaulaceae. Dasypogon bromeliaefolius E De Ege Het Hal bla In N

3 s ats van deze es is nog niet aceae vormen, ngia, werden st. Deze familie verplaatst, en de rde, waarvan de ld met families eae, Xyridaceae linales. es in de n iaceae en assenfamilie en eliaceae), de (Anarthriaceae, ceae). culaire verband eringen hierop der with respect to sypogon, and s to Asparagales, daceae, and d entirely to Cyperales atellales lariaceae, families are windons are Dasypogon bromeliaefolius Palmenfamilie (Arecaceae of Palmae) Palmen zijn altijdgroene bomen uit tropische en warme streken. Er zijn rond 200 geslachten en meer dan soorten. Enkele soorten zijn winterhard in Zuid- Europa, maar bij ons zijn dat kuipplanten. Ze hebben grote, veer- of handvormig ingesneden bladeren, die in jonge toestand gevouwen zijn, en die aan de top van de stam staan. De bloemen zijn 3-tallig en staan met veel bij elkaar in okselstandige bloeiwijzen. De vrucht is een steenvrucht of bes. Palmen worden onderverdeeld in 4 groepen: Calamoideae, Nypoideae, Arecoideae en Coryphoideae. Veel palmen zijn van groot economisch belang. De Dadelpalm (Phoenix dactylifera) levert dadels, de Copernicia cerifera Cocospalm (Cocos nucifera) kokos, olie en vezels, en de Betelnoot (Areca catechu) betelnoten. De Oliepalm (Elaeis guineensis) is een belangrijke teelt in tropisch laagland, waar veel oerwoud wordt omgezet in oliepalmplantages. Het merg van de Sagopalm (Metroxylon) levert sago. Arak en palmwijn worden gemaakt van het sap van Borassus en Caryota. Carnaubuwas komt van Copernica prunifera en wordt gebruikt om sinaasappelen en appels te verduurzamen, en in cosmetica. Rotan wordt gemaakt van een dunne, liaanachtige palm (Calamus), en raffia van Raphia. Dasypogonaceae Een kleine familie van 4 geslachten en 16 soorten van kleine, aan de droogte aangepaste bomen met korte, dikke stammen. De bladeren zijn lang en grasachtig, en staan in een spiraal. De bloemen zijn 3-tallig, in allerlei bloeiwijzen. Egelskopfamilie Sparganiaceae De Egelskopfamilie heeft slechts 1 geslacht, Egelskop (Sparganium) met 14 soorten. Het zijn waterplanten die vooral op het Noordelijk Halfrond voorkomen. Ze hebben lijnvormige bladeren en karakteristieke bolvormige bloeiwijzen. In Nederland komen 4 soorten Egelskop voor. Sparganium ramosum Lisdoddenfamilie (Typ Een kleine familie met 1 g ongeveer 10 soorten. Ze ko plaatsen voor. Ze hebben e rechtopstaande bladeren e bloeiwijzen. In Nederland Bromeliaceae De Bromeliaceae zijn een v 50 geslachten en soo meestal op andere planten voor in warme streken van rozet, de 3-tallige bloemen bloeiwijzen. De vrucht is e De bekendste plant uit dez (Ananas comosus), die voo Bromeliaceae worden ook sierplant, zoals Bromelia e Russenfamilie (Juncac Een familie met 7 geslacht 400 soorten kruidachtige p overal ter wereld voorkom staan meestal in 3 rijen. De klein en 3-tallig, en staan i compacte bloeiwijzen, waa schutbladen. De vrucht is e In Nederland komen ruim (Juncus) en 5 soorten Veld Russen worden wel gebrui van matten en stoelbekled

4 Lisdoddenfamilie (Typhaceae) Cypergrassenfamilie (Cyp Een kleine familie met 1 geslacht, de Lisdodde (Typha), en ongeveer 10 soorten. Ze komen overal ter wereld op natte plaatsen voor. Ze hebben een kruipende wortelstok, lange, rechtopstaande bladeren en karakteristieke cilindrische bloeiwijzen. In Nederland komen 2 soorten voor. Een grote familie van kruiden soorten, die overal ter w gematigde streken van het No Halfrond. De bladeren staan in met onderaan een gesloten sc De bloemen zijn klein en gereduceerd, elk met een schu en gerangschikt in bloeiwijzen De vrucht is een nootje. Hoewel veel vertegenwoordig familie eruit zien als gras, zijn eten en niet van enig econom Het grootste geslacht is Zegge met meer dan soorten, w in Nederland ruim 50 voorkom Cyperus papyrus werd in het o Egypte gebruikt om papier te Ananas Bromeliaceae Copernicia cerifera lnoten. De Oliepalm tropisch laagland, lmplantages. m (Metroxylon) levert worden gemaakt van Caryota. opernica prunifera en appelen en appels te metica. Rotan wordt liaanachtige palm aphia. achten en 16 soorten n. rdelijk iwijzen. r. Sparganium ramosum Typha laxmanni De Bromeliaceae zijn een vrij grote familie met bijna 50 geslachten en soorten van kruidachtige planten die meestal op andere planten groeien (epifyten). Ze komen vooral voor in warme streken van Amerika. De bladeren staan in een rozet, de 3-tallige bloemen staan vaak in felgekleurde bloeiwijzen. De vrucht is een bes of een doosvrucht. De bekendste plant uit deze familie is ongetwijfeld de Ananas (Ananas comosus), die voor de vruchten wordt gekweekt. Bromeliaceae worden ook gekweekt als vezelplant, en als sierplant, zoals Bromelia en Vriesea. R Dez en 5 het voo Ze z vaak beva De b Russenfamilie (Juncaceae) Een familie met 7 geslachten en ruim 400 soorten kruidachtige planten, die overal ter wereld voorkomen. De bladeren staan meestal in 3 rijen. De bloemen zijn klein en 3-tallig, en staan in losse of compacte bloeiwijzen, waaronder 1 of meer schutbladen. De vrucht is een doosvrucht. In Nederland komen ruim 20 soorten Rus (Juncus) en 5 soorten Veldbies (Luzula) voor. Russen worden wel gebruikt voor het maken van matten en stoelbekleding. Restio cuspidatus Grassenfamilie (Poaceae Greppelrus De grassenfamilie is de grootst 700 geslachten en soor voorkomen. Het zijn meestal k met knopen. De bladeren heb van de bladschijf. Deze familie genoemd, naar de kenmerken economisch belang zijn. De blo elk bloemetje met 2 schutblaa Een grassenbloeiwijze kan vee door de wind bestoven en pro Daardoor zijn ze tijdens de blo van hooikoorts. In Nederland k geslachten van grassen voor. De familie is in 12 groepen ver De houtige bamboes kunnen b

5 Lisdodde (Typha), en al ter wereld op natte nde wortelstok, lange, ristieke cilindrische oorten voor. amilie met bijna ruidachtige planten die epifyten). Ze komen vooral De bladeren staan in een k in felgekleurde een doosvrucht. s ongetwijfeld de Ananas ten wordt gekweekt. als vezelplant, en als e deren zijn of meer ucht. Rus a) voor. t maken Typha laxmanni Greppelrus Cypergrassenfamilie (Cyperaceae) Een grote familie van kruiden met 100 geslachten en meer dan soorten, die overal ter wereld voorkomen, maar vooral in gematigde streken van het Noordelijk Halfrond. De bladeren staan in 3 rijen met onderaan een gesloten schede. De bloemen zijn klein en gereduceerd, elk met een schutblad, en gerangschikt in bloeiwijzen. De vrucht is een nootje. Hoewel veel vertegenwoordigers van deze familie eruit zien als gras, zijn ze niet te eten en niet van enig economisch belang. Het grootste geslacht is Zegge (Carex), met meer dan soorten, waarvan er in Nederland ruim 50 voorkomen. Cyperus papyrus werd in het oude Egypte gebruikt om papier te maken. Restio cuspidatus Zegge: bloeiwijzen, vruchtjes en zaden Restionaceae Deze familie omvat bijna 60 geslachten en 500 soorten van grote kruiden van het Zuidelijk Halfrond, die vooral voorkomen in Zuid-Afrika en Australië. Ze zijn goed aangepast aan droogte, vaak met dikke stengels die bladgroen bevatten en gereduceerde bladeren. De bloemen zijn klein en regelmatig. Grassenfamilie (Poaceae) De grassenfamilie is de grootste uit deze orde, met meer dan 700 geslachten en soorten, die overal ter wereld voorkomen. Het zijn meestal kruiden, met rolronde holle stengels met knopen. De bladeren hebben een open schede aan de voet van de bladschijf. Deze familie wordt ook wel Gramineae genoemd, naar de kenmerkende vruchten, die van groot economisch belang zijn. De bloemen zijn klein en gereduceerd, elk bloemetje met 2 schutblaadjes, en gerangschikt in aartjes. Een grassenbloeiwijze kan veel aartjes bevatten. Grassen worden door de wind bestoven en produceren erg veel stuifmeel. Daardoor zijn ze tijdens de bloei de voornaamste veroorzakers van hooikoorts. In Nederland komen wel 66 verschillende geslachten van grassen voor. De familie is in 12 groepen verdeeld, en omvat veel variatie. De houtige bamboes kunnen boomachtige proporties bereiken. Gras Gras is groen. weiden in het akkers met jon parken. Gras is en savannen. G voor een groo Gras voedt het deel van Euraz Tarwe (Triticum sativa). In Ame Gierst (Panicum en warme stre Suikerriet (Sac van de mondia van drank (rum spelen een rol bier gebrouwe Zelfs via een o en andere pro doorgroeit wa Gras is ook bo de wereld zijn belangrijke ro Grass Grass is green. It grains, rice field In this way, gras Grass feeds the Wheat (Triticum major crop, in A Sugar cane (Sacc for the producti drinks. Beer is m There is an alter and other produ burning, mowin Grass is also use and bamboos do binding sand wi

6 Gras Gras is groen. Het bepaalt de kleur van landschappen: weiden in het laagland en de bergen, rietlanden, akkers met jong graan, rijstvelden, voetbalvelden en parken. Gras is vaak geel: rijpe graanvelden, steppen en savannen. Gras is dus een beeldbepalend gewas voor een groot deel van de aarde. Oot Rogge Gras voedt het grootste deel van de wereldbevolking. In het gematigde deel van Eurazië waren en zijn allerlei grassen het stapelvoedsel van de mens: Tarwe (Triticum), Gerst (Hordeum), Rogge (Secale cereale) en Haver (Avena sativa). In Amerika is Maïs (Zea mays) een belangrijk voedselgewas, in Afrika Gierst (Panicum mileaceum) en Tef (Eragrostis tef). Grote delen van tropische en warme streken zijn afhankelijk van de uit Oost-Azië afkomstige Rijst Suikerriet (Saccharum officinarum) en hybriden van deze soort leveren de helft van de mondiale suikerproductie. Suiker wordt ook gebruikt voor het stoken van drank (rum) en alcohol om auto s op te laten rijden. Ook andere grassen spelen een rol in de productie van alcoholhoudende dranken: uit Gerst wordt bier gebrouwen, en uit Rijst wordt rijstwijn gemaakt. Tarwe Zelfs via een omweg voedt deze familie de mens: het vee waarvan vlees wordt gegeten, eet ook gras en andere producten van de grassenfamilie, zoals Haver. Het bijzondere van gras is, dat het goed doorgroeit wanneer het wordt gemaaid, afgebrand of begraasd. Gras is ook bouwmateriaal. In Europa dient het Riet (Phragmites australis) als dakbedekking, elders in de wereld zijn dat vaak andere grassen en bamboe. Helm (Ammophila arenaria) speelt een belangrijke rol in het vasthouden van duinzand met zijn vaak meterslange dunne wortelstokken. Grass Grass is green. It gives colour to landscapes: meadows in lowland and mountains, marshes, fields with young grains, rice fields, football fields and parks. Grass may also be yellow: fields of ripe corn, steppes and savannahs. In this way, grass defines the appearance of large parts of the earth. Grass feeds the majority of humankind. In temperate zones of Eurasia grasses are the staple food of man: Wheat (Triticum), Barley (Hordeum), Rye (Secale cereale), and Oats (Avena sativa). In America Maize (Zea mays) is a major crop, in Africa Millet (Panicum mileaceum) and Tef (Eragrostis tef). Large areas in the tropics depend on Rice Sugar cane (Saccharum officinarum) and its hybrids yield half of the mondial sugar production. Sugar is also used for the production of alcohol for humans (rum) and cars. Other grasses play a part in the production of alcoholic drinks. Beer is made from Barley, and rice wine from Rice. There is an alternative route for feeding humans with grass: cattle of which the meat is eaten, usually eat grass and other products of the grass family, such as Oats. A useful property of grass is its ability to grow on after burning, mowing or grazing. Grass is also used as building material. In Europe Reed (Phragmites australis) serves in thatching, as other grasses and bamboos do in other parts of the world. Here Marram grass (Ammophila arenaria) plays an important role in binding sand with its long-creeping stolons.