Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales. Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales

Transcriptie

1 Amborellales Nymphaeales Austrobaileyales Bloempla Eenzaadlobbigen Commeliniden Acorales Alismatales Petrosaviales Pandanales Dioscoreales Liliales Asparagales Arecales Dasypogonales Poales Commelinales Zingiberales Ceratophyllales Chloranthales Bloemplanten in de syst In elk van de bedden 1-27 staan van een of meer ordes. Op het elk bed staat links het cladogra, met daarin aang families in het bed thuishoren. is in het bed te vinden. De mee groepen staan in het cladogram tuin achteraan. In bed 28 staan planten bij elka lijken, maar die niet nauw met Magnoliiden Geavanceerde tweezaadlobbigen ONTSTAAN AARDE Fabiden Malviden Asteriden Lamiiden Campanuliden Canellales Piperales Magnoliales Laurales Ranunculales Sabiales Proteales Trochodendrales Buxales Gunnerales Berberidopsidales Dilleniales Caryophyllales Santalales Saxifragales Vitales Crossosomatales Geraniales Myrtales Zygophyllales Celastrales Malpighiales Oxalidales Fabales Rosales Cucurbitales Fagales Brassicales Malvales Sapindales Cornales Ericales Garryales Gentianales Solanales Lamiales Aquifoliales Apiales Dipsacales Asterales Rosiden Flowering plants in the sy Each of the beds 1-27 contains repr more orders. The cladogram of the depicted on the left side of each of of the beds. The families concerned A selection of plants from these fam bed. The most recently developed fl bottom of the cladogram, and furth In bed 28 plants are placed that characters in common and look closely related. Kalmoes Groepen in de blo De ANITA groep: Amborellales, Nymphaea Deze groep van 3 ordes is ge van de namen van de familie (Waterleliefamilie), Illiciacea Ze behoren tot 3 ordes die e de vruchtbladen, die bij alle tijdens de bloemontwikkelin vastgeplakt door een door d Eenzaadlobbigen Eenzaadlobbigen hebben 1 zaad kiemt. De kiemwortel w bijwortels. Eenzaadlobbigen vertonen, is da De bladeren z Ze hebben me 3 bloemdekbla Aan de voet v Soms zijn er m De eenzaadlob BLADGROEN

2 Bloemplanten Bloemplanten in de systeemtuin In elk van de bedden 1-27 staan vertegenwoordigers van een of meer ordes. Op het bord aan de voet van elk bed staat links het cladogram van de, met daarin aangegeven welke families in het bed thuishoren. Een selectie daarvan is in het bed te vinden. De meest recent afgesplitste groepen staan in het cladogram onderaan, en in de tuin achteraan. In bed 28 staan planten bij elkaar die wel op elkaar lijken, maar die niet nauw met elkaar verwant zijn. Flowering plants in the systematic garden Each of the beds 1-27 contains representatives of one or more orders. The cladogram of the flowering plants is depicted on the left side of each of the panels at the foot of the beds. The families concerned are also indicated. A selection of plants from these families is present in the bed. The most recently developed flowering plants are at the bottom of the cladogram, and furthest away in the garden. In bed 28 plants are placed that have some characters in common and look alike, but are not closely related. Bestuiving en verspreiding Het evolutionaire succes van een soort hangt direct samen met het aantal nakomeligen dat hij weet te produceren. Daarnaast is genetische variatie van groot belang. Variatie biedt de mogelijkheid tot selectie en dus tot aanpassing zodra de noodzaak daartoe zich voordoet. Het instandhouden van een zo groot mogelijke genetische variatie gebeurt door kruisbestuiving: een stuifmeelkorrel van de ene plant bevrucht een zaadknop van een andere plant, waardoor twee pakketjes genetisch materiaal van verschillende planten samen de genetische code voor een nieuwe plant leveren. Zaden van Rupsklaver Bevruchting Plante mecha om kru vergem vaak h die op plant n getran water, De eff zoveel voor d om zo nakom geven water rol, ma soms d weg te Spring Kalmoes Groepen in de De ANITA groep: Amborellales, Nymphaeales en Austrobaileyales Deze groep van 3 ordes is genoemd naar de eerste letters van de namen van de families Amborellaceae, Nymphaeaceae Blauwe lotus (Waterleliefamilie), Illiciaceae, Trimeniaceae en Austrobaileyaceae. Ze behoren tot 3 ordes die een bijzonder ontwikkelingskenmerk gemeen hebben: de vruchtbladen, die bij alle bedektzadigen de zaadknoppen omsluiten, groeien tijdens de bloemontwikkeling niet aan elkaar, maar worden aan elkaar vastgeplakt door een door de plant afgescheiden stof. Eenzaadlobbigen Eenzaadlobbigen hebben 1 zaadlob, die uitgroeit tot 1 kiemblaadje wanneer het zaad kiemt. De kiemwortel wordt op den duur vervangen door een stelsel van bijwortels. Eenzaadlobbigen zijn meestal kruiden. Wanneer ze diktegroei vertonen, is dat op een andere manier dan bij de rest van de. De bladeren zijn meestal langwerpig, met evenwijdige nerven. Ze hebben meestal 3-tallige bloemen, met 2 kransen van 3 bloemdekbladen, 2 kransen van 3 meeldraden en 3 vruchtbladen. Aan de voet van de vruchtbladen zijn vaak honingklieren aanwezig. Soms zijn er minder bloemdelen. De eenzaadlobbigen omvatten een kwart van alle. BLADGROEN Commeliniden De helft van alle soorten van de E behoren tot de Commeliniden (Ar Dasypogonales, Poales, Commelin Zingiberales). Commeliniden hebb bloemdek dat bestaat uit groene opvallend gekleurde kroonbladen verscheidene families met grote b Commelinafamilie (Commelinacea De Palmen (Arecales) en Poales, m (Poaceae) en Cypergrassenfamilie bloemen. Dit hangt samen met de Grof hoornblad

3 n n woordigers e voet van elke e daarvan fgesplitste, en in de op elkaar want zijn. garden of one or lants is at the foot dicated. nt in the nts are at the the garden. e are not Bestuiving en verspreiding Het evolutionaire succes van een soort hangt direct samen met het aantal nakomeligen dat hij weet te produceren. Daarnaast is genetische variatie van groot belang. Variatie biedt de mogelijkheid tot selectie en dus tot aanpassing zodra de noodzaak daartoe zich voordoet. Planten hebben allerlei mechanismen ontwikkeld om kruisbestuiving te vergemakkelijken. Ze maken vaak heel veel stuifmeelkorrels, die op allerlei manieren van de ene plant naar de andere kunnen worden getransporteerd: door de wind, door water, door mens en dier. Bevruchting Het instandhouden van een zo groot mogelijke genetische variatie gebeurt door kruisbestuiving: een stuifmeelkorrel van de ene plant bevrucht een zaadknop van een andere plant, waardoor twee pakketjes genetisch materiaal van verschillende planten samen de genetische code voor een nieuwe plant leveren. Zaden van Rupsklaver ten trobaileyales de eerste letters ceae, Nymphaeaceae Blauwe lotus eae en Austrobaileyaceae. ontwikkelingskenmerk gemeen hebben: en de zaadknoppen omsluiten, groeien kaar, maar worden aan elkaar scheiden stof. Ruwe berk, katjes, bloemen en vruchtje Commeliniden De helft van alle soorten van de Eenzaadlobbigen behoren tot de Commeliniden (Arecales, Dasypogonales, Poales, Commelinales en Zingiberales). Commeliniden hebben meestal een bloemdek dat bestaat uit groene kelkbladen en vaak Costus igneus opvallend gekleurde kroonbladen. Deze groep omvat verscheidene families met grote bloemen, zoals de Commelinafamilie (Commelinaceae) en de Gemberfamilie (Zingiberaceae). De Palmen (Arecales) en Poales, met de Russenfamilie (Juncaceae), Grassenfamilie (Poaceae) en Cypergrassenfamilie (Cyperaceae), hebben minder opvallende bloemen. Dit hangt samen met de manier waarop ze worden bestoven. Ceratophyllales uitgroeit tot 1 kiemblaadje wanneer het n duur vervangen door een stelsel van kruiden. Wanneer ze diktegroei dere manier dan bij de rest van de angwerpig, met evenwijdige nerven. e bloemen, met 2 kransen van sen van 3 meeldraden en 3 vruchtbladen. bladen zijn vaak honingklieren aanwezig. delen. tten een kwart van alle. De efficiënte verspreiding van zoveel mogelijk zaden is een voor de hand liggende manier om zoveel mogelijk nakomelingen een kans te geven. Hierbij spelen wind, water en dieren een belangrijke rol, maar ook de plant zelf heeft soms de mogelijkheid om zaden weg te schieten zoals bij het Springzaad (Impatiens). Grof hoornblad Het Hoornblad (Ceratophyllum) zit in een aparte orde, de Ceratophyllales, waarmee men lange tijd vanwege de sterk versimpelde bloemen niet goed raad heeft geweten. Dit geslacht van ondergedoken waterplanten werd vroeger in een aparte familie, de Hoornbladfamilie (Ceratophyllaceae), in de Nymphaeales geplaatst, maar staat nu als zustergroep tegenover alle eenzaadlobbigen.

4 Chloranthales Deze orde bestaat uit 1 vrij kleine, tropische familie met 4 geslachten van altijdgroene planten met kleine bloemen. In deze tuin is ervoor gekozen om de Chloranthales als zustergroep van de magnoliiden en de echte tweezaadlobbigen te beschouwen, maar daarover bestaat nog geen absolute zekerheid. Chloranthus inconspicuus, bloem Geavanceerde tweezaadlobbigen De Geavanceerde tweezaadlobbigen hebben mees bloemen. Bij rest van de zijn andere bloemdelen meer algemeen: bij de eenzaadlobbig bloemen meestal 3-tallig, bij de Proteaceae 4-tallig groepen zoals de Waterleliefamilie komen vaak ve bloemen voor. e e ft Magnolia grandiflora Magnoliiden De Magnoliiden omvatten 4 ordes: Canellales en Piperales (samen 1 groep), en Magnoliales en Laurales (ook samen 1 groep). Zowel de groep als geheel als de 4 ordes worden goed ondersteund door moleculaire kenmerken. Men heeft lange tijd gedacht dat Magnolia-achtigen de meest primitieve bloemen binnen de hadden: grote bloemen met veel bloemdekbladen, meeldraden en vruchtbladen die in een spiraal op een verhoogde bloembodem staan ingeplant. Dat lijkt niet zo te zijn. Er zijn recentelijk fossielen van eerdere gevonden, met veel kleinere en eenvoudiger bloemen. Tweezaadlobbigen De werden vroeger verdeeld in 2 groepen: Eenzaadlobbigen en Tweezaadlobbigen. Het bleek dat de planten met twee zaadlobben geen natuurlijke groep vormen, want ze omvatten niet alle afstammelingen van 1 gemeenschappelijke voorouder. Bij hele uiteenlopende groepen zijn in een zaad twee zaadlobben aanwezig: in de naaktzadige Gnetales, maar ook bij de bedektzadige Waterleliefamilie (Nymphaeaceae), en bij de Rosiden en Asteriden. Kiemplantje Ipomoea Wat we tegenwoordig de Echte tweezaadlobbigen ( eudicotylen ) noemen zijn alle groepen vanaf de Ranunculales, ongeveer driekwart van alle. Het duidelijkste gemeenschappelijke kenmerk is het tri-aperturate stuifmeel: stuifmeelkorrels met 3 meestal langgerekte dunne plekken in de wand, waardoor het stuifmeel kan kiemen. Een ander kenmerk dat in deze groep veel voorkomt, is een bloemdek dat uit van elkaar verschillende kelk- en kroonbladen bestaat. De kelkbladen zijn meestal onopvallend en dienen als bescherming, de kroonbladen zijn meer voor de show, zoals bij de roos. Rosiden De Rosiden omvatten ongeveer een kwart van de soorten. Ze bezitten gemeenschappelijke moleculaire kenmerken, maar het is moeilijk om een omschrijving te geven op basis van zichtbare kenm Houtige planten en steunblaadjes komen bij de Ro dan bij andere Geavanceerde tweezaadlobbigen. D hebben vaak 2 kransen van meeldraden, waarvan afwisselend met de kroonbladen staan. Binnen de we alle die samenleven met stikstof bacteriën. Veel Rosiden maken ellagitanninen of andere afwe glucosinolaten in de Brassicales. Op basis van moleculaire kenmerken zijn er binnen 2 groepen onderscheiden: de Fabiden (met o.a. de Rosales), en de Malviden, (met de Brassicales, Malv Sapindales). Asteriden De Asteriden omvatten ongeveer een derde van alle. Het zijn meestal kruiden. De bloemkroonbladen zijn meestal met elkaar vergroeid, behalve bij de Apiales en Cornales. De groep is gebaseerd op moleculaire kenmerken en op het feit dat veel vertegenwoordigers bepaalde chemische stoffen (iridoiden) maken. De Cornales en Ericales staan aan de basis van de Asteriden, de rest van de ordes is op basis van moleculaire kenmerken in 2 groepen te plaatsen: de Lamiiden (Garryales, Gentianales, Solanales en Lamiales), en de Campanuliden (Aquifoliales, Apiales, Dipsacales en Asterales). Pa

5 t men. aat Chloranthus inconspicuus, bloem en 4 ordes: (samen es en groep). eel als de ndersteund erken. dacht dat meest rote chtbladen n ingeplant. eerdere iger Geavanceerde tweezaadlobbigen De Geavanceerde tweezaadlobbigen hebben meestal 5-tallige bloemen. Bij rest van de zijn andere aantallen bloemdelen meer algemeen: bij de eenzaadlobbigen zijn de bloemen meestal 3-tallig, bij de Proteaceae 4-tallig, en bij andere groepen zoals de Waterleliefamilie komen vaak veeltallige bloemen voor. Rosiden De Rosiden omvatten ongeveer een kwart van de soorten. Ze bezitten gemeenschappelijke moleculaire kenmerken, maar het Zure kers is moeilijk om een omschrijving te geven op basis van zichtbare kenmerken. Houtige planten en steunblaadjes komen bij de Rosiden meer voor dan bij andere Geavanceerde tweezaadlobbigen. De bloemen hebben vaak 2 kransen van meeldraden, waarvan de buitenste afwisselend met de kroonbladen staan. Binnen de Rosiden vinden we alle die samenleven met stikstofbindende bacteriën. Veel Rosiden maken ellagitanninen of andere afweerstoffen, zoals glucosinolaten in de Brassicales. Op basis van moleculaire kenmerken zijn er binnen de Rosiden 2 groepen onderscheiden: de Fabiden (met o.a. de Fabales en Rosales), en de Malviden, (met de Brassicales, Malvales en Sapindales). De meest recente ontwikke van de Bedektzadigen (An Bloemplanten, waarbij de gesloten vruchtbladen bev bestaan uit een steeltje (he helmhokken, waarin het st bestaan meestal van kelkbladen met daarb kroonbladen. Vaak is er sle bloemblaadjes, het bloemd de bloem bevinden zich 1 vruchtbladen, die tot 1 of meer vruchtbeginsels zijn vergroeid. Daarin bevinden zich de zaadknoppen. De meeldraden staan daar Een vruchtbeginsel heeft meestal een stijl, en altijd meer stempels. Een stuifmeelkorrel die op de stempel belandt, kiemt, gr het vruchtbeginsel in, en bevrucht een daar aanwez zaadknop. Daaruit groeit e groeit uit tot een vrucht m Kiemplantje Ipomoea n. aperturate dunne n. een onbladen nen als zoals bij Asteriden De Asteriden omvatten ongeveer een derde van alle. Het zijn meestal kruiden. De bloemkroonbladen zijn meestal met elkaar vergroeid, behalve bij de Apiales en Cornales. De groep is gebaseerd op moleculaire kenmerken en op het feit dat veel vertegenwoordigers bepaalde chemische stoffen (iridoiden) maken. De Cornales en Ericales staan aan de basis van de Asteriden, de rest van de ordes is op basis van moleculaire kenmerken in 2 groepen te plaatsen: de Lamiiden (Garryales, Gentianales, Solanales en Lamiales), en de Campanuliden (Aquifoliales, Apiales, Dipsacales en Asterales). Paardenbloems Opvallende bloemen word bestoven, soms door vogel die door de wind worden bestoven, zijn meestal simpeler en minder opvallend, zoals bij grassen en katjesdragers. Windbestuiving is binnen de verscheidene keren ontstaan, vandaar dat windbestuivers in verschillende ordes te vinden zijn. De eerste fossiele bloempl dat 145 miljoen jaar geled dan verschillende

6 e oor en als De meest recente ontwikkeling in het plantenrijk is die van de Bedektzadigen (Angiospermae) of Bloemplanten, waarbij de zaadknoppen zich in gesloten vruchtbladen bevinden. De meeldraden bestaan uit een steeltje (het filament) met daarop de helmhokken, waarin het stuifmeel wordt gevormd. bestaan meestal uit een buitenste krans van kelkbladen met daarbinnen een krans van kroonbladen. Vaak is er slechts 1 soort bloemblaadjes, het bloemdek. In het hart van de bloem bevinden zich 1 of meer vruchtbladen, die tot 1 of meer vruchtbeginsels zijn vergroeid. Daarin bevinden zich de zaadknoppen. De meeldraden staan daaromheen. Meeldraden Een vruchtbeginsel heeft meestal een stijl, en altijd een of meer stempels. Een stuifmeelkorrel die op de stempel belandt, kiemt, groeit het vruchtbeginsel in, en Vruchtbeginsels bevrucht een daar aanwezige zaadknop. Daaruit groeit een zaad. Het vruchtbeginsel groeit uit tot een vrucht met daarin de zaden. Opvallende bloemen worden meestal door insekten bestoven, soms door vogels of vleermuizen. die door de wind worden bestoven, zijn meestal simpeler en minder opvallend, zoals bij grassen en katjesdragers. Windbestuiving is binnen de verscheidene keren ontstaan, vandaar dat windbestuivers in verschillende ordes te vinden zijn. De eerste fossiele dateren uit het Krijt, dat 145 miljoen jaar geleden begon. Nu zijn er meer dan verschillende soorten. groenwieren mossen varens naaktzadigen bladgroenkorrels bloe zaden transportvate droogtebestendige sp Flowers The most recent development in the pla that of the Angiosperms or flowering pl the ovules are enclosed in carpels. The st consist of a stalk, the filament, and the a which pollen is formed. Flowers usually have an outer calyx cons whorl of sepals, and an inner corolla, co the petals; sometimes there is no differe sepals and petals, in that case the perian petals. In the heart of the flower, there a more carpels, joined to form one or mor ovules are contained within the pistil, ar the stamens are arranged. A pistil usually has a style, and one or m A pollen grain landing on a stigma germ into the ovary and fertilizes an ovule. Th a seed. The pistil grows into a fruit conta more seeds. Conspicuous flowers are usually pollinate sometimes by birds or bats. Wind-pollina are usually more simple and less conspic those in grasses and catkins. Wind-pollin originated several times, so that wind-po plants are found in different orders. The first fossils of flowering plants date Cretaceous, which started 145 million ye There are more than different sp existence. LANDPLANTEN VAATPLANTEN ZAADPLANTEN BL

7 men est recente ontwikkeling in het plantenrijk is die Bedektzadigen (Angiospermae) of planten, waarbij de zaadknoppen zich in en vruchtbladen bevinden. De meeldraden n uit een steeltje (het filament) met daarop de okken, waarin het stuifmeel wordt gevormd. en bestaan meestal uit een buitenste krans lkbladen met daarbinnen een krans van bladen. Vaak is er slechts 1 soort blaadjes, het bloemdek. In het hart van em bevinden zich 1 of meer bladen, die tot 1 of ruchtbeginsels zijn eid. Daarin bevinden e zaadknoppen. eldraden staan daaromheen. Meeldraden uchtbeginsel heeft al een stijl, en altijd een of tempels. Een eelkorrel die op de el belandt, kiemt, groeit uchtbeginsel in, en Vruchtbeginsels ht een daar aanwezige nop. Daaruit groeit een zaad. Het vruchtbeginsel uit tot een vrucht met daarin de zaden. ende bloemen worden meestal door insekten en, soms door vogels of vleermuizen. or de wind n bestoven, zijn al simpeler en r opvallend, zoals ssen en dragers. estuiving is de planten eidene keren an, vandaar dat estuivers in llende ordes te zijn. groenwieren mossen varens naaktzadigen bladgroenkorrels zaden transportvaten bloemen en vruchten droogtebestendige sporen of stuifmeel Flowers The most recent development in the plant kingdom is that of the Angiosperms or flowering plants, where the ovules are enclosed in carpels. The stamens consist of a stalk, the filament, and the anthers, in which pollen is formed. Flowers usually have an outer calyx consisting of a whorl of sepals, and an inner corolla, consisting of the petals; sometimes there is no difference between sepals and petals, in that case the perianth consists of petals. In the heart of the flower, there are one or more carpels, joined to form one or more pistils. The ovules are contained within the pistil, around which the stamens are arranged. A pistil usually has a style, and one or more stigmata. A pollen grain landing on a stigma germinates, grows into the ovary and fertilizes an ovule. This grows into a seed. The pistil grows into a fruit containing one or more seeds. Conspicuous flowers are usually pollinated by insects, sometimes by birds or bats. Wind-pollinated flowers are usually more simple and less conspicuous, like those in grasses and catkins. Wind-pollination has originated several times, so that wind-pollinated plants are found in different orders. The first fossils of flowering plants date from the Cretaceous, which started 145 million years ago. There are more than different species in existence. ste fossiele dateren uit het Krijt, 5 miljoen jaar geleden begon. Nu zijn er meer verschillende soorten. LANDPLANTEN VAATPLANTEN ZAADPLANTEN BLOEMPLANTEN HEDEN