Voorplanting bij zaadplanten vmbo-b34. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie.

Transcriptie

1 Auteur VO-content Laatst gewijzigd 13 juli 2016 Licentie CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Webadres Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet. Wikiwijs is hét onderwijsplatform waar je leermiddelen zoekt, maakt en deelt.

2 Inhoudsopgave Voorplanting bij zaadplanten Kennisbank Toepassingen Bijensterfte Van bloem tot banaan Olienoten - pinda's Bestuiving door vleermuizen Verwerken Examenopgave Antwoorden Toepassingen Over dit lesmateriaal Pagina 1

3 Voorplanting bij zaadplanten Kennisbank Bestudeer uit de Kennisbank biologie de volgende twee onderdelen. KB: Geslachtelijke voortplanting bij zaadplanten Test je kennis Beantwoord de volgende vragen over de theorie in de Kennisbank. Geslachtelijke voortplanting bij planten kn.nu/1czx0 1 van 11 Wat is de juiste omschrijving van bestuiving? a. Als stuifmeel op de stamper van dezelfde soort terecht komt. b. Als stuifmeel wegstuift van de helmhokjes. c. Als een stuifmeelkorrel een stuifmeelbuis vormt in een stamper van dezelfde plantensoort. d. Als een stuifmeelkorrel een eicel bevrucht. e. Als er een zaad ontstaat. 2 van 11 Welk deel van de bloem is het vrouwelijke geslachtsorgaan? a. meeldraad b. alleen het vruchtbeginsel c. stamper d. alleen de eicellen Pagina 2

4 3 van 11 Bekijk de afbeelding Welke onderdelen horen bij de nummers 1, 2 en 3? a. 1=stuifmeelkorrel, 2=stijl, 3=stempel b. 1=stuifmeelkorrel, 2=stempel, 3=zaadbeginsel c. 1=stuifmeelbuis, 2=stijl, 3=vruchtbeginsel d. 1=stuifmeelkorrel, 2=stuifmeelbuis, 3=zaadbeginsel 4 van 11 Juist of onjuist? Stuifmeelkorrels zijn mannelijke voortplantingscellen. a. juist b. onjuist 5 van 11 Juist of onjuist? Uit een zaadbeginsel kan een vrucht groeien. a. juist b. onjuist 6 van 11 Kijk naar de bloem in de afbeelding. Pagina 3

5 Is dit een windbloem of een insectenbloem? a. windbloem b. insectenbloem 7 van 11 Zet de zinnen hieronder in de juiste volgorde. 1 Bijen halen stuifmeel weg bij de helmknopjes. 2 Bijen brengen het stuifmeel naar de stempel van een bloem van dezelfde soort. 3 Bevruchting vindt plaats. 4 Er ontstaat zaad. 5 Er groeit een stuifmeelbuis. a b c d e van 11 Een bloem maakt 34 zaden. Hoeveel stampers zijn daarvoor minimaal nodig? a. 1 stamper b. 17 stampers c. 34 stampers d. dat kun je niet weten 9 van 11 Een bloem maakt 34 zaden. Hoeveel zaadbeginsels zijn daarvoor minimaal nodig? Pagina 4

6 a. 1 zaadbeginsel b. 17 zaadbeginsels c. 34 zaadbeginsels d. dat kun je niet weten 10 van 11 Welke eigenschappen zal zaad hebben dat door dieren wordt verspreid. Meerdere antwoorden mogelijk. a. vrucht heeft parapluutje b. vrucht heeft haakjes c. vrucht is licht d. vrucht is goed eetbaar e. vrucht is kleverig f. vrucht heeft soort vleugeltjes 11 van 11 Juist of onjuist? Sommige vruchten kunnen hun zaden wegschieten. a. juist b. onjuist Pagina 5

7 Toepassingen Bijensterfte In een strenge winter kunnen er veel bijen sterven en dat heeft vervelende gevolgen. Bekijk de video en beantwoord daarna de vragen. 1. De bijen doen het werk, zegt de fruitteler. Wat bedoelt hij dan? A. De bijen zorgen voor de bestuiving. B. De bijen zorgen voor de bevruchting. 2. Hoe worden mensen die bijen leveren meestal genoemd? A. Fruittelers B. Imkers 3. Waarom zijn er zorgen over de herfst? A. De vruchten groeien alleen na bestuiving. B. Dan bestuiven de bijen de bloemen. 4. Waarom kunnen er geen nieuwe bijen aangeschaft worden? A. Je hebt een bepaald type bij nodig. B. Er zijn te weinig bijen, omdat er overal bijensterfte is geweest. 5. Waarom worden de appels waarschijnlijk duur? A. Door een slechte oogst is de vraag naar appels kleiner. B. Door een slechte oogst is het aanbod van appels kleiner. Vergelijk je antwoorden met de antwoorden van een klasgenoot. Van bloem tot banaan Pagina 6

8 Bekijk het filmpje: Als jij een banaan eet, heeft die banaan al een heel leven achter de rug. Deze clip laat het je zien. Bekijk de afbeelding. Welke onderdelen zie je? Kies uit: nieuwe bloem stempel stampers en meeldraden vruchtbeginsel bloemblaadjes resten van meeldraden Pagina 7

9 1 =... 2 =... 3 =... 4 =... 5 =... Bekijk de afbeelding. Welke onderdelen zie je? Kies uit: nieuwe bloem banaan stempel vruchtbeginsel bloemblaadjes 1 =... 2 =... 3 =... 4 =... Olienoten - pinda's Pagina 8

10 De meeste mensen houden van olienoten ofwel pinda s. De pinda is een zaad dat veel lijkt op de bruine boon. De pinda zit, net als de bruine boon, in een peul. De peul heet bij de pinda een dop. De dop is ontstaan uit een vruchtbeginsel. De dop is dus een vrucht. Als het vruchtbeginsel bevrucht is, groeit de bloeistengel de grond in. Daar ontwikkelt de vrucht zich tot dop met aardnoten. Video: Hoe groeit een pinda? Zijn de volgende beweringen waar of niet waar? Een pinda is een vrucht. Een pinda is een wortel, want hij groeit onder de grond. Een bruine boonpeul en een pindadop zijn beide vruchtbeginsels geweest. Zonder bestuiving krijg je geen pinda s. In een pinda zit een kiem voor een nieuw pindaplantje Een pinda is net zo ontstaan als een aardappel (stengelknol). Bestuiving door vleermuizen Vleermuizen kunnen een rol spelen bij de bestuiving van cactussen. De Lesser Long-Nosed bat is een vleermuissoort die leeft in Amerikaanse Sonorawoestijn. Deze vleermuis bestuift cactussen zoals de Saguaro, de Organ Pipe en de Cardon. De vleermuizen Pagina 9

11 steken hun neus in de bloem om nectar te drinken. Dan komt er stuifmeel op hun neus. Soms vliegen ze wel 60 km voordat ze hun neus weer in een volgende bloem steken. Het stuifmeel op hun neus komt dan op de stempel van de stamper van een andere bloem. Als het dezelfde cactussoort is, spreken we van bestuiving. De vleermuizen eten ook de vruchten en spugen de zaden uit. Waar of niet waar? 1. Een cactus als de Saguaro heeft waarschijnlijk tweeslachtige bloemen. 2. Vleermuizen vliegen meestal s nachts, dus de bloemen van de Saguaro zijn waarschijnlijk s nachts open. 3. Vleermuizen bezoeken de bloemen speciaal voor het stuifmeel. 4. Vleermuizen zorgen ook voor de zaadverspreiding van de Saguaro. 5. Het overbrengen van stuifmeel heet altijd bestuiving. 6. De cactussen Organ Pipe en Cardon hebben geen bloemen met nectar. Pagina 10

12 Verwerken Examenopgave Beantwoord ter afsluiting van deze module de volgende drie examenvragen. VMBO BB Vraag 5 VMBO BB Vraag 14 VMBO BB Vraag 15 VMBO BB Vraag 11 VMBO BB Vraag 12 VMBO GT Vraag 20 Pagina 11

13 Antwoorden Toepassingen Toepassing: Van bloem tot banaan = nieuwe bloem = stempel = stampers en meeldraden = vruchtbeginsel = bloemblaadjes = stempel = banaan = resten van meeldraden = nieuwe bloem Toepassing: Olienoten ofwel pinda's Is niet waar. Een pinda is een zaad. Is niet waar. Een pinda is een zaad en dus geen wortel. Is waar. De planten behoren zelfs tot dezelfde familie. Is waar. Een pinda ontstaat pas na bestuiving en bevruchting. Is waar. Een zaad bevat een kiem en een kiem is een jong plantje. Is niet waar. Een pinda is een zaad en dus geen stengelknol. Toepassing: Bestuiving door vleermuizen Is waar. Anders zou de kans op bestuiving erg klein worden. Is waar. Anders zou er weinig bestuiving door vleermuizen plaatsvinden. Is niet waar. Het gaat juist om de nectar. Is waar. Ze eten de vruchten en spugen de zaden uit. Is niet waar. Het moeten wel bloemen van dezelfde soort zijn. Is niet waar. Zonder nectar komt de vleermuis niet en is er geen bestuiving. Pagina 12

14 Over dit lesmateriaal Colofon Auteur VO-content Laatst gewijzigd 13 juli 2016 om 11:59 Licentie Dit lesmateriaal is gepubliceerd onder de Creative Commons Naamsvermelding 3.0 Nederlands licentie. Dit houdt in dat je onder de voorwaarde van naamsvermelding vrij bent om: het werk te delen - te kopiëren, te verspreiden en door te geven via elk medium of bestandsformaat het werk te bewerken - te remixen, te veranderen en afgeleide werken te maken voor alle doeleinden, inclusief commerciële doeleinden. Meer informatie over de CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie Aanvullende informatie over dit lesmateriaal Van dit lesmateriaal is de volgende aanvullende informatie beschikbaar: Leerniveau VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 4; VMBO basisberoepsgerichte leerweg, 3; Leerinhoud en Biologie; Instandhouding en ontwikkeling; doelen Eindgebruiker leerling/student Moeilijkheidsgraad gemiddeld Studiebelasting 1 uur en 40 minuten Trefwoorden leerlijn, reangeerbare Pagina 13