Er zijn ook andere ontwikkelingen aan de orde, die voor de oprichting van een TROM pleiten:

Transcriptie

1 Commissie burgerzaken 27 januari 2009 Agendapunt 11 Raadsvoorstel tot oprichting van een toeristische- recreatieve Ontwikkelingsmaatschappij Midden Limburg (TROM) Inleiding Toerisme is een belangrijke economisch sector voor Midden-Limburg. De vrijetijdssector groeit snel en kan zorg dragen voor nieuwe bedrijvigheid en werkgelegenheid en voor de vitaliteit van zowel de stedelijke als de plattelandseconomie. Toerisme en recreatie kunnen ook een bijdrage verlenen aan een verhoging van de algehele quality of life van het wonen en werken in Midden-Limburg. De bevordering van het toerisme en de recreatie in Midden-Limburg vormt een speerpunt in het regionaal economisch beleid van de gemeenten, de Provincie Limburg, de NV Industriebank LIOF, de Kamer van Koophandel Limburg, MKB-Limburg, de VVV en de organisaties Hiswa, Recron en Horeca-Nederand en uiteraard het bedrijfsleven zelf. Voornoemde geledingen onderkennen dat er op het vlak van toerisme in Midden-Limburg nog veel onbenutte kansen zijn. Tussen deze partijen bestaan diverse vormen van bilaterale samenspraak en samenwerking bij de verdere ontwikkeling van het toerisme, veelal op projectmatige basis. Via de oprichting van een TROM in een publiek-privaat samenwerkingsverband kunnen de vele losse vormen van projectmatige benadering uitgebouwd worden tot een meer duurzame en structurele samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven, waardoor de toeristische ontwikkeling van Midden-Limburg versneld gerealiseerd kan worden. Er zijn ook andere ontwikkelingen aan de orde, die voor de oprichting van een TROM pleiten: 1) Door de opheffing van de Regionale VVV Noord- en Midden-Limburg per 1 januari 2008 is Midden-Limburg zelf verantwoordelijk geworden voor de organisatie van de toeristische regiopromotie. Gemeenten en bedrijfsleven zullen de handen ineen moeten slaan. De TROM wordt de verbindende schakel van waaruit de promotionele activiteiten via bundeling van krachten en middelen worden opgepakt. Een intensivering van de promotionele inspanningen is noodzakelijk: Midden-Limburg is als toeristische destinatie in vergelijking met andere regio s minder bekend. 2) Door het wegvallen van de toeristische taken bij de Regio Noord- en Midden-Limburg met ingang van 1 januari 2009 zal een alternatief gecreëerd moeten worden voor de aanleg, het beheer en het onderhoud van de toeristische infrastructuur van het fietsroutenetwerk en de daarbij horende bewegwijzering. De TROM kan in dit hiaat gaan voorzien. 3) Om de regionaal toeristische ontwikkeling een impuls te geven dient volgens Prof. Riek Bakker, betrokken bij de Gebiedsontwikkeling Midden-Limburg, ook geïnvesteerd te worden in vernieuwing van het aanbod door de ontwikkeling van

2 product/marktcombinaties tussen en met bedrijven, die aansluiten op de behoeften van bezoekers. TROM als middel om het toerisme te ontwikkelen De beoogde versnelling in de toeristische ontwikkeling van Midden-Limburg kan het beste bereikt worden door een effectieve samenwerking tussen overheid en bedrijfsleven in de vorm van het nemen van een gezamenlijke verantwoordelijkheid voor een op te richten TROM op de regionale schaal van Midden-Limburg. Binnen deze organisatiestructuur kan ingezet worden op een meer integrale aanpak van de bevordering van het toerisme door het uitvoeren van meerdere op elkaar aansluitende actielijnen. Vanuit haar regiefunctie moet de TROM samenwerken met andere relevante partners in business (LIOF, KvK, Syntens en VVV-organisaties). Aldus is sprake van een gecoördineerde aanpak vanuit de regio en worden activiteiten over en weer beter op elkaar afgestemd, met alle voordelen van dien voor de betrokken partijen en het bedrijfsleven. Doelstellingen TROM Het businessplan voor de TROM Midden-Limburg schetst de strategie die overheid, bedrijfsleven en (intermediaire) organisaties gezamenlijk moeten volgen bij het versneld versterken van de toeristische structuur van Midden-Limburg. Het plan is geen einddocument, maar schetst veeleer een programma op hoofdlijnen, waarbij aan de directie en het team van de TROM de ruimte wordt geboden om samen met de Raad van Toezicht en in samenspraak met de Raad van Advies te zorgen voor een nadere uitwerking en detaillering naar uitvoeringsgerichte projecten. De TROM zal zich vooral richten op 3 actielijnen, te weten: Actielijn 1) het verzorgen van de toeristische regiopromotie; Actielijn 2) de uitbouw, het onderhoud en beheer van toeristische routestructuren; Actielijn 3) het uitvoeren van structuurversterkende economische projecten. Actielijn 1) Regiopromotie Waar de TROM zal trachten potentiële toeristen en recreanten te bewegen Midden- Limburg te gaan bezoeken is het aan de VVV-organisaties om hen binnen de regio te informeren over de toeristische bezienswaardigheden. Na opheffing van de Regionale VVV Noord- en Midden-Limburg hebben de gemeenten besloten de VVV-winkels onder eigen financiële verantwoordelijkheid op te zetten en uit te voeren. De Stuurgroep TROM en de VVV Midden-Limburg en de VVV backoffice Weert zijn in intensief overleg om hun activiteiten onderling goed af te stemmen en op elkaar te laten aansluiten. Samen met VVV backoffice Weert werken wij aan een convenant. Basis voor dit convenant is de bijlage van het bijgevoegde businessplan. Door het wegvallen van de Regionale VVV NML is de Stuurgroep TROM i.o. in 2008 al gestart met de toeristische regiopromotie. Er is onder meer een huisstijl ontwikkeld, alsmede een interactieve website De middelen daartoe zijn beschikbaar gesteld door de 8 betrokken gemeenten en het Toeristische Samenwerkingsverband. Daarnaast heeft VVV ML van de gemeenten eenmalig voor jaargang 2009 de middelen gekregen om een viertal promotie activiteiten namens de regio uit te voeren. Hierover zijn met de VVV ML en VVV Weert sluitende afspraken gemaakt.

3 Dit is een noodverband: na de start van de TROM zal de promotionele taakstelling volledig in handen komen te liggen van deze nieuwe regiodekkende organisatie. Alleen zullen hiervoor na 2009 nog financiële afspraken over gemaakt moeten worden. Met de oprichting van de TROM is ook tevens goed geregeld de relatie met de SVL, de organisatie die namens de Provincie Limburg in de komende vier jaren uitvoering zal geven aan de Provinciale campagne Limburg, Liefde voor het Leven. De TROM is de partner van de SVL. Door goede afstemming op activiteiten ontstaan er efficiency voordelen. De bij de oprichting van de TROM betrokken gemeenten (exclusief de gemeente Echt- Susteren, die zich aangaande de regiopromotie heeft aangesloten bij de VVV Zuid-Limburg) hebben recentelijk te samen ter beschikking gesteld voor de regiopromotie in Het Toeristisch Samenwerkingsverband heeft daartoe toegezegd. Daarmee beschikt de TROM over de mogelijkheid een goede start te maken met de uitbouw van de reeds in 2008 opgestarte regiopromotie. Het voor promotie beschikbare budget zal verder vergroot worden uit advertentie-inkomsten uit de te ontwikkelen promotionele producten: deze inkomsten worden geraamd op een bedrag van ,-. In het bijgevoegde concept werkplan wordt ingegaan op de promotionele activiteiten voor Het business- en het promotieplan geven ook aanvullende informatie. Actielijn 2) Toeristische routestructuren Toeristische routes over land en water en adequate bewegwijzering vormen de ruggengraat in de ontsluiting van de omgeving en toeristische voorzieningen. Door het leggen van fysieke verbindingen kan de regio de toerist en recreant langer aan zich binden en ontstaat er een grotere verwevenheid tussen de verschillende productcomponenten, mede waardoor de gast zijn verblijfsduur zal verlengen. De TROM zal als het regionale routebureau opereren door zorg te dragen voor de ontwikkeling, het onderhoud en beheer van routestructuren en de bewegwijzering ervan. In het bijgevoegde werkplan 2009 wordt ingegaan op de invulling van het routebureau. Binnen het SEART-overleg van de Regio Noord- en Midden-Limburg is eind 2008 besloten om het beheer en het onderhoud van de bestaande toeristische fietsroutestructuren over te dragen aan andere organisaties. Voor wat Midden-Limburg betreft stelt de Stuurgroep TROM i.o. voor om deze taakstelling te integreren binnen de TROM. Het desbetreffende voorstel van de SEART treft u als bijlage 5 aan. In de tussentijd neemt de Regio nog de lopende zaken waar. Momenteel vindt er al een kwaliteitsinhaalslag plaats door voorbereidingen te treffen om het fietsknooppuntennetwerk te digitaliseren. Hiervoor heeft het SEART-overleg ter beschikking gesteld. Dit is in goed overleg gebeurd met de begeleidingscommissie. Informatie is terug te vinden in het businessplan van het routebureau. Met betrekking tot het routebureau is er een afzonderlijk voorstel opgesteld. Actielijn 3) Structuurversterkende economische projecten Om concurrerend te zijn zullen de vele kleine en middelgrote ondernemingen, die de basis vormen van de toeristische sector in Midden-Limburg, snel moeten reageren en anticiperen op nieuwe ontwikkelingen. Kennis over trends is in het bedrijfsleven een belangrijk grondstof geworden. Kennis moet ondernemers in staat stellen innovatieve wegen in te slaan en de concurrentiekracht van het eigen bedrijf en daarmee van de regio te versterken.

4 De Provincie Limburg wil zwaar inzetten op clustervorming in de leisure- industrie. Deze thematiek behoort ook een aandachtsgebied te zijn van de TROM. Het programma moet in dit kader gericht zijn op het verbinden van peilers in de toeristenindustrie door een betere kennisoverdracht tussen en naar bedrijven; het bevorderen van de concurrentiekracht van bestaande bedrijven door product-, procesen marktinnovatie in bedrijfsvoering en organisatie; het vormen van strategische allianties in de vorm het bewerkstelligen van innovatieve product/markt combinaties tussen bedrijven en instellingen; het bevorderen van professioneel ondernemerschap en personeel; het ontwikkelen van arrangementen tezamen met meerdere bedrijven. De TROM is de organisatie die samen met deskundige derden voor het bedrijfsleven innovatieve projectideeën genereert en/of identificeert en vertaalt in concrete projectplannen die ter uitvoering overgedragen kunnen worden aan derden (denk daarbij aan Syntens, LIOF, Hogeschool-Zuyd, Fontys-Hogescholen, Citaverde, Connect e.a.). De beoogde TROM is ook een organisatie waar mkb-ondernemers met hun wie-wat-waar - vragen terecht kunnen. De TROM functioneert als een spin in het web met alle voor de ondernemer relevante partijen en scharniert de contacten tussen denkbare partijen. Zij maakt het voor de door marktpartijen te doorlopen traject transparant. In voormeld kader zal de TROM complementair zijn de aan de in te richten uitvoeringsorganisatie van de Gebiedsontwikkeling Midden-Limburg. Waar laatstgenoemde organisatie zich sterk zal maken voor majeure en complexe economische projecten met grote investeringen, ook op het vlak van toerisme en recreatie, zal de TROM zich met name richten op de belangen van het bestaande midden- en kleinbedrijf door het slaan van bruggen tussen het midden- en kleinbedrijf en kennisinstellingen, door het leggen van dwarsverbanden tussen bedrijven, alsmede door het entameren van projecten samen met bedrijven. Wij stellen voor een fonds in te richten voor actielijn 3, waarbij voor elk project steeds vooraf de budgetten worden bepaald met als basis de publiek private deelneming, al of niet gevoed door Europese, provinciale of andere middelen. Het gemeentelijk budget voor dit fonds is afkomstig uit de gemeentelijke bijdrage aan de gebiedsontwikkeling. Aan de gemeenten Beesel en Kessel wordt wel gevraagd het voorgestelde bedrag per inwoner rechtstreeks beschikbaar te stellen aan dit TROM-fonds. Juist op de actielijn structuurversterkende projecten is het te verwachten dat de TROM en daarmee de regio een behoorlijke multiplier kan genereren op haar eigen financiële inbreng. Cofinanciering van de projecten is onder meer te verwachten vanuit de Provincie Limburg, LIOF, Kamer van Koophandel en de Europese Unie. Met de Provincie worden thans de desbetreffende mogelijkheden geïnventariseerd. In het concept werkplan 2009 wordt ingegaan op de projecten.

5 Rechtsvorm De TROM streeft algeheel maatschappelijke doelstellingen na waaronder de bevordering van bedrijvigheid en werkgelegenheid en het zorg dragen voor een hoge quality of life in wonen, werken en recreëren. Haar missie is om publieke en private partijen in een onderlinge alliantie Midden-Limburg op een innovatieve en slagwaardige wijze versneld te doen ontwikkelen tot een toonaangevende internationaal opererende toeristische regio van formaat. De beoogde ontwikkelingsmaatschappij wil daadwerkelijk facilitaire diensten gaan verlenen ter bevordering van het toerisme en de recreatie in Midden-Limburg, een en ander zonder winstoogmerk voor de deelnemers zelf. Laatstgenoemden stellen middelen ter beschikking voor de realisering van de doelstellingen zonder daar zelf financieel beter van te willen worden. Er is geenszins sprake van het drijven van een onderneming met winstoogmerk. De TROM heeft veeleer een algeheel maatschappelijke doelstelling in de vorm van het ontwikkelen van de regionale economie. De TROM zou derhalve het beste in de vorm van een stichting kunnen worden opgericht. Een stichting is zowel juridisch als operationeel, maar ook vanuit communicatief oogmerk de meest passende rechtsvorm. Andere rechtsvormen als een BV, een NV of een coöperatie hebben als wettelijke doelstelling het uitoefenen van een onderneming met winstoogmerk voor de aandeelhouders of leden. Omdat er geen winstoogmerk is, is afgestapt van het aanvankelijke idee om de TROM in het jasje van een NV te steken. Organisatie TROM De TROM wordt in een PPS-constructie tussen de 9 betrokken gemeenten en het Toeristisch Samenwerkingsverband als een zelfstandig functionerend orgaan opgezet. Overheid en bedrijfsleven sluiten dienaangaande een samenwerkingsovereenkomst. Met een kleine, slagvaardige en vooral flexibel opererende organisatie, die vooral opereert aan de voorkant van processen en trajecten (het initiëren, organiseren en coördineren van projecten, waarbij de uitvoering waar mogelijk in handen gelegd wordt van de partners in business ) kan binnen Midden-Limburg veel in beweging gezet worden voor het maken van de noodzakelijke inhaalslag. Op projectmatige basis kan procesmanagement ingehuurd worden. Uitgangspunten voor de organisatie van de TROM zijn: - het orgaan functioneert na de aanloopjaren op afstand van de participanten en is dan onafhankelijk; - de Leden van de Raad van Toezicht worden na de aanloopjaren gekozen door de participanten, maar komen niet rechtstreeks voort uit de participanten. De gezamenlijke gemeenten en het Toeristisch Samenwerkingsverband Midden-Limburg wijzen respectievelijk 5 en 2 leden van de Raad van Toezicht aan; - er wordt een Adviesraad geïnstalleerd met vertegenwoordigers van overheid (waaronder alle betrokken gemeenten), kennisinstellingen, natuurorganisaties en intermediaire organisaties van en voor het bedrijfsleven;

6 - de participanten in de PPS-constructie bepalen het beleid van de TROM, maar de uitvoering ervan ligt verregaand in handen van de bestuurder/directeur van de TROM. In deze is sprake van een scheiding tussen beleid en uitvoering. Hiervoor is gekozen om de TROM slagvaardig te laten opereren. In de aanloopjaren wordt gekozen voor een meer directe aansturing vanuit de gemeenten en vanuit het Toeristisch Samenwerkingsverband. In het concept werkplan 2009 wordt inzicht gegeven in het werkbudget, de kosten en opbouw van de organisatie van de TROM. Draagvlak Het voorliggende businessplan voor de TROM Midden-Limburg is tot stand gekomen in een inter-actief proces tussen de 9 betrokken gemeenten, het Toeristisch Samenwerkingsverband Midden-Limburg en deskundige derden. Het concept van het plan is tijdens de door de Stuurgroep TROM georganiseerde roadshows (die door ca. 450 personen bezocht zijn) getoetst bij het belanghebbende bedrijfsleven. In de breedte is het plan positief ontvangen en is sprake van instemming van het bedrijfsleven. De ingekomen reacties zijn in het onderhavige plan verwerkt. Voorts is het plan mede in het kader van de Gebiedsontwikkeling Midden-Limburg - besproken met de Provincie Limburg. Dienaangaande kan u bericht worden dat de Provincie de gedachte van het vormen van een publiek-privaat samenwerkingsverband onderschrijft om daarmee de slag-kracht van de regio te vergroten. De Provincie wil daarbij vooral investeren in projecten en activiteiten in plaats van het direct bijdragen in de kosten van de organisatie. Met de Provincie vindt thans overleg plaats hoe de TROM kan inspelen op de reguliere middelen en fondsen van de Provincie en de Europese Unie. Het bestuur van het Toeristisch Samenwerkingsverband Midden-Limburg onderschrijft de noodzakelijkheid van de voorgestelde actielijnen en de wenselijkheid van een uitvoering ervan in een publiek/private constellatie. Mede aan de hand van het voorliggende businessplan wordt thans vanuit dit Samenwerkingsverband in nauwe afstemming met de Stuurgroep TROM het belanghebbende bedrijfsleven benaderd te participeren in de TROM door zich aan te sluiten als deelnemer van het Toeristisch Samenwerkingverband. Hoe breder het draagvlak onder het Samenwerkingsverband, hoe meer middelen door deze private organisatie ingebracht kunnen worden in de TROM. Financiën De initiële looptijd van de TROM wordt 4 jaar en partijen gaan met elkaar een financieel commitment aan voor een dergelijke periode teneinde de continuïteit na de start te kunnen garanderen. De verdeelsleutel van de inbreng van de gezamenlijke gemeenten en het gezamenlijke bedrijfsleven in de meerjarenbegroting van de TROM (exclusief bijdragen van derden) wordt voor de actielijnen 1 en 3 (regiopromotie en structuurversterkende economische projecten) in beginsel gesteld op na de eerste 3 aanloopjaren. Actielijn 2 (routestructuren) wordt gezien als een publieke taak pur sang.

7 In de door de Stuurgroep TROM georganiseerde roadshows is gebleken, dat er onder het belanghebbende bedrijfsleven een groot draagvlak is voor het initiatief, maar veel ondernemers nemen toch een afwachtende houding aan. Derhalve wordt voorgesteld om de inbreng van het bedrijfsleven te laten verlopen volgens het navolgende groeimodel: in het eerste jaar 15 %, in het tweede jaar 20%, in het derde jaar en volgende jaren 25 % van de begroting voor de actielijn 1. Deze verdeling houden wij aan omdat het voor kleine bedrijven vaak moeilijk is om relatieve hoge bedragen te betalen voor deelname aan regiopromotie. Actielijn 2 is daarentegen een taak van de overheid met uitzondering van objectbewegwijzering. Voor actielijn 3 wordt een fonds in het leven geroepen dat dient als basis voor het verder oppakken van structuurversterkende projecten. Deze Structuurversterkende projecten worden alleen gestart wanneer andere partijen ook bijdragen in de kosten. De Stichting Toeristisch Samenwerkingsverband Midden-Limburg stelt zich garant voor de vereiste bijdrage op het vlak van de regiopromotie. De bijdrage van het bedrijfsleven op de actielijn 3 structuurversterkende economische projecten zal komen uit het hanteren van het profijtbeginsel bij deelname aan projecten. Dit is een constructie, die door alle ontwikkelingsmaatschappijen in den lande wordt gehanteerd. De financiële bijdragen door de gemeenten aan de TROM Midden-Limburg zullen gebaseerd worden op het inwoneraantal per gemeente. Het budget voor de TROM zal in de praktijk hoger uitvallen via cofinanciering van de projecten door derden, waaronder de Provincie Limburg, de Kamer van Koophandel, de Europese Unie, LIOF, gemeenten in België en Duitsland en via advertentie-inkomsten uit actielijn 1. De financiering vanuit de gemeente is al opgenomen in de lopende begroting. Bijdrage per inwoner Bijdrage in euro per inwoner voor: Actielijn 1 regiopromotie 1,16 1,16 1,16 1,16 Actielijn 2 toeristische routestructuren 0,48 0,48 0,48 0,48 Actielijn 3 structuurversterkende economische projecten 0,75 0,75 0,75 0,75 Voorstel Uw Gemeenteraad wordt voorgesteld in te stemmen met het volgende: a) het voorliggende meerjarige concept businessplan voor TROM Midden-Limburg ; b) de concept statuten van de Stichting TROM;

8 c) de gevraagde bijdragen per inwoner voor de actielijn 1 (de regiopromotie) voor de periode ; d) het bestuur (lees: Raad van Toezicht) van de TROM op te dragen te overleggen met de Stuurgroep Gebiedsontwikkeling Midden-Limburg om de gevraagde bijdrage voor actielijn 3 ( economische structuurversterking) vrij te maken uit de te reserveren middelen voor de gebiedsontwikkeling ten behoeve van de fondsvorming, voor de periode ; e) de concept samenwerkingsovereenkomst tussen de gemeenten en het Toeristisch Samenwerkingsverband Midden-Limburg; Kessel, 12 januari BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN KESSEL, De secretaris, De burgemeester, H.H.M. Timmermans L.M.M.H. Imkamp

9 Nr. 2009/1 De raad van de gemeente Kessel, Gezien het voorstel van burgemeester en wethouders van 12- januari 2009; Gehoord het advies van de commissie Burgerzaken van 27 januari 2009; in te stemmen met: B e s l u i t 1. het voorliggende meerjarige concept businessplan voor TROM Midden-Limburg ; 2. de concept statuten van de Stichting TROM; 3. de gevraagde bijdragen per inwoner voor de actielijn 1 (de regiopromotie) voor de periode ; 4. het bestuur (lees: Raad van Toezicht) van de TROM op te dragen te overleggen met de Stuurgroep Gebiedsontwikkeling Midden-Limburg om de gevraagde bijdrage voor actielijn 3 ( economische structuurversterking) vrij te maken uit de te reserveren middelen voor de gebiedsontwikkeling ten behoeve van de fondsvorming, voor de periode ; 5. de concept samenwerkingsovereenkomst tussen de gemeenten en het Toeristisch Samenwerkingsverband Midden-Limburg; Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad der gemeente Kessel op 16 februari De raad voornoemd, De griffier, De voorzitter, A.J.E.M. Houwen L.M.M.H. Imkamp

10