Sociale innovatie: bouwen op de kracht van je omgeving
|
|
- Erika Peeters
- 7 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 ERAC Infopaper April 2014 Sociale innovatie: bouwen op de kracht van je omgeving Marie-Thérèse Rooijackers (PSW) en Frank Boss (ERAC) Inleiding Technologische ontwikkeling alléén biedt niet voldoende voorwaarde voor een succesvolle economische ontwikkeling. Met de dominantie van technologische innovatie in het economisch debat en het economisch beleid van de laatste jaren lijkt dat bijna een nieuw inzicht. Maar juist de geschiedenis van Nederland, dat zijn belangrijkste successen vierde als handelsnatie, toont aan dat innovatie in de organisatie van die handel (VOC) en de financieringsconcepten (die leidden tot onze huidige handelsbanken) de werkelijke basis onder het economisch succes vormden. Dat is in deze tijd niet anders. Zonder af te willen doen aan het belang van technologische ontwikkeling, is, volgens veelgeciteerd onderzoek van de Erasmus Universiteit, de niet-technologische innovatie verantwoordelijk voor ca. 75% van het resultaat van innovaties. Niet-technologische innovatie wordt ook wel aangeduid met de term sociale innovatie Er zijn vele opvattingen over de betekenis van sociale innovatie. Vanuit ons werkveld en achtergrond gebruiken wij ieder een eigen definitie: Vanuit de bedrijfsmatige en HR invalshoek: Sociale innovatie richt zich op vernieuwing van de arbeidsorganisatie en arbeidsrelaties met als doel een verbetering van de productiviteit en kwaliteit bij bedrijven én een betere benutting van de talenten van werknemers. Vanuit de sociaal-economische en maatschappelijke invalshoek: Sociale innovatie richt zich op het verbinden van verschillende stakeholders, die gezamenlijk nieuwe business modellen en marktconcepten ontwikkelen, om maatschappelijke waarde te creëren. Twee verschillende definities en wie even wat deskresearch via internet pleegt kan er nog veel meer vinden. In dit artikel stellen wij ons de vraag wat werkelijk van belang is bij sociale innovatie, wat er toe doet, zonder te verzanden in theoretische discussies over het begrip en de verschillende definities. En we stellen ons de vraag hoe de verschillende vormen zich tot elkaar verhouden. 1 Een voorbeeld van het groeiend inzicht dat (economische) ontwikkeling uit beide componenten bestaat is in onze regio o.a. terug te zien in de Regionale Innovatie Strategie van Zuid Nederland, Smart Specialisation Strategy RIS3 Zuid: De Kunst van het Combineren, (maart 2013) 2 In het artikel spreken wij over bedrijven. Dat komt doordat in onze professionele oriëntatie het functioneren van arbeidsorganisaties een belangrijke rol speelt. De stelling en argumentatie is echter van toepassing op alle maatschappelijke organisaties.
2 Waar draait het eigenlijk om? Onze visie is dat er erg veel energie wordt gestoken in het benadrukken van het mogelijke onderscheid tussen de verschillende elementen van sociale innovatie. In beleidstukken, en in de daarop gebaseerde activiteiten, gaat men uit van verschillende definities waarbij de andere varianten soms van diskwalificaties worden voorzien. Het zou te breed omvattend zijn of juiste te smal of niet meer van deze tijd. 3 Voor ons staat voorop dat bij alle vormen van sociale innovatie sprake is van het creëren van nieuwe waarde, waarde creatie. Het gaat hierbij niet alleen meer om de winst, de korte termijn, maar ook om de kwaliteit van het product, de mensen, de betekenis die het uitstraalt. Maar er is nog meer. Zowel binnen arbeidsorganisaties als binnen regio s wordt maatschappelijke waarde gecreëerd door samenwerking van stakeholders die hun kennis, vaardigheden, attitude en emotie bundelen en nieuwe business modellen (of marktconcepten) ontwikkelen. Dat vergt een omgeving waarbinnen de samenwerking van stakeholders niet alleen gestimuleerd wordt, maar een vanzelfsprekendheid is. Die omgeving wordt ook wel aangeduid als het Sociale Innovatie Ecosysteem. Centraal in dat ecosysteem staat interactie tussen partners. Die interactie en daarop gerichte instrumenten inspireren, stimuleren en ondersteunen de totstandkoming van sociale innovaties in de regio en binnen bedrijven en veranderen de regio feitelijk in een sociale innovatie regio. Hoe ziet dat er in de praktijk uit? Waarde creatie is in een bedrijf Binnen een bedrijf gaat het om het optimaal benutten van alle kwaliteiten die een bedrijf in huis heeft om zo structurele vernieuwingen in de werkprocessen en arbeidsrelaties te realiseren. Innoveren samen met medewerkers. De waarde van medewerkers is uit te drukken in kennis & vaardigheden en attitude & emoties (bevlogenheid). Medewerkers hebben een bepaalde mate van vakmanschap in huis door opleiding en/of ervaring. Daarnaast hebben medewerkers vaak meer kennis en vaardigheden in huis dan beseft wordt. Verder is van belang hoe flexibel en wendbaar medewerkers zijn en of ze kunnen samenwerken en afstemmen binnen hun eigen team, met andere teams en afdelingen, en nog een stap verder, met leveranciers en klanten. De ondernemer zorgt ervoor dat deze waarde benut wordt door medewerkers tijd, ruimte en vertrouwen te geven om te innoveren. Zonder een stimulerende omgeving kan een medewerker wel willen veranderen maar loopt hij in de dagelijkse praktijk aan tegen interne regels, procedures of een leidinggevende die geen vertrouwen heeft in de deskundigheid van zijn medewerkers. Een directeur of bestuurder die waardevolle innovaties wil stimuleren draagt helder de visie uit waarom gaan we het doen, wat is onze gezamenlijke uitdaging (gedeeld belang). 3 Deze verschillen komen oa naar voren uit recente rapporten als Technologische en sociale innovatie in een concurrerende markt. Innovatie- en concurrentiemonitor topsectoren, Panteia en RSM (Erasmus Universiteit ) (november 2013) en De kracht van sociale innovatie, AWT (januari 2014).
3 In het model van Schmalenbach wordt inzichtelijk dat de kwaliteiten van medewerkers tot hun recht komen en leiden tot waardevolle innovaties voor het bedrijf als medewerkers kunnen, willen en mogen innoveren. Model van Schmalenbach (2001) Succesvolle sociaal innovatieve bedrijven die ook waarde toevoegen aan hun regio hebben mensen in dienst die zelfstandig knelpunten en kansen kunnen signaleren en de context van de situatie (de markt) kunnen overzien. Ze hebben inzicht en kunnen meer verantwoordelijkheid aan. Deze medewerkers zijn bekwaam in het duurzaam samenwerken en onderhandelen met collega s, leveranciers en klanten over inhoud en uitvoering. Deze ondernemende medewerkers sluiten zo aan bij de steeds sneller veranderende omgeving waar ze functioneren als een spin in het web met een netwerk van collega s, management, leveranciers, co-producenten, klanten en maatschappij/samenleving. Waarde creatie is tussen bedrijven Gebiedsontwikkeling op basis van sociale innovatie werkt niet anders, maar nu extern gericht. Zoekend naar het optimaal benutten van de omgeving van het bedrijf en de kwaliteiten van het gebied. Het zoekproces naar die kwaliteiten wordt gestructureerd door het model van de verduurzamingstempel. 4 De Verduurzamingstempel is een concept dat is ontwikkeld door Pontifax, een Kempens bedrijf dat zijn specialiteit heeft gemaakt van het realiseren van samenwerking om waarde te creëren. In het model kijkt de ondernemer naar de omgeving van zijn bedrijf door een bril, waarin zes vensters zijn onderscheiden, overeenkomend met zes domeinen van verduurzaming: 4 De Verduurzamingstempel is eigendom van Pontifax bv. Op het concept zijn intellectuele eigendomsrechten van toepassing. Waar de term ondernemer (en bedrijf) wordt gehanteerd, mag ook worden gelezen maatschappelijke ondernemer (en maatschappelijke organisatie).
4 De relaties van de ondernemer, binnen elk van die vensters, zijn te structureren naar leveranciers, partners en klanten. Zo structureert de verduurzamingstempel de (stakeholder)verbindingen van het bedrijf naar 18 domeinen. Vervolgens wordt het sociale innovatie proces vormgegeven door uit elk van die domeinen (een) vertegenwoordiger(s) uit te nodigen om bij te dragen aan het innovatieproces, door vanuit de eigen belevingswereld input te leveren. Vanwege die inbreng in het innovatieproces spreekt Pontifax van inbassadeurs. Sociale innovatie is in deze opvatting eigenlijk niet meer dan het zoeken naar nieuwe businessconcepten op basis van het gebruiken van de kwaliteiten van de omgeving van het bedrijf. Dat kan eenvoudig door op een gestructureerde manier de inbassadeurs bij elkaar te brengen om samen gericht te werken aan nieuwe business concepten, gebaseerd op de combinatie van de kwaliteiten van de deelnemers. Zo ontstaan er nieuwe allianties. Startend vanuit één bedrijf leidt de aanpak tot een deelname van ongeveer 18 inbassadeurs in het sociale innovatieproces in het gebied. Maar daarmee stopt het niet, want elk van die partners kan (op basis van het ontwikkelde model) vanuit zijn eigen netwerken ook weer nieuwe business concepten ontwikkelen door gebruik te maken van de kwaliteiten van zijn omgeving. En zo groeit het sociale innovatie netwerk en neemt het gebied zijn eigen ontwikkeling, vanuit zijn eigen waarden, in eigen hand.
5 Sociale innovatie leidt tot nieuwe vormen van business in het gebied. Maar het doet veel meer dan dat. Niet alle nieuwe business concepten zullen betrekking hebben op economische activiteiten. Juist de integrale benadering vanuit de zes domeinen van verduurzaming leidt tot een evenwichtige gebiedsontwikkeling, waarin ruimtelijke, economische en maatschappelijke waarden in samenhang met elkaar worden gestimuleerd. Conclusie Uit bovenstaande voorbeelden zien we in wezen niet meer dan verschillende verschijningsvormen van dezelfde doorvoelde noodzaak om bij vernieuwingsprocessen optimaal gebruik te maken van de kwaliteiten van de mens en haar omgeving. Dat geldt binnen het bedrijf, waar die kwaliteiten vooral te vinden zijn bij de medewerkers; dat geldt ook tussen bedrijven en hun partners en in nog bredere zin tussen maatschappelijke actoren. Bezien vanuit dat standpunt is de stelling te verdedigen dat de verschillende betekenissen niet alleen verschijningsvormen zijn van dezelfde drive, maar dat zelfs de ene verschijningsvorm voorwaardelijk is voor de andere. Met andere woorden: arbeidsorganisaties, die hun interne sociale innovatieproces niet in orde hebben, kunnen niet succesvol participeren in regionale open sociale innovatie verbanden, gericht op het creëren van maatschappelijke waarde. En omgekeerd: Bestuurders in regionale open sociale innovatie verbanden kunnen pas afspraken tussen elkaar duurzaam realiseren als ze in hun eigen arbeidsorganisaties sociaal innovatief zijn. Doen ze dat niet dan blijven ze in regio s topdown samenwerken zonder dat zij in verbinding staan met hun eigen organisatie. Oftewel de een kan niet zonder de ander. In onze opvatting horen deze interne en externe sociale innovatie bij elkaar als de twee kanten van een medaille. De verbinding is niet zozeer te vinden in de definities, die ingaan op de verschillende elementen en verschijningsvormen, maar juist in de praktijk van de toepassing. Wat beiden verbindt is de oriëntatie van de sociale innovator: het besef dat voor het creëren van nieuwe waarde gerichte
6 samenwerking vanuit verschillende invalshoeken noodzakelijk is. Sociale innovatie in- en extern - vormt de praktijk van Waardecreatie 5. Wil men regio s innovatief en succesvol laten zijn dan is aandacht voor de kwaliteiten binnen het bedrijf én binnen de regio dus hard nodig. Kwaliteiten op gebied van kennis, vaardigheden, attitude en emotie maar ook de bundeling hiervan is cruciaal om vanuit verschillende disciplines en invalshoeken om tot nieuwe inzichten en aanpakken te komen. Zo worden nieuwe waarden gecreëerd door duurzaam en sociaal samen te werken, gebruikmakend van het ruimtelijk, economisch en maatschappelijk kapitaal. Hoe-vraag? De totstandkoming en werking van sociale innovatie, binnen de arbeidsorganisatie evenzeer als tussen arbeidsorganisaties kan gestimuleerd worden door het faciliteren van ontmoeting en netwerkvorming, clustering van kennisontwikkeling en toepassing (proeftuinen), het beschikbaar stellen van instrumenten die samenwerking mogelijk maken en vooral het blijven leren van voorbeelden uit de praktijk. In één woord: het versterken van het sociale innovatie ecosysteem. Zo groeit sociale innovatie vanuit organisatie en maatschappij, bottom-up. Uiteindelijk wil iedereen van waarde zijn en die steen in de rivier leggen. En in de komende tijd doe je dat niet meer als individu, maar in samenwerking met je omgeving. Maart 2014 (herziene versie) Marie-Therese Rooijackers, afgestudeerd historicus is werkzaam bij PSW adviesbureau voor arbeidsparticipatie in 's-hertogenbosch. Hier heeft zij op diverse thema's projecten, trainingen en adviestrajecten uitgevoerd. Sociale innovatie, in al zijn facetten, is het thema wat haar het meest na aan het hart ligt. Zij is hiermee vooral actief geweest voor het MKB en de Zorg. Frank Boss, algemene econometrie, is vanuit zijn eigen consultancy onderneming, werkzaam als senior adviseur voor ERAC (adviesbureau voor Regionale Ontwikkeling in s-hertogenbosch). Sinds 2007 is hij, eerst als programmadirecteur en later adviseur, verbonden aan Midpoint Brabant, dé regio van social innovation. 5 Het manifest Investeer in Sociale Innovatie zegt hierover: Daarnaast ligt er een fundamenteel ander waardenstelsel ten grondslag aan sociale innovatie dan aan de innovatieagenda van de twintigste eeuw. Namelijk een waardenstelsel dat zich het best laat beschrijven als het streven naar een samenleving die in al haar facetten duurzaam en sociaal is. Stichting Nederland Kennisland en Waag Society (2012).
Sociale innovatie zoveel méér dan technologische vernieuwing: het gaat om de kwaliteiten van de mens in zijn omgeving
Sociale innovatie zoveel méér dan technologische vernieuwing: het gaat om de kwaliteiten van de mens in zijn omgeving Marie- Thérèse Rooijackers en Frank Boss Inleiding Het behoeft inmiddels nauwelijks
Nadere informatieWe zien een datagedreven wereld vol kansen. Toepassingscentrum voor big data oplossingen
We zien een datagedreven wereld vol kansen Toepassingscentrum voor big data oplossingen We zien succesvolle organisaties groeien door big data 50% van de meest succesvolle organisaties Volg ons op twitter:
Nadere informatieWe can't solve problems by using the same kind of thinking we used when we created them. (Albert Einstein)
We can't solve problems by using the same kind of thinking we used when we created them. (Albert Einstein) Sociale Innovatie, wat is dat eigenlijk? Sjiera de Vries, lector Sociale Innovatie Innoveren:
Nadere informatie5 CRUCIALE COMPETENTIES VOOR EEN DUURZAAM HRM/L&D DIMITRI MAENHOUDT
5 CRUCIALE COMPETENTIES VOOR EEN DUURZAAM HRM/L&D DIMITRI MAENHOUDT WAT BETEKENT DUURZAAM? Duurzaam betekent aansluiten op de behoeften van het heden zonder het vermogen van toekomstige generaties om in
Nadere informatieOperationeel Programma EFRO Noord-Nederland
Samenvatting Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland 2014-2020 Inzet op innovatie en een koolstofarme economie In het Europa van 2020 wil Noord-Nederland zich ontwikkelen en profileren als een regio
Nadere informatieSTRATAEGOS CONSULTING
STRATAEGOS CONSULTING EXECUTIE CONSULTING STRATAEGOS.COM WELKOM EXECUTIE CONSULTING WELKOM BIJ STRATAEGOS CONSULTING Strataegos Consulting is een strategie consultancy met speciale focus op strategie executie.
Nadere informatieVisie op Dienstverlening
Visie op Dienstverlening 2019 2023 1. Inleiding en context Dronten geeft je de ruimte en is een gemeente met lef. De samenleving verandert snel, de gemeente Dronten verandert mee. Het is een tijd van verdere
Nadere informatieEen kennis- en netwerkorganisatie voor professionals¹ >>
Een kennis- en netwerkorganisatie voor professionals¹ >> die organisaties adviseren over en begeleiden bij uiteenlopende innovaties op het gebied van organisatie- en werkvormen, arbeidsrelaties, leiderschap
Nadere informatieInspiratie voor Nieuwe Business Modellen
Inspiratie voor Nieuwe Business Modellen Bijeenkomst bij Eneco in kader van onderzoek naar Nieuwe Business Modellen De noodzaak om te veranderen is onmiskenbaar. Burgers, bedrijven en overheid zoeken naar
Nadere informatieSociale innovatie. Integraal op weg naar topprestaties in teams en organisaties
Sociale innovatie Integraal op weg naar topprestaties in teams en organisaties DATUM 1 maart 2014 CONTACT Steef de Vries MCC M 06 46 05 55 57 www.copertunity.nl info@copertunity.nl 2 1. Wat is sociale
Nadere informatieGids voor werknemers. Rexel, Building the future together
Gids voor werknemers Rexel, Building the future together Editorial Beste collega s, De wereld om ons heen verandert snel en biedt ons nieuwe uitdagingen en kansen. Aan ons de taak om effectievere oplossingen
Nadere informatieModel van Sociale Innovatie
Model van Sociale Innovatie Ontwikkelgebieden van sociale innovatie Sociale Innovatie richt zich op vier basisvragen: 1. Hoe medewerkers te stimuleren eigenaarschap te nemen op hun eigen leer- en ontwikkeltraject
Nadere informatieMastermind groep. Business Development. Leiderschap in het creëren van een sterke business
Mastermind groep Business Development Leiderschap in het creëren van een sterke business Business Development Leiderschap in het creëren van een sterke business In turbulente tijden staat uw business voortdurend
Nadere informatieVAN BELEID NAAR BUSINESS Een methode om écht te gaan ondernemen
VAN BELEID NAAR BUSINESS Een methode om écht te gaan ondernemen AANLEIDING De creatieve industrie is een sector die de economische en culturele waarde van betekenis centraal stelt en exploiteert. Deze
Nadere informatieCao Metalektro: die deal doen we samen
Cao Metalektro: die deal doen we samen De drive om iets slimmer, sneller of beter te doen met de inzet van techniek, heeft de maakindustrie in ons land groot gemaakt. En daar zijn we trots op. Met technologische
Nadere informatieWelkom in het Horizon College
Welkom in het Horizon College Bij het Horizon College maken we onze naam waar: we geven middelbaar beroepsonderwijs dat bij jou past en jouw horizon groter maakt. We leren je niet alleen een vak met toekomst,
Nadere informatieCOMMUNICEREN VANUIT JE KERN
COMMUNICEREN VANUIT JE KERN Wil je duurzaam doelen bereiken? Zorg dan voor verbonden medewerkers! Afgestemde medewerkers zijn een belangrijke aanjager voor het realiseren van samenwerking en innovatie
Nadere informatieNameting Scan Mijn Bedrijf 2.0 2011-2012
Sociale innovatie De volgende vragen gaan over sociale innovatie en innovatief ondernemingsbeleid. Sociale Innovatie is een vernieuwing of een verbetering in de arbeidsorganisatie en in de arbeidsrelaties
Nadere informatieMasterclass Value of Information. Waarde creëren voor de business
Masterclass Value of Information Waarde creëren voor de business Informatie en informatietechnologie maken het verschil bij de ontwikkeling van nieuwe business ideeën. Met informatie kunnen nieuwe innovatieve
Nadere informatieOpleidingsprogramma DoenDenken
15-10-2015 Opleidingsprogramma DoenDenken Inleiding Het opleidingsprogramma DoenDenken is gericht op medewerkers die leren en innoveren in hun organisatie belangrijk vinden en zich daar zelf actief voor
Nadere informatieInnovatie stimuleren in de aanbesteding met het innovatiepartnerschap
Innovatie stimuleren in de aanbesteding met het innovatiepartnerschap 1 Flexival Voorstellen 2 Inhoud 1. Innovatiegericht inkopen 2. Innovatiepartnerschap 3. Lessons learned 4. Meer weten? Vragen kunnen
Nadere informatieHOOFDSTUK 14 INNOVEREN ORGANISEREN
HOOFDSTUK 14 INNOVEREN ORGANISEREN MANAGEMENT VAN INNOVEREN De mate waarin het topmanagement in staat is een innovatief klimaat te scheppen hangt mede af van de gehanteerde leiderschapsstijl. Transactioneel
Nadere informatieKick-off programma Kwaliteit van de Samenleving in Zuid-Holland 10 december 2015
Kick-off programma Kwaliteit van de Samenleving in Zuid-Holland De aftrap Op heeft JSO met u de aftrap gegeven van het programma Kwaliteit van de Samenleving in Zuid- Holland. Het programma voorziet in
Nadere informatieFunctieprofiel Innovatiemanager Provincie Zuid-Holland
Functieprofiel Innovatiemanager Provincie Zuid-Holland Provincie Zuid-Holland Innovatiemanager De provincie Zuid-Holland is een bedrijvige, veelzijdige provincie met 3,5 miljoen inwoners op een gebied
Nadere informatie10 klimaatmaatregelen voor innovatie
10 klimaatmaatregelen voor innovatie We hebben als overheid de ambitie om bij de te dragen in Vlaanderen als topregio. Vandaag leven we in een context van beperking. Van meer, met minder. En nóg meer met
Nadere informatieBantopa Terreinverkenning
Bantopa Terreinverkenning Het verwerven en uitwerken van gezamenlijke inzichten Samenwerken als Kerncompetentie De complexiteit van producten, processen en services dwingen organisaties tot samenwerking
Nadere informatieDocent als innovator. Symposium: Innovaties in het onderwijs? Help, mijn team wil wel! 13 november 2012, Breda PSW Danny Willems senior adviseur
Docent als innovator Symposium: Innovaties in het onderwijs? Help, mijn team wil wel! 13 november 2012, Breda PSW Danny Willems senior adviseur Een korte introductie PSW Een expertisecentrum op het terrein
Nadere informatieSUCCESVOL INNOVEREN GAAT SNELLER MET DE JUISTE PARTNERS!
Innovatieplatform voor industrieel oppervlaktebehandelend Nederland SUCCESVOL INNOVEREN GAAT SNELLER MET DE JUISTE PARTNERS! VOORSPRONG DOOR INNOVATIEGERICHTE SAMENWERKING Dat Nederland er economisch goed
Nadere informatieSamenwerken aan een toekomstbestendige retailsector
Samenwerken aan een toekomstbestendige retailsector Wie wij zijn Het Retail Innovation Platform helpt de innovatie- en concurrentiekracht van de retailsector te versterken. Samen met retailers en andere
Nadere informatieDirecteur / Bestuurder
Vacature Stichting Rijnstad is op zoek naar een Directeur / Bestuurder Directeur / Bestuurder Stichting Rijnstad is per 1 januari 2020 opzoek naar een bestuurder. De bestuurder stelt als eindverantwoordelijke
Nadere informatieProf.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Bestuurslid NCSI
Prof.dr. Henk W. Volberda Rotterdam School of Management, Erasmus University Wetenschappelijk directeur INSCOPE Bestuurslid NCSI Erasmus Concurrentie & Innovatie Monitor 2008 Bedrijven presteren beter
Nadere informatie. Winstgevendheid door wenbaarheid. Wendbare organisaties bieden zekerheid voor de toekomst. 24 april 2012
. Winstgevendheid door wenbaarheid Wendbare organisaties bieden zekerheid voor de toekomst 24 april 2012 wie zijn wij Optines Consultancy is als HRM business partner gespecialiseerd in verandermanagement,
Nadere informatieAchtergrond. Missie Onze missie op basis van deze situatie luidt:
Achtergrond Basisschool De Regenboog staat in de wijk Zuid-west in Boekel en valt onder het bestuur van Zicht PO. Evenals de andere scholen onder dit bestuur gaan wij de komende periode vorm geven aan
Nadere informatieProfielschets. Ondernemende school
Profielschets Ondernemende school Scholen met Succes Postbus 3386 2001 DJ Haarlem www.scholenmetsucces.nl info@scholenmetsucces.nl tel: 023 534 11 58 fax: 023 534 59 00 1 Scholen met Succes Een school
Nadere informatieINNOVATIEMANAGEMENT HOOFDSTUK 14 INNOVEREN ORGANISEREN. Eva Strengers & Stéphanie Konings & Jacky van Angelen
INNOVATIEMANAGEMENT HOOFDSTUK 14 INNOVEREN ORGANISEREN Eva Strengers & Stéphanie Konings & Jacky van Angelen 14.1 MANAGEMENT VAN INNOVEREN Twee verantwoordelijkheden van het topmanagement ten aanzien van
Nadere informatie2 Het nieuwe werken gedefinieerd
2 Het nieuwe werken gedefinieerd Waar komt de trend van het nieuwe werken vandaan? De vele publicaties die er zijn over het nieuwe werken voeren vaak een white paper van Microsoft oprichter Bill Gates
Nadere informatieOp weg naar een integraal kindcentrum. Janny Reitsma
Op weg naar een integraal kindcentrum Janny Reitsma Programma: Verkenning van het integraal kindcentrum Leiderschap: mensen in beweging zetten Leiderschap: planmatig organiseren Leren als strategie voor
Nadere informatie' Zijn wie je bent. Dat is geluk.'
identiteitsbewijs ' Zijn wie je bent. Dat is geluk.' Erasmus 4 Onderwijs draait om mensen Onderwijs draait om mensen. Als we met elkaar in het onderwijs iets willen bereiken, dan draait alles om passie,
Nadere informatieCirculaire economie voor bedrijven en bedrijventerreinen. Naar bevordering van samenwerking en verduurzaming op bedrijventerreinen
Circulaire economie voor bedrijven en bedrijventerreinen Naar bevordering van samenwerking en verduurzaming op bedrijventerreinen Een holistisch, integrale kijk naar organisaties, de balans tussen organisatie
Nadere informatieArnold Monshouwer. Business Club Bernisse
Arnold Monshouwer Business Club Bernisse Wie zijn wij? Waarom innoveren? Wat is innovatie? Hoe kom ik op ideeën? Hoe pak ik het aan? Agenda Even voorstellen 1. Beter, eerder en sneller innoveren 2. Onafhankelijk
Nadere informatieOnderwerp Reactie op het advies van BrabantAdvies betreffende het adviesrapport Brabant: testomgeving van de wereld van morgen
Statenmededeling Onderwerp Reactie op het advies van BrabantAdvies betreffende het adviesrapport Brabant: testomgeving van de wereld van morgen Aan Provinciale Staten van NoordBrabant, Kennisnemen van
Nadere informatieInnoveren = Marktgericht communiceren
Innoveren = Marktgericht communiceren Inleiding Adviseurs bij Syntens constateren bij bedrijven vaak een gebrek aan aandacht voor de markt. Veel ondernemingen hebben een verstoorde marktdynamiek. Door
Nadere informatieTransformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw
Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw de rol van onderzoek 19 oktober 2017, prof.dr.ir. Jack van der Vorst, lid concernraad Wageningen University & Research Wereldwijde uitdagingen land-
Nadere informatieWendbaar en waarde(n)vol onderwijs!
Wendbaar en waarde(n)vol onderwijs! In ons onderwijs staat de mens centraal, of het nu gaat om studenten of medewerkers, om ouders of werknemers uit het bedrijfsleven, jongeren of volwassenen. Wij zijn
Nadere informatieDiensteninnovatie: wat is dat?
Over de AWT De Adviesraad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid (AWT) adviseert regering en parlement over beleid voor wetenschap, technologie en innovatie De AWT adviseert gevraagd en ongevraagd.
Nadere informatieRealisatie. Deelnemersbrochure DE PILOTSTARTER. Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening
Realisatie Deelnemersbrochure DE PILOTSTARTER Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening DE PILOTSTARTER Werk je ook aan innovaties om gemeentelijke dienstverlening
Nadere informatieHet Innovatiekompas Inspiratie sessies Dr. Guy Bauwen
Het Innovatiekompas Inspiratie sessies Dr. Guy Bauwen 1 Innovatiekompas Inspiratie Sessies Contacteer ons voor: Een voordracht om kennis te maken met het kompasmodel. Een workshop om het toepassen van
Nadere informatieRealisatie. Indienersbrochure DE PILOTSTARTER. Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening
Realisatie Indienersbrochure DE PILOTSTARTER Platform voor pilots over de vernieuwing van gemeentelijke informatievoorziening DE PILOTSTARTER Werk je ook aan innovaties om gemeentelijke dienstverlening
Nadere informatieOverheid in Verbinding. Workshop: Talentmanagement
Overheid in Verbinding Workshop: Talentmanagement Door wie? Helma Verhagen Organisatieadviseur HR/Ontwikkeling/Verandering ipv. Martine Peper Organisatie Adviseur HR / Ontwikkeling Désirée Veer Strategisch
Nadere informatieWat is jouw grootste uitdaging als ondernemer?
Wat is jouw grootste uitdaging als ondernemer? De Week van de Ondernemer doet het gehele jaar onderzoek naar de belangrijkste uitdagingen van ondernemers. We presenteren hierbij de belangrijkste uitkomsten.
Nadere informatieDuurzame inzetbaarheid in de regio:
Duurzame inzetbaarheid in de regio: benutten van talent = verhogen van productiviteit Wecreate Consulting in afstemming met CNV en VNO NCW Brabant-Zeeland Waarom Duurzame Inzetbaarheid (DI)? De wereld
Nadere informatieTheo Koot Ivo de Nooijer Raffi Balder
HUBspot is een plek waar innoverende studenten, ondernemers, investeerders, docenten en bedrijven elkaar ontmoeten en inspireren, kennis opdoen en samen ondernemen. Met als doel om Leiden innovatiever
Nadere informatieTilburg University 2020 Toekomstbeeld. College van Bestuur, april 2013
Tilburg University 2020 Toekomstbeeld College van Bestuur, april 2013 Strategie in dialoog met stakeholders Open voor iedere inbreng die de strategie sterker maakt Proces met respect en waardering voor
Nadere informatieNieuwe serie Workshops! met het Co-Creatie-Wiel. Succesvol innoveren. Drie workshops Najaar 2018
Nieuwe serie Workshops! Succesvol innoveren met het Co-Creatie-Wiel Drie workshops Najaar 2018 Met de ontwerper van het Co-Creatie-Wiel dr. Corry Ehlen 2 Succesvol innoveren! Een hele uitdaging! In de
Nadere informatieCommTalks. 40 Thought leaders over het communicatievak van morgen. Concept & samenstelling. Betteke van Ruler
CommTalks 40 Thought leaders over het communicatievak van morgen Concept & samenstelling Betteke van Ruler Interne communicatie moet anders Pieter van Gelder 104 Nederland en de manier waarop we zijn georganiseerd
Nadere informatieOnderwijs en Kennisoverdracht
Onderwijs en Kennisoverdracht Ontwikkelingen in de duurzame landbouw in Suriname Prof. Tiny van Boekel, Decaan voor Onderwijs/Vice-rector, Wageningen University & Research Centre, NL Inhoud lezing Ontwikkelingen
Nadere informatieSTRATEGISCH PLAN 20152020. Excellent onderwijs voor een innovatieve regio
STRATEGISCH PLAN 20152020 Excellent onderwijs voor een innovatieve regio introductie Met meer dan 10.000 studenten en ruim 800 medewerkers zijn we het grootste opleidingencentrum voor beroepsonderwijs
Nadere informatieOrganisaties worden continu uitgedaagd om hun producten en diensten aan te passen op de veranderende klantvraag en op de interne- en externe factoren
Organisaties worden continu uitgedaagd om hun producten en diensten aan te passen op de veranderende klantvraag en op de interne- en externe factoren die daarbij van belang zijn. Bij het innovatieproces
Nadere informatiePiter Jelles Strategisch Perspectief
Piter Jelles Strategisch Perspectief Strategisch Perspectief Inhoudsopgave Vooraf 05 Piter Jelles Onze missie 07 Onze ambities 07 Kernthema s Verbinden 09 Verbeteren 15 Vernieuwen 19 Ten slotte 23 02 03
Nadere informatieInhoud. Voorwoord 03. Missie en kernwaarden 07. Nieuwe perspectieven voor de toekomst 13. Beloften 23. Merkbaar en herkenbaar 37
Inhoud Voorwoord 03 Missie en kernwaarden 07 Nieuwe perspectieven voor de toekomst 13 Beloften 23 Merkbaar en herkenbaar 37 01 Voorwoord ROC Friese Poort staat midden in de samenleving, want onderwijs
Nadere informatieSocial Innovation maturity scan (SIMS) voor logistieke (MKB) bedrijven
Social Innovation maturity scan (SIMS) voor logistieke (MKB) bedrijven Menno Vos Klaas Mijnheer Fatma Saçli Uitdagingen logistieke sector Topsector Logistiek: Verbetering van de randvoorwaarden van het
Nadere informatieAanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland 2016-2020. Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding
Aanpak arbeidsmarkt Zuidoost-Nederland 2016-2020 Illustratie regionaal arbeidsmarkt dashboard. Inleiding Wil Zuidoost-Nederland als top innovatie regio in de wereld meetellen, dan zal er voldoende en goed
Nadere informatieWat verwachten werkgevers van het onderwijs als het gaat om duurzaamheid?
Wat verwachten werkgevers van het onderwijs als het gaat om duurzaamheid? Een onderzoek onder werkgevers in de topsectoren en de overheid. Onderzoeksrapport Samenvatting 1-11-2013 1 7 Facts & figures.
Nadere informatieFebruari Goed mkb-bestuur en accountant: een waardevolle combinatie
Februari 2018 Goed mkb-bestuur en accountant: een waardevolle combinatie De tekst van deze brochure is een samenvatting van het NEMACC-rapport MKB Goed bestuur en toezicht in Nederland, een verkennend
Nadere informatieDries Stoel en Marcèle van Kerkvoorde. Uw businessmodel voor de toekomst
Dries Stoel en Marcèle van Kerkvoorde Uw businessmodel voor de toekomst Missie: economische groei door versterken van innovatie in het MKB Concurrentiekracht van Nederland versterken Innovatie in het MKB
Nadere informatieInnovatie in Eersel. Eersel onderweg naar Niet alleen de bestemming, maar ook de reis. Raadsinformatieavond 6 september 2016
Innovatie in Eersel Eersel onderweg naar 2030 Niet alleen de bestemming, maar ook de reis. Raadsinformatieavond 6 september 2016 Programma Het begrip Innovatie Eerselse innovatiestrategie Strategie in
Nadere informatieOnze ambitie Welvaart voor toekomstige generaties mogelijk maken
Onze ambitie Welvaart voor toekomstige generaties mogelijk maken 2 Nieuwe technologie zorgt voor fundamentele veranderingen In tijden waarin technologie en de economie ons meer welvaart geven, streven
Nadere informatieIKT Bijeenkomst 6 juni 2017
IKT Bijeenkomst 6 juni 2017 Sociaal innoveren bij Talentgroep Twente en Flexxolutions Martin Nieuwmeijer Regina Nieuwmeijer Agenda bijeenkomst Sociaal innoveren 3 vragen Wat is sociaal innoveren? Hoe pakt
Nadere informatieBijeenkomst opschaling. Divosa 1 februari 2013
Bijeenkomst opschaling Divosa 1 februari 2013 Opschaling Vooral veel uitdagingen kansen, bedreigingen In de sheets een impressie van wat de deelnemers aan de masterclass bedachten. Antwoord op de vraagstukken
Nadere informatieSlimmer werken met mensen
Slimmer werken met mensen Paul Breman Mijn Bedrijf 2.0 wordt mede gefinancierd met steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling van de Europese Commissie, de Provincie Utrecht en de Gemeente
Nadere informatieFactor 4 Social. Introductie. De Factor 4 Social is ontwikkeld door Calanza BV in samenwerking met Microsoft
Factor 4 Social Introductie De Factor 4 Social is ontwikkeld door Calanza BV in samenwerking met Microsoft Uitgave: Maart 2014 Door: Calanza BV Email: info@factor4social.com Telefoon: 023-5155000 Colofon
Nadere informatieInnovatie support gids
Innovatie support gids Uw gids naar resultaat 1 Uw gids naar resultaat Innovatief duurzaam drukwerk Het drukwerk van deze gids is uitgevoerd in waterloos offset met inkt op plantaardige basis, dit resulteert
Nadere informatieWetenschappelijk medewerker Mr. Hans van Mierlo Stichting. Inschaling: schaal 10-11 (naar BBRA) FTE: 0,8 (32 uur per week) Opleidingsniveau: WO
Wetenschappelijk medewerker Mr. Hans van Mierlo Stichting Inschaling: schaal 10-11 (naar BBRA) FTE: 0,8 (32 uur per week) Opleidingsniveau: WO Ervaringsniveau: Medior Context De Van Mierlo Stichting heeft
Nadere informatieDE BOUWCAMPUS GIDS VAN EEN MERK
DE BOUWCAMPUS GIDS VAN EEN MERK VERSIE JUNI 2014 INLEIDING De Bouwcampus staat in de steigers: hier pakken we de uitdagingen binnen de bouw gezamenlijk op. In vraagstukken die zowel private als publieke
Nadere informatie9 juni 16. Stichting EduChild
9 juni 16 Stichting EduChild Hartstocht, vakmanschap, resultaat ü Online business partner ü Business, Sociale en Technologische (BST) innovatie ü 43 online talenten ü Strategen, marketeers, vormgevers
Nadere informatieHR professionaliseringstraject Op herhaling : de modules van 2015
HR professionaliseringstraject Op herhaling : de modules van 2015 Het aanbod bestaat uit de modules van 2015 om iedereen de gelegenheid te bieden deze eventueel nog te volgen. Er is een aantal nieuwe modules
Nadere informatieSlimmer managen en organiseren kan productiviteit en innovatie in zorg verbeteren
Slimmer managen en organiseren kan productiviteit en innovatie in zorg verbeteren Zorgorganisaties zijn innovatiever dan het bedrijfsleven; Zorgorganisaties investeren gemiddeld 25% meer in sociale innovatie,
Nadere informatie' Dit is de tijd die niet verloren gaat: iedre minuut zet zich in toekomst om.' M. Vasalis
IDENTITEITS- BEWIJS ' Dit is de tijd die niet verloren gaat: iedre minuut zet zich in toekomst om.' M. Vasalis 2 Onderwijs draait om mensen Als wij in onze onderwijsinstelling iets willen bereiken, dan
Nadere informatieDe gezamenlijke (innovatie) agenda netwerk openbare bibliotheekvoorzieningen
De gezamenlijke (innovatie) agenda netwerk openbare bibliotheekvoorzieningen 2016-2018 De gezamenlijke (innovatie)agenda Pagina 1 Inhoud Inhoud Aanleiding en opdracht Procesaanpak Uitkomsten Vervolg De
Nadere informatieOpdrachtsverklaring Missie - Visie
Opdrachtsverklaring Missie - Visie 1. Missie Sint-Lodewijk biedt aangepast onderwijs en/of begeleiding op maat aan kinderen, jongeren en volwassenen met een motorische beperking. Ook het gezin en breder
Nadere informatieBantopa Kennismaken met Samenwerken
Bantopa Kennismaken met Samenwerken Vernieuwen door Samenwerken Samenwerken als Kerncompetentie De complexiteit van producten, processen en services dwingen organisaties tot samenwerking met andere bedrijven
Nadere informatieCultuurverandering. Van Oort & Ros Partners bij ontwikkeling. Inhoudsopgave 1. Visie op cultuurverandering 2. Schema Afstemming individu organisatie 5
Van Oort & Ros Partners bij Ontwikkeling Adres: Kerkedijk 11, 1862 BD Bergen Website: www.vanoort-ros.nl E-mail: info@vanoort-ros.nl Telefoon: 072-5814749 Cultuurverandering Inhoudsopgave 1 Visie op cultuurverandering
Nadere informatieBedrijven die investeren in sociale innovatie hebben minder last van de crisis
Erasmus Concurrentie en Innovatie Monitor 2009 Bedrijven die investeren in sociale innovatie hebben minder last van de crisis Rotterdam, 6 oktober 2009 INSCOPE: Research for Innovation heeft in opdracht
Nadere informatieMagie van de Baronie
Magie van de Baronie Beste lezer, Voor je ligt een boekje dat we met veel plezier hebben gemaakt. Hierin wordt ons Rabobankverhaal verteld door middel van beelden. Al bladerend ervaar je op welke manier
Nadere informatieOperationeel Programma EFRO Noord-Nederland Inzet op innovatie en een koolstofarme economie
Samenvatting Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland 2014-2020 Inzet op innovatie en een koolstofarme economie oktober 2014 In het Europa van 2020 wil Noord-Nederland zich ontwikkelen en profileren
Nadere informatieStation Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West
Station Nieuwe Meer Het internationale & inclusieve woon- en werkgebied van Nieuw West 2030 Station Nieuwe Meer is niet alleen een nieuwe metrostation verbonden met Schiphol, Hoofddorp, Zuidas en de Amsterdamse
Nadere informatieDe school is mijn tuin. Claudia Diepstraten, directeur onderwijsteam DHKT. gekomen na 4 sessies met de gezamenlijke teams van de vier
De school is mijn tuin Claudia Diepstraten, directeur onderwijsteam DHKT 2015-2019 Dit document beschrijft de parasolvisie van onderwijsteam DHKT. Het vormt een beschrijving van de gezamenlijke visie van
Nadere informatieHRM SCORECARD. PRESENTATIE/WORKSHOP WATCH-Consultancy in samenwerking met REEF/deelt kennis Woensdag 17 november 2010
HRM-scorecard HRM SCORECARD PRESENTATIE/WORKSHOP WATCH-Consultancy in samenwerking met REEF/deelt kennis Woensdag 17 november 2010 Een korte introductie Wat doet WATCH-Consultancy op het gebied van HRM-Consultancy?
Nadere informatieWIJ ZIJN ACTIUM EN DIT IS ONZE KOERS STRATEGISCHE KOERS
WIJ ZIJN ACTIUM EN DIT IS ONZE KOERS STRATEGISCHE KOERS 2018-2021 Dit is onze strategische koers, dé leidraad bij ons denken en ons doen. Het is ons kompas, dat richting geeft aan de keuzes die we maken
Nadere informatieAdding Sustainable Value
Adding Sustainable Value Uw organisatie klaar voor de toekomst! Internationaal duurzaamheidsprogramma voor het Midden- en Kleinbedrijf Een praktisch opleidingsprogramma dat bedrijven helpt om een duurzaamheidplan
Nadere informatieWorkshop Cross the Line
Workshop Cross the Line Het belang van Cross Over werken Muis Schreuder Programma Korte uitleg over doel van de workshop Korte kennismaking Innovatie in de groene sector Cross Over werken en het belang
Nadere informatieStrategische Personeelsplanning. Basisdocument
Strategische Personeelsplanning Basisdocument Strategische Personeelsplanning Basisdocument SPP als pijler van hr-beleid Om als organisatie in een dynamische omgeving met veel ontwikkelingen en veranderingen
Nadere informatieDuiden, verbinden en vakmanschap
Effectieve managementstrategieën: Duiden, verbinden en vakmanschap www.divosa.nl Effectieve managementstrategieën: Duiden, verbinden en vakmanschap dr. Duco Bannink, Chris Goosen Het management van sociale
Nadere informatieWelkom. 2014: Innovatiekracht
Welkom 2014: Innovatiekracht 2014: innovatiekracht Doel: Ambitieuze / resultaatgerichte ondernemers Ambitieuze / resultaatgerichte ondernemers Onderwerpen verschillende invalshoeken Interactie / begeleiding
Nadere informatieBeleidsprogramma A+O fondsen gemeenten, provincies en waterschappen KEUZE VOOR SPEERPUNTEN OVERHEID IN BEWEGING EN MEESTER IN JE WERK
Beleidsprogramma A+O fondsen gemeenten, provincies en waterschappen 1 Beleidsprogramma A+O fondsen gemeenten, provincies en waterschappen De A+O fondsen van gemeenten, provincies en waterschappen hebben
Nadere informatieDeel I. Perspectieven op cultuurverandering
Deel I Perspectieven op cultuurverandering 1 Perspectieven op organisatiecultuur 2 Veranderend denken over cultuurverandering 3 Aanleidingen voor cultuurverandering 4 Conclusies Hoofdstuk 4 Conclusies
Nadere informatie6 TIPS DIE HET PRESTEREN VAN UW WERKOMGEVING VERBETEREN
6 TIPS DIE HET PRESTEREN VAN UW WERKOMGEVING VERBETEREN INLEIDING Het Nieuwe Werken is in de afgelopen jaren op vele plekken geïntroduceerd om slimmer om te gaan met de beschikbare middelen binnen organisaties
Nadere informatieMet andere ogen kijken naar...
Met andere ogen kijken naar... Mens Organisatie Verandering Organisatie & ontwikkeling Loopbaan & verandering Vitaliteit & verzuim Iedere organisatie maakt ontwikkelingen door. Vanwege veranderende marktomstandigheden,
Nadere informatieSociaal ondernemerschap & de overheid. Prof. Dr. Mark van Twist
Sociaal & de overheid Ondernemers zijn steeds vaker te vinden op de vervagende grenzen tussen markt, overheid en samenleving. Een ICT bedrijf met autistische werknemers met een Wajong-uitkering of een
Nadere informatieInholland. en dichtbij We zijn divers We maken kwaliteit samen Maart 2017 We bek
We durven te leren We handelen persoonlijk en dichtbij We divers We maken kwaliteit samen We bekennen kleur We du ven te leren We handelen persoonlijk en dichtbij We zijn div We maken kwaliteit samen We
Nadere informatie