THEMA 10. Resultaatbeoordeling: inleiding tot balans, resultatenrekening en liquiditeitsplan. 0. Introductie: doet de omgeving er iets toe?

Transcriptie

1 THEMA 10 Resultaatbeoordeling: inleiding tot balans, resultatenrekening en liquiditeitsplan 0. Introductie: doet de omgeving er iets toe? Heeft de strategie van een onderneming een impact op de overlevingskans van een onderneming OF wordt deze overlevingskans bepaald door de omgeving waarin de onderneming actief is? 2 verschillende visies: a) Volgzaamheidsperspectief, d.i. een onderneming heeft weinig invloed op de omgeving en heeft weinig manoeuvreerruimte ( Population ecology perspectief ) b) Keuzeperspectief, d.i. onderneming kan de industrietak herscheppen, regels aanpassen, 1

2 1. Inleiding tot de resultatenrekening & balans Een BALANS geeft een overzicht van de herkomst en bestemming van de middelen van een onderneming op een bepaald ogenblik. Grafische weergave Om vergelijkbaarheid van balansen te verhogen, wordt zowel de actief- als de passiefzijde volgens een vast aantal rubrieken ingedeeld. Het criterium om deze zijden in te delen is: ACTIEFZIJDE: de minst liquide delen worden bovenaan gezet, de meest liquide delen onderaan PASSIEFZIJDE: de schulden die (vermoedelijk) nooit worden opgeeist staan bovenaan, de schulden die wel worden opgeeist, komen onderaan te staan. Zowel langs de actief als de passiefzijde komen steeds een aantal rubrieken terug 2

3 Rubrieken langs de ACTIEFZIJDE van de BALANS Oprichtingskosten Immateriële vaste activa Materiële vaste activa Financiële vaste activa Vorderingen op meer dan 1 jaar Voorraden Vorderingen op minder dan 1 jaar Geldbeleggingen Liquide middelen Overlopende rekeningen Rubrieken langs de PASSIEFZIJDE van de BALANS Eigen vermogen Voorzieningen en uitgestelde belastingen Schulden op meer dan 1 jaar Schulden op minder dan 1 jaar Overlopende rekeningen 3

4 Er is een belangrijk onderscheid tussen EIGEN VERMOGEN en VREEMD VERMOGEN Looptijd Invloed op bedrijfsvoering Vreemd vermogen Een specifieke datum waarop de lening moet zijn afgelost Geen eigenaarschap. Enkel invloed wanneer rente- of kapitaalbetalingen uitblijven Eigen vermogen Geen specifieke datum vastgesteld Eigenaarschap en kunnen dus stemmen over bedrijfsaspecten Bij faillissement Voorrang op het eigen vermogen Hebben pas rechten nadat alle andere schuldeisers zijn terugbetaald Beide vormen van vermogen kunnen, naast financiële instellingen, ook van de volgende partijen komen. FFF Business angels Risicokapitaalfondsen Overheidsinstellingen Omschrijving Friends, Family and Fools (ex-) ondernemers die willen investeren in beloftevolle startende of snelgroeiende ondernemingen (b.v. BAN Vlaanderen) = venture capital fondsen. Partijen die het geld van derden investeren in (relatief) jonge bedrijven met groeipotentieel, met de bedoeling de participatie na een bepaalde periode (circa 5 jaar) weer te verkopen Overheidsbedrijven stellen financiële middelen ter beschikking onder de vorm van leningen aan o.a. startende ondernemingen 4

5 Enkele voorbeelden van financieringen van innovatieve ideeën: Planningssysteem voor muziekfestivals en eventsector Zelflerende software voor mobiele toestellen Betaaloplossing voor mobile commerce Internetwinkel in Azië Grootste sociaal netwerk Regeneratieve geneeskunde voor botten 5

6 TIP: Alternatieve financiering via crowd-funding Kenmerken Crowd-funding platformen Voorbeeld 1 crowd-funding 6

7 Voorbeeld 2 crowd-funding Aandachtspunten bij het lezen van de balans: Negatief eigen vermogen = ZEER SLECHT = onderneming is eigenlijk failliet Solvabiliteit, dit zegt iets over de globale financiële draagkracht van de onderneming Meestal berekend via de ALGEMENE SCHULDGRAAD Te berekenen door het vreemd vermogen te delen door de passiefzijde van de balans Interpretatie 7

8 Aandachtspunten bij het lezen van de balans: Liquiditeit, dit is de mate waarin de onderneming in staat is haar kortlopende betalingsverplichtingen na te komen Meestal berekend via de CURRENT RATIO of de ALGEMENE LIQUIDITEITSRATIO. Te berekenen door de vlottende activa te delen door de schulden op korte termijn Interpretatie Voorbeeld van een balans Terreinen 100 Gebouwen 200 Machines 500 Voorraden 400 Klanten 600 Kas 200 Eigen vermogen 1200 Leveranciers (< 1j) 300 Lening aan bank (< 1j) 500 Hoeveel bedraagt de current ratio? Hoeveel is de algemene schuldgraad? 8

9 Een RESULTATENREKENING geeft een schematisch overzicht van de kosten en opbrengsten van een onderneming Ook bij de resultatenrekening wordt een VASTE structuur gehanteerd om de vergelijking van verschillende bedrijven mogelijk te maken (zie volgende slide) Er wordt een onderscheid gemaakt tussen Opbrengsten/kosten die te maken hebben met de activiteit Voorbeelden voor Kinepolis Opbrengsten/kosten die te maken hebben met de financiële activiteit Voorbeelden voor Kinepolis Opbrengsten/kosten die uitzonderlijk zijn Voorbeelden voor Kinepolis 9

10 Bedrijfsopbrengsten - Bedrijfskosten = bedrijfsresultaat (operationeel resultaat) (EBIT) +/- financieel resultaat = courant resultaat +/- uitzonderlijk resultaat = brutoresultaat - belastingen = nettoresultaat Voorbeeld examenvraag: zijn het kosten, opbrengsten, activa of passiva? Gebouw Wagen Benzine wagen Intresten op lening wagen Lening wagen Meeropbrengst bij verkoop wagen Voorraad Spaarrekening Rente spaarrekening Loon personeel Kost Opbrengst Activa Passiva 10

11 UITBREIDING Liquiditeitsplan Dit plan houdt in dat de onderneming tracht in te schatten of ze op ieder ogenblik wel over voldoende LIQUIDITEITEN zal kunnen beschikken om haar verplichtingen na te komen en op welke momenten er sprake zal zijn van eventuele kasoverschotten of kastekorten. Belangrijk onderdeel van het FINANCIEEL PLAN Achterhalen wanneer er geld te weinig is (en hoe dit kan worden opgelost) en/of wanneer er geld te veel is (en wat er mee kan worden gedaan) OPGELET: een onderneming kan winstgevend zijn maar toch een liquiditeitstekort hebben!!!! Voorbeeld (eenvoudig) VOORBEELD Een student(e) Master Industriële Ingenieurswetenschappen richt een onderneming op die gespecialiseerd is in consulting voor grote en kleine Belgische bedrijven. Er is een contract ter waarde van getekend in juni en een contract van in november. De contracten worden betaald bij de ondertekening. Er is 1 medewerker met een jaarloonkost van De intresten op de lening ( ) moeten worden terugbetaald in december. In december moet ook de vennootschapsbelasting worden betaald ( ). Bepaal het resultaat van deze onderneming en stel een liquiditeitsplan op (per kwartaal). 11

12 Bedrijfsopbrengsten - Bedrijfskosten = bedrijfsresultaat +/- financieel resultaat = courant resultaat +/- uitzonderlijk resultaat = brutoresultaat - belastingen nettoresultaat Kwartaal 1 (Q1) Kwartaal 2 (Q2) Kwartaal 3 (Q3) Kwartaal 4 (Q4) Inkomende liquiditeiten Uitgaande liquiditeiten - Loon - Belastingen - Intrest lening Saldo per kwartaal Cumulatief saldo Merci Vincent 12

13 UITBREIDING Economische indeling van kosten Vaste kosten Deze kosten die binnen een onderneming constant blijven zolang deze onderneming binnen een bepaalde productiecapaciteit blijft. Andere naam: capaciteitskosten Voorbeeld Variabele kosten Kosten die variëren met de productie: een stijging (daling) van de productie, verhoogt (verlaagt) de variabele kosten. Andere naam: veranderlijke kosten Voorbeeld Totale kosten Som van de vaste kosten en de variabele kosten VOORBEELD Een student(e) richt een onderneming op die gespecialiseerd is in het verstrekken van advies rond energie-efficiëntie. Er wordt een kantoor gehuurd voor 750 (maandelijks). De jaaromzet is (5 opdrachten van ). De variabele kosten (electriciteit, benzine, telefoon, ) zijn 250 per jaar per opdracht. Is er winst/verlies voor deze onderneming volgens de vaste/variabele kostenindeling? Hoeveel? 13

14 VOORBEELD Hoeveel opdrachten moeten worden afgesloten opdat de onderneming winst, noch verlies zou hebben? 2. Bedrijfsresultaten a) Wat zijn de 3 meest gebruikte beoordelingsinstrumenten? WINSTMARGE Nettowinst gedeeld door de omzet Interpretatie: zo hoog mogelijk & in vergelijking met concurrenten RENTABILITEIT VAN DE ACTIVA (ROA) Nettowinst gedeeld door de actiefzijde van de balans Interpretatie: zo hoog mogelijk & in vergelijking met concurrenten RENTABILITEIT VAN HET EIGEN VERMOGEN (ROE) Nettowinst gedeeld door het eigen vermogen Interpretatie: zo hoog mogelijk & in vergelijking met concurrenten 14

15 b) De positiematrix Voorbeeld van een examenvraag Een onderneming bestaat uit drie afdelingen: A, B & C. De onderneming beschikt over de rentabiliteitscijfers van zowel deze drie afdelingen als de sector waarin elke afdeling actief is. Plaats deze drie afdelingen op een positiematrix. Rentabiliteit bedrijf Rentabiliteit sector Afdeling A 10% 5% Afdeling B 10% 10% Afdeling C 15% 25% 15

16 Concurrentievermogen Marktrentabiliteit b) De positiematrix 16

17 Voorbeeld van een interpretatievraag Gegeven is de volgende positiematrix. Is deze onderneming (A) het meest gebaat met een positieverbeterende strategie of een concurrentieverminderende strategie? Verklaar kort. Concurrentievermogen Marktrentabiliteit A 17