Avans Hogeschool, locatie Breda Opleiding: Maatschappelijk Werk en Dienstverlening hbo bachelor Croho: Varianten: Voltijd

Transcriptie

1 Avans Hogeschool, locatie Breda Opleiding: Maatschappelijk Werk en Dienstverlening hbo bachelor Croho: Varianten: Voltijd Visitatiedatum: 29 maart 2007 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, juli 2007

2 2/53 NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt)

3 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per onderwerp Schematisch overzicht oordelen Totaaloordeel 12 Deel B: Facetten 13 Onderwerp 1 Doelstellingen van de opleiding 15 Onderwerp 2 Programma 18 Onderwerp 3 Inzet van personeel 27 Onderwerp 4 Voorzieningen 30 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 32 Onderwerp 6 Resultaten 36 Deel C: Bijlagen 41 Bijlage 1 Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 42 Bijlage 2 Deskundigheden panelleden 47 Bijlage 3 Bezoekprogramma 51 Bijlage 4 Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 52 Bijlage 5: Documentatie eindkwalificaties domein Social Work en Maatschappelijk Werk en Dienstverlening 53 NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt) 3/53

4 4/53 NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt)

5 Deel A: Onderwerpen NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt) 5/53

6 6/53 NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt)

7 1.1 Voorwoord Dit rapport is het verslag van het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (MWD) van Avans Hogeschool heeft onderzocht. Het beschrijft de werkwijze, de bevindingen en de conclusies. Het onderzoek heeft plaatsgevonden in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is feitelijk gestart in februari 2007, het moment waarop de opleiding haar zelfevaluatierapport bij NQA heeft aangeleverd. Als onderdeel van het onderzoek was er een panelbezoek aan de opleiding. Dit bezoek vond plaats op 29 maart In het panel hebben de volgende personen zitting genomen: De heer L.J.J. van der Ark (voorzitter); Mevrouw A. Timmermans-Kuiken (domeinpanellid); Mevrouw K. Dirks (studentpanellid); De heer drs. Ing. A.G.M. Horrevorts (NQA-auditor); Mevrouw E. J. Stolp (NQA junior-auditor). Dit panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (22 augustus 2005). Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs- en auditdeskundigheid en deskundigheid over de internationale ontwikkelingen van de discipline (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: Deel A: een hoofdrapport, het Onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken met daarbij de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. Deel B: een Facetrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan uit van de vierpuntsschaal (onvoldoende, voldoende, goed en excellent) zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Dit facetrapport vormt de basis van het Onderwerprapport. Deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding Avans Hogeschool bestaat officieel onder deze naam per 1 januari Haar vestigingsplaatsen zijn Tilburg, s-hertogenbosch en Breda. Avans Hogeschool is ontstaan uit een fusie van de Hogeschool s-hertogenbosch en Hogeschool Brabant. Deze waren al sinds 2002 bestuurlijk gefuseerd onder de noemer Stichting Brabantse Hogescholen (SBH), en ook voor die tijd bestonden er diverse samenwerkingsverbanden. Avans Hogeschool telde per 1 oktober 2006 in totaal studenten. Avans Hogeschool telde in fte s. NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt) 7/53

8 De Avans organisatie bestaat uit een tweelagige besturingsstructuur: een hogeschoolbreed opererende Raad van Bestuur en negentien academies, elk geleid door een academiedirecteur. Onder elke academie is een aantal bacheloropleidingen gebracht. De Raad van Bestuur wordt ondersteund door enkele focusmanagers, gericht op de netwerkfunctie tussen academies op essentiële thema s. Naast de academies is een apart hogeschoolbreed opererend instituut opgericht waaronder contractactiviteiten en masteropleidingen zijn ondergebracht (Avans+). Tot begin april 2006 maakte de opleiding MWD Breda deel uit van de Academie voor Sociale Studies, bestaande uit voltijd en deeltijdonderwijs van de bachelors MWD, SPH en CMV met locaties in Breda en s Hertogenbosch. Deze academie is gestart op 1 september De academie omvatte in de volgende crohogeregistreerde opleidingen: SPH Breda in voltijd en deeltijdverband; SPH s-hertogenbosch in voltijd en deeltijdverband; MWD Breda in voltijd en deeltijdverband; MWD s-hertogenbosch in voltijd en deeltijdverband; CMV Breda in voltijd en deeltijdverband; CMV s-hertogenbosch in voltijd en deeltijdverband. In maart 2006 is door een extern bureau advies uitgebracht over de toekomst van de academie. Na aanleiding hiervan heeft de Raad van Bestuur besloten om de ene Academie voor Sociale Studies te splitsen in twéé academies (één op elke locatie, waarbij het deeltijdonderwijs organisatorisch bij de academie in Breda is ondergebracht). De twee academies blijven samenwerken voor wat betreft onderwijsinhoud. In haar Businessplan legt de Academie voor Sociale Studies Breda de nadruk op het op orde krijgen van een aantal organisatorische kwesties. In de loop van de planperiode (2008) wordt sterker aangesloten bij het Meerjarenbeleid van Avans Hogeschool. In is de uitvoering van het vernieuwde curriculum gestart, welke nu gevorderd is tot en met het derde jaar (MWD nieuwe stijl). Het vierde studiejaar is nog ingericht conform het oorspronkelijke curriculum en wordt aangeduid als de staande opleiding MWD. De deeltijdvariant MWD Breda is al in oktober 2006 gevisiteerd en voldoende beoordeeld. Het nieuwe curriculum heeft zich gebaseerd op de ontwikkeling van een brede bachelor Social Work. De aparte opleidingen CMV, MWD en SPH worden gepositioneerd als majors binnen Social Work, zonder dat zij aan individuele herkenbaarheid inboeten. Op deze manier gaat de opleiding mee in landelijke en internationale ontwikkelingen en komt tegemoet aan vragen vanuit het werkveld. Afgestudeerden van de opleiding MWD Social Work werken in een sector die hulp- en dienstverlening centraal stelt. Het doel van de beroepen is steeds de bevordering van het persoonlijk en maatschappelijk welzijn van mensen. Bij het dagelijkse werk gaat het om adviezen en informatie bij materiële kwesties of bij psychische problemen; om coördinatie van hulpverlening en dienstverlening bij incidentele en bij structurele problemen en om belangenbehartiging. 8/53 NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt)

9 In 2000 is de opleiding positief beoordeeld op alle criteria van de proefaccreditatie. De commissie heeft in een sideletter een aantal aanbevelingen gedaan. Individueel leren en presteren naast het groepswerk vroeg aandacht, toetsing moest naast kennis ook gericht zijn op methoden en vaardigheden en de commissie vroeg aandacht voor verdere opbouw van het systeem van kwaliteitszorg. 1.3 Werkwijze De beoordeling van de opleiding door het panel heeft plaatsgevonden conform de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA. Deze werkwijze wordt hieronder beschreven. De visitatie vond plaats op basis van het domeinspecifieke referentiekader dat voor de opleiding geldt (zie facet 1.1). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke bezoek door het panel en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. De voorbereidingsfase Allereerst heeft een NQA-auditor het zelfevaluatierapport gecheckt op kwaliteit en compleetheid (de informatieanalyse) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Op 27 april 2006 heeft een academiebrede audit plaatsgevonden waarbij gekeken is naar de onderwerpen 3, 5 en het facet 4.1. Beleid en uitvoering van deze onderwerpen zijn gelijk voor de academies in Breda en s-hertogenbosch. Waar nodig heeft de opleiding informatie geactualiseerd in haar zelfevaluatie, en heeft het panel de bevindingen van deze generieke audit gecheckt op actualiteit tijdens de visitatie. Nadat het zelfevaluatierapport met de bijlagen in orde was bevonden, hebben de auditor en de opleiding besproken welke facetten of welke thema s naar verwachting de meeste aandacht zullen krijgen tijdens het bezoek van het panel aan de opleiding. Daardoor konden de opleiding en het visitatiepanel zich op adequate wijze voorbereiden op dit bezoek. In diezelfde periode, februari-maart 2007, hebben de panelleden zich inhoudelijk voorbereid op het bezoek van 21 maart Zij bestudeerden daartoe het zelfevaluatierapport en de bijlagen daarbij, formuleerden hun voorlopige oordelen op basis van argumenten en hun vraagpunten. De panelleden hebben hun bevindingen doorgegeven aan de NQA-auditor, die op basis van een overzicht van voorlopige oordelen de kernpunten en prioriteiten voor materialenonderzoek en gesprekken heeft geïnventariseerd. Tijdens een voorbereidende vergadering is het bezoek door het panel concreet voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQA-auditor heeft met de domeindeskundigen in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het facetrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps- en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt) 9/53

10 Het bezoek door het panel NQA heeft een bezoekprogramma ontwikkeld voor de (dag-)indeling van het bezoek door het panel dat is aangepast aan de specifieke situatie van de opleiding (bijlage 3). Er vonden gesprekken plaats met het opleidingsmanagement, docenten, studenten, afgestudeerden en met werkveldvertegenwoordigers. Aan het begin en tijdens het bezoek is ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. Tussen de gesprekken door heeft het panel zogenaamde schakelmomenten ingelast om de bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen-)oordelen. De bevindingen zijn door de panelleden beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling gegeven van enkele indrukken en ervaringen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een facetrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport kan door de opleiding accreditatie aanvragen bij de NVAO. In het facetrapport wordt door NQA gerapporteerd op facetniveau. De opleiding heeft in april 2007 een concept van dit rapport ontvangen, voor een controle op feitelijke onjuistheden. Naar aanleiding daarvan zijn wijzigingen aangebracht. In het onderwerprapport wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Ook dit deel van het uiteindelijke rapport is in concept aan de opleiding voorgelegd voor een controle op feitelijke onjuistheden (juni 2007). Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in mei/ juni Het visitatierapport is uiteindelijk in juni 2007 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking; generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het facetrapport. De deeltijdvariant is hier buiten beschouwing gelaten. 10/53 NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt)

11 Optionele tekst benchmarking Wat betreft de benchmarking wordt een vergelijk gemaakt met andere soortgelijke opleidingen in Nederland. Voor de landelijke vergelijking maakt het panel gebruik van de centraal geregistreerde gegevens van het CRIHO, aangezien deze een vergelijkbaarheid mogelijk maken. Dit in tegenstelling tot opleidingseigen kengetallen met verschillen in definitie en registratie. 1.5 Oordelen per onderwerp Doelstellingen opleiding Op de facetten domeinspecifieke eisen, niveau bachelor en oriëntatie HBO-bachelor scoort de opleiding goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Programma Op de facetten eisen HBO en relatie doelstelling programma scoort de opleiding voldoende. De facetten samenhang in het programma en de instroom worden met goed beoordeeld. Het facet duur van de opleiding voldoet. De drie facetten studielast, afstemming tussen vormgeving en inhoud en beoordeling en toetsing worden met een voldoende beoordeeld. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Inzet van personeel De facetten eisen HBO en kwantiteit worden met goed beoordeeld. Het facet kwaliteit personeel scoort een voldoende. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Voorzieningen Het facet materiële voorzieningen wordt met goed beoordeeld. Het facet studiebegeleiding scoort een voldoende. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Interne kwaliteitszorg De facetten evaluatie resultaten en maatregelen tot verbetering scoren een voldoende. Het facet betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld scoort goed. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief Resultaten De facetten gerealiseerd niveau en onderwijsrendement scoren beiden voldoende. Het oordeel op het onderwerp is voor de opleiding derhalve positief. NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt) 11/53

12 1.6 Schematisch overzicht oordelen Onderwerp/Facet MWD Breda Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed 1.2 Niveau bachelor Goed 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 2 Programma 2.1 Eisen HBO Voldoende 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Voldoende 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Goed 2.4 Studielast Voldoende 2.5 Instroom Goed 2.6 Duur Voldoet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Voldoende 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 3 Inzet van Personeel 3.1 Eisen HBO Goed 3.2 Kwantiteit personeel Goed 3.3 Kwaliteit personeel Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 4 Voorzieningen 4.1 Materiële voorzieningen Goed 4.2 Studiebegeleiding Voldoende Totaaloordeel Positief Onderwerp 5 Interne kwaliteitzorg 5.1 Evaluatie resultaten Voldoende 5.2 Maatregelen tot verbetering Voldoende 5.3 Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en het beroepenveld Goed Totaaloordeel Positief Onderwerp 6 Resultaten 6.1 Gerealiseerde niveau Voldoende 6.2 Onderwijsrendement Voldoende Totaaloordeel Positief 1.7 Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan in paragraaf 1.5 waaruit blijkt dat de opleiding op de zes onderwerpen positief scoort, is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleiding positief is. 12/53 NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt)

13 Deel B: Facetten NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt) 13/53

14 14/53 NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt)

15 Onderwerp 1 Doelstelling van de opleiding Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De sector hoger sociaal agogisch onderwijs heeft in 1999 competentieprofielen opgesteld voor alle hsao-opleidingen. Voor de herkenbaarheid is destijds voor elke opleiding in dit domein een apart profiel ontwikkeld, zo ook voor MWD. De staande opleiding, welke op het moment van visiteren in het laatste jaar van uitfasering is, is gebaseerd op het Opleidingsprofiel Maatschappelijk Werk en dienstverlening Herkenbaar en toekomstgericht (april 2000) van het Landelijk Opleidingsoverleg MWD (LOO MWD). Daarin zijn 38 MWD-kwalificaties beschreven. Deze zijn door de opleiding aangevuld met drie kwalificaties op het gebied van persoonlijke en maatschappelijke vorming. De opleiding profileert zich met de thema s zingeving, beroepsethiek en recht en internationale oriëntatie. De eindkwalificaties van de opleiding zijn besproken met vertegenwoordigers van het regionale werkveld. De opleiding volgt het landelijk debat over de brede bachelor Social Work en heeft zich met studiereizen internationaal georiënteerd op Amerika, Groot-Brittannië en Denemarken, waar Social Work in soortgelijke vorm wordt verzorgd en die als voorbeeld zijn gebruikt. In de genoemde landen is Social Work een beroepsgericht onderdeel van een university. Het programma in het buitenland biedt een brede basis waarbinnen studenten kiezen uit specialisaties. De opleiding MWD nieuwe stijl leidt studenten op tot MWD ers die in staat zijn over de grenzen van het eigen beroep heen te kijken en te handelen. Bedrijven en instellingen in de sociale sector hebben behoefte aan personeel dat breed inzetbaar is en over de grenzen van de eigen agogische opleiding heen kan kijken. In 2003 is daartoe het project Profilering Agogisch Domein gestart. De sociaalagogische domeincompetenties zijn vastgelegd in een landelijk document Profilering Agogisch Domein ( april 2004). Deze eindkwalificaties zijn landelijk vastgesteld binnen de HBO-raad na raadpleging van representatieve vertegenwoordigers van het werkveld. Ook heeft de opleiding zelf het regionale werkveld geraadpleegd. De opleiding MWD heeft negen domeincompetenties Social Work ontworpen en gerelateerd aan de landelijke opleidingscompetenties. De werkveldadviesraad heeft ingestemd met de ontwikkelingen rond Social Work. De Werkveld Advies Raad (WAR) is betrokken bij het debat over positionering van de opleiding MWD binnen de Social Work context. Zij tonen zich positief over de specifiek opgeleide MWD er die bovendien in staat is om over de grenzen van het eigen beroep heen te kijken. NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt) 15/53

16 Het panel heeft kunnen vaststellen dat de opleiding uitgaat van een recente beschrijving van het beroepsprofiel in het sociale domein (waaronder MWD) en daarop gebaseerde beschrijvingen van competenties voor een breed opgeleide MWD er. De staande opleiding werkt met de 38 landelijk vastgelegde kwalificaties MWD plus de drie eigen Bredase eindkwalificaties. De opleiding MWD nieuwe stijl gaat uit van de 38 MWDkwalificaties plus negen brede competenties van de Social Worker. De MWD-kwalificaties plus drie eigen kwalificaties in het curriculum zijn overzichtelijk weergegeven in een matrix (Competenties in kaart). De eindkwalificaties Bachelor of Social Work zijn vastgelegd in het document Competentiematrix Bachelor of Social Work ( ). Zowel landelijk als binnen de opleiding is het denken over de eindkwalificaties nog niet afgerond. De discussie heeft nog niet geleid tot een definitief bijgesteld document met betrekking tot de eindkwalificaties. Het panel stelt vast dat de opleiding de ontwikkelingen op het gebied van de MWD kwalificaties op de voet volgt en er op reageert en komt tot het eindoordeel goed. Facet 1.2 Niveau bachelor Goed Criteria - De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een Bachelor. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding MWD nieuwe stijl sluit aan bij de Dublin-descriptoren voor de beschrijving van het beoogde bachelorniveau. Dit betekent voor het curriculum dat ze het niveau beschrijft in termen van kennis en inzicht, toepassing, oordeelsvermogen, communicatie en leervermogen. Academiebreed zijn de Dublin-descriptoren vertaald in drie niveaus (oriënteren, beheersen, verdiepen). De onderwijsinhouden zijn mede bepaald aan de hand van deze drie niveaus en de niveautaxonomie. De staande opleiding MWD voltijd heeft zich voor de bepaling van het bachelorniveau in 1999 aangesloten bij het landelijke opleidingsprofiel. Daarin zijn de termen verantwoording, complexiteit, transfer, toegepaste wetenschap en bijdragen aan beroepsontwikkeling en leervermogen een indicatie voor het bachelorniveau. Met het project studiemateriaal is voor beoordelingscriteria van de stage en voor het afstudeerproject en eindwerkstuk ( en ) aangesloten bij de terminologie van de zogenoemde niveautaxonomie, zoals gebruikt bij de opleiding nieuwe stijl. Zowel de stagekwalificaties als de afstudeerkwalificaties zijn in dit project gerelateerd aan het bachelorniveau. Het panel stelt vast dat de opleiding de MWD kwalificaties heeft geoperationaliseerd en dat het bachelorniveau in de eindkwalificaties van de opleiding voldoende naar voren komt (Niveautaxonomie operationeel Brede Bachelor, 2005 en Opleidingsprofiel Brede bachelor Social Work ). Deze documenten geven de ontwikkelaars van het programma aanwijzingen voor het beoogde niveau van de onderwijseenheden. Vanuit 16/53 NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt)

17 centrale regie is aan elke onderwijseenheid een beoogd niveau toegekend. De mate van complexiteit is per fase van de opleiding beschreven en gedefinieerd. Facet 1.3 Oriëntatie HBO bachelor Goed Criteria - De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. - De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een HBO-opleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Conform de landelijke afspraken leidt de opleiding op tot een beroepskracht die in alle HBO MWD functies inzetbaar is. Het opleidingsprofiel MWD (1999) omschrijft de doelgroep van het maatschappelijk werk als volgt: Mensen met vragen, tekorten en problemen die samenhangen met hun positie en de wijze waarop ze functioneren in hun sociale omgeving. In die situatie zijn deze mensen de greep op hun omstandigheden kwijt of dreigen deze te verliezen. De functie van het maatschappelijk werk is: mensen ondersteunen bij het oplossen van en omgaan met problemen en verstoringen in hun sociaal functioneren in wisselwerking met hun sociale omgeving. De kwalificaties van de opleiding stemmen overeen met de landelijke kwalificaties en zijn gevalideerd door het landelijk werkveld. De negen Social Work competenties zijn in samenwerking met het werkveld ontwikkeld in het landelijk project Positioneren Agogisch Domein (PAD). Het panel heeft kunnen vaststellen dat de opleiding MWD regelmatig overlegt met de Werkveldavdviesraad (WAR) over de aanscherping van het beroepsprofiel, differentiaties en visie op ontwikkelingen in het werkveld. Dit blijkt uit notulen van de WAR en uit gesprekken met vertegenwoordigers van de WAR. De WAR meldt dat de opleiding serieus omgaat met adviezen vanuit het werkveld. De opleiding MWD heeft, aldus het panel, mede daardoor een helder en actueel beeld van het beroep en werkveld van de MWD er op hbo-niveau. MWD ers komen in de volgende functies terecht: algemeen maatschappelijk werker, maatschappelijk/sociaal-cultureel werker, sociaal-cultureel maatschappelijk werker, crècheleidster/bejaarden-/zwakzinnigenzorg (hoger), maatschappelijk werker reclassering, medisch psychologisch maatschappelijk werker. NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt) 17/53

18 Onderwerp 2 Programma Facet 2.1 Eisen HBO Voldoende Criteria - Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. - Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. - Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De staande opleiding MWD is vormgegeven binnen beroepsrelevante thema s. Via het verrichten van beroepstaken en het reflecteren op de uitvoering van deze taken verwerft de student kennis en methodische vaardigheden. In de staande opleiding zijn programmaonderdelen opgenomen, waarin actuele ontwikkelingen worden behandeld, bijvoorbeeld door gastdocenten en specifieke hoorcolleges voor aanvullingen en extra verdieping. Het afstudeerproject focust op een actuele vraag/probleemstelling van een instelling of organisatie. Het panel heeft kunnen vaststellen dat actuele thema s zoals huiselijk geweld, geestelijke gezondheidszorg, schuldhulpverlening in het programma aan bod komen. De opleiding meldt in het zelfevaluatierapport, dat studenten met name de rollenspellen waarderen vanwege de hoge relevantie ervan voor de beroepsuitoefening. Ook de theoretische voorbereiding op de stage wordt als adequaat ervaren. Studenten zijn blijkens evaluaties in 2006 iets minder tevreden over het programma dan studenten in 2004 (maar nog altijd wel ruim tevreden). Dit betreft met name de wens van studenten naar meer praktijk(bezoek)/-oriëntatie en meer aandacht voor de kennislijnen in de propedeuse nieuwe stijl. In het programma van het studiejaar is dit aangepast. Voor MWD nieuwe stijl speelt leren in een beroepsomgeving een grote rol. Dat betekent dat leren (kennisverwerving, beroepsvaardigheden) plaatsvindt via het verrichten van taken die gelijken op beroepstaken, via casussen, projecten en stages. Het panel stelt vast dat het programma sterk praktijkgericht is. De onderwijscommissie bespreekt jaarlijks de actualiteit van de onderwijseenheden. Bij het ontwerpen van het nieuwe curriculum is actualiteit als eis gesteld, in de vorm van literatuur, materiaal en problematieken. Actuele beroepsontwikkelingen krijgen, volgens de opleiding, een plaats in het curriculum via de verschillende onderdelen Beroepspraktijkvorming (korte en langere stages). Dit geldt voor zowel de opleiding MWD nieuwe stijl als de staande opleiding MWD. In de studiehandleidingen treft het panel zowel actuele als oudere (bijvoorbeeld 83, 94) literatuur over diverse sociaal agogische onderwerpen: 18/53 NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt)

19 - gespreksvoering/gesprekstechnieken - psychologische stromingen - groepsdynamica - multiculturele samenleving - probleem oplossen/ multiproblemen - menselijk gedrag - maatschappij/samenleving In moduleboeken wordt duidelijk aangegeven wat voor desbetreffend thema/module verplichte literatuur is en wat daarnaast nog extra gebruikt zou kunnen worden. Uit het zelfevaluatierapport blijkt dat de opleiding de kennisontwikkeling in het onderwijsprogramma kritisch tegen het licht houdt. Dat doet zij via een tweesporenbeleid: het curriculumbrede spoor van het herijkingsplan en het stagesmalle spoor. Vooral in het eerste en tweede jaar stuurt de opleiding meer op theorieverwerving en begeleiding bij de toepassing van de kennis in de beroepsuitoefening. Studenten van het huidige en volgende derde studiejaar krijgen een programma met terugkomdagen waarbij gewerkt wordt aan exploratie en theoretische analyse van praktijkdilemma s. De opleiding wil hiermee meer duidelijkheid scheppen in de body of knowledge van MWD. Dit verbeterbeleid is in ingezet. Het panel beoordeelt dit positief. In de praktijk heeft het panel de uitwerking van dit beleid nog niet kunnen vaststellen. Het panel heeft werkstukken en verslagen van stageopdrachten ingezien en stelt vast dat studenten in beperkte mate gebruik maken van vakliteratuur bij het uitwerken van opdrachten. Uit werkstukken blijkt dat methoden van (praktijk)onderzoek door studenten niet altijd met de nodige kritische reflectie worden toegepast. Tot slot maakt het panel nog een opmerking over de aandacht in het curriculum over managementvaardigheden. In het startdossier meldt de opleiding dat het werkveld deze generieke hbo-kwalificatie minder belangrijk vindt. Dit zou, aldus het panel, de opleiding er niet van moeten weerhouden deze hbo-kwalificatie op het niveau van de beginnend beroepsbeoefenaar in te oefenen en te toetsen. Volgens het panel worden managementvaardigheden (projectmatig werken, verantwoording afleggen, financiële kaders bewaken, sturen op resultaat) steeds belangrijker in het maatschappelijk werk, maar in de opleiding komt dit, naar het oordeel van het panel, niet voldoende aan bod. Het panel beveelt de opleiding aan deze generieke hbo-kwalificatie serieus aandacht te geven in het programma. Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Voldoende Criteria - Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. - De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. - De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheden om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt) 19/53

20 Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding MWD nieuwe stijl kiest voor een concentrische opbouw van het curriculum. Dat betekent dat studenten gedurende het programma competenties ontwikkelen op een steeds hoger ontwikkelingsniveau. Om dit operationeel te maken zijn vanuit centrale regie aan elke onderwijseenheid niveau-indicaties toegekend. Het niveau is nader uitgewerkt in de leerdoelen of deelcompetenties. Per onderwijseenheid is het beoogde niveau beschreven volgens de niveautaxonomie van Avans (zie facet 1.2). Het werken vanuit de niveautaxonomie vraagt voor docenten nog aandacht, aldus de opleiding in het zelfevaluatierapport. Mede voor het leren werken met deze niveautaxonomie is in een ondersteunend project gestart, dat gericht is op onderwijsuitvoering (project studiemateriaal). De toedeling van de landelijke MWD-kwalificaties plus drie eigen kwalificaties in het curriculum zijn overzichtelijk weergegeven in een matrix (Competenties in kaart) Onderwijseenheden worden door één of enkele deskundigen ontworpen op basis van de aanwijzingen en met raadpleging van klankborddocenten, zodanig dat het programma door verschillende docenten kan worden uitgevoerd. Via het project studiemateriaal zijn docenten ondersteund in de adequate vertaling van competenties in leerdoelen voor zowel het staande programma als het programma nieuwe stijl. Evaluaties van studenten en docenten leiden jaarlijks tot bijstellingen. Uit evaluaties blijkt dat studenten positief oordelen over de inhoud en het niveau van het programma. In de themaboeken en studiehandleidingen van zowel de staande opleiding (vierde jaar) als van de opleiding nieuwe stijl (jaar 1 tot en met 3) zijn van competenties afgeleide leerdoelen opgenomen. Tevens zijn aan de leerdoelen gerelateerde beoordelingscriteria beschreven. De opleiding is in 2004 gestart met 8 majors, waaruit MWD studenten een keuze konden maken (MWD gerelateerde majors). In het eerste uitvoeringsjaar is dit al bijgesteld. In de ontwikkelperiode zijn de opvattingen over brede bachelor en Social Work verder ontwikkeld hetgeen geleid heeft tot een curriculum ( ) van 89 EC gemeenschappelijk programma (sociaalagogische competenties van MWD, CMV, SPH) waarvan 44 EC in de propedeuse, 26 EC in jaar 2, 10 EC in jaar 3 en 9 EC in jaar 4. Hieronder vallen ook SLB, Proeve van Bekwaamheid (afronding jaar 1 en jaar 2), supervisie en het vierdejaars onderzoeksprogramma. MWD specifiek (97 EC in de majorstroom) waarvan een basisdeel Psychosociale Hulpverlening en een differentiatiedeel Justitieel Forensische Hulpverlening of Geestelijke Gezondheidszorg. In de Individuele Profilering (54 EC) kan de student zijn beroepskwalificaties verbreden of verdiepen (keuzeprogramma). De verhouding tussen het kerndeel en het differentiatiedeel binnen de majorstroom is nog in ontwikkeling. Ook het gemeenschappelijke programma en de individuele profilering zijn nog niet volledig in evenwicht. Op dit moment vindt nog een debat plaats over wat in het basisdeel van de opleiding thuishoort, wat in het differentiatiedeel en wat in de profilering gedaan kan worden. De bijstelling van het programma is beschreven in Ontwikkelplan, Herijking Social Work, /53 NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt)

21 Het panel stelt vast dat de opleiding aanvankelijk zoekende was om de relatie tussen de competenties en het programma vorm te geven. Dit is mede het gevolg van de voortgaande discussie en voortsschrijdende inzichten op landelijk niveau over Social Work en het Agogisch Domein (PAD). Het panel waardeert deze actieve en onderzoekende houding. Gesprekken met docenten en het management van de opleiding en inzage in opleidingsdocumenten overtuigen het panel ervan dat de opleiding de relatie tussen competenties en het programma nu goed heeft doordacht. De herijking van het programma is in uitvoering en zal in zijn afgerond. Uit evaluaties (2006 en 2007) blijkt dat studenten tevreden zijn over de wijze waarop zij in het programma aan de competenties werken. Bij het onderdeel supervisie zijn de leerdoelen, naar het oordeel van het panel, nog te veel gericht op de persoonlijk beleving en persoonlijk leertraject van de student. Dit heeft het panel geconstateerd naar aanleiding van de supervisieverslagen en gesprekken met docenten. De supervisiemethodiek zou nog verder uitgewerkt moeten worden. Het panel zou graag zien dat de leerdoelen bij de supervisie en het persoonlijk functioneren van de student meer in de context komen te staan van de te ontwikkelen competenties. Het panel komt om die reden tot het oordeel voldoende. Facet 2.3 Samenhang in opleidingsprogramma Goed Criteria - Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Horizontale samenhang in het programma wordt bereikt door in elke periode één of enkele thema s centraal te stellen waarin leerdoelen worden geïntegreerd. De opleiding bereikt verticale samenhang door niveautaxonomie per onderwijseenheid. Inhoud, onderwijskundige uitgangspunten en studieloopbaanbegeleiding worden centraal bepaald. En zijn goed beschreven in het document Competenties in kaart en Opleidingsprofiel Brede bachelor Social Work De globale opbouw van de studie ziet er als volgt uit: Studenten beginnen in het eerste jaar met de beroepsoriënterende fase, het tweede jaar is de beroepsvoorbereidende fase. In het derde jaar loopt men stage in de beroepsvormende fase, en in het vierde jaar staat het afstuderen centraal. Binnen de opleiding nieuwe stijl zijn studenten, door de zogenoemde Individuele Profilering (IP) ook zelf verantwoordelijk voor het realiseren van een voor henzelf samenhangend eigen accent in de opleiding. Onderdelen uit de IP moeten gerelateerd zijn aan de te behalen competenties van MWD. Studenten worden bij het samenstellen van hun keuzeprogramma ondersteund via de Studieloopbaanbegeleiding (zie 4.2). De samenhang in het programma wordt steeds beredeneerd vanuit de relatie van de te volgen onderwijseenheden met de te verwerven competenties. NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt) 21/53

22 De beroepspraktijkvorming (leren in de praktijk) kent een systematische opbouw door de jaren heen. Dit is aldus het panel goed beschreven in het document BPV-lijn Academie voor Sociale Studies, Aan het eind van het eerste en tweede jaar wordt een Proeve van Bekwaamheid (PvB) afgenomen. Doel is de studenten bewust te maken van de samenhang in het programma. Zij moeten aantonen dat zij een beroepstaak kunnen uitvoeren. Het geheel van de tot dan toe ontwikkelde competenties wordt beoordeeld. De PvB is geen intree-eis voor het derde jaar. Het is een formatieve toets. Uit studentenevaluaties blijkt dat zij positief zijn over de samenhang in het programma. Facet 2.4 Studielast Voldoende Criteria - Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: Het studiejaar is verdeeld in 4 perioden van elk 10 weken en een studieomvang van 15 EC. Binnen een periode worden onderwijseenheden geboden die op het einde worden afgerond met een tentamen. De opleiding richt haar onderwijs zo in dat er sprake is van evenwichtige spreiding van de werkdruk: piekbelasting wordt vermeden. Het panel ziet dit terug in het curriculumoverzicht. Studenten (eerste en tweede jaar) hebben in evaluaties ( en ) aangegeven dat zij voor sommige studieonderdelen van MWD nieuwe stijl minder studeren dan het programma van hen vraagt. Ze ervoeren te weinig studielast. Dit bleek ook uit het hogeschool studententevredenheidsonderzoek van Studenten meldden dat het aantal contacturen aan de lage kant was. Naar aanleiding van de kritiek van studenten heeft de opleiding het aantal contacturen in de propedeuse verhoogd. Daarnaast zijn er binnen het team van docenten afspraken gemaakt over een gerichte begeleiding van studenten naar zelfstandig leren en betere benutting van de uren zelfstudie. Dit heeft geleid tot een herziene handleiding SLB (zie facet 4.2). De handleiding biedt, volgens het panel, een goede handleiding voor studenten om hun studie (zo veel mogelijk op eigen kracht) te structureren. Uit het zelfevaluatierapport en uit gesprekken van het panel met studenten blijkt dat de werkdruk voor studenten in is toegenomen. De opleiding heeft, aldus het panel, de gerealiseerde studielast van studenten in het eerste en tweede jaar weten te verhogen. Studenten hebben wekelijks ongeveer tien uur contact met docenten / SLB ers. Deze benadering vraagt van studenten een hoge mate van zelfsturing. Om dit actief zelfsturend leren te ondersteunen, wordt studieloopbaanbegeleiding aangeboden. De opleiding nieuwe stijl biedt onderwijs in kleine groepen (studiegroep van 12 studenten en 22/53 NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt)

23 basisgroep van 24 studenten in de propedeuse). In de propedeuse wordt in kleinere groepen gewerkt dan in hogere jaren. Studenten oordelen hierover positief. Bij elke onderwijseenheid wordt een studiehandleiding verstrekt waarin onder andere de positie van de onderwijseenheid, de inhoudelijke betekenis, de leerdoelen, de werkvormen, de planning, de toetswijze en de herkansing staan beschreven. Ook is het studiemateriaal toegevoegd. Studenten ontvangen voorlichting over hun studieresultaten. Voor het bijhouden van de studieresultaten is tot en met gebruik gemaakt van ProGRESS en Volg+. Omdat deze systemen veel vertraging gaven, wordt vanuit hogeschoolniveau OSIRIS in geïmplementeerd. Studieresultaten worden via Intranet gepubliceerd en zijn altijd en overal opvraagbaar. Het panel komt hier tot een voldoende omdat de opleiding nog bezig is met het zoeken naar de juiste balans in de studielast van het eerste en tweede jaar. Facet 2.5 Instroom Goed Criteria - Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding maakt werk van voorlichting via open dagen en meeloopdagen (open lessen) en via de website van de hogeschool. De opleiding verzorgt voorlichting in pre-examenklassen op de toeleveringsscholen. Daarnaast zijn er informatiefolders over MWD. Studenten zijn actief betrokken bij de voorlichtingsprogramma s en meeloopdagen. De toelating van aankomende studenten wordt gerelateerd aan wettelijk vastgestelde instroomeisen die zijn beschreven in het OER. Toelaatbaar zijn aspirant-studenten met een diploma HAVO of VWO, een diploma van een middenkaderopleiding, een specialistenopleiding of een vakopleiding zoals beschreven in de Wet Educatie en Beroepsonderwijs. De opleiding heeft mede via studieloopbaanbegeleiding een voorziening aangebracht om studenten te ondersteunen bij de overstap naar het op construerend leren ingerichte curriculum MWD. Studenten met een diploma MBO-sociaal agogisch werk (niveau 4) volgen een verkort programma van drie jaar. Het tweede en derde jaar van dit programma is identiek aan het derde en vierde jaar van het reguliere programma. Studenten die in willen stromen zonder te beschikken over de vereiste vooropleiding en ouder zijn dan 21 jaar, kunnen via een toelatingsonderzoek toegelaten worden tot de opleiding (21+ regeling). De examencommissie voert dit onderzoek uit. De regeling is beschreven in het OER en in de notitie Toelatingsonderzoek binnen de faculteit Gamma. NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt) 23/53

24 De beroepsoriënterende fase van de propedeuse helpt studenten bewust te kiezen voor het continueren van de gekozen opleiding of voor overstap naar een andere studie binnen of buiten de sociaalagogische sector. Daarnaast hanteert de opleiding een procedure negatief bindend studieadvies, welke beschreven staat in het Onderwijs en Examenreglement (OER). Het panel heeft van propedeusestudenten vernomen dat de brede oriëntatie op verschillende beroepen in het agogisch domein (MWD, SPH en CMV) in het eerste jaar positief wordt gewaardeerd. Het panel stelt vast dat de opleiding de begeleiding naar het zelfstandig leren in het studiejaar heeft verbeterd. In de verkorte route is op verzoek van de studenten een module Oriëntatie op Social Work ingevoerd. Studenten met wie het panel sprak toonden zich positief. Het panel concludeert dat de opleiding bij de invoering van het nieuwe curriculum de aansluiting van het programma op de vooropleiding van instromende studenten heeft geëvalueerd en dat zij op de hier boven genoemde punten passende maatregelen heeft genomen. Het panel spreekt in facet 2.7 een oordeel uit over de gebruikte werkvormen. Facet 2.6 Duur Voldoet Criteria - De opleiding voldoet aan formele eisen m.b.t. de omvang van het curriculum: hbobachelor: 240 studiepunten. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding verzorgt een curriculum van 240 EC voor voltijdstudenten. De studielast is voor de afzonderlijk studieonderdelen beschreven in de studiehandleidingen. De EC zijn gelijkmatig over de vier studiejaren verdeeld. Facet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Voldoende Criteria - Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. - De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De staande opleiding De student maakt zich aan de hand van thema s beroepsbekwaamheden eigen. Door middel van studietaken werkt de student aan de leerdoelen die bij het thema horen. Iedere studietaak bevat een onderdeel oriëntatie, een studieonderdeel instructie en een nabespreking. Naast de themaprogramma s volgt de student in het binnenschoolse deel van het curriculum nog programma s in het kader van beroepspraktijkvorming, studieloopbaanbegeleiding en het keuzeprogramma. 24/53 NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt)

25 In de staande opleiding wordt gewerkt met werkvormen als training, werkcollege en hoorcollege. Het gaat om een combinatie van overdracht van kennis/kunde en het zelfstandig verwerven van kennis en kunde. In de loop van de jaren wordt van de student verwacht dat hij steeds meer zelfstandig zijn studie inricht. De begeleiding door docenten wordt in de loop van de jaren minder intensief. Studenten van de staande opleiding zijn positief over de themagestuurde inrichting van hun opleiding. De opleiding nieuwe stijl De opleiding heeft de didactische uitgangspunten beschreven in de notitie Zelfregulerend leren van competenties, november 2004 en Opleidingsprofiel Brede bachelor Social Work, mei Kern van deze notities is dat leren effectief is als ze construerend is: studenten construeren overwegend zelf de benodigde kennis om taken uit te kunnen voeren en problemen op te kunnen lossen. De werkvormen en leeromgeving zijn daar aan aangepast. In studiegroepen (werkcolleges) en basisgroepen (colleges en verwerkingsopdrachten) wordt onder begeleiding van een docent gewerkt aan kennisverwerving en vaardigheden. Een belangrijk deel van de studie is ingericht voor zelfstudie. Daartoe is in Breda een leercentrum ingericht (Xplora). Het leercentrum biedt de student toegang tot literatuur, interactieve media en zonodig advies van een medewerker van Xplora. De opleiding heeft het leerproces van met name propedeusestudenten in het studiejaar meer gestructureerd door werkvormen aan te passen en het aantal contacturen te vergroten (zie facet 2.5). De opleiding nieuwe stijl experimenteert nog met het vormgeven van het onderwijs: het verfijnen van de variatie in werkvormen. Het doel is de ontwikkeling naar meer zelfstandig leren te verbeteren. Uit het zelfevaluatierapport en gesprekken met docenten en studenten blijkt dat dit vooral speelt in het eerste jaar van de studie. In het studiejaar zijn op dit punt verbeteringen aangebracht: in de propedeuse: meer structuur, verbetering van instructies bij opdrachten, inlassen van extra colleges. Uit evaluaties (2004, 2005, 2006 en 2007) blijkt dat studenten tevreden zijn over de gehanteerde werkvormen in het onderwijs. Het panel stelt vast dat de opleiding nog zoekt naar een juiste balans tussen enerzijds het aanbieden van lesstof en een voorgestructureerde leeromgeving en anderzijds het bieden van een leeromgeving (faciliteiten en personeel) waarin de student zelf verantwoordelijk is voor de inrichting van zijn studie (conform de didactische uitgangspunten van Avans). SLB speelt hierin een ondersteunende rol (zie facet 4.2). Dit geldt in het bijzonder voor de propedeuse. In de hoofdfase is dit geen discussiepunt. Ouderejaarsstudenten waarderen de gevraagde eigen verantwoordelijkheid binnen de studie. Het panel komt tot het oordeel voldoende. NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt) 25/53

26 Facet 2.8 Beoordeling en toetsing Voldoende Criteria - Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Het oordeel wordt als volgt beargumenteerd: De opleiding heeft haar visie op toetsen en beoordelen beschreven in de notitie Toetsbeleid (februari 2006) dat sinds van toepassing is op zowel de staande opleiding als op de opleiding nieuwe stijl. In het toetsbeleid zijn criteria geformuleerd waaraan toetsen moeten voldoen. Studenten hebben inzicht in de verschillende wegingen en in de toepassing van de criteria (in het studiemateriaal zijn de beoordelingscriteria opgenomen). Daar waar studenten het oneens zijn met de toets en/of beoordeling, kunnen ze, na inzage en feedback, bezwaar aantekenen bij de examencommissie. De toets van een onderwijseenheid wordt door de projectleider (eigenaar van de onderwijseenheid) opgesteld. Tevens worden aanwijzingen opgesteld voor docenten. Deze toets wordt door alle docenten die de onderwijseenheid verzorgen, uitgevoerd. De toetsen worden beoordeeld door docenten die niet de begeleidende docent zijn. De opgestelde toets c.q. de in het studiemateriaal gegeven aanwijzingen worden besproken met de toetscommissie. De toetscommissie wordt aangestuurd door de directie en heeft tot taak het management en de examencommissie te adviseren over de uitvoering van en de kwaliteit van de toetsen. Het toetsbeleid is naar het oordeel van het panel goed beschreven. In het jaar heeft het project Studiemateriaal de taken van de toetscommissie waargenomen. In zijn de taken van de toetscommissie ondergebracht bij de onderwijscommissie. (Verbeterplan Toetscommissie, maart 2006). In het project Studiemateriaal is met ondersteuning van het Leer- en innovatiecentrum (LIC) van Avans veel aandacht besteed aan het koppelen van de leerdoelen van de afzonderlijke onderwijseenheden aan de opleidingscompetenties. Tevens is aandacht besteed aan de toetsbaarheid van de leerdoelen en aan competentiegericht toetsen en beoordelen. Het panel heeft in de themaboeken en studiehandleidingen de resultaten hiervan kunnen waarnemen. In dit kader zijn docenten getraind en ondersteund door het LIC. Voor stages (beroepspraktijkvorming in verschillende jaren, BPV) en afstuderen zijn specifieke procedures opgesteld. Het panel heeft kunnen vaststellen dat die procedures bij de beoordeling van de stage en het afstuderen zijn gevolgd. Het portfolio speelt bij de toetsing een belangrijke rol. Studenten en docenten melden, aldus het zelfevaluatierapport dat verdere visieontwikkeling en explicitatie ten aanzien van de inzet van en het gebruik van het portfolio wenselijk is. Hiervoor zijn begin 2007 verbeteracties uitgezet. De opleiding werkt met een afrondende toets in het eerste en tweede jaar. Deze Proeve van Bekwaamheid is gericht op het integraal toetsen van competenties die in het studiejaar aan bod gekomen zijn. Ook het portfolio en de studieloopbaanbegeleiding 26/53 NQA - Avans Hogeschool, Breda - visitatie Maatschappelijk Werk en Dienstverlening (vt)