Hogeschool INHOLLAND, Alkmaar. Visitatiedata: 16 en 17 maart 2005

Transcriptie

1 Hogeschool INHOLLAND, Alkmaar Opleiding: Varianten: Werktuigbouwkunde voltijd en deeltijd Visitatiedata: 16 en 17 maart 2005 Netherlands Quality Agency (NQA) Utrecht, november 2005

2 2 NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt)

3 Inhoud 3 Deel A: Onderwerpen Voorwoord Inleiding Werkwijze Oordeelsvorming Oordelen per onderwerp Schematisch overzicht oordelen Totaaloordeel 13 Deel B: Facetten 15 Onderwerp 1 Doelstellingen van de opleiding 17 Onderwerp 2 Programma 20 Onderwerp 3 Inzet van personeel 29 Onderwerp 4 Voorzieningen 31 Onderwerp 5 Interne kwaliteitszorg 34 Onderwerp 6 Resultaten 36 Deel C: Bijlagen 39 Bijlage 1 Onafhankelijkheidsverklaring panelleden 41 Bijlage 2 Deskundigheden panelleden 43 Bijlage 3 Bezoekprogramma 45 Bijlage 4 Kengetallen 46 Bijlage 5 Overzichtslijst van door de opleiding ter inzage gelegd materiaal 49 NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt) 3

4 4 NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt)

5 Deel A: Onderwerpen NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt) 5

6 6 NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt)

7 Onderwerpen 1.1 Voorwoord In dit rapport doet het panel dat in opdracht van NQA de opleiding Werktuigbouwkunde van Hogeschool INHOLLAND, in Alkmaar heeft gevisiteerd, verslag van zijn werkwijze, bevindingen en conclusies. Het onderzoek vond plaats in het kader van de accreditatie van hogere beroepsopleidingen. Het onderzoek is feitelijk gestart in januari 2005, het moment waarop de opleiding haar zelfevaluatierapport bij de NQA aanleverde. Een visitatiebezoek vond plaats op 16 en 17 maart en werd uitgevoerd door een panel dat bestond uit de volgende personen: de heer dr. W.M.J. Flapper (voorzitter) de heer ing. H.G. van Loon (domeindeskundige) mevrouw L.G. Stoop (studentlid) mevrouw drs. M. Honigh (NQAauditor). Het panel voldoet aan de eisen zoals gesteld in het document Protocol ter beoordeling van de werkwijze van visiterende en beoordelende instanties van de NVAO (12 mei 2003). Het panel beschikt over domeinspecifieke deskundigheid, onderwijs en auditdeskundigheid en deskundigheid over de internationale ontwikkelingen van de discipline (zie bijlage 2). Het rapport bestaat uit drie delen: deel A: een hoofdrapport, het onderwerprapport, waarin de oordelen van het panel over de basiskwaliteit van de opleiding op onderwerpniveau worden uitgesproken en de overwegingen waarop die oordelen zijn gebaseerd. Het gaat hier om oordelen in de gradatie positief/negatief. Tevens wordt hier het eindoordeel geformuleerd. deel B: een detailrapport waarin op facetniveau door het panel oordelen en argumenten ter onderbouwing van dat oordeel worden gegeven. De oordelen gaan hier uit van de vierpuntsschaal zoals die door de NVAO is voorgeschreven. Dit detailrapport vormt de basis van het onderwerprapport. deel C: hierin zijn alle relevante bijlagen opgenomen. 1.2 Inleiding De Hogeschool INHOLLAND is op 1 januari 2002 ontstaan uit een fusie tussen vier hogescholen, waaronder de hogeschool Alkmaar. De Hogeschool INHOLLAND telt in 2004 rond de studenten en 3100 personeelsleden. De hogeschool heeft tien vestigingspunten in Nederland. Zij verzorgt bacheloropleidingen, masteropleidingen, middelbaar beroepsonderwijs en contractonderwijs. De hogeschool heeft haar opleidingen organisatorisch ondergebracht in vijftien schools. Richtinggevend voor de ontwikkelingen binnen de hogeschool is het document INHOLLAND, Grenzeloos en dichtbij. Het onderwijsconcept is vastgelegd in de notitie Backbone, onderwijsconcept INHOLLAND. Deze notitie bevat de kern voor de onderwijsvernieuwing binnen de hogeschool. Andere peilers zijn de instelling van kenniskringen en de internationalisering. NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt) 7

8 De hogeschool kiest voor competentiegericht onderwijs. Het streven is dat in 2006 alle opleidingen het beoogde competentieprofiel hebben geoperationaliseerd in kernproblemen, kritische beroepssituaties, competenties op verschillende niveaus en indicatoren voor toetsing. De opleiding werktuigbouwkunde maakt deel uit van de School of Technology. Binnen deze school is de opleiding ondergebracht in het domein engineering, samen met de opleidingen Business Engineering, Medisch Ingenieur, Luchtvaarttechnologie en Elektrotechniek. De opleiding werktuigbouwkunde in Alkmaar wordt zowel in voltijd (sinds 1969) als in deeltijd (sinds 2001) aangeboden. De voltijdopleiding is met ingang van het studiejaar in het eerste studiejaar gestart met onderwijs volgens de majorminor structuur. Het oude curriculum wordt uitgevoerd in de leerjaren 2, 3 en 4. Van de deeltijdopleiding draaien het eerste, derde en vierde jaar. Er zijn nog geen afgestudeerden van de deeltijdopleiding. Het totaal aantal voltijdstudenten in 2003/2004 bedraagt 186 met een instroom van 57 studenten. Totaal aantal deeltijdstudenten bedraagt 54, met een instroom van 23. De voltijdopleiding is opgedeeld in een propedeuse, kernfase 1, stage A, kernfase 2, stage B, ingenieursfase 1 en 2 (afstudeeropdracht). Een jaar is opgedeeld in 4 blokken, in elk blok staat een project centraal. Er zijn twee stages met een gezamenlijke omvang van 200 dagen. De deeltijdopleiding kent een propedeuse, kernfase 1, 2 en 3 en de ingenieursfase/afstudeerfase. Afgestudeerden van de opleiding komen met name terecht in de volgende beroepsdomeinen: consultancy en engineering; machinebouw, installatiebouw en apparatenbouw; productiebeheer en procesbeheer; technisch beheer en onderhoud. De opleiding heeft 14 medewerkers in dienst voor de voltijd en deeltijdopleiding. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van andere medewerkers, ook van buiten de hogeschool en van tijdelijke medewerkers. De docentstudent ratio is momenteel 1:29. De opleiding is in 2001 in het eerste leerjaar gestart met competentiegericht onderwijs. In 2003/2004 is dit competentiegerichte curriculum gereed. Het geheel, ook de stages en het afstuderen, zijn nu beschreven in termen van competenties. De fusie in 2003 tot hogeschool INHOLLAND heeft onder meer de introductie van de majorminor structuur tot gevolg gehad. Deze ontwikkeling heeft geleid tot een actualisering van het raamleerplan. De basis hiervoor zijn het al ontwikkelde beroepsprofiel en competentieprofiel en het in ontwikkeling zijnde opleidingsprofiel. 1.3 Werkwijze De visitatie van de opleiding Werktuigbouwkunde door het panel heeft plaatsgevonden conform de werkwijze zoals die is neergelegd in het Beoordelingsprotocol van NQA (zie bijlage 4) en wordt hieronder beschreven. Dit houdt tevens in dat het panel heeft vastgesteld dat het zelfevaluatierapport plus de bijlagen en de aanvullende informatie een voldoende basis bood voor het visitatiebezoek en dat de visitatie plaats vond op basis van het voor de Werktuigbouwkunde geldende domeinspecifieke referentiekader (zie hieronder). NQA onderscheidt drie fasen in het visiteren: de voorbereidingsfase, het eigenlijke visitatiebezoek en de rapportagefase. Hieronder volgt een korte toelichting per fase. 8 NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt)

9 De voorbereidingsfase Allereerst heeft de NQAauditor het zelfevaluatierapport gecheckt op kwaliteit en compleetheid (de screening) en daarmee op bruikbaarheid voor de visitatie. Nadat het zelfevaluatierapport in orde was bevonden, zijn de panelleden zich inhoudelijk gaan voorbereiden op het bezoek. Zij lazen het zelfevaluatierapport (en bijlagen), formuleerden in een Beoordelingsformat voorlopige oordelen op basis van argumenten en zij formuleerden vraagpunten die doorgegeven werden aan de NQAauditor. Hoewel ieder panellid alle onderwerpen en facetten onder de loep nam, is er sprake geweest van een taakverdeling, waarbij bepaalde onderwerpen en facetten door een bepaald panellid extra grondig bestudeerd zijn. Op basis van een overzicht van voorlopige oordelen inventariseerde de NQAauditor tenslotte de kernpunten en prioriteiten voor het materialenonderzoek en de gesprekken. Tijdens een voorbereidende vergadering is het visitatiebezoek concreet voorbereid. De opleiding heeft in haar zelfevaluatierapport kenbaar gemaakt voor welk domeinspecifiek referentiekader zij kiest. De NQAauditor heeft met de domeindeskundige in het panel bekeken of sprake is van adequate domeinspecifieke doelstellingen, of dat nadere aanvulling dan wel nadere specificatie nodig is. In het detailrapport is aangegeven op welke landelijke beroeps en opleidingsprofielen het domeinspecifieke kader (en het opleidingsprogramma) is gebaseerd. Het visitatiebezoek NQA heeft in overleg met de opleiding een bezoekprogramma ontwikkeld voor de dagindeling van het visitatiebezoek. Tijdens het visitatiebezoek is gesproken met (een representatieve) vertegenwoordiging van docenten, studenten, werkveld en afgestudeerden. Daarnaast vonden er aan het begin en aan het eind van het visitatiebezoek gesprekken plaats met het management van de opleiding (het operationeel management). Ook heeft er, voor meerdere opleidingen tegelijk, een gesprek plaats plaatsgevonden met het College van Bestuur (het strategisch management). Aan het begin van het bezoek is er ter inzage gevraagd materiaal bestudeerd. In de middag heeft een rondleiding plaatsgevonden. Voorts heeft het panel zogenaamde schakelmomenten ingelast om onderling bevindingen uit te wisselen en te komen tot gezamenlijke en meer definitieve (tussen)oordelen. De bevindingen zijn, volgens de afgesproken taakverdeling, door ieder panellid, schriftelijk beargumenteerd. Aan het einde van het bezoek heeft de voorzitter een mondelinge terugkoppeling aan het management gegeven van de bevindingen van het panel, zonder expliciete oordelen uit te spreken. De fase van rapporteren Door NQA is, op basis van de bevindingen van het panel, een tweeledige rapportage opgesteld, bestaande uit een detailrapport en een onderwerprapport, waarin de kwaliteit van de opleiding is beoordeeld. Met dit rapport wordt door de opleiding(en) accreditatie aangevraagd bij de NVAO. In het detailrapport wordt door NQA gerapporteerd op facetniveau. De opleiding heeft in juni 2005 een concept van dit rapport voor een check op feitelijke onjuistheden ontvangen. Naar aanleiding daarvan zijn enkele wijzigingen NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt) 9

10 aangebracht. In het onderwerprapport wordt door NQA een oordeel op de onderwerpen en op de opleiding als geheel gegeven. Dit rapport is in juli 2005 voor een check op feitelijke onjuistheden aan de opleiding voorgelegd. Het definitieve rapport is door het panel vastgesteld in juli Het visitatierapport is uiteindelijk in oktober 2005 ter beschikking gesteld aan de opleiding, die het samen met de accreditatieaanvraag kan indienen bij de NVAO. 1.4 Oordeelsvorming In dit hoofdstuk wordt per onderwerp een oordeel uitgesproken op basis van weging van de facetten die van dat onderwerp deel uitmaken. Bij deze weging spelen de beslisregels zoals die door de NQA in het Beoordelingsprotocol zijn geformuleerd en nader uitgewerkt in de notitie Handreiking voor oordeelsvorming een belangrijke rol. Tevens is bij de beoordeling rekening gehouden met accenten die de opleiding eventueel legt, het domeinspecifieke kader en een vergelijking met andere relevante opleidingen op een aantal aspecten. Het eindoordeel is voorzien van een aanvullende tekst als sprake is van: weging van de oordelen op facetniveau; weging van de oordelen op facetniveau; benchmarking (vergelijking met externe kengetallen); generieke bevindingen die het facetniveau overschrijden; bepaalde accenten respectievelijk best practices. In de oordelen per onderwerp wordt steeds een herhaling gegeven van de oordelen op de facetten gevolgd door een weging die leidt tot het eindoordeel. De (uitgebreide) argumentatie is te vinden in het detailrapport. Daar waar een argumentatie/beoordeling voor de deeltijd afwijkt van de voltijd, is dit expliciet vermeld. Indien niet vermeld, gelden voor de deeltijdopleiding dezelfde argumentatie/oordelen als voor de voltijdopleiding, aangezien de deeltijdopleiding inhoudelijk voornamelijk gebaseerd is op dezelfde moduleinhouden als de voltijdopleiding. Volgorde en onderwijsmethodieken kunnen daarbij verschillen. Wat betreft de benchmarking wordt een vergelijk gemaakt met andere soortgelijke opleidingen in Nederland. Voor de landelijke vergelijking maakt het panel gebruik van de centraal geregistreerde gegevens van het CRIHO, aangezien deze een vergelijkbaarheid mogelijk maken. Dit in tegenstelling tot opleidingseigen kengetallen met verschillen in definitie en registratie. 1.5 Oordelen per onderwerp Doelstellingen opleiding De facetten Niveau bachelor en Domeinspecifieke eisen zijn voor zowel de voltijd als de deeltijdopleiding met een goed beoordeeld. Het facet Oriëntatie hbobachelor voor beide met een voldoende. De oordelen op het onderwerp zijn voor de voltijd en de deeltijdopleiding daarom positief. De opleiding (voltijd en deeltijd) baseert zich sinds 2002 op het landelijk vastgestelde beroepsprofiel en de landelijk vastgestelde competenties. Dit profiel is gevalideerd door het 10 NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt)

11 betreffende beroepenveld. De opleiding maakt een onderscheid tussen de drie groepen landelijke competenties (maken, sturen en vertalen) en de eigen (project) competenties, die zijn geformuleerd en vormgegeven in samenspraak met het regionale beroepenveld. De relatie tussen de Dublindescriptoren en de specifieke eindkwalificaties voor werktuigbouwkunde zijn opgenomen in het Schema koppeling hbokenmerken/dublindescriptoren. In dit schema wordt ook een relatie gelegd tussen de competenties en de tien generieke kwalificaties van de hbobachelor. Uit het schema kan worden afgeleid dat de opleiding het beoogde hbobachelor niveau realiseert Programma De facetten eisen hbo, instroom en duur, zijn bij beide opleidingen met een goed beoordeeld. De overige facetten voor beide opleidingen met een voldoende. De oordelen op het onderwerp zijn voor de opleidingen derhalve positief. Het opleidingsconcept is duidelijk en geeft voldoende vorm aan beroepsgericht leren, stimuleert een actieve rol van de studenten en kent een opbouw die leidt tot meer zelfstandig leren. Studenten komen in voldoende mate in aanraking met de actuele beroepspraktijk, zowel door recente vakliteratuur als door de beroepsgerichte elementen in het onderwijsaanbod. De opleiding beschikt over een ruim (bilateraal) contactnetwerk binnen de regio. De samenhang binnen het programma komt voldoende tot uiting en het programma is voldoende studeerbaar. Veel aandacht wordt besteed aan studiebegeleiding en aan de kenmerken van de instromende studenten. Er is een mix van werkvormen die geschikt is om de gewenste eindkwalificaties te ontwikkelen. Het didactisch handelen van de docenten is voldoende evenals het toetsen en beoordelen Inzet van personeel Het facet eisen hbo is bij beide opleidingen met een goed beoordeeld. De facetten kwantiteit en kwaliteit bij beide opleidingen met een voldoende. De oordelen op het onderwerp zijn voor de opleidingen derhalve positief. Om de vakinhoudelijke kennis op peil te houden hebben docenten contacten met het werkveld, volgen zij cursussen en congressen en krijgen ze trainingen en scholing bij bedrijven. Voorts is er een collectieve scholing geweest in het kader van de onderwijsontwikkeling: het gehele team is bijgeschoold in onderwijskundige veranderingen, zoals scholing in leerlijnen, competentiegericht onderwijs en studieloopbaanbegeleiding. De opleiding heeft goed zicht op de aanwezige kwalificaties van de docenten en richt haar scholingsbeleid vooral op de vergroting van de praktijkkennis Voorzieningen De facetten Materiele voorzieningen en Studiebegeleiding zijn bij beide opleidingen met een voldoende beoordeeld. De oordelen op het onderwerp zijn voor de opleidingen derhalve positief. Er zijn goed voorziene practicumruimtes en in de laboratoria is de benodigde inventaris aanwezig. Er is een uitstekende bibliotheek/mediatheek. Problemen worden ervaren op het vlak van ICT en de beschikbaarheid van een diversiteit aan onderwijsruimtes. Er is sprake van een voldoende opgezet studiebegeleidingsysteem, dat echter nog niet in de volle breedte tot uitvoer wordt gebracht. NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt) 11

12 1.5.5 Interne kwaliteitszorg Het facet Evaluatie resultaten is bij beide opleidingen met een onvoldoende beoordeeld. De facetten Maatregelen tot verbetering en Betrekken van medewerkers, studenten, alumni en beroepenveld bij beide met een voldoende. De oordelen op het onderwerp zijn voor de opleidingen derhalve positief. Uitgangspunten en plannen rond kwaliteitszorg zijn helder beschreven, maar vormen nog onvoldoende de basis voor de evaluaties die gehouden worden. De PDCAcyclus wordt nog te weinig aantoonbaar gevolgd. Er zijn verbeterplannen waarin aangegeven staat op welke wijze met de uitkomsten van de evaluaties wordt omgegaan. Er zijn aantoonbare, op evaluaties gebaseerde verbeteringen, daadwerkelijk doorgevoerd. Docenten, studenten en het werkveld worden in voldoende mate betrokken bij de kwaliteitszorg van het onderwijs. Een grotere rol van afgestudeerden en beroepenveldcommissie is wenselijk. De opleiding heeft vanaf van het cursusjaar procedures ontwikkeld die zullen gaan leiden tot een gestructureerd en systematisch evaluatiesysteem Resultaten Het facet Onderwijsrendement is bij de voltijdopleiding met een onvoldoende beoordeeld. Het facet Gerealiseerd niveau is bij de voltijdopleiding met een goed beoordeeld. De oordelen op het onderwerp zijn voor de voltijd opleiding derhalve positief. Er kan geen oordeel worden uitgesproken over de deeltijdopleiding, aangezien deze nog geen afgestudeerden kent. Het beleid ten aanzien van de kwantitatieve opleidingsresultaten is onvoldoende, mede door het ontbreken van geverifieerde cijfers. Uit de streefnormen blijkt dat de voltijdopleiding nog niet voldoet aan haar eigen streefcijfers ten aan zien van het opleidingsrendement. Dit geldt ook voor de streefcijfers ten aanzien van de verblijfsduur van uitvallers. De opleiding analyseert de rendementscijfers matig. De afstudeerwerken zijn van een goed niveau, de beoordeling vindt voldoende systematisch aan de hand van beoordelingslijsten plaats. De resultaten zijn positief. De gerealiseerde eindkwalificaties worden gehaald qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. 12 NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt)

13 1.6 Schematisch overzicht Oordelen Totaaloverzicht oordelen op facet en onderwerpniveau Onderwerp/Facet Voltijd Deeltijd Doelstellingen 1.1 G G 1.2 G G 1.3 V V Totaaloordeel Positief Positief Programma 2.1 G G 2.2 V V 2.3 V V 2.4 V V 2.5 G G 2.6 G G 2.7 V V 2.8 V V Totaaloordeel Positief Positief Personeel 3.1 G G 3.2 V V 3.3 V V Totaaloordeel Positief Positief Voorzieningen 4.1 V V 4.2 V V Totaaloordeel Positief Positief Kwaliteitszorg 5.1 O O 5.2 V V 5.3 V V Totaaloordeel Positief Positief Resultaten 6.1 G Geen gegevens 6.2 O Geen gegevens Totaaloordeel Positief Geen totaaloordeel 1.7 Totaaloordeel Op grond van voorgaand schema en de inhoudelijke onderbouwing daarvan in paragraaf 1.5 waaruit blijkt dat de opleidingen op de zes de onderwerpen positief scoren (behoudens facet 6 bij de deeltijdopleiding, aangezien er nog geen afgestudeerden zijn), is de conclusie dat het totaaloordeel over de opleidingen positief is. NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt) 13

14 14 NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt)

15 Deel B: Facetten NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt) 15

16 16 NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt)

17 Facetten Onderwerp 1 DOELSTELLINGEN VAN DE OPLEIDING Facet 1.1 Domeinspecifieke eisen Voltijd en deeltijd: goed Criterium: De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij de eisen die door (buitenlandse) vakgenoten en de beroepspraktijk gesteld worden aan een opleiding in het betreffende domein (vakgebied/discipline en/of beroepspraktijk). Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: Het panel stelt vast dat de opleiding gebruik maakt van het landelijk overeengekomen beroepsprofiel en de achttien daarvan afgeleide competenties. Profiel en competenties zijn opgesteld door de werkgroep Competent W van het Cluster Engineering, het samenwerkingsverband van de hbotechniekopleidingen in Nederland. Het profiel bestaat uit beroepscompetenties voor drie uitstroomtypen: maken, sturen en vertalen. Daarnaast is er een aantal algemene beroepscompetenties. De in totaal achttien competenties ( twaalf beroepscompetenties en zes algemene) geven aan aan welke eisen een afgestudeerde na zijn opleiding moet voldoen. Deze competenties zijn goedgekeurd door de landelijke beroepenveldcommissie en de brancheorganisaties. In 2003 is er vanuit het landelijk clusteroverleg een vernieuwde set competenties gekomen. Deze dienen als basis voor de ontwikkeling van een nieuw curriculum. De voltijd opleiding is in 2003 begonnen met het ontwikkelen van de majorminor structuur, waarbij samen met de opleidingen Elektrotechniek, Business engineering, Medisch ingenieur, Scheepsbouwkunde en Luchtvaarttechnologie de major Technical Engineering wordt vormgegeven. In het studiejaar is het eerste jaar volgens het nieuwe curriculum gestart. Uit de gesprekken en uit de documentatie die is ingezien, constateert het panel dat de opleiding ongeveer 70% van haar programma baseert op de landelijke documenten en 30% gebruikt voor een eigen invulling. De eigen invulling vindt met name in de projecten plaats. Deze keuze is tot stand gekomen door wensen en behoeften vanuit het regionale werkveld. Het panel constateert dat de opleiding met haar eindkwalificaties een goede invulling geeft aan het gewenste beroepsprofiel. De opleiding geeft in o.a. de studiegidsen aan waar de opleiding voor opleidt. Zij geeft aan dat afgestudeerden met name terecht komen in de volgende beroepsdomeinen: consultancy en engineering; machinebouw, installatiebouw en apparatenbouw; productiebeheer en procesbeheer; technisch beheer en onderhoud. NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt) 17

18 De opleiding heeft naast de beroepenveldcommissie veelvuldig bilaterale contacten met name met het bedrijf Corus en de marine. Het panel is van mening dat de opleiding voldoende kijkt naar en inzicht heeft in de regionale behoeften, maar dat een verbreding van de contacten, met name voor het deeltijdonderwijs, noodzakelijk is. De opleiding besteedt volgens het panel voldoende aandacht aan internationalisering. Dit komt onder meer tot uiting in contacten met buitenlandse instellingen, met name in Duitsland. Uit een vergelijking met Amerikaanse (mechanical engineering) en Duitse (Bachelorstudiengang im Bereich Maschinenbau) opleidingen, blijkt dat de opleiding aansluit bij de eisen van buitenlandse vakgenoten. Dit wordt nader onderbouwd in het document Competentiebeschrijvingen buitenlandse opleidingen. Facet 1.2 Niveau bachelor Voltijd en deeltijd: goed Criterium: De eindkwalificaties van de opleiding sluiten aan bij algemene, internationaal geaccepteerde beschrijvingen van de kwalificaties van een bachelor. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten. Het panel stelt vast dat de opleiding (voltijd en deeltijd) zich sinds 2002 baseert op het landelijk vastgestelde beroepsprofiel en de landelijk vastgestelde competenties. Profiel en competenties zijn opgenomen in het rapport Beroeps en opleidingscompetenties van de werktuigbouwkundig ingenieur (2002). Het rapport is gevalideerd door het betreffende beroepenveld. De opleiding maakt een onderscheid tussen drie groepen landelijke competenties (maken, sturen en vertalen) en de eigen (project) competenties. Deze laatste zijn geformuleerd en vormgegeven in samenspraak met het regionale beroepenveld. Momenteel worden de landelijke competenties herzien in het licht van de majorminor ontwikkeling (c.q. de ontwikkeling van het bachelordomein Bachelor of Engineering). De opleiding is in september 2004 gestart met een eerste jaar op basis van deze ontwikkeling. Het panel heeft de uitwerking van de landelijke competenties aangetroffen in de volgende documenten: Raamleerplan opleiding werktuigbouwkunde (febr. 2001), Raamleerplan opleiding werktuigbouwkunde (febr. 2005), De product life cycle als basis voor de beoogde competenties(2003), diverse studiegidsen en competentiekaarten (nieuwe curriculum). Het panel constateert dat de relatie tussen de Dublindescriptoren en de specifieke eindkwalificaties voor werktuigbouwkunde zijn opgenomen in het Schema koppeling hbokenmerken/dublindescriptoren. In dit schema wordt ook een relatie gelegd tussen de competenties en de generieke kwalificaties hbobachelor. Aan de hand van het schema heeft het panel geconstateerd dat de opleiding het beoogde hbobachelor niveau realiseert. 18 NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt)

19 Het panel is van oordeel dat de opleiding met haar competenties goed aansluit bij de landelijke kwalificaties. Uit de gesprekken blijkt dat het werkveld en de studenten redelijk op de hoogte zijn van de competenties. Facet 1.3 Oriëntatie hbobachelor Voltijd en deeltijd: voldoende Criteria: De eindkwalificaties zijn mede ontleend aan de door (of in samenspraak met) het relevante beroepenveld opgestelde beroepsprofielen en/of beroepscompetenties. De eindkwalificaties weerspiegelen het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar in een specifiek beroep of samenhangend spectrum van beroepen waarvoor een hboopleiding vereist is of dienstig is. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: Het panel constateert dat de competenties gebaseerd zijn op principes vanuit de beroepspraktijk (product life cycle) en gericht zijn op de verwerving van eindkwalificaties op het niveau van beginnend beroepsbeoefenaar. Het beroepsprofiel en de competenties staan onder meer beschreven in het Opleidingsprofiel, studiegidsen(oude curriculum) en competentiekaarten (nieuwe curriculum). De student wordt opgeleid in de technische competenties die gebaseerd zijn op de opeenvolgende fasen van de product life cycle: analyseren, onderzoeken, specificeren, ontwerpen, realiseren, optimaliseren en beheren. De algemene competenties zijn gericht op het functioneren als ingenieur binnen een bedrijf en omvatten: planmatig werken, commercieel denken en handelen, leiding geven en zelfsturing. Het gaat om breed inzetbare herkenbare basisfuncties. Het panel heeft een brede opleiding aangetroffen waarbij de verschillende hbokenmerken voldoende aan bod komen. De afgestudeerden komen in een breed scala van functies terecht met name binnen genoemde beroepsdomeinen. Uit de gesprekken die het panel heeft gevoerd met vertegenwoordigers uit de beroepenveldcommissie, blijkt dat zij positief zijn over de wijze waarop zij door de opleiding worden geconsulteerd. Zij zijn tevreden over het niveau van de opleiding en vinden de opleiding voldoende breed. Gevolg van de breedheid is wel dat bij sommige bedrijven nadere scholing voor de afgestudeerden noodzakelijk is. Dit is onder meer het geval bij Corus. Corus ervaart deze noodzaak niet als negatief. De afgestudeerden met wie het panel heeft gesproken zijn positief over de aansluiting van de opleiding op hun werk. Zij vinden de opleiding voldoende breed en van goede kwaliteit. Zij zijn tevreden over hun niveau van beginnend beroepsbeoefenaar. De breedheid van de opleiding draagt bij aan deze tevredenheid. Soms wordt er volgens hen te weinig ingegaan op technische kennisaspecten en is NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt) 19

20 meer aandacht voor bijvoorbeeld de nieuwste technieken nodig. Uit het gesprek van het panel met de alumni blijkt dat het merendeel van hen van mening is dat er in de opleiding voldoende aandacht wordt besteed aan de beroepsvoorbereiding. De deeltijdstudenten waar het panel mee gesproken heeft, vinden dat er een voldoende afstemming is tussen hun werkzaamheden en de studie. Wel vinden zij dat er meer aandacht besteed moet worden aan communicatieve vaardigheden en dat er sneller ingespeeld moet worden op veranderingen in het beroepenveld. Onderwerp 2 PROGRAMMA Facet 2.1 Eisen hbo Voltijd en deeltijd: goed Criteria: Kennisontwikkeling door studenten vindt plaats via vakliteratuur, aan de beroepspraktijk ontleend studiemateriaal en via interactie met de beroepspraktijk en/of (toegepast) onderzoek. Het programma heeft aantoonbare verbanden met actuele ontwikkelingen in het vakgebied / de discipline. Het programma waarborgt de ontwikkeling van beroepsvaardigheden en heeft aantoonbare verbanden met de actuele beroepspraktijk. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: Uit de studiegidsen en studiewijzers blijkt dat het programma van de voltijd en deeltijdopleiding is opgebouwd uit 5 leerlijnen, gericht op de ontwikkeling van kennis, vaardigheden, inzicht, ervaringsreflectie en zelfsturing. De voltijd en de deeltijdopleiding hebben dezelfde leerlijnen, alleen zijn ze anders ingevuld. Bij het deeltijdonderwijs wordt meer aandacht besteed aan de cognitieve ontwikkeling (conceptuele leerlijn) en is er minder projectonderwijs dan in het voltijdonderwijs. Het panel vindt het deeltijd en voltijd onderwijs goed beschreven en het opleidingsconcept compleet en duidelijk. Het panel constateert dat de opleiding met name gebruik maakt van Nederlandstalige vakliteratuur. Het panel vindt de literatuur die zij heeft ingezien, voldoende actueel. Er zijn standaardwerken en speciaal voor het onderwijs ontwikkelde dictaten. Er is een goede bibliotheek met aanvullende en buitenlandse studieboeken, tijdschriften en andere informatiedragers. De literatuur is voor de voltijd en de deeltijdopleiding identiek. Het panel heeft geconstateerd dat er binnen de projecten voor een groot deel gebruik gemaakt wordt van studiemateriaal uit de praktijk, vaak vanuit bedrijven. Uit de gesprekken met de docenten blijkt dat zij het studiemateriaal met actuele praktijkvoorbeelden aanvullen en waar nodig actuele onderwerpen uit de kranten in het lessen behandelen. Twee keer per jaar bespreekt het team de actualiteit van de boekenlijst. Uit de gesprekken die het panel met de docenten heeft gevoerd, blijkt dat 20 NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt)

21 zij de ontwikkelingen in de beroepspraktijk goed volgen en bezien welke in het curriculum moeten worden ingepast. Zo is recent het vak mechatronica ingevoerd en het keuzevak luchtbehandelingproblemen. Verder houdt de opleiding besprekingen met de beroepenveldcommissie en is er contact met het werkveld via de stages en afstudeeropdrachten. Het panel is van mening dat er voldoende vakliteratuur voorhanden is. Via het projectonderwijs, de stages en de afstudeeropdracht krijgen de studenten voldoende actueel studiemateriaal, dat direct ontleend is aan de beroepspraktijk. Het panel stelt vast dat de studenten in voldoende mate in aanraking komen met de actuele beroepspraktijk. Uit de betreffende gidsen maakt het panel op dat studenten vanaf het begin van de opleiding (voltijd) contact hebben met de beroepspraktijk: via excursies in het eerste jaar, de stages in het derde en vierde jaar en de afstudeeropdracht in het vierde jaar. Bij de stages en afstudeeropdracht is de inbreng van de praktijk groot. De deeltijdstudenten zijn allen werkzaam in een relevante werksetting. De studenten waar het panel mee gesproken heeft geven aan dat ze veel praktijkvoorbeelden krijgen en regelmatig naar bedrijven gaan. Bij het projectonderwijs, dat in elk blok plaatsvindt, is een authentieke werksituatie het uitgangspunt, waardoor de ontwikkeling van beroepsvaardigheden zo goed mogelijk plaatsvindt. Het panel stelt vast dat de opleiding aandacht besteedt aan toegepast onderzoek. In een aantal projecten bouwen studenten een prototype waarmee ze vervolgens praktisch onderzoek doen. Dit onderzoek is primair gericht op de toepassingsmogelijkheden en haalbaarheid. Tijdens hun stage en afstudeeropdracht doen studenten vaak onderzoek of leveren een bijdrage aan een onderzoek. Bij de hogeschool zijn verschillende kenniskringen. Deze dienen op den duur de relatie met toegepast onderzoek te verstevigen mede om de actualiteit van het programma te versterken. De bedoeling is dat docenten en studenten in deze kenniskringen gaan participeren. De opleiding beschikt over een ruim (bilateraal) contactnetwerk binnen de regio, dat vooral gebruikt wordt voor stages en afstudeeropdrachten en voor scholing van de docenten. Uit de gesprekken met het werkveld stelt het panel vast dat de beroepenveldcommissie wordt betrokken bij de invulling van het curriculum, zoals bij de vormgeving van projecten. De commissie geeft aan dat er goed naar haar opmerkingen en suggesties wordt geluisterd. De andere werkveldcontacten worden niet betrokken bij de inhoudelijke discussies. Zoals het panel bij facet 1.2 al heeft aangegeven, acht zij een nauwere relatie met de andere werkveldcontacten wenselijk, zodat de input (ook inhoudelijk) wordt verbreed. Het merendeel van de studenten ( totaal aantal respondenten: 68 voltijd studenten en 8 deeltijdstudenten) waardeert de praktijkgerichtheid (75%) en waardeert de opleiding gemiddeld met 6,8. (Studententevredenheidsonderzoek). Voorts heeft het panel een aantal uitkomsten van stageevaluaties onder het bedrijfsleven aangetroffen, die de waardering over de praktijkgerichtheid bevestigen. NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt) 21

22 Facet 2.2 Relatie doelstellingen en inhoud programma Voltijd en deeltijd: voldoende Criteria: Het programma is een adequate concretisering van de eindkwalificaties, qua niveau, oriëntatie en domeinspecifieke eisen. De eindkwalificaties van de doelstellingen zijn adequaat vertaald in leerdoelen van (onderdelen van) het programma. De inhoud van het programma biedt studenten de mogelijkheid om de geformuleerde eindkwalificaties te bereiken. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: Het panel stelt op basis van studiegidsen en moduleboeken vast dat het voltijd en deeltijdprogramma min of meer gelijk zijn opgebouwd op basis van de competenties uit het landelijke beroepsprofiel. Het studiejaar is verdeeld in vier periodes en in elke periode staat een project met de daarbij behorende vakken centraal (voltijd). De projecten vormen een derde van het binnenschoolse curriculum, evenals practica en theorie. Bij de deeltijdopleiding is het aantal projecten beperkt tot twee. Elk project heeft een projectdoelstelling als afgeleide van de competenties. De projecten en studieonderdelen staan beschreven in het document Studieonderdeelbeschrijvingen (augustus 2002). Voor het nieuwe curriculum staat dit beschreven in de Studiegids In beide documenten wordt per onderdeel aangegeven: doelstellingen/competenties, onderwerpen, plaats in het programma, werkvormen, studiebelasting, literatuur en toetsvorm. De leerdoelen van de projecten, stages en afstudeeropdrachten worden in aparte documenten weergegeven. Het panel heeft het programma en het studiemateriaal bestudeerd en zij constateert dat de relatie tussen doelstellingen en inhoud van het oude programma op voldoende wijze is weergegeven. De relatie is niet op alle onderdelen even duidelijk gelegd, zo blijkt ook uit de gesprekken met de studenten en docenten. In het nieuwe curriculum is de relatie tussen de inhoud van het programma en de competenties naar het oordeel van het panel beter beschreven. Uit de door het panel gevoerde gesprekken blijkt dat studenten, docenten en werkveld voldoende op de hoogte zijn van de competenties. De opleiding stelt in de (periode)evaluaties (voltijd) geen directe vragen over de relatie tussen de doelstellingen en de inhoud van het programma. Uit het Tevredenheidsonderzoek Deeltijd WTB juni 2004 blijkt dat 68% van de deeltijdstudenten van mening is dat ze door middel van het programma de gestelde competenties kunnen bereiken. 9% is ontevreden en de rest is neutraal. 22 NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt)

23 Facet 2.3 Samenhang in het opleidingsprogramma Voltijd en deeltijd: voldoende Criterium: Studenten volgen een inhoudelijk samenhangend opleidingsprogramma. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: Het panel vindt de samenhang, zoals tot uiting komt in het document koppeling clustercompetenties aan curriculum 2002 voldoende vormgegeven. Dit document geeft naast de competentiekoppeling ook de onderlinge samenhang binnen het curriculum weer. De deeltijdopleiding is afgeleid van het voltijdprogramma, maar heeft minder projecten aangezien de deeltijdstudenten al in de praktijk werkzaam zijn. De nadruk bij deeltijd ligt op de conceptuele leerlijn en de vaardighedenlijn. Voor voltijd komen in het begin van de studie de deelgebieden gescheiden voor, in latere leerjaren komen de vakken meer integraal in een project aan de orde. Ook door middel van de leerlijnen (zie paragraaf 2.7) worden technische diepgang en projectmatig werken binnen de leertaken geïntegreerd aangeboden. De technische complexiteit neemt gedurende de studie geleidelijk toe: van het behandelen van één deelgebied tot het behandelen van meerdere in één project. De samenhang wordt ook gecreëerd door kennis en vaardigheden in een project op elkaar aan te laten sluiten. Ook wordt gelet op de volgorde waarin de onderdelen worden aangeboden. De docenten geven in het gesprek met het panel aan dat zij samen overleggen over de projecten zodat de lesstof goed op elkaar is afgestemd. De voltijd studenten geven in de gesprekken met het panel aan dat de samenhang bij de meeste vakken duidelijk is aangegeven: zij vinden dat de opbouw de vorm van een piramide heeft. Deze piramides leiden vervolgens tot samenhang. De studenten uit de propedeuse (nieuwe curriculum) geven aan dat de samenhang tussen de ondersteunende vakken en de projecten niet altijd lukt. De deeltijdstudenten krijgen met name veel theorie. Volgens hen is er een goede samenhang tussen de opleiding en hun werkkring. Het panel stelt echter vast dat nergens vastligt op welke wijze de samenhang gerealiseerd wordt tussen de studie op school en de eigen werkzaamheden. Het panel constateert op basis van de gesprekken dat de samenhang voldoende vorm krijgt in projecten waarin verschillende vakken samenwerken. Bijvoorbeeld het project energie, waarin de vakken warmteleer, energietechniek, verbranding en warmteoverdracht in samenhang gegeven worden. Het panel is van oordeel dat de vertaling van de leerdoelen en de samenhang van het programma in de opleidingsgidsen en vooral in de moduleboeken in het oude curriculum voldoende zijn, maar beter kunnen (vergelijk facet 2.2). Het panel acht de inhoudelijke samenhang aanwezig, maar vindt dat de borging (een taak van het team) op tamelijk informele wijze wordt uitgevoerd. Bij het nieuwe curriculum is de samenhang beter vorm gegeven en geborgd. NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt) 23

24 De voltijdstudenten zijn tevreden over de samenhang: een score van ruim 3 op een vijfpuntsschaal. De deeltijd studenten geven aan dat de samenhang met hun werksituatie al doende ervaren wordt. Facet 2.4 Studielast Voltijd en deeltijd: voldoende Criterium: Het programma is studeerbaar doordat factoren, die betrekking hebben op dat programma en die de studievoortgang belemmeren zoveel mogelijk worden weggenomen. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: Het panel stelt vast dat de opleiding op verschillende manieren aandacht besteedt aan de studeerbaarheid en studievoortgang. Zo worden op basis van de periodeevaluaties, indien nodig, wijzigingen aangebracht, is studiebegeleiding een belangrijk aandachtspunt, worden er werkvormen gehanteerd om de student te motiveren en te stimuleren, zijn er deficiëntieprogramma s en is er een nieuw studievoortgangsysteem gekomen. Het panel constateert dat er ook formele maatregelen zijn genomen om de studievoortgang te bevorderen: het bindend studieadvies in de propedeuse en nadere voorwaarden voordat studenten aan de stage of de afstudeeropdracht kunnen beginnen. Volgens het management vertrekken studenten dikwijls uit eigen beweging. Slechts een klein aantal van hen krijgt een negatief bindend studieadvies. Dit wordt gegeven als studenten uiterlijk medio juli in het eerste jaar van inschrijving minder dan 40 Ec hebben behaald. Er is een nieuw informatiesysteem (People soft) gekomen waarmee de opleiding verwacht beter en sneller grip te krijgen op de studievoortgang van de studenten. Studenten waren niet tevreden met het mentoraat. Het panel stelt op basis van gesprekken met de eerstejaarsstudenten vast dat de begeleiding nu verbeterd is (zie facet 4.2), maar nog nadere uitwerking behoeft. In het eerste jaar (dus het nieuwe curriculum) heeft de studieloopbaanbegeleider een signalerende taak. Bij het oude curriculum was in deze functie matig voorzien. Het panel stelt op basis van de gesprekken met de studenten vast dat de studielast verschillend wordt ervaren mede als gevolg van de vooropleiding. De voltijdstudenten vinden de studielast vrij fors, maar redelijk gespreid over het jaar. De deeltijdstudenten krijgen voor aanvang van de studie een cursus wis en natuurkunde. Zij vinden het programma behoorlijk zwaar. Met name wiskunde is voor hen een struikelvak. Toch vinden zij het terecht dat op deze wijze een bepaald niveau hoog gehouden wordt. Uit de periodeevaluaties blijkt dat de voltijdstudenten tevreden zijn over de studielast, het programma wordt redelijk gespreid aangeboden over het jaar en het vak machineonderdelen is aangepast. De roosterproblemen die er waren zijn volgens 24 NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt)

25 hen nu goed opgelost. Uit de periodeevaluaties blijkt eveneens dat de studenten de moeilijkheidsgraad en het niveau van de opleiding als redelijk zwaar en hoog beoordelen (ongeveer 40 uur studietijd per week is volgens de studenten noodzakelijk). Voor de projecten besteden de studenten de daarvoor gestelde tijd. De deeltijdstudenten geven in het gesprek met het panel aan een hele dag theorie krijgen behoorlijk belastend te vinden, er is te weinig afwisseling. Zij ervaren ook weinig begeleiding vanuit de opleiding. Uit evaluatieresultaten blijkt echter dat de deeltijdstudenten wel tevreden zijn over de begeleiding. Uit het Tevredenheidsonderzoek Deeltijd WTB juni 2004 blijkt dat 44% van de deeltijdstudenten de daadwerkelijk bestede studietijd overeen vindt komen met de genormeerde studietijd. 18% besteedt minder tijd en 38% meer. Het panel acht het programma voldoende studeerbaar. Afgezien van de opgeloste klachten over de roosters en de ervaren moeilijkheidsgraad van de opleiding heeft het panel geen bijzonderheden aangetroffen en vindt zij dat er een goede verhouding is tussen diepgang en tijdsbesteding. De deficiëntieprogramma s acht het panel adequaat. Facet 2.5 Instroom Goed Criterium: Het programma sluit qua vorm en inhoud aan bij de kwalificaties van de instromende studenten: vwo, havo, middenkaderopleiding of specialistenopleiding (WEB) of daarmee vergelijkbare kwalificaties, blijkend uit toelatingsonderzoek. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: De opleiding hanteert de wettelijke instroomeisen (Onderwijs en Examenregeling). Er zijn diverse leerroutes afhankelijke van de vooropleiding. De standaardleerroute bedraagt 4 jaar. Een verkorte studie van 3 ½ jaar is mogelijk voor vwostudenten en mbostudenten met een mboopleiding zonder doorstroomprofiel. Een route van 3 jaar is er voor studenten met een mboopleiding met doorstroomprofiel. Voor de deeltijd geldt de eis: een mbodiploma techniek op niveau 4 en geruime tijd werkervaring in een technische omgeving. Het panel vindt het positief dat de opleiding intakegesprekken houdt met de deeltijdstudenten. Dit gebeurt aan de hand van een format. De deeltijdstudenten geven in de gesprekken met het panel aan dat zij bij de intake veel aandacht krijgen en afhankelijk van hun werkkring en functie kunnen zij in overleg met de deeltijdcoördinator vrijstellingen krijgen. Er is een voorschakelklas wis en natuurkunde (voor de start van de opleiding). De deeltijdstudenten zijn over het algemeen tevreden. Voor de voltijdopleiding worden summercourses aangeboden zoals wiskunde en natuurkunde om wettelijke deficiënties voor de aanvang van de studie te kunnen wegwerken. Om de aansluiting zo goed mogelijk te laten verlopen hebben de eerstejaars studenten nu een studieloopbaanbegeleider. Er is overleg met de regionale opleidingscentra. NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt) 25

26 Het panel heeft een afwisselend aanbod van werkvormen aangetroffen die inspelen op de gevarieerde instroom. Bij deeltijders wordt er rekening mee gehouden dat ze geen recente onderwijservaring hebben. Het panel constateert dat de opleiding haar studenten veel mogelijkheden biedt langszij te komen, zowel in het voortraject als in de werkvormen. Er zijn zeer heldere maatregelen voor het bijspijkeren van deficiënties (met name wiskunde en natuurkunde) en er is een duidelijk vrijstellingenbeleid. Het panel stelt vast dat het aantal studenten dat instroomt weer toeneemt. Van ruim 40 naar 57 in In 2003 zijn er 186 studenten, met een instroom van 57 studenten. Havisten zijn de grootste groep. De instroom in de deeltijdopleiding bedraagt 23. Er zijn in totaal 54 deeltijdstudenten die met name van Corus en de marine komen. Volgens het management kost het veel moeite om de instroom op peil te houden, vooral de instroom in de deeltijdopleiding is een probleem. De opleiding onderzoekt de mogelijkheden om te verbreden richting MKB. In de periode evaluaties (voltijd) wordt de aansluiting niet bevraagd. De deeltijdstudenten zijn tevreden over de aansluiting (tevredenheidsonderzoek) op hun achtergrond en kennis. Het panel constateert dat de opleiding (ook door de kleine aantallen studenten) op nogal persoonlijke en informele wijze de aansluiting zo goed mogelijk vorm geeft. Er zijn diverse opstapcursussen, er is aandacht voor slecht presterende studenten en er vinden persoonlijke gesprekken plaats. Facet 2.6 Duur Voltijd en deeltijd: goed Criterium: De opleiding voldoet aan formele eisen met betrekking tot de omvang van het curriculum: hbobachelor: 240 studiepunten. Het oordeel is gebaseerd op het volgende argumenten. Het voltijd en deeltijdcurriculum hebben beide de formele omvang van 240 Ec. De studielast van de onderwijseenheden en de verdeling van de studielast over de verschillende fasen staan beschreven in de studiegids. Facet 2.7 Afstemming tussen vormgeving en inhoud Voltijd en deeltijd: voldoende Criteria: Het didactisch concept is in lijn met de doelstellingen. De werkvormen sluiten aan bij het didactisch concept. 26 NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt)

27 Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: Het panel constateert dat voor alle programma s competentiegericht onderwijs het uitgangspunt is. De uitgangspunten hiervoor zijn te vinden in het document Backbone in beeld. Het onderwijs van de opleiding is opgezet in vijf leerlijnen volgens het model van de Bie en de Kleijn (Wat gaan we doen?). Volgens het management sluit dit model goed aan bij het competentiegerichte onderwijs. De vijf leerlijnen zijn: de integrale leerlijn, de ervaringsreflectie leerlijn, de vaardighedenleerlijn, de conceptuele leerlijn en de studieloopbaanbegeleiding. Deze leerlijnen richten zich op het aanbieden van activiteiten om de competenties te kunnen behalen. Dit gaat in de vorm van leertaken/projecten. Hierbij worden technische diepgang en projectmatig werken binnen de leertaken geïntegreerd aangeboden. Het panel stelt vast dat de opleiding werkvormen gebruikt die passen bij de verschillende leerlijnen. De ervaringsreflectielijn komt terug in de stage en de afstudeeropdracht, de vaardighedenleerlijn in de projecten en practica, de conceptuele leerlijn in hoor en werkcolleges, de integrale leerlijn in projecten, stage en afstudeeropdracht en de studieloopbaanbegeleiding in Studieloopbaanbegeleiding (SLB). Het panel is van mening dat het didactisch concept helder is beschreven en dat veel uitgangspunten zijn geformuleerd, maar nog beter in de praktijk uitgewerkt kan worden. De relatie tussen de te behalen competenties en het didactisch concept wordt niet altijd expliciet aangegeven: waarom is een bepaalde didactische vorm passend voor het behalen van een bepaalde competentie? Wel constateert het panel dat de opleiding met haar didactische concept voldoende vorm geeft aan beroepsgericht leren, een actieve rol van de studenten stimuleert en een opbouw kent die leidt tot meer zelfstandig leren. Uit de periodeevaluaties en de gesprekken blijkt dat de studenten tevreden zijn over de gehanteerde werkvormen. De afgestudeerden waar het panel mee gesproken heeft, onderstrepen de actieve rol van de student. De opleiding kent geen schoolse benadering, ze worden opgevoed tot zelfstandig lerende studenten met eigen verantwoordelijkheden. Volgens het management worden de projecten nu beter gemonitored en zijn er duidelijke afspraken hoe te handelen bij meeliftgedrag. Facet 2.8 Beoordeling en toetsing Voltijd en deeltijd: voldoende Criterium: Door de beoordelingen, toetsingen en examens wordt adequaat getoetst of de studenten de leerdoelen van (onderdelen van) het programma hebben gerealiseerd. Het oordeel is gebaseerd op de volgende argumenten: Het panel vindt de methodiek en uitgangspunten van het toetsbeleid goed beschreven in de diverse documenten van de hogeschool maar constateert dat de opleiding de beschikbare documenten in de praktijk nog niet volledig toepast. Zo is er een Strategisch beleidsdocument competentiegericht toetsen en beoordelen (april NQA visitatie Hogeschool INHOLLAND, opleiding Werktuigbouwkunde (vt/dt) 27