prof dr Else de Haan De Bascule/AMC/UvA Amsterdam 7 0tober 2010

Transcriptie

1 prof dr Else de Haan De Bascule/AMC/UvA Amsterdam 7 0tober 2010

2 Emotie: gespannen, ongelukkig Fysiek: hartkloppingen, trillen Cognitief: overinterpreteren, piekeren, aandacht Gedrag: vermijden

3 - Verkeerd gedrag (vermijden) - Verkeerde cognities, gedachten - Gebrek aan coping - Gebrek aan gevoel voor eigenwaarde - Verkeerde aanleg

4 Angst net zo lang beleven tot hij afneemt Exposure zonder angst werkt niet Patienten met agorafobie 1. exposure vol angst 2. exposure weinig angst (anxiolyticum) Geen verschil in effect Angst beleven was niet nodig

5

6 Negative affect/neuroticisme aandachtsbias aandachtsbias aandachts bias effortful control geen aandachtsbias angststoornis geen angststoornis

7 Dappere Kat (Scholing & Nauta, 2000) (Coping Cat, Kendall, 1990) Vriendenprogramma (Utens e.a., 2001) (FRIENDS, Barret & Turner, 2000) Denken Durven Doen (Bogels, 2008) Bedwing je Dwang (De Haan & Wolters, 2009)

8 Informatie over stoornis Cognitieve veranderingen (aandacht en interpretatie) Veranderingen in gedrag (exposure, responspreventie) Coping mogelijkheden

9 Angststoornis Nauta e.a (2003) N= 79 54% geen diagnose meer Bodde e.a (2009) N= % geen diagnose meer

10 Dwangstoornis de Haan e.a (1998) N= 22 CBT: 59,5% verbetering, medicatie: 33,4% verbetering

11 Angstoornissen inclusief dwangstoornis Cochrane (James, Soler & Weatherall, 2009) 13 studies, 498 pt s 56% (CBT) vs 28.2 (controle) verbeterd

12 Follow- up OCD (Micali et al.2010) N= 142 (61% totaal) M leeftijd 18,6 (3.5) jaar Follow-up: 2-9 jaar. M= 5 (2.7) jaar

13 40% OCD 70% psychische stoornis GAS, depressie, ticstoornis 66% na ontslag verdere behandeling 50% op dit moment in behandeling

14 50-60% van de kinderen verbetert 5 tot 4 op de tien verbetert niet Er is nog heel wat te verbeteren aan onze behandelingen Maar wat

15 Evidence based behandelprotocollen Daar blijft het bij Medicatie Cantate van Bach Tentamen Snoepje vragen Artikel insturen Ook EB behandelprotocollen moeten verbeterd

16 Therapietrouw Motiveren Duur van de behandeling

17 CY BOCS total resp nonresp pre post

18 mean CY-BOCS total sample responders pre post end

19 Therapietrouw Motiveren Duur van de behandeling Onderzoek naar werkingsmechanismen Coping Cognities

20 Cognities spelen een rol bij angst Kinderen met een angststoornis Zien angstige dingen sneller Interpreteren ambigue stiuaties eerder als bedreigend of negatief Zij hebben een aandachts-bias of interpretatie-bias Causale relatie niet aangetoond

21 Attentional Bias Modification (ABM) Trainen om aandacht af te wenden van bedreigende stimuli Computertaken Cognitive Bias Modification-I (CBM-I) Trainen onduidelijke situaties positief te interpreteren Korte verhaaltjes op twee manieren te interpreteren

22 Je loopt op straat en ziet aan de overkant een bekende. Je roept hallo. De bekende reageert niet. + Je denkt hij z..t me niet _ Je denkt hij vindt me niet l..k

23 Interpretatie bias is te trainen Negatieve interpretatie bias is te beïnvloeden Angst neemt af bij veranderen van negatieve interpretatie bias

24 Muris et al (2008; 2009) 9-13 en 8-12 jaar Vassilopoulos et al (2009) 10 en 11 jaar Lothman et al (2010) jaar Salemink & Wiers (in press) jaar

25 Muris et al (2008) 70 kinderen tussen 8-12 jaar Niet in behandeling Training op de computer: Space Odyssey

26 Het is het jaar Jij en je ouders zijn astronauten die een ruimtereis maken. Jullie zoeken naar een nieuwe planeet, waar mensen kunnen leven. Na een lange reis ontdekken jullie een grote planeet. Jullie besluiten te landen en op onderzoek uit te gaan. Als het ruimteschip geland is merk je dat de planeet in veel opzichten op de aarde lijkt. Maar er zijn ook veel dingen die je niet weet.

27 In de tuin zie je grappige kleine groene vogeltjes in een boom. Je gaat naar binnen om wat brood voor ze te halen. A. Dat is grappig de vogels komen erg dichtbij en eentje eet het brood zelfs uit je hand. B. Oeps, Dit was geen goed idee. De vogels zijn echt wild en beginnen in je armen en benen te pikken.

28 De training had effect Kinderen leerden snel de goede keuze te maken Bij nieuwe ambigue verhaaltje kozen + getrainde kinderen vaker de + uitkomst - getrainde kinderen vaker de uitkomst Effect op angst niet gemeten

29 Vassilopoulos et al (2008) 43 kinderen van 10 en 11 jaar niet in behandeling, hoog sociaal angstig 3 sessies 15 korte verhaaltjes per keer Trainen in positief interpreteren Controle groep

30 Tijdens de tekenles vraag je medeleerling of je haar potlood mag lenen, maar ze weigert. Wat zou je denken als jou dit overkwam? (a) Ze vindt me niet aardig (b) Ze heeft haar potlood zelf nodig

31 Kinderen die de training gehad hebben: Interpreteerden nieuwe verhaaltjes minder vaak negatief dan controle groep Hadden lagere sociale angstscore Hadden minder anticipatie-angst

32 Salemink en Wiers (in press) 170 adolescenten tussen jaar Niet in behandeling - Positieve interpretatie training - Placebo conditie

33 Je zit huiswerk te maken met een paar vriendinnen bij jou thuis. Je zet je favoriete muziek op. Aan de reactie van je vriendinnen zie je dat ze jouw muziek go.d vinden

34 Na de zomervakantie ga je weer naar school Als je daar aankomt, zie dat de buitenkant van de school g.sch.lderd is.

35 Vergeleken met de controlegroep hadden de kinderen uit de trainingsgroep: minder negatieve interpretaties minder sociale angst minder anticipatie angst bij gedragsexperiment

36 Cognitieve therapie: Veranderen van cognities via Sokratische dialoog Zelf leren inzien dat interpretatie onjuist is CBM-I: Trainen van positieve interpretatie via invuloefening op de computer

37 2-7% van de kinderen heeft een angststoornis Er bestaan goede behandelingen voor angststoornissen 40% - 50% heeft geen of niet voldoende baat bij een behandeling Ook evidence based behandelprotocollen zijn nooit af We hebben geen tijd om op onze lauweren te rusten