Voorstel Gemeenteraad VII- C

Transcriptie

1 Voorstel Gemeenteraad VII- C Onderwerp Portefeuillehouder Oprichten Onderhoud Enschede BV Hans van Agteren agendaletter (C)) Programma LO Aangeboden aan Raad 18 september 2015 Stuknummer Corsanummer (invulling door Griffie) Wij stellen u voor te besluiten om: 1. In te stemmen met het oprichten van de werkmaatschappij Onderhoud Enschede BV, conform de bijgevoegde concept-statuten en het businessplan Onderhoud Enschede. Inleiding Op 10 november 2014 heeft uw raad de Programmabegroting vastgesteld, waarin u heeft besloten Onderhoud Enschede te verzelfstandigen. Dit mede als verdere uitwerking van het coalitieakkoord Duurzaam, samen, sterker! en de Programmabegroting Doel van deze verzelfstandiging is Onderhoud Enschede als uitvoerende eenheid meer bewegingsruimte te geven in het optimaliseren van werkprocessen. Waardoor Onderhoud Enschede effectiever kan werken en zo ook een besparing kan realiseren. U heeft daarom een taakstelling meegegeven aan de verzelfstandiging van Onderhoud Enschede van in 2015, in 2016 en uiteindelijk structureel vanaf Op 11 maart 2015 hebben wij u per brief geïnformeerd over het besluit van ons college tot versnelde verzelfstandig van Onderhoud Enschede (OE). In deze brief hebben wij u aangegeven dat wij als eerste stap een besluit tot een gemeentelijke werkmaatschappij voorbereiden, die wij u in het najaar 2015 voorleggen. Ook hebben wij toegezegd u in datzelfde najaar te informeren over de voortgang van deze voorbereiding en over onderzoek naar mogelijke meerwaarde van de markt waar wij opdracht voor hebben gegeven. Op 31 augustus 2015 heeft u via een presentatie in het randprogramma deze informatie ontvangen. Op 8 juni 2015 heeft uw raad het Beleidskader Verbonden partijen 2015 en de leidraad: Goed verbonden, leidraad sourcen en regie vastgesteld met als onderdeel van deze leidraad het afwegingskader. Doel van deze leidraad met afwegingskader is er voor zorgen dat ons college en uw raad weloverwogen besluiten kunnen nemen over verzelfstandigings- en sourcingsvraagstukken. Ook is in het Beleidskader Verbonden partijen 2015 bepaald dat wij besluiten tot bijvoorbeeld het oprichten van een werkmaatschappij eerst ter instemming aan u voorleggen. Waarbij wij u ook een businessplan voorleggen met als onderdeel daarvan het ingevulde afwegingskader. Op 15 september 2015 hebben wij in beginsel besloten de werkmaatschappij Onderhoud Enschede BV op te richten. Als onderdeel van dit voorgenomen besluit hebben wij ook bij besloten om de taken voor de openbare ruimte, conform de bij dit raadsvoorstel gevoegde statuten en het businessplan, over te dragen aan Onderhoud Enschede BV. Dit zodat deze taken geborgd zijn binnen de BV. Ook heeft ons college de noodzakelijke besluiten genomen om te zorgen dat onze arbeidsmarktdoelen en de inzet van arbeidsmarktdoelgroepen, waaronder de huidige SW, nu en naar de toekomst geborgd is binnen de BV. Daarvoor is Onderhoud Enschede BV onder andere aangewezen als een sociale dienst van algemeen economisch belang, waarmee we voldoen aan de geldende wetgeving, zoals Wet markt en overheid en de Europese regels rond staatssteun. Via dit raadsvoorstel leggen wij u de vraag voor of u als raad kunt instemmen met de oprichting van de werkmaatschappij Onderhoud Enschede BV in eigendom van de gemeente Enschede, conform de bijgevoegde concept-statuten en het businessplan Onderhoud Enschede. Dit ook conform onze gemaakte afspraken via het Beleidskader Verbonden partijen 2015 en de leidraad Goed verbonden, leidraad sourcen en regie. Na uw instemming is ons besluit tot oprichting van Onderhoud Enschede BV definitief.

2 Beoogd resultaat Oprichten van de werkmaatschappij Onderhoud Enschede, zodat zij: meer bewegingsruimte in het optimaliseren van werkprocessen krijgt; waardoor zij taakgerichter en efficiënter kan werken en; beter kan inspelen op de arbeidsmarktdoelstellingen en de nieuwe participatiewet; overhead kan afbouwen, en zo; een besparing kan realiseren conform uw verzelfstandigingstaakstelling; dit met behoud van de door u meegegeven bestuurlijke kaders. Waardoor we meer kunnen bereiken voor de stad. Argumenten 1.1 We geven invulling aan onze visie op de organisatie en uw eerdere besluiten en verzelfstandigingsdoelen We willen ons als organisatie ontwikkelen tot een regieorganisatie en daar waar mogelijk zo veel mogelijk uitvoerende taken uitbesteden. De gemeentelijke organisatie richt zich daarbij op haar kerntaken en wordt de regisseur over de aan haar geleverde diensten en aan de markt uitbestede taken. Met de oprichting van de werkmaatschappij geven we ook uitvoering aan uw besluit tot de verzelfstandiging van Onderhoud Enschede, als vastgelegd in de Programmabegroting en de programmabegroting Ook krijgt Onderhoud Enschede door de werkmaatschappij daadwerkelijk meer bewegingsruimte in het optimaliseren van werkprocessen waardoor zij effectiever kan werken en een besparing bereiken. Dit blijkt uit het businessplan. 1.2 We kunnen meer bereiken voor de stad Het oprichten van de werkmaatschappij levert de stad in het totaal voordelen op ten opzichte van andere scenario s (zoals verdere verzelfstandiging binnen de organisatie). We kunnen met een werkmaatschappij bijvoorbeeld toekomstgerichter inzetten op arbeidsmarktdoelstellingen, de bedrijfsvoering effectievere en efficiëntere maken, beter inspelen op het dynamische karakter van de uitvoerende werkzaamheden en het opdrachtgever- (Stadsdeelbeheer gemeentelijke opdrachtgever) en opdrachtnemerschap (Onderhoud Enschede als uitvoeringsdienst) doorontwikkelen en professionaliseren. Zo blijkt uit het businessplan (bijlage 1) en tabel 1 van dit raadsvoorstel. 1.3 We kunnen uw bestuurlijke kaders blijven realiseren Het oprichten van de werkmaatschappij heeft geen effect op de door u meegegeven bestuurlijke kaders voor de openbare ruimte, zoals de kwaliteit van de openbare ruimte of de inzet van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Uw bestuurlijke kaders worden namelijk door Stadsdeelbeheer als gemeentelijke opdrachtgever bewaakt en opgelegd aan Onderhoud Enschede in de opdrachtverstrekking. Dit betekent bijvoorbeeld dat de verhouding vakkrachten en arbeidsmarktdoelgroepen binnen Onderhoud Enschede als gevolg van de oprichting van de werkmaatschappij nu en naar de toekomst niet wijzigt. Deze afspraken en werkwijze zijn vastgelegd in het businessplan (bijlage 1) en de statuten (bijlage 2) 1.4 De organisatie is er klaar voor en er is draagvlak bij medewerkers De eerste stap in de interne verzelfstandiging van Onderhoud Enschede is inmiddels afgerond. Daarmee zijn we als organisatie gereed om de vervolgstap te zetten: Het oprichten van de werkmaatschappij. De medewerkers van Onderhoud Enschede zijn daarbij actief betrokken, hebben meegedacht in het proces en zijn positief over het oprichten van de werkmaatschappij. Dit ook omdat de huidige medewerkers hun ambtenaren/ SW-status behouden. Zo blijk uit de gehouden bijeenkomsten met alle medewerkers. 1.5 Het is conform de leidraad: Goed verbonden, leidraad sourcen en regie en de Gemeentewet Om als bestuur weloverwogen besluiten te kunnen nemen over verzelfstandiging- en sourcingsvraagstukken heeft uw raad op 8 juni 2015 de leidraad: Goed verbonden, leidraad sourcen en regie vastgesteld met als onderdeel daarvan een afwegingskader. Het oprichten van de werkmaatschappij Onderhoud Enschede past goed binnen de leidraad en het afwegingskader. Zo blijkt uit het doorlopen van dit afwegingskader, die u conform de afspraak vindt in het businessplan (bijlage 1) bij dit voorstel. Met uw instemming wordt ook voldaan aan de bepaling van artikel 169 lid 4 van de Gemeentewet. Daarin staat dat wij pas van onze bevoegdheid om een BV op te richten gebruik kunnen maken nadat uw raad haar bedenkingen of wensen aan ons kenbaar heeft kunnen maken. 1.6 Alle vervolgscenario s zijn nog mogelijk Alle vervolgscenario s zijn nog mogelijk, zoals geheel terugbrengen binnen de organisatie of een beweging meer richting (private) marktpartijen, als u hiertoe op een later moment besluit. De gemeente blijft namelijk eigenaar van de werkmaatschappij, zoals vastgelegd in het businessplan (bijlage 1) en de statuten (bijlage 2)

3 1.7 We kunnen uw taakstelling realiseren Met het oprichten van de werkmaatschappij krijgt Onderhoud Enschede als uitvoerder van het onderhoud van de openbare ruimte meer bewegingsruimte in het optimaliseren van haar eigen werkprocessen. Daarmee kan zij bijvoorbeeld de personeelsbezetting zonder uitgebreide procedures sneller afstemmen op de werkvoorraad en de seizoenen. Nieuw personeel wordt bovendien aangenomen conform marktvoorwaarden wat voor Onderhoud Enschede goedkoper is. Dit levert een besparing op conform de door u specifiek aan de verzelfstandiging van Onderhoud Enschede meegegeven taakstelling. Tabel 1.Vergelijkingstabel OE binnen de organisatie en OE in de werkmaatschappij (buiten de organisatie)

4 Kanttekeningen 1.1. Doorontwikkeling van het opdrachtgever- en opdrachtnemerschap noodzakelijk We moeten met elkaar inzetten op het verder professionaliseren van bijvoorbeeld werkprocessen, de opdrachtverlening en de regievoering op openbare ruimte. Ook is verder ontvlechten en sterker scheiden van de beheer- en regievoeringstaken en de uitvoeringstaken nodig. Het verzelfstandigen van Onderhoud Enschede in een werkmaatschappij helpt daarbij. Want het betekent dat er een meer duidelijke en marktconforme scheiding en rolverdeling ontstaat tussen de opdrachtgever (Stadsdeelbeheer) en de opdrachtnemer (Onderhoud Enschede). Zie ook hoofdstuk 5 van het businessplan (bijlage 1) 1.2 Medewerkers zijn bezorgd over eventuele vervolgscenario s Er zijn zorgen bij deze medewerkers over mogelijke vervolgscenario s en bestuurlijke besluiten na de oprichting van de werkmaatschappij. Bijvoorbeeld als uitwerking van het onderzoek naar meerwaarde van marktpartijen. Deze zorg staat weliswaar los van dit besluit tot oprichting van de werkmaatschappij, maar kan bij onduidelijkheid in toekomstige besluitvorming wel gaan spelen. Bijdrage aan duurzaamheidsdoelstellingen Ook binnen de werkmaatschappij blijft Onderhoud Enschede, net zoals nu al gebeurt, daar waar mogelijk inzetten op duurzaamheid. Onderhoud Enschede levert samen met haar opdrachtgever Stadsdeelbeheer namelijk al een actieve en zeer bewuste bijdrage aan de duurzaamheidsdoelstellingen. Deze bijdrage is ook al deels benoemd in het door u vastgestelde Actieplan Duurzaamheid. Het gaat dan bijvoorbeeld om: Samen bewuste duurzame keuzes maken: er wordt waar mogelijk bewust gekozen voor de meest duurzame aanpak bij het onderhoud van de openbare ruimte. Dit gebeurt in samenwerking met de opdrachtgever stadsdeelbeheer, zoals bij de keuze van materialen; Duurzame auto s/ wagenpark: bijdragen aan de ambitie om als gemeente per 2020 te beschikken over een verduurzaamd wagenpark. Daarvoor heeft onderhoud Enschede in 2015 zeven elektrische voertuigen aangeschaft ter vervanging en uitbreiding van de huidige wagens. Daarmee is inmiddels bijna één derde van het wagenpark verduurzaamd. Bij iedere aanschaf van nieuwe wagens wordt daarbij onderzocht op welke bedrijfseconomische verantwoorde wijze er verdere verduurzaming mogelijk is; Geen onkruidbestrijdingsmiddelen (glyfosaat) bij in de openbare ruimte: Sinds 2015 gebruikt Onderhoud Enschede bij de onkruidbestrijding in het onderhoud van de openbare ruimte geen chemische onkruidbestrijdingsmiddelen meer. Dit ook conform uw motie hierover. Arbeidsmarktbeleid: Onderhoud Enschede hanteert een zorgvuldig arbeidsmarktbeleid. Daardoor geeft zij een zeer grote groep mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt werkervaringsmogelijkheden in het onderhoud van de openbare ruimte. Ook geven we medewerkers een kans om weer beter en sneller te re-integreren in de arbeidsmarkt. Op dit moment bestaat ongeveer 60% van het personeel uit mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Hergebruik van organische restromen: Er wordt zeer bewust omgegaan met de verwerking van organische restmaterialen van bijvoorbeeld het openbare groen. Zo wordt snoeiafval versnipperd en gebruikt voor de opwekking van biogas. Ook wordt blad en groenafval zo veel als mogelijk op de locatie verwerkt, zodat transport en vervoerbewegingen en daarmee CO2 uitstoot worden beperkt. Kosten, opbrengsten, dekking Hieronder zijn alle besparingen en (eenmalige) kosten van de oprichting van de werkmaatschappij weergegeven: Besparing (conform taakstelling)*: 2015: ,- 2016: ,- Vanaf 2017: ,- structureel. * Toelichting: Taakstelling: als opgelegd bij de Programmabegroting specifiek gekoppeld aan de verzelfstandiging van Onderhoud Enschede. Als de werkmaatschappij niet wordt opgericht moet deze dus op andere wijze worden ingevuld binnen de verzelfstandiging van Onderhoud Enschede; Deze besparing is gebaseerd op de huidige omvang van taken die overgaan naar de BV en waarvoor de budgetten, ordergrootte 12 miljoen, zijn (en ook blijven) gedekt vanuit de gemeentelijke producten. (zie voor de meerjarenbegroting OE, paragraaf 7.2 op pagina 28 van het businessplan in bijlage 1). Onderhoud Enschede blijft net als nu voor de uitvoering van deze producten de eerst aangewezen partij; Besparing: De exacte bedragen zijn mede afhankelijk van de realisatie van lopende taakstellingen of eventueel nog komende taakstellingen, die Onderhoud Enschede kunnen beïnvloeden; Tevens wordt er jaarlijks met OE een dienstverleningsafspraak gemaakt waar afspraken over de uit te voeren activiteiten en prijs/kosten vastgelegd worden. Dit is een instrument waarmee we toekomstige activiteiten en kosten kunnen beheersen. Vanuit de aandeelhoudersrol zullen we de continuïteit van OE gaan toetsen.

5 Kosten: Afbouw overhead: Kostenneutraal Eenmalige kosten: ,- gedekt uit het budget flankerend beleid. Voor zowel de voorbereiding en oprichting van de werkmaatschappij als het onderzoek naar de mogelijke meerwaarde van marktpartijen. Communicatie Over het verzelfstandigingstraject van Onderhoud Enschede vindt zorgvuldige communicatie plaats met medewerkers en betrokken partijen. Zo hebben medewerkers actief meegedacht in het proces om te komen tot de werkmaatschappij. (Zie voor meer informatie het businessplan in bijlage 1, paragraaf 1.5 Een gezamenlijk zorgvuldig traject met breed draagvlak ). Ook wordt er via de gebruikelijke media uitgebreid gecommuniceerd over de oprichting van de werkmaatschappij. Vervolg Het vervolg van dit bestuursvoorstel is als volgt: Gedeputeerde Staten moeten het besluit goedkeuren: Conform artikel 160 van de Gemeentewet toetsen Gedeputeerde Staten het gemeentelijk besluit tot het oprichten van Onderhoud Enschede BV op strijd met het recht en het algemeen belang; De Ondernemingsraad geeft advies: De ambtelijke ondernemingsraad wordt om advies gevraagd; Oprichting werkmaatschappij: Na goedkeuring van GS van Overijssel en advies van de ondernemingsraad kan de werkmaatschappij definitief worden opgericht. Na de oprichting van de werkmaatschappij kan deze verder worden ingericht. Waarmee de verbeteringen en verdere professionalisering worden doorgevoerd en de voordelen van de werkmaatschappij voor de organisatie en de stad behaald (zie tabel 1). Na 4 jaar vindt er vervolgens een evaluatie plaats conform het Beleidskader Verbonden partijen van juni Bijlagen 1. Businessplan Werkmaatschappij Onderhoud Enschede incl. afwegingskader 2. Statuten Werkmaatschappij Onderhoud Enschede Burgemeester en Wethouders van Enschede, De Secretaris, M.J.M. Meijs de loco-burgemeester, E. Eerenberg Besluit Van de Raad van de gemeente Enschede, gelezen het voorstel van Burgemeester en Wethouders van 15 september 2015 In te stemmen met het oprichten van de werkmaatschappij Onderhoud Enschede BV, conform de bijgevoegde concept-statuten en het businessplan Onderhoud Enschede Vastgesteld in de vergadering van. De Griffier, R.M. Jongedijk de Voorzitter dr. G.O. van Veldhuizen