Raadsvoorstel: Nummer: Onderwerp: Raadsbeleidskader verbonden partijen (geactualiseerde versie raad 19 april 2012)

Transcriptie

1 Raadsvoorstel: Nummer: Onderwerp: Raadsbeleidskader verbonden partijen (geactualiseerde versie raad 19 april 2012) Datum: 28 maart 2012 Portefeuillehouder: P. IJssels Raadsbijeenkomst: 3 april 2012 Raadsvergadering: 19 april 2012 Programma: Bestuur en Communicatie Opsteller: T. van Zessen Bijlage(n): raadsbeleidskader verbonden partijen (geactualiseerde versie bijgevoegd) 1. Korte samenvatting van de inhoud en voorstel Wij hebben ter voorbereiding van dit beleidskader in de klankbordgroep Financiën uit de raad op 22 november 2011 van gedachten gewisseld op basis van gespreksvragen. Tijdens deze bijeenkomst is stilgestaan bij een aantal gespreksvragen verbonden partijen die qua uitwerking terugkomt in dit raadsbeleidskader. De volgende aandachtspunten zijn hieruit voortgevloeid: 1. Het bestaande raadsbeleidskader verbonden partijen uit april 2008 blijft in tact, wel zal het geactualiseerd worden en op onderdelen aangevuld worden met informatie over het eigen vermogen, vreemd vermogen, financieel resultaat, afdekking risico s en dergelijke; 2. Bij het begrip verbonden partijen dient explicieter aangegeven te worden dat het gaat om de uitvoering van beleid, de kaderstelling (zoals wijziging gemeenschappelijke regeling) vindt door de raad plaats; 3. Een lijst van stichtingen wordt opgenomen in de paragraaf verbonden partijen waarbij de criteria aanmerkelijk financieel belang (verstrekte subsidie door gemeente hoger 0,5 miljoen) en bestuurlijk belang (een collegelid zit in een stichting) leidend zijn. Afstemming met de paragraaf Subsidies is daarbij van belang. 4. Het beleidskader verbonden partijen uit 2008 gaat vooral in op de aanbevelingen uit het rekenkamerrapport verbonden partijen Dit geactualiseerde beleidskader is gebaseerd op de kaders 2008, de zienswijzen klankbordgroep 22 november 2011 en actuele ontwikkelingen omtrent verbonden partijen en aan welke vereisten nieuwe verbonden partijen moeten voldoen. Wij stellen u voor in te stemmen met de navolgende kaders verbonden partijen, dat wil zeggen herbevestigen kaders 1 8 (raadsbesluit april 2008) en de kaders 9 en 10 toe te voegen. Het bestaande raadsbeleidskader nummer 2 is tekstueel aangescherpt. 1. Het college is primair verantwoordelijk voor de verbonden partijen (uitvoeringsfase trechter /artikel 160 Gemeentewet). Verbonden partijen vallen dus in principe onder het domein college (HOE- vraag). 2. De raad krijgt de gelegenheid bij de oprichting van nieuwe verbonden partijen dan wel bij een wijziging van een bestaande gemeenschappelijke regeling in de vorm de voorhangprocedure wensen en bedenkingen in te brengen (WAT vraag) (alleen tekstueel geredigeerd t.o.v. versie 24 april 2008). 3. De Gorcumse planning- en controlecyclus is de basis voor de invulling van de actieve informatieplicht. De paragraaf Verbonden partijen uit de programmabegroting, de tussenrapportage en het programmaverslag geeft de dwarsdoorsnede per programma weer. Als er aanleiding toe is, wordt aanvullend een raadsinformatiebrief opgesteld waarin voortgangsinformatie over de verbonden partij wordt verschaft. 4. De algemene opzet paragraaf Verbonden partijen als basis te gebruiken voor de programmabegroting en het programmaverslag. 5. Basis voor de verbonden partijen zijn de algemene normen van goed bestuur, zoals vermeld in de bijlage. Deze zijn van toepassing op de bestaande Gorcumse verbonden partijen. Het betreft de vier normen transparantie, democratische verantwoording, effectiviteit en efficiency en vraaggerichtheid. Nieuwe verbonden partijen worden getoetst aan de normen van algemeen bestuur. 6. De 4 uitgangspunten van goed bestuur ten aanzien van beheerst sturen, beheerst uitvoeren, beheerst toezicht houden en beheerst verantwoorden zijn leidend in de relatie college - raad - verbonden partijen zoals aangegeven in de bijlage. Er is bij een verbonden partij een volledige keten van sturen, beheersen, toezicht houden en verantwoorden zodat voldaan wordt aan de normen van goed bestuur. 7. Het college toetst een nieuw op te richten verbonden partij aan de algemene normen en

2 uitgangspunten van goed bestuur. Daarbij zijn onder andere leidend selectiecriteria als kwaliteit, relevante ervaring, efficiencyschaalvoordeel, risicospreiding, bestuurskracht en effectiviteit, kennisvoordeel, katalysatorfunctie. De raad ontvangt over deze collegetoets actieve informatie dat onderdeel uitmaakt van een inhoudelijk beleidskader. Hierbij kunt u denken aan keuzes betreffende regionale samenwerking. De actieve informatie is overigens situationeel bepaald. 8. Het college hanteert een zichtbare vorm van interne toetsing en zo nodig zal een vorm van externe toetsing in voorkomende gevallen op de geleverde prestaties plaatsvinden zoals bij de grond CV's/ BV s. Criteria daarbij zijn: efficiency, schaalvoordeel, transparantie en democratische verantwoording (u kunt daarbij verder denken aan aandacht schenken aan kostenaspect, inhoudelijke prestaties en het vastleggen van te leveren prestaties in samenwerkingsovereenkomsten). 9. De verbonden partijen, samenwerkingsverbanden zijn vooral verantwoordelijk voor uitvoerende taken. Over de voortgang ervan laat het college alleen de meest essentiële meetindicatoren in de gemeentelijke planning- en controlcyclus zoals de programmabegroting terugkomen. Dit ter ondersteuning van de kaderstellende en de controlerende rol van de raad. In de paragraaf Verbonden partijen wordt aanvullende informatie over het eigen vermogen, het vreemd vermogen, het financieel resultaat, het inhoudelijk resultaat indien beschikbaar, de wijze van afdekking van het tekort,de wijze van afdekking van risico s. Zo ontstaat meer inzicht in de lopende risico s van verbonden partijen (= nieuw kader). 10. In de lijst van verbonden partijen neemt het college ook een aantal stichtingen op waarbij de volgende twee criteria leidend zijn: stichtingen met een aanmerkelijk financieel belang (subsidie > ) en / of bestuurlijk belang (collegelid zit in stichtingsbestuur) (= nieuw kader). 2. Fase trechter Dit raadvoorstel raadsbeleidskader verbonden partijen betreft de verdiepingskeuze. U heeft door het vaststellen van de financiële verordening ex. art. 212 Gemeentewet een hoofdlijnenkeuze gemaakt. 3. Inleiding / aanleiding In de financiële verordening ex. art. 212 Gemeentewet die u op 16 juni 2011 heeft vastgesteld is aangegeven dat de raad een nota verbonden partijen ontvangt waarin afspraken worden gemaakt over de informatievoorziening over de verbonden partijen en over de taken en bevoegdheden verdeling college versus raad. 4. Inhoud / Kaders Voor dit raadsbeleidskader is het criterium of de gemeente bij die partijen een bestuurlijk en een financieel belang heeft, bepalend. Bij verbonden partijen moet u denken aan deelname van een gemeente in bijvoorbeeld vennootschappen (N.V. s), Commanditaire Vennootschappen (C.V. s) en Gemeenschappelijke regelingen. Onder bestuurlijk belang wordt in dit verband verstaan: het hebben van een zetel in het bestuur of het hebben stemrecht. Met financieel belang wordt bedoeld dat de gemeente middelen ter beschikking heeft gesteld die achtergesteld zijn in geval van faillissement van de verbonden partij en/of dat financiële problemen bij de verbonden partij verhaald kunnen worden op de gemeente. Het raadsbeleidskader verbonden partijen moet u plaatsen in de domeinafspraken tussen raad en college. De raad is verantwoordelijk voor de Wat - vraag: wat er moet worden bereikt en tegen welke kosten. Het college is verantwoordelijk voor de Hoe - vraag: het college gaat er over hoe wat de raad wil, kan worden bereikt. Het beleidskader betreft een geactualiseerde versie van het kader uit april In het kader gaan wij in op de beraadslagingen uit de klankbordgroep Financiën d.d. 22 november De bestaande paragraaf Verbonden partijen wordt aangevuld met informatie over het eigen vermogen, het financieel resultaat, de wijze van afdekking risico s en dergelijke. Bij het begrip verbonden partijen dient explicieter aangegeven te worden dat het gaat om uitvoering van beleid. In de paragraaf verbonden partijen nemen wij een lijst van stichtingen op waarbij de criteria aanmerkelijk financieel belang (verstrekte subsidie door de gemeente hoger dan 0,5 miljoen) en bestuurlijk belang (een collegelid zit een stichting) leidend zijn. Wij verwijzen naar het raadsbeleidskader verbonden partijen.

3 5. Bestaand beleid, raadskaders en besluiten Raadsbesluit 24 april 2008: raadsbeleidskader verbonden partijen; Raadsbesluit 16 juni 2011: vaststellen financiële verordening ex. art. 212 Gemeentewet. 6. Betrokkenheid derden Er is sprake van systeemverantwoordelijkheid. Het college heeft een voorwaardenscheppende verantwoordelijkheid. 7. Beoogd effect Een verbonden partij die voldoet aan de normen en uitgangspunten van goed bestuur. Het verder ontwikkelen van een transparante informatievoorziening college raad. 8. Risico s of kansen Wij maken met u via het raadsbeleidskader verbonden partijen systeemafspraken over taken, rollen en verantwoordelijkheden en de informatievoorziening verbonden partijen (domeinen ). Wij geven in hoofdstuk 5 Domeinen in vogelvlucht van de nota inzicht in de verschillende rollen van de raad, het college en het management. Wij sturen ondermeer via gerichte advisering aan onze vertegenwoordiger in de verschillende verbonden partijen op de gemaakte afspraken in regioverband en naleving van de financiële kaders (bijvoorbeeld in Zuid-Holland-Zuid verband). Op deze wij proberen onze bestuurskracht in regioverband optimaal te benutten en tijdig risico s te onderkennen. Wij verstrekken in de paragraaf Verbonden partijen informatie over de voortgang van de verbonden partijen. Wij zitten wel met het gegeven dat wij bij het boven tafel krijgen van gegevens met betrekking tot de verbonden partijen afhankelijk zijn van de gegevens van de desbetreffende verbonden partij (aard en snelheid van aanlevering gevraagde gegevens). 9. Financiële consequenties Niet van toepassing. 10. Vervolgproces In de reguliere planning en controlcyclus, paragraaf Verbonden partijen, informeren wij u over de voortgang van de diverse verbonden partijen. De wijzigingen ten aanzien van de paragraaf Verbonden partijen zullen in de programmabegroting 2013 verwerkt worden. 11. Communicatie Op de gebruikelijke wijze. 12. Uitkomsten raadsbijeenkomst Nadere standbepaling college Definitief voorstel raad Wij stellen u voor in te stemmen met de raadskaders verbonden partijen. Burgemeester en wethouders van Gorinchem, de secretaris, de burgemeester,

4 15. Besluit De gemeenteraad van Gorinchem, Gelet op het raadsbesluit Verbonden partijen d.d. 24 april 2008, Gelet op het raadsvoorstel Verbonden partijen d.d. 28 maart 2012, Gelet op artikel 13 uit de Financiële verordening ex. art. 212 Gemeentewet d.d. 16 juni 2011 Besluit: 1. Het college is primair verantwoordelijk voor de verbonden partijen (uitvoeringsfase trechter /artikel 160 Gemeentewet). Verbonden partijen vallen dus in principe onder het domein college (HOE- vraag). 2. De raad krijgt de gelegenheid bij de oprichting van nieuwe verbonden partijen dan wel bij een wijziging van een bestaande gemeenschappelijke regeling in de vorm de voorhangprocedure wensen en bedenkingen in te brengen (WAT vraag) (alleen tekstueel geredigeerd t.o.v. versie 24 april 2008). 3. De Gorcumse planning- en controlecyclus is de basis voor de invulling van de actieve informatieplicht. De paragraaf Verbonden partijen uit de programmabegroting, de tussenrapportage en het programmaverslag geeft de dwarsdoorsnede per programma weer. Als er aanleiding toe is, wordt aanvullend een raadsinformatiebrief opgesteld waarin voortgangsinformatie over de verbonden partij wordt verschaft. 4. De algemene opzet paragraaf Verbonden partijen als basis te gebruiken voor de programmabegroting en het programmaverslag. 5. Basis voor de verbonden partijen zijn de algemene normen van goed bestuur, zoals vermeld in de bijlage. Deze zijn van toepassing op de bestaande Gorcumse verbonden partijen. Het betreft de vier normen transparantie, democratische verantwoording, effectiviteit en efficiency en vraaggerichtheid. Nieuwe verbonden partijen worden getoetst aan de normen van algemeen bestuur. 6. De 4 uitgangspunten van goed bestuur ten aanzien van beheerst sturen, beheerst uitvoeren, beheerst toezicht houden en beheerst verantwoorden zijn leidend in de relatie college - raad - verbonden partijen zoals aangegeven in de bijlage. Er is bij een verbonden partij een volledige keten van sturen, beheersen, toezicht houden en verantwoorden zodat voldaan wordt aan de normen van goed bestuur. 7. Het college toetst een nieuw op te richten verbonden partij aan de algemene normen en uitgangspunten van goed bestuur. Daarbij zijn onder andere leidend selectiecriteria als kwaliteit, relevante ervaring, efficiencyschaalvoordeel, risicospreiding, bestuurskracht en effectiviteit, kennisvoordeel, katalysatorfunctie. De raad ontvangt over deze collegetoets actieve informatie dat onderdeel uitmaakt van een inhoudelijk beleidskader. Hierbij kunt u denken aan keuzes betreffende regionale samenwerking. De actieve informatie is overigens situationeel bepaald. 8. Het college hanteert een zichtbare vorm van interne toetsing en zo nodig zal een vorm van externe toetsing in voorkomende gevallen op de geleverde prestaties plaatsvinden zoals bij de grond CV's/ BV s. Criteria daarbij zijn: efficiency, schaalvoordeel, transparantie en democratische verantwoording (u kunt daarbij verder denken aan aandacht schenken aan kostenaspect, inhoudelijke prestaties en het vastleggen van te leveren prestaties in samenwerkingsovereenkomsten). 9. De verbonden partijen/ samenwerkingsverbanden zijn vooral verantwoordelijk voor uitvoerende taken. Over de voortgang ervan laat het college alleen de meest essentiële meetindicatoren in de gemeentelijke planning- en controlcyclus zoals de programmabegroting terugkomen. Dit ter

5 ondersteuning van de kaderstellende en de controlerende rol van de raad. In de paragraaf Verbonden partijen wordt informatie over het eigen vermogen, het vreemd vermogen, het financieel resultaat, het inhoudelijk resultaat indien beschikbaar, de wijze van afdekking van het tekort,de wijze van afdekking van risico s. Zo ontstaat meer inzicht in de lopende risico s van verbonden partijen. 10. In de lijst van verbonden partijen neemt het college ook een aantal stichtingen op waarbij de volgende twee criteria leidend zijn: stichtingen met een aanmerkelijk financieel belang (subsidie > ) en / of bestuurlijk belang (collegelid zit in stichtingsbestuur). Aldus besloten in de vergadering van de raad van Gorinchem van 19 april 2012 de griffier, de voorzitter,