Kwaliteitsjaarverslag HZD 2014

Transcriptie

1 Kwaliteitsjaarverslag HZD 2014

2 Inleiding Sinds januari 2008 is de HZD in de regio Drenthe actief. De HZD houdt zich bezig met het organiseren van de ketenzorg voor patiënten met de chronische ziekten diabetes type 2 en COPD. Dit doet zij door de zorg in te kopen bij de zorgverzekeraars en de betrokken zorgprofessionals in het veld te contracteren. Om te zorgen dat de gecontracteerde zorgprofessionals goede kwaliteit van zorg leveren, heeft de HZD een aantal kwaliteitsinstrumenten tot haar beschikking die geborgd zijn in het kwaliteitsbeleid wat zij voert. Op basis van het beleid en met ondersteuning van de kwaliteitsinstrumenten, zoals benchmarking van uitkomst indicatoren, scholingen etc. borgt de HZD de door haar ingekochte zorg. Het jaar 2014 is een jaar geweest waarin naast diabetes en COPD veel aandacht is gegaan naar de pilot Ouderenzorg (zie het algemene jaarverslag 2014 van de HZD). Daarnaast is een onderzoek uitgevoerd naar de herstructurering van het kwaliteitsbeleid van de HZD. In dit jaarverslag kunt u hier meer over lezen. In hoofdstuk 1 van dit jaarverslag treft u een beschrijving van de organisatie van de kwaliteit. Hierin staat hoe de HZD de kwaliteit organisatorisch heeft geregeld. De HZD maakt voor de chronische zorg gebruik van zorgprogramma s. In hoofdstuk 2 leest u welke zorgprogramma s dit zijn. De uitkomsten van het onderzoek naar een toekomstbestendig kwaliteitssysteem leest u in hoofdstuk 3. Hoofdstuk 4 beschrijft de uitkomsten van de geleverde diabetes- en COPD zorg in Drenthe. U treft hier een analyse zowel op provinciaal, als regionaal niveau. Een tipje van de sluier: de resultaten voor diabetes zijn opnieuw licht verbetert en vooral de resultaten voor COPD zijn interessant, zo het eerste jaar na de start van het zorgprogramma. Wij wensen u veel leesplezier. Ron Wissink Directeur Kwaliteitsjaarverslag 2014 HZD 1

3 Inhoudsopgave INLEIDING 1 INHOUDSOPGAVE 2 1. ORGANISATIE VAN KWALITEIT ORGANISATIE HZD KWALITEITSBELEID KWALITEITSTEAMS KETENPARTNERS SCHOLING 5 2. ZORGPROGRAMMA S DIABETESZORG BETER COPD ZORG GOED IN BEELD 6 3. HERINRICHTING KWALITEITSSYSTEEM 6 4. KWALITEIT VAN DE GELEVERDE ZORG UITKOMSTEN BENCHMARK DIABETES UITKOMSTEN BENCHMARK COPD BIJLAGEN BIJLAGE KRITISCHE KWALITEIT KENMERKEN OVERZICHT SCHOLINGEN HZD BENCHMARKRAPPORTAGES DIABETES & COPD PER REGIO 23 Kwaliteitsjaarverslag 2014 HZD 2

4 1. Organisatie van kwaliteit In dit hoofdstuk kunt u lezen hoe de HZD haar kwaliteit heeft georganiseerd. Wij delen met u wat haar beleid daarin is, wie daarbij betrokken zijn en welke instrumenten zij heeft en inzet. Dit alles om te voldoen aan door de verzekeraar en overheid gestelde kwaliteitseisen. Met als vanzelfsprekend doel om er zorg voor te dragen dat de huisartsen en praktijkondersteuners in Drenthe patiënten met Diabetes type II & COPD de beste zorg leveren. 1.1 Organisatie HZD De Drentse Huisartsen Coöperatie is eigenaar en 100% aandeelhouder van de HZD en haar dochtermaatschappijen. De Huisartsenzorg Drenthe BV, ofwel de HZD BV, is de holding van de HZD groep. Onder de HZD bevinden zich drie werkmaatschappijen waarin de diverse activiteiten van de HZD worden uitgevoerd. HZD Scholing & Kwaliteit is één van de drie werkmaatschappijen van de HZD en heeft als taak toezicht te houden op de kwaliteit van zorg die geleverd wordt. De kwaliteitsorganisatie van de HZD bestaat uit een kernteam en provinciale en regionale kwaliteitsteams. Het Kernteam draagt op provinciaal niveau zorg voor de kwaliteit en ontwikkeling van de diverse zorgprogramma s. Daarnaast zet zij de inhoudelijke hoofdlijnen op het gebied van kwaliteit uit. Drenthe bestaat uit vier regio s. Deze regio s zijn ontstaan rondom de vier regionale ziekenhuizen: de zogenaamde HEMA regio s,,, en. Elke regio heeft een eigen kwaliteitsteam en een flexibele schil van zorgprofessionals die afhankelijk van de vraag ingezet kunnen worden. Wilt u meer lezen over wat de HZD in 2014 naast kwaliteit nog meer aan activiteiten heeft ondernomen? U kunt dit lezen in het HZD jaarverslag 2014 op de website Kwaliteitsbeleid De HZD is namens de huisartsen in Drenthe verantwoordelijk voor de kwaliteit van de geleverde zorg en daarmee ook voor de kwaliteitsverbetering. Verbetering van kwaliteit is geen statisch iets maar een doorlopend proces. Onderstaand schema geeft dit goed weer. Door dit systeem toe te passen wordt niet alleen de kwaliteit van de huidige zorg geborgd, maar zorgt de HZD voor een doorlopend proces van kwaliteitsverbetering van de zorg. De HZD heeft een aantal kwaliteitsinstrumenten tot haar beschikking om de kwaliteit van zorg te verbeteren. Naast de inzet van de kwaliteitsteams zijn dat de volgende instrumenten: Deskundigheidsbevordering d.m.v. scholingen, casuïstiekbesprekingen e.d. Kwaliteitsjaarverslag 2014 HZD 3

5 Het verzamelen van benchmarkgegevens en het spiegelen van deze gegevens op praktijkniveau, HAGRO, regionaal of provinciaal niveau. Praktijkbezoeken en het ondersteunen van de praktijken bij het doorvoeren van verbeteringen De laatste twee kwaliteitsinstrumenten worden volgens een vaste cyclus toegepast. Aan het begin van elk jaar zijn de benchmarkrapporten van het afgelopen jaar beschikbaar. Er wordt per regio een spiegelavond georganiseerd, het regionale kwaliteitsteam maakt een analyse van de cijfers per praktijk en een prioritering voor eventuele praktijkbezoeken. De praktijken worden bezocht en er wordt een verbeterplan opgesteld. De praktijk voert de verbeteringen door en de uitkomsten hiervan zijn terug te vinden in de nieuwe benchmarkcijfers waarna de cyclus opnieuw begint. Kritische Kwaliteit Kenmerken De HZD is lid van InEen, de landelijke beroepsorganisatie voor Eerstelijnszorg. InEen heeft voor 2014 dertien kritische kwaliteit kernmerken (KKK s) beschreven. Dit aantal is onveranderd ten opzichte van Het beschrijven van KKK s is de eerste stap naar een kwaliteitssysteem voor zorggroepen. Een overzicht van de KKK s 2014 vindt u in bijlage 5.2. In het Kernteam van de HZD is in 2014 veel aandacht besteed aan de KKK s en daaruit volgend zijn een aantal verbeteracties ingezet: De zorggroep bevordert dat persoonlijke zorgdoelen van de patiënt zijn vastgelegd: Dit item is in 2014 opgenomen in de checklist kwaliteit praktijk. Daarnaast wordt aan het vastleggen van persoonlijke zorgdoelen aandacht besteed in de training Motiverende Gespreksvoering. Op verzoek van de HZD is deze scholing hierop aangepast De zorggroep zorgt ervoor dat de patiënt is geïnformeerd over het zorgprogramma en hoe dit wordt uitgevoerd: In september 2014 is de nieuwe website van de HZD ( gelanceerd. Hierop staat duidelijk vermeld wat de HZD is en doet en wordt informatie over de zorgprogramma s gegeven, ook voor patiënten De zorggroep werkt aan beleid op het gebied van zelfmanagement: Hierin heeft de HZD in 2013 al een start gemaakt door deelname aan de pilot PGP (Persoonlijk Gezondheidsplan), samen met het Kenniscentrum Ketenzorg Zwolle. In 2014 is dit project afgerond. De uitkomsten van de pilot zijn op te vragen bij de HZD De zorggroep heeft een adequate klachtenregeling: De HZD heeft een klachtenregeling opgesteld en gepubliceerd op de website 1.3 Kwaliteitsteams Een belangrijk instrument van de HZD is de inzet van de kwaliteitsteams. Naast het kernteam heeft de HZD in elke regio een kwaliteitsteam Diabetes en COPD. Op provinciaal niveau zijn er twee diabetes overleggen en een kwaliteitsteam chronische longziekten. Een schematische weergave van de structuur van de kwaliteitsteams van de HZD is hieronder weergegeven. Kwaliteitsjaarverslag 2014 HZD 4

6 kernteam kwaliteit Kwaliteitsteam DM (povinciaal) kwaliteitsteam COPD Groot overleg Regio Regio Regio Regio Regio Regio Regio Regio Op de website van de HZD zijn de taken en verantwoordelijkheden van de verschillende kwaliteitsteams beschreven. Ook vindt u op onze website een overzicht van de personen die zitting hebben in de kwaliteitsteams. 1.4 Ketenpartners De HZD organiseert en coördineert de ketenzorg op het gebied van diabetes en COPD. Hiervoor heeft zij vele ketenpartners nodig die allen een bijdrage leveren aan de zorg voor de diabetespatiënt en COPD patiënt. Naast de huisartsen neemt een vertegenwoordiging van de internisten, longartsen, verpleegkundigen, diëtisten, fysiotherapeuten en podotherapeuten deel aan de kwaliteitsteams van de HZD. Hiermee is de inhoudelijke inbreng van de ketenpartners gewaarborgd. Voor wat betreft de samenwerking met de ketenpartners is er in 2014 niet veel gewijzigd ten opzichte van De HZD heeft contracten afgesloten met daarin samenwerkingsafspraken met de longartsen, internisten en oogartsen. De diëtisten zijn net als vorig jaar gecontracteerd binnen de ketenzorg. In 2014 niet alleen voor Diabetes maar ook voor COPD. 1.5 Scholing De HZD is verantwoordelijk voor deskundigheidsbevordering van huisartsen en praktijkondersteuners/verpleegkundigen. Elk jaar wordt een scholingsagenda opgesteld naar aanleiding van de benchmarkanalyse en praktijkbezoeken, maar ook op basis van de speerpunten van de HZD. Scholingen kunnen regionaal dan wel provinciaal worden aangeboden. Een overzicht van de scholingen, casuïstiekbesprekingen en spiegelavonden in 2014, vindt u in bijlage 5.2. Kwaliteitsjaarverslag 2014 HZD 5

7 2. Zorgprogramma s De HZD maakt gebruik van zorgprogramma s voor diabetes en COPD. Deze zorgprogramma s beschrijven waaraan de zorg met betrekking tot diabetes en COPD moet voldoen. In dit hoofdstuk kunt u lezen van welke zorgprogramma s de HZD gebruik maakt. 2.1 Diabeteszorg beter Voor de diabetes maakt de HZD gebruik van het zorgprogramma Diabeteszorg Beter, Dit zorgprogramma bestaat al ruim dertien jaar. Uit onderzoek blijkt dat een diabetespatiënt die volgens dit zorgprogramma zorg geleverd krijgt, een levensverwachting heeft die gelijk is aan een patiënt zonder diabetes. Hiermee is dus een enorme gezondheidswinst ontstaan. In Drenthe hebben we het zorgprogramma geïmplementeerd met een lokale kleuring, zoals we dat noemen. Elke regio heeft zijn eigen transmurale afspraken. Wat hierin overeind blijft, is het fundament van goede gestructureerde zorg. Deze wordt dan ook geleverd aan alle patiënten met diabetes type II die onder behandeling van de huisarts staan. Dit zijn voor de provincie bijna alle patiënten met deze aandoening, omdat alle huisartsen mee doen met de diabetes keten DBC. 2.2 COPD zorg goed in Beeld Het zorgprogramma COPD Zorg Goed In Beeld, vormt de basis voor het COPD project. Het zorgprogramma is in 2010 ontwikkeld door de Medische Coördinatie Centra van Zwolle, Hardenberg en Flevoland, de zorggroepen van Drenthe, Zwolle, Hardenberg en Flevoland, zorgverzekeraar Achmea en het Kenniscentrum voor Ketenzorg. Het zorgprogramma is gebaseerd op zorgstandaarden van de diverse beroepsgroepen die zich bezighouden met COPD. Het zorgprogramma omschrijft verschillende fasen die een patiënt met COPD doorloopt en wat welke zorgverlener gedurende die fases moet doen. In 2014 is in besloten dat de website niet langer in de lucht wordt gehouden. De HZD gaat in eigen beheer het zorgprogramma aanpassen en op de website van de HZD plaatsen. 3. Herinrichting Kwaliteitssysteem Herinrichting van het huidige kwaliteitssysteem is al langere tijd onderwerp van gesprek binnen de HZD. De huidige organisatie van de kwaliteitsteams is zo ingericht dat bij iedere nieuwe keten een nieuw team wordt ingesteld in elk van de vier regio s van Drenthe. Uitbreiding van het aantal kwaliteitsteams maakt de coördinatie meer complex en is minder efficiënt en effectief. Daarnaast is de verwachting dat niet meer het ziektebeeld van de patiënt centraal staat maar de patiënt zelf. Een integraal multidisciplinair en populatiegericht model voor chronische zorg is de toekomst. Deze visie vraagt om een andere inzet van de kwaliteitsteams. De HZD heeft een externe adviseur gevraagd om het huidige kwaliteitssysteem te onderzoeken en te komen met een voorstel voor een nieuw toekomstbestendig kwaliteitssysteem. Het onderzoek is medio 2014 afgerond en leverde de volgende adviezen op: Het kwaliteitsbeleid is zorgprogramma overstijgend met o 1 provinciaal team o 4 regio teams o Een ketenpartner adviesraad o Integratie HZD, praktijken en teams Er is behoefte aan structuur en inkadering van de taken en meer kruisbestuiving tussen de regio s De rol van de praktijkondersteuner kan beter worden benut Maak de rol en toegevoegde waarde van de HZD meer zichtbaar Kwaliteitsjaarverslag 2014 HZD 6

8 % praktijken Implementatie van de adviezen en het inrichten van een kwaliteitssysteem chronische zorg is een proces dat veel tijd kost en geleidelijk zal gaan. Dit blijft dan ook de komende jaren op de agenda van de HZD staan. 4. Kwaliteit van de geleverde zorg Dit hoofdstuk beschrijft op provinciaal en regionaal niveau de indicatoren van de Diabetes type II en COPD patiënten in Drenthe. U treft hier een analyse van de kwaliteit van de geleverde zorg in Drenthe op provinciaal niveau. Bijlage 5.2 bevat voor elke Drentse regio op geaggregeerd niveau het benchmarkrapport. 4.1 Uitkomsten benchmark Diabetes 2014 De gecontracteerde huisartsenpraktijken leveren hun indicatoren aan bij het Kenniscentrum voor Ketenzorg in Zwolle. Dit is een van de regionale datacentra van Nederland. Het Kenniscentrum verwerkt deze data tot benchmarkrapportages, op provinciaal, regionaal en praktijkniveau. De regionale rapportages worden in de regionale teams geanalyseerd en er worden acties op gezet indien nodig. In 2014 is voortgebouwd op de benchmarkrapporten en procedures van Op deze wijze is er een goede vergelijking mogelijk ten aanzien van de benchmark 2013 diabetes laat zien dat er een aantal verbeteringen zijn te constateren. Diabeteszorg type 2 > 80% kan in de eerste lijn Over de hele linie in Drenthe is nog steeds een lichte verschuiving zichtbaar naar minder patiënten in de 2e lijn. In 2014 behaalt 80% van de praktijken het streefgetal (<20% in de 2e lijn ). In 2013 was dat bij 76% van de praktijken het geval. Diabeten in 2e lijn % 15% 16% 18% 18% 19% 21% 21% 21% 18% 14% 14% 14% 14% 11% 16% 17% 17% 18% 19% en zijn voor deze verbetering verantwoordelijk. Ondanks deze verbetering blijft een inhaalslag in de regio nodig zoals onderstaande tabel weergeeft. Slechts 57% van alle praktijken in heeft minder dan 20% diabetespatiënten in de 2 e lijn. Patienten in 2e lijn 86% 85% 83% 80% 57% 27% 16% 13% 13% 8% 10% 7% 6% 7% 1% Drenthe <20% 20-25% > 25% % patienten Kwaliteitsjaarverslag 2014 HZD 7

9 % praktijken % praktijken Juiste diabetespopulatie? Er zijn iets minder patiënten in de benchmark opgenomen met alleen dieet dan in Drenthe breed van 71% naar 73%. blijft in deze nog wat achter. Pre-diabeten, mensen in de routeplanner en mensen die na bariatrische chirurgie langdurig een normale glucose hebben, vallen niet in de diagnosegroep diabetes. Alleen dieet 78% 73% 73% 73% 67% 24% 21% 17% 12% 14% 13% 13% 10% 10% 3% Drenthe < 25% 25-30% > 30% % patienten Insuline Er zijn geen praktijken meer die niet instellen op insuline. De doelstelling om meer dan 12% van de diabetespatiënten met insuline te behandelen is wederom gestegen, van 71% naar 77%. Insuline 92% 72% 77% 77% 74% 27% 19% 21% 19% Drenthe 5% 7% 0% 0% 0% 0% 1% 2% 4% 0% 3% geen < 5% 5-12% > 12% % patienten met insuline Glucoseregulatie: HBA1C-streefwaarde De glucoseregulatie blijft in Drenthe prima op orde: 92% van de praktijken haalt de streefwaarde HBA1C 53. Kwaliteitsjaarverslag 2014 HZD 8

10 % praktijken % praktijken HBA1C 83% 97% 93% 100% 92% 17% 3% 7% 0% 8% Drenthe 53 > 53 % patienten In de nieuwe NHG-standaard diabetes is zorg op maat een belangrijk uitgangspunt. Zo zijn er verschillende streefwaarden voor HbA1c - leeftijd (< 70 jaar HbA1c 53) - alleen dieet of monotherapie metformine HbA1c 53 - bij combinatietherapie diabetesduur < 10 jaar HbA1c 58 - bij combinatietherapie diabetesduur > 10 jaar HbA1c 64 Voor de eerste groep is het nog het meest lastig de streef waarde te behalen. De percentages in de regio s lopen van 70% tot 76%. Bloeddruk In 2014 is Drenthe breed bij 80% de waarde <140 gehaald. Nog maar 1% zit boven een systolische druk van 145%. De aandacht gaat uit naar patiënten zonder antihypertensiva met een bloeddruk tussen de mmhg. Ook hier heeft zich een differentiatie voorgedaan waarbij patiënten boven de tachtig jaar een bloeddruk mogen hebben tot 160 mmhg. Bloeddruk 88% 81% 80% 77% 78% 21% 19% 21% 19% 13% Drenthe 1% 0% 1% 0% 1% < > 145 % patienten met bloeddrukcategorie Kwaliteitsjaarverslag 2014 HZD 9

11 % praktijken RAAS-remmers bij micro albuminurie De aandacht voor micro albuminurie als uiting van diabetische nefropathie is in Drenthe afgelopen jaar fors verbeterd. In 2013 werd in 77% van de praktijken > 60% van de patiënten die daarvoor in aanmerking komen ingesteld op RAAS-remmers. In 2014 is dit 86% geworden. Over alle regio s is er verbetering bereikt met en als uitschieters. RAAS-remmers bij microalbuminurie 95% 92% 85% 86% 76% 24% 5% 8% 14% Drenthe < 60% > 60% % patienten 4.2 Uitkomsten benchmark COPD 2014 In 2013 heeft de HZD voor het eerst COPD in de keten gecontracteerd. De benchmarkcijfers van 2014 kunnen nu vergeleken worden met de cijfers uit het eerste jaar. Praktijken includeren nog steeds nieuwe COPD-patiënten. Er is in 2014 een prevalentie gemeten van 3,2 in de regio en 2,4 voor de andere regio s. Dit ligt iets hoger dan het landelijk gemiddelde van vorig jaar. Het aantal beoordeelde patiënten is in 2014 toegenomen, volgens verwachting. Dit zal de komende jaren nog verder toenemen naarmate het programma beter geïmplementeerd is. Patiënten in de 2 e lijn Het gemiddelde aantal patiënten met COPD in de tweede lijn is gestegen. Ook dit is volgens verwachting, aangezien we ervan uit zijn gegaan dat de COPD populatie, vooral in de tweede lijn, nog niet volledig in beeld was. Drenthe breed had 66% van de praktijken meer dan 30% patiënten met COPD in de 2 e lijn. Dit was in 2013 nog 52%. Kwaliteitsjaarverslag 2014 HZD 10

12 % praktijken % praktijken COPD 2e lijn 92% 58% 66% 63% 57% 27% 19% 18% 15% 15% 23% 22% 16% Drenthe 5% 3% < 20% 20-30% > 30% % patienten Spirometrie De procesindicator longfunctie bepaald scoort nog sterk wisselend. Alhoewel er wel een verbetering valt te constateren: van 60% naar 66%. en hebben hier nog een inhaalslag te maken. Spirometrie 76% 74% 56% 59% 66% 11% 0% 6% 15% 8% 33% 27% 24% 26% 19% Drenthe < 50% 50-75% >75% % patienten MRC/CCQ De indicatoren MRC/CCQ bepaald zijn aanzienlijk gestegen maar vertonen nog steeds een hele grote spreiding. De CCQ scoort beter dan de MRC. Oorzaak: de CCQ is veel korter en makkelijker af te nemen. Voor deze indicatoren lijkt 80% een haalbaar doel, maar daar zijn we nog lang niet. Met de nieuwe standaard COPD waarbij de ziekte last veel meer op de voorgrond staat, zal dit een speerpunt moeten worden voor het komende jaar. Kwaliteitsjaarverslag 2014 HZD 11

13 % praktijken % praktijken MRC vastgelegd 60% 53% 54% 52% 35% 41% 36% 34% 30% 29% 24% 17% 17% 14% Drenthe 4% < 80% 80-95% >95% % patienten CCQ vastgelegd 45% 59% 57% 56% 49% 25% 36% 34% 33% 30% 29% Drenthe 16% 11% 9% 10% 50% 50-75% > 75% % patienten Inhalatietechniek Het aantal praktijken dat op gestructureerde basis inhalatietechniek controleert bij COPD patiënten valt erg tegen. Positieve uitzondering hierop is de regio die hierin duidelijk op vooruit gegaan zijn. Slechts 46% van de praktijken, Drenthe breed, heeft bij meer dan 80% van de patiënten de inhalatietechniek gecontroleerd. Voor is dit 91%. Kwaliteitsjaarverslag 2014 HZD 12

14 % praktijken Inhalatie techniek 66% 58% 53% 49% 49% 38% 38% 34% 24% 57% Drenthe 9% 4% 3% 10% 8% < 80% 80-95% >95% % patienten Exacerbaties Deze zullen het komende jaar meegenomen worden. Het is wenselijk hierop een verdieping aan te brengen, zodat daarmee ook accenten en het zelfmanagement in de COPD-zorg aangebracht kunnen worden. Kwaliteitsjaarverslag 2014 HZD 13

15 5. Bijlagen 5.1 Bijlage Kritische Kwaliteit Kenmerken 2014 Optimale zorg en uitkomsten (A) Afspraken OPTIMALE ZORG EN UITKOMSTEN (A) De zorgprogramma s zijn gebaseerd op de vigerende zorgstandaarden De zorggroep bevordert dat persoonlijke zorgdoelen van de patiënt zijn vastgelegd De zorggroep heeft een beleid t.a.v. zorgverleners die blijvend onvoldoende presteren Definitie Strekking / Rationale Opmerkingen Alle zorgprogramma s van de zorggroep zijn gebaseerd op de vigerende zorgstandaard en op de onderliggende standaarden en richtlijnen. De zorggroep realiseert dat de persoonlijke (streef)doelen van de patiënt vastgelegd zijn in het dossier. De zorggroep beschikt over een beleid waarmee zij bevordert dat zorgverleners gemaakte samenwerkingsafspraken nakomen en waarin sancties zijn opgenomen voor het niet nakomen ervan. Het volgen van de zorgstandaard draagt door de wetenschappelijke onderbouwing van onderliggende standaarden en richtlijnen bij aan optimale zorg en zorguitkomsten. InEen gaat uit van de door wetenschappelijke verenigingen opgestelde zorgstandaard, niet van individuele standaarden. Het realiseren van persoonlijke streefdoelen is een eerste stap op weg naar een Individueel Zorgplan (IZP) Naarmate zorggroepen meer verantwoordelijkheid dragen voor de kwaliteit van de geleverde zorg neemt het belang van een duidelijk beleid ten aanzien van het presteren van de zorgverleners toe. De herformulering maakt de KKK concreter zonder in detail te normeren. Het woord gezamenlijk in de oude omschrijving was onduidelijk. Zie in dit kader de overwegingen t.a.v. de toekomstige ontwikkelingen van KKK s in de volgende paragraaf. Veel zorggroepen hebben hieraan in 2013 aandacht besteed. De tijd lijkt rijp om de formulering iets aan te scherpen. Daarmee komt de formulering ook meer in overeenstemming met de andere KKK s IGZ ontwikkelt in 2014 een verdere uitwerking van het beleid rond disfunctionerende zorgverleners. InEen volgt deze ontwikkeling actief. Er is geen reden om de KKK s op dit punt voor het jaar 2014 aan te passen. Structuur & (rand)voorwaarden Alle praktijken van de zorggroep beschikken over een adequaat zorgteam Alle praktijken beschikken over voldoende, bevoegde en bekwame zorgverleners en ondersteuning voor het optimaal uitvoeren van de taken ten behoeve van de door de zorggroep gecontracteerde zorg. De beschikbaarheid van zorgverleners met de benodigde competenties en vaardigheden vormt een belangrijke randvoorwaarde voor het leveren van optimale zorg en het realiseren van de gewenste uitkomsten van zorg. De terminologie praktijken, zorgverleners, etc. was verwarrend en daarom opgenomen in een paragraaf met definities (zie hierboven). Kwaliteitsjaarverslag 2014 HZD 14

16 De zorggroep biedt geaccrediteerde scholing aan zorgverleners De zorggroep biedt inhoudelijke scholing aan zorgverleners zodat hun competentie past bij de van hen verlangde taken in het kader van de gecontracteerde zorgprogramma s. In het verlengde van de aanwezigheid van een adequaat zorgteam draagt het aanbieden van scholing bij aan de aanwezigheid van de benodigde competenties en vaardigheden die nodig zijn voor het realiseren van optimale zorg en het realiseren van de gewenste uitkomsten van zorg. Geaccrediteerd is toegevoegd om aan te geven dat het om goede, onafhankelijke scholing moet gaan (aanvulling expertmeeting) Meten De zorggroep geeft spiegelinformatie over structuur, processen en uitkomsten van de zorg. Verbeteren Spiegelinformatie (voorheen: feedbackrapportage) bevat gegevens over structuur, proces en uitkomsten van de geleverde zorg en zijn tijdig beschikbaar op zorggroep, praktijk- en zorgverlener niveau. Het geven van feedback maakt deel uit van de PDCA cyclus en levert daarmee een belangrijke bijdrage aan optimale zorg en zorguitkomsten. Formulering 2012: maakt feedbackrapportage. Met de nieuwe formulering wordt de feedbackrapportage nader geconcretiseerd. De zorggroep bespreekt de kwaliteit van zorg en de zorgprestaties op praktijkniveau De zorggroep bespreekt de kwaliteit van de zorg en de zorgprestaties met praktijken en ketenpartners. Het bespreken van de kwaliteit maakt deel uit de van de PDCA cyclus en levert daarmee een belangrijke bijdrage aan het verbeteren van de organisatie en uitkomsten van de zorg. Vanwege de impact is het belangrijk dat de kwaliteit van de organisatie en uitkomsten van de zorg op praktijkniveau worden besproken. Formulering 2012: Geeft persoonlijke feedback. De omschrijving is veranderd omdat het geven van feedback in een andere KKK is genoemd. Deze KKK heeft betrekking op het daarop volgende verbeterproces. De zorggroep ondersteunt met stafcapaciteit de uitvoering in de praktijk bij het formuleren en uitvoeren van verbeterplannen De zorggroep beschikt over stafcapaciteit die praktijken op indicatie helpt bij het implementeren en uitvoeren van de zorgstandaard. In aanvulling op het geven van feedback levert ondersteuning op het niveau van de praktijk bij het realiseren van verbeteringen een belangrijke bijdrage aan het verbeterproces en daarmee aan het realiseren van optimale zorg en zorguitkomsten. Er is toegevoegd dat er stafcapaciteit is die de praktijken ondersteunt; daarmee is de invulling concreter. Deze stafcapaciteit hoeft niet noodzakelijkerwijs in dienst van de zorggroep te zijn, maar kan ook via andere kanalen beschikbaar worden gemaakt. Kwaliteitsjaarverslag 2014 HZD 15

17 SAMENWERKING (B) Samenwerking (B) Definitie Strekking / Rationale Opmerkingen Afspraken De zorggroep heeft samenwerkingsafspraken met kwaliteitseisen met alle ketenpartners (SLA s) Structuur & (rand)voorwaarden Meten Verbeteren De zorggroep biedt trainingen m.b.t. zorginhoud en samenwerking multidisciplinair aan De zorggroep heeft schriftelijke samenwerkingsafspraken in de vorm van SLA s met alle gecontracteerde ketenpartners; deze bevatten tevens kwaliteitseisen t.a.v. de ketenpartners. Ze zijn gebaseerd op LTA's en LESA s en leiden tot regionale transmurale afspraken (RTA s) als aanvulling op de zorgprogramma s Organiseert multidisciplinaire scholing voor de zorgverleners op lokaal niveau met betrekking zorginhoud en samenwerking in de keten. Zorggroepen worden geadviseerd daarbij ook gebruik te maken van casuïstiek. Goede samenwerking en afstemming tussen zorgverleners vormt één van de bouwstenen van de programmatische aanpak van chronische aandoeningen. LESA s en LTA s staan daarvoor model. Goede, zakelijke afspraken met ketenpartners vormen een belangrijke voorwaarde voor samenwerking binnen de keten. Het periodiek evalueren van alle samenwerkingsafspraken met alle ketenpartners is daarbij van belang. Het aanbieden van multidisciplinaire scholing draagt bij aan goede samenwerking en afstemming tussen zorgverleners. Goede samenwerking en afstemming tussen zorgverleners vormt één van de bouwstenen van de programmatische aanpak van chronische aandoeningen. Het werken met casuïstiekbesprekingen blijkt in de praktijk een motiverende werkvorm om tot verbetering te komen. Deze KKK gaat dus niet over de contracten met zorgverleners. Daar waar over zorgverleners wordt gesproken, zijn het gecontracteerde zorgverleners. Het gaat hierbij niet om het organiseren van multidisciplinair overleg (MDO). PATIËNTENPARTICIPATIE (C) Patiënten participatie (C) Definitie Strekking / Rationale Opmerkingen Afspraken De zorggroep zorgt ervoor dat de patiënt is geïnformeerd over het zorgprogramma en hoe dit wordt uitgevoerd. Structuur & (rand)voorwaarden De zorggroep zorgt ervoor dat patiënten over alle relevante informatie kunnen beschikken aangaande de organisatie van zorg door de zorggroep, het zorgprogramma, hun behandeling en behandelaars. Goede informatievoorziening voor patiënten vormt de eerste stap naar bewustwording van waaruit een actieve betrokkenheid bij de behandeling en gedragsverandering kan plaatsvinden. De zorggroep zorgt ervoor dat de patiënt geïnformeerd is; dit betekent niet dat de zorggroep zelf alle patiënten informeert; dat kan de zorggroep zodanig inrichten dat de zorgverleners dit doen. Kwaliteitsjaarverslag 2014 HZD 16

18 De zorggroep werkt aan beleid op het gebied van zelfmanagement De zorggroep heeft een adequate klachtenregeling Meten De zorggroep kan aangeven hoe zij praktijken en zorgverleners aanmoedigt om werk te maken van zelfmanagement De zorggroep ziet erop toe dat alle gecontracteerde zorg en de organisatie ervan is voorzien van een klachtenregeling die voldoet aan de vigerende eisen en voorwaarden. Zelfmanagement is een van de bouwstenen van de programmatische aanpak binnen de ketenzorg. Door een planmatige implementatie kan zelfmanagement binnen de ketenzorg verder vorm krijgen. Een van de elementaire stappen op het gebied van patiënten participatie is het beschikken over een goede klachtenregeling waarmee patiënten zo nodig invulling kunnen geven aan het uitoefenen van hun klachtenrecht. Het is belangrijk dat in elk geval alle betrokken zorgverleners beschikken over een klachtenregeling of kan terugvallen op een klachtenregeling van de praktijk of instelling waar deze zorgverlener werkzaam is. Zorggroepen hebben deze verplichting als zodanig vastgelegd in de contracten met hun ketenzorgpartners. Het bevorderen van zelfmanagement is geen sinecure en vraagt een structurele investering. De formulering van de KKK is bedoeld als eerste stap en aanzet voor een planmatige benadering. De routekaart Implementatie Zelfmanagement geeft aan dat in de pijler (6) kwaliteit en veiligheid gepland is. Zelfzorg Ondersteund! (ZO!) verwijst in de voorwaarden expliciet naar deze KKK en brengt de overige aspecten (zorgdoelen, leefstijlinterventies, instrumentarium, IZP) onder één noemer. Zie ook de opmerkingen hierover in de paragraaf met betrekking tot de toekomstige ontwikkeling van KKK s. Verbeteren CONTINUÏTEIT EN OVERDRACHT (D) Continuïteit en overdracht (D) Afspraken De zorggroep heeft verwijsen terugverwijsafspraken Definitie Strekking / Rationale Opmerkingen Er bestaan onderlinge verwijs- en terugverwijsafspraken tussen de zorgverleners binnen de zorggroep. Er is overleg/ overeenstemming over de regionale invoering van de LTA s en LESA s die betrekking hebben op de DBC's Continuïteit van de zorg vormt één van de bouwstenen van de programmatische aanpak van chronische aandoeningen. Goede onderlinge verwijs- en terugverwijsafspraken tussen de zorgverleners leveren een belangrijke bijdrage aan de overdracht van patiënten. De continuïteit van de zorg wordt hiermee gewaarborgd. Kwaliteitsjaarverslag 2014 HZD 17

19 De zorggroep zorgt ervoor dat het voor alle patiënten altijd helder is wie het eerste aanspreekpunt is Structuur & (rand)voorwaarden Meten Verbeteren Per patiënt zijn er afspraken over een eenduidig aanspreekpunt voor de patiënt en diens omgeving, zowel binnen de praktijk als binnen de ketenzorg als geheel. De afspraken hierover zijn voor de patiënt op elk moment volkomen duidelijk. Continuïteit van de zorg vormt één van de bouwstenen van de programmatische aanpak van chronische aandoeningen. De aanwezigheid van een centrale zorgverlener die voor de patiënt en zijn omgeving fungeert als een eenduidig aanspreekpunt waarborgt de continuïteit van de zorg. Formulering 2012: er is een centrale zorgverlener. Met de wijziging in de formulering wordt concreter gemaakt waar de verantwoordelijkheid ligt t.a.v. het aanwijzen van een centrale zorgverlener vs. Het bevorderen dat dit voor alle patiënten helder is. BESTUUR EN ORGANISATIE (E) Bestuur en organisatie (E) Definitie Strekking / Rationale Opmerkingen Afspraken De zorggroep heeft een actuele missie en visie Structuur & (rand)voorwaarden De bestuurlijke organisatie van de zorggroep is vastgelegd in statuten en reglementen. De zorggroep heeft beleid ontwikkeld om incidenten binnen de ketenzorg op te halen en te gebruiken om de kwaliteit van de zorg verbeteren. De zorggroep ondersteunt desgewenst zorgverleners bij het melden van calamiteiten. De zorggroep beschikt over een vastgestelde missie en visie op de inhoud en de organisatie van de zorg die periodiek wordt bijgesteld. De bestuurlijke organisatie van de zorggroep is statutair vastgelegd, de zorggroep beschikt over de benodigde bestuurs- en directiereglementen en de zorggroep draagt zorg voor de daaruit voortvloeiende overleg- en beslissingsvormen met de benodigde verslaglegging. De zorggroep heeft een werkwijze beschreven waarmee zij op adequate manier afwijkingen van de overeengekomen zorgprocessen (incidenten) kan ophalen uit de groep van aangesloten zorgverleners. Het doel Door het werken met een missie en visie vergroten zorggroepen hun grip op de koers van de organisatie. Dit draagt bij aan het realiseren van lange termijn doelstellingen. De zorggroep houdt hierdoor grip op de koers van de organisatie, zoals vastgelegd in de governance code die gangbaar is binnen de gezondheidszorg. Het beschikken over statuten behoort tot de uitgangspunten van de governance code. Door de aanwezigheid van statuten stellen zorggroepen zich op als een aanspreekbare organisatie. Daarnaast dient de zorggroep te beschikken over reglementen die de taken en verantwoordelijkheden van bestuur en directie regelen. Hieruit vloeien tevens overleg- en beslissingsvormen voort met de daarbij behorende verslaglegging, zoals notulen en verslagen. Het leren van complicaties, fouten, incidenten is een vast onderdeel van het kwaliteitsbeleid van alle zorgverleners. Zorggroepen hebben vanuit hun toegevoegde waarde op de ketenzorg hiervoor een zelfstandige verantwoordelijkheid. Deze N.B.: jaarplan is uit deze KKK verwijderd. Dit is opgenomen in een andere KKK. In de formulering van de KKK zijn reglementen toegevoegd. Hiermee is de onderliggende definitie uitgebreid naar een meer volwaardig palet van bestuurlijke inrichting. Governance is een aandachtspunt voor de IGZ in haar werkplan voor InEen volgt deze ontwikkeling nauwgezet. Governance wordt voor 2014 nog niet opgenomen in de KKK. Zie ook de overwegingen in de paragraaf met betrekking tot de toekomstige ontwikkelingen van KKK s. De IGZ verwacht van zorggroepen dat zij calamiteiten meldt vanuit hun positie als zorginstellingen. Het is de vraag of zorggroepen zorginstellingen zijn. Het melden van calamiteiten is wettelijk neergelegd bij de zorgverleners. InEen gaat er op dit moment vanuit dat praktijken zelf calamiteiten melden. Zorggroepen ontwikkelen op verzoek van Kwaliteitsjaarverslag 2014 HZD 18

20 daarvan is het kunnen formuleren van leerpunten op basis waarvan de zorg en de zorgprocessen kunnen worden verbeterd. Wanneer de aangesloten zorgverleners dit wensen, ondersteunt de zorggroep hen bij het melden en rapporteren van calamiteiten. verantwoordelijkheid is inherent aan hun positie in de zorg en is niet gerelateerd aan het feit of zorggroepen volgens de WTZI zorginstellingen zijn. Van zorggroepen mag worden verwacht dat zij ten minste incidenten ophaalt om de zorg te kunnen verbeteren. zorgverleners wel een ondersteunend beleid om zorgverleners te helpen calamiteiten op het gebied van de ketenzorg te melden. Calamiteiten en incidenten zijn een centraal onderdeel in het strakkere beleid van IGZ dat op basis van ministeriële besluiten is doorgevoerd in het werkplan IGZ IGZ komt in de loop van 2014 met een nadere uitwerking. InEen is daarover met IGZ in gesprek en volgt deze ontwikkeling nauwlettend. Voor het jaar 2014 verandert er niets aan de bestaande KKK. Meten De zorggroep beschikt over Kwaliteitsjaarverslag + jaarplan en financieel jaarverslag + begroting Verbeteren De zorggroep stelt jaarlijks een kwaliteitsjaarverslag op met aandachtspunten voor het verbeteren van de kwaliteit. Deze worden concreet uitgewerkt in een jaarplan (werkplan). Het jaarplan komt tot uitdrukking in een financiële begroting. Jaarlijks stelt de zorggroep een financieel jaarverslag op. Een kwaliteitsjaarverslag behoort tot de basiselementen van de verbetercyclus voor organisaties. Het behoort tevens tot de gangbare wijzen van informatieverstrekking aan belanghebbenden. Door te werken met een kwaliteitsjaarverslag is de zorggroep in staat de behaalde resultaten te beoordelen en het beleid dienovereenkomstig bij te stellen. Met het kwaliteitsjaarverslag leggen zorggroepen verantwoording af over de geleverde zorg- en dienstverlening en stellen ze zich op als een aanspreekbare organisatie. Hetzelfde geldt voor een financieel jaarverslag. INFORMATIESYSTEMEN (F) Informatiesystemen (F) Definitie Strekking / Rationale Opmerkingen Afspraken Structuur & (rand)voorwaarden De zorggroep voldoet aan privacy richtlijnen Meten Het datamanagement van een zorggroep voldoet aan de geldende privacy regels. Het voldoen aan de privacy richtlijnen is een wettelijke verplichting (ook voor zorggroepen) en beschermt de positie van de patiënt. Bij zorggroepen leven veel vragen en onduidelijkheden over dit onderwerp. InEen zal dit thema oppakken om ondersteuning te bieden. Kwaliteitsjaarverslag 2014 HZD 19

21 De zorggroep verzamelt en rapporteert landelijke indicatoren conform de kwaliteitscriteria van de RDC procedure Verbeteren De zorggroep conformeert zich aan de landelijk vastgestelde set indicatoren, verzamelt deze en stelt deze beschikbaar in een landelijke benchmark. Door het verzamelen van indicatoren krijgt de zorggroep in de eerste plaats inzicht in het eigen functioneren en wordt de verbetercyclus gevoed. Met het delen van deze gegevens in een landelijke benchmark kunnen zorggroepen zich onderling vergelijken om tot verbetering te komen. De zorggroep is aangesloten bij of fungeert als regionaal datacentrum of stelt zich toetsbaar op door deel te nemen aan de quick scan en de uitkomsten ervan te realiseren. De registratie van indicatoren vindt plaats volgens de richtlijnen, zoals overeengekomen met de RDC s. Bij het verzamelen van de gegevens kan de zorggroep gebruik maken van de RDC s of via een quick scan aantonen dat het proces van dataverzameling aan de overeengekomen richtlijnen voldoet. Kwaliteitsjaarverslag 2014 HZD 20

22 5.2 Overzicht scholingen HZD 2014 Provincie breed Scholing Onderwerp Data Aantal Diabetes Langerhans Instellen op insuline basis Diabetes Langerhans Opvolgavond Diabetes Langerhans Opvolgavond Motiverende gespreksvoering Basis Motiverende gespreksvoering Verdieping Stoppen met Roken Basis BSIS Juridische aspecten Minisymposium Samenwerken in de ouderenzorg Voorlichting Verandering voetzorg diabetespatiënten Casuïstiekbespreking Diabeteszorg regio en Regionaal deelnemers 14 Scholing Onderwerp Data Aantal deelnemers Ouderenzorg POH Module / Ouderenzorg POH / Module Ouderenzorg POH Module / Ouderenzorg POH / Module Ouderenzorg POH Module / Ouderenzorg POH Module Ouderenzorg POH Module Kwaliteitsjaarverslag 2014 HZD

23 Ouderenzorg POH Module / Ouderenzorg POH Module Ouderenzorg POH Module Ouderenzorg POH Module / Ouderenzorg POH Module Ouderenzorg POH Module Ouderenzorg POH Module / Ouderenzorg POH Module Ouderenzorg POH Module Ouderenzorg HA Module / Ouderenzorg HA / Module Ouderenzorg HA Module / Ouderenzorg HA / Module Ouderenzorg HA Module Ouderenzorg HA Module / Ouderenzorg HA Module Ouderenzorg HA Module Ouderenzorg HA / Module Ouderenzorg HA Module Ouderenzorg HA Module Ouderenzorg HA Module IMIS training IMIS training IMIS training IMIS training Spiegelinformatiebijeenkomsten: - Diabetes Mellitus type 2 en COPD Diabetes Mellitus type 2 en COPD Diabetes Mellitus type COPD Diabetes Mellitus type COPD Diabetes Mellitus type 2 en COPD Diabetes Mellitus type 2 en COPD CASPIR Module 1 tm CASPIR Module CASPIR Module CASPIR Module CASPIR Module Kwaliteitsjaarverslag 2014 HZD 22

24 5.3 Benchmarkrapportages Diabetes & COPD per regio - Regiorapport Diabetes - Regiorapport Diabetes - Regiorapport Diabetes - Regiorapport Diabetes - Regiorapport COPD - Regiorapport COPD - Regiorapport COPD - Regiorapport COPD Kwaliteitsjaarverslag 2014 HZD 23