Pijn op straat: lichaamsbeleving van daken thuislozen.

Transcriptie

1 Pijn op straat: lichaamsbeleving van daken thuislozen. Marcel Slockers huisarts/straatdokter Andrea van der Gevel straatverpleegkundige/zorgcoordinator Astrid Parys masterstudent medische antropologie Peter ervaringsdeskundige

2 Doel van onze presentatie Delen van ervaringen Praktische kennisoverdracht Uitwisseling van informatie Best Practices

3 Inhoud Soorten pijn/uitingen van pijn Observaties en beoordeling pijn SOLK Pijn bestrijding/zelfmedicatie Lichaamsbeleving: zorgmijdend of sluit de zorg niet aan? Ervaringsdeskundige aan het woord

4 Definitie pijn Pijn is een sensorische en/of emotionele ervaring, veroorzaakt door feitelijke of mogelijke weefselschade of die beschreven wordt in termen van weefselbeschadiging.

5 Nociceptieve pijn Veroorzaakt door weefselbeschadiging. Prostaglandines spelen hierbij een belangrijke rol. Goed behandelbaar met paracetamol, NSAID's (Non- Steroidal Anti-Inflammatory Drugs) en/of opioïden

6

7 Neuropathische pijn Pijn ten gevolge van beschadiging van het perifere of centrale zenuwstelsel. Compressie of ingroei door tumor (bijv. ingroei in de plexus brachialis door een Pancreastumor bestraling (bijv. plexopathie van de plexus brachialis door radiotherapie) of na operatieve ingrepen (bijv. fantoompijn na amputatie van een extremiteit)

8

9 Neuropathische pijn

10 Casus 1 48-jarige schizofrene man die zich amper uit; cocaïne en alcohol verslaving; blowt Overleeft reanimatie na een hartinfarct Door zuurstoftekort heeft hij nu necrotische tenen Hij begrijpt pijnscores niet

11 Uitingen en observaties van pijn Wat zijn de observaties? Op grond liggen Van amper praten naar helemaal niet meer praten Niet meer lachen Meer gebruikt Belang van contact groei: waarnemen en observeren van veranderingen

12 Casus 2 35 jarige jongen zzp-er in de bouw, onverzekerd door coke laatste maanden 25 kilo afgevallen Met veel rugpijn Meer gaan gebruiken Wat is de onderliggende problematiek? niet alleen focussen op Patient maar ook op de Persoon erachter

13 Valkuilen bij beoordeling Typische pijn Spondylodiscites- tussenwervelschijf ontsteking Vooral bij hard-drug gebruikers; Verminderde weerstand TBC AIDS CA Wat is er anders in de straatdokterpraktijk?

14 Somatisch onvoldoende verklaarde lichamelijk klachten(solk) Aangetoond bij vluchtelingen Relatie met stress /onthechting Language of distress;mijn hart is zwaar SOLK tijdcontingent/klachtcontingent

15 Aanpak SOLK Leg SOLK uit; stel gerust Stress geeft pijn (gespannen vuist voorbeeld) Check begrip Blijf bewegen Plan vervolgafspraak Werk naar tijd niet naar klacht

16 Typische pijnen bij daklozen Gebit Voetproblemen Pijn beschreven vanuit hun psychose: er wandeld wat door mijn buik dat doet pijn

17 Moeilijk te herkennen Paraneoplastische pijn (meer kanker ) Pijnen bij sikkel cel (meer creoolse afkomst) Spondylodiscitis Klein trauma wel fractuur

18 Veel daklozen gebruiken methadon

19 Waarom hebben methadon gebruikers veel meer pijn? Tramadol kan tegen methadon in werken Receptor probleem Angst component belangrijk Verstoord pijn registratie

20 Opioid geïnduceerde hyperalgesie Toediening van opioïden leidt tot hyperalgesie en toename van pijn. Bij zeer hoge doseringen of snelle dosisverhoging (uitgesproken allodynie en vaak myoclonieën) Onderhoudsbehandeling of onttrekking (zonder allodynie).

21

22

23 Oorlogspijn Straatdokterspreekuur: mensen uit alle oorlogen laatste 50 jaar Combinatie PTTS en chronische pijn

24 Valkuil bij pijnbestrijding Eigen gebruik Medicatie via andere wegen (man bracht geen chocolaatjes mee maar wat anders) Medicatie verzamelen Rectale toediening medicatie ongewenst bij mensen die slachtoffer zijn van sexueel geweld Wordt geen dealer Fentanyl neusspray Snelwerkende medicatie is snel op

25 Pijn bij LVB Communicatieprobleem (vb angst en agressie) Taalbarrières Is pijn als IQ;vaak disharmonisch bij onze doelgroep? IQ verbaal performaal

26 Impact pijn Grote Europese survey studie Distress bij 2/3 van de patiënten Effecten op Concentratie / nadenken (51%) Dagelijkse activiteiten (69%) Werk (52%) Zorg voor zichzelf /anderen (30%) Gevoel anderen tot last te zijn (43%)

27

28 Mijn onderzoek Wat is medische antropologie? -Achterhalen van ervaring, perceptie en praktijken: the native point of view Methodiek -Participerende observatie -Het diepte-interview en belang van small-talk/ informele gesprekken Onderzoeksveld -Amsterdam: De straat, publieke gebouwen en laagdrempelige opvang -Rotterdam: CVD locatie Havenzicht (nachtopvang)

29 Zorgmijding Zorgmijding is het verschijnsel dat sommige mensen geen hulp zoeken terwijl ze die wel nodig hebben Zorgmijding of het niet kunnen aanhaken aan de bestaande zorg? Ik verbreek bewust het contact met mijn lichaam. Ik voel de pijn wel, maar ik ga er gewoon niet op in. Het heeft toch geen zin. -Dennis, 41

30 Redenen voor zorgmijdendheid Onbereikbaarheid van zorg Wantrouwen in zorg (bv door slechte ervaring) Nut ervan niet inzien Het heeft toch geen zin (On)mogelijkheid om behandeling toe te passen Angst voor diagnose Financiële barrière (onverzekerd) Stigma/ schaamte Afstand doen van eigen lichaam (disembodiment)

31 Sick role Ziek-zijn is niet alleen de medische conditie maar ook een sociale rol. Patiënt wordt ontslagen van sociale verplichtingen met betrekking tot werk en familie (recht), maar in ruil daarvoor moet patiënt actief zijn situatie beteren door het zoeken van passende hulp met als doel: zo snel mogelijk beter worden en terugkeren naar sociale verplichtingen (plicht). [Talcott Parson 1951] Ik kan niet uit die survival-rol stappen, Hoe zit dit bij daklozen? ik moet gewoon mijn dagelijkse dingen doen om te overleven -Wouter, 47

32 (Chronische) pijn wordt genormaliseerd Bepaalde klachten worden genormaliseerd (bijvoorbeeld: tanden, voeten en gewrichten). Chronische pijn wordt stand van het lichaam deze klachten horen er gewoon bij. Je kan niet even je voeten rusten of de handhaving zit achter je aan. doelloos hangen noemen ze dat. En ja, wat verwacht je van je gebit als je zo weinig vitamine binnen krijgt en bakken suiker eet. Je gewrichten, dat is gewoon het effect van de kou denk ik.

33 Biopsychosociale dimensie van pijn Illness behavior, beliefs, coping strategies, emotion, distress

34 Peter 53 jaar ervaringdeskundige 1987 Heroïne IV, Methadon 1996 Aids 2003 Alcoholverslaving 2016 Gestopt met HIV medicatie Claudicatio; bedreigd rechter onderbeen 2004 Stenoserende ulceratie slokdarm Hepatitis B, Hepatitis C Fractuur wervelkolom na mishandeling Myocard infarct Depressie COPD Polyneuropathie

35 Zijn er nog vragen?