Janssen-Cilag S.A. V.U. E.Present Antwerpseweg 15-17, 2340 Beerse - april

Transcriptie

1 Janssen-Cilag S.A. V.U. E.Present Antwerpseweg 15-17, 2340 Beerse - april

2 OVERZICHT Definitie pijn Trappensysteem Chronische pijnen Pijn bij ouderen Evaluatie en pijnbehandeling

3 Pijn en pijnbestrijding

4 PIJN Pijn is een sensoriële en emotionele onaangename ervaring, die gepaard gaat met een reëel of potentieel weefselverlies, of die beschreven wordt in termen die doen denken aan een dergelijk letsel. International Association for the Study of Pain

5 3-trappenmodel van de WGO Naar het model van de WGO, 1996

6 Acute pijn Zinvolle, soms zelfs levensreddende functie Waarschuwingsteken Pijnperceptie leidt tot beschermende reactie Betere heling door geruststelling Betrekkelijk eenvoudige psychologische begeleiding Gemakkelijk aanvaard door de omgeving Chronische pijn Pijn die langer aanhoudt dan de normaal verwachte periode Geen waarschuwende, beschermende of helende functie Wordt een onafhankelijke, pijnlijke aandoening Fysieke, psychologische en sociale uitputting Moeilijk aanvaard door de omgeving

7 Soorten pijn Nociceptieve pijn: Stimulatie van de nociceptoren in de huid, de spieren, de pezen, de beenderen of de organen. Men spreekt dan over pijn door overmaat van nociceptie. Meest voorkomende oorzaak van pijn. Neuropatische pijn: Perifeer of centraal neurologisch letsel (zenuwstelsel) Viscerale pijnen: Abdominaal

8 Chronische Niet-Kankerpijn Nociceptieve pijn Localisatie Aard Voorbeelden Botten Inflammatoir osteomyelitis niet-inflammatoir osteoporose Gewrichten inflammatoir reumatoïde artritis niet-inflammatoir artrose Nociceptieveneuropatische pijn Spieren inflammatoir myositis, polymyalgia rheumatica Perifere arteriën niet-inflammatoir niet-inflammatoir fibromyalgie perifere vaataandoening, lage rugpijn

9 Chronische Niet-Kankerpijn Localisatie Aard Voorbeelden Neuropatische pijn Uitbreidingsgebied van één of meer zenuwen neuralgisch herpetische of trigeminale neuralgie neuropathisch polyneuropathie Gedenerveerde lichaamsdelen differentiatiepijn fantoompijn

10 VISCERALE PIJN Ontstaat in de ingewanden Meestal abdominaal Moeilijk te lokaliseren Patiënt duidt dit met de hele hand aan

11 23% van de volwassen Belgische bevolking heeft chronische pijn Breivik H. et al.; European Journal of Pain, 2006; 10;

12 Gemiddeld duurt de chronische pijn reeds 7,5 jaar Mean duration of pain (Years) Breivik H. et al.; European Journal of Pain, 2006; 10;

13 Chronische pijn: NSAID s en zwakke opioïden worden het vaakst gebruikt % respondents Question: Which prescription pain medicines are you currently taking for the specific pain we have been discussing? Breivik H. et al.; European Journal of Pain, 2006; 10;

14 Pijn bij kanker Klopt het dat 60-80% van de patiënten met gevorderde kankerpijn een inadequete pijnbehandeling ervaart?

15 Juist Pijn is het meest voorkomend symptoom bij advanced kankerpatiënten. 2 Onderzoek heeft aangetoond dat 60 tot 80% van deze patiënten inadequate pijnbehandeling krijgt. 3 Ref 2: Kömürcü, 2006 Ref 3: Markman, 2005

16 Kanker en pijn Percentage kankerpatiënten met pijn (volgens aard van de kanker) Faryngaal 70% Borst 60% Maag 50% Gynaecologisch 75% Slokdarm 44% Long 52% Colorectaal 64% Prostaat 66% Hematogeen 53% Vainio A et al.: J Pain Symptom Manage 1996; 12:3-10.

17 Types pijn bij kankerpatiënten Pijn als rechtstreeks gevolg van de tumor Pijn als gevolg van de behandeling tegen kanker Pijn die noch het gevolg is van de kanker, noch van de behandeling Foley KM. Pain. 1982;14:

18 Niet kankerpijn Is morfine geïndiceerd bij chronische pijnen oa ook neuropatische pijn?

19 Juist Morfine is aangewezen bij patiënten vanaf 2 jaar voor de behandeling van chronische pijn ten gevolge van kanker én van hardnekkige pijn die een behandeling met opioïde analgetica vereist.

20 Pijn en pijnbestrijding bij ouderen

21 Pijnbehandeling bij ouderen: Complexer dan bij jongeren Co-morbiditeit Poly-medicatie Fysiologische veranderingen met impact op farmacokinetiek en dynamiek van geneesmiddelen Moeilijker beoordelen van de pijn door cognitieve beperkingen

22 Algemene principes van pijnbehandeling bij ouderen start low - go slow Around the clock toediening van analgetica Analgetica schema op on-demand basis vermijden wegens verminderde pijnmelding door ouderen

23 Evaluatie & pijnbehandeling

24 Voor de patiënt Fysiek Lusteloosheid Tekort aan slaap Braken Verlies van eetlust Constipatie Sociale omgeving Rollen / Relaties Affectie Passiviteit Frequente bezoeken aan arts Invalidering Pijn Psychologisch Angst Depressie Gekweldheid Gestoorde perceptie of aandacht Spiritueel / Intellectueel welzijn Lijden, verlies van motivering, religiositeit Schuldgevoel

25 TOOLS Talrijke tools zijn reeds voorhanden Gill Pain Questionnaire (MPQ) Doloplus schaal Topografische schaal Numerieke schaal Visueel analoge schaal

26 VAS PIJNMETER:

27 Pijnkaart opvolging bij volgende ontmoetingen bilan opmaken van - de pijn - de behandeling - impact op functionaliteit en levenskwaliteit frequentie van gebruik in functie van de situatie.

28 Pijnkaart dagelijkse opvolging pijnintensiteit registreren op een uurrooster op weekbasis frequentie van opmeten in functie van - patiënt - ingestelde behandeling - pijntype

29 Klembord beschrijvende icoontjes kunnen de patiënt helpen zijn/haar pijn te beschrijven gebruik wel bij voorkeur de taal van de patiënt

30 PIJNBEOORDELING: Waarom? Verfijnde pijnbeoordeling leidt tot betere besluitvorming en meer efficiëntie bij de pijnbehandeling Grotere betrokkenheid van de patiënt en zijn familie met pijntherapie Communicatie bevorderen tussen de verschillende hulpverleners.

31 Therapeutische behandeling

32 Doelstellingen Vermindering van de pijn Herstel van functionaliteit Sociale integratie Onafhankelijkheid

33 Behandeling van chronische pijn Analgetica en co-analgetica Invasieve technieken Chemotherapie Fysische technieken Chronische pijn Chirurgie Radiotherapie Cognitieve en gedragsmethoden Immobilisatie

34 3-trappenmodel van de WGO Naar het model van de WGO, 1996

35 Niet-opioïde analgetica Paracetamol 1 e keuze Efficiënt en relatief veilig (opletten bij leverstoornissen) Voldoende hoog gedoseerd en op vaste tijdstippen toedienen (tot 4 g/dag)

36 Niet-opioïde analgetica NSAID s Acetylsalicylzuur In 2 e instantie Verhoogd risico op :GI-complicaties,nefrotoxiciteit, Chronisch inname van klassieke NSAID s verhoogt 4 tot 8x het risico op peptisch ulcus Advies: combineren met gastroprotectieve medicatie (vb. PPI) Geneesmiddelen geassocieerde morbiditeit en mortaliteit is lager bij het gebruik van opioïden dan van NSAID s

37 3-trappenmodel van de WGO Naar het model van de WGO, 1996

38 Zwakke Opioïden Codeïne: tot 200 mg/24 u vaak in combinatie met paracetamol sterk obstiperend Tramadol: tot 400 mg/24 u Buprenorfine Combinatie Paracetamol en Tramadol

39 3-trappenmodel van de WGO Naar het model van de WGO, 1996

40 Sterke Opioïden Morfine: PO: traagwerkend Morfinesiroop 1-5 mg/ml: snelwerkend Fentanyl: transdermale pleister Hydromorfone Oxycodone Diamorfine

41 Pijnladder of Pijnlift? Het routinematig gebruik van trap II geneesmiddelen kan significante nadelen hebben.

42 Co - medicatie Laxativa preventief Anti-emetica 1 e week (weken) steeds preventief geven bij opstarten opioïden bij een opioïd naïeve patiënt Corticoïden bij botmetastase NSAID - Paracetamol

43 Adjuvante analgetica bij neuropathische pijn Beïnvloeden prikkelgeleiding in centraal zenuwstelsel: Antidepressiva Anti-epileptica Opgepast: nevenwerkingen en geneesmiddeleninteracties

44 Goedkoop origineel? Ref.

45 Janssen Voldoen alle geneesmiddelen van Janssen die uit patent zijn aan de voorwaarden voor Goedkoop Geneesmiddel?

46 Juist Wanneer een patent van een geneesmiddel van Janssen is verlopen verlaagt Janssen de prijs tot het niveau van Goedkoop Geneesmiddel. Op deze manier hoeft u dus nooit te twijfelen.

47 Meer weten over de aandachtsgebieden van Janssen? Bezoek onze website op Janssen-Cilag S.A. V.U. E.Present Antwerpseweg 15-17, 2340 Beerse - april