Pijntherapie Identificeren van verschillende pijnsoorten. Peter Maes 15/03/2016
|
|
- Klaas van der Berg
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Pijntherapie Identificeren van verschillende pijnsoorten Peter Maes 15/03/2016
2 Modules die aan bod komen Module 1: herkennen van de belangrijkste pijnsoorten Module 2: begrijpen van de objectieve en subjectieve verschijnselen van NeP Module 3: beoordeling en diagnose van NeP Module 4: behandeling van NeP NeP, neuropathische pijn
3 Module 1: herkennen van de belangrijkste pijnsoorten
4 Schets van module 1 Herkennen van de belangrijkste pijnsoorten Pijncontinuüm Nociceptieve pijn Neuropathische pijn Gelijktijdig aanwezige pijn
5 Het pijncontinuüm Laesie Acute pijn 3 6 maanden Chronische pijn Heeft een beschermende functie Heeft meestal een duidelijk schadelijke laesie Heeft geen beschermende functie Tast gezondheid en functie aan
6 Wat is nociceptieve pijn? Een sensorische gewaarwording die optreedt wanneer specifieke sensorische neuronen (nociceptoren) reageren op schadelijke prikkels 1 Het pijnlijke gebied bevindt zich meestal op de plaats van het letsel en wordt vaak beschreven als kloppend, pijnlijk of stijfheid Meestal in tijdsduur beperkt en verdwijnt wanneer het beschadigde weefsel heelt (bijv. botfracturen, brandwonden en bloeduitstortingen) 1 Kan ook chronisch zijn (bijv. artrose) Reageert op conventionele analgetica
7 Voorbeeld van chronische nociceptieve pijn: artrose van de knie Normaal gewricht Artrose Synoviaal vocht Synoviaal membraan Ontsteking doordat de botten tegen elkaar schuren Gewrichts kapsel Kraakbeen Dunner geworden kraakbeen
8 Herkennen van nociceptieve pijn Pijn in lidmaat na een fractuur Pijn door brandwonden of bloeduitstortingen Gewrichtspijn bij artrose Vaak gebruikte descriptoren Kloppend Pijnlijk Stijfheid
9 Wat is neuropathische pijn? Pijn opgewekt of veroorzaakt door een primaire laesie in of disfunctie van het perifere of centrale zenuwstelsel Pijn vaak beschreven als stekende of brandende pijn of gelijkend op een elektrische schok, vaak gepaard gaand met tintelingen of een doof gevoel Het pijnlijke gebied hoeft niet altijd hetzelfde te zijn als de plaats van het letsel. De pijn treedt op in het neurologische gebied van de aangedane structuur (zenuw, wortel, ruggenmerg, hersenen) Bijna altijd een chronische aandoening (bijv. postherpetische neuralgie, pijn na beroerte) Reageert slecht op conventionele analgetica
10 Voorbeeld van neuropathische pijn: laesie van de nervus ulnaris na botfractuur Nervus ulnaris
11 Herkennen van neuropathische pijn Pijn na beroerte Diabetische perifere neuropathie Postherpetische neuralgie Lumbosacraal radiculair syndroom Vaak gebruikte descriptoren Stekend Gevoel van elektrische schok Brandend Tinteling Chronische postoperatieve pijn
12 Kenmerken van nociceptieve en neuropathische pijn Pijnsoorten Nociceptief Neuropathisch Definitie Pijn veroorzaakt door fysiologische activatie van de pijnreceptoren Pijn opgewekt of veroorzaakt door een primaire laesie of disfunctie van het perifeer of centraal zenuwstelsel Mechanisme Plaats Kwaliteit van de symptomen Behandeling Natuurlijke fysiologische transductie Plaatselijke en gerefereerde pijn Gewone pijnlijke gewaarwording Goede respons (conventionele analgetica) Opwekken van ectopische prikkeling, centrale sensitisatie en andere Beperkt tot het innervatiegebied van de beschadigde zenuw structuur Nieuwe, vreemde gewaarwordingen Slechte respons (conventionele analgetica)
13 Het gelijktijdig voorkomen van nociceptieve en neuropathische pijn Nociceptieve pijn Beide pijnsoorten komen bij veel aandoeningen gelijktijdig voor (gemengde pijn) Neuropathische pijn
14 Voorbeeld van gelijktijdig aanwezige pijn: discus hernia, leidend tot lage rugpijn en lumbosacraal radiculair syndroom
15 Voorbeeld van gelijktijdig aanwezige pijn: discus hernia, leidend tot lage rugpijn en lumbosacraal radiculair syndroom Discus hernia Activatie van perifere nociceptoren, de oorzaak van de nociceptieve pijncomponent Lendenwervels Compressie en ontsteking van de zenuwwortel, de oorzaak van de neuropathische pijncomponent
16 Voorbeeld van gelijktijdig aanwezige pijn: discus hernia, leidend tot lage rugpijn en lumbosacraal radiculair syndroom Constante pijn, kloppende pijn in de onderrug Patiënt presenteert zich met beide pijnsoorten Stekende, brandende pijn in de voet Laesie Activering van plaatselijke nociceptoren Ectopische ontladingen van laesie van de zenuwwortel
17 Module 2: begrijpen van de objectieve en subjectieve symptomen van NeP
18 Schets van module 2 Begrijpen van de objectieve en subjectieve symptomen van NeP Neuropathische pijn kan door de huisarts worden behandeld Etiologie en prevalentie van NeP Definitie van de sensorische objectieve/subjectieve symptomen Positieve sensorische verschijnselen Negatieve sensorische verschijnselen NeP-mechanismen
19 Neuropathische pijn kan met succes door de huisarts worden behandeld Ondanks de verschillende oorzaken presenteert neuropathische pijn zich meestal op herkenbare wijze De beschrijving die de patiënt van de pijn geeft, biedt vaak nuttige aanwijzingen voor de diagnose van neuropathische pijn en vormt de basis van gevalideerde, voorspellende screeninginstrumenten voor neuropathische pijn Een simpele, stapsgewijze aanpak van de diagnose stelt de huisarts in staat neuropathische pijn te herkennen Door neuropathische pijn van nociceptieve pijn te differentiëren, kan de huisarts de juiste behandeling instellen
20 Prevalentie van neuropathische pijn 11-26% van de diabetespatiënten ontwikkelt pijnlijke diabetische perifere neuropathie NeP treft ~33% van de kanker patiënten Distale sensorische polyneuropathie kan aanwezig zijn bij 35 53% van de hiv-patiënten NeP kan aanwezig zijn bij 20 43% van de mastectomie patiënten NeP treft tot 37% van de patiënten met chronische lage rugpijn Schade aan het zenuwstelsel Perifere NeP Diabetes Kanker hiv Postoperatief Rugpijn Postherpetische neuralgie Centrale NeP Beroerte Ruggenmergletsel Multipele sclerose 7 27% van de patiënten met herpes zoster (gordelroos) ontwikkelt post herpetische neuralgie NeP treft 8% van de post-cva patiënten NeP treft 75% van de patiënten met ruggenmergletsel NeP treft ~55% van de patiënten met multipele sclerose
21 Neuropathische pijn kan optreden in verschillende delen van het zenuwstelsel
22 Neuropathische pijn kan optreden in verschillende delen van het zenuwstelsel Diabetische perifere neuropathie (tot 26% van alle mensen met diabetes)
23 Neuropathische pijn kan optreden in verschillende delen van het zenuwstelsel Lumbosacraal radiculair syndroom veroorzaakt door HNP (NeP treft tot 37% van de patiënten met chronische lage rugpijn)
24 Neuropathische pijn kan optreden in verschillende delen van het zenuwstelsel Pijn na beroerte (NeP treft 8% van de post-cva-patiënten)
25 Neuropathische pijn heeft negatieve en positieve sensorische verschijnselen Disfunctie van of schade aan het zenuwstelsel Positieve verschijnselen (door overmatige activiteit) Spontane pijn Allodynie Hyperalgesie Dysesthesie Paresthesie Negatieve verschijnselen (door deficiënte functie) Hypo-esthesie Anesthesie Hypoalgesie Analgesie Sensorische afwijkingen en pijn bestaan vaak gelijktijdig Elke patiënt kan een combinatie van verschijnselen hebben die na verloop van tijd kan veranderen (zelfs binnen één etiologie)
26 Positieve sensorische verschijnselen van neuropathische pijn Positief verschijnsel Definitie Spontane pijn Allodynie Hyperalgesie Dysesthesie Paresthesie Pijnlijke gewaarwordingen zonder duidelijke prikkel Pijn door een prikkel die normaal geen pijn oproept (bijv. aanraking, beweging, koude, warmte) Een verhoogde respons op een prikkel die normaal pijnlijk is (bijv. koude, warmte, speldenprik) Een onaangename, abnormale gewaarwording, spontaan of opgewekt (bijv. stekende gewaarwording) Een abnormale gewaarwording, spontaan of opgewekt (bijv. tintelende, zoemende, trillende gewaarwordingen)
27 Negatieve sensorische verschijnselen van neuropathische pijn Negatief verschijnsel Definitie Hypo-esthesie Anesthesie Hypoalgesie Analgesie Verminderde gevoeligheid voor prikkels, met uitzondering van de bijzondere zintuigen (bijv. aanraking, pijn) Totale gevoelloosheid (in het bijzonder voor uitwendige prikkels) Verminderde pijn in respons op een normaliter pijnlijke prikkel Afwezigheid van pijn in respons op een prikkel die normaliter pijnlijk zou zijn
28 Module 3: beoordeling en diagnose van NeP
29 Schets van module 3 Beoordeling en diagnose van NeP Het stellen van de diagnose Luister Lokaliseer Kijk Stel een diagnose van de pijnsoort Screening van,,,,
30 Het stellen van de diagnose LISTEN (LUISTER) Symptoombeschrijving van de patiënt, Q & A LOCATE (LOKALISEER) Disfunctie/laesie van of schade aan het zenuwstelsel LOOK (KIJK) Sensorische afwijkingen, herkenning van het patroon
31 Patiënten met neuropathische pijn kunnen deze pijnbeschrijving gebruiken Als elektrische schok Stekend Brandend Tintelend Doof gevoel Wees bedacht op de vaak gebruikte beschrijvingen van NeP
32 Locate (lokaliseer): koppel het pijngebied aan de laesie/disfunctie van het zenuwstelsel Lumbosacraal radiculair syndroom Carpaletunnelsyndroom Diabetische perifere neuropathie
33 Topografische lokalisatie van de pijn Lichaamskaarten zijn nuttig voor de exacte locatie van pijnsymptomen en sensorische verschijnselen Helpt zenuwschade te identificeren
34 Kijk naar de aanwezigheid van sensorische en/of lichamelijke afwijkingen Inspecteer eerst het pijnlijke lichaamsgebied en vergelijk het met het overeenkomende gezonde gebied: Verschillen in kleur, textuur, temperatuur, transpiratie Verricht daarna eenvoudige bedside onderzoeken om sensorische afwijkingen te bevestigen waarmee neuropathische pijn gepaard gaat: Gaasje of watje Speldenprik Knijpen Thermisch (warm of koud voorwerp) Etiologie-specifieke onderzoeken
35 Voorbeelden van onderzoeken bij neuropathische pijn Aanrakingstests kunnen opsporen: Verschillen in huidtemperatuur (hypo- of hyperthermie) Overgevoeligheid (allodynie, bijv. test met gaasje) Onaangename abnormale gewaarwordingen (dysesthesie) Verminderde gevoeligheid (hypo-esthesie) Tests om pijn op te wekken De respons op deze tests is de aanwezigheid van positieve sensorische verschijnselen Aanraking (allodynie) Speldenprik, knijpen (hyperalgesie) Etiologiespecifieke onderzoeken (bijv. opheffen van gestrekte benen)
36 Het stellen van een differentiële diagnose Duidt de beschrijving door de patiënt op NeP? Ja Nee Kunt u sensorische afwijkingen opsporen met behulp van eenvoudige bedside tests? Ja Waarschijnlijke nociceptieve pijn Nee Kunt u de verantwoordelijke laesie/disfunctie van het zenuwstelsel identificeren? Overweeg verwijzing naar een specialist en als NeP nog altijd wordt vermoed 2, overweeg dan in de tussentijd behandeling. Nee Ja NeP-pijnsyndroom waarschijnlijk: behandeling instellen
37 Er zijn verschillende screeninginstrumenten beschikbaar om neuropathische pijn te helpen identificeren Vaak gebruikte beschrijvingen van neuropathische pijn worden erkend als waardevolle gids voor artsen Er zijn diverse screeninginstrumenten ontwikkeld die de voorspellende waarde van deze termen gebruiken: Leeds Assessment of Neuropathic Symptoms and Signs (LANSS) schaal Douleur Neuropathique en 4 questions (DN4) Neuropathic Pain Questionnaire (NPQ) paindetect Sommige (bijv. DN4 & paindetect) kunnen in de wachtkamer worden ingevuld, waardoor mogelijkerwijs bespaard wordt op de waardevolle tijd van de huisarts
38
39
40 Screeninginstrumenten bij neuropathische pijn: een overzicht Naam Items Gevoeligheid* Specificiteit* LANSS 5 items voor verschijnselen en 2 items voor klinisch onderzoek Eerste auteur & jaar 82-91% 80-94% Bennett, 2001 NPQ 10 sensorisch-gerelateerde items en 2 affect-items 66% 74% Krause, 2003 DN4 7 items voor verschijnselen en 3 items voor klinisch onderzoek 83% 90% Bouhassira, 2005 paindetect 7 sensorische items en 2 items m.b.t. spatiële kenmerken 85% 80% Freynhagen, 2006 ID-pain 5 sensorische items en 1 pijnlocatie NR NR Portenoy, 2006
41 Module 4: behandeling van NeP
42 Schets van module 4 Behandeling van NeP Verbetering van de uitkomsten bij de patiënt NeP-richtlijnen & farmacologische middelen NeP, neuropathische pijn
43 De onderlinge relatie tussen neuropathische pijn, slaap en angst/depressie Pijn Functie beperking Angst en depressie Slaap stoornis
44 Een succesvolle behandeling van neuropathische pijn heeft positieve gevolgen voor de patiënt Behandeling van onderliggende aandoeningen en verschijnselen Beter lichamelijk functioneren Betere psychische toestand Diagnose Minder pijn Hoe vroeger de diagnose wordt gesteld, hoe meer mogelijkheden er zijn om de patiëntuitkomsten te verbeteren Verbeterde slaapkwaliteit Verbeterde algehele kwaliteit van leven
45 Soort functiebeperking Patiënten met neuropathische pijn ondervinden significante comorbide verschijnselen Patiënten met matig tot zeer ernstig ongemak (n=126) Slechte eetlust Angst Depressie Concentratieproblemen Slaperigheid Energiegebrek Slaapstoornissen Patiënten (%)
46 Niet-farmacologische behandeling van neuropathische pijn Gezien de veronderstelde veiligheid moeten, wanneer passend, nietfarmacologische behandelingen worden overwogen Over het algemeen dient een niet-farmacologische behandeling ter aanvulling van een geneesmiddelenbehandeling Niet-farmacologische behandelingsmogelijkheden omvatten 2 Fysiotherapie Pijnbehandelingsprogramma's Acupunctuur TENS
47 Het merendeel van de patiënten krijgt geneesmiddelen voorgeschreven zonder aangetoonde werkzaamheid bij NeP Aan patiënten voorgeschreven behandelingen voor neuropathische pijn (%) Paracetamol 60 NSAIDs 50 * Antidepressants Opioids * * AEDs Aspirin * Sommige antidepressiva, anti-epileptica en opiaten vertoonden werkzaamheid.
48 De relatie tussen arts en patiënt is de sleutel bij een succesvolle behandeling Zorgverleners die chronische pijn behandelen Huisarts Orthopeed/orthopedisch chirurg Neuroloog/neurochirurg Reumatoloog Internist Fysiotherapeut Algemeen chirurg Pijnbehandelingsspecialist Osteopaat Overige (%) respondenten Aangezien de meeste patiënten door hun huisarts worden behandeld, is het belangrijk dat er een goede relatie tot stand gebracht wordt.
49 Samenvatting Neuropathische pijn is prevalent en ondergerapporteerd In de meeste gevallen kan neuropatische pijn worden: Herkend - vastgesteld Door de huisarts worden behandeld Een eenvoudige, stapsgewijze 3L-aanpak van de diagnose kan helpen differentiëren tussen neuropathische en nociceptieve pijn 2 5 Er zijn verscheidene evidence-based behandelrichtlijnen verkrijgbaar bij wetenschappelijke bedrijven en deskundigen die dezelfde soort aanpak op het gebied van farmacologische behandeling voorstellen 6-8 Vroege opsporing en een succesvolle behandeling van neuropathische pijn omvatten niet alleen pijnverlichting, maar ook een verbetering van de algehele kwaliteit van leven
Jasper Kal Anesthesioloog-pijnspecialist Pijncentrum OLVG
Jasper Kal Anesthesioloog-pijnspecialist Pijncentrum OLVG Pijncentrum OLVG AIOS Huisartsgeneeskunde Kengetallen pijncentrum OLVG Oost 1300 eerste polikliniek bezoeken 4000 herhaalbezoeken 100 intercollegiale
Nadere informatieNeuropatische Pijn WOV SYMPOSIUM 3 OKTOBER 2014
Neuropatische Pijn WOV SYMPOSIUM 3 OKTOBER 2014 Wat is neuropathische pijn? Wat is neuropathische pijn? Neuropathische pijn = pijn die veroorzaakt wordt door een primaire laesie of disfunctie van het perifere
Nadere informatieNeurostimulatie, zonder brein geen pijn. Kris Verbeke Verpleegkundig Pijnspecialist Multidisciplinair Pijncentrum AZ Delta Roeselare
Neurostimulatie, zonder brein geen pijn Kris Verbeke Verpleegkundig Pijnspecialist Multidisciplinair Pijncentrum AZ Delta Roeselare - Definities pijn - Classificaties volgens duur & oorsprong - Chronische
Nadere informatieDIABETISCHE NEUROPATHIE DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING
DIABETISCHE NEUROPATHIE DIAGNOSTIEK EN BEHANDELING JMJ KRUL NEUROLOOG TERGOOIZIEKENHUIZEN BLARICUM Cijfers over diabetes (1) Er zijn ongeveer 740.000 mensen met diabetes in Nederland; 250.000 mensen
Nadere informatieDokter, de pijn werkt op mijn zenuwen Behandeling van neuropathische pijnklachten anno 2015 Situatieschets, definitie en diagnostiek
21.11.2015 Dokter, de pijn werkt op mijn zenuwen Behandeling van neuropathische pijnklachten anno 2015 Situatieschets, definitie en diagnostiek Dr. Carol Spaas 2 Situatieschets, definitie en diagnostiek
Nadere informatieInleiding in Pijn Pijnladder
Inleiding in Pijn Pijnladder Patricia Schutte Palliatief en oncologieverpleegkundige 13 november 2018 Definitie pijn Pijn is een onaangename sensorische en emotionele gewaarwording die verband houdt met
Nadere informatieAmitriptyline. Ziekenhuis Gelderse Vallei
Amitriptyline Ziekenhuis Gelderse Vallei Inhoud Inleiding 3 Wat is Amitriptyline? 3 Wat is neuropathische pijn? 3 Hoe werkt Amitriptyline? 4 In welke doseringen is Amitriptyline te verkijgen? 4 Wanneer
Nadere informatieDr. Annemie Galimont-Huidopleiding
Qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwerty uiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasd fghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzx cvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq De huid van de voeten Dr. Annemie Galimont-Huidopleiding hjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxc
Nadere informatieDermatologie. Gordelroos. Afdeling: Onderwerp:
Afdeling: Onderwerp: Dermatologie 1 Wat is gordelroos (herpes zoster) is een aandoening, veroorzaakt door een virus, die gekenmerkt wordt door blaasjesvorming en pijn, meestal op de borstkas of rond de
Nadere informatieInfobrochure. Pijn... en nu? mensen zorgen voor mensen
Infobrochure Pijn... en nu? mensen zorgen voor mensen Sinds enkele jaren heeft het Mariaziekenhuis een pijncentrum. Dit centrum legt zich vooral toe op de behandeling van chronische pijn. Samen met de
Nadere informatieinformatiebrochure Neuropathische pijn ziekenhuis maas en kempen Dienst Pijnkliniek
informatiebrochure Neuropathische pijn ziekenhuis maas en kempen Dienst Pijnkliniek Inleiding Er moeten niet steeds zichtbare letsels zijn om pijn ernstig te nemen. Indien u eigenaardige pijn heeft die
Nadere informatieIk krijg er buikpijn van
Ik krijg er buikpijn van Anterior cutaneous nerve entrapment syndrome Duodagen 2018 Niels Heins & Annemarie Boer Jelmer Bergsma & Steven Buijk Vrouw 31 jaar VG/ sectio Pijn ROB, Stekend, hevig & kortdurend.
Nadere informatieGabapentine Neurontin
Gabapentine Neurontin Ziekenhuis Gelderse Vallei Inhoud Inleiding 3 Wat is Gabapentine? 3 Wat is neuropatische pijn? 3 Hoe werkt Gabapentine? 4 In welke doseringen is Gabapentine te verkrijgen? 4 Wanneer
Nadere informatieNeurologische aandoeningen. Ronny Driesen Pijnverpleegkundige
Neurologische aandoeningen Ronny Driesen Pijnverpleegkundige Prevalentiecijfers Ziekte van Parkinson 40-60 % heeft pijn Pijn onderhevig aan het dopamineniveau Dementie 40-80% Juiste aantallen niet zeker,
Nadere informatieFARMACOLOGIE VAN CHRONISCHE PIJN
NEUROBIOLOGIE EN FARMACOLOGIE VAN CHRONISCHE PIJN BART MORLION DOELSTELLING Inzicht verwerven in de processen van perifere/centrale sensitisatie en descenderende modulatie als basismechanismen voor het
Nadere informatiePregabaline Lyrica. Ziekenhuis Gelderse Vallei
Pregabaline Lyrica Ziekenhuis Gelderse Vallei Inhoud Inleiding 3 Wat is Pregabaline? 3 Wat is neuropatische pijn? 3 Hoe werkt Pregabaline? 4 In welke doseringen is Pregabaline te verkrijgen? 4 Wanneer
Nadere informatieInfobrochure. Pijn... en nu? mensen zorgen voor mensen
Infobrochure Pijn... en nu? mensen zorgen voor mensen Sinds enkele jaren heeft het Mariaziekenhuis een pijncentrum. Dit centrum legt zich vooral toe op de behandeling van chronische pijn. Samen met de
Nadere informatieZenuwpijn behandelen met medicijnen
Zenuwpijn behandelen met medicijnen Deze folder geeft uitleg over de behandeling van zenuwpijn met medicijnen. Deze medicijnen zijn meestal geen gewone pijnstillers, maar komen uit de groep van de anti-epileptica
Nadere informatieGabapentine Neurontin
Gabapentine Neurontin Ziekenhuis Gelderse Vallei Wat is Gabapentine? Gabapentine is een medicijn dat invloed heeft op de informatieoverdracht via zenuwen in de hersenen. Het is op recept verkrijgbaar onder
Nadere informatieZorginnovatie voor pijnlijke diabetische polyneuropathie. Margot Geerts Verpleegkundig Specialist
Zorginnovatie voor pijnlijke diabetische polyneuropathie Margot Geerts Verpleegkundig Specialist Diabetische polyneuropathie 1. Distale symmetrische polyneuropathie Uitval van een combinatie van sensore,
Nadere informatieZenuwpijn behandelen met medicijnen
Zenuwpijn behandelen met medicijnen Anesthesie alle aandacht Zenuwpijn behandelen met medicijnen Deze folder geeft uitleg over de behandeling van zenuwpijn met medicijnen. Deze medicijnen zijn meestal
Nadere informatieLyrica Pregabaline. Ziekenhuis Gelderse Vallei
Lyrica Pregabaline Ziekenhuis Gelderse Vallei Wat is Lyrica? Lyrica is een medicijn dat speciaal is ontwikkeld voor de behandeling van neuropatische pijn. Daarnaast kan Lyrica ook worden gebruikt als aanvullend
Nadere informatieFase 1: Verwijzing, aanmelding en initiële hypothese. Screening. Hypothese: Er is mogelijk sprake van liespijn als gevolg van rode vlaggen.
Stroomdiagram Liespijn Onderstaand stroomdiagram kan worden gebruikt voor het diagnostisch proces, bij patiënten met liespijn. Hierbij wordt de nadruk gelegd op artrogene problematiek. Niet atrogene aandoeningen
Nadere informatieNeuropathische pijn, wat is dat nu eigenlijk? Prof dr Frank Huygen Afdeling Anesthesiologie Pijngeneeskunde Erasmusmc Rotterdam
Neuropathische pijn, wat is dat nu eigenlijk? Prof dr Frank Huygen Afdeling Anesthesiologie Pijngeneeskunde Erasmusmc Rotterdam Definitie van pijn Een onplezierige sensorische en emotionele gewaarwording
Nadere informatieChapter 7. Nederlandse samenvatting
Chapter 7 Nederlandse samenvatting Nederlandse samenvatting Lumbosacraal radiculair syndroom Het lumbosacraal radiculair syndroom is de aandoening die in de Nederlandse volksmond bekend staat als een
Nadere informatieHERKENT U DEZE SYMPTOMEN VAN ZENUWPIJN? ZENUWPIJN (NEUROPATHISCHE PIJN)
HERKENT U DEZE SYMPTOMEN VAN ZENUW? ZENUW (NEUROPATHISCHE ) 11.LYR.5.21 juli 2011 Inhoud: 1. Waarom deze brochure? 4 2. Wat is pijn? 4 3. Wat zijn de oorzaken van zenuwpijn 5 4. Hoe herkent u zenuwpijn?
Nadere informatiev27; FK Neuropathische pijn Pagina 1 van 9
2016065607 v27; FK Neuropathische pijn Pagina 1 van 9 5 Consultatiedocument Farmacotherapeutisch Kompas voor registratiehouders Graag reactie voor 30 april 2017 van de registratiehouders die volgens de
Nadere informatieInhoud. Wat is osteoarthritis?
Inhoud Osteoarthritis Welke gewrichten worden aangetast? Pijn en ongemak Synoviaal vocht Beschikbare behandelingen Fermathron TM Hoe werkt het? De behandeling Wie hebben er baat bij? Wat kunt u doen? 3
Nadere informatieWorkshop Neuropathie Wat gaan we vandaag bespreken. Neuropathie. Inleiding. Neuropathie. Brandende voeten. Neuropathie Angiopathie
Wat gaan we vandaag bespreken Workshop Angiopathie Testen voor neuropathie Stemvork Monofilament Verschil temperatuur Scherp/stomp Inleiding 1 op de 15 mensen in NLD heeft diabetes mellitus 25% krijgt
Nadere informatieInhoud. Redactioneel 10. Over de auteurs 11. 1 Inleiding 12. 2 Geschiedenis 14
Inhoud Redactioneel 10 Over de auteurs 11 1 Inleiding 12 2 Geschiedenis 14 3 Anatomie en fysiologie 17 3.1 Acute pijn 17 3.2 Chronische pijn 23 3.3 Chronische pijn en limbisch systeem? 23 4 Pijnmeting
Nadere informatieINFORMATIEFOLDER FYSIOTHERAPIE EN CHRONISCHE PIJN KLACHTEN
INFORMATIEFOLDER FYSIOTHERAPIE EN CHRONISCHE PIJN KLACHTEN WAT IS PIJN? PIJN HOE EN WAT Pijn is een ontzettend complex en belangrijk mechanisme in ons lichaam. De definitie van pijn is: Een onplezierige
Nadere informatieCarla van Soest. Verpleegkundig Specialist Chronisch Pijn
Carla van Soest Verpleegkundig Specialist Chronisch Pijn Definitie Pijn Pijn is wat de patiënt zegt dat het is en treedt op wanneer de patiënt zegt dat het optreedt. (McCaffery 1989) Pijn en behandeling
Nadere informatiePijn bij patiënten met een dwarslaesie
Pijn bij patiënten met een dwarslaesie Incidentie op IC en mechanisme 26 januari 2018 Quirine Habes Casus Patient, 30 Traumatische dwarslaesie C5-C6 met central cord lesion na trauma Spondylodese en miami
Nadere informatieHet Lage Rugpijnloket
Het Lage Rugpijnloket Vragenlijst Lage rugpijn Naam patiënt: Geboortedatum: Telefoonnummer: BSN: Verwijzend huisarts: Geachte heer/mevrouw, U heeft deze vragenlijst meegekregen van uw huisarts, om in te
Nadere informatiePlastische chirurgie en handchirurgie. Neuropathie
Plastische chirurgie en handchirurgie Neuropathie 1 Wilt u bij ieder bezoek aan het ziekenhuis uw ponskaartje meebrengen. Als u verhinderd bent, wilt u dan bellen met het secretariaat poli plastisch chirurgie
Nadere informatieSubtotaal - Ondersteuners Subtotaal - Honorarium. Subtotaal - Poorter. Subtotaal - Kosten. Declaratiecode Zorgproduct.
14C010 990029011 Reguliere ongecompliceerde zorg (1 of 2 contacten door Consultatieve Psychiatrie) bij Een psychische 76,13 stoornis 116,64 5,96 122,60 198,73 14C021 990030011 Multidisciplinaire behandeling
Nadere informatieDr. Du Chau (Huisarts)
CASUS Chondrosarcoom Dr. Du Chau (Huisarts) Dr. Huysentruyt (Pijnarts) Niet-medische context Vrouw 21 jaar Gehuwd Medische voorgeschiedenis Sinds 2j intermittente last in de regio van het RECHTER SI-gewricht,
Nadere informatiePijncentrum. Informatie over Lyrica
Pijncentrum Informatie over Lyrica U heeft het geneesmiddel Lyrica (pregabaline) voorgeschreven gekregen en er is u ook uitgelegd waarom u dit middel gaat gebruiken. Deze brochure is samengesteld om u
Nadere informatiePROGRAMMA PIJN EN AMPUTATIE PIJN EN AMPUTATIE BIJ HEMODIALYSE PATIËNTEN. o THEORETISCHE ACHTERGROND EN STUDIE UZ LEUVEN o B.
PROGRAMMA PIJN EN AMPUTATIE o THEORETISCHE ACHTERGROND EN STUDIE UZ LEUVEN o B. MERTENS PIJN EN AMPUTATIE BIJ HEMODIALYSE PATIËNTEN o PROJECT AZ DELTA o K. VERMEULEN PIJN EN AMPUTATIE Een onafscheidelijk
Nadere informatieMANUELE THERAPIE. Onderzoek Patiënt
MANUELE THERAPIE Onderzoek Patiënt Naam Datum : I. Patiëntengegevens Geslacht: M / V Leeftijd:... Lengte:... cm Gewicht:... kg Beroep:...Werkvoorwaarden:... Sport:... II. Anamnese : Inventaris van het
Nadere informatieChronische pijn. Theo Meert 15/01/2011
Chronische pijn. Theo Meert 15/01/2011 Volgende onderwerpen kwamen aan bod: 1) wat is chronische pijn en wat zijn de gevolgen 2) waarnemen van pijn 3) hoe meet men pijn 4) behandeling 5) ontwikkelen van
Nadere informatieComplex Regionaal Pijnsyndroom (CRPS) Chirurgie
Complex Regionaal Pijnsyndroom (CRPS) Chirurgie Inhoudsopgave Complex regionaal pijnsyndroom...4 Naamgeving...4 Oorzaken van CRPS...4 Risicofactoren...5 Verschijnselen van CRPS...6 Welke vormen bestaan
Nadere informatieWat zijn segmentale relaties?
5 Wat zijn segmentale relaties? Samenvatting Tussen de ingewanden, het verborgene, en het waarneembare lichaam bestaan relaties en interacties die hun basis hebben in de segmentale innervatie. Een aandoening
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING 154 NEDERLANDSE SAMENVATTING NEDERLANDSE SAMENVATTING 155 SAMENVATTING Achtergrond Hoewel het lumbosacraal radiculair syndroom (LSRS) zo lang bestaat als de geschiedenis van onze
Nadere informatieJanssen-Cilag S.A. V.U. E.Present Antwerpseweg 15-17, 2340 Beerse - april 2011-5523
Janssen-Cilag S.A. V.U. E.Present Antwerpseweg 15-17, 2340 Beerse - april 2011 - OVERZICHT Definitie pijn Trappensysteem Chronische pijnen Pijn bij ouderen Evaluatie en pijnbehandeling Pijn en pijnbestrijding
Nadere informatiePlastische chirurgie en handchirurgie. Neuropathie
Plastische chirurgie en handchirurgie Neuropathie 1 Wilt u bij ieder bezoek aan het ziekenhuis uw ponskaartje meebrengen. Als u verhinderd bent, wilt u dan bellen met het secretariaat poli plastisch chirurgie
Nadere informatieWat is artrose? Hoe ontstaat artrose? Klachten Diagnostiek Behandeling Adviezen Medicijnen Operaties...
Artrose van de knie Inhoudsopgave Wat is artrose?... 1 Hoe ontstaat artrose?... 1 Klachten... 2 Diagnostiek... 2 Behandeling... 2 Adviezen... 2 Medicijnen... 3 Operaties... 3 Comfortabel leven met artrose
Nadere informatiePijn. Matthieu Berenbroek. Pijn 2 - Matthieu Berenbroek 1998-2008 PIJN. Wat is Pijn?
Pijn Matthieu Berenbroek PIJN Wat is Pijn? 1 PIJN Pijn is een onaangename, sensorische en emotionele ervaring die gepaard gaat met feitelijke of mogelijke weefselschade of die wordt beschreven in termen
Nadere informatieDe medicamenteuze behandeling van neuropathische pijn. Prem Adhien Apotheker/epidemioloog
De medicamenteuze behandeling van neuropathische pijn Prem Adhien Apotheker/epidemioloog Docent Prem Adhien Apotheker Hogeschool Utrecht: docent MPA Universiteit Utrecht: docent Farmaceutische Wetenschappen
Nadere informatiebeklemming van de elleboogzenuw (ulnaris neuropathie)
beklemming van de elleboogzenuw (ulnaris neuropathie) inhoudsopgave Waarom deze brochure? 2 Wat is een beklemming van de elleboogzenuw? 2 Waar heeft u last van bij een beklemming van de elleboogzenuw?
Nadere informatiePijn. Wat is pijn 1,2,3? Hoe ontstaat pijn 1,3?
Pijn Wat is pijn 1,2,3? Pijn is een natuurlijk beschermingsmechanisme. Pijn geeft aan dat er een mogelijke beschadiging is van een deel van het lichaam. Denk maar eens aan het vastpakken van een te hete
Nadere informatieITDD intake. Algemeen Patientcode. Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en)
ITDD intake Patientcode Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Geslacht (1) man (2) vrouw Geboortedatum Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en) Naam revalidatiearts(en) ziekenhuis Naam revalidatiearts(en)
Nadere informatieCentrum voor Revalidatie Complex Regionaal Pijn Syndroom (CRPS)
Centrum voor Revalidatie Complex Regionaal Pijn Syndroom (CRPS) Het verloop, de symptomen en de behandeling Centrum voor Revalidatie Inleiding Uw arts heeft bij u de diagnose Complex Regionaal Pijn Syndroom
Nadere informatiePijn en pijnbestrijding in de palliatieve fase
Pijn en pijnbestrijding in de palliatieve fase JOS KITZEN, ONCOLOOG COBIE VAN BEUZEKOM,VERPLEEGKUNDIG SPECIALIST Inhoud van de presentatie Even voorstellen Definitie palliatieve zorg Definitie pijn Hoe
Nadere informatieArtrose: nieuwe inzichten. Margreet Kloppenburg. 7 maart 2009
Artrose: nieuwe inzichten. Margreet Kloppenburg 7 maart 2009 Onderwerpen van de presentatie Wat is artrose? In het onderzoek naar artrose in het LUMC MRI van waarde bij artrose? Behandeling van artrose?
Nadere informatiePraktijk. Pijn mechanisme 15-01-2012! Martini Hospital Groningen - innovation in desig! 1! Multidisciplinaire behandeling van hoofdpijn
Multidisciplinaire behandeling van hoofdpijn Marielle Padberg (Hoofd)pijn pathofysiologie Hoofdpijndiagnose Multidisciplinaire behandeling Praktijk Pijn mechanisme 18-jarige man met ernstige hoofdpijn
Nadere informatieDeelname aan medisch wetenschappelijke studie
Deelname aan medisch wetenschappelijke studie Het gebruik van pregabaline voor het verminderen van pijn rondom de operatie en het voorkomen van chronische pijn bij vrouwen die een borstoperatie ondergaan
Nadere informatiePijn, pijnbeleving en behandeling bij kwetsbare ouderen. HHM Hegge, internist ouderengeneeskunde, UMCG NVFG Najaarscongres 2016
Pijn, pijnbeleving en behandeling bij kwetsbare ouderen HHM Hegge, internist ouderengeneeskunde, UMCG NVFG Najaarscongres 2016 Pijn ouderen Co-morbiditeit : wat veroorzaakt wat? Polyfarmacie: moeilijker
Nadere informatieLyrica (Pregabaline)
Lyrica (Pregabaline) Inhoudsopgave 1 Inleiding... 1 2 Wat is Lyrica... 1 3 Wat is neuropatische pijn... 1 4 Hoe werkt Lyrica... 2 5 Hoe moet ik Lyrica gebruiken?... 2 6 Heeft Lyrica bijwerkingen... 3 7
Nadere informatieT IS GEBEURD. Een minikwis over pijn
T IS GEBEURD Een minikwis over pijn POLL OPEN Morfine 1. Morfine werkt niet op nociceptieve pijn 1.43% 2. Morfine werkt niet op neuropathische pijn 11.43% 3. Morfine werkt beter op nociceptieve dan op
Nadere informatieInleiding. Reumatische ziekten
De reumatoloog Inleiding Ieder jaar bezoekt een groot aantal mensen de huisarts met klachten van het bewegingsapparaat (gewrichten, spieren, pezen en botten). Vaak is de huisarts in staat de diagnose
Nadere informatieSensitisatie. Anesthesiologie
Sensitisatie Anesthesiologie Anesthesiologie Inleiding Wanneer pijn lang bestaat en er geen lichamelijke afwijkingen (meer) voor die pijn te vinden is, wordt pijn chronisch genoemd. Mensen met chronische
Nadere informatieSympatische Reflex Dystrofie (SRD)
Sympatische Reflex Dystrofie (SRD) Elk jaar worden er in Nederland 8000 nieuwe gevallen gemeld van mensen die, nadat ze bijvoorbeeld hun arm of been hebben gestoten, plotseling last krijgen van iets wat
Nadere informatieDuim artrose (kunstgewricht van de duim)
Duim artrose (kunstgewricht van de duim) Oorzaak Symptomen Diagnose Behandeling Herstel Artrose is een aandoening waarbij een gewricht door slijtage steeds meer beschadigt raakt. Hoewel er vele oorzaken
Nadere informatieDeclaratiecode Zorgproduct passantentarief BCN 2015 Omschrijving 15A333 060607016 167,12 Consult op de polikliniek bij Een slaapstoornis 15A336
Declaratiecode Zorgproduct passantentarief BCN 2015 Omschrijving 15A333 060607016 167,12 Consult op de polikliniek bij Een slaapstoornis 15A336 069499010 401,82 Lokale injectie van corticosteroiden (ontstekingsremmers)(met
Nadere informatieRugpoli in Enschede. Lucille Dorresteijn, Neuroloog Marleen Wijnstra, Physician assistant
Rugpoli in Enschede Lucille Dorresteijn, Neuroloog Marleen Wijnstra, Physician assistant Stellingen Bij een langer bestaand LRS is een MRI van de LWK aangewezen Ik (huisarts) verwijs nu zelf voor een MRI
Nadere informatieUlnaropathie Ulnaris neuropathie bij de elleboog
Ulnaris neuropathie is een storing in de functie van één van de drie zenuwen van de onderarm, de ulnariszenuw (of nervus ulnaris). De ulnariszenuw loopt vanaf de binnenkant van de bovenarm via de binnenkant
Nadere informatieReumatoïde artritis van de hand
Reumatoïde artritis van de hand Reumatoïde artritis van de hand Wat is artritis? Letterlijk betekent artritis 'ontstoken gewricht'. Normaal gesproken bestaat een gewricht uit twee gladde, met kraakbeen
Nadere informatie15 Rugklachten. 1 Inleiding
DC 15 Rugklachten 1 Inleiding Rugklachten komen veel voor. Men schat dat meer dan 3 miljoen mensen van 25 jaar of ouder langdurige klachten aan rug of nek hebben. 80 tot 90% van alle mensen heeft in zijn
Nadere informatieWorkshop ziekte-specifiek programma: chronische pijn. Ronde 1 en 2 Linda de Vries-Rijkuiter Ronde 3 en 4 Linda de Vries-Rijkuiter en John Voorham
Ronde 1 en 2 Linda de Vries-Rijkuiter Ronde 3 en 4 Linda de Vries-Rijkuiter en John Voorham Programma Introductie Kennisoverdracht Casus Oefening met casus Smaakmaker Discussie/vragen Workshop ziekte-specifiek
Nadere informatiePijn en MS in de medische literatuur. Omschrijving probleem. Prevalentie. Prevalentie 63 % (nl populatie 19 %)
Pijn en MS in de medische literatuur Roger Haenen, Revalidatiearts Orbis Medisch Centrum Sittard - Geleen Omschrijving probleem Prevalentie 63 % (nl populatie 19 %) RRMS 50% PPMS 70% SPMS 70 % 25 % ervaart
Nadere informatieC. Wervelkolom. Inhoudsopgave 01 C 02 C 03 C 04 C 05 C 06 C 07 C 08 C 09 C 10 C
C. Wervelkolom nhoudsopgave 1 C 2 C 3 C 4 C 5 C 6 C 7 C 8 C 9 C 1 C Congenitale aandoeningen... 1 Myelopathie (excl. trauma s van de wervelkolom)... 1 Mogelijke atlanto-axiale subluxatie... 1 Nekpijn...
Nadere informatieZorgnormen voor mensen met osteoartritis
Vertaling in het: Ingevuld door: E mail: 1 1 2 3 4 Zorgnormen voor mensen met osteoartritis Mensen met symptomen van OA moeten toegang hebben tot een zorgprofessional die bekwaam is in het stellen van
Nadere informatieStappenplan: Pijn in de eerste lijn
Stappenplan: Pijn in de eerste lijn Doel Optimale behandeling van pijn in de eerste lijn Stap 1: Screenen op pijn Bepalen of patiënt numerieke beoordelingsschaal begrijpt: Geef een voorbeeld: - Kunt u
Nadere informatiePijnmedicatie. dr. Bart G.J. Dekkers, AIOS ziekenhuisfarmacie
Pijnmedicatie dr. Bart G.J. Dekkers, AIOS ziekenhuisfarmacie (b.g.j.dekkers@umcg.nl) Soorten pijn Nociceptieve pijn (wondpijn) Pijn waarschuwt dat er iets mis is in het lichaam (bijv. verzwikte enkel)
Nadere informatie(ulnaris neuropathie)
Beklemming van de elleboogzenuw (ulnaris neuropathie) Neurologie (Neurochirurgie) Beklemming van de elleboogzenuw. Wat is een beklemming van de elleboogzenuw? Een beklemming van de elleboogzenuw wordt
Nadere informatieArtrose in de schouder
Afdeling: Onderwerp: Orthopedie Bij schouderartrose is er sprake van slijtage in het schoudergewricht. Pijn in de schouder, voortdurend aanwezig of alleen als u uw arm wilt bewegen, kan wijzen op artrose.
Nadere informatie1 De neurofysiologie van acute en chronische pijn
1 De neurofysiologie van acute en chronische pijn Jo Nijs en C. Paul van Wilgen Om educatie over pijnfysiologie toe te passen bij patiënten met chronische pijn is een gedegen kennis van pijnfysiologie
Nadere informatieChronische pijn: enkele inzichten in een multifactoriële problematiek
Chronische pijn: enkele inzichten in een multifactoriële problematiek Stefaan Van Damme - er is geen enkel belangenconflict of financiële band met de industrie - slaapproblemen angst werkverzuim/conflict
Nadere informatieDermatologie Gordelroos
Dermatologie Gordelroos 2 Wat is gordelroos? Gordelroos (officiële naam: herpes zoster) is een huidaandoening, die veroorzaakt wordt door het varicella-zoster virus en per jaar bij ongeveer 3 op de 1000
Nadere informatieThursday, March 29, 2018
Thursday, March 29, 2018 Chronische hoofdpijn Hoofdpijn! Van jong tot oud Migraine! van jong tot oud Hoogste prevalentie vrouwen 18e - 44e jaar Inleiding Pathofysiologie Praktijk Take home messages Disclosures:
Nadere informatieKLACHTEN VAN DE ELLEBOOGZENUW ULNARIS NEUROPATHIE
KLACHTEN VAN DE ELLEBOOGZENUW ULNARIS NEUROPATHIE 343 Wat is het? Een ulnaris neuropathie is een storing in de functie van één van de drie zenuwen (bedradingen) van de onderarm, de elleboogzenuw (of nervus
Nadere informatieSymptomen bij hoofdpijn
1. Toelichting op de module Deze module is gebaseerd op de NHG-Standaard M19 van juli 2004. Een klassieke migraine met eenzijdige en een aura lijkt gemakkelijk te diagnosticeren. Migraine heeft echter
Nadere informatie5-12-2012 WELKOM. Depressieve klachten en hulpbehoefte bij diabetes. De komende 45 minuten
WELKOM 5 december 2012 Depressieve klachten en hulpbehoefte bij diabetes Caroline Lubach: senior verpleegkundig consulent diabetes VUmc Anita Faber: research coördinator Diabetes Research Centrum, Hoogeveen
Nadere informatieUlnaris neuropathie bij de elleboog
Ulnaris neuropathie bij de elleboog Wat is het? Een ulnaris neuropathie is een storing in de functie van de ulnariszenuw (of nervus ulnaris). Dit is één van de drie zenuwen van de onderarm. De ulnariszenuw
Nadere informatiePassantentarieven 2018 Sport- en Beweegkliniek
14C009 990029010 555,00 Meer dan vijf contacten bij een psychische stoornis 14C010 990029011 260,00 1 of 2 contacten bij een psychische stoornis 14C011 990029012 380,00 3 tot vijf contacten bij een psychische
Nadere informatieInformatiebrochure Wegwijs in pijn... En de behandeling ervan
I Autonome verzorgingsinstelling Informatiebrochure Wegwijs in pijn... En de behandeling ervan IIInhoudsopgave Wat is pijn? 5 Soorten pijn a. onderscheid tussen acute en chronische pijn 6 b. onderscheid
Nadere informatieLage rugklachten en de hernia
Lage rugklachten en de hernia Inhoudsopgave De hernia... 1 Wat is een hernia?... 1 Een hernia verdwijnt vaak vanzelf... 1 Specialistisch onderzoek... 2 Behandeling van de hernia... 2 Wat kan de patiënt
Nadere informatieC. Wervelkolom. Inhoudsopgave 01 C 02 C 03 C 04 C 05 C 06 C 07 C 08 C 09 C
C. Wervelkolom nhoudsopgave 1 C 2 C 3 C 4 C 5 C 6 C 7 C 8 C 9 C Congenitale aandoeningen... 1 Myelopathie (excl. trauma s van de wervelkolom)... 1 Mogelijke atlanto-axiale subluxatie... 1 Nekpijn... 1
Nadere informatieSTAPPENPLAN PIJN IN DE EERSTE LIJN
STAPPENPLAN PIJN IN DE EERSTE LIJN Doel Optimale behandeling van pijn in de eerste lijn. STAP 1: Screenen op pijn. Bepalen of patiënt numerieke beoordelingsschaal begrijpt: Geef een voorbeeld: - Kunt u
Nadere informatieINTERLINE PIJNBEHANDELING DEEL II EN III CASUSSCHETSEN
INTERLINE PIJNBEHANDELING DEEL II EN III Okt 2003 CASUSSCHETSEN Casusschets 1 Jongedame van 19 jaar Bij paardrijden gevallen, een uur geleden. Mank lopend, pijn rechter bil. Het lijkt een contusie, geen
Nadere informatieITB intake. Algemeen Patientcode. Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv. ZIS-code) Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en)
ITB intake Algemeen Patientcode Patientgegevens Patiëntnummer kliniek (bijv ZIS-code) Geslacht (1) man (2) vrouw Geboortedatum Behandelaars Naam anesthesiolo(o)g(en) Naam revalidatiearts(en) ziekenhuis
Nadere informatieOorzaken. Pijn in de Palliatieve Fase. Programma. Stellingen. Vóórkomen van pijn Pijn in de palliatieve fase onderbehandeld?!
Pijn in de Palliatieve Fase Juni 2012 Programma Stellingen Inleiding Casus Soorten Pijn Pijnbehandelingen In kaart brengen van pijn Vragen Evaluatie Stellingen In onze maatschappij en op ons niveau van
Nadere informatieOefeningen tegen Ischias en klachten van de tussenwervelschijven
Oefeningen tegen Ischias en klachten van de tussenwervelschijven Ischias is een vorm van zenuwpijn, beginnend in de heup en verdergaand langs de achterzijde van het been tot aan de voet, veroorzaakt door
Nadere informatieUW BEHANDEL- GIDS VOOR ADCETRIS
AANBEVELINGEN VOOR PATIËNTEN UW BEHANDEL- GIDS VOOR ADCETRIS (Brentuximab vedotin) NY/ADC/19/0010 INHOUD 1 Inleiding....3 2 Wat is Adcetris?....4 3 Hoe werkt Adcetris?...5 4 Hoe wordt Adcetris toegediend?....6
Nadere informatiePatienten informatieavond artrose
Patienten informatieavond artrose Agenda 19.30 19.35 Algemeen welkom 19.35 19.50 Artrose 19.50 20.05 Fysiotherapie 20.05 20.20 Diëtetiek 20.20 20.40 Pauze 20.40 21.00 Totale knieprothese 21.00 21.20 Totale
Nadere informatieLumbaal radiculair syndroom ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN
INTERLINE Lumbaal radiculair syndroom Inleiding maart 2017 ACHTERGRONDEN BIJ DE CASUSSCHETSEN INCLUSIEF LEERDOELEN EN STELLINGEN Zie de werkafspraak Lumbaal radiculair syndroom De huidige werkgroep bestaat
Nadere informatieLage rugklachten achtergronden casusschetsen voor begeleider/presentator
Lage rugklachten achtergronden casusschetsen voor begeleider/presentator Voorstel wijzigingen bij herziening werkafspraak kunnen op de laatste pagina worden genoteerd Hoogeveen september 2009 1 Casusschets
Nadere informatieBuikwandpijnsyndroom Soms wordt in plaats van ACNES de Nederlandse term buikwandpijnsyndroom gebruikt.
ACNES Wat is ACNES? ACNES is een aandoening waarbij kinderen en volwassenen last hebben van hevige buikpijnklachten aan een kant van de buik als gevolg van afknelling van een zenuwtakje in de huid van
Nadere informatieDe reumatoloog. Ziekenhuis Gelderse Vallei
De reumatoloog Ziekenhuis Gelderse Vallei Inhoud Inleiding 3 Reumatische ziekten 3 Artritis 3 Bindweefselziekten of systeemziekten 3 Artrose 3 Weke delen-reuma 3 Pijnsyndromen 4 De reumatoloog 4 Onderzoek
Nadere informatie