Workshop ziekte-specifiek programma: chronische pijn. Ronde 1 en 2 Linda de Vries-Rijkuiter Ronde 3 en 4 Linda de Vries-Rijkuiter en John Voorham

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Workshop ziekte-specifiek programma: chronische pijn. Ronde 1 en 2 Linda de Vries-Rijkuiter Ronde 3 en 4 Linda de Vries-Rijkuiter en John Voorham"

Transcriptie

1 Ronde 1 en 2 Linda de Vries-Rijkuiter Ronde 3 en 4 Linda de Vries-Rijkuiter en John Voorham

2 Programma Introductie Kennisoverdracht Casus Oefening met casus Smaakmaker Discussie/vragen

3 Workshop ziekte-specifiek programma: chronische pijn Introductie van elkaar Interview elkaar in 2 minuten Beantwoord daarna in de groep over elkaar de volgende vragen, naam, werkomgeving ervaring met PPEP4All of Chronisch pijn patiënten

4 Kennisoverdracht: Wat gebeurt er bij Pijn? 1 prikkeling van de pijnreceptoren 2 emoties, angst en anticipatie aandacht pijn in volle omvang binnen 3 gedachten helpend of niet helpend ( deze pijn is onderdeel van de genezing) en reëel/irreëel zijn (catastroferende gedachten) 4 gedrag zoals verstijven van spieren, weglopen vermijden 5 invloed omgeving/sociale context zoals afleiding of de wedstrijd gewonnen of verloren

5 Kennisoverdracht: Pijn is complexe interactie tussen lichaam geest en omgeving Disuse Erfelijkheid Persoonlijkheid Werktevredenheid Doctor Shopping Weefsel- beschadiging Pijn Hinder Sociaal economische status Coping Stress Sociale steun Catastroferen Depressie Vermijden

6 Kennisoverdracht: Prikkeling van pijnreceptoren nociceptoren Nocireceptoren ->actiepotentiaal bij (dreigende) schade -> ruggemergpoort-> herstenstam en hersenen Primaire pijn is de 1e directe pijn via hele snelle vezels-> waarschuwing Secundaire pijn dof en zeurend-> veroorzaakt lijden

7 Kennisoverdracht: Perifere Sensitisatie overmatige prikkelbaarheid zenuw als wondbeschadiging al lang is geheeld beschadiging weefselcellen -> vrijkomen chemo-attractantie uit celwand: prostaglandine ->ontstekingreactie roodheid zwelling en pijn (NSAIDS prostaglandine remmers) aantrekken witte bloedcellen, bloedplaatjes fibroblasten gevoeliger maken nocireceptor actiepotentiaal bij lichte aanraking ipv zware prikkel actiepotentiaal slaat over naar omliggende zenuwen bv tastzenuwen

8 Poortherorie of Gate Control Theory (Melzak en Wall 1965) verwerking van prikkels op ruggemerg nivo gedachten en emoties beïnvloeden doorlaten pijnprikkels bij poort van het ruggenmerg wrijven geeft concurrentie minder pijnprikkels doorgelaten

9 Sensitisatie Centraal Zenuwstelsel (CZ) 2 fases Fase 1 modulatie: ontstaat binnen enkele uren omkeerbaar CZ waakzaamheid lagere prikkeldrempel, pijnsignalen prikkelbaarheid Fase 2 modificatie: na enkele dagen tot weken structurele verandering Nieuwe verbindingen in het CZ om pijnsignalen effectief te geleiden, vergroten of op te wekken (lange termijn geheugen van de pijn) (vooral negatieve) emotie en langdurige prikkeling stimuleert modificatie

10 Casus negatieve stresscirkel Gebeurtenis: rugpijn Primaire gedachten inadequaat, irreëel en niet helpend O nee rugklachten dat duurt vast heel erg lang Mijn vader was chronisch rugpijnpatiënt dat word ik vast ook Emoties Schrik angst slecht slapen, Volledige aandacht richten op de pijn. wat voel ik? Pijn voelen bij elke beweging Gedrag Beweging vermijden Symptomen Pijn neemt toe Opdracht maak een positieve stresscirkel in tweetallen

11 Casus voorbeeld positieve stresscirkel Gebeurtenis; Rugpijn Primaire gedachten adequaat reëel en helpend Ik moet even rustig aan doen dan gaat het vanzelf weer over Een aantal activiteiten moet ik van de week afzeggen Gevoel Emoties Gerustgesteld Enigszins aandacht richten op de pijn. Wat voel ik? monitoren Gedrag Doorgaan met beweging Activiteiten nivo aanpassen Symptomen Pijn neemt af

12 Pijnbehandeling uitgangspunten Globale doel verhogen van activiteitenniveau Pijnvermindering is niet het doel Cliënt is medeverantwoordelijk Behandelaar is coach Stapsgewijze opbouw met bekrachtiging van gezond gedrag. Smaakmaker PPEP4All kan een mooie aanvulling zijn op pijnrevalidatie of zelfs de individuele psychotherapie vervangen

13 Discussie en vragen

Sensitisatie. Anesthesiologie

Sensitisatie. Anesthesiologie Sensitisatie Anesthesiologie Anesthesiologie Inleiding Wanneer pijn lang bestaat en er geen lichamelijke afwijkingen (meer) voor die pijn te vinden is, wordt pijn chronisch genoemd. Mensen met chronische

Nadere informatie

Chronische pijn: enkele inzichten in een multifactoriële problematiek

Chronische pijn: enkele inzichten in een multifactoriële problematiek Chronische pijn: enkele inzichten in een multifactoriële problematiek Stefaan Van Damme - er is geen enkel belangenconflict of financiële band met de industrie - slaapproblemen angst werkverzuim/conflict

Nadere informatie

Educatie bij chronische pijn, een systematische aanpak met een model van gevolgen en beïnvloedende factoren.

Educatie bij chronische pijn, een systematische aanpak met een model van gevolgen en beïnvloedende factoren. Educatie bij chronische pijn, een systematische aanpak met een model van gevolgen en beïnvloedende factoren. Carla Palmen, psychosomatisch fysiotherapeut Adelante Zorgroep, Volwassenen, Afd. pijn, Hoensbroek

Nadere informatie

INFORMATIEFOLDER FYSIOTHERAPIE EN CHRONISCHE PIJN KLACHTEN

INFORMATIEFOLDER FYSIOTHERAPIE EN CHRONISCHE PIJN KLACHTEN INFORMATIEFOLDER FYSIOTHERAPIE EN CHRONISCHE PIJN KLACHTEN WAT IS PIJN? PIJN HOE EN WAT Pijn is een ontzettend complex en belangrijk mechanisme in ons lichaam. De definitie van pijn is: Een onplezierige

Nadere informatie

Pijn. Wat is pijn 1,2,3? Hoe ontstaat pijn 1,3?

Pijn. Wat is pijn 1,2,3? Hoe ontstaat pijn 1,3? Pijn Wat is pijn 1,2,3? Pijn is een natuurlijk beschermingsmechanisme. Pijn geeft aan dat er een mogelijke beschadiging is van een deel van het lichaam. Denk maar eens aan het vastpakken van een te hete

Nadere informatie

Chronische pijnpatiënt en zijn omgeving. Informatie over chronische pijn bij ouderen om samen met patiënt en/of omgeving te bespreken

Chronische pijnpatiënt en zijn omgeving. Informatie over chronische pijn bij ouderen om samen met patiënt en/of omgeving te bespreken Chronische pijnpatiënt en zijn omgeving Informatie over chronische pijn bij ouderen om samen met patiënt en/of omgeving te bespreken Chronische pijnpatiënt en zijn omgeving Verklaringsmodellen Model van

Nadere informatie

INTER&PSY*Lente*Symposium*2013!

INTER&PSY*Lente*Symposium*2013! INTER&PSYLenteSymposium2013! Angst voor Pijn Paul van Wilgen PhD Gezondheidspsycholoog Fysiotherapeut Epidemioloog Workshop -Wat is pijn -Wat is chronische pijn -Sensitisatie -De rol van angst -Bewegingsangst

Nadere informatie

Multiple sclerose (MS) Poli Neurologie

Multiple sclerose (MS) Poli Neurologie 00 Multiple sclerose (MS) Poli Neurologie 1 Inleiding U heeft MS. Deze woorden veranderen in één keer je leven. Gevoelens van ongeloof, verdriet en angst. Maar misschien ook opluchting, omdat de vage klachten

Nadere informatie

HOOFD PIJN EN NU? THERAPIE HOOFDPIJN KLACHTEN

HOOFD PIJN EN NU? THERAPIE HOOFDPIJN KLACHTEN HOOFD PIJN EN NU? THERAPIE HOOFDPIJN KLACHTEN PROTOCOL HOOFDPIJN KLACHTEN AUTEUR HELEEN BOVEN MANUEEL THERAPEUT fysiosportief LEON MEIJER SPORTFYSIOTHERAPEUT fysiosportief FOTOGRAFIE 1 JOHAN BOSMA FOTOSTIJL

Nadere informatie

Graded exposure. Zuyderland Revalidatie

Graded exposure. Zuyderland Revalidatie Graded exposure Zuyderland Revalidatie Inleiding In deze folder wordt informatie gegeven over de behandeling van langdurige pijn door graded exposure. Deze folder is bedoeld als ondersteuning van de informatie

Nadere informatie

Onverklaarde klachten: een houdbaar concept? Guus Eeckhout Polikliniek Onverklaarde Klachten Afdeling Ziekenhuispsychiatrie VUmc

Onverklaarde klachten: een houdbaar concept? Guus Eeckhout Polikliniek Onverklaarde Klachten Afdeling Ziekenhuispsychiatrie VUmc Onverklaarde klachten: een houdbaar concept? Guus Eeckhout Polikliniek Onverklaarde Klachten Afdeling Ziekenhuispsychiatrie VUmc Netwerk OLK (NOLK) Conceptrichtlijn 2009: Somatisch Onvoldoende verklaarde

Nadere informatie

De rol van de psycholoog. Prof. dr. Geert Crombez Geert.Crombez@UGent.be

De rol van de psycholoog. Prof. dr. Geert Crombez Geert.Crombez@UGent.be De rol van de psycholoog Prof. dr. Geert Crombez Geert.Crombez@UGent.be Chronisch VermoeidheidsSyndroom Fukuda et al., 1994 Natuurlijk verloop 80% Costs 26% 17% 13% 8% 7 days 4 weeks 7 weeks 12 weeks 6

Nadere informatie

PATIËNTEN INFORMATIE. Chronische pijn. Spijkenisse Medisch Centrum VAN WEEL-BETHESDA

PATIËNTEN INFORMATIE. Chronische pijn. Spijkenisse Medisch Centrum VAN WEEL-BETHESDA PATIËNTEN INFORMATIE Chronische pijn Spijkenisse Medisch Centrum VAN WEEL-BETHESDA 2 PATIËNTENINFORMATIE In deze folder geven het Maasstad Ziekenhuis, het Spijkenisse Medisch Centrum en Het Van Weel-Bethesda

Nadere informatie

Kritische vlaggen bij pijn: Sarah Renders, Psychotherapeut ZNA Multidisciplinair Algologisch Team

Kritische vlaggen bij pijn: Sarah Renders, Psychotherapeut ZNA Multidisciplinair Algologisch Team Kritische vlaggen bij pijn: Sarah Renders, Psychotherapeut ZNA Multidisciplinair Algologisch Team Inhoud Yellow Flags beste voorspeller attitude, emoties, gedrag Pijnpersistentie Pijnvermijding Uitbreiding:

Nadere informatie

Kinderneurologie.eu. Complex regionaal pijnsyndroom.

Kinderneurologie.eu. Complex regionaal pijnsyndroom. Complex regionaal pijnsyndroom Wat is een complex regionaal pijnsyndroom? Een complex regionaal pijn syndroom is een aandoening waarbij kinderen en volwassenen na een verwonding op die plaats veel last

Nadere informatie

Pijnmedicatie. dr. Bart G.J. Dekkers, AIOS ziekenhuisfarmacie

Pijnmedicatie. dr. Bart G.J. Dekkers, AIOS ziekenhuisfarmacie Pijnmedicatie dr. Bart G.J. Dekkers, AIOS ziekenhuisfarmacie (b.g.j.dekkers@umcg.nl) Soorten pijn Nociceptieve pijn (wondpijn) Pijn waarschuwt dat er iets mis is in het lichaam (bijv. verzwikte enkel)

Nadere informatie

Pijneducatie Chronische pijn: hoe leg je dat uit? Agenda. Nociceptieve pijn 11/06/2014. Harkema. Dr. Doeke Keizer, huisarts

Pijneducatie Chronische pijn: hoe leg je dat uit? Agenda. Nociceptieve pijn 11/06/2014. Harkema. Dr. Doeke Keizer, huisarts Pijneducatie Chronische pijn: hoe leg je dat uit? Dr. Doeke Keizer, huisarts Harkema Geen sponsoring vanuit industrie Agenda Even voorstellen Soorten pijn Chronische pijn > sensitisatie Pijneducatie Anderhalvelijnszorg

Nadere informatie

Rita Schiphorst Preuper DEPARTMENT OF REHABILITATION MEDICINE / CENTER FOR REHABILITATION

Rita Schiphorst Preuper DEPARTMENT OF REHABILITATION MEDICINE / CENTER FOR REHABILITATION Rita Schiphorst Preuper DEPARTMENT OF REHABILITATION MEDICINE / CENTER FOR REHABILITATION Chronische pijn en hulpmiddelen, voorzieningen en aanpassingen Chronische pijn 3 miljoen Nederlanders Kosten Medische

Nadere informatie

Pijn, leg dat maar eens uit

Pijn, leg dat maar eens uit Pijn, leg dat maar eens uit Een how-to-manual voor fysiotherapeuten In opdracht van het rug-netwerk Ronald Kan Fysiotherapeut Heliomare Uitgangspunten Deze uitleg geldt voor patiënten met chronische benigne

Nadere informatie

Pijn. Matthieu Berenbroek. Pijn 2 - Matthieu Berenbroek 1998-2008 PIJN. Wat is Pijn?

Pijn. Matthieu Berenbroek. Pijn 2 - Matthieu Berenbroek 1998-2008 PIJN. Wat is Pijn? Pijn Matthieu Berenbroek PIJN Wat is Pijn? 1 PIJN Pijn is een onaangename, sensorische en emotionele ervaring die gepaard gaat met feitelijke of mogelijke weefselschade of die wordt beschreven in termen

Nadere informatie

Altijd moe... Jochem Verdonk

Altijd moe... Jochem Verdonk Altijd moe... Jochem Verdonk Onderwerpen Wat is ME/CVS? Soorten vermoeidheid Gevolgen vermoeidheid Omgaan met vermoeidheid Leven met vermoeidheid Tips Wat is ME/CVS? ME: Myalgische Encefalomyelitis myalgisch:

Nadere informatie

Thoracale sympathicus blokkade. Pijnkliniek

Thoracale sympathicus blokkade. Pijnkliniek Thoracale sympathicus blokkade Pijnkliniek Inleiding U heeft met uw behandelend arts afgesproken dat u in aanmerking komt voor een 'thoracale sympathicus blokkade'. Ook is het mogelijk dat u deze behandeling

Nadere informatie

(Re)Train the Brain Revalidatie voor mensen met chronische pijn

(Re)Train the Brain Revalidatie voor mensen met chronische pijn (Re)Train the Brain Revalidatie voor mensen met chronische pijn Jo Nijs, Margot De Kooning, Kelly Ickmans, Liesbeth Daenen, Deborah Van Cauwenbergh, Jessica Van Oosterwijck, Nathalie Roussel, Lennard Voogt,

Nadere informatie

Onverklaarde klachten (SOLK)

Onverklaarde klachten (SOLK) Onverklaarde klachten (SOLK) de rol van de huisarts de rol van de patiënt de rol van het consult Peter Lucassen Tim olde Hartman De rol van de dokter Wat zat er in ons hoofd? Onverklaarde klachten hebben

Nadere informatie

De kracht om te veranderen wat ik kan veranderen. De moed om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen. De wijsheid om het verschil te zien

De kracht om te veranderen wat ik kan veranderen. De moed om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen. De wijsheid om het verschil te zien De kracht om te veranderen wat ik kan veranderen De moed om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen De wijsheid om het verschil te zien De psychologie van pijn. Sint-Jozefkliniek Bornem - Willebroek Barbara

Nadere informatie

Lumbale sympathicus blokkade. Pijnkliniek

Lumbale sympathicus blokkade. Pijnkliniek Lumbale sympathicus blokkade Pijnkliniek Inleiding U heeft met uw behandelend arts afgesproken dat u in aanmerking komt voor een lumbale sympathicus blokkade. Ook is het mogelijk dat u deze behandeling

Nadere informatie

Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen

Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen Psychologische ondersteuning en behandeling bij interstitiële longaandoeningen 1 oktober 2014 Marielle van den Heuvel, Gezondheidszorgpsycholoog Afdeling Medische Psychologie Orbis Medisch Centrum Inhoud

Nadere informatie

PTSS - diagnostiek en behandeling. drs. Mirjam J. Nijdam psycholoog / onderzoeker Topzorgprogramma Psychotrauma AMC De Meren

PTSS - diagnostiek en behandeling. drs. Mirjam J. Nijdam psycholoog / onderzoeker Topzorgprogramma Psychotrauma AMC De Meren PTSS - diagnostiek en behandeling drs. Mirjam J. Nijdam psycholoog / onderzoeker Topzorgprogramma Psychotrauma AMC De Meren Opbouw Diagnose PTSS Prevalentiecijfers PTSS en arbeid Preventie van PTSS Behandeling

Nadere informatie

Hoe verklaren we pijn en wat te doen bij chronische pijn

Hoe verklaren we pijn en wat te doen bij chronische pijn Hoe verklaren we pijn en wat te doen bij chronische pijn Jeroen de Jong, PhD Gedragstherapeut / Kinesioloog / Pijnbehandelaar Afdeling Revalidatie azm Vakgroep Revalidatiegeneeskunde UM jeroen.dejong@mumc.nl

Nadere informatie

Graded Activity. Zuyderland Revalidatie

Graded Activity. Zuyderland Revalidatie Graded Activity Zuyderland Revalidatie Inleiding In deze folder geven we u informatie over de behandeling van langdurige pijn door graded activity.deze therapie is niet gericht op het verminderen van uw

Nadere informatie

Lage rugklachten. www.gzcdiemenzuid.nl

Lage rugklachten. www.gzcdiemenzuid.nl Lage rugklachten Introductie De lage rug is het gebied ter hoogte van de onderste 5 lendenwervels (lumbale wervels) en de overgang met het heiligbeen (lumbo-sacrale overgang). De lendenwervelkolom bestaat

Nadere informatie

Osteopathie is een manuele geneeswijze, wat inhoudt dat er geen apparaten aan te pas komen.

Osteopathie is een manuele geneeswijze, wat inhoudt dat er geen apparaten aan te pas komen. Osteopathie is een manuele geneeswijze, wat inhoudt dat er geen apparaten aan te pas komen. Een osteopaat gaat uit van de visie dat de mens biologisch één geheel is en dat alle afzonderlijke delen (systemen)

Nadere informatie

Wat zijn chronische pijnklachten? Chronische pijnklachten zijn pijnklachten die langer dan drie maanden vrijwel iedere dag aanwezig zijn.

Wat zijn chronische pijnklachten? Chronische pijnklachten zijn pijnklachten die langer dan drie maanden vrijwel iedere dag aanwezig zijn. Chronische pijnklachten Wat zijn chronische pijnklachten? Chronische pijnklachten zijn pijnklachten die langer dan drie maanden vrijwel iedere dag aanwezig zijn. Hoe worden chronische pijnklachten ook

Nadere informatie

Infobrochure. Pijn... en nu? mensen zorgen voor mensen

Infobrochure. Pijn... en nu? mensen zorgen voor mensen Infobrochure Pijn... en nu? mensen zorgen voor mensen Sinds enkele jaren heeft het Mariaziekenhuis een pijncentrum. Dit centrum legt zich vooral toe op de behandeling van chronische pijn. Samen met de

Nadere informatie

E M D R een inleiding

E M D R een inleiding E M D R een inleiding Lucinda Meihuizen GZ-psycholoog Zorgpartners Midden-Holland lucinda.meihuizen@zorgpartners.nl Wietske Soeteman GZ-psycholoog Pro Persona w.soeteman@propersona.nl Wat haal je uit deze

Nadere informatie

Infobrochure. Pijn... en nu? mensen zorgen voor mensen

Infobrochure. Pijn... en nu? mensen zorgen voor mensen Infobrochure Pijn... en nu? mensen zorgen voor mensen Sinds enkele jaren heeft het Mariaziekenhuis een pijncentrum. Dit centrum legt zich vooral toe op de behandeling van chronische pijn. Samen met de

Nadere informatie

SENSITISATIE. Chronische pijn is een aandoening 23-10- 14. Pijn! Abe Lenstra AGENDA. Acute pijn is een symptoom

SENSITISATIE. Chronische pijn is een aandoening 23-10- 14. Pijn! Abe Lenstra AGENDA. Acute pijn is een symptoom PIJNEDUCATIE IN TRANSDISCIPLINAIRE ZORG IN DE EERSTE LIJN BIJ PATIËNTEN MET CHRONISCHE PIJN? Pijn! Prof. Dr. C. Paul van Wilgen Fysiotherapeut, Gezondheidspsycholoog, Epidemioloog AGENDA Abe Lenstra Hoe

Nadere informatie

24-2-2011. Complexiteit van zelfzorg en coping bij mensen met diabetes en nierfalen. Diabetes en nierziekte: het toekomstbeeld.

24-2-2011. Complexiteit van zelfzorg en coping bij mensen met diabetes en nierfalen. Diabetes en nierziekte: het toekomstbeeld. Complexiteit van zelfzorg en coping bij mensen met diabetes en nierfalen Indeling Introductie: Diabetes en Nierfalen, wat vraagt dat van mensen? (JW) Stress en Coping (JK) Een programma om mensen effectiever

Nadere informatie

Dr. Annemie Galimont-Huidopleiding

Dr. Annemie Galimont-Huidopleiding Qwertyuiopasdfghjklzxcvbnmqwerty uiopasdfghjklzxcvbnmqwertyuiopasd fghjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzx cvbnmqwertyuiopasdfghjklzxcvbnmq De huid van de voeten Dr. Annemie Galimont-Huidopleiding hjklzxcvbnmqwertyuiopasdfghjklzxc

Nadere informatie

Buikwandpijnsyndroom Soms wordt in plaats van ACNES de Nederlandse term buikwandpijnsyndroom gebruikt.

Buikwandpijnsyndroom Soms wordt in plaats van ACNES de Nederlandse term buikwandpijnsyndroom gebruikt. ACNES Wat is ACNES? ACNES is een aandoening waarbij kinderen en volwassenen last hebben van hevige buikpijnklachten aan een kant van de buik als gevolg van afknelling van een zenuwtakje in de huid van

Nadere informatie

Revalidatiebehandeling kinderen en jongeren met chronische pijn. Bianca Knoester, revalidatiearts Maria Stelma, GZ-psycholoog

Revalidatiebehandeling kinderen en jongeren met chronische pijn. Bianca Knoester, revalidatiearts Maria Stelma, GZ-psycholoog Revalidatiebehandeling kinderen en jongeren met chronische pijn Bianca Knoester, revalidatiearts Maria Stelma, GZ-psycholoog Inhoud aanbod Reade voorlichtingsmodule samenwerken?!? Doelgroep pijn die langer

Nadere informatie

De rol van emoties bij het tegengaan van bekkenpijn

De rol van emoties bij het tegengaan van bekkenpijn Vertaling van het blogbericht op de site van Pelvic Health & Rehabilitation Center in California (www.pelvicpainrehab.com): The Role of Emotions in Relieving Pelvic Pain van Lorraine Faehndrich - Women

Nadere informatie

Pijn bij kanker, behandeling met medicijnen

Pijn bij kanker, behandeling met medicijnen Pijn bij kanker, behandeling met medicijnen Inleiding Deze informatiefolder is bedoeld voor patiënten die pijn hebben als gevolg van kanker. Ook voor familieleden kan het zinvol zijn om deze folder te

Nadere informatie

Werkblad Gecommitteerde actie

Werkblad Gecommitteerde actie Werkblad Gecommitteerde actie 1 Een onderdeel van mijn leven dat ik waardeer is Mijn intentie voor dit onderdeel is De gecommitteerde acties die ik wil ondernemen zijn de volgende (zorg ervoor dat je noteert

Nadere informatie

Vermoeidheid bij MPD

Vermoeidheid bij MPD Vermoeidheid bij MPD Landelijke contactmiddag MPD Stichting, 10-10-2009 -van Wijlen Psycho-oncologisch therapeut Centrum Amarant Toon Hermans Huis Amersfoort Welke verschijnselen? Gevoelens van totale

Nadere informatie

Zenuwpijn behandelen met medicijnen

Zenuwpijn behandelen met medicijnen Zenuwpijn behandelen met medicijnen Deze folder geeft uitleg over de behandeling van zenuwpijn met medicijnen. Deze medicijnen zijn meestal geen gewone pijnstillers, maar komen uit de groep van de anti-epileptica

Nadere informatie

DOK h Stichting Deskundigheidsbevordering

DOK h Stichting Deskundigheidsbevordering Hoe gebruik je centrale sensitisatie bij de uitleg van SOLK Hoe gebruik je centrale sensitisatie bij de uitleg van SOLK Carine den Boer, huisarts, onderzoeker, kaderarts GGZ Dag van de eerste lijn 17-1-2018

Nadere informatie

Met pijn aan de slag!

Met pijn aan de slag! Met pijn aan de slag! De macht van pijn Als pijn de hoofdrol in je leven gaat spelen, kun je je erg machteloos voelen. Alles draait om de pijn. Maar ben je werkelijk zo machteloos als je je voelt of zou

Nadere informatie

8-11-2011. Agenda. Pijn in het brein, de fysiotherapeut als hersenchirurg? Prevalentie Chronische pijn. Functie. Acute (nociceptieve) pijn

8-11-2011. Agenda. Pijn in het brein, de fysiotherapeut als hersenchirurg? Prevalentie Chronische pijn. Functie. Acute (nociceptieve) pijn Pijn in het brein, de fysiotherapeut als hersenchirurg? Agenda Pijn Pijn typen Pijn modellen Paul van Wilgen Fysiotherapeut, Gezondheidspsycholoog, Epidemioloog Chronische pijn Sensitisatie (CZS, brein)

Nadere informatie

B R O C H U R E O N T S T R E S S E N

B R O C H U R E O N T S T R E S S E N HighCoaching Coaching op een hoger niveau B R O C H U R E O N T S T R E S S E N Verminderen van stress en verhoging van gezondheid 1 HighCoaching KvK nr. 51529904 Stress Management System Wat is stress?

Nadere informatie

Chronische pijn. Theo Meert 15/01/2011

Chronische pijn. Theo Meert 15/01/2011 Chronische pijn. Theo Meert 15/01/2011 Volgende onderwerpen kwamen aan bod: 1) wat is chronische pijn en wat zijn de gevolgen 2) waarnemen van pijn 3) hoe meet men pijn 4) behandeling 5) ontwikkelen van

Nadere informatie

Pijn bij kinderen Afdeling D/ kinderafdeling

Pijn bij kinderen Afdeling D/ kinderafdeling Uw kind is waarschijnlijk opgenomen in het ziekenhuis of dit gaat binnenkort gebeuren. Deze folder is bedoeld om u als ouder(s)/ verzorger(s) te informeren over pijn bij kinderen en tips te geven hoe hier

Nadere informatie

Kijken naar Kinderen.nl Aristoteles : All knowledge comes through the senses (Aristoteles)

Kijken naar Kinderen.nl Aristoteles : All knowledge comes through the senses (Aristoteles) www.anders Kijken naar Kinderen.nl Miriam Hufen Ergotherapeut 11 congressen Kijk eens anders! www.anderskijkennaarkinderen.nl Aristoteles : All knowledge comes through the senses (Aristoteles) Waarnemen

Nadere informatie

Revalidatieprogramma bij chronische pijn (groep)

Revalidatieprogramma bij chronische pijn (groep) 1/5 Revalidatie Revalidatieprogramma bij chronische pijn (groep) Inleiding Deze folder is bestemd voor mensen met chronische pijnklachten, die de screening (gesprekken en testen bij revalidatiearts en

Nadere informatie

Goed pijnmanagement op de SEH, belangrijk voor zowel acute als chronische pijn!

Goed pijnmanagement op de SEH, belangrijk voor zowel acute als chronische pijn! Goed pijnmanagement op de SEH, belangrijk voor zowel acute als chronische pijn! Jorien Pierik -Minisymposium pijnbestrijding van A tot Z- 1 Disclosure belangen spreker (potentiële) belangenverstrengeling

Nadere informatie

De psychologische aspecten van pijn. Au! Marian Rikkert, GZ-psycholoog, Afdeling Medische Psychologie, Ziekenhuis Rivierenland Tiel

De psychologische aspecten van pijn. Au! Marian Rikkert, GZ-psycholoog, Afdeling Medische Psychologie, Ziekenhuis Rivierenland Tiel De psychologische aspecten van pijn Au! Marian Rikkert, GZ-psycholoog, Afdeling Medische Psychologie, Ziekenhuis Rivierenland Tiel Wat is pijn? Definitie: pijnis eenonplezierige, zintuiglijkeen emotioneleervaring

Nadere informatie

Tuut-tuut-tuut, opzij, ik ben hulpverlener en maak mij druk. Eric van der Meijden 16 september 2011

Tuut-tuut-tuut, opzij, ik ben hulpverlener en maak mij druk. Eric van der Meijden 16 september 2011 Tuut-tuut-tuut, opzij, ik ben hulpverlener en maak mij druk. Eric van der Meijden 16 september 2011 Opbouw workshop Inleiding Ervaren van stress Wat is druk/stress? Pesso therapie Ervaren van basisbehoeften

Nadere informatie

Depressie en angst bij de ziekte van Parkinson Rianne van Gool Verpleegkundig specialist

Depressie en angst bij de ziekte van Parkinson Rianne van Gool Verpleegkundig specialist Depressie en angst bij de ziekte van Parkinson Rianne van Gool Verpleegkundig specialist Dopamine Ziekte van Parkinson: minder dopamine Dopamine is een signaalstof die de communicatie tussen hersencellen

Nadere informatie

Ja maar, wat als bewegen pijn doet?

Ja maar, wat als bewegen pijn doet? Ja maar, wat als bewegen pijn doet? Najaarscongres NVFG 23 sep 16 Luc Boon Fysiotherapie Gestel, Eindhoven luc@fysiotherapie-gestel.nl Introductie Najaarscongres NVFG 23 sep 16 Luc Boon Fysiotherapie Gestel,

Nadere informatie

General information of the questionnaire

General information of the questionnaire General information of the questionnaire Name questionnaire: Pijn Behandelaar Attitude Schaal Original author: Ostelo, van den Berg, Vlaeyen, de Vet & Wolters, 1998 Translated by: / Date version: / Language:

Nadere informatie

Multiple sclerose (MS)

Multiple sclerose (MS) Multiple sclerose (MS) T +32(0)89 32 50 50 F +32(0)89 32 79 00 info@zol.be Campus Sint-Jan Schiepse bos 6 B 3600 Genk Campus Sint-Barbara Bessemerstraat 478 B 3620 Lanaken Medisch Centrum André Dumont

Nadere informatie

Kanker is niet voor watjes

Kanker is niet voor watjes Kanker is niet voor watjes SPKS 22 september 2018 2 ele Helen Dowling Instituut Mensen met kanker en hun naasten helpen de ziekte emotioneel te verwerken specialistische psychologische zorg (1100 cliënten

Nadere informatie

CHRONISCHE PIJN EN PIJNEDUCATIE, WAT IS DE ROL VAN DE MANUEEL THERAPEUT?

CHRONISCHE PIJN EN PIJNEDUCATIE, WAT IS DE ROL VAN DE MANUEEL THERAPEUT? CHRONISCHE PIJN EN PIJNEDUCATIE, WAT IS DE ROL VAN DE MANUEEL THERAPEUT? Prof. Dr. C. Paul van Wilgen Fysiotherapeut, Gezondheidspsycholoog, Epidemioloog Pijn! AGENDA De Belgische pijn in de kuip Sensitisatie

Nadere informatie

De blinde hoek van een Chronisch Zieke

De blinde hoek van een Chronisch Zieke Welkom De blinde hoek van een Chronisch Zieke Tamara Bijleveld-Coene ASKC/NVvA: Najaarscongres 8 November 2018 Praktijk: Coaching voor Chronisch Zieken Agenda 1. Introductie 2. Chronisch ziek in relatie

Nadere informatie

Biopsychosociale benadering. dr. Alexander Verstaen (psycholoog) directeur Netwerk Palliatieve Zorg NWVL

Biopsychosociale benadering. dr. Alexander Verstaen (psycholoog) directeur Netwerk Palliatieve Zorg NWVL Biopsychosociale benadering van pijn dr. Alexander Verstaen (psycholoog) directeur Netwerk Palliatieve Zorg NWVL Het biomedisch model van ziekte en gezondheid klacht wordt ofwel somatisch ofwel psychisch

Nadere informatie

Centrum voor Revalidatie Complex Regionaal Pijn Syndroom (CRPS)

Centrum voor Revalidatie Complex Regionaal Pijn Syndroom (CRPS) Centrum voor Revalidatie Complex Regionaal Pijn Syndroom (CRPS) Het verloop, de symptomen en de behandeling Centrum voor Revalidatie Inleiding Uw arts heeft bij u de diagnose Complex Regionaal Pijn Syndroom

Nadere informatie

Risicofactoren voor chronificatie van pijn

Risicofactoren voor chronificatie van pijn PIJN Samen maken we er een punt van. Risicofactoren voor chronificatie van pijn Annemie Verwimp, Psycholoog ZNA Multidisciplinair Algologisch Team Introductie Zijn de gele vlaggen gekend? ORANJE: ik ken

Nadere informatie

Strategieën. Ik laat los en ik heb vrede met het levensproces. Ik kijk objectief & eerlijk naar mijzelf N 1 5

Strategieën. Ik laat los en ik heb vrede met het levensproces. Ik kijk objectief & eerlijk naar mijzelf N 1 5 Strategieën Ik kijk objectief & eerlijk naar mijzelf Ik laat los en ik heb vrede met het levensproces N 1 5 Opruimen omvat alles wat met loslaten te maken heeft Loslaten van spullen, emoties, gevoelens,

Nadere informatie

Hemofilie / stollingsstoornissen en Pijn

Hemofilie / stollingsstoornissen en Pijn 1 Hemofilie / stollingsstoornissen en Pijn 01 november 2018 3 Wie heeft er weleens pijn? Antwoord: ja Antwoord: nee 4 Wie heeft er ongeveer 1 x per maand pijn? ja nee 5 Wie heeft er wekelijks pijn? ja

Nadere informatie

Hoe ontstaat acute pijn?

Hoe ontstaat acute pijn? Praktijk voor Fysiotherapie Sportfysiotherapie en Medische Trainings Therapie R. de Vries Kerkweg 45a 4102 KR Everdingen Telefoon 0345-642618 Fax 0345-641004 Hoe ontstaat acute pijn? E-mail vriesfysio@planet.nl

Nadere informatie

Happy Maar nu even niet. Praktisch omgaan met complexe psychische klachten

Happy Maar nu even niet. Praktisch omgaan met complexe psychische klachten Happy Maar nu even niet Praktisch omgaan met complexe psychische klachten Wie zijn wij? Why Waarom zijn wij hier? What Wat willen we straks bereikt hebben? How Hoe pakken we dat aan? Stellingen Eens of

Nadere informatie

Multidisciplinair Aspecifiek Rugpijn Spreekuur (MARS) Orbis Revalidatie

Multidisciplinair Aspecifiek Rugpijn Spreekuur (MARS) Orbis Revalidatie Multidisciplinair Aspecifiek Rugpijn Spreekuur (MARS) Orbis Revalidatie Inleiding U bent doorverwezen naar het Multidisciplinair aspecifiek rugpijnteam (MARS) bij Orbis Revalidatie. Binnen dit team wordt

Nadere informatie

Multidisciplinair algologisch team

Multidisciplinair algologisch team Multidisciplinair algologisch team INFORMATIEBROCHURE VOOR PATIËNTEN INLEIDING Geachte patiënt, U bent opgenomen in het az Vesalius ziekenhuis. Het is mogelijk dat u tijdens uw verblijf geconfronteerd

Nadere informatie

Zorg voor leerlingen met een stoornis: optuigen of afschminken?

Zorg voor leerlingen met een stoornis: optuigen of afschminken? osmoconsult & onderwijsvannu Trainingen & Opleidingen Zorg voor leerlingen met een stoornis: optuigen of afschminken? Klaas Jan Terpstra, 27 november 2014 www.osmoconsult.nl 1 Klaas Jan Terpstra Docent

Nadere informatie

Dr. Kamiel A.J. Kuijpers Revalidatiearts ZGT Almelo/ MST Enschede/ Roessingh Enschede

Dr. Kamiel A.J. Kuijpers Revalidatiearts ZGT Almelo/ MST Enschede/ Roessingh Enschede Dr. Kamiel A.J. Kuijpers Revalidatiearts ZGT Almelo/ MST Enschede/ Roessingh Enschede Wat te doen met chronische pijnklachten zich uitend in het houdings- en bewegingsapparaat? Inhoud van deze presentatie

Nadere informatie

OMGAAN MET WAT IS ANGST? BANG ZIJN IS OK! 23/02/2015 KINDERANGSTEN

OMGAAN MET WAT IS ANGST? BANG ZIJN IS OK! 23/02/2015 KINDERANGSTEN OMGAAN MET KINDERANGSTEN Brainstorm: Angsten bij kinderen An Coetsiers Kinderpsycholoog/gedragstherapeut www.depraatdoos.be Hannah, 3 jaar Anouk, 10 jaar BANG ZIJN IS OK! WAT IS ANGST? Is een normaal verschijnsel

Nadere informatie

Achtergrond borstkanker

Achtergrond borstkanker Casus Ilse (32 jaar): geen kanker in voorgeschiedenis Moeder overleden op 43-jarige leeftijd toen Ilse 12 jaar was Ook oma en tante aan borstkanker overleden Erfelijkheidsonderzoek Achtergrond borstkanker

Nadere informatie

Samen op weg: communicatie met kinderen en jongeren met SOLK. Voorbij de scheiding tussen lichaam en geest. Yvette Krol, klinisch psycholoog,

Samen op weg: communicatie met kinderen en jongeren met SOLK. Voorbij de scheiding tussen lichaam en geest. Yvette Krol, klinisch psycholoog, Samen op weg: communicatie met kinderen en jongeren met SOLK. Voorbij de scheiding tussen lichaam en geest. Yvette Krol, klinisch psycholoog, Deventer Ziekenhuis Ingeborg Visser, GZ-psycholoog i.o. tot

Nadere informatie

Spieren maken de mens een meer dynamisch leven door kennis en beheersing van je meest uitgebreide orgaan. Jip Driehuizen

Spieren maken de mens een meer dynamisch leven door kennis en beheersing van je meest uitgebreide orgaan. Jip Driehuizen Spieren maken de mens een meer dynamisch leven door kennis en beheersing van je meest uitgebreide orgaan. 2 Spieren maken de mens Onderwerpen: Waarom is spierkennis handig als je last hebt van RSI? Waar

Nadere informatie

1. Anatomie en fysiologie van de huid

1. Anatomie en fysiologie van de huid 1. Anatomie en fysiologie van de huid Huid - Epidermis =opperhuid met hoornlaag, epidermiscellen en pigmentcellen. Continue vernieuwing. - Dermis= lederhuid met haarzakjes, talgklieren, zweetklieren, zenuwuiteinden,

Nadere informatie

Revalidatie voor jongeren met SOLK

Revalidatie voor jongeren met SOLK Revalidatie voor jongeren met SOLK Klinische avond Antonius Zorggroep, 13 juni 2017 Ingrid de Bruijn, kinderrevalidatiearts Geen (potentiële) belangenverstrengeling SOLK S = Somatisch O = Onvoldoende L

Nadere informatie

H.291414.0314. Pijnbestrijding (Lumbale sympathicus blokkade)

H.291414.0314. Pijnbestrijding (Lumbale sympathicus blokkade) H.291414.0314 Pijnbestrijding (Lumbale sympathicus blokkade) 2 Inleiding In overleg met uw behandelend arts is besloten dat er bij u pijnbestrijding (lumbale sympathicus blokkade) wordt toegepast. Lumbale

Nadere informatie

Dit is waar de passie voor massagetherapie bij fibromyalgie (chronische pijn en chronische vermoeidheid is ontstaan.

Dit is waar de passie voor massagetherapie bij fibromyalgie (chronische pijn en chronische vermoeidheid is ontstaan. Harry Lolkema Akademie voor massage en beweging, Amsterdam November 2015 Voorwoord Het was in de zomer van 2014 dat ik in aanraking kwam met cliënten met fibromyalgie. Deze cliënten kwamen voor triggerpointtherapie.

Nadere informatie

Er wel/niet zijn voor je pleegkind. Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede

Er wel/niet zijn voor je pleegkind. Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede Er wel/niet zijn voor je pleegkind Symposium Pleegzorg Waar blijft het kind 19 juni 2014 Ede 22-6-2014 de Zeeuw & Brok Inhoud 1. Lawaaiboek 2. Zorg voor het kind: houdt rekening met gevolgen van Verlating

Nadere informatie

Het Lage Rugpijnloket

Het Lage Rugpijnloket Het Lage Rugpijnloket Vragenlijst Lage rugpijn Naam patiënt: Geboortedatum: Telefoonnummer: BSN: Verwijzend huisarts: Geachte heer/mevrouw, U heeft deze vragenlijst meegekregen van uw huisarts, om in te

Nadere informatie

Chronische pijn, een benadering vanuit de neurowetenschappen

Chronische pijn, een benadering vanuit de neurowetenschappen Chronische pijn, een benadering vanuit de neurowetenschappen maar het zit toch niet tussen mijn oren John van der Meij Trilemma: Praktijk voor Training, Coaching en Therapie (Oegstgeest) Instituut voor

Nadere informatie

Een niet-medicamenteuze pijnbehandeling Patiënteninformatie

Een niet-medicamenteuze pijnbehandeling Patiënteninformatie Transcutane Electrische Neuro-Stimulatie (TENS) Een niet-medicamenteuze pijnbehandeling Patiënteninformatie Inhoudsopgave Wat is TENS?...3 Hoe werkt TENS?...3 Bij welke pijnklachten helpt TENS?...4 Zo

Nadere informatie

Zenuwpijn behandelen met medicijnen

Zenuwpijn behandelen met medicijnen Zenuwpijn behandelen met medicijnen Anesthesie alle aandacht Zenuwpijn behandelen met medicijnen Deze folder geeft uitleg over de behandeling van zenuwpijn met medicijnen. Deze medicijnen zijn meestal

Nadere informatie

Zelfzorg bij chronische pijn

Zelfzorg bij chronische pijn Zelfzorg bij chronische pijn De ervaringssamenkomst van de Vlaamse Pijnliga op 8 maart 2008 met Susan Broekmans Verpleegkundig pijnspecialist UZ Leuven en Wetenschappelijk medewerker KU Leuven Pijn is

Nadere informatie

07-04-15. Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Na vanmiddag. bij ouderen met een verstandelijke beperking

07-04-15. Herkennen van en omgaan met. Angst en Depressie. Na vanmiddag. bij ouderen met een verstandelijke beperking Na vanmiddag Herkennen van en omgaan met Angst en Depressie bij ouderen met e Weet u hoe vaak angst en depressie voorkomen, Weet u wie er meer risico heeft om een angststoornis of depressie te ontwikkelen,

Nadere informatie

Hoe gaat de huisarts de zorg voor chronische pijn in de eerste lijn organiseren in 2015?

Hoe gaat de huisarts de zorg voor chronische pijn in de eerste lijn organiseren in 2015? Hoe gaat de huisarts de zorg voor chronische pijn in de eerste lijn organiseren in 2015? Nieuwe bekos9ging huisartsenzorg in 2015 Dr. Doeke Keizer, huisarts Huisartsenprak9jk Het Homeer, Harkema Transcare-

Nadere informatie

Dagelijkse Vermelding van de Ernst van Problemen bij Premenstruele Dysfore Stoornis

Dagelijkse Vermelding van de Ernst van Problemen bij Premenstruele Dysfore Stoornis PATIËNTENDAGBOEKKAART Dagelijkse Vermelding van de Ernst van Problemen bij Premenstruele Dysfore Stoornis Geef aan in welke mate u last heeft gehad van de hieronder genoemde klachten. Noteer elke avond

Nadere informatie

Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS)

Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) Patiënteninformatie Transcutaneous Electrical Nerve Stimulation (TENS) rkz.nl Wat is Pijn? Pijn is in eerste instantie een waarschuwingssignaal dat aangeeft of ons lichaam beschadigd is of dreigt te worden.

Nadere informatie

1 Inleiding Een eenvoudig voorbeeld Een complex voorbeeld 19. Deel I Klachtenbeelden Pijn 24

1 Inleiding Een eenvoudig voorbeeld Een complex voorbeeld 19. Deel I Klachtenbeelden Pijn 24 Inhoud 1 Inleiding 17 1.1 Een eenvoudig voorbeeld 18 1.2 Een complex voorbeeld 19 Deel I Klachtenbeelden 23 2 Pijn 24 2.1 Chronische lage rugpijn 24 2.1.1 Kliniek 24 2.1.2 Psychosociale factoren 25 2.1.3

Nadere informatie

Stress en druk bij jongeren. Anke Berix Psycholoog - Apanta GGZ - afdeling Apanta Jong

Stress en druk bij jongeren. Anke Berix Psycholoog - Apanta GGZ - afdeling Apanta Jong Stress en druk bij jongeren Anke Berix Psycholoog - Apanta GGZ - afdeling Apanta Jong Inhoud Stellingen Introductie thema Werking van ons brein - adolescentie Oorzaken van stress en druk Is er een verklaring

Nadere informatie

Qutenza huidpleister

Qutenza huidpleister Qutenza huidpleister Centrum voor pijngeneeskunde Locatie Eindhoven Uw arts heeft met u besproken dat uw pijnklachten behandeld gaan worden met een Qutenza huidpleister. In deze folder vindt u informatie

Nadere informatie

Het lichaam in beeld

Het lichaam in beeld Het lichaam in beeld migranten/vluchtelingen met lichamelijke klachten in de psychiatrie Koos Bartels Zulfiye Cam 15 maart 2016 Programma Kennismaking Theoretische achtergronden Casus Zwarte Zee Gespreksoefening

Nadere informatie

T IS GEBEURD. Een minikwis over pijn

T IS GEBEURD. Een minikwis over pijn T IS GEBEURD Een minikwis over pijn POLL OPEN Morfine 1. Morfine werkt niet op nociceptieve pijn 1.43% 2. Morfine werkt niet op neuropathische pijn 11.43% 3. Morfine werkt beter op nociceptieve dan op

Nadere informatie

26-8-2014. Workshop 23 augustus 2014 Introductie in mentale training

26-8-2014. Workshop 23 augustus 2014 Introductie in mentale training Workshop 23 augustus 2014 Introductie in mentale training 1 Plezier Controle, zelfvertrouwen, geen angst Alert ontspannen Focus van aandacht Automatisch, zonder forceren bewegen Opgaan in het hier en nu

Nadere informatie