Criteria voor een goede planning

Transcriptie

1 Criteria vr een gede planning Een gede planning is delgericht. Dat wil zeggen dat je met je activiteiten in je planning een aantal delen bij de kleuters wil in de verf zetten. Als je thematisch werkt kies je een aantal essentiële aspecten die bij je thema hren. Die aspecten zullen vaak verwantschap vertnen met een ntwikkelveld/ ntwikkelingsdmein/ leergebied: Bv. Bij het thema circus kiest juf Els als essentieel aspect mtriek. Het lijkt haar immers evident m kleuters in z n thema kansen te bieden m aan de slag te gaan met balanceren, jngleren, klimmen, dansen, Het is belangrijk m ged ver die essentiële aspecten na te denken. Zijn de keuzes die je maakt gepast vr de leeftijd, vr déze klasgrep? Is het de essentie binnen dit thema? Zrg dat je dit kan beargumenteren en verantwrden. De essentiële aspecten bieden p hun beurt weer inspiratie vr cncretere leerplandelen die je weergeeft in de lesvrbereidingen. Het kan k zijn dat je zelf een aantal delen stelt. Je wilt bijvrbeeld verschillende manieren uitprberen m kleuters tt rust te brengen, extra aandacht besteden aan het meespelen in de heken f aan de bservatie van bepaalde kleuters. Ok die aspecten kan je gericht inplannen. Een gede planning bevat vldende rijke impressies Een impressie is een ander wrd vr indruk. Impressies kunnen kleuters veral pden, maar in het kleuternderwijs kiezen we gericht vr een drdacht aanbd van impressie-activiteiten. Als je thematisch werkt, is het de bedeling de leefwereld van de kinderen m.b.t. dit thema te verruimen en te verdiepen. Daarm breng je de wereld/ de werkelijkheid zveel mgelijk in de klas f trek je met de kleuters naar buiten m die werkelijkheid te verkennen. De keuze van z n impressie-activiteit is belangrijk. Je laat hen indrukken f impressies pden rnd essentiële aspecten van een thema. Werk die impressies k diepgaand uit zdat ze rijke impressies wrden. Deze impressie-activiteiten kunnen allerlei vrmen aannemen. We denken bijvrbeeld aan belevingen, explraties f huishudelijke activiteiten. Ok muzische activiteiten kunnen vr impressies zrgen bv. een verhaal, een pppenkastvrstelling, muziek beluisteren, naar een dans- f theatervrstelling kijken, beeldende kunst bekijken en beleven In de bvenstaande vrbeelden ligt de fcus telkens p de impressie. Impressie-activiteiten kunnen k erg geschikte activiteiten zijn m een thema f een deelthema mee p te starten. Ze brengen het (deel)thema tt leven en bieden indrukken waarp je verder kan buwen in vlgende activiteiten/ heken. In dit geval wrdt de impressie klassikaal gerganiseerd zdat àlle kleuters die indrukken meekrijgen. We nemen het dan een klassikale impressie f KI. Vb. Als start van het thema circus trekt juf Vera met haar kleuters naar Circus Jj dat enkele dagen in de stad is. Ze krijgen er een rndleiding achter de schermen en ntmeten enkele

2 artiesten die hen telkens even laten preven van hun kunsten. Impressies kunnen k een nderdeel van een activiteit vrmen. Ze bieden kleuters de ndige input en verruimen hun beeld van een bepaald aspect. Wat vr ns als vlwassenen evident is, is dat immers niet vr kleuters. Ga er niet zmaar van uit dat kleuters al veel ervaringen hebben met aspecten van het thema. Bied daarm zeker de ndige indrukken aan. Vb. Een beeldende activiteit kan starten met het verhaal van een kunstenaar en ft s van zijn werken Vb. Een les dansexpressie in het thema katten start met filmpjes ver katten die klimmen, klauteren, springen, sierlijk bewegen, De planning bevat vldende expressiemgelijkheden. Expressie is het uitdrukken van beleefde impressies. Expressie-activiteiten zijn activiteiten f delen van activiteiten die vlgen uit impressies en die ermee verband huden. Omdat kleuters zwel binnen de schl als buiten de schl impressies pden zullen kinderen niet alleen nd hebben m tt expressie te kmen ver zaken die je p schl aanbiedt f die p schl gebeuren maar k ver dingen die ze thuis, tijdens de vrije tijd, p vakantie, bij de grtuders ervaren. Daarm is het belangrijk dat je als kleuternderwijzer naast expressie-activiteiten ver je impressies k g hebt vr de impressies die de kinderen pden buiten de schl en hierrnd expressiemgelijkheden vrziet. Sms hebben kinderen al heel wat vrkennis (impressies) pgedaan waardr expressieactiviteiten sneller aan de rde zijn dan vr hen eerder nbekende zaken. Je kan als expressieactiviteiten kleuters een verhaal f situatie laten dramatiseren, zich laten uiten in een dans, rllenspel laten spelen, iets nabuwen, Je kan hen aanzetten tt tekenen f schilderen, laten vrmgeven met plasticine, een versje zeggen, een lied zingen, Ok in de heken kunnen kleuters hun impressies in expressie mzetten. Vb. Z hebben vijfjarigen al een beeld ver zichzelf ntwikkeld en kunnen znder veel input een zelfprtret maken (blnd haar, bril, rbellen ). Ze meten daarvr niet meer persé in de spiegel kijken (impressie). Vb. Met rbts hebben kleuters weinig ervaring. Om te kunnen bewegen als een rbt hebben ze daarm impressies ndig (filmpje, ) m hen p weg te zetten. Expressie-activiteiten kunnen tegelijk k aanleiding geven tt nieuwe impressies. Z kan een tnmment f het samen bespreken van een tekening k impressies geven. Indien je met een thema werkt, geven de expressie-activiteiten de mgelijkheid m het belangstellingscentrum zichtbaar te maken. Je kan beeldende werkjes een plek geven in de klas, een dansje, een liedje, een versje, een tnmment vastleggen p camera zdat kinderen het kunnen bekijken p de cmputer f uders het met hun kleuter thuis kunnen bekijken, Ok ideeën die de kleuters zelf aanbrengen kunnen in expressie mgezet wrden. Z kunnen kinderen k p eigen initiatief een dramatisch spel, een liedje f muziekje maken en efenen en daarna tnen aan de klas. Merk p dat impressie en expressie hand in hand gaat en elkaar steeds pnieuw kan beïnvleden.

3 Een gede planning bevat vldende rijke, gevarieerde activiteiten die de brede ntwikkeling van de kleuters stimuleren. Dat wil zeggen dat er vldende verschillende beiende activiteiten meten vrzien wrden per tijdsblk, binnen en buiten de klas en de schl. Het aanbd met vldende rijk zijn. Dat de je dr Een variatie aan ntwikkelingsgebieden in je planning aan bd te laten kmen Een gede planning bevat drdachte heken/tafels Heken en tafels sluiten aan bij de spelbeheften en de interesses van de kleuters. Als je in een thema werkt, sluit de hekverrijking aan bij het thema en vlgt ze mee de evlutie van dat thema drheen de tijd. Er kan een dktershek gemaakt wrden in het thema dkter met een wachtkamer en een nderzekskamer. De nderzekskamer kan gedurende de week aangevuld wrden met materialen waarver er activiteiten gepland staan (bijvrbeeld het schrijven van een vrschrift en dat gaan kpen bij de aptheker) f materialen die de kinderen zelf meebrengen (dit is dan niet gepland). Niet elke hek met echter aansluiten bij het thema. Als je binnen een thema werkt is het belangrijk dat de kleuters hun blik p de wereld verruimd wrdt met de fcus p het thema. Dat wil zeggen dat de activiteiten die je det zinvl aan het thema gelinkt zijn en vldende diepgaand uitgewerkt wrden. De kleuters leren iets bij ver het thema. Vrzie echter k activiteiten buiten het thema vr kleuters die er minder interesse in hebben. Vruitblik- en terugblikmmenten te vrzien. In deze mmenten wrdt er vruitgeblikt p wat er ng kmt. Je kan hier werken aan verbndenheid, het geeft structuur, je kan z een mment gebruiken m samen te plannen, Ok terugblikken kan verbindend werken: even kijken waarmee jullie in de klas bezig zijn f wie met wat bezig is. Terugblikken kan via reflectievragen waarin kleuters vertellen wat ze gedaan hebben, wat ze leuk f interessant vnden (waarderend terugblikken), wat ze geleerd hebben, Je kan k een tnmment den waarbij kleuters iets tnen aan elkaar, je kan de schilderwerkjes bespreken die kleuters gemaakt hebben maar je kan even ged laten uitleggen he het huis dat ze gebuwd hebben eruit ziet f he de waterpmp werkt variatie te vrzien tussen rust en beweging. Zrg ervr dat kleuters dagelijks minstens 15 à 20 minuten matig tt intensief kunnen bewegen en dat er k rustmmenten vrzien zijn. Beweging kan vanuit verschillende ntwikkelingsgebieden gestimuleerd wrden. Z kan een actief verhaal zwel taal als beweging zijn f een dansje mvat zwel muziek als beweging, een actieve samenwerkingspdracht stimuleert zwel de sciale ntwikkeling als de mtrische, Rust kan je vrzien via bijvrbeeld een verhaal dat vrgelezen wrdt, een rustig muziekje waarnaar geluisterd wrdt f dr relaxatieactiviteitjes aan te bieden Bij een ged aanbd hren k tussendrtjes. Taaltussendrtjes, muzikale tussendrtjes, bewegingstussendrtjes, wiskundige tussendrtjes... die dienen

4 m kleine gaatjes te vullen in de dag f m even de cncentratie terug te vinden. Indien je in een thema werkt, is het fijn m je tussendrtjes aan het thema aan te passen. Tussendrtjes bereid je vr, maar je plant ze niet strikt in p een bepaald mment. Je det ze p een mment als er nd aan rust, beweging, is. Ze zijn dus flexibel inzetbaar. Een gede planning heeft een lgisch verlp drheen de verschillende dagen? De gekzen essentiële aspecten kan je mgelijk verwerken in enkele deelthema s. Een deelthema kan ver meerdere dagen gespreid zijn en bevat een nderdeel van het thema dat je wil behandelen. Tijdens die dagen fcus je in een aantal activiteiten p aspecten die met dit deelthema te maken hebben. Ondertussen kunnen er k activiteiten/ heken aangebden wrden die vral met het thema zelf te maken hebben. Je pbuw in de dagen/ activiteiten kan chrnlgisch zijn, dat wil zeggen dat er een aantal lgische zaken na elkaar gebeuren. Vb: Bij het thema het buwen van een huis start je de week met een bezek aan een buwwerf. Verder in de week heb je het ver de verschillende aspecten van het buwen: een plan ntwerpen, metselen, het dak leggen, de vlgrde van aangebden aspecten/ activiteiten met min f meer natuurlijk aanvelen, het met klppen. Je kan k werken met een fantasielijn waarbij je bijvrbeeld een verhaal f prentenbek als basis vr je planning neemt. Op die manier lpt de lgische pbuw gelijk met de pbuw van het verhaal. Een gede planning hudt rekening met rganisatrische aspecten: Vaste mmenten Welke mmenten kmen dagelijks terug? (nthaal, tiletbezek, ) Welke mmenten kmen wekelijks terug? (bewegingslessen, pppenkast, ) De ruimte Denk na ver de plekken in de klas waar je je activiteit wil laten plaatsvinden. Is er vldende ruimte m al je activiteiten te laten drgaan? Cmbinatie van activiteiten. Ga na f de cmbinatie van activiteiten rganisatrisch haalbaar is. Zek k uit f de cmbinatie tussen begeleide en zelfstandige activiteiten mgelijk is. Een sterk begeleide huishudelijke activiteit gecmbineerd met een zelfstandige schilderactiviteit is misschien wat veel van het gede Afwisseling in rganisatievrmen Werk geen vlledig dagdeel met dezelfde rganisatievrm: Wissel klassikale activiteiten af met begeleide/ zelfstandige activiteiten. Overdenk je timing Denk na ver een realistische timing. Heb je vldende tijd vrzien vr het

5 pruimen, kek en plas,? He lang duren je klassikale activiteiten? Heb je ng vldende tijd vr je grepsactiviteiten? Heb je nagedacht ver de tijd die het klaarzetten en pruimen van activiteiten inneemt? Zijn je activiteiten cncreet mschreven? Staat de werkvrm erbij (KA, BA, ZA) en de inhud (vb. beleving de spin f versje spitterspetterspater ) Een gede planning speelt flexibel in p nden, initiatieven van kleuters en nverwachte mstandigheden Laat ruimte vrij m in te spelen p nden f initiatieven van kleuters. Laat in je planning daarm af en te blkken pen (witruimte). Tijdens deze mmenten kan je bijvrbeeld inspelen p interesses en initiatieven van kleuters (een tpactiviteit herhalen, een activiteit den rnd de spin die een kleuter meebracht, ), iets afwerken, met de kleuters gericht in de heken meespelen met als del het spel te versterken, bservaties inplannen. De planning blijft echter niet blanc: Je vult de avnd ervr (met pen) in wat je precies gaat den. Een planning is geen in steen gebeiteld dcument. Er gebeuren nverwachte zaken die je planning beïnvleden. Durf je planning dan k aanpassen aan de mstandigheden die zich vrden. Sms zijn die mstandigheden nverwachts en prettig. Een uder wil graag iets vertellen in de klas f de kinderen kmen aangelpen en vertellen dat er een kikker p de speelplaats zit Sms zijn de mstandigheden nverwachts en minder prettig. De pa f ma van een kleuter sterft, er gebeurt een ernstig ngeval p schl, er is ingebrken f het heeft binnen geregend Durf k hier aandacht en tijd aan te besteden.

6 Een gede planning is delgericht. bevat vldende rijke impressies bevat vldende expressiemgelijkheden. bevat vldende rijke, gevarieerde activiteiten die de brede ntwikkeling van de kleuters stimuleren. heeft een lgisch verlp drheen de verschillende dagen hudt rekening met rganisatrische aspecten speelt flexibel in p nden, initiatieven van kleuters en nverwachte mstandigheden