Woonvisie Zuidplas. A4_omslag_woonvisie_v2.indd :58:48

Transcriptie

1 Intergemeentelijke visie op het wonen in de vijf Zuidplaspoldergemeenten Gouda, Moordrecht, Nieuwerkerk aan den IJssel, Waddinxveen en Zevenhuizen-Moerkapelle tot 2020 A4_omslag_woonvisie_v2.indd :58:48

2 In opdracht van gemeente Gouda gemeente Moordrecht gemeente Nieuwerkerk aan den IJssel gemeente Waddinxveen gemeente Zevenhuizen-Moerkapelle projectbureau Driehoek RZG Zuidplas Bert te Kiefte, Pieter van Haeften Illustraties: Bureau Khandekar, stadsontwerp en landschapsarchitectuur augustus 2007 Projectnummer: Gerrichhauzen en Partners Advies, management en training bij veranderingsprocessen in stedelijke gebieden Postbus AM Dordrecht t (078) f (078) Raadsbehandeling: Gouda: 17 december 2008 Moordrecht: 16 december 2008 Nieuwerkerk aan den IJssel: 30 oktober 2007 Waddinxveen: 17 december 2008 Zevenhuizen-Moerkapelle: 30 oktober 2007

3 Inhoudsopgave Voorwoord 4 1. Wonen in de Z5-gemeenten 6 2. Bestaande woningbouwplannen: een inventarisatie van de Z5-gemeenten Gouda Waddinxveen Nieuwerkerk aan den IJssel Zevenhuizen-Moerkapelle Moordrecht Samenvattend overzicht Kwantitatieve opgave Zuidplaspolder Woningbehoefte Woningbouwproductie Z5-gemeenten en Stadsregio Rotterdam overige locaties Confrontatie behoefte en productie: kwantitatieve opgave Zuidplaspolder Kernstrategie kwantitatieve opgave Kwalitatieve opgave Zuidplaspolder Gewenste woonmilieus Mensen en hun individuele woonwensen Toekomstbestendig bouwen Ouderen en mensen met een functiebeperking Starters en lagere inkomens Woonruimteverdelingsregels Kwalitatieve opgave per locatie: uitgangspunten voor ontwikkeling Rode Waterparel Lanen en Linten Dorpsuitbreidingen Zevenhuizen en Moerkapelle Nieuwerkerk-Noord Gouweknoop Ontwikkelingsstrategieën per locatie Landelijk wonen in de Rode Waterparel Landelijk wonen in Lanen en Linten Dorps wonen in Zevenhuizen en Moerkapelle Dorps en landelijk wonen in Nieuwerkerk-Noord Stedelijk wonen in de Gouweknoop Samenvattend programma Zuidplaspolder 40 Bijlage 1: begrippenlijst 41 Bijlage 2: namen organisatie Woonvisie 44

4 4 Voorwoord Voor u ligt de. De Woonvisie richt zich op het wonen in de vijf Zuidplaspoldergemeenten (Z5-gemeenten) tot het jaar 2020, met bijzondere aandacht voor de Zuidplaspolder. Deze visie is een vervolg op het Intergemeentelijk Structuurplan (ISP) en de partiële herziening van het Streekplan Zuid-Holland Oost. De gemeenteraden van de Z5-gemeenten hebben - bij motie - de colleges van B en W opgedragen voorafgaand aan de volgende fase van de integrale ontwikkeling van de Zuidplaspolder, de fase van bestemmingsplannen en gebiedsprogramma s, een woonvisie op te stellen. De Stuurgroep Zuidplas RZG heeft bij de vaststelling van het plan van aanpak voor de Woonvisie op 6 juni 2006 mij als bestuurlijk rapporteur aangewezen en verzocht de visie te laten ontwikkelen. In overeenstemming met het plan van aanpak is een ambtelijk kernteam ingesteld dat de Woonvisie heeft begeleid. Voor het draagvlak van de Woonvisie is het kernteam op bepaalde tijden uitgebreid tot een woonvisieteam. De projectleiding is geleverd door de gemeenten Gouda en Waddinxveen. In bijlage 2 treft u een lijst met namen aan. Het adviesbureau Gerrichhauzen en Partners is aangetrokken om de werkzaamheden voor de Woonvisie te verrichten. Deze woonvisie is het subregionale kader voor het woonbeleid binnen de Z5-gemeenten en is daarmee richtinggevend voor (toekomstige) actualisatie van lokale woonvisies. Het dient enerzijds als input voor de bestemmingsplannen en gebiedsprogramma s Zuidplaspolder en geeft anderzijds de bijdrage van de Z5-gemeenten aan de woonopgave binnen de regio Midden- Holland weer. De Woonvisie is in een aantal stappen ontwikkeld. In de zomer van 2006 is het bureau gestart met een verkenning van de vraagstukken en op 22 juni 2006, de Langste Dag van de Zuidplas, is het resultaat daarvan gepresenteerd. Vervolgens is er op 21 september 2006 een werkconferentie met diverse vertegenwoordigers van corporaties, ontwikkelaars, provincie, projectorganisatie Zuidplas RZG, regio en gemeenten geweest, waarbij de uitkomsten plenair zijn bediscussieerd. Op 21 december 2006, de Kortste Dag van de Zuidplas, heb ik een tussenstand weergegeven. Onder regie van de provincie is de woningbehoefte en de woningproductie binnen de bebouwingscontouren gevalideerd waarbij op 12 april 2007 in de Stuurgroep Zuidplas RZG overeenstemming is bereikt over een startprogramma van woningen voor de Zuidplaspolder. Op 25 april 2007 is vervolgens in een atelier met het woonvisieteam de inhoud verder uitgewerkt. Uiteindelijk heeft de Stuurgroep Zuidplas RZG op 13 juni 2007 ingestemd met het conceptontwerp dat nu voorligt en biedt het de Z5-gemeenten nu ter vaststelling aan.

5 5 Parallel aan het opstellen van de Woonvisie is een voorzieningenrapport voor de Zuidplaspolder opgesteld. De Woonvisie en het voorzieningenrapport zijn over en weer afgestemd op onder meer het thema wonen, welzijn en zorg. De Woonvisie geeft in een zevental kernstrategieën weer hoe de Z5-gemeenten met de kwalitatieve en kwantitatieve opgaven waarvoor zij gesteld staan, wensen om te gaan. Verondersteld wordt dat de overige gemeenten in Midden-Holland zelf in hun woningbehoefte kunnen voorzien. De bestaande woningbouwplannen binnen de bebouwingscontouren van de Z5- gemeenten en de Stadsregio Rotterdam zijn een gegeven. De woningen en woonmilieus die in de Zuidplaspolder komen, zijn in zowel kwantitatieve als kwalitatieve zin een aanvulling op deze plannen. De woningproductie in de Zuidplaspolder is per deelgebied uitgewerkt. Ook is voor elk van deze deelgebieden een bijbehorende ontwikkelingsstrategie opgenomen. Deze woonvisie biedt een basis voor goed wonen binnen de Z5-gemeenten. Mijn Z5-collegabestuurders en ik zijn benieuwd wat de bespreking in onze gemeenten en met de regio oplevert voor het vervolg. Uiteraard blijven we betrokken en dragen we ons steentje bij aan een toekomstbestendig woon- en leefklimaat in de Z5-gemeenten en de Zuidplaspolder in het bijzonder. We zullen de uitvoering van de Woonvisie eens per twee jaar monitoren en afhankelijk daarvan zonodig voorstellen voor bijstelling doen. Wiebrand Dijksterhuis wethouder Waddinxveen, bestuurlijk rapporteur namens de stuurgroep Zuidplas RZG

6 6 1. Wonen in de Z5-gemeenten Functie en monitoring : 1. Kader voor woningbouwontwikkeling in de Z5-gemeenten en Zuidplaspolder. 2. Bijdrage van Z5-gemeenten aan regionale woonopgaven. 3. Een keer per 2 jaar rapportage over voortgang en resultaten. Hoofopgave woonbeleid: Adequaat benutten en uitbreiden van de woningvoorraad voor de vraag uit de Z5-gemeenten, de Stadsregio Rotterdam en de rest van de Zuidvleugel. Centrale uitgangspunten : 1. De bestaande woningbouwplannen van de Z5-gemeenten en de Stadsregio Rotterdam zijn een gegeven. 2. De nieuw te ontwikkelen woningen en woonmilieus in de Zuidplaspolder zijn aanvullend op deze bestaande plannen en niet onnodig concurrerend. In het Streekplan Zuid Holland Oost (2003, tweede partiële herziening mei 2006) en het Intergemeentelijk Structuurplan Zuidplas (ISP, januari-februari 2006) is de Zuidplaspolder (zie kaart bladzijde 7) aangewezen als locatie voor de bouw van woningen in de jaren De Zuidplaspolder maakt ook onderdeel uit van de Verstedelijkingsafspraken Zuidvleugel. In deze afspraken (vastgesteld door het Bestuurlijk Platform Zuidvleugel in mei 2006) is voor de Zuidplaspolder een productie vastgelegd van woningen in de periode en woningen in de periode , De gemeenten Gouda, Waddinxveen, Nieuwerkerk aan den IJssel, Zevenhuizen-Moerkapelle en Moordrecht (ook wel Z5-gemeenten genoemd) maken onderdeel uit van het Intergemeentelijk Samenwerkingsverband Midden-Holland (ISMH, ook wel de regio of Midden-Holland genoemd). Zij werken met acht andere gemeenten onder meer samen aan een aantal woonopgaven die om een gemeenschappelijke inspanning vragen. De regio wil komen tot een hernieuwde toekomstvisie op het wonen in Midden-Holland. Om de vraag te kunnen beantwoorden wat en hoeveel er op welke locatie binnen de Z5- gemeenten en in het bijzonder de Zuidplaspolder gebouwd moet worden, is besloten een subregionale woonvisie op te stellen. De (hierna verder de Woonvisie) dient als kader voor de woningbouwontwikkelingen in de Z5-gemeenten en de Zuidplaspolder in het bijzonder. De Woonvisie geeft tevens de bijdrage van de Z5-gemeenten aan de regionale woonopgaven weer en vormt daarmee een van de bouwstenen voor de kadernotitie over wonen voor de regio Midden-Holland. De Woonvisie heeft betrekking op de periode De colleges van B en W van de Z5-gemeenten monitoren de uitvoering van de Woonvisie gezamenlijk en rapporteren iedere twee jaar over de voortgang en de resultaten en doen zonodig voorstellen voor bijstelling. De hoofdopgave van het woonbeleid in de Z5-gemeenten is het zo adequaat mogelijk benutten en uitbreiden van de woningvoorraad om tegemoet te komen aan de eigen vraag en de vraag uit de Stadsregio Rotterdam en de rest van de Zuidvleugel. Centrale uitgangspunten bij de Woonvisie zijn:. Bestaande woningbouwplannen van de Z5-gemeenten en de Stadsregio Rotterdam vormen een gegeven.. De woningen en woonmilieus in de Zuidplaspolder, die als nieuw te ontwikkelen zijn opgenomen in het ISP, mogen niet onnodig concurreren met deze bestaande plannen, maar zijn hier aanvullend op.

7 7 Deze centrale uitgangspunten hebben invloed op de uitwerking van deze woonvisie. De Woonvisie beschrijft de uitgangspunten voor de nieuwbouwlocaties in de Zuidplaspolder en de wijze waarop deze locaties het beste ontwikkeld kunnen worden. Ontwikkelingen in de bestaande voorraad van de vijf gemeenten krijgen slechts beperkt aandacht, namelijk voor zover nodig voor een goede afstemming met de woningbouw in de Zuidplaspolder, Ook is er geen gedetailleerde informatie over het woonbeleid van de vijf gemeenten opgenomen. Hiervoor wordt verwezen naar de gemeentelijke woonvisies. Deze woonvisie is een aanvulling op de gemeentelijke woonvisies en komt er niet in de plaats van. De Z5-gemeenten zoeken bij (toekomstige) actualisatie van hun lokale woonvisies de noodzakelijke programmatische afstemming in kwantitatieve en kwalitatieve zin en beschouwen de Woonvisie als richtinggevend voor een actualisatie. Daarnaast wordt niet uitgebreid ingegaan op de afstemming met het Groene Hartdeel van de regio Midden-Holland. Doordat de Woonvisie invulling geeft aan een specifieke opgave, voortkomend uit de Z5-gemeenten zelf (zowel Zuidvleugeldeel als Groene Hartdeel), de Stadsregio Rotterdam en de Zuidvleugel meer in het algemeen, hebben de in deze woonvisie beschreven strategieën niet tot nauwelijks invloed op het woonbeleid in de overige delen van de regio Midden-Holland. Tenslotte worden bestaande afspraken rond de locaties Westergouwe (Gouda) en Triangel (Waddinxveen), die een opvangfunctie vervullen voor de gehele regio Midden-Holland, gerespecteerd doordat de programmering van deze locaties als gegeven wordt beschouwd. In hoofdstuk 2 wordt eerst een inventarisatie gemaakt van de bestaande woningbouwplannen in de Z5-gemeenten. Op basis hiervan wordt de kwantitatieve (hoofdstuk 3) en kwalitatieve opgave (hoofdstuk 4) voor de woningbouw in de Zuidplaspolder geschetst. Per locatie in de Zuidplaspolder worden in hoofdstuk 5 de uitgangspunten voor de te realiseren woningbouw beschreven en in hoofdstuk 6 de wijze waarop de locatie het beste ontwikkeld kan worden. Hoofdstuk 7 bevat tenslotte een samenvattend overzicht van het woonprogramma voor de Zuidplaspolder. In bijlage 1 is een begrippenlijst te vinden en in bijlage 2 zijn de namen van degenen die een bijdrage aan de Woonvisie hebben geleverd, opgenomen. LEESWIJZER: Op de linkerhelft van iedere bladzijde wordt de essentie van de Woonvisie weergegeven, de rechterhelft is een nadere toelichting hierop.

8 8 2. Bestaande woningbouwplannen: een inventarisatie van de Z5-gemeenten Tabel 1 Woningbouwproductie Gouda (exclusief Zuidplaspolder, opgave gemeente) Nettoproductie: Binnenstedelijk Westergouwe Totaal Prijsklassen: Goedkoop Betaalbaar/middelduur Duur Niet bekend Woonmilieus: Centrum-stedelijk Stedelijk naoorlogs compact/grondgebonden Groen-stedelijk % 26% 47% 21% 11% 24% 65% In dit hoofdstuk worden de bestaande woningbouwplannen van de Z5-gemeenten beschreven, die voortvloeien uit de bestaande lokale woonvisies. De woningbouw in de Zuidplaspolder wordt afgestemd op deze bestaande plannen. De beschrijving is gebaseerd op een provinciale validatie van de woningbehoefte en de woningbouwplannen per 1 februari Latere actualisaties van woningbouwprogramma s zijn hier niet meer in verwerkt. De in de tabellen weergeven differentiatie naar prijsklasse en woonmilieu is indicatief Gouda De binnenstedelijke productie van Gouda (zie tabel 1) in de periode valt in enkele hoofdclusters uiteen:. Binnenstad en randen: het gaat hier onder meer om invulling van inbreidingslocaties (veelal als gevolg van functieverandering) zoals Bolwerk (circa 60 woningen), Koningshof (circa 150 woningen), Drie Notenboomen/GMF/Vergeer/ Zeepfabriek (circa 70 woningen) en de Jan Verzwollezone (circa woningen). Alle woningen worden gerealiseerd in het centrum-stedelijke woonmilieu.. Spoorzone: op enkele locaties ten noorden en ten zuiden van het spoor wordt in de periode de bouw voorzien van circa 480 woningen in een centrum-stedelijk woonmilieu.. Wijkontwikkelingsgebieden: in de wijkontwikkelingsgebieden Korte Akkeren en Gouda- Oost worden bestaande stedelijke naoorlogs compacte en grondgebonden woonmilieus via nieuwbouw getransformeerd naar enerzijds meer centrum-stedelijke en anderzijds meer groen-stedelijke woonmilieus.. Overig bestaand stedelijk gebied: hieronder vallen diverse locaties in gebieden met naoorlogse compacte en grondgebonden woonmilieus en groen-stedelijke woonmilieus waarvan Ronsseveld (circa 300 woningen) en Middenwillens (circa 250 woningen) tot de grotere behoren. Ronsseveld maakt deel uit van een groen-stedelijk woonmilieu maar wordt meer als centrum-stedelijk ontwikkeld. Middenwillens is onderdeel van een stedelijk naoorlogs compact woonmilieu maar wordt als groen-stedelijk ontwikkeld. In het bestaande bebouwde gebied van Gouda worden in de periode naar verwachting in het totaal woningen opgeleverd. Gouda ontwikkelt binnen haar bebouwingscontour in de periode ook de uitbreidingslocatie Westergouwe met in totaal circa woningen. Westergouwe omvat een

9 9 Tabel 2 Woningbouwproductie Waddinxveen (exclusief Zuidplaspolder, opgave gemeente) Nettoproductie: Binnenstedelijk Triangel Totaal Prijsklassen: Goedkoop Betaalbaar/middelduur Duur Niet bekend Woonmilieus: Kleinstedelijk Groen-kleinstedelijk Tabel 3 Woningbouwproductie Nieuwerkerk a.d. IJssel (exclusief Zuidplaspolder, opgave gemeente) Nettoproductie: Binnen-dorps Esse Zoom Totaal Prijsklassen: 1 Goedkoop Betaalbaar/middelduur Duur Niet bekend Woonmilieus: Centrum-dorps Landelijk % 31% 27% 23% 42% 58% % 24% 40% 5% 97% 3% 1 Volgens definities uit lokale woonvisie: goedkoop huur tot 527 en goedkope koop tot en middeldure huur boven 527 en middeldure koop tot en dure koop boven gevarieerd aanbod aan groen-stedelijke woonmilieus van meer stedelijke delen nabij het station aan de (noord)westzijde en aan de oostzijde tot een meer landelijk deel aan de (zuid)westzijde grenzend aan de ecologische zone. Het indicatieve programma van Westergouwe bestaat uit circa 4% goedkoop, 30% betaalbaar/middelduur en 66% duur Waddinxveen Waddinxveen (tabel 2) kent veel binnenstedelijke locaties die opgewaardeerd of getransformeerd moeten worden, waarbij woningbouw als kostendrager noodzakelijk is. Er is daarom een groot aantal locaties in ontwikkeling:. Bedrijfslocaties: op diverse plaatsen, onder meer in de bedrijvenzone langs de Gouwe worden bedrijfslocaties getransformeerd naar woningbouw. De transformatielocaties langs de Noordkade omvatten zo n 200 woningen, ten zuiden van de Hefbrug gaat het om circa 250 woningen.. Sportparken: als de plannen voor nieuwe sportterreinen aan de buitenzijde van Waddinxveen doorgaan, kunnen op de bestaande sportterreinen De Sniep en Oranjewijk in het totaal circa 250 woningen worden ontwikkeld.. Station-tot-bruggebied: dit is een gebied met een onduidelijke structuur en versnipperde eigendomsverhoudingen, waardoor herontwikkeling erg ingewikkeld is. Gedacht wordt aan de bouw van circa 200 woningen.. Centrum: het centrumplan omvat de bouw van een nieuw winkelhart met woningen. Hier zijn circa 400 nieuwe woningen voorzien. In het bestaande bebouwde gebied van Waddinxveen worden in de periode naar verwachting in het totaal woningen opgeleverd, die alle gerealiseerd worden in een kleinstedelijk woonmilieu. Waddinxveen ontwikkelt binnen haar bebouwingscontour in de periode ook de uitbreidingslocatie Triangel met in het totaal woningen. Het noordelijk deel van deze locatie wordt ontwikkeld als een waterrijk gebied met een dun en duur woonmilieu. Het zuidelijke deel wordt een groen-kleinstedelijk woonmilieu. Het indicatieve programma van Triangel bestaat uit circa 28% goedkoop, 40% betaalbaar/middelduur en 32% duur Nieuwerkerk aan den IJssel Nieuwerkerk aan den IJssel (tabel 3) kan tot 2015 nog 430 woningen binnen het bestaand bebouwd gebied realiseren.

10 10 Tabel 4 Woningbouwproductie Zevenhuizen-Moerkapelle (exclusief Zuidplaspolder, opgave gemeente) Nettoproductie: Binnen-dorps 510 Prijsklassen: Goedkoop Betaalbaar/middelduur Duur 10% 15% 75% Woonmilieus: Dorps 100% Tabel 5 Woningbouwproductie Moordrecht (exclusief Zuidplaspolder, opgave gemeente) Nettoproductie: Binnen-dorps Vijfakkers-Noord Totaal Prijsklassen: Goedkoop Betaalbaar/middelduur Duur Niet bekend % 22% 16% 62% Woonmilieus: Dorps 100% Binnen haar bebouwingscontour heeft de gemeente tot 2015 nog één uitbreidingslocatie beschikbaar, de locatie Esse Zoom. Op deze locatie aan de zuidzijde van Nieuwerkerk worden circa 700 woningen gerealiseerd in de periode Esse Zoom wordt ontwikkeld als een centrum-dorps woonmilieu. Het indicatieve programma omvat circa 30% goedkoop, 28% betaalbaar/middelduur en 42% duur. 2 Na 2015 heeft de gemeente geen bouwlocaties meer beschikbaar en is ze aangewezen op woningbouw in de Zuidplaspolder voor het voorzien in de woningbehoefte Zevenhuizen-Moerkapelle De gemeente Zevenhuizen-Moerkapelle (tabel 4) heeft de afgelopen jaren een inhaalslag gemaakt, waardoor alle plannen die nu in ontwikkeling naar verwachting voor 2010 gerealiseerd worden. De grootste in ontwikkeling zijnde locatie is Groot Swanla in Zevenhuizen met 250 woningen. Na 2010 heeft de gemeente geen woningbouwlocaties meer beschikbaar binnen haar bebouwingscontour afgezien van initiatieven vanuit herstructurering van bedrijventerreinen of revitalisering van centrumlocaties, waarvoor op dit moment de ruimtelijke en financiële haalbaarheid ontbreekt. Voor het voorzien in de woningbehoefte is de gemeente daarmee aangewezen op locaties in de Zuidplaspolder Moordrecht In Moordrecht (tabel 5) wordt circa 40% van de voorziene woningbouwproductie gerealiseerd voor De gemeente streeft ernaar om 10% van de totale woningbouwproductie in de goedkope prijsklasse te realiseren. Na 2010 resteert nog slechts een beperkt aantal grotere locaties binnen het bestaand bebouwd gebied:. Stevensstraat: woningen waarvan de helft ter vervanging van bestaande woningen. Boslocatie: circa 60 woningen De gemeente heeft binnen haar bebouwingscontour nog één uitbreidingslocatie beschikbaar, de locatie Vijfakkers-Noord waarmee in 2010 wordt gestart. Op deze locatie wordt de bouw van 350 woningen voorzien, waarvan 250 in de periode De locatie wordt ontwikkeld in een dorps woonmilieu. Een verdere differentiatie naar woningtype of prijsklassen is nog niet bekend. 2 Zie voetnoot 2.

11 11 Tabel 6 Woningbouwproductie Z5-gemeenten (exclusief Zuidplaspolder, opgave gemeenten) Gouda Waddinxveen Nieuwerkerk a.d. IJssel Zevenhuizen- Moerkapelle Moordrecht Totaal 2.6. Samenvattend overzicht In tabel 6 is een samenvattend overzicht van de woningbouwproductie in de Z5-gemeenten te vinden die voortvloeit uit de lokale woonvisies. Uit het overzicht blijkt dat 45% van de productie plaatsvindt binnen het bestaand bebouwd gebied van de gemeente. De rest van de productie vindt plaats op uitbreidingslocaties. Ruim de helft van de productie vindt plaats in groenstedelijke of groen-kleinstedelijke woonmilieus en nog eens een kwart in stedelijk naoorlogs compacte en grondgebonden en kleinstedelijke woonmilieus. Het landelijk woonmilieu komt nauwelijks in de productie voor. Nettoproductie: Bestaand bebouwd gebied Uitbreiding Totaal Prijsklassen: Goedkoop Betaalbaar/middelduur Duur Niet bekend Woonmilieus: Centrum-stedelijk Stedelijk naoorlogs compact/ grondgebonden Groen-stedelijk Kleinstedelijk Groen-kleinstedelijk Centrum-dorps Dorps Landelijk % 26% 47% 21% 11% 24% 65% % 31% 27% 23% 42% 58% % 24% 40% 5% 97% 3% % 15% 75% 0% % 16% 62% 100% 100% % 27% 39% 22% 6% 11% 31% 15% 21% 8% 8% nihil Conclusie bestaande woningbouwplannen Z5-gemeenten : Ruim de helft van de voorgenomen productie in de Z5-gemeenten vindt plaats in groen-stedelijke of groen-kleinstedelijke milieus. Het landelijk woonmilieu komt nauwelijks in de productie voor.

12 12 3. Kwantitatieve opgave Zuidplaspolder Woningbehoe f te: Z5 SRR Figuur 1 Te re a lis e r en productie in Zuidpla s pol d er Tabel 7 Productie excl. Zuidplaspolder: Z5 SRR Woningbehoefte Z (opgave provincie) Gouda Waddinxveen Nieuwerkerk a.d. IJssel Zevenhuizen-Moerkapelle Moordrecht Totaal Woningbehoefteraming 2004, inclusief inlopen tekort Woningbehoefteraming 2004, inclusief extra programma Tabel 8 Woningbehoefte SRR (berekening ABF-research, opgave SRR) Dorps wonen Landelijk wonen Rotterdam Overig stadsregio Totaal De kwantitatieve opgave voor de Zuidplasgemeenten volgt uit de confrontatie van (zie figuur 1):. de woningbehoefte van de Z5-gemeenten en de stadsregio Rotterdam.. de productie die de Z5 gemeenten en de stadsregio Rotterdam op andere locaties realiseren dan de nieuw te ontwikkelen locaties in de Zuidplaspolder ( in dit hoofdstuk aangeduid als productie exclusief Zuidplaspolder ). Hieruit volgt een theoretisch woningtekort dat een plaats zou moeten vinden op de nieuw te ontwikkelen locaties in de Zuidplaspolder. Hierbij is verondersteld dat de overige ISMHgemeenten voorzien in hun eigen woningbehoefte en dat woningbouw in de Zuidplaspolder, met uitzondering van de uitbreidingslocaties Westergouwe en Triangel eventueel, voor deze gemeenten geen rol vervult Woningbehoefte De Z5-gemeenten moeten bouwen in de Zuidplaspolder om te voorzien in de eigen woningbehoefte, maar de productie in de Zuidplaspolder moet ook voorzien in de woningbehoefte van de Stadsregio Rotterdam, waaraan niet op andere locaties tegemoet gekomen kan worden. De woningbehoefte van de Z5 gemeenten volgens de opgave van de provincie is weergegeven in tabel 7. De bijbehorende woonmilieus variëren van centrum-stedelijk wonen tot aan landelijk wonen. De woningbehoefte van de Stadsregio Rotterdam, waarvan onderzocht is of deze een plaats moet krijgen in de Zuidplaspolder, doet zich voor in enkele specifieke woonmilieus, namelijk dorps en landelijk wonen. Bij de overige woonmilieutypen is op voorhand duidelijk dat locaties binnen de stadsregio hiervoor voldoende mogelijkheden bieden. De behoefte aan dorps en landelijk wonen in de Stadsregio Rotterdam is berekend door ABF-research (zie tabel 8) Woningbouwproductie Z5-gemeenten en Stadsregio Rotterdam overige locaties Een belangrijk deel van de in de vorige paragraaf berekende behoefte wordt gerealiseerd op andere locaties dan de nieuw te ontwikkelen locaties in de Zuidplaspolder.

13 13 Tabel 9 Woningbouwproductie Z5-gemeenten (exclusief Zuidplaspolder, berekening provincie) Nettoproductie Correctie planuitval Realistische productie Gouda Waddinxveen Tabel 10 Nieuwerkerk a.d. IJssel Zevenhuizen- Moerkapelle Moordrecht Woningbouwmogelijkheden SRR Dorps wonen Landelijk wonen Rotterdam (ROS 2030) 0 0 Overig stadsregio (RR 2020) Totaal Totaal Voor de Z5-gemeenten is in hoofdstuk 2 reeds een inventarisatie gemaakt van de bestaande plannen voor de periode Uit deze inventarisatie komt naar voren dat de Z5 gemeenten in die periode een nettoproductie hebben van ruim woningen. Deze productie wordt voor circa 45% gerealiseerd binnen bestaand bebouwd gebied op inbreidingslocaties, die veelal een complex ontwikkelingsproces kennen met bijvoorbeeld noodzakelijke bedrijfsverplaatsingen. Daarnaast kennen de grote uitbreidingslocaties binnen de bebouwingscontouren, waar de overige 55% van de productie wordt gerealiseerd, lange voorbereidings- en proceduretijden. Er kan daarom niet vanuit gegaan worden dat de gehele voorziene productie wordt gerealiseerd in de periode Rekening moet worden gehouden met planuitval en - vertraging. Door de Provincie Zuid-Holland is een berekening gemaakt van de realistische productiecapaciteit waarbij er rekening is gehouden dat 30-50% van de bestaande woningbouwplannen door planuitval of vertraging niet binnen de periode wordt gerealiseerd. Het percentage per plan is afhankelijk van de juridische en bestuurlijke status van dat plan. De gecorrigeerde (realistische) productie is weergegeven in tabel 9. In het Regionaal Structuurplan/Streekplan Regionaal Plan Rotterdam (RR 2020) is voorzien dat er rekening houdend met planuitval en vertraging binnen de stadsregio woningen in een dorps woonmilieu kunnen worden gerealiseerd en woningen in een landelijk woonmilieu (zie tabel 10) Confrontatie behoefte en productie: kwantitatieve opgave Zuidplaspolder Confrontatie van de woningbehoefte (tabel 7 en 8) met de verwachte productie (tabel 9 en 10) leidt tot het aantal woningen waarvoor een plek gevonden moet worden op de nieuw te ontwikkelen locaties in de Zuidplaspolder. 1. Z5-gemeenten. De woningbehoefte van de Z5-gemeenten kan deels een plaats krijgen binnen het bestaand bebouwd gebied en de uitbreidingslocaties Westergouwe, Triangel, Esse Zoom en Vijfakkers-Noord. Waar dit niet kan, moet de behoefte een plaats krijgen op de nieuw te ontwikkelen locaties in de Zuidplaspolder: woningbehoefte Z5-gemeenten woningen realistische productie Z5-gemeenten woningen Te realiseren nieuwe locaties Zuidplaspolder woningen

14 14 2. Stadsregio Rotterdam. Uit een vergelijking van woningbehoefte en woningbouwmogelijkheden van de Stadsregio Rotterdam in dorpse en landelijke woonmilieus wordt geconcludeerd dat er voldoende capaciteit binnen de stadsregio is om te voorzien in de vraag naar dorpse woonmilieus. Voor landelijke woonmilieus is dit niet het geval: woningbehoefte landelijk wonen SRR woningen realistische productie landelijk wonen SRR woningen Te realiseren nieuwe locaties Zuidplaspolder woningen Tabel 11 Benodigde minimumproductie Zuidplaspolder (ZPP) Behoefte Capaciteit excl. ZPP Benodigde productie ZPP Z5 gemeenten SRR landelijk wonen Ventielfunctie ZPP Totaal Verondersteld benodigde aantal woningen voor opvang tegenvallers bij productie of locatiekeuze elders in de Zuidvleugel 3. Ventielfunctie Zuidplaspolder. De Zuidplaspolder is een van de weinige grote bouwlocaties die resteert in de Zuidvleugel. De Zuidplaspolder kan daarmee een belangrijke ventielfunctie vervullen: tegenvallende productie in bijvoorbeeld de Stadsregio Rotterdam of de Regio Haaglanden kan worden gecompenseerd door extra productie in de Zuidplaspolder. Voor een deel van de benodigde productie in de Zuidvleugel zijn locaties nog niet definitief bepaald, maar is de provinciale inzet om deze gedeeltelijk in de Zuidplaspolder te realiseren. Ook tegenvallers bij het aanwijzen en realiseren van deze nader te bepalen locaties kunnen gecompenseerd in de Zuidplaspolder. Vooralsnog wordt verondersteld dat deze ventielfunctie van de Zuidplaspolder in het totaal een productie met zich meebrengt van minimaal woningen. In de toekomst zal nog invulling worden gegeven aan zowel de kwantitatieve als kwalitatieve invulling van deze ventielfunctie. De provincie doet hiervoor, in samenspraak met de Z5-gemeenten en andere betrokkenen de komende maanden een voorstel. De totale benodigde productie in de Zuidplaspolder bestaat daarmee uit (tabel 11): realistische productie ten behoeve van de Z5 gemeenten woningen realistisch productie landelijk wonen voor SRR woningen ventielfunctie Zuidplaspolder woningen Totale realistische productie Zuidplaspolder woningen

15 15 Tabel 12 Deze woningen worden beschouwd als een startprogramma voor de periode Woningbouwproductie Z5 gemeenten Realistische productie Z5 excl ZPP Startprogramma realistische productie ZPP Totale realistische productie Kernstrategieën kwantitatieve opgave Zuidplaspolder: 1. Confrontatie van behoefte en verwachte realistische productie leidt tot een benodigde realistische productie van woningen in de periode in de Zuidplaspolder. Bij de planontwikkeling wordt uitgegaan van dit startprogramma om over-/onderproductie te voorkomen. 2. De woningbouwplannen worden eenvoudig faseerbaar, zodat de realistische productie kan worden aangepast aan de vraag. 3. Om de realistische productie tijdig te kunnen aanpassen aan de vraag wordt een monitor ontwikkeld waarin de daadwerkelijke woningbouwproductie van de Z5-gemeenten en de Stadsregio Rotterdam periodiek wordt vergeleken met de geraamde productie. De totale realistische productie van de Z5-gemeenten in de periode , die volgt uit tabel 9 en tabel 11, is weergegeven in tabel Kernstrategie kwantitatieve opgave Om te voorkomen dat er over-/onderproductie ontstaat: 1. wordt voor de woningproductie in de Zuidplaspolder uitgegaan van een startprogramma van woningen voor de periode Dit startprogramma dient als uitgangspunt voor de planontwikkeling. 2. wordt er voor gezorgd dat de woningbouwplannen in de Zuidplaspolder eenvoudig te faseren zijn, opdat de realistische productie kan worden aangepast aan de vraag. 3. wordt met het oog op het tijdig aanpassen van de realistische productie aan de vraag een monitor ontwikkeld waarin de daadwerkelijke woningbouwproductie in de Z5-gemeenten (inclusief de locaties in de Zuidplaspolder) en de Stadsregio Rotterdam periodiek wordt vergeleken met de geraamde productie.

16 16 4. Kwalitatieve opgave Zuidplaspolder In dit hoofdstuk wordt de kwalitatieve opgave voor nieuw te ontwikkelen locaties in de Zuidplaspolder beschreven. Voor de overige locaties van de Z5-gemeenten gelden de lokale woonvisies. De kwalitatieve opgave voor de nieuwe locaties in de Zuidplaspolder valt uiteen in de volgende onderdelen: gewenste woonmilieus mensen en hun woonwensen toekomstbestendig bouwen ouderen en mensen met een functiebeperking starters en lagere inkomens huisvesten van mensen 4.1. Gewenste woonmilieus Uitgangspunt van deze woonvisie is dat de woningbouw op de nieuw te ontwikkelen locaties in de Zuidplaspolder niet onnodig concurreert met woningbouw die gerealiseerd wordt elders in de Z5-gemeenten of de Stadsregio Rotterdam. De woonmilieus in de Zuidplaspolder moeten een aanvulling zijn op bestaande woonmilieus en op de woonmilieus die worden gerealiseerd in de uitbreidingslocaties Westergouwe, Triangel, Esse Zoom en Vijfakkers-Noord of die het gevolg zijn van herstructurerings- en woonmilieutransformatieprocessen in wijken van met name Gouda en Rotterdam. Om een aanvulling te zijn op dit aanbod aan woonmilieus worden de woningen in de Zuidplaspolder vooral gerealiseerd in een dorps of landelijk woonmilieu met een sterk accent op het laatstgenoemde. Hiervoor gelden de volgende overwegingen: In hoofdstuk 2 is reeds aangegeven dat de voorgenomen productie van de Z5-gemeenten buiten de Zuidplaspolder voor de helft plaats vindt in groen-stedelijke of -kleinstedelijke woonmilieus. Woningen in een dorps en landelijk woonmilieu vormen een aanvulling op deze voorgenomen productie. De behoefte vanuit de Stadsregio Rotterdam die een plaats moet krijgen in de Zuidplaspolder, bestaat (zie hoofdstuk 3) uit woningen in landelijke woonmilieus.

17 17 De Zuidplaspolder biedt kansen om bijzondere en voor de Randstad unieke woonmilieus te creëren en daarmee de diversiteit in het aanbod aan woonmilieus in de Zuidvleugel te vergroten. Bijzondere woonmilieus aanvullend op milieus elders in de Zuidvleugel kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan het tegengaan van de migratie van midden- en hogere inkomens uit de Zuidvleugel. Een uitzondering op de voorgaande woonmilieutypering geldt als bij de karakteristiek van een locatie een stedelijk of centrum-stedelijk woonmilieu past en tegemoet kan komen aan vooral de Goudse behoefte. De dorpse woonmilieus worden gerealiseerd als uitbreidingen van bestaande dorpen. Gezien vanuit de bestaande dorpen en de voorzieningen daarbinnen is het in hoge mate gewenst dat bewoners van deze uitbreidingen deel gaan uitmaken van de bestaande dorpsgemeenschap. Deel uitmaken van de dorpsgemeenschap is tevens een essentiële kwaliteit van het dorpse woonmilieu. Om het opnemen van nieuwe bewoners in de bestaande dorpsgemeenschap mogelijk te maken, moet het uitbreidingstempo van de dorpen passen bij de schaal van de bestaande kern. Dit is een leidend principe voor het bepalen van de fasering van de woningbouw. Binnen dit principe kan om redenen als versterking van het voorzieningenniveau gekozen worden voor een tijdelijke verhoging van de productie. Kernstrategieën gewenste woonmilieus: De woningproductie in de Zuidplaspolder wordt vooral gerealiseerd in dorpse en landelijke woonmilieus met een sterk accent op het laatstgenoemde. Het realisatietempo van de dorpsuitbreidingen is zodanig dat nieuwe bewoners kunnen worden opgenomen in de bestaande dorpsgemeenschap. Een tijdelijke ophoging van het productietempo om redenen als versterking van het voorzieningenniveau is mogelijk. De keuze voor de woonmilieus is leidend voor het bepalen van de plancapaciteit, benodigde voorzieningen en infrastructuur. Hoewel in dorpse woonmilieus rond centrumlocaties een zekere verdichting mogelijk is, is de keuze voor dorpse en landelijke woonmilieus leidend voor de keuze van woningtype, dichtheid en dergelijke en daarmee voor de plancapaciteit. De keuzes voor voorzieningen en infrastructuur volgen in principe hieruit. Kernstrategie gewenste woonmilieus: Om te zorgen dat de woonmilieus in de nieuw te ontwikkelen locaties in de Zuidplaspolder aanvullend zijn op bestaande en te realiseren woonmilieus elders in de Z5-gemeenten of de Stadsregio Rotterdam: 1. wordt de woningbouw op de nieuwe locaties in de Zuidplaspolder vooral gerealiseerd in een dorps of landelijk woonmilieu met een sterk accent op het landelijk woonmilieu. 2. wordt het realisatietempo van de dorpsuitbreidingen afgestemd op de schaal van de bestaande kern om te waarborgen dat de nieuwe bewoners onderdeel gaan vormen van de

18 18 bestaande gemeenschap, waarbij om redenen als versterking van het voorzieningenniveau gekozen kan worden voor een tijdelijke ophoging van de productie. 3. is de keuze voor de woonmilieus leidend voor de plancapaciteit en zijn voorzieningen en infrastructuur een afgeleide hiervan Mensen en hun individuele woonwensen In de nieuwe locaties in de Zuidplaspolder doen zich veel kansen voor om ruimte te scheppen voor het realiseren van woonwensen van individuele huishoudens via (collectief) particulier opdrachtgeverschap. Het in hoge mate honoreren van bewonerswensen bevordert het ontstaan van een ontspannen woonmilieu en maakt onderdeel uit van het unieke karakter van de nieuw te ontwikkelen locaties in de Zuidplaspolder. Een grote mate van individuele vrijheid is noodzakelijk, willen deze locaties bijdragen aan het tegengaan van de migratie van hogere inkomens naar locaties buiten de Zuidvleugel. De nieuwe locaties in de Zuidplaspolder moeten concurreren met locaties waar deze doelgroep via kaveluitgifte een grote mate van vrijheid krijgt. De sleutel tot succes ligt in het ontwikkelen van een sterk landschappelijk raamwerk waarin (collectief) particulier opdrachtgeverschap zich op natuurlijke wijze voegt. Onderdeel van ruimte scheppen voor individuele woonwensen is het mogelijk maken van combinaties van wonen en werken, wonen en recreëren en wonen en zorg. Hierbij wordt gedacht aan kantoor aan huis, bedrijven in de recreatieve sector of kleinschalige productiebedrijven of kleinschalige woonzorgcombinaties. De nadruk op (collectief) particulier opdrachtgeverschap verschilt per locatie: De landelijke woonmilieus lenen zich bij uitstek voor particulier opdrachtgeverschap. Juist tot de karakteristieken van deze woonmilieus hoort dat de bebouwing per kavel sterk verschillend is. Met name hier zijn ook combinaties van wonen en werken, wonen en recreëren en wonen en zorg mogelijk, afgestemd op de individuele behoefte. In de dorpse uitbreidingen hoort (collectief) particulier opdrachtgeverschap eveneens tot de karakteristieken. Op deze locaties kunnen meer randvoorwaarden aan de plannen gesteld worden. In het (centrum-)stedelijke woonmilieu past (collectief) particulier opdrachtgeverschap minder goed bij het beoogde karakter maar wordt gestreefd naar consumentgericht bouwen.

19 19 Kernstrategieën individuele woonwensen: 1. De mogelijkheden voor (collectief) particulier opdrachtgeverschap worden in de Zuidplaspolder zoveel mogelijk benut. Daarbij verschillen de accenten per woonmilieutype. 2. De Z5-gemeenten vinden het vanzelfsprekend dat marktpartijen en corporaties ruime mogelijkheden scheppen voor (collectief) particulier opdrachtgeverschap. Kernstrategie individuele woonwensen Gezien de gewenste rol van de Zuidplaspolder in het tegengaan van de migratie van hogere inkomens en als essentieel onderdeel van de kenmerken van de gewenste woonmilieus: 1. worden bij de ontwikkeling van de Zuidplaspolder de mogelijkheden voor (collectief) particulier opdrachtgeverschap zoveel mogelijk benut. De accenten verschillen daarbij per type woonmilieu. 2. vinden de Z5 gemeenten het vanzelfsprekend dat marktpartijen en corporaties ruime mogelijkheden scheppen voor individuen of groepen om als opdrachtgever op te treden Toekomstbestendig bouwen De woningbouw in de Zuidplaspolder moet toekomstbestendig zijn. Dat wil zeggen dat woningen en woonomgeving duurzaam, gezond, (sociaal) veilig, levensloopbestendig en flexibel moeten zijn en dat waar mogelijk meervoudig ruimtegebruik wordt toegepast. Dit alles stelt eisen aan stedenbouwkundig ontwerp, inrichting van de openbare ruimte, woningontwerp en materiaalgebruik. Duurzaam Duurzaam bouwen omvat maatregelen variërend van stedenbouwkundig ontwerp tot materiaalgebruik die de milieubelasting als gevolg van het bouwen zelf, het gebruik van de gebouwen en het verwijderen ervan, tot een minimum terugbrengt. De te bouwen woningen zullen in ieder geval moeten voldoen aan het Regionale Beleidskader Duurzaam Bouwen van het ISMH en de intentieverklaring Duurzame Woningbouw Midden-Holland (1996). Op het gebied van energie zijn er diverse opties voor levering van warmte via een lokaal warmtenet: warmte uit kassen, industrie of biomassa, koude-warmteopslag in de bodem, winning van aardwarmte. De toepassing hiervan kent beperkingen bij een landelijke woonmilieu met lage dichtheden. Extra besparingsmaatregelen op woningniveau of decentrale energieopwekking zijn dan een alternatief. Er volgt nog een afzonderlijke verkenning en uitwerking van het thema Energie voor de Zuidplas. Voor het thema Water zijn de aspecten genoemd in hoofdstuk 7 van het ISP uitgangspunt voor de woningbouw op de nieuw te ontwikkelen locaties in de Zuidplaspolder.

20 20 Gezond Iedereen is gebaat bij een woning die een gezond binnenmilieu garandeert en waarin ongevallen in en om het huis zo min mogelijk terug te voeren zijn op ontwerp en uitvoering van de woning. Zo is verbetering van de luchtkwaliteit een principe voor inrichting van een gebied. Woning en woonomgeving moeten voldoen aan actuele kwaliteitseisen die de gezondheidsrisico s verminderen en het lichamelijk en geestelijk welzijn van bewoners bevorderen. Sociaal veilig (Sociaal) veilig bouwen is er op gericht de kansen op inbraak, vandalisme en overlast te verminderen en het veiligheidsgevoel te verhogen. Door een goed stedenbouwkundig en woningontwerp vermindert de kans op criminaliteit. Woning en woonomgeving voldoen aan actuele kwaliteitseisen die leiden tot een inbraakveilige woning en een sociaal veilige woonomgeving met als richtlijn hiervoor het Politiekeurmerk Veilig Wonen Nieuwbouw. Levensloopbestendig en flexibel Levensloopbestendig betekent dat woningen en woonomgeving geschikt zijn voor alle generaties, ook als mensen een functiebeperking hebben of zorgbehoeftig zijn, doordat er een breed en divers aanbod aan woningen met een hoge woonkwaliteit, woonzorgcombinaties en dienstverlening aanwezig is. In het gebied is een combinatie van woningen en voorzieningen mogelijk die een gelijkwaardig alternatief bieden voor groepen die nu nog grotendeels intramuraal gehuisvest zijn. In landelijke woonmilieus ligt dit aanbod minder voor de hand. Flexibiliteit wil zeggen dat woningen en woonomgeving aangepast kunnen worden aan veranderende omstandigheden of andere doelgroepen. Levensloopbestendig en flexibel maakt het beide gewenst dat woningen en woonomgeving extra toegankelijk, gebruikvriendelijk, makkelijk aanpasbaar en eventueel uitbreidbaar zijn volgens de richtlijnen van WoonKeur, ongeacht het woonmilieu. Meervoudig ruimtegebruik Meervoudig ruimtegebruik gaat uit van combinatie van functies met als doel beperking van het ruimtebeslag. De dorpsuitbreidingen in de Zuidplaspolder bieden mogelijkheden hiertoe zoals het realiseren van woningen boven een school. In een stedelijk woonmilieu is meervoudig ruimtegebruik een vanzelfsprekendheid. De mogelijkheden tot meervoudig ruimtegebruik worden zoveel mogelijk benut.

21 21 Kernstrategie toekomstbestendig bouwen: 1. Woningen en woonomgeving in de Zuidplaspolder worden toekomstgericht gebouwd, dat wil zeggen duurzaam, gezond, (sociaal) veilig, levensloopbestendig en flexibel. 2. In de dorpsuitbreidingen en de Gouweknoop worden de mogelijkheden van meervoudig ruimtegebruik waar mogelijk benut. 3. De Z5-gemeenten stimuleren het gebruik van het instrument GPRgebouw. GPR-gebouw De Z5-gemeenten stimuleren het gebruik van het instrument GPR-gebouw bij woningbouwplannen. Dit is een instrument dat ontwerpgegevens van een (woon)gebouw omzet in prestaties voor kwaliteit en duurzaamheid (energie, afval, water, gezondheid, veiligheid en levensloopbestendigheid) waarmee partijen eenduidig en toetsbare afspraken kunnen maken bij nieuwbouwplannen en dat voldoende vrijheid aan ontwerpers biedt. Kernstrategie toekomstbestendig bouwen Om te waarborgen dat woningen en woonomgeving in de Zuidplaspolder zoveel mogelijk toekomstbestendig zijn: 1. worden woningen en woonomgeving duurzaam, gezond, (sociaal) veilig, levensloopbestendig en flexibel gebouwd en ingericht. 2. worden in de dorpsuitbreidingen en de Gouweknoop de mogelijkheden voor meervoudig ruimtegebruik zoveel mogelijk benut. 3. stimuleren de Z5-gemeenten het gebruik van het instrument GPR-gebouw Ouderen en mensen met een functiebeperking Volgens de provinciale woningbehoefteraming (WBR) 2004 groeit de woningbehoefte in Zuid- Holland door tot na De aard van de groei verandert echter sterk: er komen alleen nog kleine huishoudens (alleenstaanden en éénoudergezinnen) bij. Een toenemend deel van de alleenstaanden betreft ouderen, die na het overlijden van hun partner alleen achterblijven. Er is een stijgende behoefte aan woningen geschikt voor ouderen en er worden hogere eisen gesteld aan leefomgeving en voorzieningen. Daarbij spelen de extramuralisering van zorginstellingen en de wens van ouderen tot langer zelfstandig wonen eveneens een rol. De provincie streeft ernaar dat 40% van de berekende regionale woningbehoefte wordt gedekt door nultredewoningen. In Midden-Holland is het Pact van Savelberg (afgesloten in 2004) op het gebied van wonen met zorg en welzijn uitgangspunt van beleid. In het Pact wordt beschreven wat er nodig is om in 2015 in de regio voldoende aanbod te realiseren aan levensloopbestendige en andere voor ouderen en mensen met een lichamelijke, verstandelijke, psychische of maatschappelijke functiebeperking geschikte woningen en woonvormen. De Z5-gemeenten hebben ieder een lokaal

22 22 Tabel 13 Kengetallen woonzorgvoorzieningen (bron: planologische kengetallen Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg) Woonvorm Aantal won. 1 beschermd wonen (woonvorm met 24 uurs begeleiding en toezicht) 25 verzorgd wonen (woonzorgcomplex, zorg op afroep) 155 levensloopbestendig wonen (functioneel geschikt voor ouderen, loopafstand 500 van voorzieningen) nultrede wonen (toegankelijke woningen) Aantal woningen per inwoners of woningen. Scenario Presto, versnelde inzet op extramuralisering uitvoeringsplan voor het Pact. In het Pact is uitgegaan van de bevolkingontwikkeling van de regio en is nog geen rekening gehouden met woningbouw in de Zuidplaspolder. De doelstelling van het Pact van Savelberg is een voldoende aanbod aan woningen en voorzieningen zodat ouderen en mensen met een functiebeperking binnen de eigen regio zelfstandig kunnen blijven wonen. Deze doelstelling vormt ook uitgangspunt voor de ontwikkeling van de Zuidplaspolder. In dorpse en stedelijke woonmilieus wordt daarom aandacht besteed aan het realiseren van woningen geschikt voor ouderen en mensen met een functiebeperking, kleinschalige woonvormen waar ook zorg geleverd kan worden en ontmoetings- en contactmogelijkheden. Het realiseren van geschikte woningen voor ouderen is tevens een belangrijk middel om de doorstroming te bevorderen en daarmee meer mogelijkheden voor starters en lagere inkomens te creëren binnen de bestaande woningvoorraad. In meer landelijke woonmilieus ligt het realiseren van specifieke woningen of woonvormen voor ouderen en mensen met een functiebeperking minder voor de hand gezien de afstand tot voorzieningen. Voor de behoefteberekening voor de nieuw te ontwikkelen locaties in de Zuidplaspolder, die buiten de afspraken van het Pact van Savelberg vallen, wordt uitgegaan van de actuele Planologische Kengetallen van het Aedes-Actiz Kenniscentrum Wonen-Zorg, de opvolger van de Planologische Kengetallen van het Innovatieprogramma Wonen en Zorg (zie tabel 13). Passend bij toekomstbestendige woongebieden is voor de nieuw te ontwikkelen locaties in de Zuidplaspolder uitgegaan van scenario Presto, dat inzet op een versnelde extramuralisering. Kernstrategieën ouderen en mensen met een functiebeperking: 1. Met name in dorpse en stedelijke woonmilieus worden overeenkomstig de doelstelling van het Pact van Savelberg en de bijbehorende lokale uitvoeringsplannen voldoende voor ouderen en mensen met een functiebeperking geschikte woningen gerealiseerd evenals kleinschalige vormen van wonen met zorg en welzijn. De planologische kengetallen uit tabel 13 zijn hierbij richtsnoer. 2. Woningen en wijken worden zoveel mogelijk levensloopbestendig gemaakt. Kernstrategie ouderen en mensen met een beperking Met het oog op de voortschrijdende vergrijzing, extramuralisering van de zorg en de wens om langer zelfstandig te blijven wonen: 1. worden (overeenkomstig de doelstelling van het Pact van Savelberg en de lokale uitvoeringsplannen van de Z5-gemeenten) in de Zuidplaspolder met name in dorpse en stedelijke woonmilieus voldoende woningen gerealiseerd geschikt voor ouderen en mensen met een functiebeperking alsmede kleinschalige woonvormen waar zorg geleverd kan worden en ontmoetingsmogelijkheden zijn. 2. worden woningen en wijken zoveel mogelijk levensloopbestendig gemaakt.

23 23 Tabel 14 Programma sociale sector per woonmilieu Woonmilieu Productie % sociale sector Landelijk woonmilieu % 1 Dorps woonmilieu % (centrum-)stedelijk woonmilieu % Totaal % 1 In dit woonmilieu kan een beperkt aantal woningen in de sociale sector worden gerealiseerd Starters en lagere inkomens In de provinciale woonvisie heeft de provincie aangegeven er naar te streven dat, gezien de beperkte kansen van starters en lagere inkomens op de woningmarkt, 30% van de totale woningproductie in een regio als sociale woningbouw (huur- en koop) plaatsvindt. Als de regio aantoont een effectief doorstromingsbeleid te voeren, kan een streefpercentage van 25% overeengekomen worden. In regionaal verband moet worden bepaald hoe de verdeling is van de productie in de sociale woningbouw over de diverse deelgebieden. In de regio Midden-Holland moet deze regionale afstemming tussen de verschillende deelgebieden nog plaatsvinden. Het streefpercentage van 30% sociale woningbouw geldt voor de productie in de Zuidplaspolder ten behoeve van de Z5-gemeenten (1.300 woningen). Ook voor de productie ten behoeve van de ventielfunctie voor de Zuidvleugel (2.500 woningen) kan deze eis gesteld worden. Voor de productie ten behoeve van de Stadsregio Rotterdam geldt het streefpercentage van 30% sociale woningbouw niet. Zoals eerder aangegeven omvat deze behoefte woningen in een landelijk ( dun duur ) woonmilieu, bedoeld om de migratie van midden- en hogere inkomens tegen te gaan. Op basis van deze overwegingen omvat het gewenste aandeel sociale woningbouw in de nieuw te ontwikkelen locaties in de Zuidplaspolder, uitgaande van een productie van woningen, woningen (16%). Voor de nieuw te ontwikkelen locaties in de Zuidplaspolder geldt dat het percentage sociale woningbouw afhankelijk is van het type woonmilieu 3 :. De dorpse woonmilieus richten zich voor een groot deel op de opvang van de eigen behoefte. Hier mag een inhaalvraag worden verwacht van jonge starters die wachten tot er betaalbare (nieuwbouw)woningen beschikbaar komen. In deze dorpsuitbreidingen wordt 30% van de woningen in de sociale woningbouwsector gerealiseerd.. De landelijke woonmilieus zijn met name gericht op het vasthouden van mensen die nu wegtrekken naar landelijke woonmilieus buiten de Zuidvleugel. Om deze reden wordt voor deze woonmilieus geen minimumpercentage voor het aandeel sociale woningbouw gehanteerd. Dit sluit niet uit dat er in deze woonmilieus voor specifieke groepen een beperkt aantal woningen in de sociale woningbouwsector kan worden gerealiseerd. Er wordt in 3 Zie voor nadere uitleg over locaties en aantallen hoofdstuk 5.