Bevolkings- en woningbehoefteprognose Noord-Brabant. actualisering Brabantse Agenda Wonen

Transcriptie

1 Bevolkings- en woningbehoefteprognose Noord-Brabant Hart van Brabant 28 augustus 2017 Niek Bargeman Senior adviseur bevolking en wonen Provincie Noord-Brabant actualisering Brabantse Agenda Wonen

2 Bevolkings- en woningbehoefteprognose, actualisering 2017 Hoofdlijnen methodiek IPB-Primos-model Gemeente als basis-rekeneenheid - gemeentespecifieke bevolking als basis ( ) Koppeling met CBS/PBL-prognoses - actuele bevolkings- en huishoudensprognoses (2014 / 2015 / 2016) - nationale lijn m.b.t. geboorte, sterfte, buitenlandse migratie, huishoudens ontwikkelingen Regio- en gemeentespecifieke verschillen in demografie Prognose gepubliceerd: 31 mei 2017 ///

3 Systematiek prognose BEVOLKING HUISHOUDENS minus bevolking in instellingen en tehuizen (geen 'verblijfsobject met een woonfunctie') WONINGBEHOEFTE minus huishoudens 'vrijwillig in niet-woning' (geen 'verblijfsobject met een woonfunctie') incl. aannames leegstand en incl./excl. inloop woningtekort (bandbreedte) WONINGVOORRAAD de 'BAG' als basis (sub)regionale afspraken over gemeentelijk woningbouwprogramma WONINGBOUWPROGRAMMA

4 Bevolkings- en woningbehoefteprognose, actualisering 2017 Onderdelen van de prognose Ontwikkeling vruchtbaarheid (aantal geboorten) Ontwikkeling levensverwachting (aantal sterfgevallen) Buitenlandse migratie (in lijn met nationale CBS-prognose) Binnenlandse migratie (langetermijntrend) Huishoudensontwikkeling Ontwikkeling woningbehoefte en woningvoorraad

5 Toename sterfte, afname natuurlijke aanwas Natuurlijke bevolkingsgroei Noord-Brabant, feitelijk prognose geboorte sterfte natuurlijke aanwas

6 Recent sterke toename buitenlands migratiesaldo Migratiesaldi Noord-Brabant, totale migratiesaldo feitelijk prognose binnenlands migratiesaldo buitenlands migratiesaldo

7 Afnemende bevolkingsgroei, lichte krimp vanaf begin jaren 40 Bevolkingsgroei Noord-Brabant, totale bevolkingsgroei natuurlijke aanwas totale migratiesaldo feitelijk begin jaren '40: omslagpunt van groei naar (lichte) krimp prognose begin jaren '30: natuurlijke aanwas slaat om in natuurlijke afname = meer sterfte dan geboorte

8 Afnemende bevolkingsgroei Bevolkingsgroei, regionaal, bevolking bevolkingsgroei bevolking Noord-Brabant Stedelijke concentratiegebieden Landelijke gebieden RRO West-Brabant RRO Midden-Brabant RRO Noordoost-Brabant RRO Zuidoost-Brabant groei-indices (2017 = 100) (2025 = 100) (2040 = 100) (2017 = 100) Noord-Brabant 102,8 102,4 99,7 105,0 Stedelijke concentratiegebieden 103,5 104,1 101,1 108,9 Landelijke gebieden 101,1 98,3 96,3 95,6 RRO West-Brabant 102,4 101,1 98,9 102,3 RRO Midden-Brabant 103,3 103,7 100,8 108,0 RRO Noordoost-Brabant 102,7 102,5 99,4 104,6 RRO Zuidoost-Brabant 103,1 102,8 100,1 106,1

9 Steeds meer gemeenten krijgen te maken met bevolkingsafname (verdeling aantal gemeenten naar groei of krimp (gemiddeld jaarlijks)) Noord-Brabant Stedelijk concentratiegebied Landelijk gebied

10 gemiddeld jaarlijkse bevolkingsgroei (of krimp) 2005 t/m 2014 Groei en krimp per gemeente

14 Sterk veranderende leeftijdssamenstelling: ouderen hebben de toekomst Leeftijdsopbouw Noord-Brabant

15 Vergrijzing is rond 2040 op haar hoogtepunt Percentage 65+-ers en 75+-ers Noord-Brabant, Percentage 65+-ers Stedelijke en landelijke gebieden,

16 Veranderingen in huishoudenssamenstelling Tot 2050 komen er in Noord-Brabant nog zo n huishoudens bij. Vooral het aantal alleenstaanden groeit sterk. Verwacht wordt dat in 2050 van alle huishoudens 42% een eenpersoonshuishouden is. Door de vergrijzing neemt vooral het aantal oudere alleenstaanden (75+) sterk toe..

17 Vooral toename van eenpersoonshuishoudens

18 Sterke toename aantal alleenstaande ouderen

19 Ontwikkeling van de Brabantse woningvoorraad De komende jaren wacht Brabant nog een behoorlijke woningbouwopgave. Tot 2030 zal de woningvoorraad nog met tot woningen moeten toenemen, gemiddeld zo n woningen (netto) per jaar. Dit om de verwachte groei van het aantal huishoudens op te kunnen vangen en bestaande woningtekorten zo veel mogelijk terug te dringen. Regionaal zijn er grote en toenemende verschillen in groei van de woningvoorraad. In lijn met het provinciale verstedelijkingsbeleid concentreert de groei zich in de stedelijke gebieden.

20 Groei woningvoorraad Groei woningvoorraad, regionaal, woningvoorraad groei van de woningvoorraad (scenario 'hoog') woningvoorraad Noord-Brabant Stedelijke concentratiegebieden Landelijke gebieden RRO West-Brabant RRO Midden-Brabant RRO Noordoost-Brabant RRO Zuidoost-Brabant groei-indices (2017 = 100) (2025 = 100) (2040 = 100) (2017 = 100) Noord-Brabant 107,7 105,3 100,8 114,2 Stedelijke concentratiegebieden 108,0 106,6 102,3 117,8 Landelijke gebieden 106,8 101,8 96,9 105,4 RRO West-Brabant 106,9 103,7 99,8 110,7 RRO Midden-Brabant 107,8 106,1 102,3 116,9 RRO Noordoost-Brabant 108,2 105,9 100,3 114,9 RRO Zuidoost-Brabant 107,8 105,7 101,4 115,6

21 Tot 2030 nog woningen toe te voegen aan de voorraad Groei woningvoorraad Noord-Brabant, feitelijke groei prognose 2014 prognose 2017 (scenario 'hoog') prognose 2017 (scenario 'laag')

22 Brabantse Agenda Wonen Doel Aantrekkelijk woon-, leef- en vestigingsklimaat (Agenda van Brabant) - belangrijke vestigingsplaatsfactor (economische betekenis) - het wonen als centrale factor: > goed functionerende woningmarkt (provinciaal én regionaal belang) > meerwaarde van het wonen, raakt aan breed palet van uitdagingen > urgentie: wonen optimaal inzetten voor ruimtelijk-kwalitatieve doelen - versnellen woningbouw, vernieuwen en verduurzamen bestaande voorraad, zorgvuldig inpassen behoefte aan nieuwe woonruimte

23 Goed functionerende regionale woningmarkt wonen draagt optimaal bij aan versterken van kwaliteiten van Brabant Voldoende woningbouw (versnelling woningbouwproductie) Gevarieerd aanbod, dat aansluit op de vraag Kwaliteitsverbetering bestaande woningvoorraad en woonomgeving Inbreiden, herstructureren, transformeren en herbestemmen van leegstaand vastgoed bijdrage van het wonen aan ruimtelijk-kwalitatieve opgaven in stad én dorp; zorgvuldig en zuinig ruimtegebruik

24 Goed functionerende regionale woningmarkt wonen draagt optimaal bij aan versterken van kwaliteiten van Brabant Realisme en flexibiliteit in planning en programmering dynamiek woningmarkt, verander(en)de woonwensen, onvoorziene ruimtelijke ontwikkelingen Regionaal afgewogen planaanbod voor woningbouw - kwantitatief, kwalitatief en ruimtelijk - grootschalige gebiedsontwikkelingen (m.n. uitbreidingslocaties) - complementaire gemeenten in een complete regio

25 Brabantse Agenda Wonen 4 hoofdlijnen 6 richtinggevende principes (RP) 3 kernactiviteiten voor vervolg

26 Brabantse Agenda Wonen 1. Accent op duurzame verstedelijking Woningbouwprogramma optimaal inzetten op binnenstedelijke (transformatie)locaties en voor herbestemmen leegstaand vastgoed (RP 1) Woningbouw biedt nog een behoorlijk programma in andere vastgoedmarkten hoeft er (per saldo) niet veel meer te worden toegevoegd aan m 2 of is zelfs sprake van (verdere) afname Ruim baan voor goede plannen in bestaand stedelijk gebied van stad en dorp (RP 2) Zorgvuldig gaat voor zuinig

27 Woningvoorraad: vooral tot 2030 nog behoorlijke opgave

28 Brabantse Agenda Wonen Relatie met prognose-uitkomsten Prognose 2017 > Noord-Brabant: tot 2030 nog woningen toe te voegen (+11%) (driekwart van de opgave tot 2050) > Midden-Brabant: tot 2030 nog woningen toe te voegen (+11%) (tweederde van de opgave tot 2050) Demografisch momentum ; accent op komende jaren (< 2030); urgentie geboden Vinex-anders

29 Brabantse Agenda Wonen 2. Meer nadruk op de bestaande woningvoorraad Accentverschuiving: van nieuwbouw naar vernieuwbouw Meer nadruk op bestaande voorraad (RP 3) - herstructurerings- en transformatieopgaven (vervangende nieuwbouw, sociale dimensie) - energetisch verduurzamen - levensloopbestendig - herbergend vermogen

30 Brabantse Agenda Wonen 3. Vraaggericht planaanbod en nieuwe woonvormen Woningbouwplannen worden vraaggericht ontwikkeld (RP 4) - strategische toevoegingen ( verrijk het bestaande ) - toenemende differentiatie van de vraag - nieuwe woonvormen en -concepten - tijdelijke woonvormen spoedzoekers / permanente tijdelijkheid / snel toegankelijk, flexibel, betaalbaar, basic Voorwaarde: realistisch en flexibel planaanbod (RP 5)

31 Brabantse Agenda Wonen 4. Vernieuwing van de regionale samenwerking en afspraken Versterking regionale samenwerking: complementaire gemeenten (RP 6) Regionale opgaven en prioriteiten (RP 6) Schaalniveau waarop de regionale woningmarkten functioneren (functionele samenhang, daily urban system ) Niet de aantallen maar de kwaliteiten centraal (ruim baan voor goede plannen ) i.p.v jaarlijkse kwantitatieve afspraken, aansluiten op ritme van provinciale prognose Regionaal afgewogen planaanbod (kwantitatief, kwalitatief én ruimtelijk), aandacht voor grootschalige gebiedsontwikkelingen en uitbreidingslocaties (RP 6)

32 Regionaal perspectief op bouwen en wonen Actuele visie op de regionale woningmarkt Langetermijnperspectief, met doe-agenda voor korte termijn Regiospecifieke prioriteiten, ruimte voor lokaal maatwerk Vernieuwde regionale afspraken over planning en programmering Wonen inzetten om ruimtelijke kwaliteit te versterken en leegstand te verminderen > regionale transformatiepotenties in beeld

33 Regionaal perspectief op bouwen en wonen Vernieuwen en versterken van de regionale samenwerking Samenwerkende gemeenten aan zet Voortbouwend op lopende trajecten in de regio s Vormvrij, maar niet vrijblijvend De 4 lijnen en 6 richtinggevende principes als leidraad Provinciale rol: kennis en onderzoek, richting geven, beweging stimuleren, faciliteren

34 Brabantse Agenda Wonen Drie kernactiviteiten voor vervolg in 2017/2018 Opstellen regionale perspectieven op bouwen en wonen, incl. woningbouwafspraken en een concrete uitvoerings- en vervolgagenda In beeld brengen van de transformatiepotenties Verkenning van complexe transformatieopgaven op minder courante locaties (M7 als eerste insteek)