voor praktijkonderwijs OPDC Dordrecht

Transcriptie

1 JAARVERSLAG EN JAARREKENING 2014 STICHTING voor praktijkonderwijs OPDC Dordrecht

2 INHOUDSOPGAVE 1 INLEIDING VERSLAG BESTUUR ALGEMEEN INSTELLINGSBELEID BELEIDSVOORNEMENS BELEIDSREALISATIE Strategie en beleid Personeelsbeleid Middelen en voorzieningen Prestatiebox FINANCIEEL BELEID Ontwikkelingen en risico s Financiële positie per 31 december Analyse resultaat Investeringen en financieringsbeleid Treasuryverslag Bedrijfsvoering Continuïteitsparagraaf JAARREKENING BALANS PER 31 DECEMBER 2014 (na resultaatbestemming) STAAT VAN BATEN EN LASTEN KASSTROOMOVERZICHT ALGEMENE TOELICHTING Activiteiten Verbonden partijen Kasstroomoverzicht Schattingen GRONDSLAGEN VOOR WAARDERING VAN ACTIVA EN PASSIVA Algemeen Materiële vaste activa Voorraden Vorderingen Liquide middelen Eigen vermogen Voorzieningen GRONDSLAGEN VOOR BEPALING VAN HET RESULTAAT Algemeen Opbrengstverantwoording Overheidssubsidies Afschrijvingen op materiële vaste activa Personeelsbeloningen Bijzondere posten Financiële baten en lasten TOELICHTING OP BALANS PER 31 DECEMBER Activa Passiva TOELICHTING OP STAAT VAN BATEN EN LASTEN Toelichting op de baten Toelichting op de lasten Toelichting op de financiële baten en lasten STAAT VAN BATEN EN LASTEN SECTOREN STICHTING NIET UIT DE BALANS BLIJKENDE RECHTEN EN VERPLICHTINGEN OVERIGE GEGEVENS Stichting voor praktijkonderwijs OPDC Dordrecht Pagina 2 van 38 Jaarverslag en jaarrekening 2014

3 4.1. VOORSTEL RESULTAATBESTEMMING GEBEURTENISSEN NA BALANSDATUM ONDERTEKENING BESTUUR CONTROLEVERKLARING LEESWIJZER De stichting voor praktijkonderwijs OPDC Dordrecht legt met dit jaarverslag verantwoording af over het gevoerde beleid in 2014 en de resultaten hiervan. Het jaarverslag is in eerste instantie bedoeld voor het bestuur en de externe stakeholders, daarnaast voor de het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap ( Het laat zien hoe de stichting vorm gegeven heeft aan haar beleid, en hoe beschikbaar gestelde middelen zijn ingezet. Het jaarverslag bestaat uit vier hoofdstukken. Naast het verslag van het bestuur in hoofdstuk 1 wordt in hoofdstuk 2 aan de hand van de speerpunten in het jaarplan 2014 verslag gedaan van de activiteiten. Hoofdstuk 3 bevat de financiële verantwoording met de integrale jaarrekening. Hoofdstuk 4 bevat overige gegevens, zoals de resultaatbestemming en de controleverklaring. Stichting voor praktijkonderwijs OPDC Dordrecht Pagina 3 van 38 Jaarverslag en jaarrekening 2014

4 1 INLEIDING De stichting voor praktijkonderwijs OPDC Dordrecht is verantwoordelijk voor het in stand houden en ontwikkelen van een school voor praktijkonderwijs- OPDC te Dordrecht. Het bestuur van de stichting bestaat uit drie leden. Op 31 december 2014 luidde de samenstelling van het bestuur als volgt: a. een lid en tevens voorzitter vanaf , namens het bestuur van de Stichting voor Openbaar Onderwijs in Dordrecht: mevr. drs. M.E.M van der Krogt; b. een lid en tevens penningmeester, namens het bestuur van de Stichting H3O: de heer drs. J. Ramaker; c. een lid en tevens voorzitter tot , namens het bestuur van de Stichting Wellant te Houten: mevr. drs. G.A. Huizinga-Mijnhart, lid te Dordrecht. Per 1 augustus 2014 heeft de Stichting Wellant zich teruggetrokken uit het bestuur van de stichting voor praktijkonderwijs OPDC Dordrecht. Vanwege de invoering van passend onderwijs per 1 augustus 2014 is er een nieuw samenwerkingsverband opgericht waarin de Stichting Wellant participeert. Het bestuur vormde tot 1 augustus 2104 zowel het bevoegd gezag van de Hans Petrischool, school voor praktijkonderwijs als bedoeld in het Wet op het Voortgezet Onderwijs, als van het Samenwerkingsverband Voortgezet Onderwijs Dordrecht. Vanaf 1 augustus 2014 is het bestuur bestaande uit de leden genoemd onder a en b, het bevoegd gezag van de Hans Petrischool geworden. Bezien vanuit het Samenwerkingsverband VO Dordrecht werd het bestuur in feite gevormd door de besturen van de drie scholengemeenschappen in Dordrecht. Dat onderstreept het doel van de stichting om alles wat met leerlingenzorg te maken heeft inclusief de praktijkschool als voorziening daarin eigendom te laten zijn van zijn voornaamste belanghebbenden. Het bestuur vergaderde in het afgelopen jaar tot 1 augustus keer met de directeur van de Hans Petrischool en de interim-coördinator van het Samenwerkingsverband VO Dordrecht. In de vergaderingen zijn personeelsbeleid, onderwijskwaliteit, begrotingen, realisatiecijfers, de jaarrekening, de voortgang van het jaarplan en de zorgplannen en de rapportages van de directeur en coördinator besproken. Na 1 augustus 2014 heeft het bestuur 2 keer vergaderd met de directeur van de Hans Petrischool over bovengenoemde onderwerpen. In 2014 is door het bestuur veel energie gestoken in de voorbereidingen om te komen tot een nieuw samenwerkingsverband in het kader van passend onderwijs, welke inmiddels per 1 augustus 2014 is opgericht. Vanwege ziekte van de coördinator van het Samenwerkingsverband VO Dordrecht dhr. T. van den Bergh is dhr. W. Kolthof per 1 augustus 2013 benoemd tot interim-coördinator. Deze functie heeft hij bekleed tot 1 augustus Vanaf die datum is hij gedetacheerd vanuit de Hans Petrischool naar het nieuwe samenwerkingsverband. De directeur heeft van het bestuur de opdracht om te komen tot een meerjarig schoolplan, waarin de visie en doelen op onderwijs, organisatie, de relatie met de omgeving en bedrijfsvoering verbonden zijn en gekoppeld zijn aan concrete doelstellingen. Bestuur en directie voeren op regelmatige basis gesprekken over de voortgang van dit ingezette traject. Het bestuur heeft verder door het afleggen van een tweetal werkbezoeken aan de Hans Petrischool, vorm en inhoud gegeven aan haar bestuurlijke taak. mevr. drs. M.E.M van der Krogt voorzitter Bestuur Stichting voor praktijkonderwijs OPDC Dordrecht Pagina 4 van 38 Jaarverslag en jaarrekening 2014

5 2 VERSLAG BESTUUR 2.1 ALGEMEEN INSTELLINGSBELEID Algemeen Naam : Stichting voor Praktijkonderwijs OPDC Dordrecht Adres / Postadres : Anna van Saksenstraat 11 Plaats : Dordrecht Telefoon : info@hanspetri.nl Internetsite : Bestuursnummer : Voorzitter bestuur : mevr. drs. M.E.M. van der Krogt Directeur : dhr. L. Verhoef Organisatie Juridische structuur De organisatie heeft de stichtingsvorm als rechtspersoon. De stichting is opgericht op 5 juli Organisatiestructuur De stichting heeft een model met een bestuur en directie. Het bestuur voert maandelijks overleg met de directie. Sinds 2013 is de administratie en planning- en controlfunctie uitbesteed aan stichting H3O. Deskundigen van stichting H3O zijn ook op afroep beschikbaar voor advies op het gebied P & O en huisvesting. Omdat er geen formele scheiding is tussen het bestuur en het intern toezicht is in dit jaarverslag geen verslag van het intern toezicht opgenomen. Kernactiviteiten De stichting draagt de verantwoordelijkheid voor het in stand houden van een school voor praktijkonderwijs-opdc te Dordrecht. Er is nog geen strategisch beleidsplan. Deze is in voorbereiding. De activiteiten vinden plaats op basis van het jaarplan 2014 voor de Hans Petrischool en het zorgplan voor het Samenwerkingsverband VO Dordrecht. In de begroting 2014 zijn de beleidsvoornemens en de daarvoor benodigde middelen met elkaar in verband gebracht. In dit jaarverslag kunnen de beleidsvoornemens en de realisatie met elkaar worden vergeleken. Doelstelling, missie, visie en waarden Doelstelling De stichting wil zich onderscheiden door het zoeken van samenwerking in alles wat tot de plaatselijke en algemene belangen van het praktijkonderwijs-opdc behoort. Missie en visie Samenwerkingsverband VO Dordrecht De missie van het samenwerkingsverband is dat alle Dordtse kinderen in Dordrecht op het bij hen passende niveau onderwijs moeten kunnen ontvangen. We streven naar een ongehinderde en ononderbroken schoolcarrière voor alle leerlingen. We streven er naar de eventuele belemmeringen die zich daarbij kunnen voordoen op het geëigende niveau het hoofd te bieden. Het samenwerkingsverband houdt een PCL-VO in stand die zich niet alleen met de aanvraag van beschikkingen voor leerwegondersteuning en praktijkonderwijs bezig houdt, maar zich ook bekommert om leerlingen die om welke reden dan ook vastgelopen zijn in het onderwijs, de thuiszitters inbegrepen. In verband met de invoering van Passend On- Stichting voor praktijkonderwijs OPDC Dordrecht Pagina 5 van 38 Jaarverslag en jaarrekening 2014

6 derwijs is de PCL met ingang van 1 augustus 2014 vervangen door een Loket bij het nieuwe samenwerkingsverband. Dit Loket geeft de noodzakelijke toelaatbaarheidsverklaringen af ten behoeve van plaatsing in het (V)SO en SBO. Ook de ondersteuningsverklaringen ten behoeve van de inzet van begeleiders Passend Onderwijs (voorheen ambulante begeleiders) en plaatsing in het OPDC worden door het Loket afgegeven. Ten behoeve van de aanvragen van scholen van beschikkingen voor leerwegondersteuning en praktijkonderwijs blijft een beperkte PCL bestaan. Het samenwerkingsverband houdt verder een dienstencentrum en een rebound (opvangvoorziening voor tijdelijk onderwijs) in stand. Het tijdelijk onderwijs is bestemd voor leerlingen van 12 tot 17/18 jaar die in hun ontwikkeling worden geremd of geblokkeerd, maar die op grond van wettelijke bepalingen van praktijkonderwijs zijn uitgesloten. Het orthopedagogisch en didactisch centrum (OPDC) wil deze groep VO-leerlingen bedienen: het dienstencentrum (zorgloket) en het tijdelijk onderwijs (rebound en onderwijsopvang). De wettelijke basis hiertoe vormen artikel 1h, 3 e lid en 7 e lid van de WVO (resp. voor het OPDC en de centrale dienst). Het OPDC is per 1 augustus 2014 overgeheveld naar de Hans Petrischool. Het samenwerkingsverband streeft een nauwe samenwerking na met de partners in de zorgketen: bureau Jeugdzorg, bureau Leerplicht en VSV, Careyn. Het samenwerkingsverband wil nauw samenwerken met de gemeente Dordrecht. De WMO-taken van de gemeente en de taken van het samenwerkingsverband moeten naadloos op elkaar aansluiten. Product daarvan is de één kind/gezin één plan gedachte. Missie en visie Hans Petrischool De Hans Petrischool voor praktijkonderwijs is bestemd voor leerlingen van 12 tot 17/18 jaar met aantoonbare leerachterstanden als gevolg van beperkte vermogens (IQ) of sociaal-emotionele belemmeringen. Daar hoort de missie bij dat iedere leerling van de Hans Petrischool als medewerker eerst via stage en daarna middels plaatsing op een voor hem of haar geschikte arbeidsplaats werkt. Daarnaast kan hij of zij voor zichzelf zorgen en zich staande houden in de samenleving. Op de Hans Petrischool wordt competentiegericht gewerkt. Het onderwijs wordt vorm gegeven d.m.v. individuele leerroutes voor de leerling. Het verwerven van de benodigde competenties (leerproces) is afgeleid van de praktijk (wat ze straks moeten kennen en kunnen). De context van de leer- en werkwereld staat centraal, waardoor er sprake is van geïntegreerd aanbieden. Met behulp van een individueel ontwikkelingsplan (iop) leert de leerling sturing geven aan zijn ontwikkeling. Daarbij fungeren de leraren als coaches. Het onderwijsaanbod en de begeleiding baseert de school op de concrete belemmeringen wat betreft de leefbaarheid, de aanpak van taken en het sociaal functioneren van de leerlingen. Aandachtspunten daarbij zijn onder meer: een beperkte opname en verwerking van informatie; beperking in de mogelijkheden tot generalisatie, internalisatie en transfer van het geleerde; een zwak abstractievermogen; motivatie en concentratievermogen zijn van korte duur; onvoldoende zelfstandigheid; belemmeringen voor een goed sociaal functioneren, die kunnen leiden tot gedragsproblemen. Het uitgangspunt van de Hans Petrischool is dat leerlingen worden geaccepteerd en gerespecteerd in hun eigenheid met al hun specifieke individuele kenmerken. Dit betekent dat de toekomst van elke leerling er anders uit zal zien. Het is de opdracht van de school ervoor te zorgen dat de individuele begeleidingsvraag van de leerling aansluit bij de einddoelen die de school in overleg met de ouders en de leerling formuleert. De Hans Petrischool biedt tenminste de vakken Nederlandse Taal, rekenen/wiskunde, informatiekunde en lichamelijke opvoeding aan. De school besteedt veel aandacht aan de ontwikkeling van het zelfbeeld van de leerlingen. Het irrealistische zelfbeeld dat deze leerlingen (in positieve of negatieve zin) vaak hebben, kan door de school worden omgezet in realistischer verwachtingen omtrent henzelf en hun toekomst. Dit betekent dat de school Stichting voor praktijkonderwijs OPDC Dordrecht Pagina 6 van 38 Jaarverslag en jaarrekening 2014

7 iedere jongere op zijn eigen verantwoordelijkheid en eigen niveau zal aanspreken. De school en het team hebben een positieve grondhouding ten aanzien van de kwaliteiten en mogelijkheden van de leerlingen. Vanuit die grondhouding wil de school kwaliteit leveren en het welzijn van de jongeren vergroten. De school legt op die manier verantwoording af aan de samenleving. Het doel is de persoonlijke ontwikkelingen van leerlingen te stimuleren. De nadruk ligt daarbij op het maken van keuzes en het zelf kunnen nemen van beslissingen ten aanzien van wonen, werken en recreëren in het heden en in hun toekomstige leefsituatie. Waarden De stichting profileert zich als een organisatie belast met de zorg voor leerplichtige leerlingen die om reden van beperkte cognitieve vermogens of structurele gedragsproblemen geen VMBO-diploma kunnen behalen, alsmede leerplichtige leerlingen die vanwege oorzaken van andere aard (onwettige verzuim, studieonderbreking, studiestaking, een gebrek aan welbevinden, sociale zwakte, onacceptabel en/of grensoverschrijdend gedrag) in hun studie belemmerd worden. Directiestatuut en contract Op basis van het directiestatuut zijn de directeur Hans Petrischool en de coördinator samenwerkingsverband VO Dordrecht verantwoordelijk voor het door hen gevoerde beleid, binnen de door het bestuur vastgestelde kaders en goedgekeurde jaarplannen en begrotingen. De afspraken tussen bestuur en directie worden jaarlijks vastgelegd in een directiecontract. Zowel directiestatuut als directiecontract is in voorbereiding. Klachten Noch op schoolniveau, noch op bestuursniveau zijn klachten van ouders, leerkrachten of leerlingen ontvangen of in behandeling geweest met betrekking tot het onderwijs aan de Hans Petrischool of anderszins. Op het niveau van het samenwerkingsverband ten aanzien van het tijdelijk onderwijs of anderszins was dat evenmin het geval. Er deed zich ook geen situatie voor waarin belanghebbenden om herziening van een PCL-besluit vroegen. 2.2 BELEIDSVOORNEMENS 2014 Het jaarplan is een korte notitie waarin op hoofdlijnen de doelen beschreven worden die het bestuur wil bereiken. Het plan brengt een ordening aan die het bestuur kan ondersteunen bij de monitoring. De stichting acteert in een dynamische omgeving. Daarom staan de doelen van het bestuur niet op zichzelf maar zijn ze gerelateerd aan (of lopen vooruit op) landelijke plannen, ontwikkelingen en trends. Samenwerkingsverband VO Dordrecht In 2014 geven we opnieuw uitvoering gegeven aan het zorgbeleid. Samenwerkingsverbanden bekommeren zich om zorgleerlingen. Dat zijn volgens de definitie leerlingen die door een intelligentietekort, een sociaal-emotionele of andersoortige belemmering (-1- zicht, -2- gehoor, -3- ziekte/invaliditeit of -4- gedragingen/psychiatrische stoornissen) extra ondersteuning behoeven om zich in het onderwijs op een passend niveau te kunnen handhaven. Aan zorgleerlingen wordt in het VO plaats geboden in praktijk- en leerwegondersteunend onderwijs ( lichte zorg ) dan wel in regulier onderwijs met speciale ondersteuning vanuit de REC s (LGF- of rugzakleerlingen) of in voortgezet speciaal onderwijs ( zware zorg ). We hanteren de stelling dat elke Dordtse leerling in Dordrecht naar school kan en daar passend onderwijs ontvangt. In 2014 geven we ook uitvoering aan VSV-beleid. In zijn oorsprong is de bestrijding van voortijdig schoolverlaten de core business van ons OPDC en dat is sinds 1985 feitelijk niet veranderd; we beschouwen de aantallen voortijdige schoolverlaters en thuiszitters nog steeds als de meetlat met behulp waarvan we ons succes het liefst gemeten willen zien. Het minimaliseren van het aantal schoolverlaters en thuiszitters is het doel. Het verhogen van de kwaliteit van de aansluitingsmomenten (PO>VO, VO>MBO) streven we Stichting voor praktijkonderwijs OPDC Dordrecht Pagina 7 van 38 Jaarverslag en jaarrekening 2014

8 na. Daarnaast houden we een bovenschoolse voorziening in stand (OPDC-Halte Patersweg), zodat we in ieder geval een plek houden voor jongeren waarmee het onderwijs zich tijdelijk geen raad weet. Jongeren zitten dan niet huis, maar volgen een onderwijsprogramma in Halte Patersweg. Terugkeer van deze groep leerlingen naar het reguliere onderwijs is daar het doel. We willen dat doel voor minstens 70% halen (het landelijk gemiddelde). Met ingang van 1 augustus 2014 staat het geheel aan extra ondersteuning onder de regie van het nieuwe Samenwerkingsverband Passend Onderwijs VO Dordrecht, dat in de werkorganisatie één geheel vormt met het Samenwerkingsverband Passend Onderwijs PO Dordrecht. Doelstelling is ook om het aantrekkelijke idee één kind/gezin, één plan samen met de gemeente vorm te geven. Aansluiting op de voorbereiding voor de transitie en transformatie van de jeugdzorg is daarom cruciaal. De huidige Permanente Commissie Leerlingzorg voor het voortgezet onderwijs (PCL-VO) is omgebouwd tot een loket voor ondersteuningstoewijzing. Die toewijzing gaat geschieden middels toelaatbaarheidsverklaringen. De arrangementen waarnaar verwezen kan worden, zijn: plaatsing in het OPDC, plaatsing in het VSO en de inzet van begeleiders Passend Onderwijs. Hans Petrischool In 2014 zal verder gewerkt moeten worden aan het creëren van financieel positief resultaat. Er zal een eerste opzet gemaakt worden voor een meerjarenschoolplan waarin de verbeterpunten voor de toekomst zichtbaar worden, het feitelijke schoolplan zal medio 2014 gereed zijn. Te behalen resultaten samenwerkingsverband VO Dordrecht Voorbereiden en ontwikkelen van passend onderwijs Doorontwikkelen van de PCL-VO naar de één-loket functie Minimaliseren van het aantal thuiszitters Te behalen resultaten Hans Petrischool Bedrijfsvoering op orde inclusief het voeren van een gesprekkencyclus HR Financiële situatie op orde Aanzet tot verbeteren van onderwijskwaliteit inclusief vergroten uitstroommogelijkheden leerlingen Verbeteren organisatiestructuur 2.3 BELEIDSREALISATIE Strategie en beleid Samenwerkingsverband VO Dordrecht In 2014 werd verder gewerkt aan de invoering van passend onderwijs. Het ondersteuningsplan is tot stand gekomen. En met ingang van 1 augustus 2014 is het nieuwe Samenwerkingsverband Passend Onderwijs VO van start gegaan en heeft het oude samenwerkingsverband 40.2 opgehouden te bestaan. De afzonderlijke samenwerkingsverbanden PO en VO werkten bij de opstelling van wettelijk verplichte documenten nauw met elkaar samen. Gezamenlijk vonden de samenwerkingsverbanden VO en PO een werkruimte aan de Museumstraat 67, in medegebruik bij de Stichting H3O. Er is een nieuwe directeur gevonden, die officieel met ingang van 1 december 2014 in dienst is getreden. De passende ontvlechting van het samenwerkingsverband en de Hans Petrischool heeft plaatsgevonden. Het bestaansrecht van het samenwerkingsverband wordt niet uitsluitend bepaald door rijksbeleid inzake leerlingenzorg, maar ook door beroepen van de gemeente op het samenwerkingsverband-vo. Het gemeentebestuur wordt bediend van allerlei adviezen inzake onderwijs, jeugdbeleid, jeugdzorg en jeugdhulpverlening en niet in de laatste plaats bestrijding van voortijdig schoolverlaten. Voor dat laatste is het samenwerkings- Stichting voor praktijkonderwijs OPDC Dordrecht Pagina 8 van 38 Jaarverslag en jaarrekening 2014

9 verband zelfs eerstverantwoordelijk voor de uitvoering van door de gemeenteraad vastgesteld kaderbeleid en is de coördinator van het samenwerkingsverband de budgetbeheerder. De gemeente voert een bezuiniging door van de gemeentelijke bijdrage van waardoor op termijn alleen de doeluitkering van het rijk ( ) besteed kan worden voor gemeentelijk VSV-beleid. 34 Procent daarvan wordt doorbetaald aan het Da Vinci College. Voor het schooljaar heeft de gemeente éénmalig nog zogenoemde frictiekosten ( ) aan het samenwerkingsverband toegekend. Ook in 2014 is uitvoering gegeven aan het gemeentelijk en regionaal VSV-beleid: het regelmatig bijeenkomen van de permanente commissie leerlingenzorg, het gebruik van het OPDC (Halte Patersweg), de inzet van schoolcoaches in het voortgezet onderwijs, de versterking van de zorgstructuur in het MBO (waarvoor het samenwerkingsverband-vo inhoudelijk niet verantwoordelijk voor kan worden gehouden). De eerste helft van 2014 is nog verder geëxperimenteerd met de omvorming van de oude PCL-VO naar het nieuwe Loket. Met ingang van 1 augustus 2014 functioneert het nieuwe loket. Via dat loket worden in het vervolg toelaatbaarheidsverklaringen voor het (voortgezet) speciaal onderwijs, het SBO en ondersteuningsverklaringen ten behoeve van plaatsing in het OPDC en de inzet van begeleiders Passend Onderwijs en andere externe specialisten. In 2014 was ook de gemeente druk doende met de voorbereidingen voor de transitie en transformatie van de jeugdzorg, de AWBZ en de participatiewet. Zowel van de kant van het onderwijs als van de gemeente werd de noodzaak gevoeld tot wederzijds overleg over een passende verbinding tussen wederzijdse plannen. Het samenwerkingsverband participeerde volop in deze overleggen en zal dat ook blijven doen: passend onderwijs is meer dan onderwijs. Bovendien is het gezamenlijk doel: één kind/gezin, één plan. In 2014 is verder gewerkt aan de ontwikkeling van een goede aansluiting van het voortgezet op het middelbaar beroeps onderwijs. Nauwe samenwerking werd gezocht met het Da Vinci College om de overdracht van leerlingengegevens en de aanmeldingsprocedures te verbeteren. Hans Petrischool Er is in 2014 een verbeterplan ontwikkeld. Vanuit dit plan is een plan van aanpak gemaakt waarmee we een impuls aan de onderwijskwaliteit gaan geven. Het plan van aanpak hebben wij naar aanleiding van het bezoek van de onderwijsinspectie moeten actualiseren. Op basis van dit bezoek heeft de onderwijsinspectie een aangepast arrangement zwak afgegeven Onderwijskundig beleid, opbrengsten en waardering Samenwerkingsverband VO Dordrecht Ter bestrijding van vroegtijdig schoolverlaten is de permanente commissie leerlingzorg 12 maal bijeen geweest. Het nieuwe Loket is in 2014 eveneens 12 maal bijeen geweest. De PCL-VO heeft zo n 40 leerlingen (soms meermalen) besproken, het Loket heeft in 2014 ruim 100 leerlingen besproken, waarvan ruim 30 VO-leerlingen. Waar ongeveer de helft van het aantal besproken leerlingen door de vroegere PCL-VO werd doorverwezen naar het OPDC (de reboundvoorziening Halte Patersweg), werd aan het loket veel meer de inzet van een begeleider Passend Onderwijs in de eigen school gevraagd. De druk op het OPDC is dus afgenomen. Deze werkwijze (bespreking in de PCL-VO /Loket, inzet van Begeleiders passend Onderwijs, eventueel doorverwijzing naar het OPDC) zorgt ervoor dat het aantal thuiszitters tot een minimum beperkt blijft. In 2014 is ook het werk van de opgeheven actietafel thuiszitters zo veel mogelijk overgenomen door de PCL-VO. Het aantal thuiszitters VO bedraagt momenteel zes leerlingen, dat aantal lijkt zich te stabiliseren. Het Samenwerkingsverband Passend Onderwijs zoekt naar mogelijkheden het aantal thuiszitters tot nul te reduceren. Stichting voor praktijkonderwijs OPDC Dordrecht Pagina 9 van 38 Jaarverslag en jaarrekening 2014

10 De aansluiting op het vervolgonderwijs is verbeterd. De aansluiting van PO op VO moest gaan voldoen aan de eisen die de invoering van passend onderwijs stelt aan de overdracht van gegevens en de bijbehorende procedures. De aansluiting van VO op MBO werd verbeterd door een decanenberaad op te richten en afspraken te maken over een centrale aanmeldingsprocedure en een digitale wijze van gegevensoverdracht. Inmiddels draait een pilot om de overdracht van leerlingengegevens van VO naar MBO digitaal te laten verlopen. De door het ministerie van OCW gestelde mijlpalen inzake de invoering van passend onderwijs zijn behaald. Op 1 oktober 2013 werd het nieuwe samenwerkingsverband passend onderwijs opgericht. Per 1 augustus 2014 is het oude samenwerkingsverband 40.2 opgeheven en het nieuwe samenwerkingsverband gestart. Uniek in Nederland is dat in Dordrecht dit nieuwe samenwerkingsverband in hoge mate samenwerkt met het samenwerkingsverband passend onderwijs primair onderwijs. De twee samenwerkingsverbanden vormen één werkorganisatie, met ook één directeur. Hans Petrischool Kwaliteitszorg De kwaliteitszorg aan de Hans Petrischool is een onderwerp van blijvende aandacht, zeker naar aanleiding van het laatste bezoek van de onderwijsinspectie. Een verbeterplan voor het schooljaar 2014/2015 is door het bestuur vastgesteld. Ontwikkelpunten naar aanleiding hiervan zijn: het uitwerken van de leerlijnen; het ontwikkelen van een gemeenschappelijke visie op de persoonlijke vorming van leerlingen; het systematisch evalueren van de opbrengsten; het borgen van de kwaliteit van het onderwijsproces; het op orde hebben van een Integraal Personeelsbeleid (IPB). Verder is het belang van coachingsgesprekken met de leerlingen naar voren gekomen, waarmee leerlingen mede hun leerdoelen bepalen. Deze betrokkenheid van de leerling wordt vergroot naarmate zij in een hoger leerjaar komen. Binnen de gespreksronde rond het thema Doen we de dingen goed? staan aspecten centraal als structuur van de onderwijsorganisatie, onderwijs op maat, pedagogisch klimaat, de doelen van het praktijkonderwijs, de verhouding tussen theorie en praktijk binnen het onderwijs, stage, zorg, communicatie en PRO op de kaart. Binnen de interne en externe kwaliteitszorg worden periodiek tevredenheidonderzoeken uitgevoerd onder ouders, personeel en leerlingen. Instroom van leerlingen Het aantal leerlingen aan de Hans Petrischool is sinds de vorige teldatum (1 oktober 2013) gedaald van 308 naar 280 op de teldatum 1 oktober 2014 (exclusief enkele korttijdelijke leerlingen). Ten opzichte van 2012 is sprake van een vergrote instroom van leerlingen in de onderbouw. Doordat VMBO-scholen minder dan voorheen (zwakke) praktijkleerlingen een kans bieden heeft dat een positieve invloed op onze instroom in leerjaar 1. Slechte ervaringen in het VMBO met dit type leerling is hier mede de oorzaak van. Ook de inzichtelijkheid voor de PCL van de profielen van zorgleerlingen heeft er voor gezorgd dat VMBO-scholen zich terughoudend opstellen ten aanzien van plaatsing van (zwakke) praktijkleerlingen. Uitstroom van leerlingen Aan het einde van het schooljaar hebben 44 leerlingen de school verlaten. Daarvan zijn er 26 in werk en dagbesteding terecht gekomen. 18 kozen voor een vervolgopleiding. Stichting voor praktijkonderwijs OPDC Dordrecht Pagina 10 van 38 Jaarverslag en jaarrekening 2014

11 2.3.3 Personeelsbeleid Formatie In onderstaand overzicht ziet u het totaal aantal medewerkers en het aantal full time equivalenten per maand. De aantallen zijn inclusief kort tijdelijke contracten voor vervangingen. Ook ziet u in het overzicht het onderscheid tussen het aantal vrouwen en mannen. Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec Totaal aantal medewerkers Totale FTE 51,9 49,6 50,2 50,2 49,2 49,2 49,2 47,6 47,6 45,6 45,2 43,9 Fulltimers Parttimers Aantal vrouwen Aantal mannen Vrouwen FTE 21,3 19,0 19,6 19,6 19,6 19,6 19,6 18,9 18,9 18,9 18,5 17,0 Mannen FTE 30,6 30,6 30,6 30,6 29,6 29,6 29,6 28,7 28,7 26,7 26,7 26,9 Leeftijdsopbouw en gemiddelde leeftijd In de onderstaande overzichten ziet u de leeftijdsopbouw per leeftijdscategorie per maand en de gemiddelde leeftijd per maand. Jan Feb Mrt Apr Mei Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dec en ouder Gem. leeftijd vrouwen Gem. leeftijd mannen Stichting voor praktijkonderwijs OPDC Dordrecht Pagina 11 van 38 Jaarverslag en jaarrekening 2014

12 Ziekteverzuim In de onderstaande grafiek wordt het verzuim voortschrijdend en per periode en duurklassen weergegeven. Realisatie beleid 2014 De maatwerkafspraken functiemix Voortgezet Onderwijs zijn goedgekeurd door de MR en ingediend bij het ministerie van OCW; De gesprekscyclus is door de MR goedgekeurd en geïmplementeerd Middelen en voorzieningen Financiële middelen Voor een uitgebreide toelichting wordt verwezen naar paragraaf 2.4. Huisvesting Samenwerkingsverband VO Dordrecht De staf van het samenwerkingsverband woonde in bij de Hans Petrischool tot augustus Het nieuwe samenwerkingsverband passend onderwijs VO Dordrecht heeft samen met het nieuwe samenwerkingsverband voor PO onderdak gevonden in de Museumstraat 67 te Dordrecht. Voor het medegebruik van een aantal vierkante meters en het gebruik van uiteenlopende voorzieningen van de Hans Petrischool heeft de school een beperkte vergoeding aan het samenwerkingsverband in rekening gebracht. Stichting voor praktijkonderwijs OPDC Dordrecht Pagina 12 van 38 Jaarverslag en jaarrekening 2014

13 Hans Petrischool De school is gehuisvest aan de Anna van Saksenstraat 11 te Dordrecht. Daarnaast worden brancheactiviteiten uitgevoerd op locatie: zorg en welzijn (Zephyr), detailhandel (Twinkel) en bouw (herbouw). Voor het gebouw van de school is in 2013 een nieuw meerjarig onderhoudsplan opgesteld. In 2014 is buitenschilderwerk uitgevoerd en met subsidie van de gemeente Dordrecht is de brandveiligheid verbeterd. Het OPDC is vanwege de beëindiging van de activiteiten van het samenwerkingsverband per 1 augustus overgegaan naar de Hans Petrischool. Het OPDC is gehuisvest in een zelfstandige locatie aan de Patersweg 53 te Dordrecht. Om de kosten te beperken, is de branche bouw (herbouw) in 2014 naar deze locatie overgeplaatst. Indien het OPDC op deze locatie blijft voortbestaan, is groot onderhoud noodzakelijk. Vanwege het daling van het aantal geplaatste leerlingen op het OPDC is er echter onzekerheid over de toekomstige huisvesting van het OPDC en is vooralsnog geen meerjarig onderhoudsplan opgesteld. Het besluit over de toekomst van het OPDC inclusief de huisvesting zal genomen worden binnen het bestuur van het nieuwe samenwerkingsverband passend onderwijs VO Dordrecht ICT Vanaf 2014 maakt de school gebruik van de diensten van Kien ( een samenwerkingsverband tussen scholen in Dordrecht, voor de inrichting en het onderhoud van de digitale omgeving Prestatiebox Vanaf 2012 worden door het ministerie van OCW de zogenaamde prestatiebox-middelen beschikbaar gesteld. Voor de Hans Petrischool was in 2014 een bedrag voor prestatiebox-middelen beschikbaar van Dit bedrag is volledig ingezet in de formatie. 2.4 FINANCIEEL BELEID Ontwikkelingen en risico s In deze subparagraaf worden ontwikkelingen en risico s genoemd waarvan het vermoeden bestaat dat die zich kunnen voordoen, maar waarvan de financiële omvang (nog) niet gekwantificeerd kan worden. Op basis van de geconstateerde risico s is een weerstandsvermogen en daarbinnen een buffer van een bepaalde omvang nodig (zie subparagraaf ). Leerlingaantallen De inkomsten worden grotendeels bepaald door het aantal leerlingen. Het realiseren van een bepaalde omvang van leerlingaantallen is geen doel op zich, maar wel noodzakelijk voor een efficiënte bedrijfsvoering. Uit de meest recente leerlingenprognose voortgezet onderwijs (voorjaar 2013) van de gemeente Dordrecht blijkt dat het aantal jarigen tot 2015 redelijk stabiel blijft. Daarna zal het leerlingenaantal afnemen vanwege de demografische ontwikkeling van in 2016 tot in 2024 (ruim 700 leerlingen oftewel bijna 10%). Het gerealiseerde aantal leerlingen bij de Hans Petrischool voor het schooljaar 2014/2015 is 280. Dit is 28 leerlingen minder dan het aantal leerlingen in 2013/2014. Het marktaandeel van de Hans Petrischool is gedaald van 4,0% naar 3,6%. Een daling van het leerlingenaantal kan betekenen dat de efficiëntie van de groepsindeling bij de Hans Petrischool verder onder druk komt te staan. De gemeentelijke prognoses zijn in de meerjarige leerlingenprognoses vertaald door rekening te houden met een daling van het aantal leerlingen naar 260 leerlingen vanaf 1 oktober 2015 (-20). Vanwege de positie van het Stichting voor praktijkonderwijs OPDC Dordrecht Pagina 13 van 38 Jaarverslag en jaarrekening 2014

14 praktijkonderwijs binnen het onderwijsaanbod en de ontwikkelingen van passend onderwijs is op voorhand moeilijk te ramen hoe de leerlingenaantallen zich ontwikkelen. Gezien het teruglopend aantal leerlingen dat wordt geplaatst bij het OPDC, is het risico reëel dat deze voorziening wordt stopgezet c.q. anders wordt georganiseerd met consequenties voor de huidige personele inzet (5,8 fte). Overheidsmaatregelen Bij het opstellen van de begroting diende rekening te worden gehouden met verschillende overheidsmaatregelen, waarvan de financiële gevolgen deels nog niet (volledig) kunnen worden overzien. In de regeerakkoorden Rutte I en II zijn bezuinigingen doorgevoerd bij specifieke onderwerpen en vanuit het lenteakkoord 2012 kaasschaaf-bezuinigingen op de lumpsum. In het nieuwe regeerakkoord zijn tevens extra middelen aangekondigd voor verbetering van de onderwijskwaliteit vanaf Deze zijn geconcretiseerd in het nationaal onderwijsakkoord en sectorplannen. Daarbovenop zijn in het herfstakkoord 2013 extra middelen voor het onderwijs geraamd. Het woord extra dient hierbij met enige terughoudendheid te worden gelezen, omdat de middelen enerzijds deels het doortrekken van de zogenoemde prestatiebox -middelen betreffen (vanaf 2016) en anderzijds nodig zijn om de ontstane meerjarige tekorten als gevolg van de overheidsbezuinigingen te compenseren. Bovendien zijn het nationaal onderwijsakkoord en sectorplannen slechts afspraken met de VO-Raad die doorbroken kunnen worden door volgende kabinetten. De informatie over de meerjarige omvang van de middelen is dan ook ontvangen van de VO-Raad. De daadwerkelijke toevoeging van de middelen door OCW vindt plaats in jaarlijkse tranches met als gevolg dat het meerjarige kader onzeker blijft. De relatie met de demografische ontwikkeling dient te worden meegenomen bij de besluitvorming over de inzet van de eventuele extra ruimte. Een substantiële mutatie in het leerlingenaantal is namelijk voor de omvang van de rijksvergoeding van veel groter belang dan de hierboven genoemde maatregelen in akkoorden op landelijk niveau. Gezien de verwachte demografische ontwikkeling (zie hierboven) is daarmee voorzichtigheid geboden. Door de invoering van passend onderwijs zal de toewijzing en bekostiging van het praktijkonderwijs vanaf januari 2016 via het samenwerkingsverband gaan lopen. De financiele ruimte en het beleid van het samenwerkingsverband bepaalt het toekennen van de financiële middelen voor deze doelgroep. Verder zijn de volgende ontwikkelingen en risico s relevant: eigen risicodragerschap WW: in het VO betaalt de school een eigen bijdrage van 25% van de WW-uitkeringen en bovenwettelijke uitkeringen aan ex-werknemers. Bij een tijdelijke formatiebehoefte of ontslag van een collega dient deze consequentie in de overwegingen te worden meegenomen; premie WGA: op basis van het aantal instromers in de WGA wordt door het UWV een gedifferentieerde premie doorgerekend. Een toename van het aantal WGA-ers leidt tot een hogere premie. Het is dus relevant om gedeeltelijke arbeidsongeschiktheid zoveel als mogelijk te voorkomen; modernisering ziektewet: de modernisering van de ziektewet zorgt ervoor dat lasten van ziektewet en WGA van werknemers zonder vaste aanstelling met ingang van 2014 worden toegerekend aan de laatste werkgever. De werkgever moet voortaan bij gecontinueerde aansluiting bij het UWV een gedifferentieerde premie betalen die wordt bepaald door de hoogte van het ziekteverzuim. De risico s nemen hierdoor toe, omdat een grotere verantwoordelijkheid bij de werkgever wordt neergelegd; pensioenpremies: de financiële crisis blijft zorgen voor een te lage dekkingsgraad bij de pensioenfondsen (alle sectoren). Mogelijk heeft dit opnieuw gevolgen voor de te betalen premie. Het pensioenakkoord leidt mogelijk tot lagere pensioenpre- Stichting voor praktijkonderwijs OPDC Dordrecht Pagina 14 van 38 Jaarverslag en jaarrekening 2014

15 mies. Binnen de cao is echter afgesproken dat vrijkomende ruimte hierdoor wordt ingezet in de arbeidsvoorwaarden; gemeentelijke subsidies: ook de gemeente Dordrecht is vanwege de financiële crisis aan het bezuinigen. De subsidie voor Voortijdig Schoolverlaten (via het nieuwe samenwerkingsverband passend onderwijs) ten behoeve van het OPDC daalt; doordecentralisatie economische eigendom schoolgebouwen: we zijn in gesprek met de gemeente Dordrecht inzake de mogelijkheid van een zogenaamde doordecentralisatie van de huisvesting. Concreet zou dit betekenen dat het bevoegd gezag niet alleen juridisch maar ook economisch eigenaar van de huidige gebouwen en terreinen wordt, verantwoordelijk wordt voor renovatie en nieuwbouw en dat de gemeente alleen nog de vanuit het gemeentefonds ontvangen huisvestingsmiddelen per leerling overmaakt naar het bevoegd gezag. Het risico voor de financiering en exploitatie van de gebouwen komt dan volledig bij het bevoegd gezag te liggen. Tevens dienen goede afspraken over de overdracht van de huidige gebouwen en terreinen plaats te vinden; toezichtrol inspectie: er is een wetsvoorstel ingediend voor verandering van de toezichtrol van de inspectie voor het onderwijs. Het onderscheid tussen de toezichthoudende taak (deugdelijkheidseisen en bekostigingsvoorwaarden) en de stimulerende taak (kwaliteit van het onderwijs) wordt verduidelijkt. Het bevoegd gezag wordt volledig verantwoordelijk voor de kwaliteit van het onderwijs op de school. Het bevoegd gezag dient zelfstandig een oordeel te vormen over de kwaliteit op de onder haar ressorterende scholen. Over de wijze waarop aan deze toenemende verantwoordelijkheid voor het bevoegd gezag binnen de stichting voor praktijkonderwijs-opdc Dordrecht invulling wordt gegeven, dient nadere besluitvorming plaats te vinden. Er zijn vrijwel geen mogelijkheden om ten aanzien van deze onderwerpen een eigen beleid te voeren. In algemene zin kan gesteld worden dat het tot enkele jaren terug bij de onderwijssectoren ervaren automatisme dat kostenstijgingen werden gecompenseerd door een hogere loon- en prijsbijstelling, is verdwenen. Flexibiliteit kostenstructuur Om de toenemende risico s op te kunnen vangen, is het wenselijk de flexibiliteit in de kostenstructuur te vergroten. De flexibiliteit binnen de formatie is echter relatief beperkt (3,5 fte op een totale formatie van 43,9 fte oftewel 8%) zeker gezien de onzekerheid over de continuïteit van het OPDC. Wel is het aantal medewerkers vanaf 60 jaar relatief groot wat tot uitstroom op termijn vanwege pensionering leidt. Het merendeel van de materiële kosten is pas op middellange termijn te flexibiliseren gezien in het verleden uitgevoerde investeringen en de huidige huisvesting. Alleen het verlaten van de locatie van het OPDC zou op korte termijn tot kostenreductie kunnen leiden Financiële positie per 31 december 2014 Het resultaat 2014 is uitgekomen op verdeeld naar voor het samenwerkingsverband en voor de Hans Petrischool. De financiële positie per 31 december 2014 van de stichting voor praktijkonderwijs-opdc Dordrecht is in vergelijking met 2013 echter verslechterd als gevolg van de beëindiging van de activiteiten van het samenwerkingsverband en het uitkeren van het eigen vermogen van het samenwerkingsverband aan de deelnemende besturen. Deze conclusie is gebaseerd op een aantal financiële kengetallen die hieronder zijn opgenomen. In onderstaande tabel (linkerkolom) zijn de waarden opgenomen voor de stichting van de jaren 2014 en Er zijn echter grote verschillen tussen het samenwerkingsverband VO Dordrecht en de Hans Petrischool. Om deze zichtbaar te maken is hieronder voor zover mogelijk onderscheid gemaakt tussen het samenwerkingsverband en de school. Voor de kengetallen gebaseerd op balanswaarden is een benadering opgenomen (midden- en rechterkolom), omdat de balansposten niet volledig zijn te scheiden naar samenwerkingsverband en school. Stichting voor praktijkonderwijs OPDC Dordrecht Pagina 15 van 38 Jaarverslag en jaarrekening 2014

16 Kengetal stichting samenwerkingsverband Hans Petrischool Rentabiliteit 2,3 8,1-24,4 10,9 7,5 7,2 Liquiditeit (current ratio) 1,4 2,0 0 5,7 1,4 0,8 Solvabiliteit 0,22 0,47 0 0,82 0,22-0,07 Weerstandsvermogen 5,8 16,0 0 65,4 7,0-1,4 Kapitalisatiefactor 25,7 33,3 0 77,4 30,6 17,8 Rentabiliteit In het onderwijs wordt voor de bepaling van het kengetal rentabiliteit het resultaat uit gewone bedrijfsvoering gedeeld door de totale baten uit de gewone bedrijfsvoering. De rentabiliteit over 2014 is bij de Hans Petrischool gestegen vanwege het hogere positieve resultaat. De resultaat bij het voormalige samenwerkingsverband c.q. de rentabiliteit is negatief vanwege voorbereidingskosten passend onderwijs, afboeken van boekwaarden en de afwikkeling van het ontslag van een personeelslid (zie subparagraaf 2.4.3). Liquiditeit - current ratio De current ratio is een maatstaf die aangeeft of de stichting op korte termijn te maken kan krijgen met liquiditeitsproblemen. De current ratio op basis van de balans 2014 geeft aan dat de stichting 1,4 keer meer over vlottende activa beschikt dan wat op korte termijn aan schuldeisers betaald moet worden. De vermindering van de current ratio is het gevolg van de daling van de vlottende activa als gevolg van de uitkering van het eigen vermogen van het samenwerkingsverband aan de deelnemende besturen. De current ratio ultimo 2014 heeft enkel betrekking op de Hans Petrischool (zie paragraaf 3.3). In vergelijking met 2013 is de current ratio van alleen de Hans Petrischool gestegen. De waarde van 1,4 ligt tussen de door de Commissie Vermogensbeheer Onderwijsinstellingen (commissie Don) in 2009 geadviseerde onder- en bovengrens (0,5-1,5). Solvabiliteit De solvabiliteit is een graadmeter voor de financiële onafhankelijkheid (van financieringsinstellingen) van de stichting. Dit kengetal geeft weer welke bezittingen de stichting tegenover haar schulden heeft staan, zodat zij op langere termijn aan haar verplichtingen kan voldoen. De solvabiliteit is ultimo 2014 gezakt naar 0,22 door de uitkering van het eigen vermogen van het samenwerkingsverband aan de deelnemende besturen en heeft enkel nog betrekking op de Hans Petrischool. In vergelijking met 2013 is de solvabiliteit van de Hans Petrischool wel gestegen. De waarde van 0,22 komt net uit boven de door de commissie Don genoemde ondergrens. Weerstandsvermogen Behalve de hiervoor toegelichte kengetallen is het weerstandsvermogen een belangrijke indicator voor de continuïteitsverwachting van de stichting. In welke mate is de stichting in staat om tegenvallers op te vangen? Voor het weerstandsvermogen wordt de volgende definitie gehanteerd: het weerstandsvermogen is het eigen vermogen uitgedrukt in een percentage van alle baten in een jaar inclusief de financiële baten en exclusief de buitengewone lasten. Om de continuïteit van de stichting te waarborgen is een bepaalde ondergrens van het eigen vermogen noodzakelijk. Deze noodzakelijke omvang van het weerstandsvermogen wordt bepaald op basis van het risicoprofiel van de stichting, de benodigde financiering van investeringen en de bestemmingsreserves. Volgens de balans 2014 van de stichting bedraagt het eigen vermogen per 31 december , overeenkomend met een weerstandsvermogen van 5,8% ( ,0%). Van het eigen vermogen ultimo 2014 is 4,7% van de baten (2013 4,9%) nodig voor de financiering van bestaande vaste activa van de Hans Petrischool. De omvang van de bestemmingsreserve flexibele bapo voor de Hans Petrischool is ultimo 2014 vastge- Stichting voor praktijkonderwijs OPDC Dordrecht Pagina 16 van 38 Jaarverslag en jaarrekening 2014

17 steld op 1,7% van de baten (2013 2,3%). Uit het weerstandsvermogen is daardoor per saldo ultimo 2014 een buffer van 0,6% (2013 7,4%) beschikbaar voor de afdekking van risico s en financiering van nieuwe investeringen in materiële vaste activa. Alhoewel het percentage is verbeterd, is de buffer ultimo 2014 ruim onvoldoende voor het afdekken van toekomstige risico s. Indien bovenstaande percentages worden uitgedrukt in waarden op basis van enkel de baten van de Hans Petrischool, bedraagt het weerstandsvermogen ultimo ,0% waarvan 5,6% nodig is voor financiering vaste activa en 2,1% voor de bestemmingsreserve flexibele bapo. Per saldo resteert dan een buffer van 0,7%. De commissie Don adviseert een buffer van 10% voor het opvangen van reguliere risico s bij relatief kleine instellingen (waaronder de stichting wordt gerekend). Kapitalisatiefactor In 2009 heeft de commissie Don een nieuw kengetal geïntroduceerd voor de beoordeling van het vermogensbeheer van een onderwijsinstelling: de kapitalisatiefactor gedefinieerd als totaal kapitaal exclusief gebouwen en terreinen gedeeld door de totale baten. Voor relatief kleine instellingen wordt een bovengrens van 60% genoemd. Deze 60% is opgebouwd uit een risicobuffer van 10%, een financieringsbehoefte voor investeringen in materiële vaste activa van 26% en een transactieliquiditeit voor het opvangen van het verschil tussen inkomsten en uitgaven in de loop van het jaar van 24% 1. Als belangrijkste (financiële) risico s worden genoemd: grote fluctuaties in leerlingenaantallen (bijv. als gevolg van demografische ontwikkelingen), arbeidsconflicten, instabiliteit in de bekostiging en onvolledige indexatie van de bekostiging (bijv. als gevolg van overheidsbezuinigingen). Voor zover het bestuur bekend doen zich bij de stichting geen andere risico s voor dan de door de commissie Don genoemde risico s. Ultimo 2014 ligt de kapitalisatiefactor bij de stichting op 25,7% ( ,3%) en 30,6% op basis van enkel de baten van de Hans Petrischool. Deze waarde ligt ruim beneden de door de commissie Don genoemde bovengrens. Na het verschijnen van het rapport van de commissie Don heeft de inspectie OCW de afgelopen jaren nader onderzoek verricht naar de vermogensposities van onderwijsinstellingen. Op basis van dit onderzoek hecht de inspectie inmiddels minder waarde aan de kapitalisatiefactor en meer aan de omvang van de risicobuffer (zie hierboven bij weerstandsvermogen). Conclusie De liquiditeit van de stichting is ultimo 2014 voldoende. De Hans Petrischool is in staat haar kortlopende verplichtingen na te komen. Problematischer is de vermogenspositie. De buffer binnen het weerstandsvermogen is ultimo 2014 negatief, terwijl de commissie Don een omvang van 10% adviseert. Gezien de demografische ontwikkelingen in het VO in Dordrecht (daling leerlingenaantallen met 10% tot 2024, zie paragraaf 2.4.1) is een dergelijke omvang noodzakelijk. Bovendien gaat de commissie Don voor de kapitalisatiefactor uit van een omvang van de financieringsbehoefte in materiële vaste activa van 26%, terwijl de feitelijke behoefte van de Hans Petrischool ultimo ,6% bedraagt. Alhoewel de situatie van een praktijkschool niet volledig vergelijkbaar is met de gemiddelde VO-school, geeft dit grote verschil aan dat de financieringsbehoefte bij de Hans Petrischool relatief beperkt is. Bij een waar- 1 Hierbij wordt opgemerkt dat de commissie Don geen rekening houdt met private middelen, met voorzieningen en bestemmingsreserves, uitgaat van een financieringsbehoefte van materiële vaste activa exclusief gebouwen en terreinen en bovendien haar advies gaf vóór de wijziging in de regelgeving voor de jaarverslaggeving met ingang van de jaarrekening 2010 (schrappen eeuwigdurende vordering VO op het ministerie van OCW en ramen verplichtingen flexibele BAPO in bestemmingsreserve). Stichting voor praktijkonderwijs OPDC Dordrecht Pagina 17 van 38 Jaarverslag en jaarrekening 2014

18 schijnlijke toename hiervan in de toekomst als gevolg van noodzakelijke investeringen, is meer vermogen nodig. De kans dat voor de financiering van dergelijke investeringen vreemd vermogen kan worden aangetrokken, is theoretisch. Zowel de huidige negatieve waarde van de bufferfunctie als de naar verwachting toenemende financieringsbehoefte leiden tot de conclusie dat een verhoging van het weerstandsvermogen noodzakelijk is. Afhankelijk van de financieringsbehoefte (10% á 15%) zou deze minimale omvang 20% á 25% moeten zijn. Binnen de huidige meerjarenbegroting is geen ruimte om door positieve resultaten het weerstandsvermogen te vergroten. De flexibiliteit om in te grijpen is bovendien beperkt (zie paragraaf 2.4.1). Alleen in 2015 wordt een overschot geraamd (zie paragraaf 2.4.7), waardoor het weerstandsvermogen uitkomt op 11%. Een dergelijke omvang van het weerstandsvermogen kan op termijn risicovol zijn voor de continuïteit. Het is daarom wenselijk dat de stichting gaat fuseren met een groter financieel stabiel schoolbestuur Analyse resultaat 2014 Het exploitatiesaldo 2014 bedraagt ( ). Samenwerkingsverband VO Dordrecht In de begroting 2014 was reeds uitgegaan van de beëindiging van de activiteiten van het samenwerkingsverband per juli In de begroting resp. bij de 1 e bijstelling resp. de 2 de bijstelling werd een negatief resultaat geraamd van resp resp De aanpassing bij de 1 e bijstelling was het gevolg van de verhoging van de afschrijvingsraming vanwege het afboeken van de boekwaarde op de portocabins en inventaris van het OPDC/Halte Patersweg. Na de 1 e instelling bleek dat de invoeringskosten voor passend onderwijs te hoog waren geraamd, waardoor de raming bij de 2 e bijstelling is aangepast. Het gerealiseerde resultaat over 2014 kwam uit op , omdat in overleg met de accountant de loonkosten en overige geraamde kosten voor de voormalige coördinator van het samenwerkingsverband tot aan zijn ontslag in 2015 volledig ten laste van het resultaat van het samenwerkingsverband over 2014 zijn gebracht. Hans Petrischool In de begroting 2014 resp. bij de 1 e resp. bij de 2 e bijstelling werd een positief resultaat geraamd van telkens Wel werden de ramingen aangepast voor de overheveling van het OPDC vanaf augustus 2014, waarvan de toegevoegde kosten werden gedekt door een vergoeding van het nieuwe samenwerkingsverband VO uit gemeentelijke VSVmiddelen. Alle mutaties gedurende het jaar zijn opgevangen binnen het geheel van de begroting. Het gerealiseerde resultaat over 2014 kwam uit op Het positieve resultaat is behaald door stijging van het leerlingenaantal (+ 10 van 2012/2013 naar 2013/2014) in combinatie met een daling van de OP-formatie. Het verschil tussen de realisatie en de 2 e bijstelling werd veroorzaakt door een terughoudend bestedingsbeleid Investeringen en financieringsbeleid In de begroting 2014 was voor een bedrag van aan investeringen geraamd voor de Hans Petrischool waarvan voor ICT en voor lesmiddelen. Besteed is voor een AED bij de Hans Petrischool. Gevolg is dat ultimo 2014 het financieringssaldo opnieuw verbeterd is (zie subparagraaf ). Investeringen worden volledig uit het eigen vermogen gefinancierd Treasuryverslag Gezien de met ingang van 2010 gewijzigde regeling Beleggen en belenen voor onderwijsinstellingen en de toenemende liquiditeitspositie is een treasurystatuut voor de stichting opgesteld. De overtollige liquide middelen zijn nu belegd op spaarrekeningen. Stichting voor praktijkonderwijs OPDC Dordrecht Pagina 18 van 38 Jaarverslag en jaarrekening 2014

19 Bedrijfsvoering In deze subparagraaf wordt in het kader van Goed Bestuur ingegaan op interne ontwikkelingen die van belang zijn voor het verbeteren van de bedrijfsvoering. Het jaarverslag is vooral gericht op de zogenoemde verticale verantwoording: de verantwoording aan subsidieverstrekkers. Om ervoor te zorgen dat deze verticale verantwoording in orde blijft, is een adequaat stelsel van interne beheersingsmaatregelen nodig. Het bestuur is hiervoor verantwoordelijk. Randvoorwaarden voor een dergelijk stelsel zijn: 1) een geformuleerde visie, missie, strategie en operationele doelstellingen waarmee wordt gestuurd en op basis daarvan het benoemen van kritische succesfactoren; 2) een helder geformuleerd besturingsconcept en daarvan afgeleide taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden; 3) een adequate organisatiestructuur die aansluit op het besturingsconcept; 4) een goede procesinrichting met daarin opgenomen interne beheersingsmaatregelen; 5) een goede planning- & controlcyclus en een daarbij behorend adequaat instrumentarium, waarin wordt gerapporteerd en geanalyseerd omtrent financiële en nietfinanciële informatie. De prioriteiten zijn: Doelstellingen: met het ontvlechten van het samenwerkingsverband VO Dordrecht per 1 augustus 2014 bestaat de stichting enkel uit de Hans Petrischool en dienen voor de school visie, missie, strategie en operationele doelstellingen te worden ge(her)formuleerd. De discussie over visie, missie en strategie heeft inmiddels plaatsgevonden. Een verbeterplan naar aanleiding van inspectiebezoek is vastgesteld. Uitwerking en vertaling naar operationele doelstellingen vindt plaats in het schoolplan Hierbinnen wordt jaarlijks een jaarprogramma met geconcretiseerde uitwerkingen opgenomen; Besturingsconcept/organisatiestructuur: het bestuur van de stichting werd gevormd door drie schoolbesturen uit Dordrecht. Bij de ontvlechting van het samenwerkingsverband heeft de stichting Wellant het bestuur verlaten, waardoor dit nu wordt gevormd uit de stichting H3O en de stichting voor openbaar onderwijs in Dordrecht. Tweemaandelijks vindt een bestuursvergadering plaats in aanwezigheid van de directeur van de Hans Petrischool. Feitelijk voert het bestuur interne toezichttaken uit en heeft de directeur ruime bevoegdheden. Deze zijn echter niet vastgelegd in een bestuursstatuut, directie-statuut en mandaatregeling. Deze zullen in 2015 worden opgesteld en vastgesteld; Managementinformatie: Periodiek uitbrengen van rapportages over personele en financiële gegevens die qua inhoud en frequentie aansluiten bij de wensen van de directeuren is nodig om tijdig bij te kunnen sturen. Met de uitbesteding van de personeels-, salaris- en financiële administratie aan stichting H3O zijn de randvoorwaarden hiervoor geschapen. Daarnaast levert het project Vensters voor Verantwoording in het VO (zie veel benchmark-informatie op wordt benut om de beschikbare managementinformatie in de bedrijfsvoering te integreren; Verbetering planning- en controlcyclus: het meer onderwijsrijk maken van de planning- en controlcyclus en verbeteren van de inrichting zodanig dat de directeur van de Hans Petrischool verantwoording kan afleggen aan het bestuur. Hierbij wordt niet alleen het accent gelegd op de inzet van middelen en de daarbij behorende processen, maar tevens op de inhoud van het onderwijs, de kwaliteit en kwantiteit van de uitstroom en de onderwijsresultaten. Voor zover mogelijk gebeurt dit aan de hand van SMART-geformuleerde doelstellingen en stuurgegevens (zie hierboven). De doelen en concrete maatregelen uit het nieuwe schoolplan zullen hierin middels monitoring van de kritische succesfactoren een plek krijgen. Vanaf de zomer 2015 wordt gewerkt met een jaarprogramma op basis van een schooljaar en met 3 managementrapportages en overlegmomenten per jaar tussen bestuur en directeur. Stichting voor praktijkonderwijs OPDC Dordrecht Pagina 19 van 38 Jaarverslag en jaarrekening 2014

20 Continuïteitsparagraaf Vanaf het verslagjaar 2013 is een continuïteitsparagraaf verplicht voorgeschreven. Deze bestaat uit een onderdeel A. Gegevensset en een onderdeel B. Rapportages. Vanwege de ontvlechting per 1 augustus 2014 van het samenwerkingsverband VO Dordrecht gaat deze continuïteitsparagraaf enkel in op de toekomst van de Hans Petrischool. A. Gegevensset A1. Leerlingenaantallen en formatie Kengetal 2014 realisatie 2015 begroting 2016 begroting 2017 begroting Leerlingenaantallen (stand 1/10): Personele bezetting in fte (stand 31/12): Management/directie 1,0 1,0 1,0 1,0 Onderwijsgevend personeel 38,8 37,8 37,8 37,8 Overige medewerkers 4,1 4,1 4,1 4,1 Totaal 43,9 42,9 42,9 42,9 In paragraaf wordt de geraamde ontwikkeling van de leerlingenaantallen toegelicht. Gevolg van de verwachte daling is dat de lumpsumvergoeding daalt. Deze daling wordt vooralsnog niet vertaald in een beperking van de formatie, omdat de eerdere stijging van de leerlingenaantallen zonder verhoging van de formatie is opgevangen. Wel zal in 2015 de voormalige coördinator van het samenwerkingsverband met ontslag gaan. A2. Staat / Raming van baten en lasten Baten en lasten 2014 realisatie 2015 begroting 2016 begroting 2017 begroting Rijksbijdragen Overige overheidsbijdragen Overige baten Totaal baten Personele lasten Afschrijvingen Huisvestingslasten Overige instellingslasten Totaal lasten Saldo baten en lasten Financiële baten Financiële lasten Saldo financiële baten en lasten EXPLOITATIESALDO De meerjarenbegroting van de Hans Petrischool laat voor 2015 een positief resultaat zien van Vanwege de geraamde leerlingendaling daalt dit resultaat naar verwachting vanaf 2015 naar nihil. Het positieve resultaat in 2015 is noodzakelijk om tot versterking van het eigen vermogen te komen. Stichting voor praktijkonderwijs OPDC Dordrecht Pagina 20 van 38 Jaarverslag en jaarrekening 2014