FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT. bij Stichting dr. Aletta Jacobs College

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT bij Stichting dr. Aletta Jacobs College Plaats : Utrecht Bestuursnummer : Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : september november 2014 Datum vaststelling : 11 december 2014 Edocs nummer :

2

3 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Bevindingen 7 3 Toezichtarrangement financiële continuïteit 9 Bijlage 1 Zienswijze van het bestuur 10 Pagina 3 van 10

4

5 1 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs (hierna: de inspectie) heeft in de periode september november 2014 onderzoek verricht naar de financiële positie van Stichting dr. Aletta Jacobs College (bestuursnummer 42534). Aanleiding voor het onderzoek komt voort uit het monitoren van de financiële ontwikkelingen gedurende het aangepast financieel toezicht. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: analyse van de jaarrekening 2013 en bij het bestuur ter aanvulling of verduidelijking opgevraagde financiële gegevens; een gesprek met de bestuurder/algemeen directeur en met de afdelingsdirecteuren op 28 oktober Tijdens het onderzoek beoordeelden wij de financiële positie van het bestuur, met als leidende vraag of de financiële continuïteit van het onderwijs binnen afzienbare termijn in het geding is. Toezichtkader en afbakening onderzoek De inspectie is bij haar onderzoek uitgegaan van de Beleidsregel Financieel toezicht po en vo 201, het Toezichtkader VO 2013 inclusief de aanpassingen toegelicht in de sectorale nieuwsbrieven en tevens vermeld op Het onderzoek is niet te kwalificeren als een accountantsonderzoek. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de financiële positie. Hoofdstuk 3 bevat het toezichtarrangement. In de bijlage is de zienswijze van het bestuur opgenomen. Pagina 5 van 10

6

7 2 Bevindingen 2.1 Kengetallen In de volgende tabel staan de signaleringswaarden waarmee de inspectie de jaarcijfers van onderwijsbesturen vergelijkt in haar jaarlijkse risicoanalyse, afgezet tegen de kengetallen van de Stichting dr. Aletta Jacobs College (hierna: Aletta Jacobs College) over 2011, 2012 en 2013: Voortgezet onderwijs Liquiditeit (current ratio) 0,75 0,35 0,46 0,48 Solvabiliteit 2 0,30 0,15 0,04 0,06 Rentabiliteit laatste 3 jaar negatief 0,23 1,59 1,93 Personele lasten/rijksbijdrage 0,95 82,68 82,31 81,99 Personele lasten/totale baten 0,90 80,35 75,22 73,18 Financiële buffer < 0-21,79% -18,95% -19,15% Uit deze getallen blijkt dat de liquiditeit, solvabiliteit 2 en financiële buffer meerjarig onder de signaleringsgrenzen liggen. De lage solvabiliteit 2 wordt veroorzaakt door de relatief lage omvang van het eigen vermogen (omvang in 2013: 1,1 mln) ten opzichte van het totale vermogen waaronder ook de huidige onderwijshuisvesting valt (boekwaarde in 2013: 16,3 mln). Het Aletta Jacobs College heeft het gebouw van de gemeente aangekocht, hiervoor werd gekozen na een (tijdelijke) gemeentelijke doordecentralisatie van de huisvesting. Voor de financiering van deze aankoop is door Aletta Jacobs College in 2012 een lening afgesloten bij het ministerie van Financiën. De aflossing van deze lening wordt voldaan uit een jaarlijkse van de gemeente Hoogezand-Sappemeer te ontvangen bijdrage. Het saldo liquide middelen bedraagt eind ,9 mln. De lage liquiditeitsratio over 2013 wordt verklaard door de naar verhouding hoge balanspost kortlopende schulden ultimo In deze balanspost is de rekening-courant verhouding met de gemeente Hoogezand-Sappemeer ( 2,2 mln) opgenomen. Deze rekening-courantschuld dient in de komende 10 jaar te worden afgelost. In algemene zin is het overigens niet wenselijk om investeringen in materiële vaste activa langjarig met kortlopende schulden te financieren. Het bestuur licht toe dat de rekening-courantverhouding met de gemeente Hoogezand-Sappemeer een post uit het verleden is, en dat deze in de balans onder de kortlopende schulden is verantwoord om de wens tot aflossing te benadrukken. Nuancering beeld financiële kengetallen Op de balans is een permanente vordering op het ministerie van OCW opgenomen met een omvang van 0,7 mln. Deze permanente vordering is gevormd op grond van artikel 5 van de Regeling Onvoorziene gevallen bij invoering vereenvoudiging bekostiging voortgezet onderwijs en kan alleen worden ingevorderd als de school zou worden opgeheven. Voorzichtigheidshalve heeft de inspectie daarom de permanente vordering in mindering gebracht op de vlottende activa, het eigen vermogen en het balanstotaal. Als gevolg dalen de liquiditeit, solvabiliteit2 en de financiële buffer, die kengetallen krijgen na deze correctie respectievelijk een waarde van 0,32, 0,03 en -24,25%. Pagina 7 van 10

8 2.2 Overige bevindingen Verklaring resultaat 2013 Het resultaat 2013 werd met een omvang van afgerond iets hoger gerealiseerd dan begroot (afgerond ) terwijl op basis van de incidentele baten uit het Herfstakkoord en Nationaal Onderwijs Akkoord (hierna: NOA-middelen) met een omvang van een hoger resultaat kon worden verwacht. Het bestuur verklaart het lagere resultaat uit hogere realisatie van personele lasten. Deze vielen hoger uit omdat een met kosten gepaard gaande geplande personele reductie al in 2013 plaatsvond, om kostenbesparing te realiseren. Beschikbare liquiditeiten Het bestuur beschikt sinds 2012 over een rekening-courantfaciliteit bij het Ministerie van Financiën met een maximale omvang van 1,0 mln. Het bestuur geeft aan hiervan in 2013 en 2014 geen gebruik te hebben gemaakt. Vanwege de op dit moment nog kwetsbare financiële positie wenst het bestuur deze beschikbare rekening-courantkredietfaciliteit aan te houden om tijdelijke liquiditeitstekorten te kunnen opvangen. Verwachte financiële ontwikkelingen Door middel van aanpassingen van het onderwijsaanbod en personele reductie die in de afgelopen jaren plaatsvonden, zijn de kosten meer in evenwicht met de opbrengsten gebracht. Het in 2012 ingezette beleid van het bestuur is om jaarlijks tot en met tenminste 2018 het eigen vermogen te versterken met Het bestuur streeft naar een weerstandsvermogen van 15% tot 20% en dat ligt eind 2013 nog op circa 8 %. Over 2014 wordt een financieel eindresultaat verwacht van , dat iets lager ligt dan het begrote resultaat van In de huidige meerjarenbegroting worden voor 2015 en 2016 positieve resultaten verwacht van respectievelijk en Om in de komende jaren te komen tot de gewenste groei van het eigen vermogen vindt op dit moment bezinning plaats over besparingsmaatregelen die in de nog samen te stellen nieuwe meerjarenbegroting verwerkt dienen te worden. Het is van belang dat het bestuur daarbij een actueel beeld heeft van financiële gevolgen van mogelijke risico s en hieraan gerelateerde beheersmaatregelen heeft geformuleerd. Conclusie Op basis van bovenstaande bevindingen constateren wij dat het Aletta Jacobs College veel inspanningen heeft verricht om te komen tot de verbetering van de financiële positie. De huidige financiële ontwikkelingen en de hieruit volgende versterking van de financiële positie is echter nog afhankelijk van te formuleren beleidskeuzes. Deze zullen na vaststelling nog in een nieuwe beleidsrijke meerjarenbegroting dienen te worden verwerkt. Momenteel bestaat nog geen actueel beeld over het financieel meerjarenperspectief. Pagina 8 van 10

9 3 Toezichtarrangement financiële continuïteit Aangepast financieel continuïteitstoezicht De bevindingen in hoofdstuk 2 wijzen uit dat de financiële positie van het bestuur nog kwetsbaar is en de financiële continuïteit nog in het geding blijft. De inspectie handhaaft daarom het arrangement aangepast financieel continuïteitstoezicht voor het Aletta Jacobs College en zal in de komende periode monitoren of de ingezette verbetering een duurzaam karakter heeft. Afspraken Het bestuur zendt ons de volgende informatie zo spoedig mogelijk of binnen de overeengekomen, hieronder vermelde termijn toe: De geactualiseerde beleidsrijke meerjarenbegroting waarin financiële gevolgen zijn opgenomen van de meest recente beleidskeuzes inclusief een formatieplanning, investeringsbegroting en meerjaren-onderhoudsplan (toezending zo spoedig mogelijk); Een risicoanalyse waarin zoveel mogelijk ook een kwantificering van geïnventariseerde risico s, het minimaal benodigd beschikbare eigen vermogen ter afdekking van deze risico s, en een toelichting over beheersmaatregelen om eventuele niet te kwantificeren risico s te mitigeren (toezending voor 1 februari 2015); Een liquiditeitsprognose onderverdeeld in maanden met een horizon van één jaar, uitgaande van de begrote realisatie van januari 2015 tot en met december 2015 (toezending voor 1 februari 2015). De (concept)jaarrekening 2014 (toezending wanneer beschikbaar); In het voorjaar van 2015 zal een voortgangsgesprek plaatsvinden waarna de toezichtvorm zal worden heroverwogen. Pagina 9 van 10

10 Bijlage 1 Zienswijze van het bestuur Zienswijze van het bestuur zoals ontvangen op 3 december 2014: In de jaren voor 2011 heeft het dr. Aletta Jacobs College behoorlijke verliezen geleden, waardoor haar financiële positie onder druk is komen te staan en de door u genoemde kengetallen onder de signaleringsgrenzen zijn komen te liggen. In 2010 heeft het dr. Aletta Jacobs College een P&C cyclus ingericht waardoor weer sprake is van financial control. Er is een visie op onderwijs vastgesteld, op basis waarvan sluitende begrotingen zijn opgesteld. De begrotingen worden via periodieke rapportages gemonitord en eventueel bijgesteld. Daarnaast wordt er een 4 maandsrapportage opgesteld ter beoordeling van het jaarresultaat en als input dient voor het formatieplan van het komende schooljaar. Er wordt een 8 maandsrapportage opgesteld ter controle van de uitvoering van het formatieplan en als input voor de nieuwe begroting. Het dr. Aletta Jacobs College is in staat geweest om ondanks een forse daling van het personeelsbestand (35 fte) de kwaliteit van het onderwijs van alle afdelingen op voldoende niveau te brengen en te houden zoals blijkt uit het feit dat alle afdelingen het basistoezichtarrangement hebben. Wij zijn van mening dat wij in control zijn, zowel onderwijskundig als financieel. Met de Inspectie, afdeling Rekenschap, zijn er afspraken gemaakt over de wijze waarop de school de financiële positie op orde brengt. Wij komen de afspraken na. De inspectie, afdeling Rekenschap, heeft meermaals aangegeven vertrouwen te hebben in de aanpak, maar er zijn vaststaande beoordelingscriteria en daaraan kan de school nog niet voldoen. Wanneer het ingezette beleid consequent uitgevoerd wordt zal de financiële positie van de school zodanig verbeteren dat er in 2018/2019 wel aan de beoordelingscriteria voldaan wordt. We realiseren ons terdege dat we om boven de signaleringsgrenzen uit te komen de komende jaren zuinig en spaarzaam moeten zijn. Dat is de afspraak en daar is ons beleid op ingericht.