FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT

Transcriptie

1 RAPPORT VAN BEVINDINGEN DEFINITIEF FINANCIEEL CONTINUITEITSTOEZICHT bij Stichting BOOR Plaats : Utrecht Bestuursnummer : Onderzoeksnummer : Datum onderzoek : oktober 2013 december 2013 Datum vaststelling : 7 april 2014

2 Pagina 2 van 10

3 Inhoud 1 Inleiding 5 2 Bevindingen 7 3 Toezichtarrangement financiële continuïteit 9 Bijlage 1 Zienswijze van het bestuur 10 Pagina 3 van 10

4 Pagina 4 van 10

5 1 Inleiding De Inspectie van het Onderwijs (hierna: de inspectie) heeft in de periode oktober 2013 december 2013 onderzoek verricht naar de financiële positie van de Stichting BOOR te Rotterdam met bestuursnummer Aanleiding voor het onderzoek waren vragen die voortkwamen uit de risicoanalyse die de inspectie jaarlijks maakt aan de hand van de jaarcijfers en signalen over betalingsproblemen bij BOOR omstreeks oktober/november Daarnaast geldt voor de Stichting BOOR sedert medio juni 2013 een aangepast financieel toezichtarrangement vanwege de exploitatieverliezen over 2011 en 2012 waardoor de financiële kengetallen sterk zijn verslechterd. Onderzoeksopzet Het onderzoek bestond uit de volgende activiteiten: - Een financiële analyse van de jaarrekening 2012 en bij het bestuur ter aanvulling of verduidelijking opgevraagde financiële gegevens; - een tweetal gesprekken met het bestuur en de concerncontroller op resp. 6 en 26 november 2013; - afstemmen van het rapport van bevindingen met de bestuurders. De financiële analyse betrof naast de jaarrekening 2012 onder meer de volgende documenten: - begroting 2013, cijfers t/m 2 de en 3 de kwartaal 2013, verwachte realisatie 2013; jaarplan 2014, begroting 2014 en (concept) meerjarenbegroting ; nieuwsberichten en beleidsstukken op de website Tijdens het onderzoek beoordeelden wij de financiële positie van het bestuur, met als leidende vraag of de financiële continuïteit van het onderwijs binnen afzienbare termijn in het geding is. Toezichtkader en afbakening onderzoek De inspectie is bij haar onderzoek uitgegaan van de Beleidsregel Financieel toezicht po/vo inclusief de aanpassingen toegelicht in de sectorale nieuwsbrieven en tevens vermeld op Het onderzoek is niet te kwalificeren als een accountantsonderzoek. Opbouw rapport In hoofdstuk 2 staan de bevindingen uit het onderzoek naar de financiële positie. Hoofdstuk 3 bevat het toezichtarrangement. In de bijlage is de zienswijze van het bestuur opgenomen. Pagina 5 van 10

6 Pagina 6 van 10

7 2 Bevindingen 2.1 Kengetallen In de volgende tabel staan de signaleringswaarden waarmee de inspectie de jaarcijfers van onderwijsbesturen/onderwijsinstellingen vergelijkt in haar jaarlijkse risicoanalyse, afgezet tegen de kengetallen van de Stichting BOOR over de afgelopen drie jaar: Kengetal Signaleringsgrens PO Liquiditeit (current ratio) 1,0 1,02 0,72 0,62 Solvabiliteit 2 0,30 0,39 0,28 0,14 Rentabiliteit laatste 3 jaar negatief -1,3% -5,9% -5,1% Personele lasten / Rijksbijdragen 0,95 94,3% 95,1% 93,9% Personele lasten / Totale baten 0,90 81,8% 83,0% 83,7% Financiële buffer < 0 8,6% 1,1% -12,8% Uit deze kengetallen blijken risico s voor de financiële positie van het bestuur. Bijna alle financiële kengetallen staan op rood. De liquiditeit bevindt zich al twee jaar achtereen onder de signaleringswaarde van de inspectie (kleiner of gelijk aan 0,75), de solvabiliteit(2) is eind 2012 gezakt tot 0,14 d.i. ver onder de signaleringsgrens van 0,30, de rentabiliteit is al drie jaar achtereen negatief en ook de financiële buffer geeft per eind 2012 een negatief beeld te zien. De personele lasten in relatie tot de rijksbijdragen en in relatie tot de totale baten zijn in 2012 weliswaar beneden de signaleringsgrenzen van resp. 95% en 90% gebleven, maar zijn veel hoger dan gemiddeld in het PO. De relatief hoge gemiddelde leeftijd van het onderwijzend personeel en het hoge ziekteverzuim zijn voor BOOR financieel ongunstige factoren. 2.2 Overige bevindingen Signalen over de financiële continuïteit van Stichting BOOR, na de zware verliesjaren 2011 en 2012, waren in juni 2013 voor de inspectie reden om een aangepast toezichtarrangement toe te kennen. BOOR heeft eind 2013 te kampen gehad met zeer ernstige liquiditeitsproblemen en heeft in november aan OCW gevraagd om een voorschot op de NOA/Najaarsakkoordgelden. De liquiditeitsproblemen hielden verband met een grote vordering op de gemeente Rotterdam vanwege niet afgerekende huisvestingsprojecten. Die problematiek is in december 2013 opgelost en de gemeente heeft toen alsnog betaald. De ontvangst van de NOA/Najaarsakkoordgelden betekende een verdere verbetering van de liquiditeitspositie. Wat betreft de rentabiliteit en de solvabiliteit streeft BOOR volgens de meerjarenbegroting naar een resultaat van minimaal 1% ofwel 2,4 mln. per jaar en een weerstandsvermogen van min. 10% van de totale exploitatie hetgeen neerkomt op een vermogen van 24,0 mln. Rekening houdend met de Pagina 7 van 10

8 NOA-gelden, bedraagt het aantal jaren dat nog nodig zal zijn om op het gewenste niveau te komen 4 à 5 jaar. De prognosecijfers over 2013 geven met name dankzij de NOA-gelden een lichte verbetering in de financiële kencijfers te zien ten opzichte van eind 2012: een liquiditeit van 0,66, een solvabiliteit(2) van 0,17 en een rentabiliteit van 1,1%. Een belangrijke bevinding is dat de jaarverslagen van BOOR al enkele jaren achtereen grote afwijkingen te zien geven tussen begroting en realisatie. Uit de gesprekken met het bestuur is gebleken dat dit wordt onderkend. Het nieuwe bestuur, dat in de loop van 2013 voltallig is geworden, heeft inmiddels besloten hier hoge prioriteit aan te geven middels het opzetten van een huis van planning en control. In november 2013 is een werkgroep aan de gang gegaan met het actualiseren van de meerjarenbegroting en het toetsen van allerlei posten daarin op hun realiteitswaarde. De nieuwe inschattingen van de baten hebben o.m. betrekking op reëlere prognoses van de leerlingenaantallen en de te verwachten overheidsbijdragen. Deze nieuwe inschattingen geven vervolgens weer richting aan de hoogte van extra taakstellingen met betrekking tot de lasten. Naar alle waarschijnlijkheid zullen deze extra taakstellingen grotendeels op de personeelskosten, de grootste kostenpost, terecht komen. Maar ook zal gekeken worden naar besparingsmogelijkheden op de materiële kosten. Pagina 8 van 10

9 3 Toezichtarrangement financiële continuïteit Aangepast financieel continuïteitstoezicht De bevindingen in hoofdstuk 2 wijzen uit dat de financiële continuïteit van het bestuur in de loop van 2013 een ernstige bedreiging is geweest. Aan het bestuur is in juni 2013 een aangepast toezichtarrangement toegekend wegens verhoogd financieel risico. Afspraken Met het bestuur zijn de volgende afspraken gemaakt: aanlevering van documenten en rapportages zoals eerder overeengekomen (liquiditeitsprognoses en -overzichten over de afgelopen periode en de komende periode voor (minimaal) de eerstvolgende 12 maanden); periodieke informatie betreffende de actuele financiële positie, waaronder managementrapportages en updates van begroting versus uitputting, zoals ook gerapporteerd in de bestuursrapportages aan de gemeente; bij iedere actualisering: het meerjaren bestuursformatieplan; daarbij rekening houdend met het feit dat BOOR is overgegaan tot viermaands- in plaats van driemaands rapportages; toezending van de managementletter en managementrespons daarbij, zodra deze beschikbaar zijn; nieuw overleg in mei 2014 wanneer de cijfers over 2013 bekend zijn. Daarnaast vragen wij u ons te informeren over de geactualiseerde meerjarenbegroting en de daaraan ten grondslag liggende (beleids-)informatie waaronder een gedegen risicoanalyse. Frequente financiële informatie en contact daarover stellen ons in staat de financiële ontwikkeling van uw bestuur te volgen en ons een oordeel te vormen over de voortgang van uw verbetermaatregelen. Indien de financiële positie van uw bestuur op termijn duurzaam verbetert, dan passen wij het financieel toezicht weer aan naar basistoezicht. Hierover vindt altijd eerst een gesprek plaats. Ik verzoek u daarnaast ons er onverwijld van op de hoogte te stellen, indien zich belangrijke wijzigingen voordoen in uw financiële positie Pagina 9 van 10

10 Bijlage 1 Zienswijze van het bestuur [indien over de inhoud van het rapport geen overeenstemming is bereikt tussen het bestuur en de inspectie, nemen we hier de zienswijze van het bestuur op] Pagina 10 van 10