Strategisch coachen in professionele organisaties is:

Transcriptie

1 Kloosterhof en St!R: MasterTour Begeleidingskunde: Strategisch coachen in professionele organisaties is: Professionals helpen met foppen, (anarchistisch coachen) Managers helpen met differentiëren, (niemand is gelijk) Mathieu Weggeman Ede, 7 maart 2010 De boodschap voor professionele organisaties: Het slechte nieuws: professionals zijn niet te managen door het opleggen van regels en procedures of door het toepassen van (proces) informatiesystemen (Mintzberg, 1979) DELLE W s =f(t w ) BOHICA Het goede nieuws: het energieniveau en de focus van professionals is een functie van de mogelijkheid zichzelf te identificeren met de values (hogere doelen) van de organisatie Vaak uitgedrukt in een mission statement of collectieve ambitie

2 Dominant managementparadigma: planning & control met behulp van verticale regels en procedures - balanced score card - werkvoorschriften en protocollen - tijdschrijfsystemen - aan- en afwezigheidsregistraties - vakantiekaarten - afdelingsbudgetten - begrotingsrealisatieoverzichten - groepsplannen - voortgangsrapportages - functioneringsgesprekken - reisaanvraagformulieren - reisdeclaratieprocedures - inkoopbonnen en verantwoordingsrichtlijnen - regels voor het bezoeken van congressen, symposia, studiebijeenkomsten - regelingen voor het ontvangen en begeleiden van bezoekers - richtlijnen voor het spreken met de pers - sleutelprocedures - tekenbevoegdheden - parkeer(plaats)regelingen - arbo-rapportages - salarissystemen met toepassingsaanwijzingen - normgetallen voor aantal boeken, kopieën, secretaressen, cateraars e.d. per f.t.e. - kerstkaart verzendingsprocedures - macro s voor brieven, verslagen, rapporten, slides - taakomschrijvingen - meldingsprocedures voor van alles en nog wat - relatiemanagement richtlijnen - kwaliteitsrichtlijnen en ISO 9000-circussen - procedures voor het leegschudden van het hoofd in databases - audit commissies - externe visitaties en inspecties - milieu effect rapportages Planning & Control versus Zelfsturing Beheersparadigma: normatief Sturing: samenwerking op basis van eencollectieve ambitie lineaire opeenvolging van discrete gebeurtenissen Perceptie: cyclisch proces, flow kruispunt Voorbeeld: rotonde 1 rechts voorrang 2 + stoplichten 3 + aanbod afhankelijk dynamisch programma 4 + beïnvloeding door voetgangers, buschauffeurs 5 +..( technologie) ontmoedigt mensen na te denken (denken is vervangen door beslissingsregels) regels: toenemende complexiteit Effect: Durf te innoveren: Links voorrang! links voorrang stimuleert mensen na te denken om samen met anderen tot beslissingen te komen

3 Wet van Pareto ofwel: de 80/20 regel als je als manager toch wil plannen en controleren, doe het dan met minder! De hoeveelheid bepalende objecten in een sociologische verzameling is doorgaans gering. Het merendeel van de objecten is over het algemeen relatief onbelangrijk. Deze bewering volgt globaal een patroon. Voorbeelden 80% van de klachten komt van 20% van de klanten 20% van de medewerkers van een vrijwilligersorganisatie doen 80% van het werk 80% van de problemen van een manager worden veroorzaakt door 20% van de medewerkers 80% van de weerstand tegen verandering komt van 20% van de medewerkers 20% van de beleidsnota bevat 80% van het nieuws met 20% van de oplossingen, wordt 80% van de problemen opgelost met 20% van de regels en procedures, heb je 80% in de klauw Niet alles kan vooraf met regels en procedures beheerst worden Daarom is vakdeskundigheid een KSF Vaarreglement, artikel 4: In gevallen, waarvoor dit reglement geen voorschriften geeft, moet de schipper alle maatregelen nemen, welke door goed zeemanschap zijn geboden. Van de voorschriften van dit reglement moet volgens de eisen van goed zeemanschap worden afgeweken, voor zover de omstandigheden dit vorderen, in bijzonderheid om aanvaring te voorkomen.

4 We gaan van een high-trust society naar een low-trust society, en hoe minder vertrouwen, hoe harder de roep om transparantie veel 'Tell me' (narratief) Liefdevolle liefdevolle bureaucratie of hypocratie of: hypocratie VERTROUWEN van het bevoegd gezag in de professionals weinig TREND - BERGAFWAARTS zorgeloze organisatie of non-organisatie 'Show me' 'Prove it to me' zacht ROEP OM TRANSPARANTIE door het bevoegd gezag hard Machtsafstand De mate waarin lager geplaatsten in een land accepteren en verwachten dat macht ongelijk verdeeld is. Kleine machtsafstand: * ongelijkheid in de samenleving moet geminimaliseerd worden * de hiërarchie bestaat alleen voor het gemak * iedereen heeft dezelfde rechten Grote machtsafstand: * er moet verschil zijn; ieder zijn plaats * de hiërarchie weerspiegelt de ongelijkheden * mensen met macht hebben recht op bepaalde privileges

5 Van: Naar: Wie de baas is, mag het zeggen Wie het weet, mag het zeggen Daar waar deskundigheid ontbreekt, ontstaat als vanzelf de regelneef (Winsemius, 1987) Managing without an intimate understanding of what is being managed, is an invitation to disharmony. External linking and dealing cannot be dissociated from internal leading and doing. (Just consider how much money has been squandered on corporate acquisitions that have been managed in this way) Managing comes in a single pill; Every manager has to swallow all the roles internal and external. (Mintzberg, HBR, nov-dec 1998) 80% van de professionals heeft baat bij anarchistisch coachen! 80% van de professionals is vakdeskundig en doet liever iets goed dan iets fout: geef hen ruimte en vertrouwen en stuur op output 20% van de professionals kan het niet (meer) of wil het niet (druiloren en donderstenen; komen alleen tijd voor geld ruilen): voor wie het niet (meer) kan: leerprocessen inrichten training en opleiding, meester-gezel relaties, coaching repertoireverkleining e.d. voor wie het niet wil: planning & control, processturing, regels en procedures e.d.

6 De Achterkant van het gelijk Coaches moeten zich voortdurend bewust zijn van de mate waarin zij door hun werk (disciplinering?) medeplichtig zijn aan het in stand houden van schadelijke organisaties. Schadelijk voor de medewerkers (ziekten en stoornissen) Schadelijk voor de planeet en het milieu Schadelijk door de producten of diensten die ze leveren Er uit stappen (small is beautiful) is gezonder dan coaches toevoegen aan een monstrum - Bert van Hees Kloosterhof en St!R: MasterTour Begeleidingskunde: Strategisch coachen in professionele organisaties is: Professionals helpen met foppen, (anarchistisch coachen) Managers helpen met differentiëren, (niemand is gelijk) Mathieu Weggeman Ede, 7 maart 2010

7 Kenmerken van leidinggevenden in excellente professionele organisaties: - ontwikkelen samen met de mensen een collectieve ambitie Men koos ooit voor dit vak uit passie, en die kun je verliezen - inspireren en betrekken medewerkers bij de strategie - communiceren op tijd en eerlijk; zijn er en luisteren (MBWA) - geven outputduidelijkheid en feedback - treden assertief op naar mensen die niet goed meer zijn in het vak - functioneren als hitteschild voor de ruis van boven - hebben een gezaghebbende maar dienende en bescheiden attitude A leader is best when people barely know he exists, not so good when people obey and acclaim him, worse when they despise him. But a good leader, who talks little, when the work is done, his aim fulfilled, they will say: We did it ourselves. Lao Tse, 600 BC De professional heeft recht op differentiatie en managers moeten durven differentiëren * Gelijke monniken, gelijke kappen What s good for Peter must be good for Paul * Niets is zo ongelijk als de gelijke behandeling van ongelijken (Galjaard)

8 Standaardontwikkeling en typologie van kenniswerkers HOOG VERWACHTE GROEI IN PERFORMANCE (verwachte bijdrage aan de organisatiedoelen) LAAG STER - high potential - bijdragen: innovatie en productie PRODUCTIETIJGER - gestabiliseerd - bijdrage: routinematige productie fase 2 fase 1 fase 3 fase 4 TRAINEE - al dan niet getalenteerde probleemmaker - bijdragen: innovatie en het voortdurend stellen van de waaromvraag VERTELLER - einde loopbaan als professional - bijdragen: non-core en weet alles van vroeger A standaard ontwikkeling van de kenniswerker B HOOG LAAG HUIDIGE PERFORMANCE (huidige bijdrage aan de organisatiedoelen) Differentiëren ten behoeve van flow (Mihaly Csikszentmihalyi ) Hoog Moeilijkheid van de taken: zorg Angst Stress spanning Gebied waarin FLOW kan optreden routine verveling Laag apathie Laag Kennisniveau: Hoog

9 Kloosterhof en St!R: MasterTour Begeleidingskunde: Strategisch coachen in professionele organisaties is: Professionals helpen met foppen, (anarchistisch coachen) Managers helpen met differentiëren, (niemand is gelijk) Mathieu Weggeman Ede, 7 maart 2010